HET NIEUWE ST. ELISABETH-
ZIEKENHUIS
rrrlïpr'"??*
11 a 1 ;r}
RECHTZAKEN
BINNENLAND
derde blad
de leidsche courant
dinsdag 30 april 1929
koever het reeds gevor
derd is en-moe het wor
den zal.
Iet gebouw aan de Middelstegracht
Wordt de Middelstegracht nu
gedempt?
loodrecht op Tiet gebouw aan de Middelste-
gracht, terwijl aan den anderen kant het
bestaande ziekenhuis met den nieuwbouw
door een gang verbonden wordt.
De huizen die aan de Hooigracht liggen
grenzend aan het bestaande St.' Elisabeth-
gesticht, worden later afgebroken, als het
nieuwe gedeelte in gebruik is genomen,
waar dan een mooie voorgevel over een
breed front aan de Hooigracht zal kunnen
verrijzen.
Hierbij zij vast medegedeeld, dat men
dit jaar met !t gedeelte, aan de Middelste
gracht geheel klaar hoopt te komen, zoodat
het reeds in gebruik kan worden geno
men, waarna dan direct kan worden begon-
iK 1
jr jjr r*
i. L'iLjLLx
4 I tk' i
SiisiSSSföi
De achtergevel zooals deze zich thans uitstrekt aan de Middelstegracht.
jHoe staat het nu toch eigenlijk met
iet nieuwe St. Elisabethgesticht?" zullen
dm laatsten tijd. velen zich wel eens heb-
bea afgevraagd.
Want er zullen er maar weinigen zijn,
lie geen interesse hebben voor deze nieir-
we ziekeninrichting, waarvan zij weten, dat
Iets grootsch worden zal, maar waar
van zij tot heden nog zoo goed als niets
5öwaar werden.
Ja iets grootsch moet het worden, dat
iceft men al zoo dikwijls gehoord en dat
•alt ook af te leiden uit den tijd, dien men
eeds aan dezen bouw heeft besteed.
Maar intusschen staat sinds jaar en dag
licht bij het ziekenhuis op de Hooigracht
schutting, waarop vermeld staat:
ieuwbouw St. Elisabeth.
Maar men ziét van dien nieuwbouw nog
naar steeds weinig of niets.
En vooral zij, die van het bestaande St.
llisabethgesticht méér kennen dan de
;oorgevel alleen, die met het interieur er-
an een contact hebben gehad, dat hoe
goed en hoe schitterend zij daar gedurende
korteren of langeren tijd ook zijn verpleegd
toch altijd ongewenscht wordt genoemd en
daarbij degenen, die ïils naaste familieleden
van den kranke op gezette tijden dit ge
bouw betraden, moeten langzamerhand wel
nieuwsgierig geworden zijn, nu alles wat er
in die jaren gebouwd is nog steeds aan het
oog onttrokken blijft.
En toch is er door de architecten L. van
der Laan en Ir. Jan van der Laan een gé-
bouw geschapen, dat de stoutste verwach
tingen der begrijpelijk nieuwsgierigen zal
overtreffen.
Om die nieuwsgierigheid in zake het
nieuwe St. Elisabeth-Ziekenhuis te bevre
digen hebben wij ons tot bovengenoemde
architecten gewend met het gevolgydat wij
ons een dag later aan de direetiekecb op
bet bouwterrein tusscben Hooigracht en
Middelstegracht konden vervoegen, om on
der de deskundige leiding van den hoofd
opzichter, den heer J. Heintjes den nieu
wen bouw te gaan bezichtigen.
Stel u die directiekeot s.v.p. niet als
|.,een keet" voor, maar als een keurig hou
ten huis, waar de plannen, uitgebroed in
het hoofd der architecten, tot in de fijnste
en kleinste onderdeelen op situatieteeke-
ningen worden uiteengezet en waar aan de
daarvan de tallooze berekeningen
worden gemaakt.
Maast de directiekeet, waarvan de eer
ste verdieping slechts bewoond wordt, daar
het onderste gedeelte in gebruik is als
waschhuis voor het ziekenhuis, staat de
woning van den uitvoerder, den heer Van
Dillen, die namens den aannemer van den
bovenbouw, Fa. Bcrntsen en Braam's aan
nemersbedrijf te Nijmegen, dien opdracht
vervult.
