20ste Jaargang
ZATERDAG 1 JUNI 1929
No. 6193
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32
LEIDEN
HET NEDERLANDSCH COLLEGE
TEROME
BUITENLAND
^e^idóch(iSou/c<mt
)E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
franco per postf 2.95 per kwartaal
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
krggbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
fooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste SO woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
EEN ONDERHOUD MET MGR. DR. B. ERAS
MGR. DR. B. J. ERAS.
jr. Dr. Eras, Procurator van het Ne-
erlandsch Episcopaat te Rome, vertoefde
oor familie-aangelegenheden deze week
nkele dagen in ons land. en van deze om-
andigheid maakten wij gebruik om met
Igr. een onderhoud te hebben naar aanlei-
an het Nederl. College te Rome.
Zöoals men weet is aan MgT. Dt. Eras,
ie zelf al meer dan een kwart eeuw te
ome leeft en werkt, de leiding opgedra-
van de voorgenomen stichting van het
lederl. College, een taak, die hem, waar
jn persoon al zoo lang een levend trait
'union vormt tusschen Nederland en de
euwige Stad, wel moet toelachen als de
jrvulling van een lang gekoesterd levens
taal.
Mgr. Dr. Era-s toch is als de Procurator
an het NederL Episcopaat zeker een der
oefdfiguren, om wien zich de sterko Hol-
ffldsche kolonie te Rome concentreert.
Hij mag er zeker trotsch op zijp in de
liereerste plaats een natie te vertegen
oord igen, welke om haar voorbeeldig
loeiend Katholiek leven bij het Vaticaan
zeer hoog aanzien staat.
Z. H. de Paus heeft dit den laafasien tijd
gelegenheid van de vele audiënties van
'ollandsche Bedevaartgangers nog eens
ij herhaling uitdrukkelijk uitgesproken.
Holland wordt te Rome geprezen en ge
lardeerd om zijn daadwerkelijk Katholiek
*en, om zijn godsdienstelijken en kerke
ren bloei, om zijn zin voor grootsche
laritatieve daden, zijn voorbeeldig onder-
ijs, zijn omvangrijke missie-actie.
Een Hollandsclie Kardinaal staat aan
ft hoofd van de Congregatie van de Pro-
iganda des Geloofs en onder diens opper-
ling werken tal van Bisschoppen, allen
Men van het Hollandsch volk, in de ver-
e streken en deelen der wereld.
Haar bij al dit actieve en rijk gescha
ard geloofsleven is Katholiek Holland
belangrijk ding. bijna onverklaar-
■w, achtergebleven bij alle andere naties
volken; wij Hollanders, hoe talrijk en
le eervol ook te Rome vertegenwoordigd,
5 hebben geen eigen centrum te Rome.
Ja, in nog één ding zijn wij, Hollanders,
bij tal van andere naties ten achter, maar
dit kan ons niet tot eigen schuld worden
aangerekend ,wij missen ook een eigen di
plomatieke vertegenwoordiging bij den
Paus; sinds deze post, na enkele jaren eer
vol te hebben bestaan, weer door éen ge
wild ostentavieve demonstratie van klein
zielig antipapisme werd te niet gedaan, 'n
smaad, die onzen geëerbiedigden H. Vader
van de zijde van Zijn anders zoo trouwe en
aanhankelijke Holland zeer pijnlijk moet
hebben aangedaan.
Waar zelfs een Staatsman als Mussolini
in dezen tijd den Paus zijn wereldlijke
rechten hergaf, en daarmede de historische
Romeinsche quaestie oploste, daar moet
het klein-Hollandsch gepeuter wel een
dubbel jammerlijk figuur hebben geslagen.
Maar waar dit laatste een gebrek van
tactiek beteekendc bij onze Hollandsc'ne
politieke tegenstanders, is het eerste tekort
ni. het niet bestaan van een eigen Hol
landsch Katholiek centrum te Rome, aan
ons Katholieken zelve toe te rekenen.
Een tekort en gemis, dat wij eigenlijk al
veel te lang hebben laten voortbestaan en
dat ons nu aanleiding moet geven tot alge-
meene vreugde en geestdrift, nn eindelijk
in dit blijde Pauselijke jubeljaar het ver
heugend initiatief is genomen om aan dit
voor ons beschamend tekort een einde te
stellen.
Op onze dagelijksche rondwandelingen
door Rome, zoo vertelt Mgr. Eras, komen
wij telkens voorbij de eerbiedwaardige ge
bouwen en paleizen, die de eigen nationaal
Katholieke colleges zijn der Engelschen,
Duitschers, Franschen, Spanjaarden, Por-
tugeezen; van Bohemers, Schotten, Ieren,
Polen. Hongaren, Belgen, zelfs de Grieken,
Ruthenen, Armeniërs en ja, zelfs de Etbio-
peërs zijn, niet achtergebleven een eigen
college te Rome te stichten.
