Y
20ste Jaargang
VRIJDAG 19 JULI 1929
No. 6235
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32
LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
LETTEREN EN KUNST
LAND- EN TUINBOUW
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
iiet dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
De Kabinetsformatie.
Er zullen niet velen zoo onverschillig
Lijn viror de politiek, dat zij geen belang
stellen in het al of niet slagen van de po
gingen van deiT heer Buys de Beerenbrouck,
een Kabinet te vormen, steunend op de
drie rechtsche partijen.
Met belangstelling wordt het resultaat
afgewacht.
En de hoop van de Katholieken is ge
vestigd op de mogelijkheid van een rechtsch
Kabinet, gefundeerd op de stevige basis
van een vooruitstrevend en scherp-omlijnd
Hiernaar gaat wel algemeen het verlan
gen der Katholieken uit
Zeker, er zijn onder ons in deze ook
nuanceeringen. Daar zijn er, die zoo zeer
gevoelen de wensohelijkheid van een
rechtsch Kabinet, dat zij zulk 'n Kabinet
wenschen wij zouden haast zeggen: op
welk program dan ook.
Zoo oordeelt echterniet de overgroote
meerderheid der Katholieken.
En zoo denkt, ongetwijfeld, de Kabinets
formateur Rüys de Beerenbrouck cr ook
niet over.
Wij wensohen een rechtsch Kabinet, doch
©en op een vooruitstrevend pro
gram een op een s c h e r.pro m 1 ij n d
program.
Als zulk 'n Kabinet er zal komen, is dat,
I ongetwijfeld, in het belang van het Neder-
i Jandsche volk, van het Vaderland.
Als zulk 'n Kabinet er zal komen, betee-
kent dat, dat in de Regeering van ons V a-
derland Gods. wetten niet teneencnmalo
;enegeerd zullen worden.
Wij zien daarom in gespannen- afwach
ting naar de mededeeling, of de.heer Ruys
de Beerenbrouck de hem door de .Konin-
ging gegeven opdracht tot vorming van een
op de drie rechtsche partijen steunend Ka
binet al dan niet zal aanvaarden. Een
mededeeling, dat hij die opdracht zal aan
vaarden, beteekent, zooals men weet, dat
hij zich reeds de zekerheid van slagen der
formatie heeft verzekerd.
FRANKRIJK.
Communisten te Parijs gearresteerd.
Een hunner in het bezit van
geheime militaire stukken.
Gisteren werd te Parijs een man, die
verklaarde, redacteur van de „Humanité"
te zijn, in de omgeving van het bureau van
dit blad gearresteerd. Hij bleek in het be
zit te zijn van geheime documenten, afkom
stig van een militaire autoriteit. Onmid
dellijk werd een onderzoek inge-steld en
werden huiszoekingen gehouden in de bu
reaux van de „Humanité" en de lokalen
van den communistischen jeugdbond, waar
bij documenten in beslag werden genomen.
Twee militante communisten, een Pool en
een Italiaan, werden gearresteerd. Zij zul
len over de grens worden gezet. De direc
teur van de „Humanité", tegen wien een
bevel tot arrestatie was uitgevaardigd,
werd onmiddellijk in hechtenis genomen.
JOEGO-SL AVIE.
Invallen van Komitadsji's in Joego-Slavië.
Hevige vuurgevechten.
Kaar uit Resjan aan de „Tel." wordt ge
meld, is daar een uit Bulgarije komende
bende komitadsji's op Joegoslaviseh grond
gebied doorgedrongen. Bij de gemeente
Smiljowa ontstond tusschen hen en een af-
deeüng gendarmerie een heftig vuurge
vecht-, dab tegen het vallen van den avond
nog altijd voortduurde. De komitadsji's
trokken langzaam in de richting van de
grens terug.
Voort-s wordt gemeld, dat aan de Alba-
neesche grens een groep van 17 roovers bij
Laboenisjta uit Albanië in den afgeloopen
nacht de grens naar Joegoslavië heeft over
schreden. Op Joegoslaviseh grondgebied
stalen zij niet minder dan 700 schapen, be
nevens ander vee, waarna zij de dieren in
de richting van de grens voor zich uitdre
ven. Toen zij echter gewaar werden, dat zij
door de bevolking en gendarmerie werden
achtervolgd, verschansten zij zich in een
bergpas, van waaruit zij een heftig vuur
openden. Ten slotte zagen zij zich echter
genoodzaakt hun buit in. den steek te laten
en over de grens te vluchten.
