20ste Jaargang
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1929
No. 6295
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32
LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
UIT DE OMGEVING
3)e £eAdóoho,(3ou/icm
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per reeel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vijf bladen,
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
Geld en sociale maatregelen.
Tn den Staat is het als in een huishou
ding; men kan1 niet straffeloos leven bo-
boven zijn geldelijke draagkracht.
De Staat moet bij zijn sociale en cultu
reel© maatregelen zich ongetwijfeld, afvra
gen, of deze financieel mogelijk zijn.
Maar, van den anderen kant, is een tè
veel kijken naar de financiën, natuurlijk,
verkeerd. Bij 'het beoordeelen van de fi-
nancieele mogelijkheid va-n een of andere
uitgave in een huishouden, zal men wel in
aanmerking nemen, in hoeverre zulk 'n uit
gave in het belang van dat huishouden
noodig of gewensoht is, en daardoor zijn
oordeel ovey de financieele mogelijkheid la
ten beïnvloeden.
Zoo ook in den Staat. Noodzakelijke of
dringend gewensohte maatregelen mag
de Staat niet zoo heel gauw om
financieele redenen nalatenAnders zal
de beoordeeling zijn van min of meer ge-
wenschte maatregelen deze zullen, zooals
vanzelf spreekt, eerder door financieele
overwegingen kunnen worden tegengehou
den.
„De Rotterdammer" (A.-R.) schrijft hier
over het volgende:
„De Minister van Financiën zal bij 'het
komende begrootingsdebat ongetwijfeld on
der kruisvuur genomen worden.
Het verheugende feit staat vast, dat de
rijksfinanciën kerngezond zijn. De sanee-
ringsarbeid van. Minister Colijn wa-s meer
dan voldoende.
Dit blijkt ten duidelijkste uit het groote
bedrag aan overschotten, dat in de laat
ste tien jaren werd verkegen: niet minder
dan 249 millioen. Deze som, welke niet voor
den gewonen dienst noodig was, kon ge
bruikt worden voor extra-aflossing of lee
ningen voor buitengewone uitgaven onnoo-
dig maken.
Naar een gedeelte van dit bedrag wor
den van weerskanten begeerige handen uit
gestrekt.
Daar zijn in de eerste plaats ambtena
ren, onderwijzers en werklieden in 's Rijks
dienst, die de loonkortingen van vorige
jaren nog steeds als een groot onrecht voe
len en elke maand, bij het verschijnen van
de Rijksmiddelenstaat, op verbetering van
positie aandringen.
Voorts hebben de vakorganisaties van
diverse rchtingen verlanglijstjes bij de
Regeering ingediend en sociale maatrege
len vragen nu eenmaal altijd geld uit de
schatkist, zelfs dan, wanneer de eigenlijke
lasten door 't bedrijf en de verzekerden ge
dragen worden.
Aan den anderen kant dringen al meer
en meer op de overigens zuinige financiers,
die van meening zijn, dat niet de geheele
overschotten voor extraijaflossing gebe
zigd behoeven te worden doch dat een
deel aangewend dient te worden voor be
lastingverlaging. De aflossing der crisis-
lasten gaat toch reeds in vlug tempo.
Dit is natuurlijk een heerlijk verschijn
sel, want flinke aflossing komt onmiddel
lijk aan de schatkist ten goede door ver
laging van de rentelast welke, het kan
niet ontkend, tot ongekende hoogte is ge
stegen; maar het tegenwoordig ge
slecht behoeft niet alle lasten te dragen.
De Minister heeft echter in zijn Millioe-
nen-nota reeds verklaard, dat er van be
lastingverlaging voorloopig geen sprake
zal zijn, behoudens dan die, welke voort
vloeit uit de nieuwe financieele verhou
ding tusschen rijk en gemeenten.
Van verschillende zijden is betoogd, dat
de Minister en ook het Kabinet (want
zulke zaken worden niet door één persoon
beslist) even afwijzend staan tegenover el-
ken socialen maatregel, welke eenig geld
zou kosten en tegen elke salarisverbete
ring.
Wij kunnen dat niet m de Millioenen-
rede lezen. We kunnen het ook niet van
een Kabinet, samengesteld als het tegen
woordige, verwachten.
Het betreurend, dat belastingverlaging,
■welke aJtijd tot meerdere welvaart leidt,
niet mogelijk istoegegeven, dat we ons
niet blind mogen staren op de overschot
ten, maar dat voorzichtigheid eisch van
vroed beleid is; zijn we toch van oor
deel, dat de begrooting voldoende speling
laat om een bescheiden bedrag beschik
baar te stellen voor de sociale en cultu-
reele voorzieningen van ons vol."
