NAAR DE EENHEID
VAN M'N BOEKENTAFEL
SPORT
LUCHTVAART
UIT DE OMGEVING
Hei Wiag&kmd
UIT DE RIJNSTREEK
LOF
TWEEDE BEAD
DE LEIDSCHE COURANT
Tengevolge van de politieke re".ulm.ie is
er in de Russische Orthodoxe. Kerk een
geheel nieuwe toestand geschapen, want
door den val van het Rijk van den Czaar
zijn de levensvoorwaarden der Rm/iseho
Schismatieke» absoluut veranderd. Voor
eerst heeft.de Orthodoxe Kerk van Rusland
haar opperhoofd verloren, toen het ge
slacht der Romanoff's van den troon weel
gejaagd. Bovendien werd^ tengevolge van
de groofce volksverhuizing naar het Wes
ten de indeeling van de kerkelijke dis
tricten geheel uit elkander gerukt, hetgeen
noodzakelijk moet leiden tot een nieuwe
regeling van het rechtsgebied der verschil
lende bisdommen. Reeds tijdens' den bur
geroorlog werd Zuid-Rusland geheel van
Moskou afgescheiden en de Zuidelijke Bis
dommen verloren ieder verband met Pa
triarch Tichon. Daarom moest er onmid
dellijk een Hoofdbestuur voor de Kerken
van Zuid-Rusland gekozen worden. En daa.
de Patriarch ook geen voeling kon houden
met het buitenland en dientengevolge ook
de leiding niet ter hand kon nemen van de
Russische kerken, die er reeds in Europa
waren, benoemde het hoofdbestuur Aarts
bisschop Eulogius tot plaatsvervanger van
Patriarch Tichon. Toen echter het leger
van generaal Wrangel verslagen was, moest
het hoofdbestuur voor de Kerken van Zuid-
Rusland naar het buitenland vluchten. Het
vestigde zijn zetel in Karlowitz, waar ook
een Synode gehouden werd van de Bis
schoppen der Russische uitgewekenen, die
Eulogius in zijn ambt bevestigden.
In het jaar 1921 kon ook Patriarch Ti
chon eindelijk weer handelend optreden.
Hij hechtte zijne goedkeuring aan de ver
kiezing van Eulogius en verhief hem tot
de waardigheid van Metropoliet. Door de
zen maatregel van den Patriarch werd er
weer een nieuwe toestand in het leven ge
roepen. Tot dan toe immers had de S.vncdo
van Karlowitz de rechten uitgeoefend van
den Patriarch, die daartoe niet in de gele
genheid was; maar nu de Patriarch zijn
ambt weer kon waarnemen had de Synode,
volgens de meening van de Orthodoxe
rechtsgeleerden, geen enkele rechtsmacht
meer en werd zij weer een privaatrechte
lijk lichaam. Daar de Synode van Karh-
witz bovendien een politiek voerde, die zeer
vijandig stond tegenover de Sovjets, waar
door de oude Russische moederkerk in
groote verlegenheid raakte, bevestigde Pa
triarch Tichon de meening van deze Ortho
doxe rechtsgeleerden, dat de Synode
voortaan slechts een privaat-rechtelijk
lichaam was, waardoor hij het recht kreeg
om zijn ambt in volle vrijheid uit te oefe
nen.
Doch de Synode nam hiermede geen ge
noegen en toen moest de Metropoliet nood
gedwongen zijn goedkeuring onthouden aan
de besluiten van deze Synodale vergade
ring.
Sindsdien heerscht er een bittere strijd
tusschen" do aanhangers van den Metropo
liet Antonius, het hoofd van de Synode, die
Canoniek is opgeheven, en Eulogius, den
vertegenwoordiger van de West-Europee-
sche orthodoxe gemeenten.
