20ste Jaargang
No. 6291
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BERICHT
ISUÏTENLANCT
BINNENLAND
SPORT
STADSNIEUWS
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voorratbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen J
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverientiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vier bladen
Zij, die zich met 1 Oct. op ,,De
Leidsche Courant" wenschen te
abonneeren, ontvangen de voor
dien datum verschijnende num
mers gratis.
DE ADMINISTRATIE
VOLKENBOND
de tiende volkenbonds
vergadering.
De motie inzake de internationale bank
ingetrokken.
Zooals Zaterdag na het verzet van
Breitscheid en Loucheur tegen de Noorsch-
Deensch-Poolsche motie inzake de Inter
nationale Bank te verwachten was, hebben
de drie voorstellers gisteren hunne motie
ingetrokken. Bij den aanvang der verga
dering der tweede oommissie verklaarde
Baestadt (Noorwegen) dit uit naam dei
delegaties, aan deze verklaring toevoegen
de, dat zij gaarne bereid zou zijn geweest,
het Vrijdag door den heer Heldring voor
gestelde amendement aan te nemen, indien
dit de aanneming der motie zou hebben
mogelijk gemaakt.
De redevoeringen van Breitscheid en
Louóhcur toonden echter aan, dat met of
zonder Nederland'9 amendement de mo
tie voor de mogendheden, die de bank zul
len oprichten, onaannemelijk was.
Nadat nog de gedelegeerden van Bul
garije, Spanje en Estland het woord had
den gevoerd, spraken Breitscheid en Lou
cheur om de voorstellers der motie voor
het intrekken daarvan te bedanken.
De ontwapeningskwestie.
Heftige discussies.
In de ontwapeningscommissie van den
Volkenbond is het Maandag tot heftige
discussies gekomen.
De rapporteur Poullet (België) legde de
commissie een ontwerp-rapport voor de
volkenbondsvergadering voor, dat door toe
voegingen een niet voorziene uitweiding
over de ontwapeningskwestie in zich sloot
en het Fransche standpunt zeer op den
voorgrond plaatste, terwijl de opvattingen
der Britsche delegatie en van eenzelfde
standpunt innemende mogendheden op den
achtergrond werden gedrukt.
Tegen deze wijze van optreden werd door
verscheidene sprekers heftig geprotesteerd.
Men verklaarde, dat dit een verberging
van de ware stemming, die in de oommissie
heerscht, beteek :nt, daar zich een groot
aantal staten bij het Engelsche standpunt
had aangesloten.
Het conflict over het rapport is aldus
opgelost, dat een volle bladzijde over ae
motiveering van het Fransche standpunt
inzake de ontwapening geschrapt is.
FRANKRIJK.
Kardinaal Dubois, t
De aartsbisschop van Parijs, kardinaal
Dubois, is gistermiddag overleden. De apos
tolische nuntius te Parijs, monseigneur
Maglioni, bevond zich aan het sterfbed.
De levensloop van den
Kardinaal.
Louis Ernest Dubois werd 6 September
1856 te St. Calais, in het departement Sar-
the, geboren. Hij bezocht daar het gymna
sium. Later ging hij naar het priestersenii-
narium te Préciqué en te Le Mans. Den
20sten September 1879 werd hij tot priester
gewijd. Nadat hij als vicaris werkzaam
was geweest te Broulon, Lude en La Con-
ture, werd hij in 1885 pastoor te Le Man3,
waarna hij snel tot de hoogste kerkelijke
waardigheden opklom. In 1898 werd hij ge-
neraal-vicaris, in 1901 bisschop van Ver
dun, in 1909 aartsbisschop van Bourges, in
1916 aartsbisschop van Rouaan. In het
zelfde jaar werd hij ook gekozen tot kar
dinaal-priester met den titel S. Maria i.
Aquiro. Als zoodanig was hij lid der congre
gatie voor de ceremoniën, de consistories
en het concilie.