Tevens is midden op 't terrein&i nieuw
lijkenhuisje en een bakkerij gebouwd, want
op het gedeelte, waar eerst het lijkenhuisje
de wasscherij en de bakkerij stonden is het
nieuwe gedeelte opgetrokken, zoodat hier
in eerst moest worden voorzien.
Vanuit de directiekect begonnen wij dus
met den heer Reintjes onzen tocht door de
nieuwe gebouwen, maar in een nieuw ge
bouw dat nog afgewerkt moet worden,
tocht het nu eenmaal erg en dus hulden wij
ons op het voorbeeld van onzen geleider
in warme overkleeren. Want, al zagen wij
reeds uit de verte, dat het nieuwe St. Eli-
sabethsziekenhuis grootsch, zeej. grootsch
wordt, de eerste patiënt willen we toch
liever niet zijn.
Om nu allereerst een duidelijk beeld te
krijgen van de plaats waar de nieuwe ge
bouwen reeds gedeeltelijk zijn vertezen en
'og verder zullen verrijzen stelle men zich
':i vierkant voor, begrensd door Hooi-
t en Middelstegracht, waarbij men
een zijgebouw denkt vanaf de sehut-
nicuwbouw op de Hooigracht.
nen met het afbreken van de huizen aan
de Hooigracht en het bouwen van den Zui
delijken vleugel tussehen Hooigracht en
Middelstegracht. Dat zijn dus dc plannen.
En een zeer groot gedeelte dier plan
nen nadert nu haar voltooiing in een mo
numentaal gebouw, dat zich aan de ach
terzijde langs de Middelstegracht uit
strekt en voor welker bezichtiging wij twee
volle uren hebben noodig gehad. Dit ge
deelte is in drie gedeelten gescheiden. CJp
de foto, die de gével aan de tuinzijde te
zien geeft, bevindt zich links het. ver-
pleeggedeelte voor 88 bedden, in 't midden
is een bijzonder fraaie kapel,waaronder
een modern ingerichte af deeling? is voor:
de lijken, die tevens bij hot houden der
lijkdiensten in de kapel door een speciale
gang direct in de kapel kunnen worden
gebracht, na eerst te zijn opgebaard. Spe
ciale toegangen naar deze afdeeling zijn er
voor de dokters en voor de familieleden
van overledenen.
Rechts daarvan is het groot© Zusterhuis,
dat evenals heb» overige gedeelte niet al
leen fraai, maar vooral ook practisch en
modern is ingericht. Zoo kunnen bijvoor
beeld zusters, die ziek zijn van uit haar
ziekenzaal de H. Mis volgen in de kapel.
Daar zijn verder naaizalen, studiezalen,
refters en. een conversatiezaal en files wat
er in een z.g. „slot" voor Zusters noodig is.
Terwijl wij zoo klimmend en dalend, het
geheele gebouw doorliepen, vertelde de
heer Reintjes ons, dat er een kelder was,
die onder het geheele gebouw doorliep,
maar wie éen ruimte zou verwacht hebben,
die terecht met den naam van kelder zou
moeten worden bestempeld, zou bedrogen
uitkomen. Deze geheele onderbouw, die in
het begin apart is aanbesteed en die uitge
voerd is door de N.V. Brcdasche Beton Mij.
voorheen Vriens is een geheel apart ge
deelte van betonnen kamers geworden,
waar wasscherij, machine-inrichting, elec-
trische centrale, inmakerij, voorraadplaat
sen enz. worden gevestigd,, natuurlijk aller
modernst ingericht.
De vloer ligt hier zes meter beneden den
beganen grond en waar hier al het vuil
en afvoerwater, zelfs van de bovenste ver
diepingen door kokers automatisch bijeen
komt, is er weer een pompinstallatie noodig
om alles in de gemeentelijke rioleering te
doen verdwijnen.
Even willen we nog iets vertellen van de
verpleegafdeeling, waar aan de inrichting
voor kinderverpleging een bijzondere zorg
is besteed. Deze afdeeling is op den be
ganen grond ingericht en bezit behalve de
gebruikelijke zalen een, speelkamer en een
speeltuin, kinderboxen enz., terwijl alles
door glas is afgescheiden en zoodoende ge
makkelijk is te overzien.