Voor de buitenwereld heeft het den schijn
dat. de tweedracht in de kerk der Russi
sche emigraflten niets anders is dan een
strijd tusschen twee bisschoppen, die elkan
der niet kunnen uitstaan. Maar dat is heel
wat anders. In den beginne hebben beide
partjjen niets onbeproefd gelaten om tot
een vriendschappelijke oplossing te. komen.
Er was geen gebrek aan goeden wil, maar
diepgaande, ideëele verschillen zijn de
ware oorzaken van den strijd. Dit bleek
uit een gebeurtenis van het jaar 1927. De
plaatsvervanger van den patriarch, den
Metropoliet Sergius, die zich destijds in
gevangenschap bevond, vaardigde een de
creet uit, waarbij hij den absoluten cisch
stelde, dat de orthodoxe geestelijkheid i:i
het buitenland zich niet met de politiek
zou bemoeien, daar dit voor de kerk in het
moederland groote moeilijkheden zou op
leveren. Eulogius gehoorzaamde aan- dit
verlangen van zijn overheid, terwijl Anto
nius en zijn aanhangers weigerden om hun
actie voor den terugkeer der monarchie
stop te zetten. De Russische bisschoppen
die destijds in Zuid-Slavië vertoefden wa
ren zelfs van plan om een eigen Patriarch
te kiezen, daar men in den ouden Pariarc'n
een bondgenoot van de Sovjets zag. Doch
dit plan kwam niet tot uitvoering, omdat
de publieke opinie hiermede niet bewilligd
was, maar An top jus had alle relaties met
den Patriarch verbroken, en zoodoende was
er op kerkelijk gebied weer een geheel
nieuwe toestand ontstaan.
Er zijn in dc Russische kerk twee geheel
verschillende richtingen, die absoluut lijn
recht tegenover elkaar staan. De Metro
poliet Antonius en zijn aanhang zijn voor
standers van de kerkelijke richting uit den
tijd van den Tsaar. Voor hen is de Staat
de beschermer van de Kerk en de Kerk de
steunpilaar van heel het Staatswezen. Als
men hem opwerpt dat het toch feitelijk
ontoelaatbaar is dat de kerk geregeerd
wordt door. geheime krachten, die aan nie
mand rekenschap behoeven af te leggen,
dan antwoordt hij, dat er tegenwoordig
•haast niemand meer is, behalve enkele Bis
schoppen en Priesters, die nog aan een kerk
denken. Voor de overigen is de kerk slechte
een werktuig, dat zoowel de rechtsche als
linksohe partijen willen uitbuiten: en dan
is het toch veel beter dat de rechtsche
partijen hun voordeel hiermee doen!
Eulogius daarentegen vertegenwoordigt
een richting, die zioh ontwikkeld heeft on
der den invloed van de Westersche ideëen,
speciaal uit de katholieke gedachtenwe-
reld. Hij weet onderscheid te maken tus
schen wat den keizer en wat Gode toe
komt. Hij erkent de eigenlijke taak van
de kerk en daarom wil hij iederen poli tie-
ton invloed uit de Kerk weren.
Onder de Roomsche emigranten is reeds
sedert geruimen tijd een sterke strooming
merkbaar, die langzaam aan tot het in
zicht komt, van de noodzakelijke eenheid
der Kerk.
De Missie-atlas van Pater
J. Kieijntjes S.J.
Pater los. Kieijntjes S.-J., de samenstel
ler van den bekenden Xecl. Missie-atlas
mocht- van Zijne Eminentie Kardinaal
Gasuurri het volgende w-aardeerend
schrijven voor zijn moeizamep arbeid
ontvangen
Vaiicaan, 7 September 1929.
S ta atesec re tari e
van Zijne Heiligheid.
No. 82941.
Zoor Eerwaarde Pater!
