BEEKMAN
RECHTZAKEN
Financiën en Economie
LUCHTVAART
VRAGENBUS
VOOR HUIS EN Hd
ri
HAAGSCHE
Wegens diefstal
leunt uit oen villa
heeft tcrcciilgcslua
K. uit Den Haag, rt
die liet hem ten la
fceude. Na. verhoor
t uigen eiechte hn
den gevangenisstraf
Tegen den 23-jar
B. uit Den Haag, w
verhand met dezen
vaiigenisstvaf gëris<
De Rechtbank I.e.
los merkman W. T.
sigaretten enz. uil-
RECHTBANK.
van eeitige rollen lino
onder Wassenaar
11 de 37-jarige smid A.
cidivist pii gedetineerd,
itegelcgde evenwel out-
van verschillende ge-
).M. 1 jaur en 6 ma mi-
legen don verdachte,
igen koopman H. A.
erd wegens heling in
diefstal 1 maanden, ge-
■ht.
■•ft' nog veroordeeld den
egens «liefstal
kiosk te Lr
pijisstraf.
i «t c
Moordaanslag op een verpleegster.
De Haagsche. rechtbank heeft den ge
wezen huisknecht van hel: krankzinnigen
gesticht Oml-Roscnburg te Looscluiuen,
J. Clir. v. O., thans gedetineerd, ter zake
van -den moordaanslag op een zuster van
dat gesticht, door op haar epnige revol
verschoten te lossen, veroordeeld tol 3
jaren gevangenisstraf met er beschikking
stelling van de regeering na liet onder
gaan van die straf. De eisch was 6 jaren
gevangenisstraf met terbeschikkingstel
ling-
Inbreker en zijn moeder veroordeeld.
Tot vier jaar en t o i zes
maande n.
De rechtbank te Maastricht veroordeel
de P. .1. PI. te Kerkracle, ler zake van
diefstal, vier maal gepleegd, en poging tol
diefstal met braak, overeenkomstig den
eisch van hei M. tot vier jaren gevan
genisstraf.
P. had in de maand Januari te Kerkrade
verschillende inbraken gepleegd. Do«>r«lat
hij bij een poging tol diefstal op 9 Jan.
door >S. wer«l aangeschoten, werd hij ont
dekt.
Zijn moeder, tegen wie het O. M. we
gens heling der door P. gestolen goederen,
een jaar gevangenisstraf had gcëischl,
werd veroordeeld tot zes maanden gevan
genisstraf.
Zijn broer met een revolver gedood.
Voor de rechtbank te Maastricht is gis
teren behandeld de zaak leger. F. H. E.,
98 jaar, koopman in lompen te Gulpen. Op
7 Januari heeft verdachte niet zijn broer
twist gekregen in het Oozenbosch bij Gul
pen. waarbij hij zijn broer met een kogel
uit zijn revolver gedood heeft.
Met O. M.. waargenomen door rar.
Kneepfcèns. zeide. dat uit niets is geble
ken. «lat. zooals verdachte beweerde. <le
verslagen© liet eerst, zou geschoten heb
ben. eil verdachte uit noodweer zou hebben
gehandeld. Hij eisehte tegen verdachte ter
zake van doodslag 3 jaar gc vangcnisst'raf.
De venlediger, mr. Tripels, meende, dat
hier wel van noodweer sprake was. en
vroeg vrijspraak.
Bedreiging van een wethouder.
De rechtbank te Arnhem heeft gisteren
N. R.. die, tuen hij als werklooze den Arn-
hemschcn wethouder voor sociale zaken,
den heer Meyer, om meer steun had ge
vraagd en deze zijn verzoek niet dadelijk
had zien ingewilligd, den wethouder niet.
een bijl bedreigde, veroordeeld tot 4 maan
den gevangenisstraf.
Poging tot doodslag door een mijnwerker?
