ste Jaargang
WOENSDAG 1 MEI 1929
No. 6168
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
UIT DE OMGEVING
:ester i
ierge
Ste Gou/tcmt
E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
?OH oor ^e^en cen^ Per we®k f2.50 per kwartaal
lull ij °nze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
ranco per postf 2.95 per kwartaal
et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
rijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
joruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
f3.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tariof berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
2'! it nummer bestaat uit drie bladen
- o.r
- 0.1
- O.ol* Beginsel-actie entarten.
In het 1 Mei-„feest"nummer van „Het
'olk" geeft o.a. de heer A. B. Kleere-
joper voorlichting in proza èn poëzie.
In een artikel wekt hij de partijgenooten
om offers te brengen en te arbeiden
oor hun beginsel:
Wij gaan onze kracht toonen in
twee fazen: bij het verzamelen van de
middelen voor onze verkiezingsactie
en bij de verkiezingen zelf. De eerste
slag zal de graadmeter zijn voor den
tweede, zijn heraut, zijn beslissende
voorganger.
Tegen een aansporing tot beginsel-
die, als zoodanig beschouwd, kunnen
q geen bezwaar hebben.
Ter navolging!
Wij moeten ook gespannen staan in
e actie voor de a.s. verkiezingen
n, terloops maar met dringende ernst',
hier aanbevolen een daadwerkelijke
in aan de pas te Leiden opgerichte
(gemeene B. K. Propagandaclub (welke-
ana vond vergadert), die o.m. ook de
olitieke actie, dus ook die voor de a.s.
erkiezingen in haar arbeidsveld betrekt.
Van ons allen moet afgeschud een
ekere onverschilligheid, gekweekt door
soort neutraliteit, die ons ka-
iktcr, als Katholiek, verslapt en ont-
inuwt!
Maar wèl hebben wij bezwaar tegen
idere uitlatingen van den heer Kleere-
uoper. Zoo o.m. tegen een propagandis-
isch gedicht in hetzelfde 1 Mei-nummer,
aarin hij heb heeft over.... zijn rooie
lag, die hij, naar z'n zeggen, op 1 Mei
itsteekt
De huizenrij aan d' overkant
Begluurt dien onbeschaamden klant,
Die rustloos in den dagschijn zwiert
En heel de stille buurt ontsiert;
„Wist jij dat, z&g.dat zooiets mag
Van het Gezagzoo'n rooie vlag?"
Mijn kleine vlag vertrekt geen spier,
Maar lacht inwendig van plezier;
Het doet haar deugd in 't rooie hart,
Dat zij die burgernienschen tart;
Zij heft zich in de windvlaag op
En duikelt oolijk op haar kop.
Die vlag is vroolijk, omdat zijtart!
Zoo dich of rijmt A. B. K., die ook
I weer in hetzelfde nummer van „Het
olk" over 1 Mei schrijft als over „een
»st van vrede en verbroedering der men-
chen"
Wat 'n verheven en - verheffende volks-
Ver blijve van ons elk onwaardig en
eingeestig verlangen om anderen, die
nders denken dan wij, door eenig uiterlijk
ertoon te.... tarten.
Beginsel-actie best!
Maar: tarten bah!
ONTWAPENING
DE VOORBEREIDENDE
BESPREKINGEN.
De beperking der actieve troepen.
Bernstorff blijft
pessimistisch.
De voorbereidende ontwapeningsconfe-
'entie behandelde gistermiddag de bepa
lingen betreffende de beperking der ac
tieve troepenmachten.
De besprekingen waren grootendeels
van techniscken aard. In principe werd be
ften, het vraagstuk van de tonnage der
flogsschepen thans niet te behandelen,
Paar uit te stellen ter algemcene behan-
bespreken van het vraag-
aillft® ^er ontwapening ter zee door de
lissie.
Puitsche delegatie legde er nog-
■üü*!8 ^en na^ruk op, dat het artikel der
"Mp-conventie inzake de beperking
der troepen absoluut ongeschikt is om
eenige beperking der bewapening te ver
krijgen. De Duitsche delegatie trok ver
schillende tijdens vroegere zittingen in
gediende amendementen in, met de moti
veering, dat haar na de principieele be
slissing inzake de geoefende reserves een
gedetailleerde behandeling van deze arti
kelen overbodig scheen. Zij zag zich ge
dwongen, de geheele verantwoordelijkheid
voor de verdere beslissingen betreffende
de ontwapening te lanjl aan de meerder
heid over te laten.