Hel, is mij een genoegen 11 mode te
doelen, dat Zijne. Heiligheid met bij-»
zonder welgevallen heeft aanvaard
den door U vervaardigden ..Atlas der
R. K. Missie in Nederlandsch Oost
en Wost-Tndië." D© H. Vader verheugt
zich over deze lofwaardige bijdrage
tol de kennis van het werk der Mis
sies. die Hem zoo ter harte gaan, en
betuigt V. Zeer Eerwaarde, door mijn
bemiddeling, verheven dank en
verleent U van ganseher harte. als
teeken van Zijn bijzondere welwillend
heid, den Apostolische» Zegen, die T"
moge sterken in uw studies en uw
apostolischen werkkring.
Van U Zeev Eerwaarde
de toegenegene in den Heer
P. Card. GASPAR BI.
Den Zepreerw. Rate?
Joseph Kieijntjes S.J.
SCHERMEN.
De competitie van den K. N. A. S. B.
Voor de tweede afdeeline van de compe
titie. uitgeschreven door den Kon. Ned.
Amateur Scherm bond. zou gisteravond r°ii
ontmoeting op sabel plaats hehb©n tus
schen de equipes van het Clubhuis Te
W-erve en de Leidsche studentenscherm-
vereeniging ..Arena Studiosorum". De stu
denten kwaaien niet volledig op, zoodat
het Clubhuis Te Verve deze ontmoeting
reglementair gewonnen heelt.
SCHAKEN.
Wirt er wedstrijd
Leidsch Schaakgenootschap.
Aan dezen wedstrijd nemen thans reeds
32 spelers deel. Deze zijn naar speelsterkie
gerangschikt in drie groepen. De uitsla
gen der eerste ronden waren de volgende:
le groep: V. H. Bosscha wint van dr.
C. Hins en speelt remise met mr. C. J
Goudsmit, W. Denimendal wint van V. li.
Bosscha.
2e groep: D. .Tong wint van 8. J v. d.
Hoeven,. V. de Bruin wint van J M. Vol
ders, dr. T. P. Sirks v. int van van der Hoe
ven. G. Schoppen wirt van De Jong. van
Sirks Pii van M. V. Scheltema, R. van
Dam wint van Volders en A. G. de Blé-
court wint van W. B. Hofman.
3e groep: B. -T. Wittenberg wint van M.
J. Dieben en van 8 Ouwerkerk. J. L. C.
Perquin wint van H. Slegt. Tr. "'II. X.
Francois wint van J. Tjalsma, V. B. Tlioo-
len wint van Perquin en van F. Lek Lek
wint van Dieben en van Slegt, Dieben
wint van. C. Colpa en van Francois. Ouwer
kerk w-imt van SI egt-,- Tjalsma A int van
Thoolen.
D4 opening:
Wit: W. H. Bosscha, zwart: dr. C. TI.
Hins. 1. d-1 e6 2. et Pf6 3. Lgo Lc.7 I. Ld3
h6 5. Pbd LbT 6. Po2 c3 7. 0—9 cl? 8. Pet:
Pe49. Let: 10. Pd6t KfS 11. Le 7:ï De7:
12. Pel: zwart geeft op.
D4 opening:
Wit: W. Demmendaal, zwart: W. H.
Bosscha. 1. <14 Pffi 2. cl g6 3. Pc3 Lg7 4. el
0—0 5. ft e6 0. Le 3 b« 7. Ld3 Lb7 8. Phn
d5 9. cd5: edS: 10. e3 PfdT 11. 0—0 có 12.
Pbö cl 13. Lel 13. Lc2 PcO 11. f.3 gf5: 13.
Lf5: Pe7 16. Lh7:t Kh7: 17. Dhöï, zwart
geeft op wegens mat na Pcö.
DE P0STVLUCHTEN NAAR INDIë.
Bij de IC. li. M. is bericht ingekomen,
dat het tweede postvliegtuig voor Indik
gisterochtend te 5.43 uit Karachi is ver
trokken èn le 15.55 te Allahabad is aange
komen. Aan boord is. alles wel.
