nn
DINSDAG 7 MEI 1929
No. 6172
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
LUCHTVAART
UIT DE OMGEVING
20ste Jaargang
3)e
E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
j onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
anco per post f2.95 per kwartaal
et Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné's ver-
jjgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
or uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeclingen wordt
het dubbele van- het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
jt nummer bestaat uit twee bladen
Een stukje politieke actie.
Bij den omvang absoluut en relatief
van de verschillende rubrieken in de
urant moet zoo veel mogelijk rekening
jrden gehouden met de belangstelling,
de lezers er voor hebben.
Pat is wel 'ns moeilijk!
Omdat niet van alle lezers de belang-
elling naar hetzelfde uitgaat.
Zoo gaat veler interesse uit. naar de ru-
iek sport. Maar mèèr lezers nog slaan
geen oog in!
Toch gelooven wij, dat in de courant van
steren de kolommen sportnieuws meer
ndachtige lezers hebben getrokken, dan
met cijfers over de Zondag in de Ka-
olicke Kiesvereenigingen gehouden stern-
voor de aanwijzing van Candida ten
pr de Tweede Kamer.
voor dat verschijnsel gesteld dat
ed zien behoeven we niet als lee-
B reden aan te geven, dat de sport bij
van onze lezers belangstelling zou
ilken dan de politiek.
Hoezeer wij ook de sport vele jnoder-
excessen buitengesloten waardeererj,
ipen wij toch van harte, dat dit geen-
as het geval is!
gezonde belangstelling toch
iet de politiek hooger aanslaan dan de
jrt!
H Wij meenen echter, dat als plausibele
I len voor de waarschijnlijk weinige be-
igstelling voor dien voorloopigen verkie-
gsuitslag, in cijfers uitgedrukt, moet wor-
•aangevoerd de ingewikkeldheid van
kiesstelsel, waardoor men eigenlijk in
die gedeeltelijke uitslagen niets van
J- eind-beslissing kan lezen.
g| Set kiesstelsel, volgens hetwelk Zon
de Katholieke Kiesvereenigingen is
itemd geworden, is waarlijk niet zoo
ar te overzien.
Dat is ook gebleken uit het groot aan-
lige stemmen overal uitgebracht
j*|n|t enkele gemeenten uitgezonderd, waar
II Ui jkbaar velen goed dé courant hadden
lezen.
En dat is ook hieruit gebleken, dat
ar wij hebben vernomen door vele
Briid sturen van locale kiesvereenigingen
lfs de processen-verbaal niet goed zijn
gemaakt. In den Kieskring Leiden moe-
acht of negen besturen het proces-ver-
al kennelijk foutief hebben opgezonden,
aar zulke fouten had men toch zeker
ruien voorkomen. Zóó moeilijk wa-s
niet wat er verlangd werd.
[n Bergschenhoek {Kieskring Leiden)
is men er beter achter. Gisteren waren
uitslagen van de 50 locale kiesvereeni-
n in onzen Kieskring Leiden bij ons
:n. Zondagavond en Maandag hadden
heel wat moeten schrijven en cijferen
alles te ordenen. Maar één Kiesver-
niging bleef maar weg, die van Berg-
ïenhoek. Eindelijk werden we het wach-
poiii u moe er werd telephonisch geïnfor-
0 wol «rd, of de uitslag nu eindelijk nog niet
t zojü am. En we vernamen het: men had
ïpöïis et gestemd; 't de moeite niet waard ge-
htOns vloog toen een vers-regel van
lot door de herinnering en we waren ja-
ïsch op de boeren van Bergschenhoek
900,
rek
g«
1.307:
i sterf
rdaii
[Wat Zondag is afgespeeld is maa-r een
uk je van onze politieke actie voor de
rkiezing van 3 Juli.
we hebben 'b al herhaaldelijk ge-
hieven lang niet het voor-
aams te.
Het belangrijke werk gaat nu komen.
Hu aan den arbeid voor 3 Juli: De dag,
M-rop moet worden gekozen een zoo
toot mogelijk aantal Katholieke leden
°°r de Tweede Kamer.
^er en plicht dringen ons om de belang-
jkheid van dien dag 3 Juli hoog
P hèèl hoog aan tc slaan
VOLKENBOND
DE VOORBEREIDENDE
ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
Gibson's vlootvoorstellen nog niet in
behandeling.
Do laatste zitting.
De voorbereidende ontwapeningsconfe
rentie heeft gisterenmorgen besloten, de
beraadslagingen over de Amerikaansche
voorstellen voor de vlootontwapening tot
een latere bijeenkomst uit te stellen.
