2Öste Jaargang
DINSDAG 25 JUNI 1929
No. 6213
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux; PAPENGRACHT 32 LEIDEN
VERKIEZING VOOR DE TWEEDE KAMER
STEMDAG WOENSDAG 3 JULI 8-5 UUR
Propaganda te Leiden
BUITENLAND
BINNENLAND
BERICHT
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Lciclen 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bi] onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone ad vertentiën 30 cent ppr regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van liet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
I—i Mil III 111 111! HIP W'lll 111 IIIMill III llllill i ■■■■MM
„Is het niet ontmoedigend, wanneer wij in de rijen der
jongeren onder ons volle moeten conètateeren een groot
gebrek aan enthousiasme voor liet politiek leven? Mijns
inziens is dit gebrek te wijten aan een gemis aan inzicht
in hetgeen de politiek èn als Wetenschap cn als Kunst
beoogt.'"'
Mgr. J. D. J. Aengenent op den Katholiekendag
te Maastricht.
In den Kieskring Leiden is No. 1 van lijst 8
de heer A. C. A. VAN VUUREN.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
BULLETIN No. ZOOVEEL
Nogmaals zien wij ons genoodzaakt een
dringende oproep te plaatsen. Wal de or
ganisatie der propaganda op zichzelf be
treft kan veilig gezegd' worden dat de
zaak schitterend loopt. De districtsleiders
en propagandisten verrichten bovendien
het huisbezoek met heerlijk enthousiasme.
Alleen hun getal is nog veel tc klein On
getwijfeld zal een opvoering van het getal
actieve en geschoolde propagandisten een
•der meest ernstige zaken zijn waarmede
het bestuur van Dr. Schacpman zich on
middellijk na 3 Juli a.s. zal bezighouden,'
Maar daarom is het nog niet noodig thans
bij de pakken neer te zitten'. In één week
kan zoo ontzaggelijk veel gedaan worden.
En daarom, ten bate van -het huisbezoek
nogmaals:
Propagandisten
Ook de organisatie op dei: verkiezingsdag
zelf belooft goed te worden. We hebben
20 districtsbureaus met telefoon (waar
van de adressen nader zullen worden be
kend gemaakt) en een centraal bureau, on
dergebracht in het Zitagebouw aan de Pic-
terskc-rkkoorsteeg.
Aan deze bureau's zijn alle gewenschtc
inlichtingen op den dag der stemming te
verkrijgen.
Wat ons nog ontbreekt?
1o. Een aantal auto's met bestuurders
ten einde de zieke of gebrekkige kiezers
die hun stem willen uitbrengen naar do
stembus te kunnen, vervoeren. Reeds be-
reikten ons vele aanvragen en ongetwijfeld
zullen nog meerdere binnenkomen. Om aan
alle verzoeken tc kunnen voldoen is van
zelfsprekend een groote hoeveelheid ver-
vocrmatcriaal noodig. Vertrouwende dat
ook weer bij deze verkiezingen de mede
werking in dit opzicht niet achterwege zal
blijven, verzoeken wij houders van auto's
vriendelijk maar allerdringendst hun zoo
gewaardeerde bereidverklaringen in te
zenden bij onzen secretaris H'. Lombert,
Stationsweg 8a.
2o. Een groot getal jongens en meisjes
die bereid zijn in de stemlokalen (die hun
nader zullen worden opgegeven) op te tec-
kenen liet n u m mer (en zoo mogelijk de
n a a m) van iedcrcn kiezer of k i e-
z e r e s die zijn of haar stem komt uitbren
gen. Dit nummer (en deze naam) wordt
door den voorzitter van het stembureau
telkens luid afgeroepen zoodat het gemak
kelijk is tc nóteeren. Waar de stemloka
len geopend zijn van 8 tot 5 uur hebben
wij voor ieder lokaal dus minstens 2 schrij
vers noodig (een voor den morgen en een
voor den middag).
3o. Eer. even groot getal jor.geris en
meisjes, die telkens de in hei stemlokaal
genoteerde nummers (en eventueel namen)
van dc schrijvers in ontvangst nemen en
per fiets brengen naar ons eigen districts-,
bureau, alwaar zc aan dc hand van dc kie
zerslijsten zullen worden gecontroleerd.
Op deze wijze kan worden nagegaan
welke R.-K. kiezers komen stemmen terwijl
tijdig maatregelen kunnen worden getrof
fen dat de achterblijvers alsnog hun stem
plicht gaan vervullen.
Dus al deze op de fiets!
