EEN BEZOEK AAN POLEN
BINNENLAND
LAND-EN TUINBOUW
VIERDE BLAD.
DE LEIDSCHE COURANT.
WOENSDAG 2 OCTOBER 1929
Gdynia zeehaven, De Poolsche „corridor". Ver
loren land en herwonnen zee. Angsten en ont-
door Dr. FELIX KUTTEN.
En als ge nu alles gezien hebt, bergen
en bosschen, musea en steden, zwarte mijn
schachten en kleurige volksdrachten, het
landvolk en de millioenenstad, de Wcich-
sel-oevers en de zoutmijn van Wieliczka b j
Krakaw, dan is er Gdynia nog, Gdynia
en de zee, Gdynia dat de eigen bewoners
van het vrije Polen evenzeer in verstom
ming brengt als de tentoonstelling^ van
Poznan, waarin de republiek zich zelf wel
bewonderen moest. Gdynia, pas geleden
een visschersdorp met eenige honderden
bewoners, is als bij tooverslag tot een stad
omgevormd van 30.000 inwoners: en waar
tot dan toe een schilderachtig strand zich
uitbreidde, met alleen maar zandheuvels
en wat verkreupeld bosch, blinkt nu een
badhotel tusschen een krans van villa's
en bloeit een haven nog eer die is afge
bouwd.
Poznan's tentoonstelling klonk op als
een symphonie uit de stilte van het land, en
lag er plotseling kleurrijk in de zon te
branden als een mozaïk, een mooie droom,
een tooverspiegel, die geheimzinnig de
woorden sprak uit het sprookje: Polen, Po
len, wat ben je rijk, wat ben je levenskrach
tig, wat ben je mooiMaar Gdynia is
het wonder, het wonder zonder meer, het
wonder, waarvoor allen sprakeloos staan,
dat niet werd gedroomd, maar eenvoudig
vervuld, dat opblonk en bloeide en er nu
is, zonder zich den tijd gegund te hebben
om te wórden. Het werd gedacht, en was er.
Nog wordt de haven uitgebreid; eer-t,
in 1931 zal zij ldaar zijn; maar nu reeds
wimpelen er al de kleuren der vreemde
mogendheden. Een buiten-bassin en een
binnendok, kaaien met kranen en stapel
plaatsen voor schepen, zijn er al. Het moet
alles nog verdubbeld worden, en uitge
legd. Een krijgshaven hoort er nog toe, cn
een visschershaven. Maar nu al, eer het
opgezette plan geheel is. uitgevoerd, be
hoort Gdynia, na Stockholm en Kopenha
gen, met Danzig, tot de grootste havens
der Balthische zee. Na den totalen afbouw
zal de haven 450 hectaren wateroppervlak
beslaan met 13500 meter kaai, waar 15 mil-
lioen ton per jaar kunnen verscheept wor
den.
En een goed uur verder, zichtbaar van
Gdynia uit, ligt de haven van de vrije stad
Danzig.
Is dit waaghalzerij, is dit waanzin? Het
was als een hersenschim van den minister,
die het plan doordreef. De mogendheden
maakten van Danzig een vrije stad, om Po
len aan een haven te helpen. Maar Polen
zelf bouwt, binnen de eerste tien jaren van
zijn bestaan, een nieuwe haven daarnaast.
Dit zou alles anders geweest zijn, als de
eindelijke vrede na den grooten oorlog ook
verzoening en rust gebracht had. Maar dit
was niet zoo. De vrije handelsstad maakte
het Polen op allerlei wijzen lastig. Littauen
bleef onverzoend. Oost-Pruisen door den
Poolschen „corridor" van Duitschland ge
scheiden, bleef onwillig; en Duitschland
zelf nam geen vrede met de regeling on
danks de verdragen. Hoe zou dit land het
oude thema kunnen opgeven, dat luidde:
Polen van de zee verdringen? Een ver
nieuwd Polen was het schrikbeeld van Bis
marck, die wel begreep dat dit Danzig in
onmiddellijk gevaar ging brengen.