In October 1920 werd Kardinaal Dubois
tot aartsbisschop van Parijs benoemd als
opvolger van Kardinaal Amette, waardoor
hij aan het hoofd der geestelijke hiërarchie
in Frankrijk kwam te staan. In deze po
sitie nam hij voornamelijk een bemiddelen
de houding aan tusschen de Fransche re
geering en de Katholieke Kerk en heeft in
het algemeen vermeden, zich in deni strijd
der politieke partijen te mengen.
Alleen ten opzichte van de „Action Fran-
$aise"was zijn houding streng, waarin Z.
Em. werd gesteund door de H. Stoel.
Vermelding verdient nog dat kardinaal
Dubois door de Fransche regeering met
een missie naar Klein-Azië en Afrika werd
gezonden en daarvoor het Kruis van het
Legioen van Eer verkreeg.* Verder was kar
dinaal Dubois Ridder van het Heilige
Graf en vroeger was hij ook lid van de
Akademie van den Heiligen Johannes van
Aquino.
De kardinaal heeft ook eenige studiën
gepubliceerd op het gebied der kerk- en
kunstgeschiedenis.
CHINA.
NIEUWE OPSTANDEN.
Ondersteuning door een groote mogendheid.
Naar uit Shanghai gemeld wordt, ver
klaarde Tjang Kai Shek Zondag in een
vergadering van de Koeomintang, dat dc
regeering te Nanking over voldoende troe
pen beschikt om de opstandige beweging
in de provincie Hu Peh te onderdrukken.
Hij beweerde verder, dat de tegen Nan
king gerichte opstandige beweging door
een groote mogendheid wordt ondersteund,
welke mogendheid belang heeft bij onlus
ten in China. Hij is er ook zeker van, dat
communisten de hand in het spel hebben.
Hij zal niet aftreden, voordat de door
hem nagestreefde eenheid van China zal
zijn tot stand gebracht.
De aanhangers van de opstandige be
weging in Hu Peh zullen voor den krijgs
raad gebracht worden en tegen den leider
der beweging zal een vervolging worden
ingesteld wegens hoogverraad.
De eerste gevechten.
In de provincie Hu Peh hebben gisteren
de eerste schermutselingen plaats gegre
pen tusschen de opstandelingen en de Han-
king-troepen. Chineesche oorlogssche-
hebben twee uur lang de stad Itsjang be
schoten. Het is den opstandelingen gelukt
een Chineesche torpedoboot in beslag te
nemen.
Maarschalk Feng en generaal Jen Si
Chan hebben aan de Nanking-regeering
bij wijze van geruststelling een telegram
gezonden, waarin zij verklaarden, dat zij
niet aan de zijde der opstandelingen staan,
doch steeds de Nanking-regeering trouw
zullen blijven.
Eenbedreiging vanRusland.
Volgens Japansche berichten uit Moek-
den is daar e§n schrijven ontvangen van
het commissariaat van BuitenL Zaken der
Sovjet-Unie, waarin wordt medegedeeld,
dat het Sovjet-leger den geheelen Ooster
spoorweg zal bezetten, wanneer China niet
binnen drie weken alle wenschen van de
Russische regeering inwilligt. In dit ver
band acht men de mogelijkheid niet uit
gesloten, dat de regeering te Moekden
buiben Nanking om zal trachten met Rus
land tot een overeenstemming te komen
betreffende den Oosterspoorweg.
VAN HET VATIC A AN
Nog altijd geen koningsbezoek ten Vaticane
Vastgesteld tegen einde
October.
Men schrijft uit Rome aan de „Msb.":
Algemeen werd, gelijk bekend, aange
nomen, dat Z. H. de Paus in het heete zo
merseizoen het Vaticaan zou verlaten, om
zich naar het Pauselijk zomerslot, in Cas-
telgandolfo, te begeven. Deze kleine reis
heeft echter niet plaats gehad en men kan
dus zeggen, dat de H. Vader het Vaticaan-
sche gebied nog in 't geheel niet verlaten
heeft. Want de Sacraments-processie, op
den avond van 25 Juli, waarbij de H. Va
der voor het eerst het apostolisch paleis
verliet, bewoog zich slechts binnen de Va-
ticaansche grenzen.
