ste Jaargang
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1929
No. 6248
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32
LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
?w|
ide
f
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaliisg
r Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Riji ico per postf2.95 per kwartaal
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
£ieif uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
14.7I
ndej
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
►tem
I
nummer bestaat uit vijf bladen,
aronder geïllustreerd Zondags-
Een vr"5mde rede bij een
installatie.
skoi
a"
idea
O.90 11
stej.
•stell.
60
ij de installatie van den burgemeester
Noordwijk, jl. Donderdag, heeft het
cste Raadslid, dr. v. Nes, 'n rede gehou-
die in vele kringen en, ongetwijfeld,
alléén bij Katholieken bevreemding
irgemis heeft gewekt-
ter echt.
r. v. Nes zeide in zijn speech zich te
nneren den z. i. zooveel beteren toe-
l van voorheen, waarin alle Noordwij-
op één school zaten. Naast mij zat
aldus de heer v. Nes een ka-
00 1 ieke jongen.
Is wij den invloed van die ééne ge-
msohappelijke school moeten beoordee
lbaar de speech, die dr. van Nes jl. Don-
ag heeft gehouden, dan kunnen wij
invloed tot onzen spijt niet héél hoog
slaan wat betreft de opvoeding tot
erlinge verdraagzaamheid en waardee-
van elkanders overtuiging!
r. v. Nes zat Donderdag in de Raads-
van Noordwijk misschien niet naast
katholiek Raadslid, maar dan toch in
ilsohap van katholieke medeleden en
stond tegenover een katholieken burge-
■ster die hij, nota bene, verwelkom-
en bij deze gelegenheid vooral had
dat moeten gedenken en zich dus zorg-
lig moeten onthouden van elk voor de
iholieken kwetsend en grievend woord,
deze gelegenheid vooral
de installatie van een nieuwen burge-
'Ster, bij welke plechtigheid ieder waar-
verdraagzaam mensch als 't ware
e k t naar wat alle burgers eener zelfde
ïeente vereenigt
)e heer v. Nes heeft echter, naar het
ijnt, juist gezocht naar woorden, waar-
>r hij de burgerij eener zelfde gemeente
tweeën kon scheiden!
lijn houding was in strijd met de eischen
wellevendheid wij kunnen 't, ronduit
ïgd, niet anders inzien,
lij was onwellevend tegenover deïL bur-
aeester, die zeker op dkt oogenblik niet
behoorde te worden aangesproken!
lij was onwellevend tegenover de andere
idsleden, die aan dr. v. Nes, als oudste,
woord lieten, van welke gelegenheid
:e gebruik maakte, om hen in hun over
ging te bestrijden, of, we mogen het ook
anders zeggen: tegen hen eeniga ha-
ijkheden ta lanceeren!
Zij was onwellevend tegenover héél de
rgerij, die inzooverre als zij, o.a. op
ïool, practische verdraagzaamheid heeft
leerd zóó 'n rede op zóó 'n moment
een Raadslid hetwelk de eenige is
ftjin alle Raadsleden, die het woord voert
niet verwacht en niet wenscht!
Kwetsend en grievend was het voor
e voorstanders van het bijzonder onder-
js, dat da heer v. Nes bij deze gelegen-
id ging prijzen het openbaar en ging
jf»en het bijzonder onderwijs. Natuur-
k, hij kan in een gewone Raadsverga-
iring voor deze meening uitkomen; maar
een bijeenkomst, waarin hij, sprekend
oudste Raadslid, niet bestreden of
perlegd kon worden (zonder dat er 'n niin
meer pijnlijke situatie voor den geinstal-
lerden burgemeester zou zijn ontstaan)
jaren zijn uitlatingen kwetsend en grie»
fend voor die vele Noordwijksche bur-
>18, die uit heilige overtuiging voor
1! jun kinderen bijzonder onderwijs verlan-
|6n!
Kwetsend en grievend was de rede van
v. Nes speciaal voor de Katholieken. De
Nes zeide nl., dat bij velen het
'fikbeeld zich heeft vastgezet, dat de
•chte band, die gelegd is tusschen de
Kerk en haar leden, ook de
'delingen van een katholieken burge-
leester zou beinvloeden.