De zee veroverd, en de zee behouden, is
daarentegen de groote stelling van de
Poolsche republiek. En daarom heeft deze
zich vastgezogen aan het strand, dat de
samenstellers der nieuwe wereldkaart haar
hebben toebedeeld. Op dit strand laat Po
len rechten gelden van historischen en van
ethnographischen aard. Daartegenover is
het Duitschland te doen' om zijn prestige
en om krijgskundige gronden.
Intusschen pleiten dc statistieken voor
de getroffen regeling. Alleen omdat Duitsch
land geen handelsverdrag met Polen w;l
aangaan, gaat 't niet nog beter! Zelfs Dan
zig, dat koppig bleef, won er bij. En ove
rigens snakt een bevolking van 30 mil-
lioen naar een vrijen uitvoer over zee. Dat
Duitschland bij dit alles onwillig bleef, kan
beschouwd worden als een gevolg van het
feit, dat het Germanendorp, bij de grond
vesting der Poolsche republiek als bij de
wording van Tsjecho-Slowakije, een zoo ge-
voeligen knak kreeg.
Bij de geweldige economische uitbreiding
van het nieuwe Polen, werd de haven van
•Danzig te klein. Men kan zich ook voorstel
len, dat de Poolsche staatslieden zich met
■bezorgdheid de vraag gosteld hebben: wat
'beginnen, in geval van oorlog, wanneer wij
geen vrij spel hebben te Danzig, en de eer
ste buren kwade vrienden zijn? En daar
mee was het ontstaan van Gdynia-zoeha-
ven, als mogelijkheid voorzien, al reeds in
uitvoering, nog eer de Poolsche kamer het
plan had goedgekeurd. Tegenover alle kri
tiek en bedenkingen van cijferende hoofden,
tegenover weifelingen eener voorzichtige
bedachtzaamheid, zal de Pool dit eene
woord zetten als afdoend argument: levens
noodzaak.
De kolenproductie van Polen steeg van
1924 tot 1928 van 28 tob 40 millioen ton,
de buibenalndsche handelsomzet van 18 tot
28 millioen. De groote leveranciers zijn, na
Duitschland, de Vereenigde Staten, Enge
land en Frankrijk. Tegen de 13 pet. van
den in- en uitvoer van Polen over zee in
1924 staan 40 pet. in 1928. Daarom dus: le
vensnoodzaak. En in 1926 begon de scheep
vaartmaatschappij Zegluga Polska met den
aanbouw eener handelsvloot.
Maar wij hebben echter de masten en
schoorsteenen der koopvaardijschepen in de
haven van Gdynia ook de grijze rompen
gezien der twee kanonneerbooten en de
zes kleine torpedobooten der oorlogsvloot.
Ook levensnoodzaak.
Alweer begrijpelijk, wanneer men met
de cogen der Polen de toenadering tus-
tchen Frankrijk en Duitschland gade slaat.
Want als het dit laatste land inderdaad
ernst is met zijn revanche-gedachten in
het" Oosten cn het opblazen van den Pool
schen „corridor", dan komt het den Polen
voor dat Duitschland door dit koketteeren
met Marianne tracht in het Oosten dc han
den vrij te krijgen, eenmaal verzekerd van
de vriendschap van Frankrijk, dat zich nu
nog altijd de bondgenoot van Polen heet.
In dat geval zou men hier immers niets
meer hebben aan de mooiste woorden der
Fransche vriendschap, door een Lafayette
en Colbert ooit uitgesproken, cn zijn eenig
heil en toevlucht moeten zoeken in een
goed uitgerust legor met vloot.
Zoo zou Duitschland met alle zorg er mee
bemoeid zijn, van nu af aan 't conflict met
Polen te „localiseeren", om te zijner tijd
te Warschau aan te kloppen met bepaalde
voorstellen tot grenswijziging, waarbij geen
verre vrienden het dan lastig vallenPo
len is er maar te vast van overtuigd da1
de Duitschers altijd weer vergeten, das zij
niet de eenige in Europa zijn.