De Duitsche delegatie beschouwt thans
als grondslag voor een algemeene beper
king der bewapeningen nog slechte het
vraagstuk van den militairen oefentijd van
het jaarüjksche contingent militairen, dat
dezen oefentijd medemaakt.
Graaf Bernstorff verklaarde ironisch,
dat de berg, waarvan men zooveel ver
wacht had, een muis had gebaard. Dc
waarnemende voorzitter, de Grieksche ge
zant Politis, antwoordde daarop, dat graaf
Bernstorff wel zeer pessimistisch was. De
berg zou evengoed een leeuw kunnen ba
ren.
Tenslotte ontstond in de zitting van
gisteren een uitvoerig discussie tusschen
de Fiansehe en Italiaansche gedelegeer
den over den duur van den militairen
dienst.
De beide delegaties konden niet tot
overeenstemming komen.
Jhr. Loudon ongesteld.
De voorzitter der voorbereidende ont
wapeningscommissie. de Nederlandsche ge
zant te Parijs, jhr. Loudon, is gisteren
wegens ongesteldheid als voorzitter der
voorbereidende ontwapeningsconferentie
vervangen door den Griekschen gezant
Politis, die de zitting -can gisteren presi
deerde.
Ontwapeningsconferentie in Mei 1930?
Zooals reeds in een deel van onze vorige
oplage medegedeeld, zijn de leiders dei-
delegaties in de voorbereidende ontwape
ningscommissie met het presidium overeen
gekomen, de zitting der commissie om
streeks 9 Mei te onderbreken. Naar uit
drukkelijk zal worden medegedeeld, betreft
het hier geen formeele sluiting, doch
slechts een verdaging der bijeenkomst tot
een lateren datum. Aangenomen wordt,
dat de commissie daarna einde Juli of be
gin Augustus opnieuw zal bijeenkomen,
ten einde alsdan de kwestie van de ontwa
pening ter zee te behandelen.
Voorts verwacht men, dat in de zitting
van Juli, of Augustus a.s. de werkzaamhe
den der voorbereidende commissie defini
tief beëindigd zullen worden en dat dan het
rapport aan den Volkenbondsraad zal wor
den opgesteld. Dit rapport zal dan door
den Raad aan dc Assemblee van Septem
ber a.s. worden voorgelegd, zoodat deze
een besluit in zake het bijeenroepen dei-
Internationale Ontwapeningsconferentie
zal kunnen nemen. In Volkenbondskringen
acht men het mogelijk, dat deze conferen
tie in Mei 1930 bijeen zal kunnen komen.
RUSLAND.
WEER TALRIJKE KERKEN EN
SYNAGOGEN GESLOTEN.
Priester gearresteerd.
De sovjetbladen van de laatste dagen
bevatten weder verscheidene berichten
over het sluiten van kerken en synagogen
in ettelijke plaatsen van Rusland. Zoo
heeft de nieuw gekozen sovjet van de stad
Witebsk een verordening uitgevaardigd,
volgens welke zes orthodoxe kerken, een ka
tholieke kerk en acht synagogen voor den
eeredienst gesloten moeten worden. De
gebouwen worden thans als clublokalen,
musea en kindertehuizen ingericht. Ook
te Brjansk, Kinesjma en Rzjef zijn o.m.
synagogen en kerken gesloten. De klokken
worden naar metaalfabrieken gezonden en
gesmolten.
Voorts wordt nog bericht, dat de katho
lieke priester Kölsch, die in de Duitsche
kolonies in het Donetz-bekken werkzaam
was, door eenigo Duitsche communisten
van contra-revolutiormaire actie werd be
schuldigd. De geestelijke is daarop gear
resteerd en naar de gevangenis te Rostof
overgebracht.
MEXICO.
DE KERKVERVOLGING IN MEXICO.
De marteldood van pater Maduro.
Nadere b ij zonder heden.
De Sociëteit van Jesus is op 14 Febru
ari j.l. gelijk wij reeds in het kort meld
den, een martelaar rijker geworden: pa
ter Dbvi.de Maduro Vertiz, dio evenals
zijn ordebroeders, pater Pro, als slachtof
fer viel van de Mexicaansche godsdienst^
vervolging. De „Osservatore Romano" gaf
dezer dagen over den marteldood van de
zen heiligen priester eenige bijzonderhe
den, waaraan het volgende ontleend is:
Pater Maduro SJ. werd op 31 Decem
ber 1910 novice in het klooster El Llano in
den vstaat Michoacan en 'legde zijn eerste
geloften af op den zelfden datum van het
jaar 1913.
