20ste Jaargang ZATERDAG 29 JUNI 1929 No. 6217 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN Aan de Katholieke kiezers en kiezeressen van Nederland! KATH. PROPAGANDA-AVOND MR. BOMANS EN LOERAKKER SPREKEN 3)e DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent ppr regel Voor Ingezonden Medcdeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Staande vlak voor de groote beslissing, welke 3 Juli a.s. zal vallen op staatkundig gèbied in ons vaderland, acht het Dage- lijksch Bestuur der R. K. Staatspartij zich verplicht een kort woord tot u allen te rich ten. j Met groote voldoening mag worden vast gesteld, hoe door den ijver en de toewij ding onzer propagandisten alom in het land een krachtige actie is en wordt ont plooid voor de idealen der R. -K. Staats partij. De vruchten van dezen to ege wijden. ar beid mogen met recht en reden, in volle vertrouwen, worden verwacht in een voor ons gunstigen uitslag der verkiezingen. Alom is door het gesproken en geschre ven woord het. katholiek staatkundig ideaal uitgedragen. Op waardige wijze zijn minder-waardige aanvallen, onzer tegenstanders afgeslagen en ontzenuwd. Op even waarejige wijze is overvloedig degelijke en juiste voorlichting gegeven. De katholieke pers heeft onbeperkt haar steun, haar spontane medewerking daarbij gegeven. Nog is de tijd van ingespannen arbeid niet geheel verstreken. Wij mogen geen rust kennen, vóór het sluitingsuur der stembus! Helpt allen krachtdadig mede. Uw ijver, uw medeleven groeie met den dag, het zwelle aan tot een onweerstaan bare macht van katholieke saamhoorig- heid De laatste dagen zullen zich wederom kenmerken door dat heerlijke, algemeene, bruisende enthousiasme in onze gelederen, dat de waarborg is voor het succes, dat wij nastreven. Het succes, niet van. personen, maar van het. katholiek beginsel op staatkundig- ter rein. In ongebroken eenheid hécht sloten zal katholiek Nederland zijn stem uitbrengen op Lijst S, de lijst der R. K. Staatspartij. Katholieken, wijst met beslistheid van u af iedere poging om de staatkundige een heidspositie der Katholieken in Nederland te verzwakken. Blijft één. In het belang der goede katholieke zaak! In het belang van alle katholieke volks groepen In het belang van geheel ons vaderland Uw stem, katholieke mannen en vrou wen, van veruit het grootste deel uwer behoeven wij 'die niet te vragen, omdat wij ervan verzekerd zijn. Maar de lauwen, de zwakken, de weife laars moeten gewonnen! Daarom moet er gewerkt en hard gewerkt worden tot het laatste oogenblik! Zorgt overal voor een goede organisatie ten behoeve van het vervoer van ouden, zwakken en hulpbehoevenden. Geen katho lieke stem ga noodeloos verloren! Doet allen uw plicht, in de overtuiging door en in het werk van do katholieke po litiek te dienen de zaak van Christus, de zaak van ons vaderland. Laten wij ons in deze dagen, en vooral op 3 Juli a.s. als innig overtuigde Katholie ken ook vereenigen in een vurig gebed op dat Gods zegen op ons werk rusten moge, en. de Voorzienigheid ons een schitterende overwinning schenke Katholiek Nederland, in uw propaganda, in uw stem, in uw gebed, de R, K. Staats partij vertrouwt op u! Het Dagelijkscli Bestuur der R. K. Staatspartij, RUYS DE BEERENBROUCK, Voorzitter M. VAN HOUT, Onder-voorzitter. Mr. J. HEERKENS THIJSSEN, Penningmeester. A. O. DE BRUYN. Mr. FRANS TEULINGS, Secretaris. Mr. II. KOLFSCHOTEN, 2c Secretaris. Onze candidatenlijst. .De lijst van de R. K. Staatspartij' lijst S. Zoo ziet die lijst er uit: 8 Deze candidatenlijst is samengesteld op democratische wijze, door de leden onzer kiésvereenigingen. 