De 31-jarige mijnwerker J. lv.. thans
zwervende, vervoegde zich op Maart bij
den coiffeur J. Ie Kerkrade om zich te la
ten scheren. Nadat zijn klant geschoren
was en betaald had. opende J. de deur om
hem te laten vertrekken. Zonder iets te
zeggen haalde K. een broodmes onder zijn
jas vandaan en maakle «laarmede een
stekende beweging in de richting van -T.'s
borst. Door te vluchten kori zich J. aan den
aanslag onttrekken. J. K. moest deswege
terecht staan voor de rechtbank té Maas
tricht. doch was niet verschenen. Hei: O.
M. achtte het ten laste gelegde poging
tot doodslag bewezen en eischic zes
maanden gevangenisstraf. Uitspraak 27
Mei.
KANTONGERECHT TE HAARL.MEER.
Oud-wethouder wetsovertreder.
P. R.. makelaar te Aalsmeer, is ten
laste gelegd drie personen opdracht te
hebben gegeven vuilnis in het water te
werpen, waardoor een verpestende stank
werd verspreid. De omwoners zijn komen
klagen bij 1? en \V. van Aalsmeer. Yerd.
is vooraf ontboden op liet gemeentehuis
en daar is hem aangezegd. «Jat hij moest
staken met dat lossen. Yerd. heeft echter
Zondag en Maandag daarna nog laten
lossen, totdat de politie het belet beeft.
Yerd. ontkent aanvankelijk ojxlracht te
hebben gegeven. De kantonrechter vindt
het niet fair. dat verd. er au omheen
draait. Verd. zegt niet geweten te hebben
«lat dit sta«lsvuil rot was. Echter blijkt
uit getuigenverklaring van v. Doesburg,
gem.-polit-ie te Aalsmeer, «lat verd. aan
«lie arbeiders de opdracht had gegeven en
dat verd. na de conferentie met B. en W.
toch met lossen is doorgegaan. Het O. M.
vindt de overtreding van verd. ©rnsrig en
eischt 2d of 10 dagen. Yerd. houdt vol,
«lat hij de rommel voor iets anders ge
kocht heeft en zal in hooger beroep gaan.
De kantonrechter meent, dal verd., als
oud-wethouder van Aalsmeer, door »an
den Uit© r weg stinkend vuil te doen lossen,
R. en \V. pre tegenwerkt. De verd. moet
thans de gevolgen van zijn «laad nemen,
liet was verd. bekend «lat het verboden
is. en na «le conferentie js verd. toch door
gegaan. De eisch vindt «le kantonrechter
Ie licht; uitspraak 25 of 20 dagen.
Baggeren zonder toesDmmirvg.
M. J. te L-eimuiderdij k heeft ge
baggerd ill water van het Hoogheemraad
schap zonder toestemming. Yerd. erkent
liet tcnlaste gelegde. Verd. had wel con
cent aangevraagd, maar nog niet ontvin
gen. Eisch 6 of 6 dagen; uitspr. 5 of
5 dagen.
Bescherm de oogen.
P. V.. --mid te H i 11 e g o ju. hcoft- niet
gezorgd dat dc am&rilsteen beschermd
was onder het gebruik. Ook had de arbei
der geen bril op ter bescherming der
oogen. Verd. geeft dti- toe. Zijn zoon had
buiten zijn weten dc kap er af genomen
en de bril niet gebruikt. Ook had verd. een
verplaatsbaar toestel, hetwelk een acety-
leen-lasehapparaat is. Het toestel was ge
vuld niet gas. terwijl het vuur brandde;
liet stond «laar zeer gevaarlijk Yerd. had
het binnen geplaatst, omdat het zoo hard
vroor. Plet werd niet gebruikt, zij gebruik
ten liet alleen op karwijen buitenshuis.
Hel O. M. eïstht voör de overtreding van
de art. 153 en Uil ieder 1U of 10 dagen,
tegen liet plaatsen van het laschtoestel
10 of 10 dagen. De kantonrechter veroor
deelde verd. voor de twee eerste feiten
idler tot 5 of 5 dagen, en hel 3e feit
lo uf 5 dagen.
Leidsche Expl. Mij. v. Onr. Goederen.
