V
DONDERDAG 8 AUGUSTUS 1929
No. 6252
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32
LEIDEN
DE INTERNATIONALE HAAGSCHE SFEER
BUITENLAND
20ste Jaargang
2)e £eicboke Gou/tont
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
jj onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededcclingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
V Met vertrouwen begroet.
Wij begroeten het nieuwe ministerie
niet vertrouwen.
Dit vertrouwen is gegrond, op de overwe
ging, dat het zal weten, wat het wiL
althans in de groote lijnen. De formateur
staat ons daarvoor absoluut borg. Wij aar
zelen niet dit onomwonden als onze stel
lige overtuiging neer te schrijven.
Dit vertrouwen is, op de tweede plaats,
gegrond op de overweging, dat het Katho
liek program in de komende periode zoo
veel mogelijk zal worden verwezenlijkt. De
premier heeft men weet het in de
samenstelling van het program een zeer
voornaam aandeel gehad. Ook de heer
Verschuur heeft, als lid van het partijbe
stuur aan dat program meegewerkt. Van
hoeren Deckers en Reymer mogen wij
ook de overtuiging hebben, dat zij zich met
dat program van harte vereenigen en er
practisch zoo veel mogelijk van zullen wil
len verwezenlijken.
En op de derde plaats is ons vertrou
wen gegrond op de personen, die het niei^
we ministerie zullen vormen. Zeker, niet
voor allen is dat vertrouwen éven groot.
Toen wij hedenmorgen in 'de „Geld." la
zen, dat op de Sociale Week te Roldnc
Mr. v. Schaik als minister werd gedood
verfd, kwam bij ons de gedachte op: zou
deze persoonlijkheid niet inderdaad de
plaats van een der nu gekozenen hebbeen
kunnen innemen, en met een ie voren al
vaststaand succes van slagen? Maar wij
geven onmiddellijk toe, dat- 't eigenlijk min
of meer dwaas is vergelijkingen te maken
tusschen de door den formateur mis
schien na anderer weigering uitverkoren
ministers en anderen, die hadden kunnen
zijn gekozen. We .moeten de personen van
de ministers op zichzelf beschouwen. En
dan geven wij wezen ons vertrouwen
N a t u Ti r 1 ij k heeft ons volle vertrou-
jwen en onze hartelijke sympathie de pre-
[mier, jhr. mr. Buys de Beerenbrouck, in
jwien wij blijven respecteeren en waar-
deeren den energieken staatsman, ook
al meent de „N. R. Crt." van hedenmor-
even terloops te mogen opmerken:
„De premier is geen krachtige figuur"
Van den nieuwen minister van defensie,
den heer Deckers vraagt 't „Vad." smalend,
,of deze Excellentie wellicht zijne geschikt
heid voor het ambt opdeed als hoofdinspec
teur van de boerenleenbanken".
Maar heeft de, toch niet jeugdige, poli-
ieke hoofdredacteur van het „Vad." geen
levenservaring genoeg, om te weten, dat
b.v. in een bedrijf commissarissen, die bui
tenstaanders zijn, veel onheil kunnen be
rokkenen, maar dat het dikwijls ook voor
komt, dat juist commissarissen, buiten
het bedrijf staande, onafhankelijk een
frisch oordeel over dat bedrijf kunnen vor
men, hetwelk de onderneming ten goede
komt. Em heeft de heer Roodhuyzen ook
niet voldoende politieke ervaring, om
to wetens mutatis mutandis dit ook kan,
worden verklaard van een minister op een
departement. Is er in den loop der jaren
misschien niet 'ais een minister van oor
log geweest, op en top militair, die op zijn
departement niet veel te vertellen had? En
zou 't misschien niet mogelijk zijn, dat een
niet-beroeps militair, in militaire zaken
ingewerkt, zooals dr. Deckers, op dit de
partement nuttige dingen kan tot stand
brengen
In mr. Reymer heeft dit zijn wij met
het „Vad." eens „de formateur zeker de
hand gelegd op een man van groote be
kwaamheid". Moge den nieuwen Min. van
Waterstaat gelegenheid gegeven zijn, lan
gen tijd zijn erkende bekwaamheid en
groote arbeidskracht in dienst van het
vaderland te stellen.
Van den nieuwen minister van Arbeid,
Handel en Hij verheid, mr. Verschuur, her
halen wij wat wij gisteren schreven: Zon
der overdrijving mag worden geconsta
teerd, dat de heer Verschuur is een zeer
scherpzinnig jurist, een man van gedegen
studie èn van practischen kijk. Wie hem
yit persoonlijken omgang kennen, respec
teeren hem om zijn karakter en conse
quente Katholieke levensbeschouwing.