't Kan nuttig zijn, daaraan nog his even te herinneren. Voor den eersten candidaat is niet ge stemd. Voor deze. plaats waarop een financieele specialiteit moest worden ge steld was slechts één naam uit de kies- vereenigiiigen naar voren gebracht, die van den heer v. Vuuren. Deze was dus candidaat geworden. Evenzoo is het gegaan met den plaate vervanger voor dezen zetel, den heer Keestra. Voor den tweeden zetel die door een specialiteit in arbeidszaken moest worden bezet behoefde om dezelfde reden niet gestemd te worden. Wel was een stemming noodig voor deii plaatsvervanger om dat er twee voorloopige candidaten waren welke het resultaat heeft gehad, dat de heer Van Welie als de definitieve candi daat is gekozen. Met den derden zetel een zoogenaam de vrije zetel is het niet zoo gemakke lijk gegaan. Daarvoor waren, zooals men zich zal herinneren, veel candidaten; daar voor is op Zondag 5 Mei een vreed zame strijd gevoerd in onze kiesver- eenigingen. Kn van dien strijd is de uitslag geweest, dat de heer Kampschoer (zittend lid) is ge kozen; en als diens plaatsvervanger do lieer Bulten (zittend lid). Ziehier een opfrissing voor het geheu gen. Velen waren wat heel verHaar- baar is dezen gang van zaken vergeten, en informeerden bij ons, hoo nu toch eigenlijk ook weer onze candidatenlijst is V* Voorkeurstemmen. Mogen wij bij de .stemming op a.s. Woensdag voorkeurstemmen uitbrengen op de katholieke lijst? Mogen we stem men, inplaats van op den heer v. Vuuren, op een der andere candidaten van die lijst? Zeker mag dat. Uw stem gaat dan niet verloren voor do lijst. Maar gij bereikt er, praotisch beschouwd niets mee. Want de bepalingen van de Kieswet ma ken het1 niet gemakkelijk, om door voor keurstemmen wijziging tc brengen in de volgorde van de lijst. Er zijn daarvoor zoo veel voorkeurstemmen noodig, dat Jt uitge sloten mag worden geacht, dat één der candidaten dat aantal stemmen behaalt. Daarom is 't Verstandig, opdat alle ver gissingen zooveel mogelijk zijn uitgesloten, tc propageeren, om tc stemmen op no. 1 van lijst. S, op v. Vuuren. En ook omdat daardoor aan de stembus een eenheid wordt gedemonstreerd. HOOGGESTEMD ENTHOUSIASME EN SPIJKERS MET KOPPEN MR. BOMANS SLAAT DE GEESTDRIFT LOS EN LOERAKKER ZET DE PUNTJES OP DE I'S Naar de groote zaal van de Stadsge hoorzaal stroomde gisteravond een gróót aantal Leidsche Katholieken oin bij te wo nen de groote propaganda-avond, georga niseerd door het bestuur van de Leidsche R. K. Kiesvereeniging. Dc voorzitter mr. Bolsius opende tc half 9 de vergadering met den Christ. Groet en deed namens de Propagandaelub „dr. Schaepman", een -beroep op de R. K. jongelui van Leiden, om zich beschikbaar te stellen, hetzij om op den verkiezingsdag in dc stembureaux aanwezig te zijn, hetzij om auto of fiets ter beschikking te stellen van do propaganda op dien dag. Daarna verleende spr. het woord aan mr. Bomans, die het min of meer smeulen de enthousiasme aldus den voorzitter hooger zal doen oplaaien, daar mr. Bo mans de personificatie is van dc R. K. pro paganda. Onder applaus van de vergade ring beklom mr. Bomans het podium tot het houden van zijn rede. Rede van Bomans. •Rome of rood. Tegenover de geweldige stormloop van de S. D. A. P. de Roomscho kracht Eenigeir tijd geleden stond een. jong Ka tholiek priester voor de - rechtbank in het roode Moskou, beschuldigd van het geven van katechismus aan katholieke kinderen. Dc openbare aanklager Krylenko vroeg toen den priester: Wat kiest gij: Rome of rood Rusland? Kalm antwoordde