Eén zijner medebroeders getuigde van
hem, dat hij altijd zachtmoedig was, tevre
den van harte en steeds bereid, iemand
een dienst to bewijzen of een genoegen te
doen. Zijn meesterschap op de viool ver
schafte daarbij, hem en zijn medebroeders
uren van groot genot. Pater Maduro was
ai?istiek aangelegd.
Hij vertrok spoedig naar het Collegio
Maximo te Tepotzotlan. waar hij zich met
bijzonderen ijver op de studie van de lite
ratuur en de klassieke talen toelegde.
Toen in 1914 de revolutionnaire legers
uit Noord-Mexico naar het Zuiden mar
cheerden en dood elf verderf om zich heen
verspreidden en zelfs de stad Mexico be
dreigden, in welker nabijheid Tepotzotlan
ligt, achtten de superieuren van het Col-
legio Maximo het met het oog op de veilig
heid der jonge studenten beter, hen naar
veiliger plaatsen te laten trekken en ze
zonden hen naar Cuba, waar de Mexicaan
sche vluchtelingen met groote gastvrij
heid ontvangen werden.
Pater Maduro trok van Cuba naar
Spanje. Te Burgos beëindigde hij zijn lit
teraire studiën. Hij toog vervolgens naar
Granada, waar hij in 1915 ook de filoso
fische studiën volbracht.
Hierna was hij eenjgen tijd leeraar aan
het college van Sevilla. In 1920 begon hij
te Sarria (Barcelona) zijn theologische
studiën.
Nadat hij op 29 Juli 1923 tot priester
was gewijd, werd hij naar San Salvador
gezonden, in de republiek San Salvador,
waar hij prefect werd van het Collegio di
San José.
In 1925 keerde pater Maduro naar zijn
vaderland terug, waar hij zich te Parras
in den staat Coahu^a aan het apostolaat
wijdde, niettegensta»*» de de heftige Ka-
tholiekenvervolgingen, die toen reeds in
de republiek heerschten.
Een jaar nadat hij zich te Parras ge
vestigd had, stichtte hij er een kleinsemi
narie en nam hij met heilig enthousiasme
de^bpvoeding van de jeugd op zich. Onder
zijn beschermelingen waren er velen, die
zich in het begin van 1927 voor de zaak
van Christus-Koning opofferden.
Maar juist dit heugelijke feit werd de
aanleiding tot de hardnekkige vervolging,
waaraan pater Maduro zelf spoedig bloot
zou staan. Men vervolgde hem van alle
kanten onder het voorwendsel, dab hij
aan het hoofd zou staan van de rebellie
tegen de regeering.
Thans, aldus de „Osservatore Romano",
weet men wat er waar is van deze be
schuldigingen tegen de Mexicaansche
geestelijkheid. Iedereen die pater Maduro
gekend heeft getuigt dat deze juist een
verzoeningsgezind en onderworpen ka
rakter bezat en dc laatste was, om aan
het hoofd van een opstandige beweging te
staan.
Terwijl zijn confraters de stad verlieten,
bleef pater Maduro te Parras achter, het
gevaar niet tellend, dat hij zou loopen, in
dien zijn schuilplaats werd ontdekt. Hij
wensoht zich aan zijn apostolaat te blijven
wijden, ofschoon hij zich er terdege reken
schap van gaf wat hem te wachten stond.
Toen de hetze tegen zijn persoon eenigs-
zins gekalmeerd was, begaf hij zich weer
naar zijn seminarie, zorgde er echter voor,
zich niet te veel in het openbaar te ver-
toonen. Doch wanneer men hem verzocht,
zijn priesterlijke functies uit te oefenen,
weigerde hij nooit en ging, waar men hem
riep.
Tenslotte echter, volgens een artikel
van de „Servicio de Prensa", waaraan de
„Osservatore Romano" deze bijzonderhe
den ontleent, toen pater Maduro op Asch-
Woensdag 13 Februari aan een kleine
groep trouwe Katholieken de Heilige Com
munie uitreikte, drong de militaire com
mandant van de stad het huis binnen,
waar men bijeengekomen was en consta
teerde, dat er een verborgen eeredienst
werd uitgeoefend, zulks in strijd met de
verordeningen van de „Esecutivo Fede
rale". Het gevolg was, dat pater Maduro
gearresteerd werd, in de gevangenis op
gesloten en zonder vorm van proces ter
dood veroordeeld.
Hij ontving de tijding van zijn ter dood
veroordeeling, met een zekere vreugde.
Zijn liefde tot Christus dreef hem tot
Christus.