Het oordeel, in de' laatste regels neer
gelegd, is ook het onze. Natuurlijk is be
scheiden bedrag een betrekkelijk begrip,
maar o.i. behoeft het niet zoo héél erg in
benedenwaartsche richting te gaan.
DUITSCHLAND
Links- en recfitsradicalen.
200 communisten tegen 20
nat. - socialisten.
Uit Neumunster wordt gemeld: De
communisten hebben Donderdagavond
naar aanleiding van een nat.-soc. vergade
ring een tegenbetooging gehouden, waar
toe zij van buiten de stad steun hadden
gekregen. Na een optocht door de hoofd
straat drongen tegen S uur omstreeks 200
communisten, met ijzeren staven, wandel
stokken, enz. gewapend, de zaal binnen,
waar zich een 20-tal deelnemers aan de
vergadering bevonden. Deze werden in een
ommezien tegen den grond geslagen en
voor een gedeelte zwaar gekwetst. De po
litie ontruimde de zaal en na aankomst
van een afdeeling der Kieler Schutzpolizei
ook de straten in de omgeving.
De communisten hadden de kas en voor
een waarde van 150 mark aan propaganda
geschriften meegenomen. De vergadering,
die ten slotte toch nqg doorging, was door
400 personen bezocht.
OOSTENRIJK.
Schobers nieuwe kabinet.
De burgerlijke pers tevreden,
de socialistenniet.
Het kabinet Schober geniet in de ge
heele Weensche burgerlijke pers een bui
tengewoon goede ontvangst.
De Reichspost, het orgaan van Dr. Sei-
pel, schrijft, dat het nog nooit in de
nieuwste Oostenrijksche geschiedenis van
de grondwet is voorgekomen, dat binnen
24 uur de verkiezing, beëindiging en de
entree van de nieuwe regeering is geschied
Dit is een blijk van de vastberadenheid,
den wil tot daden en het verantwoordelijk
heidsbesef van de leiders en de meerder
heid van de partijen.
Alleen de Arbeiterzeitung wijst heb
nieuwe kabinet af. Het is een regeering
S(choberVaugoin. De hoofdcommissaris
van politie als bondskanselier en de minis
ter van oorlog als vice-kanselier staan aan
het hoofd der regeering. Schober, aldus
het blad, had niet aanschouwelijker kun
nen demonstreeren, dat hij bij de samen
stelling van zijn ministerie geen waarde
aan de gevoelens der (socialistische) ar
beidersklasse heeft gehecht.
ITALIË
Rossi veroordeeld.
Het speciale gerechtshof voor de be
scherming van den staat to Rome heeft
Cesare Bossi tot dertig jaar gevangenis
straf veroordeeld wegens voorbereiding
van een burgeroorlog en ophitsing tegen
den Italiaanschen staat. Rossi hoorde het
vonnis kalm aan.
Cesare Rossi, die te Milaan met Musso
lini in kennis was gekomen en met dezen
deelnam aan den opmarsch der fascisten
naar Rome, was in de eerste jaren van
het fascistisch bewind perschef van den
minister-president. Na den moord op Ma-
teotti op 9 Juni 1924, waarvan hij verdacht
werd, diende hij zijn ontslag in, dat door
Mussolini werd aanvaard- Den volgenden
dag publiceerde Rossi een uiteenzetting,
waarin hij poogde, zich van de beschuldi
ging schoon te wassohen, doch waarin hij
tevens Mussolini ernstig beschuldigde.
Niettemin werd hij in 1925 op vrije voeten
gesteld, daar het delict waaraan hij schul
dig was verklaard, onder een amnestie
viel. Rossi begaf zich naar het buitenland,
naar Nice, waar hij met onthullingen te
gen Mussolini dreigde. Op 2 October 1926
werd hij van het Italiaansch burgerschap
vervallen verklaard.
Men zal zich herinneren, hoe de Ita-
liaansehe autoriteiten erin geslaagd zijn,
Rossi in handen te krijgen. Op 28 Aug.
1928 werd hij met een kunstgreep, naar een
Italiaansc-he enclave in Zwitserland ge
lokt- Daar werd hij onmiddellijk gearres
teerd en naar Rome overgebracht. Het
feit, dat Rossi geen Italiaansch staatsbur
ger meer is, vrijwaarde hem namelijk niet
voor een vervolging op grond van de wet
tot bescherming van den staat.
PALESTINA
Nog onrust rondom Jerusalem.
Roofovervallen en boycott.
