20ste Jaargang
DONDERDAG 11 APRIL 1929
No. 6151
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
S)e Zeidóohz 6otittmiï
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week .f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar togen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeclingen wordt bet
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
buur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
V Een uitspraak van het hart.
In een gisteravond gehouden vergadering
van het Leidsche stadhuiscomité is niet 34
tegen 20 stemmen besloten om. de door het
comité gestolde vraag inzake wederopbou-
wing van den gevel en den toren bij ge
bleken mogelijkheid bevestigend te beant
woorden.
Dit is een uitspraak van het hart!
De voorzitter van het stadhuiscomité,
mr. Pijnacker Hordijk, zeide van oordeel
te zijn, dat het oogenblik voor een uitspraak
gisteravond zeer goed gekozen was, „om
dat de rapporten nog niet zijn verschenen
en men dus nog geheel volgens eigen in
zicht kan zeggen wat z ij n hart li e m
ingeeft"!
Het hart spreekt vaak, als het verstand
nog niet met zijn werk klaar is. Vandaal-
waarschijnlijk, dat alle aanwezige leden van
het stadhuiscomité hebben gestemd „voor"
of „tegen" en niemand zich gedrongen go-
voelde om zich van een uitspraak te ont
houden en blanco te stemmen.
Het hart vraagt geen algeheel en sche
matisch overzicht van een zaak, voordat
het zich uitspreekt, maar is al tevreden én
klaar voor een oordeel, als het 'n enkelen
kant van de zaak ziet. Vandaar waarschijn
lijk, dat ook al onder ingeving van 't
liarc de vragen, waarover gisteravond
het comité had te beslissen, door het be
stuur zoo buitengewoon onvolledig waren
gesteld. Er is b.v. niet gevraagd, hoe men
denkt over opbouw in den ouden stijl,
onderscheidend, dat herstel met be
houd van het nog overgebleven mogelijk is
èn dat van den grond af geheel opnieuw zou
moeten worden begonnen. (In het buiten
land heeft men verschillende verbrande of
verwoeste gebouwen gehéél opnieuw in'den
ouden stijl opgetrokken). Er is b.v. ook geen
onderscheid gemaakt tusschen verschillen
de manieren, waarop men een nieuw stad
huis kan bouwen, als men uiet lot weder-
opbouwing overgaat; zijn de 20 tegenstem
mers, die tegen weder-opbouwing zijn, voor
nieuw-bouw in een geheel anderen stijl of
zijn er ook onder, die modern isee-
rend het oude zoo veel mogelijk willen
benaderen?
Met alle respect voor de goede bedoelin
gen in de leiding van het stadhuiscomité
aau het resultaat van haar werk tot nu toe
kan uit den aard weinig waarde worden
geschonken .door den Raad dien het co
mité door zijn uitspraak wenscht te advi-
seeren daar het, als we 't zoo mogen uit
drukken, te weinig intellectueel werk is ge
weest; men heeft het hart te veel laten
spreken
Bovendien komt hier nog bij, dat de stem
ming in een dergelijk willekeurig samenge
steld comité niets zegt, als men de Stemmen
niet kan wegen; in dit geval kan men, als
men de stemmen telt, volstrekt niet 'een
conclusie daaruit trekken. Dit zou inder
daad een dwaze „democratie" zijn!
Het stadhuiscomité zal voorloopig kun
nen rusten. Voor hen, die te beslissen heb
ben, ligt er een moeielijke taak, die men
zal 't toegeven door het stadhuiscomité
niet in 't minst, onder geen enkel opzicht,
is vergemakkelijkt.
DUITSCHLAND
De Duitsche crisis.
Een oplossing gevonden?