LITAUEN.
Vijftien Litausche studenten veroordeeld.
In verband met den aanslag
op Woldemaras.
Tien sociaal-democratische studenten,
die er van beschuldigd werden, indirect bij
den op Woldemaras gepleegden aanslag be
trokken te zijn geweest, zijn thans door den
krijgsraad te Ivowno tot gevangenisstraffen
varieerend tusschen zes maanden en vijf
tien jaar. veroordeeld. In het geheel zijn
nu in verband met deze affaire. 14 studen
ten tot vrijheidsstraffen veroordeeld, ter
wijl de hoofddader, de student Vosilius, die
ter dood werd veroordeeld inmiddels reeds
geëxecuteerd is. sjTel".
AFGHANISTAN.
De burgeroorlog in Afghanistan.
Botsingen, aan de Russisch-
A f g h a a n s c h e grens.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de sovjet
troepen aan de Afgkaansche grens eergis
teren verscheidene malen in botsing zijn
gekomen met opstandige Basmatsjen uit
Afghanistan.
Het gelukte den rooden troepen 120 man
gevangen te nemen en te ontwapenen. Dc
aanvoerder zal voor een rijksgerecht wor
den gebracht.
Volgens officieele Russische mededeelin
gen heerscht thans aan de Afghaansche
grens weer volkomen rust, aangezien de
Ba-smat-sjen-beweging door de sovjet-troe
pen geheel geliquideerd is.
Aan de Russisch-Afghaansche grens heb-
beiiide sovjet-troepen bovendien in de laat
st© dagen verscheidene groepen van het
voormalige-leger van Aman. OeTla-h ontwa
pend, die in Rusland geïnterneerd wensch-
ten te worden.
Succes van Nadir Kkan.
Berichten afkomstig uit Afghanistan mel
den, dat het leger van Nadir Khan zich
meester maakte van den post Kuadi in het
Logar-dal, welke in handen was van Habib
Oeïlah. Het leger van Nadir rukt verder op.
CHINA.
DE BREUK MET RUSLAND.
Chineesche vertegenwoordigers vertrekken
uit Moskou.
Alle Chineesche consulaten
gesloten.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de Chi
neesche zaakgelastigde te Moskou giste
ren een bezoek zou afleggen bij den waar-
nemenden volkscommissaris voor buiten
landsche zaken, teneinde zijn paspoort te
vragen.
Hij zal heden met het personeel van do
Chineesche legatie Moskou verlaten en over
Berlijn reizen, aangezien de verbinding
tusschen de sovjet-unie en China verbro
ken is.
Alle Chineesche consulaten in de sovjet
unie zijn gisterenavond te 6 uur gesloten.
De Chineesche zaakwaarnemer heeft
zich tot de vertegenwoordigers van een der
groote mogendheden te Moskou gewend
met het verzoek, de zorg voor het Chinee
sche gezantschap op zich te willen nemen.
Naar verluidt, hebben zoo wel China als
de sovjet-unie Duitschland verzocht hun
belangen te behartigen.
De Duitsche regeering heeft beider ver
zoek ingewilligd.
De Chineesche legerleiding.
De Nanking-regeering heeft generaal
Tsjang Hsoe Liang benoemd tot opperbe
velhebber van alle Chineesche strijdkrach
ten in Noord-Ma-ntsjoerije.
Zij heeft het vroegere lid van den Rus-
sischen tsaristischen generalen staf Kler-
sche en den voormaligen Kozakken-ataman
Somjonow, die beiden een rol hebben ver
vuld bij de witte troepen tijdens de contra
revolutie, toegestaan, troepen te werven
tot een getal van 12.000 man uit de voor
malige witte legers van Koltsjak en De-
nikin, ter bescherming van den Ooster-
Het Kellogg-pact op de proef
gesteld.