In de oude stad en in de naaste omge
ving van Jerusalem hebben verschillende
roofovervallen plaats gehad, waarbij drie
huizen in de asch zijn gelegd. In de stad
is men van meening, dat het hier een sys
tematische burgeroorlog geldt.
De Arabische campagne voor den boy
cott der Joden neemt onrustbarende af
metingen aan, vooral te Jaffa en te Jeru
salem. De gouverneur tracht een toenade
ring te bewerken.
Wahabieten uit Transjordanië
verdreven.
Uit Jeruzalem wordt aan de „Daily
Mail" gemeld, dat vliegtuigen en pant
serauto's uit Auiman gisteren een troep
Wahabieten hebben verdreven, die uit
Arabië Transjordanië waren binnengedron
gen en verscheidene grensdorpen hadden
overvallen.
CHINA.
Het Chineesch—Russisch conflict.
Zorgwekkende toestand op
den Oosterspoorweg.
Op den Chineeschen Oosterspoorweg is
een nijpend gebrek aan steenkool merk
baar, doordat de aanvoer van steenkolen
via Wladiwostok niet doorgaat.
In de mijnen te Moermansk in Mant-
sjoerije is een staking uitgebroken, tenge
volge van de slechte voedselvoorziening.
De Chineesche handelmaatschappij te
Charbin vraagt in een request aan de re
geeringen te Moekden en Nanking een
snelle vreedzame regeling van het conflict
om den Chineesc-hen Oosterspoorweg, daar
de toestand zorgwekkend wordt.
AMERIKA
DE SABOTAGE DER ONTWAPENING.
Amerika's marine-experts ernstig
beschuldigd.
Getuigenis van een journalist
voor de Shear-commissie.
Voor de senaats-commissie, die de aan-
gelegenheid-Shearer behandelt, heeft de
journalist Pearson ernstige beschuldigin
gen geuit tegen de Amerikaansche vloot-
deskundigen, die waren toegevoegd aan de
delegatie ter vlootconferentie, die in 1927
te Genève is gehouden. Deze marine-offi
cieren zouden veel hebben bijgedragen tot
het mislukken der conferentie.
Pearson zeide: „Het bevreemdde mij te
moeten zien, dat de vlootdeskundigen en
William Shearer het er over eens waren,
dat de conferentie niet moest slagen, en
dat tot dit doel a-llerlei voorwendsels benut
werden.
Shearer en de Amerikaansche deskundi
gen hielden voortdurend besprekingen.
Aan enkele daarvan heb ik ook deelgeno
men en de man die het levendigste betoog
de, dat de conferentie moest mislukken
was de schout bij nacht J. M. Reeven, lid
van den Amerikaanschen marine-staf. Het
zelfde standpunt werd ingenomen door
schout bij nacht Frank Schoffield en de
kapiteins ter zee Frost en Train. Al deze
officieren hoopten met Shearer, dat de
conferentie tot een mislukking zou zijn
gedoemd".
Over Shearer zeide getuige Pearson, dat
hij een verkwistend leven had geleid, met
veel vertoon was opgetreden en er in ge
slaagd was zijn mededeelingen aan de pers
in zulk een vorm te gieten, dat deze haar
doel bereikten.
MEXICO.
MGR 0R0ZC0 UIT MEXICO
VERBANNEN
De aartsbisschop van Guadalajara, mgr.
Francisco Orozco Jimenez, die, zooals be
kend, drie jaar lang in den staat Jalisco
zich heimelijk ophield, is door de regee
ring aangemaand Mexico te verlaten. Reeds
26 jaar maakt aartsbisschop Oroczo deel
uit van het Mexicaansch episcopaat-
Toen president Calles in 1926 zijn kerk
vervolging deed losbreken, weigerde de
prelaat zich bij de anti-kerkelijke bepa
lingen neer te leggen en ging op de vlucht.
Van uit zijn schuilhoek in de bergen
bleef hij zijn toevertrouwde kudde leiden,
en gelijk men weet, loofde de regeering 'n
premie uit voor zijn hoofd, omdat men
den kerkvorst verdacht van medeplichtig
heid aan het gewapende verzet.
Ondanks het feit dat- hij thans na zijn
terugkeer naar Mexico-City zijn onschuld
betuigde en de bewijzen van het tegen
overgestelde ook niet kon worden overge
legd, bleef het verbanningsedict gehand
haafd. De aartsbisschop heeft in civiel
Mexico verlaten.
Het is voor het eerst verklaarde de pre
laat, sinds mijn elfde jaar, toen ik als se
minarist naar Rome ging, dat ik in het
burger ben.