Een radiogesprek met de
b e m a n n i n g v a n li c t eerste
postvliegtuig.
Aneta meldt d.d. 25 September:
Daartoe in staat gesteld door de wel
willende medewerking van het hoofdbe
stuur der posterijen en telegrafie, heeft de
directeur der K. L. M.. de heer A. Plesman
vanmiddag om 2 uur in de studio aan de
Kortenaerkade. een radiogesprek kunnen
voeren met de bemanning van de PK-AEZ
te Bandoeng, ten einde gegevens te verza
melen, welke voor de voorbereiding der
volgende vluchten van belang kunnen zijn.
Nadat de directeur hulde had gebracht
aan den heer Smirnoff en de andere leden
der bemanning voor 'de uitmuntende en
beleidvolle wijze, waarop zij het vliegtuig
naar Indie hadden gebracht, werd con
reeks technische vragen gesteld, waaruit
bleelc, dat het vliegtuig en de motoren in
alle opzichten uitstekend hebben voldaan.
Er is inderdaad gedurende den tocht geen
enkel rescrvedeel gebruikt en bij aan
komst. te Bandoeng behoefden slechts van
2 cylinders de kleppen te worden ge
schuurd.
Ook de organisatie langs de route heeft
over het algemeen uitstekend gewerkt. Het
vliegterrein te Bangkok bevond zich in
zeer slechten staat.
Ook Veenendaal, de werktuigkundige,
wist verschillende mededeelingen te doen,
welke voor de K. L. M. met het oog op de
latere vluchten van zeer veel waarde zijn.
De Italiaansche race-vliegtuigen.
Waarom ze m o ei 1 ij k bochten
ma ken.
In een nabeschouwing over den wedstrijd
om de Schnoider-irofee wijst het Engel-
sche blad ..The Aeroplane" op de zeer
eigenaardige wijze, waarop de aan dozen
wedstrijd deelnomen.Ie Italiaansche race
vliegtuigen hun bochten maakten. Het
blad schrijft hierover:
..Van de beide groote. Macchia-racers.
type G7, is vel het merkwaardigste, dat zij.
ondanks de bedrevenhéid der Italiaansche
vliegers, eenvoudig niet op normale wijze
door de bochten konden komen. Zij die de
toestellen konden gadeslaan bij het scher
pe keerpunt'hij Cqwes. hebben ons verteld,
dat het bochten maken der ïtaliaivsn het
meest angstwekkend© was dat zij ooit bob
ben gezien. Ee-i der Tlalianen. die pro
beerde op normale wijze rondom het
keerpunt te komen, dook voorover en
scheen op hc' punt in dc vrille te raken.
Het toestel dook en word juist nog tijdig
genoeg in do normale ligging gebracht om
over Old Gastje Point te kunnen komen
en naar ï-.ylo te vliegen. Klaarblijkelijk
gebeurde hetzelfde bij het keerpunt ie
Southsea, waar ©en Italiaan een kleine pa
niek veroorzaakte door op het dak van een
huis te Southsea neer duiken en er op
zeer geringe hoogte over weg te sche
ren."
..De oorzaak van ©en en andpr moet
hierin schuilen, dal de ontwerper der ma
chines de zijvlakken totaal verkeerd heeft
berekend. Deze fout in dc bcr'-uring geeft
mogelijk een# verklaring voor de eigenaar
dige bochten* der l.m.lianen. waarover onze
vliegers zoo druk discussieerden. Zich er
rekenschap van gevende, dat ze niet op
normale wijze door de bochten konden ko
men. zooals de Britsche vliegers, trokken
de Italianen hun racers met den reus
omhoog, net als bij het begin van een loo
ping. zetten dc machine vervolgens op haar
linker vleugel en doken dan weer omlaag
in de tegenovergestelde richting, een ma
noeuvre die in den oorlog 191419(8 de
Immelmann-boeht werd genoemd Ze ver
toonden deze rst met succes te Venetic
in 1927, en de Macchi, type 52. deed het
met succes boven dc Solent, maar dc
nieuwe M- ehi 07 schijnt zoo slecht op dc
sturen te zijn, dn-! ze zelfs op die manier
niet vlot door een bocht kan komen
Vliegboot voor 50 passagiers.