Het dreigende oorlogsgevaar in het
Verre Oosten komt ernstig tot uiting in
de hoofdartikelen van de hedenmorgen
verschenen Engelschc bladen. Men is het
erover eens, dat beide landen door een oor
log slechts te verliezen hebben en het ver
stand zegt, dat geen oorlog mag uitbreken.
Ook is men het erover eens, dat noch
China noch Rusland werkelijk den oorlog
willen. Het grootste gevaar van het oogen-
blik acht men, dat beide landen min of
meer tegen hun eigen wil door militaire
incidenten aan den grens in den strijd zul
len worden betrokken. De voortdurende
troepenconcentraties aan de Mantsjoe-
rijsoh-Russische grens worden bij den hui-
digen stand van zaken een ernstige bedrei
ging voor den wereldvrede geacht. Van
groot belang wordt voorts 'geaoht de hou
ding welke beide landen zullen aannemen
ten opzichte van het Kellogg-pact en men
ziet met spanning uit naar de houding van
de Ver. Staten, nu voor de eerste maal en
nog wel bij een conflict tusschen twee
groote naties zal moeten blijken, of heb
Kellogg-pact practische waarde heeft.
Kellogg optimistisch.
De vroegere Amerikaansche staatsse
cretaris Kellogg heeft zich Donderdag in
een rede te St. Paul in den Staat Minne
sota ook uitgelaten over het Russisch
Chineesch conflict.
Ik geloof niet, zeide hij, dat deze beide
groote landen, al is de toestand na het ver
breken der diplomatieke betrekkingen ver
scherpt, naar de wapens zullen grijpen.
Wanneer zij zouden besluiten hun. weder-
zijdsche verzekeringen, den wereldvrede te
handhaven, te verbreken, dan ben ik er ze
ker van, dat de andere groote mogendheden
in staat zijn, bloedvergieten in het Verre
Oosten te voorkomen.
Japan wil trachten bemiddelend op te
treden.
Uit Tokio wordt gemeld, dat gisteren het
Japansche Kaibinet een zitting heeft ge
houden onder het voorzitterschap van den
minister-president, waarin de minister van
Buitenlandsche Zaken Sjidehara en de mi
nister van oorlog verslag uitbrachten om
trent den toestand in Noord-Mantsjoerije.
Sjidehara verklaarde, dat na het verbre
ken. der diplomatieke betrekkingen tus
schen China en Rusland de toestand' aan
zienlijk slechter is geworden. De Japansche
regeering zal trachten' het geschil tusschen
China en Sovjet-Rusland door haar bemid
deling te helpen oplossen. Officieele Ja
pansche bemiddeling zal echter slechts
plaats vinden, wanneer beide partijen er
mede accoord gaan, dat Japan de bemid
delaarsrol vervult.
De Japansche gezant te Peking heeft
verklaard, dat de kans op vredelievende
onderhandelingen thans aanmerkelijk ge
ringer en wellicht onmogelijk is geworden,
aangezien China in elk geval vasthoudt aan
het beslag leggen op den Oosterspoorweg.
Nieuwe huiszoekingen in een bank
te Charbin.
De directeur gearresteerd.
Dc Chineesche autoriteiten hebben nieu
we huiszoekingen ondernomen in. een fi
liaal van de „Dalbak" te Charbin, waarbij
de directeur is gearresteerd en een groote
•hoeveelheid materiaal in beslag werd ge
nomen.
De Chineesche politic beweert, dat deze
bank de communistische beweging in het
Verre Oosten heeft gefinancierd.
Anti-Chincesche demonstraties in Rusland.
De Sovjet-ï geering blijft, zooals uit Riga
aan de „Times'' wordt gemeld, de demon
straties aanmoedigen, welke in alle groote
stoden, en vooral' te Moskou, tegen China
zijn gehouden. De inbrieken hebben specia
le maatregelen getroffen ten einde deze de
monstraties mogelijk te maken.
Een enorme menigte belegerde gisteren
het Chineesche legatieg^bouw te Moskou,
dat gebombardeerd werd met komkom
mers en appels, terwijl een ..orkestsamen
gesteld uit alle mogelijke instrumenten, met
inbegrip van autohoorns, eeii oorverdoo-
vend lawaai maakte. Het officieele nieuws
bureau meldt, dat 500.000 perjonen aan
deze betooging hebben deel.genosaen.