Maar tevens bepleiten de Polen met
hardnekkigheid de noodzaak van het be
staan van den Poolschen „corridor''1 voor
Europa. Zou de Republiek haar samenhang
met de zee moeten opgeven, dan weru de
verbinding met heel het binnenland van
Europa v.*at den handel van Engeland,
Frankrijk, Scandinavië en Amerika betreft,
een monopolie van Duitschland. Tsjecho-
Slowakije en Hongarije, zouden aan de wil
lekeur van Berlijn zijn overgeleverd; zoo
ook een groot gedeelte van den Russischen
handel, die zich altijd weer zal oriënteeren
naar de Balthische zee. Daarom is de toe
stand, als nu bevestigd, voorden wereldhan
del noodzakelijk, en een ommekeer der din
gen in Duitschen zin niet meer bestaan-
Zoo heeft de republiek van Polen met
den havenbouw van Gdynia voorgoed bezit
genomen van de zee en voor heel de we
reldvrede in gevaar zal brengen en den
oorlog onvermijdelijk maken.
Niet alleen dat dertig millioen Polen
recht hebben op een Poolsche haven, maar
oók heeft Polen recht op den „corridor", op
Pommeren, oud-Poolsch gebied, dat, on
danks alle germaniseering, zijn Poolsch-
sprekende bevolking bewaard heeft. Het
was de onvoorzichtigheid van een middol-
eeuwschen vorst, Koenraad, hertog van
Mazovië, die dit gebied in gevaar bracht,
toen hij de ridders der Duitsche orde ver
zocht, om Pruisen te bekeeren en zijn her
togdom onder hun bescherming te nemen.
De orde nam Pruisen in bezit en in 1303 ook
Pommeren, de huidige „corridor", met Dan
zig. Wat Poolsch sprak, werd er over de
kling gejaagd. In 1525 ging de orde tot
het Lutheranisme over, en uit haar staten
ontstond een erfelijk koningschap. De ko
ning van Polen vond alles goed, daar de
nieuwe staat zijn souvereinitcit erkende.
Hij nam genoegen met een eed, in plaats
van met het zwaard zijn positie te verster
ken. Ofschoon Danzig toen tot 1772
aan Polen bleef, ging Pommeren aan de
Duitschers verloren. Maar het Duitsche
Danzig, vast aan Polen verbonden, werd
groot en welvarend en bleef tpt 1863 ook
trouw, om eerst bij de definitieve oplossing
van het Poolsche rijk bij Duitschland te
worden ingelijfd.
Pommeren daarentegen, hoe lang ook
opgeslokt door Duitschland, bleef Poolsch
in hart en nieren. In geen enkel zijner dis-
tricten waren de Duitschers in de meerder
heid en altijd stuurde dit landsdeel weer
telkens Polen naar den Duitschen rijksdag
als afgevaardigden.
Of de Duitschers de bevolking nu al Kas-
zuben noemden, alsof dat iets anders dan
Polen was, zij sprak een Poolsch dialect
en was geheel iets anders dan. Duitsch.
Zonder de „Ansiedelings-kommission" zou
het Duitsche import het er benauwd ge
had hebben.
Met de „corridor" is oud Poolsch land
aldus tot het nieuwe Polen teruggekeerd,
en Gdynia, de nieuwe zeehaven, is de kroon
op dit werk, op de hereeniging der geschei
den volkeren en verscheurde gebieden.
Gdynia is de symbolische „geste" der in
bezitneming van de weergevonden zee. Er
is voor de nieuwe Polen iets mystieks in
dezen naam, die brandt aan den einder
van het land als een vlam.De plotselingheid,
waarmee die naam zelf aan de kim der
historie gerezen is, zet het woord al in een
gloed en een lichjj, dat fantastisch aandoet.