de' jonge priester: Rome. Dat was zijn doodvonnis. Binnen enkele minuten was zijn vonnis voltrokken. Wat kiest gij, op 3 Juli, in de rustige zekerheid van uw stemhokje? Rood of Rome? Kiest gij de eeuwen tartende his torie van 19 eeuwen of de grillige wijsheid van een rooden wijsgeer. Het is niet de vraag of wij staatspensioen of ontwape ning zullen krijgen, maar het gaat om den waan van den dag of om de eeuwige waar heid. Dwaas is liet met de iS. D. A. P. tc wil len coiicurreeren met leuzen zooals ontwa pening en staatspensioen. Die dat doen hebben geen hoogcre idealen. Wij kunnen ons doel hooger richten, op God. Wij zijn op deze wereld, om God te dienen op aar de, teneinde daarna met Hem verheerlijkt tc worden. Dat leert ons de katechismus. Wij moeten in de botsing van- belangen onze zaak hoog houdpn. Rome of rood'? Rood beteekent door de begeerte to worden meegesleept naar aardsch goed. Alles wat rood is, wordt meegesleept dooi de jacht op den gulden. Weerstaat daar aan in den beginne, want waar dat toe leidt, toont u Rusland. Wat rood is,, is door de begeerte aangeraakt. Ook wij zijn door de begeerte aangeraakt, wij hebben de begeerte, te beantwoorden aan ons le vensdoel: God te dienen om met Hem verheerlijkt te worden. In die gedachte moeten wij onze schutse vinden tégen dc aanvallen der sociaal-democraten in werkplaats en op kantoor. De vijandschap tegen dc R. K. Kerk is zoo oud als dc Kerk zelf. Altijd is dc wereldlijke macht tegen ons geweest, maar desniettemin is God met ons gebleven dc eeuwen door, hetgeen spr. demonstreert aan de hand der geschiedenis. Dwalingen en vervolgingen zijn ver dwenen; wij zijn er nog. Thans nog kent Üe Kerk haar martelaren, zooals in Mexi co en nog steeds is het bloed dor marte laren het zaad der Christenen. Zelfs een „wereldmacht" als van Lingbeek en Ker sten zal niet in staat zijn om ons te ver pletteren. (Gelach). Als zij nog aanhang hebben, zal heb zijn omdat zij tegen dc R. K. Kerk zijn. Spr. memoreert do Kultur- lcainpf, waarbij Bismarck dc volle macht van het „Dcutschtum" in dc weegschaal wierp. Thans is dc keizer in ballingschap gegaan en heeft de Paus juist in deze da gen zijn wereldlijke souverciniteit- herwon nen (daverend applaus). De geschiedenis kennen is u zelf kennen Dat wij er nog zijn in altijd'groeiend aan tal, is hot Jr es-te bewijs van de-goddelijke zending der Kerk. Om haar zaak tc dienen heeft. God ons uitverkoren tob instrument en ons instru ment zal zijn heb stembiljet op 3 Juli en. wij zullen het gebruiken, (applaus). Chesterton, do bekeerling zegt het zoo aardig: ,,Toen ik Katholiek werd, gevoelde ik mij zóó verjongd, omdat ik plotseling 2000 jaar oud werd". Het klinkt parodoxaal maar het is 'waar. Hoe oud moet de oude Sam van Houten zich voelen, die het liberalisme zag opko men en weer zag heengaan als een waan van den dag. Hoe oud moet een sociaal democraat zich voelen, die zien moet hoe de S. D. A. P. de oucle stellingen van Marx één voor één heeft losgelaten. Maar als Katholiek voelt men zich nooit oud, omdat de katholieke leer zoo joudig is en blijft. Chesterton voegt 'erbij, dat hij na zijn bekeering de banden van slavernij van zich voelde vallen. Dé ergste slavernij is nl. een kind van zijn tijd te moeten zijn. Daarom waren wij slaven in protestantsch Nederland, heloten, paria's, die in oen schuurkerk Onzen Lieven. Heer op zolder moesten aanbidden. Toen waren wij kin deren van onzen tijd, ook later toen de Franschen onsde revolutie brachten. Daar waren er echter, die voor 100 pet- Katholiek bleven, die dezelfde