as 20ste Jaargang VRIJDAG 9 AUGUSTUS 1929 No. 6253 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN De eerste onweerswolken boven Den Haag Snowden de dreigende figuur Is er reeds sprake van een crisis? BUITENLAND s 3)e ©oti^ant in>E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal ij onze Ag °n 20 cent per week f2.60 per kwartaal ranco per postf 2.95 per kwartaal LO-|0( P. 0, ranco per post- - et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- P rijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij 'l'-:i-'ing. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdedeelingcn wordt het dubbele van bet tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en verbuur, koop en verkoop f 0.50 nummer bestaat uit drie bladen Met vertrouwen; niet zonder vrees. 100. ig 6 C£|ei 50- ly 3 cr In de Tubriek „Uit de Pers" citeeren wij fc een artikel in het „Huisgezin" de mee- ng over het optreden van minister De ier in het nieuwe Kabinet- Minister De Geer is o.i. inderdaad een vaar in het nieuwe Ministerie. Vooral bij een minister van Onderwijs, met de financïeele gelijkstelling voor- wil. Wat van den nieuwen functionaris te verwachten. Vooral bij een minister van Arbeid, die ,j et frissche kracht het sociale leven in de banen wil leiden. Wat van den euwen functionaris mag verondersteld. In verband hiermede, is merkwaardig at het „Volk" zegt uit goede bron te ver- smen De kabinetsformateur jbr. Buys de Bee- nbrouck zou voor de portefeuille van Ar id aanvankelijk het Kamerlid van jhaik hebben aangezocht. Deze heeft hter voor de eer bedankt, nadat hem ge- eken was, dat de minister van Financiën, heer De Geer, ten aanzien van cultu- ele en sociale maatregelen geen betee- nende financieele concessies zx>u doen. nsdag j.L heeft de heer van Schaik zijn wijzende beslissing aan den kabinetsfor- deur doen toekomen. Daarop heeft jhr. ]uys, meldt nog het „Volk", in allerijl den er Verschuur gepolst, die zioh bereid irklaarde de portefeuille te aanvaarden. Als het bericht van het „Volk" juist is, oeten wij het betreuren, dat iemand als v. Schaik is moeten wijken voor jhr. Geer. Dat na de afwijzing door mr. v. Schaik heer Verschuur onmiddellijk voor het ,nvaarden van de portefeuille van Ar- iid was le vinden, zonder eenige bedenk- jd en zonder overleg voor zich te eischen, - ter wille van den heer Ver- ihuur niet zoo maar op gezag van het Tolk" worden geloofd. Met vertrouwen begroeten wij het nieu- Kabinet. Wij schreven het gisteren en ij herhalen het. Maar: ook bij ons is het vertrouwen niet iheel en al zonder vrees. urki 4 kn >i, Tot nadenken stemmen. In een blaadje „Volkshuisvesting", dat ïnne idere maand wordt uitgegeven door de 'ederatie van te Leiden en Omstreken evestigde woningbouwvereenigingen, heeft ïder der aangesloten vereenigingen één twee kolommen tot haar beschikking. Hoe die te vullen? Dat is blijkbaar og niet zoo gemakkelijk; het blaadje heeft lijkbaar geen doel, geen voldoende reden 'au bestaan. In het laatste nummer vult „Ons Doel" Ie haar toegemeten ruimte methet •verdrukken van een artikeltje, dat lekere mej. Hermien van der Heide heeft geschreven in „Volksontwikkeling". Dat •rtikeltje wordt geplaatst onder den sen- ationeelen titel „Misbruikt kinderwerk. Een moderne vorm van kinderexploitatie". En de inhoud ervan is: 'n ouwebakken en versleten afgeven op confessioneel jeugdwerk, waarbij moeten dienst doen -de socialistische zuigeling" naast „het Roomsch box-kindje". Dc „redacteur" van „Ons Doel" teekent Rij dit artikeltje ran, dat het tot naden ken zal stemmen. Dat zij zoo de name van zulk 'n geschrijf in „Volkshuis vesting" moge inderdaad tot nadenken stemmen Wie de zorg voor de jeugd, voor een godsdienstige opvoeding der jeugd, in het belachelijke trekt, doet dwaas. Hij maakt Ij m°t a n d e r e n belachelijk! )it. Tusschen vier oogen. Zooals bij iedere internationale confe rentie, is ook in Den Haag het afleggen van bezoeken een voornaam onderdeel van het conferentie-werk. Gistermorgen wae er geen bijeenkomst, ook geen „geheime". Tusschen haakjes, men steekt in perskringen op het Binnen hof lichtelijk den draak met deze „gehei me" zittingen, want zoodra deze geëindigd zijn, stroomen de journalisten uit alle lan den tesamen rondom de Duitsche en En gelsche persattaché's, die zich haasten tc verCèllen al wat in de „besloten" zitting is besproken. Andere delegatie-leden verza melen de hun bevriende pers om zich heen en bespreken de debatten in verband met te voeren perscampagnes, terwijl de di verse nationaliteiten onder de persman nen later in het journalistenkwartier el kander trachten uit te hooren. Van dit laatste moet de Nederlandsche pers het hebben, want zij heeft geen eigen delega tie, welke kan worden aangeklampt. Komt er echter op die ma-nier van ge heimhouding der zittingen al heel weinig terecht, beter is het uit den aard der zaak gesteld met dc besprekingen onder vief oogen tusschen de leidende figuren. Zoo heeft gistermorgen de Duitsche minister Stresemann een bezoek gebracht aan Briand in Hotel des Indes. Briand en Stresemann hebben elkander al heel wat keeren vertrouwelijk ontmoet: te Locarno, tc Genève, te Thoiry, te Lu gano, te Madrid, te Parijs, en steeds heb ben dergelijke private besprekingen in den kleinst mogelijken kring tot een beter wederzijdsch begrijpen van elkanders standpunt geleid. Het voordeel van dit wederzijdsche be grijpen is nogal eens aan de zijde van Stresemann, hetgeen vanzelf spreekt, daar hij de overwonnene is en Briand de over winnaar. Maar even vanzelfsprekend is het, dat de meer recht staanden, de vasthou- denden in Frankrijk Briand dan te groote toegevendheid verwijten. De Franschen ongerust. Zoo is het ook ditmaal. Ka het succes van Stresemann, die den Duitschen wensch tot gelijktijdige behandeling van de finan cieele èn de politieke zijde van het vraag stuk wist te verwezenlijken, hoorde men in Fransche perskringen reeds verwijten aan het adres van Briand, dat hij zijn stand punt niet wist te handhaven in tegenstel ling met Snowden, den verbeten taaien Engelschen minister. Men had verwacht, dat Briand ook te genover den Engelschman een krachtiger houding zou hebben aangenomen. In verband daarmee betreurt men het dat Poincaré niet is meegekomen naar Den Haag. Hij zou de puntjes wel eens op de i's hebben gezet. De politieke co||missie. Intusschen kunnen wij on verheugen over deze soepelheid van Briand, want het blijkt, dat de politieke commissie, waarin Briand en Stresemann gistermiddag elkan der weer hebben ontmoet, goede voort gang maakt. Deze politieke commissie is samenge steld als volgt: Duitschland: Stresemann en Wirth. België: Hijmans en vam Langenhove. Frankrijk: Briand en Berthelot. Engeland: Sir Eric Phipps en Koel Ba ker. Italië: Dino Grandi en de Markies Du- razzo. Japan: Adatci en Hirota. Dc voorzitter Henderson (Engeland) heeft aan de commissie als program voor gelegd: le. de ontruiming van het- Rijn land 2e. de „Commision de constatation et de conciliation", welke den 6den Juli te Genève werd ingesteld. De netelige Sa-ar-kwestie is dus niet aan de orde gesteld, zooals aanvankelijk ge vreesd werd. In dat opzicht heeft Strese mann dus niet willen forceeren. Aangevangen werd met de discussie over 't eerste punt, de ontruiming van het Rijn land. Hierover heeft de heer Briand het eerst het woord gevoerd, waarop de heer Stresemann antwoordde. Vervolgens sprak weer de heer Briand en daarna weer de heer Stresemann. Dc discussie beperkte zich dus tot een dialoog tusschen deze beide hecren. Zij gaven om beurten hun zienswijze inzake het algemeene vraagstuk der ontruiming van het. Rijnland en betreffende den band tusschen den arbeid der politieke en dien der financieele commissie. Beiden getuig den van hun wil, om practische besluiten te nomen en zich zoo noodig op de hulp der experts te beroepen. De zitting werd te zes uur gesloten en zal hedennamiddag te vier uur worden voortgezet. Er werd besloten, voor de technische vragen betreffende de ontruiming van het Rijnland een sub-commissie in te stellen, welke