Het ministerie-Ruys zij zegen toege-
ïenscht
Twee commissies ingesteld
ER ZIT VOORTGANG IN DE BESPREKINGEN
Gisterenmiddag zou de zitting der Her
stel-Conferentie om 5 uur beginnen, doch
de groote leiders zooals Briand, Strese-
mann en Snowden, waren reeds om 4 uur
op het Binnenhof aangekomen om in ver
trouwelijk inofficieel gesprek de belangrijk
ste kwesties te regelen.
Na afloop van de zitting werd op de
persconferentie, welke na iedere zitting
in het journalistenkwartier plaats heeft,
het volgende communiqué verstrekt:
Bij den aanvang der zitting heeft de
heer Hymans het woord genomen uit
naam der Belgische delegatie. Hij heeft,
het karakter van een transactie, dat het
plan-Young vertoont, en den nauwen ou
derlingen samenhang der verschillende
elementen van het plan onderstrepend, de
vurige hoop uitgesproken, dat, in het algc-
moene belang van den vrede, het plan,
zooals liet is, zal wórden aangenomen.
De heer Adatsji 'verklaarde, namens de
Japansohe delegatie, dat zijn regee'ring in
principe het plan-Young aanvaardt als
basis van een definitieve regeling van
het herstel en de liquidatie van het ver
leden, in dit opzicht, dat het een billijk
accoord vergemakkelijkt, dat de w'egen
naar een waarachtigen vrede zal openen.
De heer Wilson heeft het recht der
Vereenigde Staten voorbehouden om zich
in de financieele commissie te doen hoo-
ren over de vraagstukken, waarbij dit
land in het bijzonder belang heeft.
De algemeene beschouwingen werden
gesloten; de conferentie besloot, op voor
stel van den voorzitter, twee commissies
te vormen, een financieele en een poli
tieke commissie. Elk dezer commissies
zal sub-commissies kunnen vormen en ex
perts kunnen hooren. De financieele com
missie, die het plan-Young zal onderzoe
ken en de vraagstukken der toepassing,
zal twee vertegenwoordigers tellen van
elko aan de conferentie deelnemende mo
gendheden, terwijl de gedelegeerden van
de ultnoodigende mogendheden natuurlijk
de bevoegdheid hebben zich onder elkaar
te vereenigen voor de bespreking der
vraagstukken, waarbij zij hun speciaal be
lang hebben.
De politieke commissie, die de politieke
vraagstukken zal onderzoeken, die bij de
conferentie aanhangig zijn gemaakt, zal
van elk der zes uitnoodigende mogend
heden twee vertegenwoordigers bevatten.
Op voorstel van den heer Briand
is baron Houtart, minister, van financiën
van België, aangewezen als president van
de financieele commissie; op voorstel van
den heer Snowden is de heer Henderson,
Engelsch staatssecretaris voor buitenland-
sohe zaken, aangewezen als voorzitter
van de politieke commissie.
De beide commissies zullen heden om
4 uur .vergaderen.
STRESEMANN'S EERSTE SUCCES.
Het was dus blijkbaar niet zonder
grond, toen wij gisterenmiddag, bemerken
de, dat Briand en Stresemann reeds een
uur van te voren met elkander samen wa
ren gekomen, veronderstelden, dat er een
belangrijk besluit op komst was.
Inderdaad is de instelling van de twee
commissies een belangrijk besluit.
Dit is dus het eerste succes van Strese
mann op deze conferentie. Dc besprekin
gen omtrent de ontruiming van het Rijn
land zullen niet behoeven te wachten op
den goeden uitslag van de beraadslagin
gen in de financieele commissie over bet
Young-plan.
Het ligt echter voor de hand, dat Briand
niet zal nalaten den Duitschers. als dit
nog noodig mocht zijn, duidelijk in te
prenten, dat alle besprekingen en even-
tueele Fransche toezeggingen in de poli
tieke commissie geschieden onder hol uit
drukkelijke voorbehoud, dat de financieele
commissie tot overeenstemming Jfomt. Dit
is en blijft de conditio sine qua non voor
lederen verderen vooruitgang op politiek
gebied.