Hebben de Zuid- en Midden-Amerikaan-
sche volken een eigen college te Rome, Bra
zilië alleen heeft pas een nieuw college ge
opend. en de Vereenigde Staten, dat reeds
lang een eigen college te Rome bezat, is na
te oou-
weer bezig een groor, nieuw
wen op den Janiculus.
Verschillende streken van Italië zelf, dat
toch overal zijn seminaries heeft, hebben
bovendien nog een f.igon college te Rome.
Pas is weer het Lombardijnsch College ge
opend, dat niet minder dan vier millioen
lire heeft gekost.
Daarbij moet men niet vergeten, dat al
dezo naties en landen, die wij zoo juist heb
ben opgenoemd, meestal nog twee verschil
lende colleges hebben, een voor studeeren-
de priesters en een voor theologanten.
Is het dan te overmoedig als wij meenen,
dat het nu meer dan tijd is dat ook Katho
liek Holland er aan gaat denken een eigen
college te Rome te stichten 1
Zeer vele Holland Katholieke pries
ters studeeren nog jaarlijks te Rome.
Mgr. Dr. Prof. Schrijnen heeft er in heb
interview, dat wij onlangs met hem had
den, in zake den bloei van de Nijraeegsclie
Universiteit, er nog aan herinnerd, dat ook
te Rome nog veel Hollanders studeeren.
Deze Hollandsclie priesters moeten nt te
Rome maar uitzien, dat zij ergens onder
dak vinden.
Hen nu te zamen te brengen in een eigen
Hollandsch milieu, is natuurlijk de eerste
opzet van de stichting van een eigen Ne-
derlandsch College.
Religieuzen, die voor studiè naar Rome
komen, vinden uiteraard wel een tehuis in
de kloosters en huizen van hun eigen Or
den en Congregaties. Maar ook ordesgees
telijken, die voor studiedoeleinden of
eenige andere opdracht voor eenigen tijd
naar de Eeuwige Stad komen, zullen wel
kom zijn in het Nederlandsch College,
waar zij uiteraard bij hun landgenooten
alle mogelijke inlichtingen en oriëntaties
vinden, die zij voor hun studie of opdracht
van noode kunnen hebben.
Maar als wij denken aan een officieel
Nederlandsch College te Rome, bedoelen
wij natuurlijk niet uitsluitend een soort
van Convict, voor pinster-studenten. Zulk
een College moet een verder strekkende
beteekenis hebben. Het moet een centrum
worden voor Nederlandsche Katholieken
te Rome.
Al zullen de resideerende priester-stu
denten er ook hun kamers vinden, het Ne
derl. College zal een eigen tehuis worden
voor alle Katholieko Hollanders, die naar
Rome komen.
Er zullen receptiezalen en salons komen,
waar te Rome vertoevende Hollanders el
kaar kunnen ontmoeten en treffen, waar zij
samenkomsten en vergaderingen kunnen
houden waar zij alle inlichtingen en facili
teiten kunnen verkrijgen, waar zij geholpen
kunnen worden voor het verkrijgen van
Pauselijke audiënties en voor het bijwonen
van kerkelijke plechtigheden en festivitei
ten. De Hollandschc pelgrim zal er een te
huis, een eigen Hollandsohe sfeer, een
eigen pied a terre vinden.
En als wij dan weten dat Mgr. dr. B.
Eras zelf, die reeds meer dan een kwart
eeuw den Rome-reizigers in alle opzichten
steeds ten dienste stond, de leiding zal
hebben en als eerste I^ector in het Neder
landsch College komt inwonen, dan mogen
de Holland-sche Katholieken verzekerd zijn
dat hun belangen te Rome met allen ijver
en dienstvaardigheid zullen worden behar
tigd en betracht.
Zooals men heeft kunnen lezen, is de eer
ste steen voor deze stichting, in de dagen
dat de Nederlandsche Bisschoppen te Ro
me vertoefden, tot grootc verheuging van
Z. H. den Paus, die dit College met vol
doening ziet verrijzen, bereids gelegd. Het
Nederl. College zal komen te staan op een
der fraaiste punten van Rome gelegen bij
de Thermen van Caracalla op de hoogte
van San Saba met het schitterend uit-
zioht op de oude ruïnen van Rome, ei^het
prachtig verschiet op de bergen van
Latium.
Het wordt gebouwd onder leiding van
Alexandro Villa, een jong en bekwaam ar
chitect, die zoo pas het groote Sanatorium
van de H. Kruiszusters te Rome heeft vol
tooid.
Het volgend jaar November zou het Col
lege moeten openen.