De verbanning geschiedde zonder dwang
De autoriteiten gaven hem slechts te ken
nen, dat het beter was, dat hij het land
voor een tijd lang verliet Hij reisde dan
ook zonder bewaking slechts vergezeld van
zijn secretaris en enkele vrienden naar het
buitenland.
WIJZIGING DER WET OP HET
NOTARISAMBT?
Het verslag der commissie van
onderzoek. Het notariaat hier
te lande staat op een hoog peil.
Enkele nieuwe maatregelen ter
bescherming van cliënten. Te»
gen de concurrentie van zaakwaar
nemers.
Verschenen is 'het verslag der commissie
van onderzoek inzake het notariaat, inge
steld door den minister van Justitie bij
besluit van 31 Dec. 1927.
Zooals men zich herinneren zal, was de
aanleiding tot het in het leven roepen de
zer commissie gelegen in verschillende dé
confitures van notariskantoren.
De commissie spreekt gaarne als haar
oordeel uit, dat het notariaat hier tc lande
op een hoog peil staat en dat het ambt
over het geheel waargenomen wordt door
personen, bereikend voor de taak, welke de
wet 'hun opdraagt en voor het werk, het
welk het publiek van hen vraagt. De be
staande wetgeving geeft daarvoor dan ook
tal van waarborgen.
Intusschen kan men moeilijk het oog
sluiten voor het feit, dat onder de tegen
woordige regeling en doordien de werk
kring van den notarjs zioh uitstrekt tot
andere zaken dan het verlijden van
authentieke akten, er notarissen zijn, die
misbruik hebben gemaakt van het in hen
gestelde vertrouwen en die hun cliëntev
schade hebben berokkend.Met juistheid aan
te geven bij hoeveel notariskantoren dé
confitures zich hebben voorgedaan, gaat
moeilijk. Niet alle zijn openbaar geworden
en velen van hen, aan wie om inlichtingen
zijn gevraagd, met name ambtenaren van
de registratie, hebben bezwaar gemaakt,
door 'hen vermelde gevallen volledig (met
naam en standplaats) aan te duiden. Meer
dan eens schijnt ook een ramp te zijn voor
komen. door hulp van ambtgenooteD, nabe
staanden of vrienden.
Met het oog op de voorgekomen gevallen
is de commissie van oordeel, dat voorzie
ningen dienen te worden getroffen. Het
publiek heeft er recht op, dat van over
heidswege zooveel doenlijk wordt gezorgd,
dat notarissen werkelijk het vertrouwen
verdienen, waarop zij krachtens hun aan
stelling door de overheid aanspraak kun-
nen maken.
Men bedenke evenwel, dat het niet mo
gelijk is, in de toekomst alle misdragingen
te voorkomen. Evenals onder andere klas
sen der samenleving zullen ook onder de
notarissen personen blijven schuilen, die
onverstandig, lichtzinnig of oneerlijk zijn,
die boven hun krachten leven, die specu-
leeren, in één woord, die 'handelingen ple
gen, waarvan ten slotte hun cliënten de
dupe kunnen worden.
Wel meent de commissie, dat het mogelijk
is, enkele maatregelen te treffen, waar
door naar alle waarschijnlijkheid het aan
tal gevallen zal verminderen, mede omdat
dan tijdiger dan thans kan worden inge
grepen.
Die maatregelen betreffen: lo. de boek
houding van den notaris2o. het sluiten
van bepaalde overeenkomsten; 3o. het toe
zicht over de notarissen.
De commissie heeft haar voorstellen
dienaangaande neergelegd in een ontwerp
van wet tot wijziging van de wet op 'het
notarisambt.
Ten slotte brengt de commissie nog één
punt oftder de aandacht van den minister.
Zooals haar gebleken is uit verschillen
de rapporten, wordt in sommige streken
den notaris het bestaan moeilijk gemaakt
door concurrentie van niet-notarissen. Dien
tengevolge zijn zijn verdiensten dikwijls
gering, hetgeen aanleiding kan geven tot
min-oirbare handelingen. In die rapporten
wordt er op gewezen, dat de concurrentie
van zaaknaarnemers zeer zou worden ver
minderd, indien bij de wet zou worden
voorgeschreven, dat de overdracht van on
roerende goederen en het vestigen van za
kelijke rechten daarop niet kan geschie
den bij onderhandsche, doch alleen bij no-
tarieele akte.
R. K. Rijkskieskring 's-Gravenhage.
In een gisteravond gehouden vergadering
van den Centraion Raad is de heer ir. L.