Zooals Stresemann gisterochtend in do
voltallige vergadering der conferentie v=t-
'rlaarde zal hn in dc pol:tieke
dus vermoede1 ut iccds vandaag, aange
ven, welke politieke kwesties volgens de
Duitsche opvatting in zoo direct verband
tot het reparatievraagstuk staan, dat zij
hier te 's-Gravenhage zullen moeten be
handeld worden.
Deze kwesties zullen op de eerste plaats
zijn: het tijdstip van de ontruiming van
het. Rijnland en de doornige kwestie van
de z.g. verzoenings- en vaststellings-com-
missie.
Het is eeri waagstuk met de- besprekin
gen in twee commissies tegelijk te begin
nen, die beide tot crisis-toestanden kunnen
leiden. Een goede gang van zaken in de
eene commissie kan natuurlijk een gunsti-
gen invloed hebben op den gang van za
ken in de andere, maar omgekeerd kan
een crisis in de eene commissie ook tot
lusteloosheid en stilstand in de andere
commissie leiden. Het is een daad van
moed van de cönferentie, om aan Strese
mann'^ wensch naar een gelijktijdige be
spreking gehoor te hebben geschonken.
Moge deze conferentie deze daad van
moed nimmer te bcvo'.wn hebben!
SNOWDEN GEÏSOLEERD.
De redevoering van Snowden Dinsdag
heeft, zooals gemeld, eenige ongerustheid,
in Frankrijk veroorzaakt. Men zag daarin
een voor Frankrijk ongunstige groepeering
der mogendheden zich afteekenen n.l.
Frankrijk, België en Italië eenerzijds en
Engeland met de kleinere mogendheden
anderzijds, terwijl Duitschland op den ach
tergrond een afwachtende houding aan
neemt.
De kleine mogendheden, die aanvanke
lijk evenals Engeland bezwaren lieten hoo
ren tegen het Young-plan, voeren evenwel
geen scherpe oppositie.
Portugal heeft slechts enkele opmerkin
gen gemaakt- over de samenstelling van de
directie der internationale bank.
Roemenië. Servië en Griekenland hebben
weliswaar eenige financieele verbeteringen
van 't hun toegedachte aandeel in wat
Duitschland betalen zal, ge wensch t, doch
zij spraken in zoo opvallend gematigde
woorden, dat van eenige solidair-verkla-ring
.hunnerzijds met Snowden's verzet niet ge-
spïoken kan worden.
Van de twee zwijgende delegaties is be
kend, dat Polen vrijwel op het standpunt
van Roemenië, Servië en Griekenland staat
en zeer zeker niet als bondgenoot van
Snowden zal optreden, terwijl de Tsjechen
het Duitsche standpunt innemen, dajt zij,
als niet direct belanghebbend bij het ge
schil tusschen Engeland en de meeste dele
gaties, zich buiten het geding houden, doch
een spoedige overeenstemming der confe
rentie, om het Young-plan te aanvaarden,
stellig zouden 'toejuichen.
Zoo staat Snowden dus vrijwel geïsoleerd
en mag men de vraag opwerpen, of dc En-
gelsche arbeidersregeering, die aan haar
vredesprogramma voor een belangrijk deel
haar verkiezingssucces en daardoor haar
bestaan te danken had. inderdaad de groo
te verantwoordelijkheid op zich zal nemen,
om deze conferentie, wier welslagen voor
de zaak van. ccn duurzamen vrede van zoo
buitengewoon belang is, in nog grootere
moeilijkheden te brengen, dan haar bij de
bespreking der politieke kwesties toch
reeds te wachten staan, en wellicht zelfs
door haar houding te doen mislukken.
Aan Engelscho zijde bestond er stellig
eenige teleurstelling over den zeer zwak
ken steun, die de kleinere staten Roemenië,
Joego-Slavic en Griekenland aan Snow
den's verlangen naar herziening van het
plan-Young geboden hadden, en over het
absoluut ontbreken van cenigen steun van
de zijde van Stresemann.
In een onderhoud, dat Snowden gister
middag persoonlijk aan de Britsche pers
heeft toegestaan, bleek echter wel. dat
Snowden, die bekend staat om zijn hard
nekkig vasthouden' aan zijn eenmaal ver
kregen overtuiging, nog allerminst, aan
toegeven denkt.
ENGELAND
Het nieuwe verdrag met Egypte.
Gunstige Egyptische
uitlatingen.
Reuter meldt uit Kairo, dat de inland-
sche bladen het er over eens zijn dat het
ontwerp voor een nieuw verdrag tusschen
Groot-Brifctannië en Egypte het. beste is,
tot dusver nog aan Egypte voorgesteld, en
dat het met. zorg moet worden overwogen
zonder partijdigheid.