Door het geheele gebouw is liet nuttige
aan het aangename verbonden. Bellen wor
den er bijvoorbeeld niet meer gebruikt,
hiervoor in de plaats treden de oprocpings-
installaties, die door middel van gekleurde
lichten waarschuwen. Door middel van een
cijfertelefoon wordt bovendien een tweede
communicatie door het geheele gebouw tot
stand gebracht.
Daar de ruimte in deze gebouwen in de
hoogte moest worden gezocht, zijn er twee
majestueuze trappenhallen geconstrueerd,
die geheel met glas worden afgeschoten en
waarbinnen ziekenliften worden aange
bracht.
Bovendien zijn er nog de speciale dienst
liften, die naar de kelders gaan en die ver
bindingen tot stand brengen als tussehen
de wasscherij en de linnenkamers enz.
Om ons tenslotte een duidelijk beeld te
kunnen geven van de grootheid van dezen
nieuwbouw gaf de heer Reintjes ons een
opgave van de hoeveelheden verwerkte
materialen en eenige interessante bijzon
derheden, die hier mogen volgen.
11.— K. M. lengte heipalen.
4000.M3 beton.
130.000.Kg. betonijzer voor gewapend
beton.
2 millioen metsclsteenen.
80.000.Kg. balkijzer;
1400— M2. glas.
7200.M3. grondverzet en grondvervoer.
80.M3. natuursteen.
102.000.stuks vloer- en wandtcgels.
20.000.M2. stucadoorwerk op wanden
en plafonds.
32 stuks electr. motoren.
8.K.M. buizen voor verlichting en
krachtleiding.
24.K.M. draad voor verlichting en
kraohtleiding.
ruim 700 stuks lichtpunten en stopcon
tacten.
Alle binnen- en kastdeuren opgestapeld
geven een hoogte van 33 M.
Het aantal vertrekken bedraagt 350.
De hoogte van de diepste keldervloer tot
den nok van het hoogste dak bedraagt 34
meter.
En dit alles zal nog dit jaar in gebruik
worden genomen. Als het eenmaal zoovëï
is, dan zullen wij twijfelen er niet aan
velen, die belangstellen in onze Roomscpe
Ziekenverpleging de handen in elkaar
slaan, niet wetend, wat zij zullen zien,
omdat tot nog toe het bestaande gedeelte
van het St. Elisabethgesticht on de huizen
daarnaast aan de Hooigracht, datgene,
wat reeds lot stand, is gebracht, aan hun
blikken hebben verborgen.
Dat gedeelte hebben wij nu gezien %en
na-de bezichtiging daarvan hebben wij nog
een ond.erhoud gehad met de architecten
L. van der Laan en Ir. Jan van der Laan,
die ons vertelden, dat zoo gauw dit gedeel
te in gebruik zal zijn genomen, de slooper
op het dak zal zitten om de huizen aan
den voorkant af te breken en een begin zal
worden gemaakt met het einde. Dan zal
de bouw, die een quadrant zal vormen,
met in het midden een grooten tuin, zooals
op een der foto's zeer goed te zien is, wor
den voltooid en dan zal ook Leiden een
prachtig gebouw niet alleen, maar ook een
gebouw, daf^om zijn practisch nut en edele
bedoeling, dc bewondering wekt, rijker zijn
geworden.
Een zaak echter moet ons nog van het
hart.
Toen wij met onzpn Cicerone, den hoofd
opzichter, het. gebouw bezichtigden en hij.
terwijl wij den achtergevel beschouwden,
ons wees op de practische dienstingangen,
die er aan die zijde waren, keken wij een
oogenblik naar het rimpellooze, vuile water
van de Middelstegraoht.
En wij vroegen hem of' er in den langen
tijd, dat hier gebouwd werd, nog schuiten
door deze gracht waren gekomen.
Het antw^rd luidde ontkennend, want
zoo vertelde hij, sinds wij hier bouwen is
de gracht niet alleen afgesloten maar men
schijnt het ook best zonder dit water te
kunnen stellen.
Zoo'n prachtig gebouw aan zoo'n derde-
handsch grachtje, zoodat dc menschen ang
stig dicht langs het water moeten loopen
om het gebouw te bereiken!