De vertegenwoordigers van Japan en
Engeland verklaarden, dat men hun regee
ringen de gelegenheid moet laten, om de
Amerikaansche voorstellen nauwkeurig te
bestudeeren.
Lord Cushendun wees er daarbij op, dat
de Amerikaansche voorstellen in hun te-
genwoordigen vorm nog niet den grondslag
voor een overeenkomst bieden, doch wel is
daardoor een weg aailgewezen, welke met
voordeel kan worden betreden, teneinde
voorwaarts te kunnen komen.
Ook Litwinoff hechtte zijn goedkéuring
aan het uitstel, daar, naar hij verklaarde,
de conferentie niet anders overblijft dan
in het uitstel te berusten, nu de voornaam
ste zeemogendheden het daarover eens zijn
geworden.
De voorbereidingscommissie van de ont
wapeningsconferentie is gisteren dus uit
een gegaan tot een lateren datum die nog
niet is vastgesteld, doch waarschijnlijk No
vember zal zijn.
De zitting van den Economischen Raad.
Steun aan den landbouw.
De Economische Raad van den Volken
bond is wederom bijeen gekomen. Zooals
Theunis in zijn openingsrede constateerde,
bestaat er geen reden tot groote tevreden
heid, want ook op economisch gebied zijn
de staten maar al te vaak doof voor de
goede raadgevingen, die zij in 1927 van de
door hem zelf aangewezen deskundigen
hebben gekregen. Zoo bracht het afgeloo-
pen jaar een vertraging in de toepassing-
der resoluties, welke op de handelspolitiek
betrekking hebben. Theunis sprak zelfs
van de stagnatie en reactie, die op een
aantal ontwijfelbare successen zijn gevolgd.
De crisis in den landbouw in de ver
schillende landen heeft den heer J. Oude
geest aanleiding gegeven aan den Econo
mischen Raad de stichting van een inter
nationaal fonds onder auspiciën van den
Volkenbond voor te stellen. Uit dit fonds
zouden de landbouwstaten leeningen kun
nen krijgen om den landbouw te verbete
ren, m?t betere verkeersmiddelen toe te
rusten, intensiever, arbeidsmethoden in te
voeren, en in het algemeen de levens
standaard der landbouwbevolking op een
hooger peil te brengen.
DUITSCHLAND
Stahlhelmdag te Koningsbergen.
Ernstige botsingen.
Gisteren werd hier de Stahlhelmdag ge
houden. Bij den terugmarsch, na de de
monstratie op het Palestra-sportterrein,
kwam het herhaaldelijk tot molestaties van
de Stahlhelm-mannen en tot vechtpartijen,
waaraan meest jonge strijdlustige personen
deelnamen.
In de Tragheimkirchstrasse werdén ver
schillende Stahlhelm-mannen overvallen.
Daarbij kreeg één man een steek met een
scherp voorwerp en werd zwaar gewond,
terwijl een landbouwer uit Jucho door
verscheidene messteken lichter gewond
werd.
Een groote kloppartij ontstond in de
Kesselstrasse. De politie had omvangrijke
maatregelen getroffen en veegde de straat
schoon, terwijl ze met den gummistok er
op los ranselde.
In totaal werden tien personen gear
resteerd.
Dreigt een spoorwegconflict in Duitschland?
Het bestuur van de vereeniging van per
soneel bij de rijksspoorwegen te Leipzig
heeft in overeenstemming met de overige
betrokken organisaties besloten tot sta
king over te gaan. De uiteindelijke beslis
sing, of inderdaad gestaakt zal worden,
ligt thans in handen van de besturen der
vakvereenigingen van spoorwegpersoneel,
die heden te Berlijn bijeenkomen. Als mo
tief wordt opgegeven, dat de loononder
handelingen, die gevoerd zijn, geen bevre
digend resultaat hebben opgeleverd.
LITAUEN.
MOORDAANSLAG OP DEN EERSTEN
MINISTER.
Woldemaras ongedeerd; een officier gedood
Eenige onbekend gebleven personen
hebben gisteravond omstreeks halfnegen
getracht, den Litauechen premier, Wolde
maras, te vermoorden.
Toen Woldemaras met zijn ecnigenoote
en zijn adjudant, den eerstc-luitenant Goe-
dinas, het gebouw van de Staatsopera wil
de binnentreden, werden plotseling zes
schoten op hem gelost. Alle schoten troffen
den adjudant, die dientengevolge op slag
werd gedood. Woldemaras zelf bleef onge
deerd. De daders slaagden er in onder be
scherming der duisternis te ontkomen.