zoo spoedig mogelijk aan den ar beid zal gaan en welke zich uitsluitend zal bezig houden met vragen als het trans port der troepen, de overgave van gebou wen e.d. Hoe deze commisie zal zijn samengesteld is nog niet. bekend doch zij zal waar schijnlijk wel beperkt blijven tot de vier betrokkenen mogendheden, Frankrijk, Bel gië. Engeland en Duitschland. Uit het feit, dat deze sub-commissie is ingesteld en zoo spoedig mogelijk aan het werk zal gaan, mag geconcludeerd worden, dat de conferentie de ontruiming van het Rijnland niet slecht gezind is. Kaar wij nader vernemen, heeft, aan het einde van de bijeenkomst van de politieke commissie van de herstel-conferentie, voor zitter Henderson, het resultaat der discus sie tusschen Briand en Stresemann samen gevat, als een discussie, welke de situatie tamelijk heeft opgehelderd. De financieele commissie. In tegenstelling met dc bespreking in de politieke commissie verliepen de debat ten in de financieele commissie, welke ook gistermiddag vergaderde, niet bevre digend. De Engelsche minister Snowden bevestigde opnieuw de onmogelijkheid voor de Britsche regeering het rapport der des kundigen te aanvaarden tenzij het wijzi gingen zou ondergaan wat betreft de ver deeling der annuïteiten. Hij stelde de vor ming van een subcommissie van deskundi gen voor, die o.a. de herziening van den verdeelingsgrondslag in overweging zou ne men. Daar de Franschen van hun kamt, even als de Belgen en Italianen, verzekerden, dat voor hen iedere gedachte aan wijzi ging der verdeelingscijfers uitgesloten is, wil men heb geheele werk der exporten te Parijs niet op losse schroeven zetten, en is een crisis te verwachten. Daar het duidelijk werd, dat de discus sies over deze aangelegenheden gisteren avond toch niet zouden afloopen, werd voorgesteld de beraadslagingen te verda gen tot a.s. Zaterdagochtend 10 uur, opdat de betrokken mogendheden zich nader over deze aangelegenheid zouden kunnen beraden. Minister Graham, de Britsche minister van handel, die gisteren persoonlijk de Britsche pers inlichtte over hetgeen in de financieele oommissie was voorgevallen, zeide na zijn verhaal, dat men nog niet van een „crisis" moest spreken. Er was alleen geweest oen 'zeer openhartige en stellige" uiteenzetting van de wederzijd sche standpunten. Goedin formeelen zin is er nog geen crisis, nog geen breuk in de besprekingen, slechts een „verdaging" der beraadslagin gen voor 24 uren, teneinde den gedelegeer den tijd te geven de zaak nog eens rijpe lijk te overdenken. Maar de toestand is niet minder ernstig. Komt MacDorald? Dc „Daily Mail" zegt te weten, dat de geruchten, dat MaoDonald het voornemen heeft, om in den loop van de volgende week naar Den Haa-g tc gaan, niet bevestigd worden. ENGELAND Is het eind van het conflict in de katoen industrie in zicht? Kaar Reuter reeds gemeld heeft, duurt de crisis in do katoen-industrie voort. Noch tans verwacht men in Lancashire, dat het conflict door arbitrage zal worden bijge legd, omdat de patroons geen strijd tot het bittere einde wenschen. Thans komt be richt, dat drie ondernemingen hun fabrie ken geopend hebben en de oude loonen uit betalen. Engeland en Egypte. Geen vermindering der Britsche str ij d krach ten in Egypte? Omtrent het ontwerpverdrag met Egypte, weet. de diplomatieke medewerker van de „Daily Telegraph" nader te berichten, dat de Britsche troepen cn luchtstrijdkrachten zullen worden tcruggctrokkr-n, doch dat de in Egypte gedetacheerde vaste Britsche troepen niet zullen wordieh verminderd. Van dc zijde der Dominions is tot nog toe slechts daadwerkelijl&bi^zwaar gemaakt door do Australische jfjgeéring, waar de nieuwe overeenkomst in haaide geheel wéinig waardeering vindt. Do oppositie blijft echter zwa-k omdat ook volgens dc nieuwe overeenkomst het Suez- kanaal op voldoende wijze beschermd blijft. Daarom zijn ook van Indische zijde slechts zwakke protesten te verwachten. ITALIË Gevangen anti-fascisten ontsnapt. Medegedeeld wordt, dat in den nacht van 27 op 28 Juli het gewezen