Het blad El Ahram schrijft dat dit nu
het eerste verdrag is 't welk niet dubbel
zinnig is, en dat. ruiterlijk erkent dat de
bezetting voorbij is.
Al Siassa schrijft, dat thans het Egyp
tische volk kan zien, dat Mahmced Pasja
niet. te optimistisch was geweest, toen hij
verklaarde te hopen tot een bevredigende
overeenstemming te kunnen komen.
De indruk in Engeland.
Reuter seinde .gisterochtend uit Londen,
dat, terwijl de liberale en arbeidersbladen
in politiek opzicht, de bepalingen van het
nieuwe verdrag met Egypte toejuichen, de
conservatieve meening nog geen tijd had
gehad zich geheel te vormen. Times en
Morning Post zagen af van detailoritiek in
afwachting van verdere overweging, maar
de Daily Telegraph en de Daily Express
kwamen onverholen voor hun afkeuring uit.
De Telegraph sprak van een politcek van
overgave, terwijl de Express het verdrag
verbazingwekkend noemt en voorziet, dat
Egypte, dat zijn huidige-n bloei heeft ver
worven onder de Engelsche voogdij, weer
in zijn vroegere corruptie en wanorde zal
vervallen. Verbeelt zich iemand, zoo vraagt
de Express verder, dat het imperialistische
Italië, gedreven door den geest van Mus
solini, rustig zal toezien, dat Egypte weer
in zijn oude anarchie vervalt?
ROEMENIE
De onlusten in Zevenburgen.
Een streng en onpartijdig
onderzoek.
Na de bloedige onlusten van Dinsdag
heerscht er thans weer in het kolenbekken
van Lupeni volkomen rust. Het werk is her
vat. De voornaamste punten van het indus
triegebied worden door militairen be
waakt. Gendarmerie patrouilleert in het
stadskwartier.
Het aantal dooden en gewonden blijkt
hooger dan oorspronkelijk werd opgegeven,
daar op de velden en langs de spoorweglijn
nog verscheidene lijken zijn gé vonden van
arbeiders, die bij de onlusten gewond wa
ren en toen gevlucht zijn, echter op hun
vlucht aan hun verwondingen bezweken.
Ook hebben zich gisteren nog verschil-
dende gewonden ter verpleging gemeld.
De bladen schatten het aantal dooden
op 32 en dat der gewonden op 100. doch
deze getallen zijn niet officieel bevestigd
en worden overdreven geacht.
Nogmaals wordt er van o verheids zijde op
gewezen, dat de eerste schoten door de
stakers zijn gelost, hetgeen ook hieruit zou
blijken, dat eenige gendarmen en soldaten
door schoten zijn gewond.
De socialistischo afgevaardigden hebben,
in verband met do gebeurtenissen te Lupe
ni, bij de regeering stappen gedaan en deze
heeft nogmaals een streng en onpartijdig
onderzoek toegezegd.
Een nader Wol ff-telegram uit Boekarest
bevestigt, dat de rust in het mijndistrict
van Lupeni is hersteld. De arbeiders der
naburige mijnen hebben zich niet bij de
staking aangesloten.
Officieel wordt thams het aantal dooden
op 19 vastgesteld.
RUSLAND.
Het ononderbroken arbeidsjaar.
We hebben al een paar maal melding
gemaakt van het streven in de Russische
industrie den algemeenen rustdag tc ver
vangen door een ploegsgewijze, die dan in
vele gevallen niet op den zevenden, maar
op den zesden dag valt. Men meent daar
mee een dubbelen slag te winnen: verhoo
ging v&n het productievermogen en uit
roeiing van een der sterkste religieuze tra
dities: den Zondag. Nadat in alle afzon
derlijke ondernemingen de nieuwe bedrijfs
regeling reeds is ingevoerd, heeft zooeven
het. presidium van dc Staatsplannen-com
missie zich met het vraagstuk in het alge
meen bezig gehouden. Men heeft de nood
zakelijkheid uitgesproken liet ononderbro
ken arbeidsjaar in die takken van industrie
uit te voeren, waar het onder de bestaande
arbeidsvoorwaarden en den stand van het
bedrijf het mogelijk maakt, systematisch
en geleidelijk, te beginnen met dc brand
stoffen-industrie, de verschaffing van
grondstoffen voor de industrie, de nut-
brenging van onafgewerkte fabrikaten en
bouwmaterialen. De doorvoering in andere
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De diplomatieke Herstelconferentie te
Den Haag heeft twee commissies ingesteld,
die vandaag reeds zullen beraadslagen over
de financieele en de politieke zijde van de
kwestie.