Voor wie dit strand van vroeger kenden,
lijkt het een betoovord oord. Zooals alleen
de Amerikanen nog maar nieuwe steden
te bouwen wisten, is er hier de nieuwe stad
ontstaan. En haar strand lokt de zomer
gasten in hun kleurige wemeling, evenals
de havenarmen de schepen trekken der
verre kusten. Een zee zonder eb en vloed,
blauw als die van het Zuiden, binnen een
krans van boschjes en heuvels, een ha
ven vol schepen, masten en schoorsteenen,
waar de Europeesche vlaggen het Pool
sche dundoek hun groet brengen. En in de
blauwe diepte van den hemel, boven de
•breede blauwte der wateren, de wijd- ont-
ploken wieken van den witten adelaar, die
klimt naar de zon.
Het moet voor een Poolsche ziel, voor
dit volk der- knechtschap en der dwinge
landij, iets van zoo wonderlijk bekoren zijn,
dit gezicht der Poolsche zee, dit bewust
zijn der bevrijding en expansie naar allo
windstreken uit, over de blauwe banen der
vrije wateren, dat zij met een uitbarsting
van jubel „Gdynia" zeggen, zooals Xeno-
phons' soldaten „thalassa, thalassa" jui
chen voor het ruischend zeestrand.
Bij de eerste tien jaar vandaar bestaan
ziet de jonge republiek, haar schoot vol ro
zen, als de koningsdochter der legende. De
wonderen zijn er opgebloeid als de bloemen
in een zomertuin.
R. K. STAATSPARTIJ.
Mr. Kooien komt niet in
aanmerking.
„Het Huisgezin" voerde een pleidooi om
den bekwamen en energieken voorzitter
van den R. K. Bond van Kiesvereenigingen,
mr. dr. D. A. P. N. Kooien, thans lid van
den Raad van State, tot voorzitter van
het partijbestuur te kiezen.
In ons blad is al dadelijk de vraag ge
steld of het voorzitterschap van 'n politie
ke organisatie wel vereenigbaar is met het
lidmaatschap van den Raad van State.
Thans Mezen wij hierover in „Het Cen
trum"
Wij betwijfelen, of „Het Huisgezin" voor
af den betrokkene geraadpleegd heeft. Im
mers zijri lidmaatschap van den Raad van
State zal wel blijken aan dc vervulling van
dezen wenseh in den weg te staan.
Een lid van dit hooge Staatscollege be
hoort zich buiten de actieve politiek te
houden. Zoo maakte indertijd minister Gort
van der Linden er al ernstig bezwaar te
gen dat prof. Struyckcn, na zijn benoeming
tot Staatsraad, zich door journalistieken
arbeid in dc actieve politiek bleef mengen.
Om dezelfde reden en zeer opzettelijk
zijn daarom ook de katholieke leden van
den Raad van State geen adviseerende le
den van den Partijraad geworden. Herin
neren wij ons goed, dan was 't juist mr. dr.
Kooien, die indertijd op de onvereenigbaar-
heid van deze twee functies met klem heeft
gewezen.
Hoewel wij dan ook door „Het Huisge
zin" niet onderdoen in waardecring voor
de uitnemende voorzitterskwaliteiten van
mr. dr. Kooien, moeten wij toch zeggen in
antwoord op het pleidooi dezer geachte Re
dactie: het zal niet gaan.
BOND VAN MELKVEEHOUDERS.
De melkprijs.
De Bond van Melkveehouders, gevestigd
te Rotterdam, heeft gisteren haar alge-
meene vergadering gehouden, ter bepa
ling van den melkprijs.
De voorzitter, de heer A. N. Vaandra
ger. zeidc in zijn openingswoord, dat men
voor korten tijd nog van meening was, dat
de melkprijs zou kunnen verhoogd wor
den. Het is echter de laatste dagen wel
gebleken, dat daar geen kans meer vooi
bestaat Op het. oogenblik staat dc zaak
aldus. Er zijn drie mogelijkheden of de
contracten uitschakelen of van dag tot dag
te verkoopen of, en dat is de meening van
het hoofdbestuur, den bestaanden prijs
handhaven (30 cent ultimo Fabruari).
Contracten uitschakelen zou volgens den-
voorzitter van voorbijgaan den aard zijn.