Men bracht hem den volgenden dag bui
ten de gevangenis. Voor het front der sol
daten, die met zijn executie belast waren,
breidde pater Maduro zijn armen uit, al
dus met zin lichaam een kruis vor
mend.
In deze houding vol liefde en in een
herinnering aan zijn studiegenoot pater
Pro, die vijftien maanden te voren op de
zelfde wijze den marteldood had onder
gaan, ging pater Maduro het eeuwige le
ven in, op 14 Februari van het jaar 1929.
De publiciteit, die aan dc omstandighe
den rond den dood van pater Pro werd ge
geven, had de Mexicaansche regeering er
toe gebracht, liet geval-Maduro geheel
anders te behandelen.
Pater Maduro werd onmiddellijk in de
gevangenis geworpen en men liet niemand
tot den gevangene toe. Slechts enkele
personen hebben hem in zijn laatste
oogenblikken aanschouwd en na de te
rechtstelling word het lijk ter plaatse en
zonder dralen begraven.
Deze officieelc geheimzinnigheid en de
overhaaste executie in een provinciestad
verklaren, waarom het zoo lang geduurd
heeft eer er berichten over pater Maduro's
marteldood tot de buitenwereld doordron
gen.
Deze bloeddaad bewijst- voorts dat de
houding van dc. Mexicaansche regeering
na het aftreden van Calles volstrekt niet
veranderd is, ondanks de verzekeringen
van Portos Gil, waaraan ook indertijd,
toen hij verklaarde, dat er geen executies
zonder een voorafgaand wettig proces
meer zouden geschieden door hen die van
den toestand op de hoogte waren, geen ge
loof werd gehecht.
Met den officieelen moord op pater
Maduro ^hebben de Mexicaansche autori
teiten weder een hoofdstuk aan de 'ge
schiedenis van him gewelddadig en bloed
dorstig bewind toegevoegd.
Nogales geeft zich over.
De stad Nogales heeft zich zonder
bloedvergieten aan dc Mexicaansche re-
geeringstroepen overgegeven.
TWEEDE KAMER.
Rijk en gemeenten.
De Kamer heeft gisteren aangenomen een
amendement-Oud. Do gemeenten zullen
voortaan een belasting kunnen heffen van
woonforensen. Het desbetreffende amende
ment van mr. Oud is aangenomen met 1
stem meerderheid.
Ook is aangenomen een amendement-v.
Gijn om den gemeenten de bevoegdheid te
geven, behalve de 7 bestaande grondsla
gen der wet op de Pers. belasting, ook naar
andere grondslagen (radiotoestellen bijv.)
te heffen. Dit amendement heeft met 58
stemmen tegen 12 de goedkeuring der Ka
mer verworven.
De Kamer schiet met de behandeling
van het wetsontwerp op.
DE K. R. O. DE GROOTSTE
OMROEPORGANISATIE.
Naar aanleiding van het verblijdend
resultaat van de thans in gang zijnde
aotie voor den K.R.O. schrijft Zw.(ert-
broek) in het „Volk":
„Zondagavond deelde pastoor Perquin,
voorzitter van den K. B. O., mede, dat dc
afgeloopen week een groei bracht van ruim
14.000. Met do toeneming van de week
daarvoor maakt dit meer dan 24.000 nieu
we leden. Dit is nog maar een voorloopig
resultaat vande April-actic van den
K. R. O.
Waar deze actie is ingezet als een
weerslag op de petitionnements-comedic
van de A.V.R.O., mag deze ontzagwek
kende groei van den K. R. O., die hem
ineens maakt tot den grootsten om
roep in ons land, met een aantal leden,
vér uitgaande ook boven het aantal luis
tervinken van de A.V.R.O., worden be
schouwd als een klinkende kaakslag, den
A.V.R.O. toegebracht."
P. H. J. STEENHOFF.
Prof. mr. Aalberse wijdt in „Het Cen
trum" een artikel aan den heer Steenhoff,
die met ingang van gisteren is afgetreden
als hoofdredacteur van genoemd blad. Zoo-
als men weet heeft ook mr. Aalberse
eenigen tijd geleden het hoofdredacteur
schap neergelegd. De heer Aalberse
schrijft o.m.:
„Gaarne wordt de hoofdzorg voor do
dagelijksche leiding thans overgedra
gen aan den nieuwen, jongen Hoofd
redacteur, den heer Holl Geheel over
eenkomstig ook zijn wensch, zal de
cersto pagina ook in het vervolg de
bijdragen blijven opnemen van dc bei-
do afgetreden Hoofdredacteuren."