Aan de algemeene vergadering van aan
deelhouders «lor N. Y. Leidsche Exploitatie
Maatschappij van onroerende goederen te
Leiden, die 22 Mei zal worden gehouden,
zal, gelijk gemeld, worden voorgesteld een
dividend uit te keeren van 8 1/2 pCt. (onv.).
Aan het jaarverslag is liet volgende ont
leend:
In liet loopende jaar zal «loor een emis
sie het voor beursnoteering vereischte be
drag van 500.000 worden bereikt en ver
moedelijk overschreden. Deze emissie
houdt verband met een helangrijken aan
koop van goed rendcerende panden te
's Gravetüiage.
Hel is ons in het afgcloopen jaar mogen
gelukken diverse complexen, zeer gunstig
gelegen bouwterrein in eigendom tc ver
krijgen, welke «loor de uitbreiding vooral
van de buitenwijken zeer goede resultaten
beloven.
Deze bouwterreinen stonden op 31 De
cember 1028 geboekt voor 332.127, waar
van inmiddels reeds werd verkocht tot een
bedrag van 73.700 (boekwaarde).
De overige eigendommen ten bedrage
van ƒ1.911.371 bestaan grootendeels uit
heerenhuizen, winkelhuizen, magazijnen,
werkplaatsen, middenstands- en arbeiders
woningen.
De totale boekwaarde der onroerende
goederen bedroeg per 31 Dec. 1925
ƒ2.248.498, tegen 1.890.093 op denzelfden
datum in 1927.
In het afgeloopen jaar werden verkocht
SI perceelen met een gezamenlijke boek
waarde van ƒ479.541, waarbij een winst
werd verkregen van ƒ45.030.
Op 31 December 1928 waren nog in aan
bouw eenige perceelen tot een bedrag van
ƒ20.531.
Over het algemeen bleven de huren over
het afgeloopen jaar zeer stabiel, in enkele
categorieën was zelfs nog een matige stij
ging, zoodat de totale huuropbrengst zeer-
bevredigend mag worden geacht, ml.
138.026.
De netto winst heeft bedragen ƒ62.248.
Calvé Delft.
Aan het ja/arvcrsïag der N.V. Nederland -
sche N. V. FranschHolland-ache Oliefa-
brieken Nouveaux Etablissenients Calv-é-
Delft te Delft, over 1928 ontleenen wij het
volgende
Het jaar 1928 was voor onze Yennoot
schap een zeer belangrijk jaar.
In de vergadering van 7 .September 1928
werd besloten tot een statutenwijziging,
beoogende de mogelijkheid te scheppen de
bezittingen onzer Yennootschap geheel of
ten «leele ten gebruike af te staan aan, in
te brengen in, over te doen of in exploita
tie te geven aan ondernemingen met een
soortgelijk doel, en met zulke ondernemin
gen belangengemeenschappen aan te gaan.
In verband daarmede is door de Ven
nootschap met een harcr doch termaat
schappijen een nieuwe N. V. Mij. tot Ex
ploitatie der Oliefabrieken Galvé-Delffc
opgericht, aan welke het bedrijf onzer Ven
nootschap is overgedaan.
Een en ander stond in verband met voor
genomen, en inmiddels tof stand gekomen,
overeenkomsten met de Margarine-Unie.
Wij verwachten, dat deze getroffen over
eenkomsten in het belang onzer Vennoot
schap zullen blijken te zijn.
De exploitatie-rekening over het afge
loopen boekjaar, vermeerderd met het on
verdeelde wiustsaldo ad 38.608 (49.434)
van het. vorige boekjaar, wijst een totaal
aan van 1.898.424 (2.251.693).
Dit bedrag moet verminderd worden met
dc algemeene onkosten, de statuaire af
schrijvingen op gebouwen en machinerieën
en den intrest, waarna een bedrag over
blijft va-n 1.011.852 (396.608).
De post dienst der leeningen, op «ie vo
rige balans niet 318.440 voorkomende, is
geheel afgeschreven. Door de getroffen
overeenkomsten was dit mogelijk zonder
dal deze afschrijving de winst over 1928
heeft beïnvloed.