Het zou het karakter krijgen van een al-
gemeene staking. Daarom hoopt spr., dat
de vergaderiug zou meegaan met het hoofd
bestuur d.i. voor derrzelfden prijs tot ultimo
Februari.
Vanuit de vergadering kwamen meer
dere stemmen op, voor het dag-tot-dag
systeem, maar tenslotte werd het voorstel
van de Lier. om te leveren voor vijf maan
den, tegen den bestaanden prijs van 10
cents, met aigemeene stemmen door de
vergadering aangenomen.
Koninklijke Besluiten.
Burgemeester.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burge
meester dor gemeente Best P. J. C. Strik.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
binnen het arrondissement Almelo, ter
standplaats de gemeente Ootmarsum, J. A.
J. A. Joosten, candidaat-notaris te Yenlo.
De formatie van het Kabinet-Ruys.
Deheer Colijxiaangezochfc
voor Buitenlansche Zaken.
De parlementaire medewerker van „De
Zuid-Limburger" deelt het volgende mede:
„Toen jhr. Ruys de Bcerenbrouck op Za
terdag 3 Augustus de opdracht van H.M.
de Koningin gekregen had tot vorming van
een extra-parlementair kabinet, had hij
reeds op dienzelfden Zaterdagmiddag n
onderhoud met den heer Colijn, den leider
van de anti-revolutionaire partij. Het doel
van dit onderhoud was om den heer Colijn
uit te noodigen de portefeuille van Buiten-
landsche Zaken op zich te nemen. Ten eer
ste had hij principieel bezwaar, dat een
politiek-leider ging zitten'in een CKtra-par-
lementair kabinet en ten tweede moest hij
ïn elk geval deze portefeuille weigeren met
het oog op den gezondheidstoestand van
mevr. Colijn die daardoor niet in staat was
op een zoodanige wijze te recipieewni, als
van een echtgenoote van den minister van
Buitenlandsche Zaken kan worden ver
wacht.
Bij dit onderhoud kwam ook ter sprake,
de medewerking der anti-revolutionairen
aan dit kabinet en daarbij deelde de heer
Colijn den formateur mede, dat de partij
besloten had, dat geen anti-revolutionair
zich voor de tweede maal beschikbaar
mocht stellen voor de portefeuille van Fi
nanciën. De heer Colijn had zulks eenmaal
gedaan, de partij had dit groote offers ge
kost, de anti-revolutionairen hadden dus
hun plicht gedaan.
In die kringen behoefde de formateur
dan ook niet meer te zoeken. Het bericht
dat dan ook de heer De Wilde zou zija
aangezocht is niet juist".
Rijksstraatweg Haarlem—Velsen.
De geasfalteerde weg voor
wielrijders verboden.
Naar wij vernemen, is ook ten. aanzien
van den Rijksstraatweg HaarlemVelsen
binnenkort een ministerieele beschikking
te verwachten, waarbij het berijden van dei
geasfalteerden weg voor wielrijders straf
baar wordt gesteld. Zooals bekend voorziet
de wet hierin niet. Daarom wordt dat bij
ministerieele beschikking geregeld, gelijk
dat geschied is voor den weg Amsterdam
Haarlem. De aan weerszijden van den nieu
wen weg HaarlemVelsen aangelegde
mooie rijwielpaden zijn nu gereed.
Prof. Dr. H. Snellen, t
Te 's-Gravenhage is in den ouderdom
van 64 jaar overleden prof. dr. H. Snellen
Jr., oud-hoogleeraar in de l'acultoit der me
dicijnen aan de universiteit te Utrecht en
oud-directeur van het ooglijdersgasthuis,
aldaar.
Als een tragische bijzonderheid meldt
het „U. D." dat op denzelfden dag. waarop
mevrouw Snellen-Werker haren echtgenoot,
verloor, gisteren eveneens te -"s-Gravenhage
overleed haar broeder, de ingenieur H. W.
M. Werker, vroeger verbondon aan de Zui-
derzee-werken.