De politieke moeilijkheden, ontstaan
door de hardnekkige houding van de
soc. in do kwestie van den pantserkruiser
(met 93 tegen 29 stemmen heeft de Rijks
dagfractie besloten te volharden bij de
vroegere afwijzende houding) en die van
bet centrum, hetwelk in een schrijven van
den partijvoorzitter Kaas aan den rijks
kanselier den eisch heeft gesteld, dat de
soc. zoo zij voor den tweeden termijn van
bet schip hun stem niet geven, zioh al
thans onthouden zullen en dat do soc.
ministers voor zullen stemmen, daar een
nieuwe coalitie over zulk een kwestie geen
tegenstrijdige stemmen kan afgeven, schij
nen een tijdelijke oplossing te zullen vin
den.
Tusschen de Duitsche rijksregeering en
de vijf onderhandelende partijen is n.l.
een overeenstemming bereikt, welke de
grondslag voor do groote coalitie kan zijn.
Het centrum zou drie zetels' in het rijks
kabinet krijgen, o.a. het ministerie van
justitie.
Bedrieger benadeelt een bank voor
12 millioen gulden.
Hoe hij een goedgeloovige
ba nk di r e c t i e „inpalmd e".
De Raiffeisenbank te Berlijn is op
slinkschc wijze voor een bedrag van 12
millioen gulden benadeeld. Ze is n.l. het
slachtoffer geworden van een reeks be
driegingen, door een zoogenaamden Russi-
schen „vluchteling" gepleegd. Als gevolg
van deze débacle en andere tegenslagen
heeft de bank haar deuren moeten slui
ten.
De Russische bedrieger, Ouraltzeff ge-
keeten, wist het vertrouwen van den di
recteur der bank te winnen en dc eene
leening na de andere los te krijgen
Toen de onderpanden, wolkr de Rus
voor de hem verstrekte voorscho Len ge
geven had, onderzocht werden bleken zij
zoo goed als waardeloos te zijn.
Eén der onderpanden van dén Rus was
een kistje met juweelen, waarop hem
480.000 gulden voorschot werd gegeven.
Toen de juweelen echter verdocht werden,
brachten ze slechts 9000 gulden op.
De Rus Ouraltzeff kwam in 1923 naar
Berlijn met het stereotype vluohtelingen-
verhaal, dat hij in het „witte" leger had
gevochten, door de bolschewiki ter dood
was veroordeeld en op den vooravond
van zijn executie op bijna mirakuleuze
wijze was ontsnapt.
Intusschen gaf hij hoog op van zijn
zakenconnecties en scheen hij dik in het
geld te zitten, en, zooals gezegd, wist hij
het vertrouwen der Raiffeisenbank te
winnen, met het bekende gevolg.
Hij beleende o.a. groote voorraden ven
sterglas, chocolade, verfwaren, drogerijen,
paraffine en andere waren, welke te Ber
lijn waren opgeslagen. Doch er werden
geen maatregelen getroffen om hem te
beletten, de goederen te doen verdwijnen
en toen de bank cr beslag op wilde doen
leggen, bleken de bergplaatsen ledig.
Op zekeren dag werden voorschotten
tot een bedrag van 1.200.000 gulden in één
keer verstrekt op waarborgen in goede
ren, wélke in Nederland waren opgesla
gen.
Doch, toen de bank, wel wat laat, haar
eigen taxateurs zond om de goederen te
taxeeren, bleken deze minder dan een
derde waard te zijn van de som, die er
op geleend was.
Geen verhaal, door Ouraltzeff gedaan,
schijnt den heeren van de Raiffeisenbank
te „bar" .geweest te zijn.
Toen de zaak misliep, toonde Ouraltzeff
papieren om te bewijzen, dat hot sovjet
agentschap te Parijs bereid was, zijn ver
plichtingen over te nemen tot een bedrag
van 3 millioen gulden. Twee beambten der
bank werden naar Parijs gezonden om de
zaak af te wikkelen, doch zij ervoeren
slechts, dat de papieren die Ouralzeff ge
geven had, valsoh waren.
SPANJE.
Nieuwe studenten-onlusten.