Na uitkeering van 6 pet. (<n>v.) op het
preferente kapitaal staat .genoemd winst
cijfer va-n 1.011.852 een uitkeering cvp de
gewone aandeelen toe van 5 pot-, (v. j. ni
hil).
De post aa-ndeeihoudiers rekening ad
80.15S veroorlooft op deze aandeelen bo
vendien voor dit jaar een uitkeering vaji
0.6 pet. Gedurende de laatste drie. jaren
werd de rente van de aan gewone aandeel
houders toekomende reserve-rekening niet
uitgekeerd. M ij stellen nu voor van de op
«leze rekening bijgeschreven renten thans
uit te keeren een bedrag van 166.578, het
geen een uitkeering van 1.1 pet. aan het
gewone aandeelenkapiiaal vertegenwoor
digt.
In totaal kan dan aap gewone aandeel
houders worden uitgekeerd 5 pet, dividend
uit de winst van 1028, 0.6 pet. ui-fc dc aan-
deeihoudersrokenmg en 1.4 pet. uk de ren
ten, van de reserverekening, ma-kende in
totaal 7 pet. per gewoon aandeel.
Hetgeen na beiaimg van dividendbe
lasting zal overschieten zal op nieuwe re
kening warden overgebracht.
INGEZONDEN MEDEDEEL ING.
ONZE COLLECTIE
{J IS EEN
ONOVERfREFBARE i
COMBINATIE VAN
GOEDEN SMAAK/
EN
PRIISWAARDIGHeSO/
^KflMREVAARSTR^
VLIEGEN OP GROOTE HOOGTE.
A. Yy schrijft in liet ..Vad.":
Het feit. dat «le Amerikaansche vlieger
Boueek een nieuw wereld-hoogterecord
heeft gevestigd door in 45 minuten een
hoogte van 12000 mèter te bereiken, heeft
veer eens in het bijzonder do aandacht ge
vestigd oj) le problemen, die hei vliegen
op die hoogten stelt en de mogelijkheden
voor steller en rendabel luchtverkeer, «lie
daarin wellicht reeds «oor dc naaste toe
komst verscholen liggen.
Dat het luchtverkeer in zijn huidigen
vorm alleen dank zij „quantitatievc" uit
breidingen binnen afzien ba ren tijd aan de
eischen van rentabiliteit en grooterc snel
heid zal kunnen voldoen, is een ideaal,
waaraan door tal van insiders weinig ge
loof wordt gehecht. Wanneer wij verne
men, dat dc K.L.M.. voortgaande op den
zoo energiek ingeslagen weg van uitbrei
ding en verbetering, in 1935 haar totaal
aantal vervlogen tonkilometers tot t.OUO.OOO
(thans 2.000.000) hoopt te kunnen hebben
opgevoerd, waarmee, het bedrijf, indien de -
helft hiervan als l>etalende last wordt ver
voerd. rendabel zal zijn geworden, wen-
schen wij van harte, dat «iit resultaat in
derdaad moge worden bereikt, doch zijn
niettemin geneigd om te vet onderstellen,
dat veeleer eenige rovolutionnaire techni
sche vinding nog voorbestemd zal zijn om
liet luchtverkeer in meer economische ba
nen tc leiden. Het valt moeilijk om den
aard dezer vinding te voorspellen. Mis
schien zal de tot nog toe zoo trouwe en
onmisbare verbrandingsmotor, welke bet
vliegen, dank zij zijrt' gering gewicht per
paardekracht mogelijk, heef'; gemaakt in de
pioniersparen vóór. en de jaren van voort
bouw na 1914. tenslotte toch plaats moe
ten maken voor een andere, krachtbron
vuurpijlmotor misschien ook zei men de
oplossing zoeken in het vliegen op groote
hoogten en daarbij mogelijk den huldigen
verbrandingsmotor blijven handhaven.