Leidsters in de Kath. Arbeidersbeweging.
Zaterdag j.l. is de cursus voor leidsters
in de Katholieke Arbeidersbeweging dooi
den Verbondsvoorzitter, den heer de Bruijn,
gesloten.
De cursus werd gehouden in samenwer
king met de „Vrouwen van Nazareth" - i
het mooi gelegen huis dier vrouwen „Psy
che Nikai" te Bilthovcn.
De cursus heeft een volle week geduurd
en is in elk opzicht uitstekend geslaagd.
Er waren 23 deelneemsters uit alle doelen
van het land. Dc cursisten kwamen uit de
kringen der Katholieke Arbeidersbeweging,
zoowel als uit die van de. Vrouwen van Na
zareth (de Graal) als uit die der E. K.
Werklcozen uit Ommen terug.
De keeten „vergaan van het
ongediert e".
Het aantal, op eigen gelegenheid uit
Drente teruggekomen Amsterdamsche werk-
loozen, is weer met een honderdtal ver
meerderd. Staakten jongstleden Vrijdag
ongeveer honderd man te Beilen den ar
beid ondanks het telegrafisch advies der
Amsterdamsche Crisiscommissie om er ie
blijven, dc keeten zouden worden gereinigd,
gisteren zijn honderd Amsterdamsche vork-
loozen van de Werkverschaffing te O meu
te ruggekeerd.
Ook zij verlieten het werk omdat, naar
hunne verklaring, de koeten „vergaan
het ongedierte". De Crisiscommissie heeft
daarheen een particulieren ontsinetlcr uit
cle omgeving van Ommen gezonde"
Wethouder Douwes wacht nu op de rap
porten der zuiveraars, daarvan zal afhan
gen welke verdere maatregelen zuMen wor
den genomen.
Uit een praeadvies van B. cn W. van
Arnhem blijkt, dat de kosten van den bouw
en inrichting van het nieuwe zieke n-
h u i s te Arnhem het geraamde bedrag van
1.015.000 met een bedrag van 410.000
zullen overschrijden.
Er zullen proeven worden genomen
met r i c h t i n g-a a n w ij z e r s voor
s cll e p e n. Aan boord van het stoomschip
Batavier V, varende tusschen Londen en
Rotterdam, zullen lichtseinen worden aan
gebracht, aangevende naar welke zijde de
seingever zal uitwijken. Deze seinen zullen
gegeven worden ter verduidelijking van de
voorgeschreven geluid seinen, welke soms
aan duidelijkheid te wenschcn overlaten.
De directie van do Nederlandsohe
Bank zal nieuwe bankbiljetten
van 1000 in omloop brengen. De voornaam
ste verandering is de kleur. Dc achterzijde
van het biljet is thans gedrukt in de kleu
ren rood, groen en grijs. De band, waarin
het watermerk zichtbaar is, heeft eenc dof
lichtroode tint met groene zoomen. In de
onderste twee ovalen, waarin de serielet-
ters en nummers in zwart zijn afgedruk!,
wordt de serie bovendien aangegeven doov
groote gearceerde grijze hoofdletters.
ders thans verkecrcn, voorloopig niet ver
der te gaan dan de wettelijke verplichtin
gen en met name voorloopig niet in t.e
gaan op een verzoek tot uitbreiding van de
regeling inzake ziekcngelduitkeering aan
werkloo/.e landarbeiders.
Van den minister van defensie was het
voorstel ingekomen om besprekingen te
houden met een deskundige over de toe
passing der Kringenwot. Besloten werd
hierop in te gaan en een vertegenwoordiger
aan te wijzen.
Iu verband met het afloopen van liet
maandaat der twee adviseerende loden,
aangewezen door clou R. K. Nedcrl. Boe
ten- en Tuindcrsbond. in den Partijraad
der R. K. Staatspartij, werd besloten op
nieuw ais zoodanig aan te wijzen, de hoeren
J. C. van Beek tc Dcurne en N. Dekker te
Obdam.
Het dichtmaken van ka?s.