bleven, die niet conservatief waren in den conserva tieven tijd, noch liberaal in de liberale tij den, noch democratisch in dezen democra tischer! tijd. Wij moeten kiezers zijn, die steeds de zelfde zijn, die Katholiek zijn (applaus). Iedereen heeft wel eens wat, dat hem tegenstaat, maar Katholiek is hij, die zegt: niettemin ik ben Roomsch en daarom stem ik Roomsch! Ook het fascisme noemde spr. een waan van den dag, in beginsel een uiting van persoonlijke macht. Mussolini of Stalin, zij staan niet veel van elkaar af. Mussolini ge bruikt zijn macht zeker meestal ten goede, Stalin ten kwade, maar er is geen garantie dat morgen' een Mussolini geen Stalin of een Stalin- geen Mussolini wordt. Het is op den duur onmogelijk,dat oen volk zich laat besturen door een eenling zonder eenigen invloed op diens bestuur. Persoonlijk meent spr. dat het verdwij nen van de dictatuur zoowel van Mussolini als van Stalin geen 25 jaar meer op zich zal laten wachten. Sprekendo over de ontwapeningslouze zegt spr., dat hij daar moeilijk zonder boos heid over kan spreken. Door de gehcele geschiedenis vindt men oorlog, nooit is de menschheid zonder oorlog geweest. Het is ook redelijk, dat men een aanrander met geweld belet zijn onrecht te* volvoeren. Misdaad, onrecht, ondeugd zullen altijd vooi'komen, de mensch is niet van nature goed. Daarom moet men iets hebben om het onrecht tc koeren. Hoe schoon het ook zou zijn dat er geen soldaat meer noodig is, het is tegen 's menschen natuur zich eenzijdig tc ontwapenen. Het is idioot tc meenen, dat de Volkenbond zal ingrijpen. Niemand zal uw onafhankelijkheid ver dedigen als gij zelf het niet doet. Waarom komt men bij ons met de ontwapeningslcuzo aan boord. Hebben wij geen gebed: „Bc- jliint uw naaste gelijk u zelf?" Geen land ter wereld heeft het verder gebracht op het gebied van vermindering der bewapening dan Nederland onder twee achtereenvolgende Christelijke mi nisteries. In België helpen de socialisten mee om dc legerstcrkte op te voeren. En wat doen do socialistische ministers in Duitschland? Het land is ontwapend, en toch stemmen zij vóór den pantserkruiser. MacDonald verklaarde nog enkele weken geleden: „Engeland ontwapent niet". In Frankrijk hebben de socialisten een geweldige macht gehad en hebben zij daar één poging gedaan om het Fransche leger te verminderen? Nergens heeft spr. zoo'n indrukwekken de militaire parade gezien, bij het wisse- Ion van dc wacht als voor het paleis te Stockholm. En daar is de sociaal-demo craat Branting eerste minister! Waarop bouwt een verstandig mensch zijn vredesgcdachtcn? Toch op rechtvaar digheid, op liefde voor recht en naasten liefde? Maar het is dwaasheid die tc wil len bouwen op haat en klassenstrijd. Kijk naar Mexico. Burgerbloed is even kostbaar als soldatenbloed. Geen volk kan zich ontwapenen zoolang het nog iets heeft om ic verdedigen. Het sterkste leger in Europa is liet roode leger in Rusland. Als Katholieken moeten wij de groote richtlijnen in het oog houden, ons richten als een zeeman naar den hemel, of bij VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Spiortnage-zaak in België ontdekt. Studentendemonstraties te Berlijn op den 10den verjaardag van het verdrag van Versailles. Rede van dr. Schacht over de nieuwe herstelregeling. BINNENLAND. De loting voor de Militie is gisteren ge schied op de nieuwe wijze (2de blad). Uit het land van Heiloo (3de blad). Diefstal in de Katholieke Kerk aan den Boschkant te 's-Gravenhage. De Leidsche Hout. De aanleg én de plannen ('2de blad). bewolkten hemel naar de vuurbaak, die