Te Barcelona moeten nieuwe studenten
onlusten uitgebroken zijn. Vier honderd
studenten hebben voor het gebouw van
de universiteit geprotesteerd omdat drie
studenten door de politie in hechtenis wa
ren genomen, toen zij den rector een adres
overhandigden, waarin om heropening van
de universiteit werd gevraagd.
RUSLAND.
Een nieuwe drastische maatregel.
Een categorie huiseigenaars
wordt uit hun woning gezet.
De regeering heeft besloten op 1 Oct.
de voormalige huiseigenaars, wier be
lastbaar jaarlijksch inkomen meer dan
3000 roebel bedraagt, uit de „gecommu-
naliseerde" woningen te zetten. Uitge
zonderd van dezen maatregel zijn ge
leerden, technici kunstenaars, enz. Ook
pachters of eigenaars van industrieele
ondernemingen worden niet uit hun wo
ningen gezet.
AFGHANISTAN.
Aman Oellah's opmarsch.
Volgens bericht uit Afghanistan heb
ben de troepen van Aman Oellah 6 dezer
Moekoer, gelegen halfweg tusschen Kanda
har en Kaboel bereikt zonder tegenstand
te ontmoeten.
BRITSCH-INDIE
Dreigbrieven aan parlementsleden.
De revolutionnaire agitatie
in Britseh-Indi
Uit New Delhi wordt gemeld:
Men meent te weten, dat verscheidene
leden van de wetgevende vergadering
brieven hebben ontvangen, geteekend door
het „republikcinsch socialistisch leger van
Hindoestan", waarin zij mot den dood
bedreigd worden.
MEXICO.
DE OPSTANDIGE BEWEGING.
De rebellen ontrujmen Juarez.
Beslissende slag in
Sonora verwacht.
Uit New York wordt gemeld:
Terwijl 2000 rebellen bezig waren Juarez
te ontruimen om zich per trein naar Casa
Grandes te begeven, heeft de rebellen-
commandant, generaal Marcelino Murrieta
toegestemd in een nagenoeg onvoorwaar
delijke overgave der stad aan den Mexi-
caanschen consul generaal Liekens te El
Paso. De ontruiming heeft een normaal
verloop, gehad en Liekens heeft in het
iinmigralicbureau der V. S. te El Paso
formeel Juarez overgenomen. Uit de bur
gerij heeft zich een comité van veilig
heid gevormd, om de orde te handhaven.
Een met mitrailleurs gewapende auto
patrouilleert door de straten.
Dc opstandelingen -hebber, een mecani
cien der Amcrikaanscho luchtmacht ont
voerd.
Generaal Escobar, de opperbevelhebber
der opstandelingen, heeft voor zijn ver
trek uit Juarez verklaard, dat hij zijn
6000 goed uitgeruste manschappen in
Sonora front zal laten maken. Het lot
van de opstandige beweging zal afhan
gen van de gevechten in Sonora met de
oprukkende federale troepen onder bevel
van generaal Galles.
Beide opperbevelhebbers zullen al hun
krachten verzamelen um meester van het
terrein te worden. 1
EERSTE KAMER.
De Waterstaats-begrooting.
Dc Kameroverzichtschrijvcr van de
„Msb." begint zijn overzicht van de gis
teren gehouden vergadering der Eerste
Kamer aldus:
„Al zal dc naam van minister v. d.
Vegte, zooals hij zelf toegaf, later in de
geschiedenis niet genoemd worden, als die
van een bewindsman, die groote werken
op waterstaatkundig gebied heeft tot
stand gebracht, in de parlementaire ge
schiedenis krijgt hij zeker een plaats. Als
handig debater en als minister die eenigc
jaren het parlement met beloften wist
te paaien zal hij niet vergeten worden.
Zijn rede ter beantwoording van de
tien sprekers, die het woord hadden ge
voerd, heeft hij niet kunnen beëindigen,
want het was vijf uur en dan eindigt
hier de zitting, merkte de voorzitter op.