Een bcschouv
R. K. Neideri. Boeren- en Tuindersbond.
Bestuursvergad e-ring.
In de jongste bestuursvergadering van
den R. K. Ned. Boeren- en Tuindersbond
is besloten, ontwikkelingsdagen te houden
op 7, 8 en 9 Januari 1930 tc Roermond.
In verband met de liecrschendo groote
ontevredenheid onder de boeren- en tuin-
dersbevolking over de toepassing van de
bepalingen betreffende het verplicht 7de
leerjaar en over de wijze waarop de be
langen van heb landbouwhuishoudonderwijs
worden behartigd, werd besloten een on
derhoud aan te vragen met een vooraan
staand lid der R. K. Kamorclub, om hem
in kennis te stellen met dc bestaande grie
ven in dit opzicht en hem te verzoeken,
deze te geschikter plaats en tijcl ter sprake
te brengen.
In de vacatures, ontslaan door het be
danken van mr. dr. L. N. Deckers, werd
voorzien door de benoeming van: J. Th.
Verheggen te Buggenum in den Hoogen
Raad van Arbeid, mr. H. van Haastcrt te
's-Gravenhage in den Raad van Overleg.
P. J. van Haaren te Tilburg in de commis
sie van advies voor de lagere land- en
tuinbouwscholen, mr. H. vdn Haastcrt iu
de afd. Nederland van dc Internationale
Organisatie van landbouwers, dezelfde in
de Nederlandsche Vcreeniging Landverhui
zing, J. C. van Beek te Dcurne in de cen
trale commissie voor de ruilverkaveling
en mr. H. van Haastert in de Confedera
tion Internationale des Syndicats Agri-
coles.
Van den Bond van verecniglngen en
stichtingen bedoeld in art. 6 der Landar
beidersweb in de prov. Groningen was een
verzoek ingekomen oui adhaesic aan zijn
adres, beoogende verlaging te verkrijgen
van de rente waartegen dc voorschotten
ingevolge de Landarbeiderswet worden
verleend. Deze aangelegenheid zal aan
hangig worden gemaakt bij de drie centrale
landbouworganisaties.
Het bestuur vereenigde zich behou
dens enkele wijzigingen met de ontwer
pen voor statuten en ziektereglement eener
bedrijfsvereeniging tot uitvoering der Ziek
tewet, samengesteld door een commissie
van voorbereiding uit den R. K. Nederl.
Boeren- en Tuindersbond en de drie land
arbeidersbonden. Het bestuur besloot om
in verband met de moeilijke economische
omstandigheden, waarin de boeren en tuin-
Fing.
In hei orgaan der Hollandsehe Maat
schappij van Landbouw wijst de secretaris
der maatschappij, ir. T. P. Huisman, op de
gevaren aan het prepareereu van kaas
verbonden. Reeds werden talrijke klachten
uit hól buitenland gehoord van afnemers,
die dergelijke kaas aantroffen in partijen
overigens goede kaas. V at daartegen tc
doen I
Iu de eerste plaats rust, volgens oen
heer Huisman, op den producent de plicht
om aan «zijn afnemer te zeggen, welke ka
zen geprepareerd zijn. Doet hij dit niet,
dan pleegt hij feitelijk bedrog, want nu
vast slaat dat geprepareerde kaas niet
volwaardig is. heef! de bewerking uitslui
tend tot gevolg, dat een waarneembaar
gebrek is gewijzigd in een verborgen ge
brek.
Voor den handel kan het aanbeveling
verdienen'om, ingevolge onderlinge af
spraak. bij den aankoop van kaas aan den
maker, voorzoover daartoe aanleiding be
staat, op den man at' te vragen of er niet
dichtgemaakte kaas in de partij aanwezig
is. om in geval van ontdekt bedrog daar
aan de noodige ruchtbaarheid te geven.
Dc lieer Huisman gelooft, dat een dergelijk
optreden van den handel niet zonder suc
ces zou blijven.