In de vestibule van de Staatsopera wer
den voorts twee granaten gevonden, die de
samenzweerders klaarblijkelijk wilden laten
ontploffen. In het gebouw zou door het
Glazoenof-kwartet uit Leningrad, een gast-
spel worden gegeven. Woldemaras betrad
het gebouw niet, docli keerde onmiddellijk
naar huis terug.
Volgens niet bevestigde geruchten zou bij
den aanslag ook mevrouw Woldemaras zijn
gewond.
De aanslag heeft hier ter stede groot op
zien gebaard. De geheele politiemacht is
op de been om de daders op te sporen.
CHINA.
WEER BURGEROORLOG IN CHINA?
Een conflict tusschen Nanking en
Kwangsi schijnt onvermijdelijk.
O p ma r sch van t r o epen reeds
begonnen'
Algemeen gelooft men, dat een oorlog
tegen Kwangsi onvermijdelijk is. De drie
dagen uitstel, die men aan Hwang Sjau-
hoeng, den jongen gouverneur van Kwangsi,
heeft toegestaan, zijn Zondagavond verstre
ken en hij heeft zijn ontslag door de Nan-
king-regeering niet aanvaard en evenmin
trouw aan de regeering gezworen. In te
gendeel mobiliseert hij thans al zijn be
schikbare troepen te Woetsjau en hij treft
voorbereidingen voor een inval in Kwan-
toeng via de Westrivier. Volgens een be
richt uit Hongkong zijn de Kwangsi-troepen
reeds langs deze rivier in opmarsch. De
Kwantoeng-troepen, die zich bij Sjioehing
geconcentreerd hebb n, trekken dit leger
tegemoet, zoodat oen treffen niét kan uit
blijven. De nationalistische troepen uit
Hoenan rukken op naar Noord-Kwangsi;
hun eerste oogmerk is de bezetting van
Kweilin.
Twee militaire vertegenwoordigers van
Tsjang Kai-sjek zijn te Canton aangeko
men, waarschijnlijk om er voor te zorgen,
dat de Kwantoengtroepen niet verzwakt
worden.
De troepen van Tsjang Fat^kwei bevin
den zich op het oogenblik ergens aan den
Jangtse, hetgeen reden geeft tot ongerust
heid. De stemming te Canton is zeer ze
nuwachtig en te Hongkong zijn talrijke
vluchtelingen aangekomen, hetgeen de
moeilijkheden als gevolg van het tekort
aan water nog heeft vergroot.
Een mislukte aanslag op generaal Feng.
Zeven soldaten gedood.
Volgens bericht uit Peking is Zaterdag
nabij Kaifong een aanslag op maarschalk
Feng gepleegd. De daders lieten-den trein
van den maarschalk in de lucht vliegen.
Maarschalk Feng reisde evenwel niet met
den trein. Vier wagons werden totaal ver
woest. Zeven soldaten van zijn lijfwacht
werden gedood.
AMERIKA
Een vijfdaagsche arbeidsweek.
Voor de bouwvakarbeiders
te New York.
Te New York is gisteren een dreigende
werkstaking van 150.000 arbeiders in de
bouwvakken voorkomen doordat de pa
troons-organisatie den eisch der arbeiders
inwilligde van een vijfdaagsche arbeids
week en 'een loonsverhooging van tien pCt.
met ingang van 24 Augustus.
DE TOL TE LEIMUIDEN.
Het revolutionnair optreden en de
verdwijning van den tol.
Door den heer Van den Heuvel zijn aan
den Minister van Waterstaat de volgende
vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat in het
hart des lands, op den weg van West-
Noord-Holland naar Alphen, bij Leimuiden
zich een tol bevindt, welke, behalve een
hinderlijk verkeersobstakel, ook is een
zeer dure tol?
2. Is het den minister bekend^ dat een
groot aantal automobielen 2 Mei j.l. ge
poogd hebben, dezen tol te saboteeren?
3. Is de minister bereid, duidelijk tc doen
uitkomen, dat dergelijke revolutionnaire
pogingen vertragend moeten werken voor
de verdwijning van dezen tol, omdat de
Regeering zelfs den schijn van op zij te
gaan voor in wezen revolutionnair verzet
moet ontgaan?
4. Is de minister bereid, zij het met eeni
ge vertraging na het gebeurde op 2 Mei j.l.,
to bevorderen, dat voornoemde tol zoo spoe
dig mogelijk verdwijnt?
Bloemen voor de Koningin.
Per vliegtuig naar
Zwitserland verzonden.