De diepere oorzaak hiervan is wel hier
in gelegen, dat het officieele en plechtige
bezoek van het Italiaansche koningspaar
aan het Vaticaan nog niet heeft plaats ge
had.
Men weet dat algemeen wordt beweerd,
dat de Italiaansche koning niet bijzonder
er op gesteld is, dit bezoek te brengen.
Zoo is het reeds in Juni aangekondigde
bezoek achterwege gebleven en op 5t oogen-
blik weet niemand nog zeker, wanneer het
koninklijk bezoek ten Vaticane zal plaats
hebben.
Eenige bladen weten te vertellen, dat
de plechtige entrée der koninklijke familie
bij den Paus tegen einde October- is vast
gesteld en dat bij die plechtigheid alle his
torische pracht en praal zal worden ten
toon gespreid.
Katholieke mannen bij den Paus.
De Paus heeft gisteren een toespraak
gehouden tot de Katholieke mannen, die
hem kwamen gelukwenschen met het tot
stand komen van de Lateraan-verdragen.
Deze toespraak was met groote spanning
tegemoet gezien, doch de Paus onthield
zich daarin van alle politieke toespelingen.
Hij dankte de Katholieke mannen voor hun
gelukwenschen en verklaarde, dat zij ook
in de toekomst de Kerk hun steun en hun
medewerking moeten blijven verleenen, op
dat de Lateraan-verdragen ten volle tot
uitwerking zullen komen.
Voordat de Paus zijn toespraak hield,
had hij een langdurig onderhoud met den
Italiaansohen gezant bij den Heiligen Stoel
gehad, terwijl ook de pauselijke nuntius bij
het Quirinaal zoowel met Mussolini als
met den minister van buitenlandsche zaken
Grandi een langdurige conferentie had.
DE MIDDENSTAND EN DE
TROONREDE.
Het algemeen weekblad „De Midden
standsbond", orgaan van den Kon. Ned.
Middenstandsbond, schrijft over de sociale
en economische paragrafen der Tropn-"
rede:
Uitmaal zijn er ook voor den midden
stand groote belangen bij betrokken; do
publiekrechtelijke regeling der collectieve
arbeidsovereenkomsten, de instelling van
bedrijfsraden, de herziening van de sociale
verzekering, de verbetering van de econo
mische voorlichting en de richtingsbepaling
onzer handelspolitiek zijn vraagstukken,
waarmee wij direct gemoeid zijn. Vermoe
delijk staan wij dus te dien opzichte voor
een belangrijke parlementaire periode,
waarin actie onzerzijds noodig kan blijken
en waakzaamheid dus geboden is.
Verheugd zijn wij over het feit, dat de
Koningin in haar rede voor zoover wij
weten, voor het eerst den middenstand
met name genoemüieeft en daarbij een
toezegging deed, welke ih de naaste toe
komst voor onze beweging belangrijke ge
volgen kan hebben. Zij teekent bovendien,
dat wij d.w.z. de georganiseerde midden
standers door dit Koninklijk woord nog
eens zijn erkend en in den vervolge meer
dan tot heden reeds geschiedde, zullen
worden gekend.
Vandaar, dat wij deze Troonrede een
voor den middenstand belangrijk staats
stuk achten, al blijft er nog veel vaag en
onopgelost".
Inderdaad, ook wat den Middenstand be
treft is de Troonrede vaag!
BURGEMEESTERSBENOEMINGEN.
Onvoldoende op de hoogte.