De z.g. witte Russen in China.
De Zeppelin hedennacht van Lakehurst
gestart. Eckener hoopt in 45 a 50 uur den
Oceaan over te kunnen steken en over
Londen te vliegen.
BINNENLAND.
Het nieuwe Ministerie (2de blad).
De mislukking van de vorming van een
rechtsch Ministerie (lste blad).
industrieën en in het bouwbedrijf >is afhan
kelijk van de aanwezigheid van voldoende
brandstof, energie, grondstoffen, materia
len en arbeidskrachten. Dc kwestie, van den'
overgang tot het ononderbroken arbeids
jaar van liandel en transport en de andere
takken der volkshuishouding moet nader
overwogen worden. De staatsplannen-com
missie moet een plan opmaken om den
overgang van do hecle volkshuishouding
voor de sovjet-unie tot de ononderbroken
arbeidsweek te bewerkstelligen en door de
unie-regeering moet daartoe een speciale
oommissie gevormd worden.
CHINA.
Witte Russen in China.
Hopen op het herstel van
het oude Rusland.
Sedert het einde van den burgeroorlog,
waarin het bolsjewisme overwinnaar bleef,
leven millioencn Russen buiten hun land,
niet slechts in West-Europa, waar steden
als Berlijn en Parijs heelemaal Russische
wijken gekregen hebben, maar ook in Chi
na vindt men de medestrijders van een
Koltsjak, een Semenof, een Anncnkof en
dan nog dc kooplieden en ambtenaren,
die zich niet naar het nieuwe bewind heb
ben willen voegen r*n hun toevlucht in den
vreemde zochten. Hun aantal wordt, vrou
wen en kinde.ren inbegrepen, op tegen de
honderdduizend geschal; 70 a 75.000 zitten
in Mandsjocrijc en van hen weer het groot
ste gedeelte in het Noorden. Een deel van
hen die reeds voor de rcvolutio daar
connecties hadden of die althans een deel
van hun vermogen wisten tc redden
heeft het er niet kwaad. Maar de meer
derheid, gewezen officieren en kozakken,
lijdt een ellendig bestaan, regelmatigen
arbeid ontwond of nooit gewend geweest.
Politiek vindt men in alle schakccringen
van scciaal-revolutionnair tot fel monar
chistisch toe, maar do monarchis-tcn van
allerlei slag vormen verreweg dc meerder
heid. Aan hun anti-sovjetgezindheid is dan
ook geen twijfel De droom van hot her
stel van het oude bewind in Rusland
wordt hier nog gedroomd en, wijl de wensch
do vader van dc gedachte is, wordt me
nig fantastisch verhaal van hieruit? als do
waarheid over het tegenwoordige Rasland
verspreid. Hun zwak is hun verdeeldheid:
iu Mandsjoerijo telt men niet minder dan
vijftig „witte" organisaties-. De twee groot
ste zijn dit van generaal Chorwat en het-
man Semenof. Chorwat is onder het tsaris
tische bewind directeur van den Oost-C'hi-
neeschcn spoorweg geweest; hij was ccn
aanhanger van wijlen grootvorst Nikolai
Nikolajewitsj. Den laatsten tijd heeft hij
zich zeer beijverd een heele reeks „witte"
organisaties onder ziju invloed te krij
gen. Hij is nauw verbonden met Tsjang
Hsu Liang. Zona mededinger is hetman
Semenof. Zijn organisaties zijn minder
sterk, maar actiever, meer op avontuur
belust en het schijnt, dat hij niet bepaalt
kieskeurig is ten aanzien van dc middelen
om aan geld te komen. (Voor het overige
wonen noch Chorwat., noch Semenof in
MandsjoerijeChorwat huist in Peking,
Semenof in Japan, in Nagasaki). Chorwat
vertegenwoordigt dc „nationale idee", ter
wijl Semenof op zien komen speelt.
Oplovingondcr dc wit-
gardisten.
De laatste maanden, aldus een brief
schrijver in dc Izwestija, was er een zekere
opleving onder deze z.g. wil-gardisten
merkbaar. In MaarL b.v. had Semenof te
Sjanghai oen buitengewoon congres bij
eengeroepen, waar in tegenwoordigheid
van leden van de rogeering van Nanking
tegen de sovjetunie cctiV' be-