Het woord is nu aan Nederland's Katho
lieken, die zich hier van een schoone eere-
taak hebben te kwijten en in dit jubeljaar
den glorierijk regeerenden Paus Pius XI
een zeer bijzondere nationale hulde kunnen
brengen.
Zoo juist hebben wij verleden week het
vijf en twintig jarig bestaan herdacht van
het Nederlandsch Historisch Instituut te
Rome, dat onder het minister-president
schap van Dr. Kuyper op initiatief van
Prof. Blok werd gesticht, en waarvan tot
eersten directeur werd benoemd de nog
altijd betreurde priester Dr. Gisbert Brom,
omdat de Regeering begreep dat het hier
zoowel een vaderlandsch als,Katholiek we
tenschappelijk belang gold.
Onzen roemrijk regeerenden Paus Pius
XI werd eenige jaren geleden de smaad
aangedaan, dat de Nederlandsche geza-nt-
schapspest bij het Vaticaan om klein po
litieke redenen werd ingetrokken.
Nn wordt aan Neerland's Katholieken,
betrekkelijk vrij onverwacht, de schoone
gelegenheid geboden om op een even edel
moedige als fiere wijze revanche te nemen
op dezen smaad, den Paus aangedaan.
Wij worden in de gelegenheid gesteld op
onze eigen manier en in onzen eigen geest
oen nieuw Nederlandsch Katholiek gezant
schapsgebouw te stichten, waarin Katho
liek Nederland op de meest waardige wijze
te Rome vertegenwoordigd zal zijn. een
eigen Nederlandsch College te Rome.
Deze vreugde en voldoening zullen Ne
derland's Katholieken den Paus en zich
zeiven met een groot en edel enthousiasme
bereiden.
INSCHRIJVING.
Van President en Professoren van het
Seminarie te Warmond 100 gld.
De Leidsche Crt. neemt gaarne giften
voor het Nederlandsch Priester-College te
Rome in ontvangst.
DE HERSTELKWESTIE.
DE HERSTELBESPREKINGEN.
Overeenstemming inzake de meeste
Duitsche reserves.
Naar gemeld wordt, is in den loop van
Vrijdag tusschen de Duitsche en de geal
lieerde deskundigen overeenstemming be
reikt over alle punten, waarover nog ver
schil van meening bestond, dus vooral ten
opzichte van de Duitsche reserves. Slechts
enkele punten moeten nog definitief gefor
muleerd worden. Het eenige vraagstuk,
waarover nog geeu overeenstemming is be
reikt, is dat de regeling van de tijdens de
bezetting van België uitgegeven markbil-
jetten, doch men verwacht, dat dit punt
geen al' te' gróoten druk op de slotonder-
handelingen zal oefenen. De onderhande
lingen der Parijsche deskundigen kunnen
derhalve in hoofdzaak als afgesloten wor
den beschouwd.
Dc Amerikaansche deskundige Pierpont
Morgan vertrekt morgen reeds naar
Amerika.
VOLKENBOND
Het Intern. Arbeidsbureau.
De Nederlanders in de zeven
commissies.
De Nederlandsche gedelegeerden in de
internationale arbeidsconferentie te Ge
neve zijn op de volgende wijze in de zeven
commissies, waaruit do conferentie be
staat, verdeeld:
Eerste commissie: Vermijding van ar-
beidsongelukken: mr. dr. Scholtcn, hoofd
inspecteur van den arbeid, regeeringsgedc-
legeerde, en dr. Regout, werkgeversgroep.
Tweede commissie: Bescherming der ha
venarbeiders: De Fremery, hoofdinspec
teur van den arbeid, regeeringsvertegen-
woordigcr, en Valstar, werkgeversgroep.
Derde commissie: Gedwongen arbeid
voor inboorlingen: dr. Schrieckc. bijge
staan door den oud-regent van Batavia,
Djajadiningrat, regeeringsvertegenwoordi-
ger, professor Nolst Trcnité en dr. Bool,
werkgeversgroep, en Hadmi Salim. Bata
via arbeidersgroep.
Vierde commissie: Arbeidsduur der kan
toor- en winkelbedienden, mcj. dr. Stem
berg, regeeringsvertegenwoordigster. dr.
Regout werkgeversgTocp en Nauta (chris
telijke vakvereenigingen) arbeidersgroep.
Vijfde comm'ssie: Onderzoek der jaar
verslagen op grond van artikel 408 van het
vredesverdrag: dr. Regout, werkgevers
groep en Kupers arbeidersgroep.
Zesde commissie: Werkloosheid: Cort
van der Linden, werkgeversgroep en Berg-
huijs, arbeidersgroep.
Zevende commissie: Reglementscomrnis-
sie: Cort van der Linden, werkgeversgroep
en Serrarens, arbeidersgroep.