„Het Huisgezin" brengt den afgetreden
hoofdredacteur van „Het Centrum" een
waardeering, waarmede ieder, die hem
kent, van harte moet instemmen:
Strijdbare journalist: en allen roe
men om 't meest de bescheidenheid,
de ingetogenheid, de onzelfzuchtigheid,
de teruggetrokkenheid van den heer
Steenhoff.
„Inderdaad, voor allen die aan het
politiek leven deelnemen is hij het
toonbeeld van onbaatzuchtigheid:
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Wederom verschillende kerken in Rus
land gesloten.
De marteldood van pater Maduro.
De vliegbooien zijn op weg naar Indiè
te Bagdad aangekomen. (Lucht v.. 2de blad).
BINNENLAND.
Toespraak van Z. H. den Paus tot de
Nederlandsche pelgrims. (3de blad).
Verkoop op afbetaling en huurkoop.
Een rapport. (3de blad).
De Bond van Melkveehouders heeft het
voorstel inzake den melkprijs van den han
del niet aanvaard. (L. en T.; 3de blad).
Een groote brand te Maassluis. Fa
briek der Ver. Touwfabrieken afgebrand
(Gem. Berichten, 2de blad en Laatste Be
richten).
nooit heeft hij zich zelf getocht of
zijn positie en pen pogen te gebrui
ken voor eigen belang of eigen roem."
En verder:
„Een strijdbaar man is hij geweest
en gebleven, daarnaast een gaaf ka
rakter en een respect afdwingende
persoonlijkheid.
Voor dit laatste hebben wij. jour
nalisten, die kunde en karakter niet
altijd identiek weten, het meeste oog.
In Steenhoff valt beide te loven:
zijn werk vult de vijf en veertig jaar
gangen van hot Centrum; zijn karak
ter is op de hoogte van zijn werk.
Daarom scharen op dozen dag alle
Katholieke journalisten zich in het
gelid om een hartelijken groet to
brengen aan hun vakgenoot, den
maarschalk Noy der Katholieke pers,
le brave des braves."
Moge de heer P. Steenhoff nog vele
jaren zijn zoo gewaardeerde voorlichting
schenken in de Katholieke pers.
De nooduitkeering tijdens de koude.
Kosten op 11/2 milliocn
begroot.
Wij lezen in de toelichting bij een aan
vullende begrooting van Arbeid, Handel
en Nijverheid:
In verband met de langdurige en ern
stige koude die de werkgelegenheid zeer
belemmerde, heeft de minister besloten aan
verschillende groepen van werkloozenkas»
sen, met name landarbeiders, bouwvak
arbeiders, transportarbeiders en fabrieks
arbeiders een verhooging van subsidie toe
te zeggen, om in deze bijzondere omstan
digheden verlenging van uitkeeringsduur
mogelijk te maken. Dc kosten van deze
maatregelen, die zich op het huidig oogen-
blik bezwaarlijk met juistheid laten ra
men, worden voorloopig geschat op ander
half millioen gulden, van welk bedrag de
helft door de gemeenten wordt terugbe
taald.
Deelname aan Belgische tentoonstellingen.
Aan de toelichting bij ccp aanvullende
begrooting van Arbeid, Handel en Nijver
heid ontleenen wij:
In 1930 zullen ter herdenking van de
grondlegging van den Belgischen Staal
tentoonstellingen tc Antwerpen (wereld
tentoonstelling voor Zeevaart, Koloniën en
Vlaamschc Kunst) en Luik (Internationale
Tentoonstelling van de industrie, weten
schappen cn haro toepassingen) worden
gehouden.
Tot dekking van de kosten voor deel
name ad f 726.000 zal uit de Indische
schatkist f 127.000 beschikbaar worden ge
steld, terwijl aan gemeentelijke subsidies
en aan bijdragen van Kamers van Koop
handel en Fabrieken en van particulieren
gerekend wordt op een bedrag van
f 19.000. Voorts is f 5000 aangevraagd, zoo-
dat nog f 575.000 wordt aangevraagd.
SASSENHEIM.
Zangconcours.
De kring Leiden cn Omstreken van Chris
telijke zangvereenigingen zal op Hemel
vaartsdag in het park „Rusthoff" een con
cours houden. Niet minder dan 28 koren
met pl.m. 1500 zangers en zangeressen zul
len hun medewerking verleenen. Dc aan
vraag was zoo groot, dat een paar vereeni-
gingen moesten worden teleurgesteld.
RIJNSBURG.
Bekroning. Aan dc Veilingverecnigiug
„Flora" werd op dc bloemententoonstelling
te Rotterdam een verguld zilveren me
daille toegekend