Wat het plegen van ontoelaatbare han
delingen door den handel zelf aangaat, de
georganiseerde kaashandel zou op ^een
door hem te bepalen wijze publiciteit kun
nen geven aan de namen van die hande
laren, die toezegging hebben gedaan geen
geprepareerde kaas tc verhandelen of zich
bereid hebben verklaard om dergelijke
kaas zonder meer terug tc nemen.
Misschien wordt het procédé, volgens
hetwelk losse kazen behandeld wordt, te
eeniger tijd zoodanig verbeterd dat de be
zwaren van thans opgeheven zijn. Doch
nok als dit niet geschiedt, zou er, meent
de heer Huisman, niets in tc brengen zijn
tegen het verhandelen van geprepareerde
kaas, indien de geprepareerde kazen een
onuii wischbaar merk droegen. Hij acht het
o)) den weg der preparateurs, de heeren
IJff en Domsdorff te Nieuwkoop, Ie liggen
om vrijwillig lot liet. merken der door hen
behandelde kazen over te gaan. Dc klan
dizie zal dan minder worden, doch slechts
in zooverre deze gericht was op het plegen
van bedrog. De'weinige sympathie, welke
de bewerking thans ontmoet, zal er alleen
door kunnen toenemen. t
Helpen de preparateurs niet vrijwillig
in doze richting mede, dan zal wel spoedig
blijken, zoo besluit dn lieer Huisman, clat
di belangen dezer volvette kaas-bereiding
niet straffeloos nnii een voortdurende be
dreiging kunnen bloot staan en dat de ge
organiseerde belanghebbenden niet zullen
nalaten stappen te deen. welke den goeden
naam van het volvette product ten goede
zullen komen.
Stand van het fruit cn dc warmoezerij-
gewasson op 20 Sept. 1929.
Het onderstaand overzicht betreffende
den stand van het fruit en dc warmoczcrij-
gewassen op 20 Sept. 1929 is onder mede
werking der Rijkstuir.bouwconsulenten 'sa
mengesteld naar gegevens, verstrekt door
de correspondenten der Dir. v. d. Land
bouw.
Het fruit. Tengevolge van de droogte
zijn vele appels cn peren, vooral de goud-
reinetlcn,klein gebleven. Overigens is de
kwaliteit in hot algemeen goed. Op ver
schillende 'plaatsen laten de appelboomen
ontijdig het blad vallen, zoodat tallooze
boomen reeds nu geheel kaal zijn. Voort*
verdient nog te worden vernield, dat de
rupsen van den bastaardsatijnvlinder op
vele plaatsen schade veroorzaken aan de
vrucht boomen. Niettemin is dc stand van
de appelen goed, van dc peren goed tot vrij
goed'. De druiven staan goed.
Dc warmoezerijgowassen. De groenten-
gewassen lijden nog steeds in ernstige ma
te van dc droogte, vooral de bloemkool, de
roode en savoyo kool cn de prei. Het eerst
genoemde gewas rijpt te snel, zoodat de
oogst reeds deze maand grootendcels zal
zijn afgeloopen. lie stand der genoemde
koolsoorten is matig, witte kool staat vrij
goed, spruitkool cn boerenkool goed tot
vrij goed.
Sla cn andijvie staan vrij goeddc prei
matig.
Samenvatting. Leidt men uit de opgege
ven cijfers, met inachtneming van den om
vang der teelt in de verschillende streken
het cijfer af voor het gehcclc land, clan
verkrijgt men het volgende resultaat, waar
bij het tusschen haakjes geplaatste cijfer
aangeeft, hoe de stand was op 26 Augus
tus 1929.
Appelen 73 (73). peren 6-1 (61), druiven 73
(72), spruitkool 67 boerenkool 66
schorsenceren 67 (90), prei 52 (61), Sla 60
andijvie (53
Door de correspondenten wordt de stand
opgegeven in cijfers, 100 is uitmuntend, 90
is zeer goed, 70 is goed, 60 is vrij goed, 50
is matig, 40 is vrij slecht, 30 is slecht en 10
is mislukt.