Wij hopen dat de ouders hun medewer
king in deze ten volle zullen verleenen en
dat wij ten spoedigste over een le
ger medehelpers en -helpsters kunnen be
schikken.
Best u u r -V1 g. Prop. C1 u b
..Dr. S c h a e p m a n."
ONTWAPENING.
DE VL00T0NTWAPEN1NG.
Een spoedige bijeenkomst der
deskundigen?
Volgens dc „Daily Telegraph" is de aan
gekondigde. conferentie der deskundigen
voor de vlootbewapening reeds zeer spoe
dig te verwachten. Daarop zou ook het
onderhoud wijzen, dat de Amerikaansche
gezant te Brussel met generaal Dav.es
heeft gehad.
Deze rede, die gezant Dawes Dinsdag
jl. te Londen heeft gehouden, is niet al
leen te voren met MacDoiïald besproken,
doch ook te voren aan de gezanten van
Japan, Frankrijk en Italië to Londen mee
gedeeld, teneinde een mogelijk misverstand
van de zijde der overige vlootmogendhe-
den te voorkomen.
Het is niet te verwachten, dat de vloot-
deskundigen hun werkzaamheden vóór
het einde van den herfst gereed kunnen
brengen, zoodat de eigenlijke ontwape
ningsconferentie eerst in het begin van het
volgend jaar zal kunnen plaats hebben.
BELGIE
Duitsch-Belgische marker-kwestie.
jST.ö g groote m e e n i n g fi
ve r s c hi 1.1 e n.
De Belgische onderhandelaar voor do
markenkwestie, Gutt, die zich naar Berlijn
had begeven, is gisteren te Brussel terug
gekeerd. Do onderhandelingen schieten
slechts langzaam op; dc discussies loopen
voornamelijk over dc marken, die inder
daad door Duitschlancl in België zijn ach
tergelaten bij den wapenstilstand, en die,
welke volgens de Duitsohl regeering frau
duleus in België zijn ingevoerd, -toen er
sprake van was, dat zij tegen frs. 1.25 zou
den worden ingetrokken.
Naar verluidt beweert dc Duitsche re
geering, dat van hei totaalbedrag van
0.100.000.000 marken, die zich op het oogen-
blik in de kluizen van dc Nationale Bank
bevinden, meer dan twee millirad fraudu
leus in de circulatie zijn gebracht. Voorts
zou een gedeelte van het totaalbedrag af
komstig zijn van- een voorschot, door do
Duitsche regeering tijdens den oorlog ver
strekt aan dc „Société Générale de Bel-
gique". Over het bedrag, dat Duitsehland
moet terugnemen, bestaan groote nice-
ningsversohillen. De onderhandelingen
zijn geschorst tot den 27sten Juni a.s.
„Tel."
DUITSCHLAND
REDE VAN STRESEMANN.
In den Rijksdag.
Gisteren heeft de Duitsche Minister van
Buitenlandsche Zaken, Stresemann, hot
woord gevoerd in den Rijksdag. Toen
Stresemann het spreekgestoelte betrad,
werd hij door de communisten en de Na-
tionaal-Socialisten met Pfui-gcroep en
„weg met Stresemann" ontvangen. Strese
mann wees cr op, dat dc positie van de re
geering, een geheel andere is« dan die van
dc oppositie en hij rechtvaardigde de hou
ding der regeering, die niet eierdi gele
genheid heeft, gehad om over de buiten
landsche politiek tc spreken. Men kan
nooit een overeenkomst tob stand brengen,
wanneer een der partijen zijn bedoelingen
xceds vooraf heeft gepubliceerd. Het par
lement heeft dc beslissing in dc hand en
van zijn ja of neen hangt de al of niet. in
werking treding van het rapport der Pani
sche deskundigen af. Er was een tijd, sprak
Stresemann tot dc Duitsch Nationalen dat
gij „ja" gezegd hebt. Het plan Dawes zou
nooit onderteekend zijn indien niet ook 48
van uw fractiegenooten ja. gezegd hadden.
Door de rechterzijde wordt vooral het be
gin der Parijsche onderhandelingen be-
critiseerd. Drie jaar geleden werd her
haaldelijk door deze richting do herzie
ning van het stelsel Dawes geëischt.
Wat de ontruiming van de bezette ge
bieden aangaat kan ik natuurlijk niet in
bijzonderheden treden over het te Madrid
en te Parijs, besprokene. Het zou het einde
van zulkg vertrouwelijke besprekingen be-
teekenen indien zij door een der deelne
mers tot onderwerp' van debat in him
eigen parlement gekozen werden.