Door de Engeleche Blackburn Aero
plane- and Motor Co. wordt eea vliegboot
gebouwd, die 50 pa^agicis Icon vervoe
ren en in ononderbroken vlucht con af
stand afleggen van 1600 K.M. De machine
wordt uitgerust, met zes Rods Royco mo
toren, type F. van 490 P.K. Vier motoren
worden in tandem aangebracht, twee aan
iedere zijde van het bootslichaam en tus
schen de v!o;i£els, terwijl de twee. overige
motoven. cU: aan'een zijde, geplaatst wor
den naast de tandemgmepen. Hei totale
gewicht van dc vliegboot zal tusschen de
30 en 40 ton komen te iiggen, Dc boot
zal worden gebouwd voor in dmnst-stel
ling op de zee-I ra jecten der lucht diensten
tusschen Engeland—Australië en Engeland
Zuid-Afrika.
Laagvliegers.
Op 13 Mei j.J. heeft de Hollajidsche vlie
ger Pellens boven Schaerbeek (België) te
laag gevlogen althans veel te veel in het
gezicht van den verkeersagent op het
Meiserplein. De verkeersagent heeft den
vlieger bekeurd wegens overtreding van
het reglement over hoog- ©n laagvliegen.
De Hollandsche piloot is thans door de
rechtbank van Brussel veroordeeld tot be
taling van 700 frs. geldboete.
Rechts houden op vasten grond hoog
vliegen daarboven 1
LE! MU i DEN.
GEM EENTER A \D.
De keuringsdienst van vee en
vleesch. De status quo gehand
haafd, Bran.rlbepalirgen in de
bouwverordening.
De Raad dezer gemeente kwam in open
bare vergadering bijeen.
Afwezig de heer J. de Rijk.
Voorzit ter de lieer J. A. Ba khuizen,
burgemeester der gemeente.
De voorz. opent de vergadering met ge
bed. Do notulen der vorige vergadering
worden voorgelezen, goedgekeurd en ge
tcekend.
De voorz. doet o.m. ïuedcdeelieg van de
navolgende ii gekomen stukken: Proces
verbaal van de opneming van kas en boe
ken bij den ontvanger dezer gemeente d.d
11 Sept. 1929.
Van den Keuringsdienst van Waren, dis
trict Leiden is ingekomen de begrooting
voor het jaar 1930. Dc gemeente Leimui-
den zal een bel rag van ƒ252.74 te beta
len hebben, welk bedrag verminderd kan
worden met het aandeel in het batig slot
der dienst 1928 ad ƒ23.13.
Van Ged. 81 aten zijn ingekomen ©enige
missives waarbij 'besluiten iol wijziging
van de be;.'rooting 1929 goedgekeurd wor
den teruggezonden. Van de oudercominissie
te Nieuwveen is een schrijven, ingekomen
waarin dank gezegd wordt voor de toege
zonden gelden.
Van den Minister van Arbeid. Handel en
Nijverheid is een schrijven ingekomen d.d.
Augustus 1929 waarin deze mededeelt, dat
hij geen termen gevonden heeft om de in
trekking van hel K.B. van 3 Dec. 1923 No.
22 te bevorderen.
Zooals de heeven weten, zegt de voorzit
ter. werden bij dit K.B. de gemeenten Lei-
muiden en Rijn zat erwoude aangewezen om
gezamenlijk met de gemeente Leiden den
keuringsdienst van vee cn vleesch te re
gelen.