Vluchten naar zeer groote hoogten,
waartoe vluchten boven 6000 M. moeten
worden gerekend, daar speciaal boven deze
grens dc bijzondere omstandigheden bij
zondere eischen gaan stellen, als van den
nieuwen wereldrecordhouder! Soucek en
reeds zeer uitgebreide laboratoriumproe
ven. waarbij geëxperimenteerd werd onder
omstandigheden als op 15000 M.. maakten
het mogelijk om de moeilijkheden, welke
het licht verkeer daar eventueel zal hebben
te overwinnen, reeds met nauwkeurigheid
te bepalen. Deels betreffen zij de function-
neering van den (verbrandings)-motor, deels
den pliysiologischen toe-staml van «:1e inzit
tenden der toestellen. Dal deze laatste
niet onderschat moet worden, toon en voor
beelden aan van vliegers, die op groote
hoogten den .dood gevonden hebben ondanks
het feit. dat hun zuurstofapparaten feilloos
werkten. (Kapitein Gray op 13000 M.).
Dc voornaamste factoren, welke het vlie
gen op groote hoogten bemoeilijken, zijn
de sterk afgenomen luchtdruk en zuurstof-
spanning. en de sterk gedaalde tempera
tuur. De laatste neemt eerst regelmatig af
met ong. 0.6 gr. C. per TOO M. om boven de
elf kilometer constant tusschen de 50 en
60 graden te blij«ven (het «bericht als zou
Soueek een temp. van 80 gr. aangetrof
fen hebljeu. moei op een vergissing berus
ten); de luchtdruk bedraagt op 5500 M. de
heHt van dien welke op zeepeil heerseht en
is dan voor «ien roenscb nog niet bijzonder
hinderlijk, doch neemt daarboven regelma
tig af tot voor de organen zeer gevaarlijke
verdunningen (op 12000 M. nauwelijks een
zesde van den normalen druk). Het pro
bleem van het vliegen op groote hoogten
bestaat voornamelijk in het opheffen van de
werking dezer factoren op motor ©ri
mensch.
De reden, dat men voor economischer en
sneller luchtverkeer «leze hoogten wil op
zoeken. ligt in het feit, dat bij gelijk geble
ven arbei«lskracht de bewegingssnelheid
omgekeerd evenredig zal zijn met de lucht
dichtheid. De tegenwoordige verkeersvlieg
tuigen zouden hun snelheid kunnen verdub
belen door een twaalftal kilometers te stij
gen.... als de arbeidskracht maar gelijk
bleef. Maar de benzinemotor, die immers
zijn kracht ontleent aan de verbranding
van een gasmengsel, dat voor 15/16 uit
lucht bestaat, is op die hoogte al lang bui
ten gevecht gesteld. Reeds thans vindt uien
bij nagenoeg alle vliegtuigmotoren oen in
richting voor het geven van z.g. hoogte-
gas", welke op groofceye hoogten, d.w.z. bijv.
boven 2500 M.. in werking kan worden ge
stelij. waardoor het quantum aangezogen
lucht, in verhouding tot dc benzine allengs
wordt vergroot. Eveneens bestaan er vin
dingen. die beoogen de ijle bovenlucht ie
oompnmeeren aleer zij don motor, dan op
nor-male spanning, wordt toegevoerd. Zal
men willen profitoeren van de economische
voordeden, welke het vliegen op de groote
hoogten- biedt (verder en snellere reizen bij
gcHjke arbeidskracht en andore kosten, of
even verre doch snellere reizen bij gelijke
kosten als thans) dan zal op deze gegevens
moeten worden voortgebouwd, indien men
althans geen waard igen vervanger voor
«len verbrandingsmotor kan vinden.