Gisterochtend is per eerste vliegtuig
van de K. L. M. naar Zwitserland een
speciale bloemenzending voor de Konin
gin verzonden. Deze attentie is aangebo
den uit naam van de Vereeniging van
Snijbloemenexporteurs te Aalsmeer, de
Zwitscrsehe Luchtvaartmaatschappij Be-
lair en de K. L. M.
-
Verhoogd salaris van hoogt,
onderwijspersoneel.
Op het. gedane telegrafische verzoek d.d.
April j.l. aan den minister van Onderwijs
om uitbetaling van verhoogd salaris van
1 April 1928 af heeft het hoofdbestuur van
den Bond van Hooger Onderwijsperso
neel van den minister van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, het. volgende ant-
Avoord ontvangen: „Ik heb de eer U mede
te deelen, dat tot. uitbetaling van ver
hoogde salarissen bezwaarlijk kan worden
overgegaan, zoolang de nieuwe bedragen
niet voor het geheele. personeel eener uni
versiteit vaststaan. Nog eenige overgangs
regelingen worden door het nieuwe be
sluit vereischt, waarvan de noodzakelijk
heid dikwijls eerst tijdens het maken der
berekeningen blijkt. Deze regelingen zijn
in voorbereiding, doch bij het gemis daar
van kan tot mijn leedwezen het vaststel
len der nieuwe bedragen over de geheele
lijn thans nog niet geschieden. Met dit
vaststellen en met de uitbetaling zal ech
ter geen dag langer dan noodig is worden
gewacht".
Gisterochtend is, naar 't „Volk" meldt,
aan dc kalkzandsteenfabrieken Loeve-
steiu te Vuuren, Grotius tc Spijk en Mer-
wede te Gorinchem staking uitgebroken.
Bij dit conflict zijn 200 arbeiders betrok
ken.
De stakingen slaan onder leiding van
den modernen bond.
Gisteren is te Delft overleden, 76 jaar
oud, de heer L. den Hoed, een bekende
groote aannemer, die ruim 10 jaar wethou
der van Delft en ook eenige jaren lid van
de provinciale staten van Zuid-Holland is
geweest.
DE REIS DER DORNIER WAL'S
NAAR INDIE.
De vliegbooten heden naar Karachi.
Bij het Departement van Defensie is be
richt ontvangen, dat de twee Dornier Wal-
vliegbooten, die op weg zijn naar Indië,
waarschijnlijk heden van Henjan naar Ka
rachi zullen vertrekken.
MILITAIR-VLIEGTUIG OMLAAG
GESTORT.
Vijf personen gedood.
Een der draagvlakken brak af.
In de nabijheid van Bourget vond giste
renmiddag een vlieg-ongeluk plaats, waar
bij 5 menschenlevens te betreuren zijn.
Een met twee vliegers en drie bommen
werpers bemand bombardements-vliegtuig
was van het oefenterrein der artillerie op
gestegen om een oefenvluoht te maken.
Verschillende bommen waren reeds ge
worpen, toen plotseling een der draagvlak
ken van het vliegtuig losraakte en het
toestel met reusachtige snelheid omlaag
stortte, waar heb op den grond totaal ver
pletterd werd. Op hbt oogenblik dat liet
ongeluk gebeurde, viel een valscherm uit
het toestel naar beneden, maar droeg geen
mensch. Men vermoedt, dat een der inzit
tenden nog vergeefs getracht heeft, het
te gebruiken. Aangezien zich nog twee
bommen in het vliegtuig bevonden, moest
men de lijken der slachtoffers voorloopig
nog onder de resten van het vernielde toe
stel laten liggen.
De „Graf Zeppelin" weer naar Amerika.
De bevelhebber der Amerikaansche
vloot te Philadelphia, admiraal Latüner,
heeft medegedeeld, dat op het departe
ment van Marine bevestiging is ontvan
gen van het bericht, dat het Duitsche
luchtschip „Graf Zeppelin" op 15' Mei a.s.
des morgens te 7 uur van Friedrichshafen
zal starten tot het maken van een tweede
Oceaan-vlucht naar Amerikaa
ALKEMADE.
Vleeschkeuring. In den loop der maand
April zijn ter secretarie aangegeven de vol
gende slachtingen: Bedrijfsslachtingcn18
koeien, 19 varkens en 2 kalveren. Huis-
slachtingen 4 varkens, noodslachtingen 3
koeien, 67 kalveren, 7 varkens, 1 big. 6
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Voorbereidende Ontwapeningsconfe
rentie voor onbepaalden tijd verdaagd.
Een aanslag op Litauen's premier Wolde
maras.
Vliegongeluk te Parijs; vijf dooden.