Daar alle resoluties, welke door de pro
testvergaderingen worden aangenomen,
door Moskou geredigeerd zijn, verdient het
de aandacht, dab deze resoluties -thans
veel scherper zijn dan een paar dagen ge
leden. In bijna alle wordt de bereidwillig
heid der Sovjet-regeering, haar rechten niet
de wapenen te verdedigen, te kennen gege
ven.
DE STAKING IN DE ZAANSCHE
HOUTINDUSTRIE.
De bespreking met den rijks
bemiddelaar.
Men schrijft uit Zaandam aan de „N. R.
Crt."
Gisteren heeft ten gemeentehuize alhier
de waarnemend rijksbemiddelaar van dis
trict 2, de heer H. A. van IJsselstein, na
dat eerst een onderhoud met de heeren K.
ter Laan, burgemeester dezer gemeente
en J. A. E. Verkade, industrieel en voor
zitter van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Zaanland, had plaats ge
vonden, een bespreking gehouden met het
bestuur van den Bond van Werkgevers in
het Houtbedrijf te Zaandam, vertegen
woordigd door de heeren J. C. de Lange,
W. Pauw, P. Engel, W. C. Middelhoven, J.
F. Kampliuys, H. Simonsz, J. C. van Wes-
sern en de secretaris van dien bond mr.
F. H. A. de Graaff.
Na afloop van deze besprekingen, welke
een uur duurden, vond een conferentie
plaats met afgevaardigden van de vier in
het houtbedrijf samenwerkende organisa
ties. De Centrale Bond van Transportar
beiders werd vertegenwoordigd door de
heeren Sieverink, Brautigam en Plooyer,
de Chr Bond door de heeren A. van der
Heyden en P. dc Vries, de R.-K. Bond door
de heeren Th. de Groot en J. Wierts, ter
wijl voor de Federatie' optraden de heeren
C. Posthuma, Bolhoeve cn Kat.
Nadat het onderhoud met. de arbeiders
afgevaardigden eveneens ruim oen uur in
beslag had genomen, vond te half drie een
gecombineerde bespreking met de beide
in het houtconflict betrokken partijen
plaats.
Te ongeveer vier uur maakte de keer
van IJsselstein onverwacht een einde aan
deze conferentie, door partijen in overwe
ging te geven dc loonen van de losse arbei
ders met 50 cent per week te verkoogen
en de tarieven dienovereenkomstig op te
voeren.
Zonder dc gelegenheid te laten hierover
van gedachten te wisselen verzocht de
rijksbemiddelaar hem uiterlijk Maandag
22 Juli aanstaande mededeeling te doen of
dit voorstel door partijen wordt aangeno
men.
Zoodra het voorstel van den Rijksbc-
middelaar in de stad bekend werd, gaf
dit aanleiding tot veel commentaar. Una
niem is mon hier van oordeel, dat. met dit
voorstel de staking, welke nu reeds langer
dan drie maanden duurt, niet tot oplos
sing is te brengen.
Nooit kunnen wij aan zulk een voorstel
onzen stem geven, voor één cent meer per
uur gaan wij tooh geen veertien lange we
ken'in staking, aldus luidt het in stakers-
kringen.
Te oordeelcn naar de mcdedeolingen
van de werkgevers, ons een 14 tal dagen
geleden gedaan, is het eveneens zeer twij
felachtig of dezen het voorstel zullen aan
vaarden.
Hedenmorgen vergadert de Boud van
Werkgevers in liet Houtbedrijf te Zaandam,
terwijl de leden van de vier in bet conflict
betrokken arbeidersorganisaties eveneens
hedenmorgen elk afzonderlijk, het. voorstel
in stemming zullen brengen.
Ned. R. K. Bond van Overheidspersoneel.
L. F. Guit bedankt als
ges
i.larieerd beste
Het Tweede Kamerlid, de lieer L. F.
Guit, gesalioerd hoofdbestuurder cn voor
zitter van den Ned. R. K. Bond van Over
heidspersoneel, heeft in de laatste lioofd-
bestuursvergadering, medegedeeld, dat hij
bedankt als gesalarieerd hoofdbestuurder.