Niet minder zullen voor «le inzittenden
«ler hoogte-vliegtuigen bijzondere schikkin
gen moeten worden getroffen. Het onlangs
uitgekomen zeer interessante proefschrift
van luit.-vlieger dr. J. Jongbloed: ..Bijdrage
lot de physiologie der vliegers op groote
hoogten" geeft een schat van materiaal be
treffende de nadèelige werkingen, die «le
omstandigheden in «le ho«>gere atmosferi
sche lagen op het meirschelijk organisme
kunnen uitoefenen. Wij noemen slechts:
achteruitgang «ler algemeene physiekc gc-
-leldheid onder invloed van «le verminder
de partieele zuurstofspanning, zelfs bij
zuurstoftoevoer ten slotte (12.000 M.) buik
krampen en gewrichtspijnen (door vorming
van stikstofbellen in de weefsels), fatale
werking (boven 11.500 M.) der koude, drei
gende bewusteloosheid «»f zelfs dood bij
overschrijding (eveneens ondanks zuurst of -
toevoer) ecner individueel© ..critische hoog
te" welke in 4 algemeen boven 14.000 M.
/.al liggen (tenzij wordt- geademd in een
kunstmatig op 1 atm. spanning gehouden
ruimte),
Hoe in liet Itoogtcvliegtuig de «Hverse
werkingen op motor en mengelt zullen wor
den opgeheven, is een probleem, welks
oplossing het economisch luchtverkeer een
heel eind nader, zoo niet met éénen bin
nen 769 s bereik zal brengen. Het meeste
kans van slagen schijnen wel die projecten,
dal èn motor (en) èn inzittenden in een
zelfde ruimte zullen moeten worden onder
gebracht, een ruimte, welke hermetisch
van «le omringende atmosfeer'is afgesloten
en waarin de lucht «loor comprimeering dier
atmosfeer in dezelfde omstandigheden als
beneden op het aardrijk wordt gehouden.
Nog een nonstop-vlwcht EngelandIrdië.
Plannen van de hertogin
van Bedford.
De 63-jarige hertogin van Bedfort! is van
plan een poging tc doe» in twee dagen van
Lot.den naar Imlië te vliegen.
De ..Evening Standard" verneemt, dat /.ij
zoo mogelijk «le vlucht '/.al verbeteren van
de twee vlieger-officieren Jones Williams en
Jenkins, die in 50 uur en 38 minuten Ka-
ratsji, zonder tusscherilanding, bereikten en
die-er door een, noodlanding in verhinderd
werden het wereldrecord voor een nonstop-
vlucht te verbeteren. Y-oor deze vlucht zal
gebruik worden gemaakt van «len gróót eil
Fokker-eendekker ..Princess Kenia", waar
mede ongeveer een jaar geleiieii kapitein
Barnard. Allicott en de hertogin een jx>-
ging hebben gedaan in vier dagen naar In-
dië te vliegen. Zij moesten toen echter in
Boesjire (Perzië) dalen «loor een defect aan
<le machine. Voor «le nieuwe vlucht zal
thans wederom Barnard als piloot fttngee-
rcn'.
Voor een noïistopvhicht over langen af
stand zou men echter geen tweeden piloot
kunnen mede-nemen en men gelooft, dal de
hertogin als tweede piloot zal optreden.
Het vertrek zal over twee a drie weken ge
schieden.
Fransche Oceaartvlucht in voorbereiding.
Van Ne w-Tork n;
P a r ij s.
I>e Fransche avialcurs Lefèvre. A-ssolant
en Lotti hopen over tien dagen van New-
York te vertrekken voor een trans-Atlan-
tischen vlucht naar Europa. Zij me en en
Parijs in 30 uur te kunnen bereiken, het
geen een record zou zijn. Het toestel is
een Bernard-eendckker. voorzien van een
H is pa n oriuiza-motor en kan een snelheid
ontwikkelen van 150 mijl per uur.
Nog nt ee
O c c a a n-v 1 u c-li ten.
Vólgens een bericht, dat de Kopenhaag-
sclie correspondent van de ..Daily Tele
graph" uit New-York ontving, zal er in
Juni a.s van New-York uit een transatlan
tische vlucht met een driemotorig Fokker-
watervliegtuig ondernomen worden naar
Kopenhagen en Stockholm via Groenland
en IJsland. Dc bemanning van het vlieg
tuig zal bestaan uii «len bekenden Bert
Hassell, die verleden jaar reeds een po
ging in dien zin ondernam, voorts den
aviateur Cramer en den Amerikaanschen
financier Fredoriks. De eerste landing zAl
geschieden te Camp Lloyd op Groenland,
waar zich een benzined ©pot bevindt.