Wij lazen het volgende artikeltje in
de „Nieuwe Leidsche Courant" (A.-R.):
We kregen een krant in handen, waarin
nogal T?at dikke zinnetjes stolden over
het doordringen van Rome in het oude
Protestantsche Holland. Gedoeld werd op
het benoemen van R K. burgemeesters te
Noordwijk en te Wassenaar. Waarom
werd niet over Hillegom gesproken?
Nu schijnt bedoeld blaadje onder zeer
onkundigen gelezen te worden. Mogelijk
weet ook de schrijver ervan niet beter.
Maar dan had hij toch goed gedaan vooraf
eens te informeeren.
Dan zou hem gebleken kunnen zijn, dat
in „het oude Protestantsche Holland"
sinds overlang streken zijn, waar de Ka
tholieken zeer sterk zijn. Wat Zuid-Hol
land betreft is dit zoo in een deel van
het Westland, in de z.g. venen en in een
deel van de bloembollenstreek. Ook in de
Hollandsche groote steden zijn de Katho
lieken vrij sterk.
Holland is steeds minder Protestant ge
weest, dan sommigen het onkundigen
trachten wijs te maken. Het feit is nu
eenmaal zoo en niemand doet wijs er de
oogen voor te sluiten of aan het Protes
tantisme van communisten en socialisten
groote beteekenis toe te kennen.
Wie met deze dingen rekening houdt,
verwondert zich niet over de bedoelde
burgemeestersbenoemingen
Welke zijn de feiten?
Deze.
In Hillegom vormen de R. K. de meer
derheid.
In Wassenaar en Noordwijk hebben
ze op één zetel na de meerderheid in de
gemeenteraden, die als we het goed
hebben daar 13 leden tellen. De meer
derheid van 7 leden is dan is beide dorpen
verdeeld over niet minder dan vier par
tijen.
Men moet zich kunnen voorstellen, dat
het voor een minister moeilijk kan zijn
een burgemeester te benoemen uit een
groep van burgers, die in een bepaalde
gemeente weinig talrijk is. Als daar dan
een talrijke, niet versplinterde groep te
genover staat, die onder de burgerij bijna
of absoluut de meerderheid heeft, dan is
het niet zoo vreemd als men zou kunnen
mecnen bij onvoldoende kennis van zaken,
indien een hoofd der gemeente benoemd
wordt, dat verwant is aan die sterke <be-
1 volüngsgroep.
„HET ALLES BEHEERSCHEND
ELEMENT".
In „De R.-K. Werkgever", orgaan van
de Alg. R.-K. Werkgeversvereeniging,
schrijft de redacteur K. (het Tweede Ka
merlid mr. L. G. Kortenhorst) over de
Troonrede.
Na eerst over de sociale en oeconomi-
sche paragraphen te hebben geschreven,
vervolgt het blad:
„Intussahen is dit alles slechts „klein
goed" in vergelijking tot het allesbeheer-
schend probleem der versobering van
's Rijksdienst, waarmede zal worden voort
gegaan. Zooals dat in de Troonrede om
schreven staat en wel onder het hoofd „fi
nanciën", bevalt ons deze formuleering al
lerminst. De inrichting van den Rijksdienst
zeiven, de werkwijze en indeeling der de
partementen en hun instellingen, de sa
menwerking daarvan zoowel onderling als
met het parlement en met de maatschappij
ziedaar het probleem, dat eindelijk eens
forsch moet worden aangevat. Bezuiniging
zonder lijn en zonder perspectief brengt
tenslotte de oplossing niet. Noodig is een
algeheele reorganisatie van het regeerings-
apparaat.
Bovendien verbaast het ons, dat de bc-
zuinigings-politiek is blijven ressorteeren
onder Financiën, ondanks het feat, dat niet
de Minister van Financiën, maar die van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw de
Voorzitter is van den Ministerraad.
