20ste Jaargang WOENSDAG 10 APRIL 1929 No. 6150 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUITENLAND BINNENLAND KERKNIEUWS STADSNIEUWS 3)e£eidócli^0ou4omt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week .f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal Franco per post.f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II LEIDEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 TEL. INT. ADMINISTRATIE GIRONUMMER 103003 935 REDACTIE 15 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangoboden of gevraagd, huur en ver huur, koop eu verkoop f0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen V Openhartige besprekingen. De rede, door pater G. C. Rutten O. P., lid van den Belgisohen Senaat, gehouden op de te 's Gravenliage gehouden bijeen komst van den R. K. Vredesbond, en handelende over de kwesties tusschen Bel gië en Nederland, is niet gelukkig ge weest. Wij citeeren elders de meening van het „Huisgezin" hierover. En de „Tijd" van gisteravond schreef: „De rede van Pater Rubten is o.i. een weefsel van onjuistheden uit deferentie voor den priester-politicus, die haar uit sprak, zullen wij geen sterker uitdruk king bezigen een weefsel, dat, ter wille van de historische waarheid en de goede verstandhouding met onze Zuidburen, door een stevig antwoord van bevoegde Nederlandsche zijde uit elkaar gerafeld moet. worden". Wat de verhouding tusschen Nederland en België betreft, staat Nederland voor groote moeilijkheden. Tc trachten obi tot een bevredigende beide landen bevredigende oplossing te komen, zal een verre van gemakkelijke taak zijn. Toch zijn er lichtpunten. Dat zijn we volkomen eens met de „Tijd" van gister avond: „Omtrent ons' rechtss land pun t bestaat jn Nederland geen verschil van meening. Yoor- en tegenstanders van het. verwor pen verdra-g staan in deze kwestie schou der aan schouder. Niet alleen België, ook Nederland heeft zijn nationaal eenheids front-. Dat is een reden tot groot, vertrou wen. Heb tweede lichtpunt is, dat de R.K. Vredesbond den juisten weg heeft gewe zen. Alleen door zeer openhartige uitwis seling van gedachten zijn de misverstan den op te ruimen. Op den Belgischen toon moet de Nederlandsche weerklank: volgen. De rede van Pater Rutten mag niet onbeantwoord blijven. Heeft het be stuur van den R. K. Vrdesbond hierbij geen taak te vervullen?" „Velen zullen thans", zoo gaat de „Tijcl" verder, „met ons gevoelen, welke groote leemte het verscheiden van prof. Struy- cken heeft gelaten. Een Struycken is hier noodig om het weefsel van onjuistheden, dat in Den Haag voor de waarhèid is ge hangen,, tot den laatsten draad te vernie tigen. Helaas, Struycken is niet meer;' maar in de nalatenschap van zijn helde ren geest, in zijn geschriften, liggen de bouwstoffen voor het Nederlandsche rechtsstandpunt, dat door den R. K. Vre desbond, of anderszins, thans met bekwa men spoed ter kennis moet worden ge bracht van de Katholieken in België en van allen, die, met ons, op den grond slag van het. Recht, het geschil met Bel gië tob een voor beide landen bevredi gende oplossing willen brengen". Van Katholieke zijde moet in deze een voorbeeld worden gegeven van openhar tige besprekingen. Uit zulke besprekingen alleen kan een goed resultaat worden verwacht. Wat men van de redo van pater Rutten voor den R. K. Vredesbond ook moge zeggen, openhartigheid zal men haar zeker niet ontzeggen. Onzerzijds moet nu anet dezelfde openhartigheid worden aangetoond, dat de openbare mee ning in België, ja, zelfs een critisoh man als Pater Rutten volkomen te goeder trouw zijn gekomen onder de suggestie van do misleiding, die een Belgisch „rechtsstandpunt" heeft geconstrueerd op een compleet stel historische onwaarhe den. Hier ligt inderdaad een moeilijk, maar ook mooi arbeidsterrein voor den R. K. Vredesbond. HET RADIO-VRAAGSTUK. Moeten