Met de grootste beslistheid kan ik ech
ter verklaren, dat voor do Duitsche regee
ring dc aanvaarding van eenigerlei soort
vergoeding, na dc ontruiming, of een orga
nisatie, die in de plaats van dc bezetting
zou treden, cn die in tegenspraak zou zijn
met den geest van het verdrag van Locar
no buiten iedere mogelijkheid van discus
sie zal blijven (bijval bij de regeeringspar-
tijen).
Wij zouden alle onderhandelingen on
middellijk stop zetten wanneer men ons zou
vragen nog ecnige soort commissie va»
toezicht in het Rijnland te willen dulden
(stormachtig bravo bij dc meerderheid).
Het Duitsch-nationalc voorstel om de
leugen van Duitschlands uitsluitende
schuld aan liet uitbreken van den oorlog
als eerste punt op dc agenda der bespre
kingen 'te plaatsen is een paradepaardje,
waarmee niets anders beoogd wordt dan
reeds openstaande deuren in te trappen.
Geen afgevaardigde in het Engelsche of
Fransche parlement zou deze leugen kun
nen herhalen, of hij zou onmiddellijk dooi
de groote meerderheid zijner eigen mede
leden en volksgenooten gewraakt worden.
In onzen Rijksdag hebben redenaars van
alle partijen, altijd weer tegen deze leu-
gen geprotesteerd als het noodig was, en
het eerste zoodanige protest kwam niet
van U, mijne hoeren van rechts, maar van
een sociaal-democraat (bijtal).
Waarom wilt gij, 'X; oen kwestie waar
over allo Duitschers het volkomen eens
zijn, toch voortdurend, tegenstellingen
scheppen cn dc politieke partijen tegen
elkaar ophi t s en
Waarom wilt gij als partij-politiek be
stempelen datgene wat slechts het gevolg
is van den grooten oorlog dien wij hebben
verloren? Waarom moet de waarheid ver
troebeld en do leugen in haar plaats ge
steld worden? Ik doe een laatste beroep
op n: laat ons den strijd om de 'bevrijding
van ons volk uitsluitend met moreele mid
delen voeren! (Langdurige bijval bij dc
regecringspartijen)).
FRANKRIJK.
Verdun weer opgebouwd.
P o i n c a r en Do u m e r g u e
houden redevoeringen.
Zondag vond te Verdun de herdenking
plaats van het herstel dezer stad. Tegelijk
werden eenigc oorlogsgedcnkteckenen ont
huld. Deze plechtigheden werden bijge
woond door president Doumergue, leden
der regeering, van Kamer en Senaat cn
vertegenwoordigers van het corps diploma
tique. Tijdens liet officieel© diner werd het
woord gevoerd door Poinoaré, door presi
dent Doumergue en door den minister van
Koloniën, Maginot. Poincaré -zeide in zijn
rede, dat de bewoners van Lotharingen
van vreedzamen aard waren en nooit zulk
een 'bloedigen strijd hebben gewild. Indien
de voorwaarden, die Frankrijk gesteld heeft
vervuld worden en de door do deskundigen
bepaalde regeling zal worden uitgevoerd,
zal Frankrijk als eerste staan in dc rij der
naties, die vóór alles den vrede en dc een
dracht zullen nastreven. Ook president
Doumergue wees op de vreedzame gezind
heid van Frankrijk, doch dc wereld diendo
wel te verstaan, dat na het lijden en de be
proevingen, die Frankrijk liad doorgemaakt
de vrede meer moest zijn dan een mooi
woord.
IERLAND
HONDERD JAAR ROOMSCHE
VRIJHEID IN IERLAND.
Grooischc kerkelijke viering.
In het Phoenix-park tc Dublin word.
Zóndag een pontificale Hoogmis opgedra
gen ter gelegenheid van het eeuwfeest der
Katholieke vrijmaking.
Ongeveer 100 extra-treinen waren in den
loop van den morgen in de stad aangeko
men. Het park stroomde vol menschen,
Roomscke gezangen zingend, of den vozen-
krans biddend.
Toen d.e H. Mis om 12 uur 's middags be
gon. waren cr 300.000 menschen aanwezig,
waaronder de gouverneur-generaal van -Ten
Ierschcn vrijstaat, de president en <lc vice-
president van len uitvoerenden raad en
hunne, dames, verschillende ministers, de
consul-generaal van Duitsehland, Italië,
België, Polen. enz.
De H. Mis werd opgedragen door den
aartsbisschop van Armagh, terwijl do
aartsbisschop van Dublin op den troon
assisteerde.