Dat men hem steeds lastig valt met de
opmerking, dat hij geen grapjes moet
verkoopen, begon de minister te vervelen
en daarom zou hij nu maar eens spreken
langs de droge lijn, wat op zich zelf toch
weer een- grapje was."
De motie-De Muralb welker bestrij
ding het meest zakelijke was in de rede
des Ministers over dc onbewaakte
overwegen is door den minister zoodanig
bestreden, dat zoo zo niet wordt inge
trokken, er niet veel leden voor zullen
stemmen. Het rapport van de commissie,
die het vraagstuk van de onbewaakte
overwegen onderzocht is ter perse en zal
vermoedelijk over veertien dagen verschij
nen.
PAUS-MEETING.
Men weet, dat op IV April des namid
dags te 2 uur te Utrecht iu de groote zaal
van Tivoli een meeting wordt gehouden.
Men kent het doel van dezo samen
komst.
Ook Katholiek Nederland zal er ge
tuigen van zijn liefde voor den Paus en
van zijn vreugde over de oplossing der
Romeinscho kwestie, waarbij het recht
van den H. Vader op een eigen onafhan
kelijk gebied werd erkenden de wereld
lijke souvereiniteit hersteld.
Maar Katholiek Nederland moet dan
ook in grooten getale vertegenwoordigd
zijn.
Omtrent het program der Meeting kun
nen wij nog mededeelen, dat, terstond na
do opening, de begroeting namens het
Nederlandsche Episcopaat van Z.Exc.
den Internuntius door Z. D. H. den Aarts
bisschop plaats heeft. Vervolgens spreekt
do voorzitter mr. A. baron Van Wijn
bergen een kort woord, waarna de heer
Alph. Laudy zijn rede houdt.
Daarna heeft de uitvoering plaats van
het „Te Dcum" van Alph. Diepenbrock,
na afloop waarvan Z.Exc. dc Internuntius,
Mgr. Schioppa, een toespraak zal houden.
Met een slotwoord van den voorzitter,
en het zingen van „Aan U, o Koning dei-
Eeuwen", wordt de samenkomst besloten.
DE STAKING IN HET ZAANSCHE
HOUTBEDRIJF.
De loonen.
Betreffende de door de losse arbeiders
gemaakte loonen welke, zooals aan de
dagbladen van werkgeverszijde werd me
degedeeld, hooger zouden zijn, dan die van
de vaste arbeiders, wordt ons namens de
stakingsleiding een opgave verstrekt, wel
ke door de patroons in verband met het
te bepalen steunbedrag aan de crisiscom
missie is gedaan; deze opgavo vermeldt,
dat de groupagcloonen van 212 losse ar
beiders, die het geheele jaar gewerkt heb
ben, als volgt zijn:
72 behaalden een jaarloon van 600 tot
900 45 behaalden een jaarloon van 900
tot 1200; 52 behaalden een jaarloon van
1200 tot 1500; 33 behaalden een jaar
loon van 1500 tob 1800; 10 behaadleni
een jaarloon van 1800 tot 2000.
Het aantal werkwilligen zoo wordt
ons nog medegedeeld wordt voortdu
rend kleiner.
De Kantonrechter.
Bij do openbare strafzitting van gister
morgen heeft de kantonrechter te Zaan
dam, mr. H. C. Hooft Hasselaer, een na
drukkelijke verklaring ter kennis van het
publick gebracht, waarin hij o.a. zeide dat
tegen het plegen van baldadigheid, het
volgen van werkwilligen of anderszins, met
groote gestrengheid zal worden: opgetre
den. Vooral tegenover zich op straat be
vindende werkwilligen geldt het allereerst
het recht, dat de straat voor iedereen is,
dat recht moet geëerbiedigd worden en
alle bevelen van de politie te dien opzichte
dienen onmiddellijk en volledig opgevolgd
to worden.
Onregelmatigheden.