wij naar een Algemeen Programma n. Er was eens iemand, die een rapport opmaakte en becijferde, wat wel een prima geoutilleerde radio-omroep voor Nederland zou kosten. Hij stak zijn licht op in En geland bij de B.B.G. en pastte het systeem op Holland toe, doch met dit verschil, dat hij hier twee zendstations te. behan delen kreeg. Vervolgens nam hij kennis van dc inrichting aan de groote Duitsche zenders, en met deze beide gegevens uit Engeland en Duitschland aangevuld met eigen kennis van techniek stelde hij een begrooting samen. Dit rapport komt tot cijfers voor de exploitatie, waarvan wij in Nederland ge woon omvallen. Wij na-men daarvan inzage, al maanden geleden, en wij kwamen te weten, dat het ook aan de leden van den Radio-raad ter inzage werd verstrekt. Nu spreekt het vanzelf, dat deze cij fers geweldigen indruk moeten maken op menschen die de practijk op radio-gebied niet hebben medegemaakt gelijk wij. En de conclusie ligt voor de hand. Zijn wij Katholieken in staat als ons een derde van den zendtijd wordt toegestaan, de uitgaven aan zulk een uitzending verbon- dè'n, te kunnen bekostigen, en was het daarom niet beter een algemeen pro gramma te aanvaarden, waarin b.v. de kosten voor de muziek gezamenlijk gedra gen worden? Wij zullen op deze vraag onze mee ning zeggen. Vooreerst laten wij veronderstellen, dat wij er nog eenige uren uitzending bijkrij- gen, dan zullen deze niet van zulk een invloed zijn op onze onkosten, dat zij ons budget aanmerkelijk verhoogen. Vervolgens heeft ons de ondervinding geleerd, dat de kostenberekening volgens bovenbedoeld rapport tot een hoogte is opgevoerd, die zonder eenigen twijfel met een aanzienlijk deel bonden verlaagd worden zonder dat de uitzending daar- piede in kwaliteit zou verminderen. Eindelijk hebben wij een matige bere kening onzerzijds gemaakt van de inkom sten van den K.R.O., in aanmerking ne mend, dat. de Katholieken ons blijven steu nen zooals zij tot nog toe deden, en dan is de conclusie, dat wij gemakkelijk de kosten kunnen blijven dragen voor de ge- heele uitzending der ons toebedeelde uren. En mogen wij veronderstellen, dat het. getal onzer contribuanten blijft toene men, totdat de Katholieke luisteraars voor het grootste gedeelte zijn aangesloten, dan zijn wij ook in staat onze programma's zóó in te richten, dat zij ten allen tijde volkomen aan de eischen van onze luis teraars voldoen. Een algemeen of gezamenlijk muziek programma, omdat wij anders voor een financieel tekort zouden komen te staan, is absoluut onnoodig. L. H. PERQUIN. VAN HET VATICAAN Oude traditie hersteld. Verlichting van den S l P i e t e r-k o e p e 1. Men schrijft uit Rome aan de „Msb": Tot de oude tradities van het pause lijke Rome behoorde de jaarlijksche ver lichting van den St. Pieter-koepel op den feestdag der Romeinsche stadspatroons, de heilige apostelen Petrus en Paulus op 29 Juni. Sinds 1870 hield men niet meer aan deze traditie vast en eerst op den dag der heiligverklaring van de H. Theresia van het Kindje Jezus in het jaar 1925 had er weer een verlichting van de heelo St. Petruskerk, tezamen met den koepel, plaats. Dit jaar nu zullen er op bijzonder ver langen van den H. Vader, tweemaal ver lichtingen van den koepel plaats vinden en wel op den avond van den eersten Zondag van Juni ter gelegenheid van de zaligverklaring van Don Bosco en even als in den ouden tijd, op den feestdag der apostelvorsten, 29 Juni. DE HERSTELKWESTIE. BESPREKINGEN DER GEALLIEERDE HERSTEL-EXPERTS. Vorderingen gemaakt Verwachtingen weder meer optimistisch. De geallieerde herstel-experts te Parijs hebben gisteren hun besprekingen voort gezet Naar gemeld wordt, hebben zij goede vorderingen gemaakt en hoewel het tempo der onderhandelingen uiter aard langzaam is, koestert men tocli meer vertrouwen ten opzichte van het verdere verloop. Heden