Hij is echt-er wel genegen de functie van
voorzitter te blijven vervullen. Dit voorne
men is aan de leden ter goedkeuring me
degedeeld.
DIRECTEUR PHILOSOPHICUM.
Naar wij vernemen, is de zeereerw.
hooggcl. heer J. H. Nickel, professor in de
philosophic aan het groot-seminarie te
Warmond, door Z. D. H. den Bisschop be
noemd tot Directeur van hei Philosophicum.
Zooals medegedeeld, zal het Philosophi
cum in September 1930 te Warmond wor
den geopend.
Priesters uit het Bisdom Haarlem
naar Rome.
Naar de „Msb." verneemt, heeft Z. D.
H. Mgr. J. D. J. Aengenent, bisschop van
Haarlem, de neomisten L. Kat en B. Da-
men aangewezen om aan de Romeinsclie
universiteit te gaan studeeren, resp. in de
Muziekwetenschap en het Kerkelijk Recht.
Pastoor C. W. Wouterlood.
De zeereerw. heer C. M. Wouterlood,
pastoor der parochie van O. L. Vrouw van
Goeden Raad te Beverwijk, is sedert Maan
dag lijriende aan een lichte longontsteking.
De toestand van den patiënt is op 't oogen-
blik vrij gunstig. ..Msbd."
Met September zal de zeereerw. pater
Bonifidus Flnipping O.F.M., leeraar aan het
college der Franciscanen, te Sittard, wor
den overgeplaatst naar Utrecht, om er te-
gaan studecretf aan de Universiteit, aldaar.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Botsingen aan de Russisch-Afghaansche
grens.
Het Russiscb-Chineesche conflict. Een
proef op de som voor het Kellogg-pact.
Te Denver in Colorado is een trein in
een rivier gestort. Tot dusver 20 dooden.
(Buitcnl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
De staking in de Zaansche houtindustrie.
(lste blad).
Benoemd is de Directeur van het Philo
sophicum in het Bisdom Haarlem. (Kerkn..
2de blad).
Do jaarlijksche Kaagweek. (Sport, lste
blad).
ALPHEN AAN DEN RIJN.
JOH. VLASMAN f
Te Alphon aan den Rijn overleed, zoo
als wij gemeld hebben, Woensdag op 73-
jarigen leeftijd do heer Joh. Vlasman, wet
houder dezer gemeente.
De overledene was begiftigd met de
pauselijke onderscheiding „Pro Ecclesia el
Pontifice".
Prijsvraag Groningsch historisch
tooneelstuk.
Op de prijsvraag ,door dc vereeniging
„Groningen" uitgeschreven, waarbij ge
vraagd werd een tooneelstuk of drama,
waarbij de stof is ontleend aan- of l^ct ge
geven direct verband houdt met de ge
schiedenis van Groningen (stad of gewest)
zijn 11 antwoorden ingekomen.
De jury. bestaande uit de hoeren Adr.
van der Horst te Amsterdam, dr. II. A.
Poelman cn Herman Poort te Groningen,
heeft een prijs van één honderd vijf cn ze
ventig gulden toegekend aan hol stuk ..Don
kere dagen", geschreven door den heer 1'.
G. Pollman te Leiden.
Een standbeeld voor Pastoor Vcrburgh.
Den grondlegger van d c
drui vencultu nv in het
Wc s tl and.
In do vergadering van den kring van den
Land- en Tuinbouwersbond ..'1. Westland"
werd besloten een commissie te benoemen
tob stichting van een monument voor Pas
toor Verburgh die in de 17e eeuw leefde en
de grondlegger is geweest van dc druiven-
cultuur in 't Westland.
De commissie heeft den bekenden Xe-
deriandschen beeldhouwer August Falisc te
Wageningen uitgenoodigd een standbeeld
in brons op voetstuk van graniet te willen
vervaardigen.
Het ontwerp is dezer dagen door -Ie
commissie ter uitvoering goedgekeurd. Het
standbeeld zal in het Westland geplaatst
worden.
De onthulling zal waarschijnlijk in hot
aanstaande voorjaar plaats hebben.