Kamerlid Emilio Lussu, prof. Carlo Rosselli en Francesco Fausto Kitti, die in de gevangenis te Lipari waren opgesloten, zijn ontvlucht. ROEMENIE De onlusten in Zevenburgen. Een onderzoek naar de loonen. Het ministerie van binnenlandsche zaken te Boekarest maakt bekend, dat bij de on lusten in Lupeni 22 arbeiders gedood en 65 gewond zijn, van wie 33 ernstig. De troepen hebben 12 gewonden. De sociaal-democratische leider had een onderhoud met den staatssecretaris van binnenlandsche zaken, waarbij hij den nood toestand der arbeiders in het betrokken mijnwerkersgebied schilderde. Deze toe stand is de diepere oorzaak van de staking geweest, die geenszins aan communistische opruiing is te wijten. Het loonconflict in het mijnwerkersgebied duurt thans reeds 6 maanden. Ook van de zijde der regeering wordt toe gegeven, dat de loonen onvoorwaardelijk verbeterd moeten worden, waarbij er op gewezen wordt, dat de minister van arbeid reeds lang zijn bemiddeling tusschen werk gevers en arbeiders hoeft willen verleenen. Er is thans oen commissie benoemd, die zich terstond naar Lupeni begeeft om ter plaatse een onderzoek in te stellen. Deze commissie bestaat uit vertegenwoordigers der ministeries van oorlog, arbeid en bin nenlandsche zaken. Men acht het ook niet uitgesloten, dat minister-president Manioe, die Dinsdagavond naar Zevenburgen is ver trokken, zich naar Lupeni zal begeven. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De eerste vergaderingen der politieke en der finantieele commissie hebben plaats gehad. De Engelsche minister Snowden vol hardt in zijn oppositie, waardoor reeds nu een crisis dreigt. Weer toenemende China en Rusland. spanning tusschen De Zeppelin boven den Oceaan. Over ons land? (lc blad). BINNENLAND. Het departement van Onderwijs zal niet worden bezet door prof. Woltjer maar door mr. Terpstra. (Laatste Berichten). Personen bij het baden te Schcveningen verdronken. (Gcm. Berichten, 3e blad). AFGHANISTAN. Zou het waar zijn? Volgens Engelsche berichten uit Calcutta heeft Habib Oellah na zokcrc. militaire suc cessen enkele van die moderniseeringen ingevoerd, welke dc aanleiding waren, dat hij Aman Oellah van den troon stootte. On der meer zou hij Europcesche kleedij heb ben aanvaard cn zich verscheidene vracht wagens hebben aangeschaft. Weder meer spanning aan den Amoer. Een telegram uil Mansjoeli zegt., dat de directe besprekingen tusschen China en Rusland afgebroken zijn; de Chinees-che ge delegeerden zullen Vrijdag naar Kanking terugkeeren. Uit Charbin wordt gemeld, dat de her vatting der demonstraties van Russische vliegtuigen boven Pogranitsjnaja cn Mansjoeli cr op wijst, dat de spanning tus schen ltusland en China weer is terugge keerd. Voorts wordt bericht, dat Russische pantserauto's zich op dreigende wijze bij de grens vertoonen. AMERIKA De Drankwet in de V. S. Een verzachting. Kaar uit Kew York wordt gemeld, zullen Amerikanen, die voor huiselijk gebruik bier, wijn of cider fabricceren, volgens de jongste instructies van den hoofdcommis saris van de Drankwet., niet door dc drank wet-agenten worden lastig gevallen. Immigratiebeperking in Canada. Wegens den slechten oogst. Kaar uit Toronto gemeld wordt, zal het departement van immigratie voor de rest van het jaar 1929 de immigratie uit Europa aanzienlijk beperken en wel wegens het ge vaar, dat de steden met arbeiders zullen worden overvoerd tengevolge van de gerin ge vraag naar maaiers in de landbouwpro- vincies, welke wordt veroorzaakt door den slechten oogst. Samenzwering op Cuba. Volgens berichten uit Havanna is de po litie een omvangrijke samenzwering tegen do Cubaansche rogeering op het spoor ge komen. Talrijke communisten zijn in hech tenis genomen o.a. een zekere Jose Lopez, die verdacht wordt, in dienst van Moskou te staan. Voorts moet een groote hoeveelheid be lastend materiaal in beslag zijn genomen. Het Levendaal te Leiden, gisteren in beeld gebracht. Men ziet op deze pboto duidelijk de vervuiling van de gracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1