In Mei 1929 werd een adres aan H. M.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
✓/TtavN Moeders nemen voorde roede,
gesmette ofrmtstolen huid van
r toW?7*™ hetfallerblste. en dat is
Doos30en00 cl. TBij Apoth.cn Drogisten
de Koningin gezonden waarin verzocht
werd om tot intrekking vim liet K.B. le ge
raken.
Een goed gemotiveerd verzoekschrift
werd ingezonden, op dit lange adres wordt
thans dit korte onbevredigende antwoord
ontvangen.
De gronden waarop bel K. B. ros' zijn
volgens den Minister nog onverkort aan
wezig.
Wat echter dip gronden zijn is het ge-
gemeentebestuur rietbekend.
Van Ged. Si >--ii is ingekomen een
schrijven waarbü de regeling inzake den
Vlceschkcuringsdir opnieuw verlengd
wordt tot 1 Dec. a.s. Tn hetzelfde schrij
ven wordt verzocht om merle ie declen. of
het gemeentebestuur prijs stelt op eoiv'i-
nucering van de regeling.
B. en V. hebben medegedeeld, dat zij
op het continueeren van <1© 'rccieling geen
prijs stellen en hebben in hun schrijven
verwezen raar liet aan e'le Kroon gezon
den verzoekschrift om intrekking van het
K.B. van 3 Des. 1923.
Op voorstel van 15. en W. wordt beslo-
ten om bepalingen in do b mwverordering
op to nemen omtrent nieuw te bouwen
veestallen, zulks in verband met hot red
den van vee bij brand.
Advies zal worden gevraagd bij de Ver-
eeniging tot Wcttelijko Dierenbescher
ming.
Op voorstel van B. en W. wordt eervol
ontslag verleend aan M©j. C'. van Dam,
onderwijzeres in de Xuttiee Handwerken
aan de O.L. school el) zulks met ingang
van 1 Nov. 1929.
Tot leden van de Commissie tot Ve
ring van schoolverzuim worden benoemd
de heeren J. R. Wolken en I). Ham.
Vastgesteld wordt nog een besluit tot
wijziging der begroofihg 1929. De instruc
tie va n den gemeente-ontvanger wordt
daarna met enkele bepalingen aangevuld.
De heer Hcenk stelt bij de rondvraag
eenige vragen in verband met de openbare
begraafplaats, terwijl de heer Visser de
laatste elect risohe storingen aan den
Voudschon dijk ter sprake brengt.
Daarna" shifting.
Bollendiefstal. Rij den kweeker X. A
Sir. zijn in den nacht van Maandag op
Dinsdag een partij van 3 ILL. bollen gesto
len.
KATWIJK.
Inenting. In verband met de in den
lande hecrc©!;°". Ie Al.istrini zal door B. en
V.. speciaal ter voorkoming dezer ziekte,
gelegenheid worden gegeven om zich te te
rm inenten cn hcrinpnte». Hiervoor zal ge
legenheid gegeven worden te Katwijk aan
Zee op Dinsdag 1 Oct. mm. 2 uur in de
Gemeentezaal en le Katwijk aan don Rijn
op Woensdag 2 October namiddag te 2 uur
in het Gemeentehuis, Dr. Clevcringa zal
de inenting verrichten.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Pesterijen. De verbouwingen aan het
Hulppos'tkantoor vorderen goed, Als het
gebouw klaar is zal de nieuwe kantoor
houder zich vestigen. Naar alle waarschijn
lijkheid zal hiervoor benoemd worden de
heer J. Touw, thans in gelijke betrekking
te Oudshoorn bij Hcllevoetsluis, wolk hulp
kantoor aldaar wordt opgeheven.
RIJNSBURG.