Al dc Iersche bisschoppen waren aan
het altaar geknield, evenals de tilulair-
aartsbisschop van Constant ia, mgr. Pisani,
dc speciale vertegenwoordiger des Pausen.
De heele Mis wercl per radio uitgezon
den. Dc Misgezangen werden uitgevoerd
door het Palestriua-koor van dc kathedraal
van Dublin.
Na de H. Mis werd een plechtige pro
cessie gchquden.
Tijdens de H. Mis werd een eerewaclit
van Vrijslaal-soldaten met gevelde bajonet-
vóór on ter weerszijden van liet altaar op
gesteld.
SPANJE.
Spaar.schc uitnoodiging aan den Paus.
Voor een bcaoelc aan h e t
mi'ss i e p ale i s te Barcelona.
De bladen tc Rome melden, dat de paus
een eerste uitnoodiging heeft ontvangen
voor een reis naar het- buitenland van den
markies van Ponronda. koninklijk commis
saris voor de tentoonstelling'tc Barcelona,
die den paus heeft verzocht, dc inwijding
bij te wonen van liet missie-paleis, dat in
September a.s. op dc tentoonstelling zal
worden geopend.
Spar.je's nieuwe grondwet.
Exposé van Primo de Rivera.
Generaal Primo de Rivera heeft aan een
specialen correspondent van dc „Excelsior"
verklaard, dat de Nationale Vergadering
tegen het einde van deze maand bijeen zal
komen. Do vergadering zal agrarische
kwesties moeten onderzoeken, waarna dc
regeering haar de grondwet zal voorlog-
gen.
Deze grondwet behelst voornamelijk dc
weder-in voering van het algemeen kies
recht voor alle burgers mot inbegrip der
vrouwen. Een derde van de leden der nieu
we Nationale-Vergadering zal benoemd
worden door dc regeering; de andere twee
derden zullen door algemeen kiesrecht wor
den verkozen, tc weten een derde door liet
volk en een derde door economische orga
nisaties. De vergadering zal wetgevende
bevoegdheid hebben, echter geen uitvoe
rende macht.
De Senaat wordt niet hersteld, maar een
kroonraad wordt geschapen, bestaande uit
den koning en 30 a 40 leden vertegenwoor
digende de hoogste waardigheidsbekle
ders van alle klassen. Dc kroonraad zal <le
ministers benoemen, die aan hem verant
woordelijk zullen zijn on niet aan de Na
tionale Vergadering. Het recht van inter
pellatie blijft echter bestaan.
RUSLAND.
Negen doodvonnissen in Usbekistan.
Het gerechtshof van Usbekistan heeft
negen personen die gezamenlijk den moord
op den auteur Chakimsade hebben ge
pleegd. ter dood veroordeeld. Zeven ver
dachten kregen gevangenisstraf, terwijl
negentien anderen uit Uzbekistan zijn ver
bannen.
Volgens^ het lelegraaf-a gén (schap van do
Sovjet-Unie voerde Chakimsade -een feilen
strijd tegen het religieuze fanatisme".
AFGHJÏNISTAN.
De strijd om de macht.
Tegenslag v o o r H a bib O c 11 a h.
Volgens berichten uit Lahore aan dc
Times, zouden de troepen van Habib Oel-
lah een zware nederlaag hebben geleden
tegen het leger ran emir Nadir Khan.
Zelfs zou Habib Ocllali vrodesonderhandc-
laars naar Jallalabad hebben gezonden om
met Nadir Khan over een wapenstilstand
tc spreken.
De uitvoering der Ziekteverzekering.
S a in c m s t e 11 i n g vande
A d v i e s-C o m m i s s i e.
Dc advies-commissie voor do uitvoering
der 'ziekteverzekering door do Raden van
Arbeid, welke j.l. Vrijdag door den Minis
ter van Arbeid, Handel en Nijverbeid werd
geïnstalleerd, is samengesteld als volgt; mr.
V. H. M. Werker, bezoldigd lid van den
Verzekeringsraad, tevens voorzitter, H. J.
F. Smulders cn J. S. Rupport, onbezoldig
de leden van den Verzekeringsraad. Mr. dr.
J. van Bruggen cn mr. T. J. Verschuur, rcsp.
voorzitter van den Raad van Arbeid l.c
Dordrecht cn Breda.
Als secretarissen zijn aan dc commissie
toegevoegd: de heeren mr. C. van Eek,
secretaris van den Verzekeringsraad- cn uir.
J. E. B. van Lier, Hoofdcommies van den
Baad van Arbeid tc Amsterdam.
R. K. Herstellingsoord-vereeniging van
Spoor- on Tramwegpersoneel
,,Mgr. Mutsaers".