Wie het standpunt der A.R.K.W.V. kent
omtrent dit alles beheerschend element in
het staatsbeleid zal niet verbaasd zijn, dat
speciaal deze passage uit de Troonredo ons
allerminst bevredigt en dat naar onzo ziens
wijze de Minister-President zelf de leiding
nemen moet in deze materie. Het- laatste
woord is hierover nog niet gesproken, doch
het zou ons niet verbazen, wanneer dit
vraagstuk in de komende wetgevende pe
riode in 'het brandpunt zal komen te staan
van de belangstelling.
In het licht van deze groote leemte in
de Troonrede is het verder te vei klaren
waarom zoo weinig wetsontwerpen worden
aangekondigd, die geld kosten. Noode mis
sen wij met name een zinsnede over de be
scherming van het groote gezin op het gan-
sche terrein der staatsbemoeiing, een pas
sage over de noodzakelijkheid van eun meer
practisch ingericht nijverheidsonderwijs,
teneinde in het steeds nijpender tekort aan
geschoolde en geoefende arbeidskrachten
to voorzien".
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Aartsbisschop van Parijs, Kardinaal
Dubois, overleden. (Buitenl., le blad).
De Russische regeering dreigt met be
zetting van den Oosterspoorweg (BuitenL,
le blad).
VOETBAL.
Cursus voetballeiders.
Zaterdagmiddag is te Utrecht in een
der lokalen van de openbare lagere school
aan de Laan van Ohartroise de leiders-
cursus voor voetballeiders officieel ge
opend.
De voorzitter van den Ned. Voetbal
bond, de heer Kips, deelde mede, dat de
Technische Commissie hem had uitgenoo-
digd dezen cursus, die als een serieuse
proefneming moet worden beschouwd, in
te leiden.
De heer Kips herinnerde hierbij aan de
talrijke plannen, die hebben bestaan om
tot oprichting van een dergelijken cursus
te komen, plannen, welke tot heden steeds
mislukten. De reden waarom men de in
stelling van een leiderscursus zoozeer wen-
schelijk oordeelde moet gezocht worden
in de gewijzigde omstandigheden, waar
onder thans het voetbalspel wordt ge
leerd.
Eenige tientallen jaren geleden had
men kleine clubs, zoodat ieder lid zich
zelf op de hoogte stelde van de spelre
gels, zelf alle moeilijkheden leerde over
winnen, zonder hulp van derden. Onge
twijfeld had deze methode veel voordeelen
vooral uit paedagogisch oogpunt.
Het val dan ook niet te verwonderen,
dat nog zeer velen sceptisch staan tegen
over een poging als welke wij nu gaan on
dernemen, maar de groote uitbreiding, wel
ke de voetbalsport in den loop der jaren
heeft gekregen, een uitbreiding, die in
het vereenigingsleven met z'n honderden
leden tot uiting komt, is er de oorzaak
van. Het milieu is veranderd: men heeft
uit organisatorisch oogpunt oefeningen
moeten instellen voor aspiranten en voor
vergevorderden. Maar ook zij, die het spel
goed beheerschen willen dit steeds meer
perfectionneeren onder leiding van oefen-
meesters. Hierdoor ging het contact met
ie jongere leden verloren en al bleven
er als regel wel enkelen die leiding aan
het spel der jongeren konden en wilden
geven toch was men nooit zeker dat zulke
leden steeds in clubverband werkzaam
bleven.
Feitelijk load men mogen verwachten,
dat zij, die in ons land leiding
aan de sport moesten geven zich meer
sn beter bemoeid hadden met de voetbal
sport, maar sprekers ervaring als exami
nator bij het examen voor lichamelijk© op
voeding is steeds geweest, dat het turnen
vrijwel alle belangstelling opeischte.