Jjjdcrdaacl, iedereen wordt beinvloed
burgemeester óók een liberaal burge
meester, als hij is een man van karakter.
Maar de heer v. Nes verduidelijkte wat
hij zeide nader, door er op te wijzen, dat
bij velen de vrees bestaat, dat de, van een
burgemeester terecht vereischte, onpartij
digheid bij een katholieken burge
meester nu en dan in het gedrang zal ko
men
En nu smeerde hij wel wat zalf over de
door hem geslagen wonde door de ver
wachting uit te spreken, dat deze nieu
we Noordwijksohe katholieke burgemeester
zich wel niet aan partijdigheid zou schul
dig maken. Doch met zoo'n kwakzalvers-
zalfje heelt men niet een wonde, die diep
is geslagen! De medicus v. Nes weet
beter dan wij, dat zachte heelmeesters
stinkende wonden maken!
Wij mogen den heer v. Nes als eerlijk
man een eisch stellen.
Of hij moet erkennen, dat de door hem
geuite bewering of beter: insinuatie
.dat katholieke burgemeesters, als zooda
nig, partijdig zouden zijn, althans nu en
dan, in tegenstelling met niet-katholieko
burgemeesters, alleen rondzwei-ft in de
domme phantasie van bekrompen lieden,
en dat hij dus eigenlijk deze insinuatie
niet de eer had mogen geven, die hij haar
door zo openlijk en ernstig uit t© spre
ken heeft gegevendat hij dus ver
keerd heeft gedaan. (Het boetekleed ont
siert niet den eerlijken man!)
Of hij moet serieus beproeven de door
hem uitgesproken insinuatie waar te ma
ken door éénig bewijs.
Een van beiden mogen wij van hem
verwachten.
Wij hebben wel niet op de lagere school
naast niet-Katholieken gezeten, maar wij
durven eerlijk getuigen, dat wij jegens an
dersdenkenden niet zulk 'n insinuatie zou
den uitspreken, en dan om intrekking
of bewijs gevraagd zouden zwijgen. Dat
zouden we in strijd achten met onze op
vatting van verdraagzaamheid.
Wij verwachten dan ook van den heer
dr. van Nes een nadere verklaring; ons
blad staat daartoe voor hem open.
VAN HET VATICAAN
De Vaticaansche post.
1 Augustus geopend.'
Donderdag was voor het eerst de Vati
caansche post geopend. De aandrang was
ontzaglijk. Reeds om half 8 stelde zich de
file der kooplustigen op, om de nieuwe post-
cegels te bemachtigen.
In totaal zijn 2 millioen zegels ter waar
de van 86.4 millioen lire verkocht.
Des namiddags bracht de paus een be
zoek aan het postkantoor, dat in verband
hiermede reeds voor den officieelen slui
tingstijd werd gesloten.
DE HERSTELKWESTIE.
DE HAAGSCHE CONFERENTIE.
Amerikaansch „waarnemer".
Staatssecretaris Stimson heeft besloten,
dat Amerika een niet-officieelen waarne
mer naar de internationale conferentie te
's-Gravenhage zal zenden.
Dank zij den rusteloozen en 6toeren ar
beid en de volkomen medewerking van al
len, wier hulp wordt ingeroepen, zal men
in den Haag met de voorbereidingen van
de conferentie gereed zijn, wanneer de bui-
tenlandsche delegaties a.s. Dinsdag niet de
Haagsche conferentie een aanvang zouden
willen maken.
Maar men is thans nog niet klaar, nog
lang niet; er moet nog enorm veel gebeu
ren.
Men verwacht in den Haag, dat de ge
delegeerden der vreemde mogendheden
wel a.s. Dinsdag reeds zullen bijeenkomen,
maar dat de eigenlijke conferentie pas
eenige dagen later zal beginnen.