Maar, ooh, de vroede vaderen onzer goe
de stad zullen uit zich zelf wel zoo wijs
zijn en verstandig en den naam van „vroe
de" vaderen weten te verdienen, door de
Middelstegracht dicht te gooien.
Dat spreekt van zelf.
INGEZONDEN STUKKEN
ut, tuTb lef!
Om aan te denken.
In deze maand van April wordt door
den K. R. O. een grootsch opgezette actie
gevoerd om onzen eigen omroep zoo sterk
mogelijk te maken.
In onzen eigen radiogids lezen wij van
comité's van actie. Heel Katholiek Neder
land is weerbaar gemaakt en bewerkt dooi
den K. R. O. Dit is prachtig, maar ook
hoogst noodzakelijk.
Doch waaraan men ook wel eens mag
donken? Om in ons parlement iemand te
hebben, die met kennis van zaken de
Katholieke radiobelangen kan voorstaan
en behartigen.
Wij weten, dat ons staatsprogram ook
een radio-paragraaf bevat. We weten, dat
in de naaste toekomst de radio-zaak^ in
de Tweede Kamer zal besproken, behan
deld en heslist worden.
Jjet er op, Katholiek Nederland, dat de
A. V. R. O. en dc V. A. R. A. er huil pleit
bezorgers zullen hebben.
Ook de K. R. O. moet er zijn pleitbe
zorger hebben en wel iemand, die goed in
de zaken thuis is, goed op de hoogte, des
kundig. Ieder Katholiek begrijpt, dat. het
een zaak van groot belang, van algemeen
Katholiek belang is, net zoo goed als de
Katholieke school.
In den schoolstrijd hadden wij onze
kampioenen, gelijk wij er één dezer dagen
bijzonder gehuldigd hebben. In den radio-
strijd moeten wij ook onze kampioenen
hebben want het is van groot belang.
En nu is de kieskring Leiden in het be
zit van zoo'n kampioen n.l. de Centrale
Voorzitter van den bond van Kath. radio-
vereenigingen tevens onder-voorzitter van
den K. R. O. Kiezers, geeft acht! 't Is
hier niet te doen om een bepaalden per
soon aan te bevelen, maar primair om een
groote Katholieke zaak voor te staan. De
persoon is slechts van secundair belang,
doch waar hij dc bovenvermelde kwalitei
ten" bezit, is hij als bij uitstek geschikt om
het algemeen katholiek radiobelang te
dienen.
Wij strijden hier niet voor een persoon,
doch voor een zaak. In denpersoon wil
len wij niets anders zien, dan een mani
festatie der Katholieken van Nederland,
om hun goed. recht, aangaande de radio op
te cischen, te handhaven.
Daarom zou ik, alle kiezers, in den kies
kring Leiden willen adviseeren om die
reden op 5 Mei a.s. te stemmen op dien
eandidaat n.l. G. W. Kampschöer.
Ik zeg nogmaals: 't geldt hier geen
- personenstrijd, 't is hier de voortgezette
radiostrijd.
Had pastoor Perquin zich ervoor be
schikbaar gesteld dan zou ik uit alle macht
om die reden hem aanbevelen, wijl hij
echter niet wilde doe ik het den onder
voorzitter van den Iv. R. O.
Straks zal het een feilen strijd geven
in om parlement. Wij moeten er dus.
iemand hebben, die goed geoutilleerd is
en dien wij veilig kunnen afvaardigen, om
dat Katholieke belang voor te staan.
De Kieskring Leiden heeft het in zijir
macht dien dienst aan Katholiek Neder
land te bewijzen. Haast zou ik zeggen,
"t is jammer, dat men bij het voorloopig
stellen van de candidaten niet een kwali
teitszetel voor de radio heeft aangewezen.
Maar met al die misère van kwaliteitsze
tels is het goed, dat heb niet is gebeurd,
dan was er gehaspel meer.
Maar laten wij nu doen als in het ver
leden. Toen zocht men naar specialiteiten
b.v. koloniale specialiteiten, militaire spe
cialiteiten welnu, nu radio-specialiteit en
dan is toch zeker de algemeene voorzitter
van den bond, die tevens onder-voorzitter
van den K. R. O. is, toch wel als specialist
aan te merken. Daarop wilde ik wijzen en
de kiezers opwekken daaraan te denken.