De N. V. B. heeft dus nu zijn taak er
kend in de hier geschetste leemte te voor
zien. Gestreefd zal worden naar het bij
brengen aan de cursisten van meer dan
oppervlakkige technische kennis, lichame
lijke vaardigheid en het overwinnen van
den weerstand, die elke wedstrijd mee
brengt. Hierbij zullen de leiders moeten
bgrijpen dat de oude methode niet ver
waarloosd mag worden, zoodat alleen uit
de combinatie van oud- en nieuw heil
verwacht wordt. Spr. bracht dank aan
de technische commissie voor het door
haar genomen initiatief en do uitwerking
der plannen, aan het Utrechtsche gemeen
tebestuur voor de beschikbaarstelling van
lokaliteiten en aan de Vereeniging voor
Lichamelijke Oefening voor het afstaan
van een terrein. Gelukkig konden eerste
rangskrachten als cursusleider worden
aangesteld, zoodat van dezen cursus
vruchtbare resultaten in het belang van
de Nederlandsche volksgezondheid ver
wacht kan worden. Hiermedo verklaarde
de heer Kip de cursus voor geopend.
De heer C. A. W. Hirschman wees daar
na nog op het nut van een sportieve
vorming der jeugd en zag in deze nieuwe
cursus tevens een krachtig middel tot
versterking van het karakter.
Tot leeraren aan den nieuwen cursus
zijn benoemd de heoren L. Kramer, J.
Groothof, J. H. van Dijk, Dr. P. C. Kop
pers en Glenderming.
HERZIENING DER LOCALE
TELEFOONTARIEVEN.
Adres K. v. K. en Fabr. voer Rijnland.
Door de Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland is in haar heden
middag gehouden vergadering een adres
behandeld, te verzenden aan den Minis
ter van Waterstaat, waarin o.m. het vol
gende gezegd wordt:
De Kamer heeft met groote teleurstel
ling kennis genomen van de Memorie van
Toelichting op de Bcgrooting der P. T. T.
voor 1930, waarin werd aangekondigd het
voornemen om met ingang van 1 Januari
1930 het gesprekkentarief in Nederland in
te voeren.
De Kamer veroorlooft zich dienaangaan
de het volgende op te merken:
Allereerst moge worden gememoreerd,
dat het verzet tegen de voorstellen, zooals
deze door het Hoofdbestuur zijn gepubli
ceerd, buitengewoon krachtig en algemeen
is geweest. Dit verzet gold voor een groot
deel in het bijzonder het gesprekkentarief.
Wel kan worden gezegd, dat een aantal
Kamers van Koophandel de motiveering
om tot een gesprekkentarief te komen,
niet onjuist konden achten, maar ook dan
waren andere bezwaren tegen dn voorge
stelde herziening gewoonlijk niet minder
ernstig.
Tevens veroorlooft de Kamer zich in
herinnering te brengen, dat ook van an
dere economische organisaties talrijke pro
testen zijn verzonden. Ook hebben zeer
vele gemeentebesturen geprotesteerd, in
zonderheid tegen het feit, dat alhoewel
de telefoon op weinig kostbare wijze de
afstanden overbrugt, de voorgestelde plan
nen in de richting gaan van opheffing van
8treeknetten, inplaats van het formeeren
van dergelijke netten. In dit verband moge
ook worden gewezen op de energieke po
gingen om het streeknet in de bloembol
lenstreek te behouden.
Dat streeknetten voor het platteland
noodzakelijk zijn om het aantal locale ge
sprekken op te voeren en op deze wijze
het nut en het gerief van de telefoon groo-
ter te maken, tracht de Kamer den Minis
ter bij te brengen door een statistiek, wel
ke ontleend is aan het jaarverslag der
Kamer.
Deze statistiek bewijst tevens, dat op
het platteland in vele gevallen bijna even
groote bedragen per jaar per abonné aan
het telefoonbedrijf worden afgedragen als
in de steden, terwijl het aantal gesprek
ken op het platteland slechts een fractie
is van het aantal gesprekken in de ste
den. In plaats van aan dezen achterstand
tegemoet te komen, zullen de aanhangige
voorstellen tot uitwerking hebben, dat'lit
geweldig groote nadeel nog geaccentueerd
zal worden, daar de praktijk heeft uitge-
i wezen dat als een tarief van 2,5 ct. per