De eerste besprekingen toch zullen moe
ten gewijd worden aan de regeling der
werkzaamheden, de vaststelling der onder
werpen, die in den Haag besproken zullen
worden en de aanwijzing tot secretariaat
der conferentie. Van dat voorbereidende
werk is, voor zoover men kan nagaan, nog
zoo goed als niets geschied. En daarmee zal
tnrh nn de eerste, rïlaate die.neri bernrmen
BELGIE
De viering van den vierden Augustus.
Vijftien jaar geleden werd, op 4 Augus
tus, om 9.30 uur des morgens, België door
de Duitsche troepen overrompeld.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft al de gemeentebesturen des lands
doen aanschrijven, dat zij dezen somberen
verjaardag moeten herdenken door op ge
noemden dag en uur de klokken te doen
luiden. De fabrieken en de schepen zullen
op datzelfde oogenblik haar sirenen laten
gillen.
In de gaimizoenssteden zal bovendien
een minuut stilte worden geobserveerd
met het stopzetten van alle verkeer.
Deze stilte zal worden aangekondigd met
het donderend lawaai van een kanonschot;
een tweede schot zal beteekenen dat de
minuut voorbij is, waarna de klokken zul
len geluid worden en,*de sirenen in wer
king gebracht.
ENGELAND
VOORLOOPIGE VLOOT-
OVEREENKOMST.
Resultaat van MacDonald's besprekingen
met Dawes.
Geen nieuwe aanbouw van
duikbooten.
De Evening Standard" deelt mede, dat
de Engelsche premier en de Amerikaansch©
gezant een voorloopige overeenkomst heb
ben bereikt met betrekking tot de vlootbe-
perking, waarbij zij het eens zijn geworden
over de volgende voorstellen:
Het bouwprogramma voor
wordt beperkt.; de lïngèn van iix de
toekomst te bouwen slagschepen zullen
verminderd worden; de levensduur van de
■nu in aanbouw zijnde slagschepen zal wor
den verlengd en beide landen zullen zich
bereid verklaren een einde te maken aan
den bouw van onderzeebooten.
Verwacht wordt, dat MacDonald binnen
kort een desbetreffende verklaring zal af
leggen, waarschijnlijk nog voordat de vol
gende maand de Volkenbondsvergadering
bijeenkomt. .,Tel."
De uitsluiting in Lancashire.
Een belangrijk besluit der
werkgevers.
Een belangrijke ontwikkeling in de ka
toencrisis was gisteren het besluit van den
bond van spinnerij-eigenaars om een spe
ciale commissie te benoemen voor het on
middellijk nemen van maatregelen, ten
einde een algeheele verlaging van de vaste
prijzen der katoenen artikelen te verzeke
ren. Dit besluit beteekent-, dat men de
bleekerijen, weverijen en verzendhuizen
zal vragen hun prijzen te wijzigen ten ein
de er toe bij te dragen de katoenen stof
fen op het peil van de wereldconcurrentio
te brengen.
RUSLAND.
Afwachtende houding te Moskou?
Ten aanzien van de Britsiche
betrekkingen.
Naar uit Moskou wordt gemeld, heeft
het Politiek Bureau in zijn zitting van gis
teren besloten momenteel geen verdere
stappen te doen in zake de onderhande
lingen betreffende het herstel van de En-
gelsch-Russische betrekkingen, alvorens
van de zijde van Engeland aangedrongen
wordt om de besprekingen voort te zetten.
CHINA.
HET CONFLICT MET RUSLAND.
Condities van Moskou
V oor besprekingen met
T s j a n g-H s o e-L i a n g.
De plaatsvervangende volkscommissaris
van Buitenlandsche Zaken, Karackan, heeft
Donderdagavond het schriftelijk voorstel
van Tsjang Hsoe-Liang in zake het houden
van besprekingen verworpen.
Naar aanleiding van dit besluit van Ka-
rachan publiceert het volkscommissariaat
van Buitenlandsche Zaken nadere bijzon
derheden omtrent de stappen, welke Chi
na bij do Sovjet-regeering heeft gedaan.
Op 22 Juli deed de commissaris van buiten
landsche zaken Tsei uit naam van Tsjang
Hsoe-Liang een reeks voorstellen door be
middeling van den Russischen consul-gene
raal te Charbin, Melinikof, die deze voor
stellen aan de regeering te Moskou heeft
overgebracht.