J. M. Feber gekozen als opvolger van prof.
M. J. A. Veraart als voorzitter van boven-
genoemden kieskring.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nog steeds onrust in Palestina.
Een ernstige beschuldiging tegen Ame
rikaansche marine-deskundigen.
Het tweede postvliegtuig is te Akyab
gebleven. (Luchtv. 2de blad.).
BINNENLAND.
Verslag van de commissie van onderzoek
inzake het Notariaat (1ste blad).
Maandag 7 October wordt het werk in de
Zaansche houtindustrie hervat. (1ste blad).
OMGEVING.
Rapport van de commissie inzake de
Werkloosheid in de bollenstreek. (1ste blad)
Einfde van de Zaansche houtstaking.
Werkhervatting op 7 October.
Dc vier bij het. conflict in het houtbe
drijf betrokken organisaties van werkne
mers hebben Donderdagmiddag en Vrij
dagmorgen met hun leden vergaderd over
do evcntueele werkhervatting, nu tusschen
de scheeps- en bootwerkersvereeniging
„Eensgezindheid" en de werkgevers over
eenstemming is bereikt.Een besluit moest
nog worden genomen over den eventueelon
datum van werkhervatting.
In vorband met het feit-, dat dc haven
arbeiders niet eerder met den arbeid kun
nen aanvangen dan, 7 October, on de werk
gevers in hot houtbedrijf voor dien datum
eveneens de werkwilligen niet konden ont
slaan, werd van werknemorszijde het denk
beeld goopperd, de algeheele workhervat.-
ting te doen plaats vinden op Maandag 7
Ootober. Van werkgeverszijde werd hier
tegen bezwaar gemaakt, en werd voorge
steld in ieder geval die bedrijven, waar
geen werkwilligen te werk waren gesteld,
in do gelegenheid te stellen, door hot op
roepen van technische krachten hun be
drijven gereed te maken.
In do diverse ledenvergaderingen is ge
stemd over het voorstel werkhervatting op
7 October, of op 30 September, zooals door
den Bond van Werkgevers in het Houtbe
drijf was voorgesteld, met dien verstande
dus, dat aan de bedrijven waar geen werk
willigen te werk waren gesteld, dc techni
sche arbeiders het werk zouden aanvangen.
Voor werkhervatting op 7 October wor
den 464 stemmen uitgebracht, waarvan 67
stemmen geen bezwaar hadden de techni
sche arbeiders, om de bedrijven gereed te
maken, eerder te doen aanvangen.
Voor werkhervatting op 30 September
werden 117 stemmen uitgebracht; hiervan
wilden 49 stemmen, namelijk die van den
R. K. Bond, het werk alleen hervatten in
die bedrijven waar geen werkwilligen te
werk zijn gesteld. Van onwaarde werden
uitgebracht 12 stemmen en blanco 11 stem
men.
Dit betcekout dus. dat zonder uitzonde
ring dé arbeid op 7 October a.s. wordt hor
vat, en dat geen gelegenheid wordt gege
ven, zoolang werkwilligen in het houtbe
drijf werkzaam zijn, de bedrijven door hel
aanstellen van technische krachten, eerder
in bedrijf te stellen.
Do voorwaarden die gesteld waren voor
de werkhervatting op 30 September aan
staande blijven ook nu onveranderd van
krach t.
In den loop van dc komende, week, zul
len de werkgevers in het houtbedrijf hun
personeel, voor zoover zij hiervoor onmid
dellijk werk hebben, per brief oproepen.
Hot geschil in het Zaansche houtbedrijf,
dat hiermede tot het verleden behoort,
heeft precies 6 maanden geduurd. „Tel."
WERKLOOSHEID IN DE BOLLEN
STREEK.
Maatregelen ter bestrijding.
Nadat tevoren van verschillende zijden
pogingen waren in het werk gesteld om
te komen tot maatregelen ter bestrijding
van do werkloosheid in de bollenstreek, is
ongeveer een jaar geleden door den Be-
drijfsraad aan de besturen van den Land
en Tuinbouwbond en St. Deus Dedit ver
zocht een commissie in het leven tc roepen,
die tot taak zou krijgen een onderzoek in
te stellen naar den toestand van dc werk
loosheid in dc bollenstreek en middelen te
beramen om deze werkloosheid te bestrij
den. Tot leden dezer commissie werden
benoemd de heerenAdr. Goemans, Hille-
gom, J. Pijnacker Jzn., Lisse; P. de Groot
Jzn., Nnordwijk, werkgevers; A. J. Loerak
ker, Haarlem; C. v. d. Berg, Lisse; \V.
Mesman, Hillegom, werknemers. Tot voor-