BINNENLAND.
Kerkelijke Feesten te Alkmaar. (Kerkn.,
2de blad).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., 2de blad).
Overleden is de zeereerw. heer em.-pas-
toor J. Th. Boonekamp. (Kerkn.. 2de blad).
De door de leden der Kiesvereenigingen
gekozen candidaten der R. K. Staatspartij.
(lsté blad).
LEIDEN.
Een discussie over het Stadhuisvraag
stuk in den gemeenteraad. (2de blad).
schapen, 3^ lammeren, 1 geit. Ingevoerd
werd 476 K.G. vleesch. Het ontvangen keur
loon bedraagt ƒ300.75.
Politie. Door de politie in deze go
meente zijn in de afgeloopen maand 21
processen-verbaal opgemaakt.
HILLEGOM.
Nieuwe zaak. Do Hoofdstraat is we
der met een le klasse zaak verrijkt. De
firma J C. Christoffersen en Co. héropende
haar nieuw winkelhuis, met kantoor en
werkplaatsen. Dit pand is gelegen schuin
over het vroegere. Het gebouw is hoogst,
modern, centraal verwarmd, ruime maga
zijnen enz. De groote irtortecring elcctrische
ornamenten en apparaten doet iets bizon
der moois aanschouwen, terwijl een zee van
licht, winkel en gebouw vervroolijkb. Ook do
buiten-lichtreclame is goed verzorgd. Een
schat van bloemtsukkcn werd don heer
Christoffersen, dit als vakman een perima
naam heeft, aangeboden en behalve kij
kers trok de zaak op dezen openingsavond
ook vele koopèrs. Het geheel is weer een
verfraaiing der toch reeds zoo mooie win
kelstraat.
DE KWAKEL.
Uitslag stemming.
Uitslag van de stemming in' de R. K.
Kiesvereeniging te Uithoorn II (Kwakel)
op Zondag jl.
Kwaliteitszetel, Handel,
N ij verheid én Verkeer. Uitge
bracht totaal 310 stemmen; van onwaarde
10 stemmen.
A1 s 1 i d J. F. M. Kamphuis 37, Dr. L.
G. Kortenhorst 118 stemmen.
Als plaatsvervanger: J. F. M.
Kamphuis 118, en Dr. L. G. Kortenhorst 37
stemmen.
Kwaliteitszetel, Vrouwen-
b e 1 a n g e n. Uitgebracht totaal 30S stem
men; van onwaardt 12 stemmen.
Als lid W. A. Brouns-van Besouw IS,
J. A. J. M. Meijer 129 en C. M. Post 7 stem
men.
Als plaatsvervanger: W. A.
Brouns-v. Besouw 17, A. Hutten 100, J. A.
J. M. Meijer 5 en O. M. Post 32 stemmen.
Kwaliteitszetel. V r ij op laats
Uitgebracht totaal 340 stemmen; van on
waarde 22 stemmen.
Als lid Ch. L. v. d. Bilt 159, G. Bul
ten 3, Mr. J. A. G. M. van Hellenberg Hu-
bar 6, G. W. Kampschoer 1 en Dr. H. W.
E. Moller 1 stem.
Als plaatsvervanger: Ch. L. v.
d. Bilt 4, F. Brussel 7, Dr. E. A. M. Droog
5, Jac. Az. Groen 5, Mr. J. A. G. M. van
Hellenberg Hubar 2, Mr. A. J. M. Leesberg
126, Dr. H. W. E. Moller 1, J. A. Straman
3, en Jac. Vos Azn. 17 stemmen.
NOORDWIJK.
Wit-Gele Kruis. Onder flinke belang
stelling hield het Wit-Gele Kruis Maan
dagavond in het Juvenaat haar jaarverga
dering, onder presidium van den heer W.
de Ruiter, die in zijn openingswoord allen,
en in het bijzonder den geestelijk advi
seur kap. O. J. Hesp, pater Romeijn en
den spreker van dezen avond Pater H.
de Greeve S.J., van harte wclkoin heette.
Dc uitgebreide notulen werden hierna
onder dank aangenomen. Uit het lijvig
jaarverslag van den secretaris bleek, dat ?t
ledental met 80 gestegen was en tot 529
klom; deze mooie vooruitgang is groo-
tendeels te danken aan de ijverige propa
gandisten. Het bestuur werd uitgebreid
met 2 adviseerendc leden, aangewezen
door de vereeniging „St. Lidwina" en
„Hulp in dc huishouding", waarvoor res
pectievelijk werden aangewezen mevr. Al
kemadev. d. Weijdcn en mej. Alio de