Dus kiezers denkt aan het Katholieke
radiobelang, denkt aan den radio-specialist
G. W. Kampschöer.
J. LANGESLAG,
Propagandist K. R. O.
Hoek v. Hólland.
Wij herinneren er aan, dat wij ev. ingez.
stukken voor de stemming op a.s. Zondag
opnemen tot en met Vrijdag Zaterdag
niet meer. Voor de advertentie-rubriek
geldt deze limiet natuurlijk niet,
Bed.
De tuinzijde van het reeds gebouwde gedeelte. Links het verpleeggcdcëlte,
in :t midden dc fraaie kapel met lijkenhuis, sectiekamer enz., en rechts het
Zusterhuis.
Na drie weken.
A. H. L. te Amsterdam wilde op de
Rijksstraatweg in de bocht bij het groene
kerkje een voor liem rijdende auto pas-
seeren. Volgens een der getuigen deed
hij dit ook, maar drie weken later kreeg
hij bezoek van dc politie, die hem kwam
vertellen, dat hij in die bocht de auto
had gepasseerd, terwijl een andere auto
van tegenovergestelde zijde naderde.
Hiermede had hij het verkeer in ge
vaar gebracht en een verbaal volgde.
Verd. kon zich dat toen niet precies
meer herinneren, maar getuige wel, zoo
dat de ambt. f 10 subs. 5 dagen hechtenis
vorderde.
De kantonrechter veroordeelde verd.
overeenkomstig den eisch.
Tegen een telefoonpaal.
B. S. chauffeur te Rotto rda m,, had
ook al de veiligheid van het verkeer in
gevaar gebracht. Hij zou voor een aan
rijding tussehen oen andere auto' en een
telefoonpaal hebben gezorgd, door een
voorrijdende auto te passecren toen bij
dcPosfcbrug een Brockway-bus van, den
tegenovergestelden kant kwam, die daar
door nog meer naar rechts moest uitwij
ken en tegen een telefoonpaal terecht
kwam. Dc verd. verklaarde dat de luis
links gereden had dat le getuigen ont
kenden. Dc getuigen, drie in getal, ver
klaarden eveneens, dat voor dc citroen
dc afstand tussehen dc vrachtauto, die
ingehaald werd en dc bus, te klein was
geweest om te passeeren.
Tot het hooren van een
gen werd dc zaak acht
houden.
weetal getui-
lagen aange-
KANTONGERECHT TE LEIDEN.
In een moestuin.
J. W. v. d. Z., chauffeur te L i s s e, was
de eerste delinquent, die hedenmorgen
voor de groene tafel verscheen, geflan
keerd door een heelc serie getuigen om
dc schuld of onschuld van verd. inzake
onvoorzichtig rijden met een auto te be
wijzen.
Op den hoek van den 's-Gravendam-
V?hen weg in dc Langelaan zou verd. niet
voldoende zijn uitgeweken voor een auto,
die om den hoek kwam. Deze had daar
door een onverwachte visite gebracht aan
een moestuintje langs den weg.'
Verschillende getuigen werden gelioord-,
die verklaringen aflegden omtrent den toe
stand van den weg ter plaatse en de om
standigheid van rijden. Beiden bicken
signalen te hebben gegeven, terwijl verd.
bovendien verklaarde dat hij voldoende
rechts had gehouden. Desniettemin eischte
de ambtenaar f 10 boete subs. 5 dagen
hechtenis.
Verdediger was Mr. Nord Thomson, die
betoogde, dat dc bestuurder van de an
dere auto had moeten letten op het ver
keer van rechts. Had hij dat gedaan, dan
was het niet geschied.
Bovendien is, aldus pl., het maken van
afstanden onmogelijk indien bij eiken zij
weg moet worden geremd. Niet verd.,
maar v. d. Zalm, do bestuurder van de
andere auto heeft het verkeer in gevaar
gebracht, zoodat pl. op vrijspraak aan
dringt.
Vonnis over S dagen.
Oplichting per huwelijks-advertentie.