Bloemenhandel. Het slechte weer dal
we vorige week Vrijdag en Zaterdag, is wel
afnemer geweest, waarop als regel niet
gerekend wordt, doch de aanvoer is er niet
aanzienlijk door verminderd. Ook volgt '.'.Is
regel na zoo'n storm een grootere prijs-
vorhooging dan nu hel geval is. De prijzen
blijven nog maar matig, van sommige soor
ten zelfs laag. Betaald werd: Dahlia's
f 0.45—1,80, Gladiolen f 0.36 h0.80, ïfelipii-
thus f 0.250.50, Anjers f 0.200.48, Asters
f 0.20.0.48, As-ters Lilyput f 3.5.Ga-
lnrdia f 0,210.27, Scabi'osa f 0.200.30, Dis-
iels f 0.250.28, Lampions f 0.35—0.50, Gry-
santhen f 0.12—0.28, Elta f^2.50—7.—
Schietwedstrijden. - - Op den Prov.
Schietwedstrijd in Den Haag behaalden de
Burgerwachten uit don Kring „Duinland
de volgende prijzen: In klasse B., Oegst-
geest den 2den prijs, Rijnsburg den -iden
prijs, in C. Katwijk den Isten prijs.
NIEUWKOOP.
Benoeming. Tot commies der directe
belastingen is in de plaatv van den heer
Van Ham alhier benoemd de lieer Zckveld,
thans gestat,ionneerd te Lobith, zoon van
den gepensionncerden kantoorhouder der
Posterijen te Xiouwvcen.
NIEUWVEEN.
Noodlottige val. Maandag j.l. vie! A.
Hoogendoorn, leerling der Christelijk©
school, van de rekstok en brak zijn rech
terarm. Dr. Noufc verleende geneeskundige
hulp.
ZEVENHOVEN.
Pols gebroken. Het dochtertje van den
heer v. d. Helder, kwam over een vloer
matje zoodanig te vallen, dat zij haar puls
brak.
De mooie zomer. Bij den heer A. Boer
alhier, bloeien nu nog dc aardbeien, n
plukte men zelfs vruchten voor de tweede
maal in dit iaar.
AAN VAN DER DOES, VAN
DER WERFF EN VAN HOUT
Het jaar 1639 was ecu merkwaardig jaar.
Teen toch schreef Dr. Johan van Bevev-
wyck .Van de Uutnemcntheyt des vrouwe-
lieken geslachte". Niet, dat. die „Uutne-
menlheyt" toen een aanvang nam, deze
bestond wellicht reeds van oudsher, maar
Dr. Johan van Bcvcrwyck had in dat jaar
den moed dit neer tc schrijven cn met
voorbeelden te staven. Merkwaardig was
ook hot jaar 1640. Immers, in dat jaar nam
Dr. Daniël Joncfys bij wijze van protest de
pen op cn schreef met veel vuur over
„Der Mannen Oppcrwaardigheyd". ^et
veel Kiuursjuanskunst behoedzaam doorva
rende tusschen deze Scylla en deze Cha-
i vbdis. wenden «c den steven naar Julia
na barones de Lannoy, de 18de ceuwsche
dichteres, die lof toezwaaide aan mannen.
Dat ze haar lof goed plaatste, zullen alle
Leidenaars volmondig erkennen.
Het ligt niet in onze bedoeling, een
overzicht te geven van alles wat Barones
de Lanno.v heelt geschreven. Ook is ze als
dichteres bijna geheel vergeten. Dat haar
naam nog voorkomt in dc letterkundige
handboeken van onzen tijd. hoeft ze te
danken aan Bilderdijk. die mot haar dweep
te en hare werken uitgaf.
Gelijk een Middeleeuwsc.li© ridder streed
voor de eer zijner ..dame", zoo streed de
dichter Bilderdijk, die zich nazaat van den
Zwaanridder, graaf van Teisterland en
lieer van Heusden noemde, voor den meer
deren roem der dichteres Juliana, barones
dc Lannoy.