Op 25 Juli deed Melinikof de regeering
te Moekden het antwoord van Moskou toe
komen, dat in hoofdzaak neerkwam op een
aanvaarden der voorstellen, échter onder
de volgende voorwaarden:
1. Onmiddellijke invrijheidstelling der in
Mandsjoerije gearresteerde Russen;
2. Onmiddellijke aanstelling van een ad-
innrf.rlii-prtenr liii rlan f'hinersrhrn Pinster.
3. Het bijeenroepen van een conferentie
tot regeling van de geheele aangelegen
heid;
4. De erkenning, dat de toestand, gescha
pen door het inbeslagnemen van den spoor
weg, niet in overeenstemming is met de ver
dragen van Peking en Moskou.
Moskou verlangde echter tevens, dat of-
ficieele voorstellen zouden worden gedaan
door Tsjang Hsoe-Liang.
Het schriftelijk voorstel van Tsjang
Hsoe-Liang, dat eveneens door de regee
ring van Moskou wordt gepubliceerd, be
helst de volgende punten:
1. Het bijeenroepen van een conferen
tie.
2. De huidige toestand wat betreft den
Chiuecschen Oosterspoorweg moet als tij
delijk worden beschouwd, totdat een con
ferentie een regeling zal hebben getroffen
op den grondslag der overeenkomsten van
Peking en Moekden.
3. Dc gearresteerde Russen in Mandsjoe
rije, doch ook de geai*resteerde Chineezen
in Rusland moeten in vrijheid worden ge
steld.
Tsjang Hsoc Liang, zoo merkt de Sovjet-
regeering op, heeft derhalve de twee be
langrijkste punten, welke reeds door zijn
eigen commissaris waren aanvaard, ontwe
ken en wel de aanstelling van een Rus in
de directio en de erkenning der onwettig
heid van het in beslag nemen van den
spoorweg. Op grond van deze overwegin
gen heeft Karaohan het voorstel zonder
meer afgewezen.
DE KABINETSCRISIS.
Het Neder]. Correspondentiebureau in
Den Haag meldt:
Naar wij vernemen, waren in de gister
avond voortgezette bijeenkomst van jhr.
mr. Ruys de Beerenbrouck met vertegen
woordigers der drie rechtsche Kamerfrac
ties, van deze fracties mede tegenwoordig
de voorzitters, dr. Beumer (tweede voorzit
ter), mr. J. Schokking en mgr. dr. W. H.
Nolens, en de leden de heeren H. Colijn, J.
R. Snoeck Henkemans en mr. P. J. M.
Aalberse.
De beraadslagingen eindigden met een
voor het totstandkomen van een parle
mentair kabinet, steunende op de rechter
zijde, ongunstige wending.
NIEUWE TARIEFVERHOOGING IN
AMERIKA?
De Nederlandsche Kamer van Koophan
del dee'lt ons mede:
Volgens een telegrafisch bericht uit
Washington van onzen vertegenwoordiger
aldaar gaat het gerucht, dat de Senate
Finance Committee de invoerrechten op
kaas en op gecondenseerde melk in haar
ontwerp tariefwet opnieuw heeft ver
hoogd.
Zekerheid zal hieromtrent eerst kunnen
worden ver-kregen, nadat het geheele wets
ontwerp door de Commissie bij den Se
naat zal zijn ingediend, wat eerst eind
Augustus te verwachten valt.
HET AMERIKAANSCHE TARIEF OP
BLOEMBOLLEN.
Tot het oude bedrag teruggebracht.
Naar de Ned. Kamer van Koophandel
meldt zal het Amerikaansche tarief op
bloembollen, dat door het Huis van Afge
vaardigden van 2 dollars op 6 va® gebracht,
door een besluit van de handelscommissio
uit den Senaat op het oude tarief worden
teruggevoerd.
Invoer van planten in Amerika.