Een negen en dertig-jarige kantoorbe
diende E. G. v. H. te Utree!)', was door een
huwelijks-advertentie te plaatsen in relatie
gekomen mot een Duitschc dame, wie hij
door zijn mooie praatjes vijfhonderd mark
had weten afhandig te maken.' Verd. had
twaalf jaren bij liet Vreemdelingenlegioen
gediend, maar kon nu geen werk vinden
en trachtte dus op andere manieren aan
het zoo noodige geld te komen.
Een van zijn slachtoffers was ook de
Duitsche dame. Het O.M. laakte liet op
treden van den kantoorbediende en eischte
één jaar gevangenneming. De rechtbank
gelastte na raadkamer de onmiddellijke
gevangenneming.
Mag een conducteur een brief vervoeren?
P. T. van de S„ tramconducteur van de
Z eetiwsch-V1 aams cli c Tramweg Mij. ie
Axel, was door den Kantonrechter te Ter-
neuzen ontslagen van rechtsvervolging we
gens overtreding der Póstwct (het vervoe
ren van brieven in strijd met de post wet).
Na hooger beroep van den ambtcnaai van
hefc''Openbaar Ministerie, volgde vcrorji dce-
ling van beklaagde door de. Arrondisse
mentsrechtbank Üc Middelburg. tol 1
boete subs, één dag hechtenis. Beklaagd?
ging in cassatie bij den Hooget: Raad- die
thans dit cassatieberoep hëefl verworpen.
DE PAUS EN DE
ST. VINCENTIUSVEREENIGING.
Het is gebruikelijk dat ter gelegenheid
van Nieuwjaar dc algemeene voorzitter
van de Verceniging lot den II. Vader een
schrijven richt, namens alle conferenties
over geheel dc wereld verspreid, waarin
uiting gegeven wordt van dc gevoelens van
vereering, onderwerping en kinderlijk*?, toe
genegenheid. welke de leden bezielen je
gens hun Vader, den Paus van Rome.
In het schrijven van dit jaar had de
'voorzitter, Henri dc Verges. gezinspeeld
op 'het naderend eeuwfeest der stichting
en er op gewezen, dat in heb afgcloopcn
jaar de bloei der Verceniging uitkwam in
het aantal opgerichte conferenties, iat
het hoogste was tot dusver bereikt en alle
vorige jaren overtreffend.,
In zijn antwoord aan den president
een persoonlijk schrijven van den H. Ve
der dat door tussohenkomst van den kar
dinaal-beschermheer Z.Ein. Yannutclli zijn
bestemming bereikte zinspeelt de Paus
op het naderend eeuwfeest der stichting
en schrijft:
„Wij verblijden ons in "L vertrouwen dat
gij, nu 'liet, eeuwfeest van de stichting der
conferenties nadert, niets zult nalaten om
daaraan grooten luister bij te zetten, voor
al door die werken van liefdadigheid die
meer in ;t. bijzonder 't Hart verblijden van
Hem die gezegd heeft: ..Komt tui Mij al
len die lijdt, cn Ik zal u verkwikken!7'
En, indien de Hemel heeft vastgesteld,
dat op dien datum uw 'Stichter met de
kroon der zaligen vereerd wordt, dan zal
dat feest niet alleen de meest glorierijke
en zoete belooning zijn voor dc apostelen
der armen en ongelukkigen. maar ook t
krachtigst motief om uw veroveringen voor
!b Evangelie voort ie zetten overal vaar
een kreet van stoffelijke en zedelijke el
lende gehoord wordt".
De algemeen president \indt i>) dit
schrijven een aanleiding eer de Viiv'ontfti-
ncu krachtig .aan te sporen, meer dan ooit
te bidden, opdat God wond4 cn werkc door
clc tu s s clicn kóm st van Frederic Ozaman.
den voornaams ten stichter van dc Ml. Vin-
centiusvcrceniging, wiens proces ter Zalig
verklaring aanhangig is. .11-
OPHEFFING VAN STOPFLAATSE N.
Dc Directie der Nedcrlandschc Spoor
wegen heeft bepaald dal mot inaang van
1(1 Mei a.s. clc stopplaats
ring, Dc Vink en Zvau
worden opgeheven en dat
halte Schin op Gcultlen
ziad in Schin op Geul
;i n Helder in Don Held.
Nieuwo-Wctc-