Gisteravond was het- bij het eindigen
van den werktijd en het naar huis brengen
van do werkwilligen weer buitengewoon
druk ia de buurt van de fabrieken en
houtwerven en ook bij de woningen van
do werkwilligen. Behalve een aantal sta
kers en met hen sympathiseerenden had
zich daar een groot aantal nieuwsgierigen
opgesteld, in de verwachting, dat er iets
bijzonders zou gebeuren.
In dc Kriigerstraat is het tob een bot
sing gekomen. Toen een werkwillige dooi
de politie werd thuisgebracht, wat eiken
avond geschiedt onder persoonlijke leiding
van den commissaris van politie, den heer
S. van der Laan, en terwijl deze met den
agent den werkwillige tot de deur van zijn
woning begeleidde, drong plotseling het
publiek aan op do auto, waarin nog twee
werkwilligen waren gezeten. Dc commis
saris, die inmiddels de auto was genaderd,
die aan het begin van de straat wachtte,
golasbto daarop do menigte zich te ver
wijderen, daar cr anders geweld zou wor
den gebruikt. Een der stakers, de 27-jarige
B., verzette zich hiertegen, en toen de
commissaris, die hot ambtslimb met pen
ning droeg, hem achteruit had geduwd,
waardoor B. over een fiets kwam te val
len liep de man op den commissaris toe,
pakte hem bij den nek, rukte zijn stropdas
af en scheurde zijn ambtslint. Het gevolg-
wals dat de commissaris en zijn aanvaller
over de straat kwamen te rollen. Dc com
missaris gelastte leen dc agenten, met de
blanke sabel ruim baan te maken»; er
werden eenigc klappen uitgedeeld, doch
niemand werd gewond.
B. werd terstond gearresteerd en per
auto naar het hoofdbureau gebracht-. Hij
zal morgen naar Haarlem worden' overge
bracht en ter beschikking van de justitie
worden gesteld. Tegen t-wec andere per
sonen is proces-verbaal opgemaakt wegens
beleediging van agenten van politie.
Ook aan den Zuiddijk was het. gister
avond zeer rumoerig.
De stakingsleiding heeft in verband
met het incident in de Kriigerstraat beslo
ten, Donderdagochtend oen algemeene
spoedvergadering te houden in Ons Huis,
om den stakers op het hart te binden, het
hoofd koel te houden en te strijden met de
handen in de zakken.
De besturen der vier samenwerkende
organisaties hebben besloten, dat ook de
ongeorganiseerden zullen worden gesteund
Voor dit doel zal met steunlijsten gewerkt
worden onder leiding van een afzonder
lijke commissie, die aan de bestui-en ver
antwoording verschuldigd zal zijn.
Duurder varkensvleesch.
Het Hoofdbestuur van den Ned. R. K.
Hanzebond van Slagerspatroons verzoekt
ons mede te deelen, dat door de stijging
der graanprijzen de boeren minder var
kens mesten dan in normale omstandighe
den het geval zou zijn, zoodat tengevolge
daarvan een minder groot aanbod op de
veemarkten reeds plaats vindt.
Een stijging der handelsprijzen kan
daardoor niet uitblijven en wordt vooral
op dc veemarkten te Amsterdam en Rot
terdam sterk waargenomen.
Met het oog hierop rekenen wij het
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Raiffeisenbank te Berlijn bedrogen door
een Rus.
Nieuwe drastische maatregel in Rusland.
BINNENLAND.
De staking in het Zaansche houtbedrijf.
(lste blad).
Eer. interessant geval van toepassing
van weezenrente. (2do blad).
Overleden is de zeereerw. pastoor A.
Dudock, 0. F. M., te Bolsward. (Kerkn.,
lste blad).
Een uitspraak van het Leidsch Stadhuis
comité. (1ste blad).
ons tot plicht aldus genoemd bestuur
het publiek erop te wijzen dat iederen dug
oen prijsvcrliooging van varkensvlecscli
in evenredigheid met de marktprijzen
in de slagerijen kan worden verwacht.