voor ons de R. Iv. Kerk is. En mocht het zijn, dat oen mistbank ons het biunenloopen in de veilige 'haven bemoeilijkt, laten wij dan denken aan het mooie visschersgebruik in Bretagne, waar bij de visschcrs afgaan op het gezang der, vrouwen dio Maria-liedoren zingen op de, pieren. Bidt, vrouwen, bidt, opdat wij muiinen,. dwars door de mist de veilige haven berei ken mogen op 3 Juli. Gij gaat niet alleen op 3 Juli in het stemhokje. Uw geweten zal u vragen: Wat doe je daar? Verraad je je zaak, je Rooni- sche zaak, gelijk Judas voor enkele zilver lingen? Wat doen wij daar op 3 Juli? Do gcopen-' de stembus zal hel getuigen: Wij slredcn voor Christus onzen koning. (Donderend applaus). Na een korte pauze leidde nif. Tjlojsius met enlcclo woorden den tweeden spreker in, den heer Loerakker, die eveneens on der applaus het podium betrad. Rede Loerakker- Het is niet onwaarschijnlijk, dal het geestdriftig woord van mijn voorganger, al dus spr., u iu hooger' sferen -heeft ge bracht, maar dan moet ik u verzoeken; weer eten af te dalen. Spr. heeft vanmorgen het ..Volk" van Donderdagmorgen gelezen en. was getroffen daarin tc lezen, hoe zwaar de S.D.A.P, ver volgd weidt. Herinnerend aan Tij] Uilen- spie gel's woord: „Allen hebben een hekel aan- mij, maar ik maak liet er ook na", zegt spr. dat de SiD.A.P. zeker geen recht heeft' te toornen tegen ons. 'Öivzo verkie zingsstrijd is ópen en fier, het is onze be doeling onze Katholieke beginselen op staatkundig terrein door tc voeren. Wuar- om doet dc S.B.A.IU niet hetzelfde? Do socialisten zeggen echter nooit, dat het. hun doel is om d'e socialistische beginselen door te voeren. Spr. gaat daarna, liet Katholiek pro-' gram na gji wel bijzonder het sociaal ge deelte daarvan. Ons program heeft alle partij-instanties gepasseerd en we hebben getracht, zooveel mogelijk dc 'wcnschen van alle standen -daarin onder te bren gen. In dat program is o.a opgenomen de Katholieke alleszins redelijke eisch, dat er voor on zo kinderrijke gezinnen zal gezorgd worden. Onze No. 1, de heer v. Vuuren. heeft reeds in deze richting -sucocscen be reikt, doch nog tc veel rust op,onze maat schappij het liberale stempel. In verband daarmee releveert spr. het programpunt afschaffing der indirecte belastingen, lie het zwaarste drukken op liet groote gi i Verder wijst spr. op dc cisch van het Rijks- kindorto c slagf ondis Daarmed'c is het Noo-MafLluedanisme niet direct van de baan, maar degenen die. Gods gebod onderhouden, -zullen dan ten minste de steun, van den wetgever onder vinden. Dc groote» gezinnen kweeken zor gen, zeker, maar spr'. kan, verklaren: „Voor geen enkele zegen dio ik van God mocht ontvangen ben ik zoo dankbaar als voor de groote zogen van mijn mooie groote .gezin" (applaus). Aan niets heeft de arbeider- zoozeer be hoefte als aan arbeid. In verband daarme de wijst spr erop dat 'het juist dc S.D.A.I'. is, die zich verzet tegen steun aan de in dustrie. Altijd verzet dc S.D.A.P. zich ir geu beschermende maatregelen, wal spr, illustreert mot verschillende recente voor beelden. Ook spr. is voor i inter nationale vrij haaide 1. maar hij past er voor, oni de nationale industrie naar beneden ie halen. Een verder programpunt is" hel ine ken van. een begin met bedrijfsorganisatie, een cisch van onze Katholieke beginselen. Ver der betere verzorging voor do ouden van dagen een cisch, waarmede allé welden- kenden van harte moeten instemmen. Dat alles is oen bewijs, dat onze. Staal:- partij de eischcn van onzen tijd begrijpt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1