Juliana de Lannoy heeft veel genoegen
beleefd van hare lierzangen, door de
Dichtgenootschappen van dien tijd met
goud of zilver bekroond. Ze demonstreerde
daarmee de stelling, die ze zeer beslist
uitsprak: ..Ook vrouwen zijn bekwaam tot
hef. beoefenen der Wetenschap en der
Fraaie Letteren". Het is één dier lierzan
gen, die we hier in herinnering willen
brengen. Inzonderheid voor Leidenaars is
die lierzang interessant. Wc bedoelen
haar ..Lof der Heeren Van der Does, van
der Wcrff en Van Hout". Als de Barones
de Lannoy de loftrompet steekt van het
krachtig driemanschap, dat de verdediging
in 1574 leidde, dan roept ze geestdriftig uit:
..O Leyden! roem Aan deez Gewesten!
Op U mag ik mijn aogen vesten,
Daar ik die halve Goden zing".
Geen eerzucht, zegt de dichteres, geen
eerzucht spoorde Van der Does, Van der
Wcrff en Van Hout aan tot. hunnen taaien
tegenstand. Alleen hun liefde voor het va
derland deed hen zoo heldhaftig zijn.
En dan vervolgt zij:
.Tk zing. o Van der Does, uw lof!
'k Zal, Van der Werff, uw roem ver
breiden!
Van Hout. zoo waard aan T dankbaar
Leyden
Ik zing voor u
Willem van Oranje en z'n broers verde
digen de Nederlandsehe zaak. Maar na dc
overwinning van Heiligerleo komt de ne
derlaag bij Jemmingcn. Xaarden, Zutfen
en Haarlem wordeiudoor de Spanjaarden
ingenomen. Eindelijk is Leiden aan de
beurt. Spanjaarden belegeren de stad. Ge
lukkig is Van der Does daar. veldheer en
krijgsman" tegelijk. Hij zal den Spanjaar
den dapperen tegenstand bicden. Van
Jonkheer Jan van der Does, die ineens van
geleerde tot krijgsman was gevormd, heel
het bij De Lannoy:
„Een ziel. gevormd voor groote daden,
Treedt met één stap in 't gloriespoor".
De hongersnood heerschte te Leiden.
Moedeloos willen «le burgers zich overge
ven. Ze morren. Van Hout weet den op-
standigen geest in toom tc houden. Van
der Werff treedt op met z'n bekende toe
spraak:
.Daar treedt mijn vroom© Burgervader,
Mijn Van der Wcrff liet. Raadhuis af.
Gij wilt dan voor den vijand bukken,
lk'.n vijand, die u vleit in schijn.
Die nauw deez' muren in zal rukken,
Of Leyden zal een bloedbad zijn.
Welaan
Voor mij, ik zal zijn woede koeren,
U tot mijn laatste» snik verweéren.
En voorts op Ley-tens puin vergaan.
Mijn vrinden, 'k hoor uw bange zuchten.
Ik zie, wat u bezwijken doet.
Gij ^zoudt geen spies, geen vijand
duchten.
Maar 't wreed gebrek verwint uw moed.
Ach. 'k weet geen spijs u toe te voegen.
Maar kan mijn lichaam u vernoegen,
Treedt rustig toe. mijn Burgerij.
Ik moet toch eens het leven derven
'k Zal willig door uw handen sterven.
Hier l>en ik, deelt mij, 'I staat u vrij".
Nieuwe moed komt dan in de harten der
Leidsche burgers. Ze houden den tegen
stand vol, totdat de stad eindelijk op 3
October ontzet wordt.
Wat Barones de Lannoy op oane andere
plaats zei. op eene andere plaats en in een
ander verband, is ook hier van toepassing:
Wanneer gij in lijden van gevaar handelt
gelijk Van der Does, Van «Ier Werff en
Van Hout hebben gehandeld, dan kunt ge:
„Van u zelf. uw lol en 's Hemels gunst
voldaan
Met een ontfronst gelaat door 's levens
doornen gaan".
W. L. SPITZEN.