Minister Slotemaker zegent een huwelijk in.
In de Rcgentessckerk te \s-Gravcnluige
is gisterochtend kerkelijk ingezegend het
huwelijk van den heer G. van Straaten Jr.
kamerbewaarder van den minister van Ar
beid, Handel en Nijverheid. Het merkwaar
dige en voor den bruidegom zeker hoog
vereerendc was hierbij, dat dc huwelijks
inzegening geschiedde door den minister
zelf. Minister Slotemaker dé Bruine- had,
naar wij vernemen, zijn. kamerbewaarder
uit eigen beweging aangeboden, dc kerke
lijke plechtigheid tc verrichten. Tot hen,
die deze inzegening bijwoonden, behoorden
dc oud-minister van Arbeid, Prof. Aal-
berse en dc secretaris-generaal van liet
Departement, mr. dr. Schollens.
De heer A n t. H. J. M o 1 k e n h e r.
kunstschilder te Den Haag, is benoemd tot
officier dc l'instruction publique.
Gelijk bekend, zijn bij do Ned. Spoor
wegen verschillende trajecten in studie
waar do stoomtractie door olcct-rificatie
zou kunnen vervangen worden. Naar wij
vernemen, is thans besloten, dat het eerst
dc lijn A hi s t e r d u niA 1 k m a a r on
het traject- V c I s e nU i t gees t aan do
beurt komen.
De burgemeester van Schipluide n
heeft het nieuwe raadhuis aan den Veen-
en Burgwcg officieel geopend. Tegenwoor
dig waren, dc leden van den gemeenteraad
en vele notabelen.
PASTOOR A. DUDOCK 0. F. M. t.
Ia den ouderdom van 61 jaren is plotse
ling, doch nog voorzien van de H.H. sa
cramenten der Stervenden, te Bolsward
overleden de Zeereerw. Pater Antonius
W. H. Dudock O.F.M.
De thans ontslapene was in lsül pries
ter gewijd en sinds 1927 pastoor der par i-
chio van den II. Franciscr-.s te Bolsward.
Omtrent het overlijden van den Zeer
eerw. Pater A. Dudock O.F.M.pastoor van
de parochie van den H. Franeiscus te
Bolsward, meldt men aan de „Msbd." nog
het volgende:
Terwijl Dinsdagmiddag out twee uur d'-
Zeereerw. pastoor Dudock, in gezclschu|i
van den Zeereerw. heer pastoor Duinis-
veld, zich naar het Okl Burger Weeshuis
te Bolsward begaf, werd pastoor Dudock
op straat onwel. Nauwelijks aan de stich
ting gekomen, is Zijneerw. nog tijdig voor
zien van de H.H. Sacramenten der Ster
venden, daar plotseling overleden.
Pater A. Dudock werd geboren te "Wes-
terblokker, 13 Augustus 1864, trad in de
Orde der Paters Minderbroeders te Maas
tricht, waar hij 3 October 1885 werd inge
kleed en -1 October 1886 zijn H. Beloften
aflegde. Z.Eerw. werd priester gewijd
Maasticht op 9 September 1891. Van iv.H
tot 1893 verbleef hij in het klooster (c
Weert. Ecu'jaar was hij daarop werkzaam
in de St. Antoniuskerk te Haarlem. In 1891
werd hij benoemd tot lecraar aan het Gym
nasium tc Megen tot 1905, waarna hij tie
administratie van „St. Franeiscus" en '„Si
Antonius" op zich nam tot 1925, toen hij tot
pastoor te Lochcm benoemd werd. Hier
verbleef hij tot Augustus 1927, waarop zijn
benoeming volgde tot pastoor van do Si.
Franciscuskerk tc Bolsward.
Het stoffelijk overschot wordt begraven
•Vrijdagmorgen op het kloosterkerkhof le
Wychen.