Naar de directie van den Landbouw be
richt, heeft blijkens telegrafische mededee-
ling van den Rijkslandbouwconsulent te
Washington de minister besloten, dat na
1 Juli 1931, Prunus Mahaleb, Prunus My-
robolona en andere fruitonderlagen van den
invoer in de Vereenigde Staten van Ame
rika zullen zijn uitgesloten.
R.-K. Nederl. Boeren- en Tuindersbond.
Bestuursvergadering.
In do jongste bestuursvergadering van
den R.-K. Nederl. Boeren- en Tuindersbond
is besloten gevolg te geven aan een uit-
noodiging van de advies-commissie voor de
ziekteverzekering, om deel te nemen aan
een bespreking over de uitvoering dei-
Ziektewet, meer in het bijzonder wat de
bedrijfsvereenigiijgen betreft. Als vertegen
woordigers van den bond bij deze bespre
king werden aangewezen de heeren G. J.
H. Peters, directeur der Boeren- en Tuin
ders-onderlinge en mr. H. van Haastert,
secretaris van den R.-K. Nederl. Boeren-
en Tuindersbond.
Het bestuur vereenigde zich met het
- r. r. r <-• if 1 vr.n Ar;, V 7. tn-zol-n A c. Vfglf.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Resultaten van besprekingen tusschen
Dawes en MacDonald over de vlootbeper-
king.
De „Graf Zeppelin" passeerde heden
nacht de Azoren. Het luchtschip heeft te
kampen met veel tegenwind. (Luchtv. en
Telegrammen).
BINNENLAND.
De besprekingen van jhr. Ruys de Bee
renbrouck zijn geëindigd met een voor een
rechts parlementair kabinet ongunstige
wending, (lst© blad).
De bloembollen-invoer in Amerika.
Tariefsverlaging? (1ste blad).
Jubileum dr. J. v. Beurden, 0. Praem.
(3de blad).
Een roofoverval bij Goes, (Laatste
richten).
MEJ. SOPHIE ANTONIADES
te Parijs, benoemd tot buitengewoon hoog
leeraar in het Grieksch van den Byzan-
tijnschen, den oud-christelijken en den
nieuweren tijd aan de Leidsche Universi
teit. Zij is de eerste vrouwelijke hoogleeraar
te Leiden.
der winterproductie van boter en wees als
zijn vertegenwoordigers in de hoofdcom
missie aan de heeren ir. IT. Verheij to Di-
dam en ir. Chr. Bles te Voorhout.
Do algenxeene vergadering van den bond
werd vastgesteld op 3 en 4 September te
Alkmaar. Er zal een inleiding worden ge
houden over de Ziektewet en een over dc
Zuiderzeewerken. Vastgesteld werd, na ge
pleegd overleg met do gewestelijke or ga-
nisalies, het advies aan den minister van
arbeid, handel en nijverheid ten aanzien
van he;t voorontw erp-'La n d b o u war be id s-
wet.
Uitvoerig werd van gedachten gewisseld
over een aantal vraagpunten betreffende
de op te richten bedrijfsvereeniging ter uit
voering der Ziektewet. Over de voorziening
tegen ziekte bij werkloosheid zal overleg
worden gepleegd met <le andere centrale
land- en tuinbouw-organisaties.
De staking in het Zaansche houtbedrijf.
Men schrijft uit Zaandam aan de .,N.
R. Crt.":
Aan dc N.V. Hollandsche Deurenfabriek
C. Bruynzeel en Zoon is men thans druk be
zig het door de stakiugsleiding besmet ver
klaard hout, dat begin Mei door Elburgers
uit het stoomschip Gustavberg werd gelost
en ter voorkoming van eventueele moeilijk
heden op dekschuiten en in lichters werd
bewaard, in de loodsen op te slaan.
Deze arbeid wordt door het vaste per
soneel der firma Bruynzeel verricht.
Naar ons do secretaris van dc stakings
leiding mededeelt, geschiedt de lossing
van dit hout zonder do goedkeuring van dc
leiding, doch daar het personeel van do
deurenfabriek in den Meubelmakersbond is
rrnnrrrn 11 igpc rrlvaltbiort n.Lfn V. T-inig te