Zooals de vorige jaren heeft mgr. No-
lens er de voorkeur aan gegeven niet zelf
in een commissie zitting te nemen, doch
zijn arbeid te concentreeren op de beraad
slagingen in de voltallige conferentie.
DUITSCHLAND
Concordaat met het Vaticaan.
Het sluit en der overeenkomst
aanstaande.
Volgens een mededeeling van den Prui-
sischen ministerpresident Braun op den
soc. partijdag te Maagdenburg naderen de
onderhandelingen met het Vaticaan om
trent een concordaat haar einde en is het
sluiten der overeenkomst aanstaande. De
schoolkwestie wordt in het verdrag niet
De Stahlhelmdag te Munchen.
Cdmnjunistische te-genbetoo-
gingen verboden.
De politie te Munchen heeft de tegen-
betoogingen, welke de communisten Zon-
Dit nummer bestaat uit vijf bladen,
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Overeenstemming bereikt inzake de
meeste Duitsche reserves voor de herstel
betalingen.
De Engelsche verkiezingen hebben groo
te winst opgeleverd voor de Labourpartij,
echter geen volstrekte meerderheid.
De diplomatieke betrekkingen tusschen
Rusland en China afgebroken.
BINNENLAND.
Mededeeling Partijbestuur R. K. Staats
partij. (4de blad).
dag ter gelegenheid van den Stahlhelm
dag wilden houden, verboden, op de over
weging, dat de communisten den opmarsch
van den Stahlhelm in de war wilden stu
ren. Om dezelfde redenen zijn ook twaalf
vergaderingen, die dc communisten gister
avond wilden houden, verboden. De presi
dent van politie heeft een verklaring gepu
bliceerd, waarin hij zegt dat alle pogingen
om de openbare rust en orde te verstoren,
onderdrukt zullen worden.
Mijnheer en Mevrouw Zoebkof.
Voor de rechtbank van Bonn heeft gis
teren de curator iu het faillissement van
meyrouw Zoebkof weder een aantal vorde
ringen van goringen aard erkend. Allo
groote vorderingen werden echter afgewe
zen. De rechtbank besloot om opsporing te
verzoeken van dr. Iwanof, den vrocgeren
beheerder van het vermogen van mevrouw
Zoebkof daar gebleken is dat deze enkele
dagen voordat, dc prinses failliet werd ver
klaard te München voor 66.000 mark aan
j uw celen heeft gekocht en met wissels be
taald, maar die voorwerpen reeds den vol
genden dag te Berlijn voor 28.000 mark van
de hand hee't gedaan. Van dit bedrag be
hield hij 18.000 mark en vluchtte hiermede
naar het buitenland.
ENGELAND
DE ENGELSCHE VERKIEZINGEN.
De voorloopige uitslag.
Nog niet alles bin non.
Gisteravond laat wa-s dc stand van de
partijen als volgt:
Labours 288
Conservatieven 253
Liberalen 53
Andere partijen 5
De nog niet bekende resultaten zijn die
van 16 kiesdistricten, die grootend eels op
do afgelegen eilanden in het Noorden lig
gen. Ten govolge van de ongunstige ver
keersverbindingen zullen de laatste uitsla
gen wel eerst over eenige dagen binnenko
men.
Voor zoover tot dusverre bekend is. ver
kregen de labours 8.260.580 stemmen, dc
conservatieven 8.123.875, de liberalen
5.026.306 cn de andere partijen 196.083.
Zal Baldwin aftreden?
Men houdt het voor zeker, aldus meldt
Reuter, dat Baldwin zal besluiten op 2ë
Juni voor het parlement to verschijnen en
de liberalen voor do keuze zal stellen hom
te dwingen af te treden of hem to steu
nen. Daar echter ook de vercenigdc stem
men van liberalen en conservatieven tooh
slechts een kleine meerderheid zouden vor
men, is hot mogelijk, dat Baldwin, nadat
hij voor het nieuwe Lagerhuis zal zijn ver
schenen, toch nog zal besluiten af t-e tre
den.
Men verwacht echter geen ontslag van
het kabinet voor de bijeenkomst van het
parlement.
De ongesteldheid van den Koning.
Een bericht uit Windsor meldt nader,
dat de Koning Woensdag een lichte ver
koudheid had en Donderdag, op raad van
de dokters, op bed is gebleven.
De geneeskundige medewerker van de
Times laat uitkomen, dat elk teeken van
ziekte bij den Koning na zijn langdurige
ziekte natuurlijk zorg moet geven. Voor
het oogenblik hebben de dokters echter
geen verschijnsel kunnen ontdekken, dat
een terugkeer van zijn vroegere ziekte zou
aankondigen.
Een ander bericht meldt evenwol. dat
zich weer een abcos geopenbaard hoeft op
dezelfde plaats als de vorige maal.