Gisteravond had in het Bondsgcbouw al-
lucr op eeno door het bestuur van het „Mgr.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Komt de vlootconferentie spoedig bijeen?
Rede van Stresemann in den Duitschen
Rijksdag.
Het Spaansche Oceaanvliegtuig vermist.
Nasporingen hebben tot nog toe geen re
sultaat. (Luchtv. en Telegrammen).
BINNENLAND.
Dc diocesane Katholiekendag te Haar
lem. (1ste blad).
Benoemingen in het Bisjdom Haariem.
(Kcrkn., 1ste blad).
Een moord te Eindhoven. (Gem. Berich
ten, 2de blad).
Een geval van onbevoegd uitoefenen
.der geneeskunde voor dc rechtbank. (Recht
zaken 2de blad).
Zij, die zich met 1 Juli op „De
Leidsche Courant" wenschen te
abonneeren, ontvangen de voor
dien datum verschijnende num
mers gratis.
DE ADMINISTRATIE
Mntsaersouï'd" belegde algemeene vrouwen-
vergadering de oprichting plaats van een
Damescomité voor dc „Linnenkast" van het
„Mgr. Mutsacrsoord".
Dc .samenstelling van het- bestuur ha l
plaats als volgt: mej. M. Lamboo, presiden
te mej. M. Juffermans, secretaresse; mei.
T Roovors, penniiignieesleresse, lorwijl Ju
dames A. Boellaard, N. Kerkhoff, .1. v.
Leeuwen, A. Nabor en G. Vcenswijk als le
den zitting namen.
Genoemd comité stelt zich ten doel om,
evenals zulks in geheel. Nederland ge
schiedt, ook in Leiden door de- vrouwen van
het Katholieke spoor- cn tramwegpersoneel
con som gckls te doen bijeenbrengen, be
stemd voor aanschaffing van den vollcdi-
gen linnenkastuitzet voor de beide Herstel
lingsoorden, die* het Xedcrlandsehe Spuor-
cn Tramwegpersoneel thans te Vonlo
bouwt.
Eentra-uitkeering aan personeel der
N. Z. H. T. M.
Aan het personeel van de N.Z.H.T.M.
werd onderstaande, medegedeeld namens
do directie tier Traniwe-ginaat-scliappij
Het is ons aangenaam te kunnen ïne-
dcdcelen, 'dat wederom kan worden over
gegaan* tot het doen - ener uitkeering in
eens over 1928, welke "als volgt 'wordt
vastgesteld
Voor dc ambtenaren
Gehuwd: Loongroep I 30, II 35, ITT on TV
40, V -15, VI 50, VIÏ 00, VIII 70, IX .su gld.
Ongehuwd: Loongroen 1 20, 11 III en
IV 27.50, V 32.50. VI 35, VII 10, VIII 50,
IX 55 gld.
Vcor de beambten:
b-huw.l: L-.-.i.o I 1 i, 111
30, JV en 32.50, VI 35 gld. Ongehuwd:
Loongroep 0 15, I 17.50, II en III 20,
IV on V 22.50, VI 25 gld.
De uitkeering geschiedt aan de perso-
neel-leden in vasten, los vasten, voorloopi-
gen of lossen -dienst, niet- inachtneming
van het navolgende:
le. dc bovenbedoelde uitkeering zal be-
dragen bij indiensttreding in liet kalen-'
derjaar 1928 in dc maanden:
Jan. 100 pet., Fcbr. Maart SO pet., Aprii
Mei 60 pel.. Juni Juli 40 pel.. u;. u:.i us
enz. 0 van het volle bedrag der "betrek
kelijke loongroep;
2e. geen uitkeering heelt plaats aan
personeel in lossen diens! hetwelk
a. over 1928 een hoogcr loon genot -u
aeeft dan overeenkomstig met do loon re
geling van he,t, vaste personeel:
b. belast is gewéést niet do uitvoering
van een speciaal werk, waarna nog enkele
aangelegenheden over zeer jong personeel
en e.v.t. niet uitkeering plaats vindt.
Een aansporing aan heb personeel luidt
„Dat men cr toch goed van doordron
gen moet zijn, dat een ieder en in liet
bijzonder personeel invloed kan hebben
op de populariteit van ons vervoermiddel:
zoodat nogmaals aller medewerking
v.ordt gevraagd.
Do uitkeering zal geschieden heden
Maandag 24 Juni tusschen 10 en 17 uur
aan de Tempelierstraat en tussch n l t.::o
en 17.30 en van 10 tol 22.00 uur ;.:m io
remise Socndaplcin.