Ongeveer tegelijk zal langs dezelfde rou
te een vlucht beproefd worden door den
Zweedschen luchtmail M ra»gel. Voorts
zullen twee Zweden uit Stockholm starten
om over ijsvelden van Groenland New-
York te bereiken.
De mwjwe Zeppetirvtoctrt naar Amerika.
Hed enm i-ddag vertrek?
De tocht naar Amerika van «Ie „Graf
Zeppelin", is wegens dc onzekere weersge
steldheid boven den Atlantisch en Oceaan
voorloopig lot Woensdagmiddag uitge
ste id.
Vliegongeluk.
Gemeld wordt, dat bij Hongkong een
Britsch vliegtuig in zee is gestort, toen het
op een vliegtuiginoederschip wilde dalen.
Een persoon wordt vermist.
Yraag: Ik heb een winkelhuis met
daarachter gelegen woonhuis mondeling
voor een jaar gehuurd. Hoeveel tijd van te
voren moet ik dit opzeggen volgens de wet.
Mondeling i« daa-r niet over gesproken.
Antwoord:.]}© wet bepaalt geen op
zeg-termijn, doch verwijst naar het plaat
selijk gebruik. Daaraan zult. u zich hebben
te houden. Gewoonlijk neemt- men den tijd,
welke verloopt tueschen twee betalingen
«ler huurpenningen.
KL0KJESBL0EMEN.
D-? Campanula piryntidalis - is ren
tenuaam. «lio menig oud planten lief hi
kweeker nog levendig zal herinimret
bijna zeker doet .uitrociicn..'t Is waar
wat hebben wc in langen tijd geen Pyr;
«.lalri gezien"! En die uitroep is gcwei
zij behoorden ongetwijfeld tot de li
lingsplaritcn
blijkbaar geheel
ouders. I-Iaa
cult
ip «len achtergrond
niet gemakkelijk tc
waren vroeger toch
mtwikkclde planten
ft rek en werden goed
I", s
geliefd, en, mo
«len altijd grot
Daar «leze plant gemakkelijk door ia
kan worden vermenigvuldigd en de tijd
zaaien in deze maand valt lijkt bet otu
langrijk genoeg voor «leze van ouds
roemde klokjesbloemen eenige belang
tc
a ge n
Het geslacht Campanula is in hooge
voor elke tuinlicfbebber van betcekt nt
Of
ilet
On,
AU
Bo-
Hit
ho
r bij
word
a ad,
zonder ondersebei<l zijn alle soorten
er zijn er heel wat fraaie bloempku Jet
zeer vurieercinl in vorm, groeiwijs, blIOf
en kleuren, bijna alle voor onze tuinen
«len vrijen grond geschikt, slecht
soorten vereischen 's winters «le besc il J
ting van een vorstvrije bak. Niet xnii n i
dan ongeveer 280 soorten telt dit ges] )n
die meerendeels tot de Flora van Eurjai
en Azië behooren, voornamelijk in het
•lelijk gedeelte van ons werelddeel, in izc
lijk in Griekenland, op het eiland Cretin'
Dalmatië en Italië: ook Spanje en Porti it.
hebben haar bijzondere soorten. In midi Bij
Europa worden heel wat minder sbcj j
aangetroffen. Blijkbaar ontwijken «1c C
paniila's «le koudere landen, maar 1 Da
worden vele mooie soorten op aanutt ic
lijke. bergsoorten aangetroffen als op
Alpen, in Piemont. op «le Pyreneeën ei
Karpathen. Eenige dier soorten zijn
jarige, andere tweejarige, maar vera
dc meeste zijn overblijvende planten, i m
is wei opmerkelijk van zulk een uibgej
planten geslacht, zonder overdrijving
kunnen zeggen dat alle soorten eti varii d
ten fraai, bevallige on mild'bloeiendej
ter zijn. vanaf «le dwergsoorten, d-ie
weinige oentimeters hoog groeien,
rosachtige C. j>yraniidalis, wier
stengels als «ie planten' goed gekweckt|
een lengte van twee meter kunnen
ken.
Hoeveel schoon© soorten. «lio indej
onder «le uitnemendste bloemplant
rangschikken zijn. staan er nog niei
schen die dwergjes en den genoemde]
"t Zou inder«laad moeilijk, ja
lijk zijn. om van «le vele uitstckendst'
ten. aan «le eenc boven dc andere de
keur te schenken.
Laten wij daarom ons ditmaal slcchti
palen tot een na«lere kennismaking nu
pyramidalis.
Dc Campanula pyramidalis wordt
pronkclijk in Savoye in Italië aange
feit. zij behoort tot de oudste hier le
aangekweekte bloemgcwassei
overblijvende, behandelen wij h.
keur al.y een tweejarige plant.
makkelijk voort-gekweekt door
stekken en wortelstukjes.
Aan zaaien geven wij de voorkeur, oi
de planten uit zaad krachtiger en
groeien. Yroeger was dat niet het
:1e zaadteelt en zaadhandcl was loeit
niet zoo ontwikkeld als thans. Tegent ir£
«lig zijn er van bijna alle zich in onze
turen bevindende talrijke en meostgffl ,g
te plantensoorten betrouwbare zaden
groote keuze verkrijgbaar.
"Wij zaaien dus «leze plantensoorten
wel in deze maand, in potten onder git tld
binnenshuis, vooral niet te dicht 2
want do jonge planten zijn zeer aan
len of wegvallen onderhevig en pas
slakken wam die schijnen een bijzot- u,
oorliefde voor deze plantjes te hebben
de jonge zaailingen een keer verp
hebben, komen ze elk afzonderlijk
klein stckpotje waarin zc voorloopig
en en buiten in den open lucht in den
kunnen worden geplaatstin den loop
den zouter zetten we zc nog een ket
gTOotere potten over ont ze in "t najaar
orstvrij te overwinteren. In het
opvolgende tweede jaar worden de pit
tijdig in liet voorjaar in diepere
an 24 c.M. wijdie, waarin ze bloeien
ten, overgezet, zij verlangen een
men liumusrijken (bla«laar«le) grond die
fijne kalkpuin moet worden vermen;
we zorgen er vooral voor «lat de
goed gedraineerd zijn opdat het c
lige water gemakkelijk kan wegvlo
Daarna geven wij ze een plaatsje in tic
open lucht. m©t dc potten in den grom
graven. Regelmatig vochtig houden
toe wal verdunde koemest toedi^ste
zijn de verdere onderhottdszorgen. Uit
raapvormigen wortel ontwikkelt ziek
van hartvormige bladeren, t-erwj
het midden de bloemstengel onthoog
Bij een goede cultuur kan zoo'n bloeö
gel wel een lengte krijgen van 22Ij in
en is dan van onder tot boven dicht
met honderden bloemen die van ondcil !r
be-ginnendc. echte reen volges ontluiken
loor bloeien van Juli tot September,
bloemen zitten met. korte steeltjes aai
tengel bevestigd.
Zotxlra «le planten zich tot bloeien
het cscn vereischte om ze naaf
eenigszins beschaduwd en beschut dec! eeli
den tuin over tc brengen.
Van de oorspronkelijke soort mei kil
bloemen beslaat ook een variëteit
itte. terwijl er ook ondet
blauwbloentige allerlei afwijkingen bes
met lichter en «lonker gekleurde blo® 7
Goed ontwikkelde bloeiende planter
C. pyramidalis maken inderdaad een®
j, zij schenken ons een 1>-
rig genot, en niet alleen in «le open 1' ,'"S
maar ook in huis, in de vestibule en"
randa ma-ken zij «en schoon cffr'
laai
bli
rbc
Th
W:
Ai
lal
iiiif