heeft opnieuw een bijeenkomst plaats. Wanneer de geallieerden dan, hetgeen gehoopt wordt, tot overeenstem ming zijn gekomen ten aanzien van een bepaald totaalbedrag, zal dit waarschijn lijk eerst aan den voorzitter en later het zij door dezen, hetzij in een plenaire zit ting aan de Duitsche afgevaardigden wor den medegedeeld. Dit bedrag zal dan dienen als basis voor een algemeene be spreking. De eerstvolgende plenaire zit ting zal dus van bijzonder belang zijn. De „Echo de Paris" noemt de taak, om overeenstemming te bereiken in zake do cijfers, bijzonder moeilijk, aangezien de afzonderlijke bedragen zóódanig ver laagd moeten worden, dat zij te zamen een jaarlijksch bedrag zullen vormen, dat blijft beneden de 21/2 milliard van de Dawes-rogeling. Het blad weet te mel den dat, behalve de vergoeding voor de oorlogsschulden, de Fransche delegatie meer dan 8 milliard mark, de Belgische rond 2.2 milliard mark en de Engelsche delegatie 3.8 milliard mark verlangt. VOLKENBOND Nieuwe oproep voor ontwapening. Het internationaal vredesbureau te Ge neve heeft, een oproep gericht tot de re geeringen, die in de voorbereidende ont wapeningscommissie zitting hebben, waar in gewezen wordt op de dringende nood zakelijkheid thans eindelijk een vermin dering der nationale bewapeningen tot stand te brengen. Indien dc voorberei dende besprekingen nog langer duren, zoo wordt gezegd, zouden de volken den in druk krijgen, dat de geheele vredes-or- ganisatie, die na den oorlog is ingesteld, slechts schijn is. Ten slotte wijst het bu reau op het Kellogg-pact en dc verplich tingen, die de. la)n» daarbij op zich hebben genomen. DUITSCHLAND De pantserkruiser weer ten tooneele. De coalitie-besprekingen in Duitschland zijn plotseling in een zeer critiek stadium gekomen, doordat de socialistische rijks dagfractie besloten heeft tegen den twee den termijn voor den pantserkruiser A te stemmen Men spreekt zelfs van een kabinetscrisis. NOORWEGEN Versterking der weermacht. Dreigt er gevaar uit R, us land? De „Maasbode"-correspondent te Oslo schrijft: België gold tot hiertoe voor het Euro- peesch slagveld, het ziet er naar uit, alsof Scandinavië in de toekomst kans heeft het te worden. Dc Scandinavische staten versterken hun weermacht. Zweden gaat aan de spits en heeft een waakzaam oog naar Rusland gericht. Herhaaldelijk duiken er geruchten op omtrent geheimzinnige vaartuigen, die aan de Scandinavische kusten gesignaleerd zijn en men verdenkt altijd de Russen van al te groote attentie. Denemarken is van den weg der ont wapening teruggekomen. Eigenaardig is, dat de afgetreden minister van oorlog vas te plannen had, om de gemeenten te dwin gen, de bevolking van gasmaskers te voor zien. Dat zou een gemeente als Kopenha gen op 32 millioen komen te staan. Het is moeilijk aan te nemen, dat deze mededeeling als een late Aprilgrap te be schouwen valt. Noorwegen, dat heelemaal niet militai- ristisch is,.doet al het mogelijke om de be volking voor het leger te interesseeren. En nu komt de bekende gezant Wedel Jarlsberg, gevolmachtigd Noorsch minister in Parijs, naar Noorwegen om in tegen woordigheid van den koning propaganda voor verbetering van de Noorsche vloot te maken. Er zal onder leiding van den be kenden oucl-voorziter van den gemeente raad, bankier With, een vereeniging ge sticht worden, om de belangstelling voor de verdediging van Noorwegen langs de kust onder het volk levendig te houden. Er is welhaast geen twijfel aan, dat de groote mogendheden rekenen met een op lossing van groote politieke vraagstukken met behulp van de Scandinavische landen. Wij laten in het midden of er met een aanval tegen het Oosten of met een uitval van het Oosten rekening wordt gehouden. ROEMENIE Agitatie der communisten in Roemenië. Relletjes t© Petrosjani. De communisten schijnen van plan te zijn op 1 Mei in Roemenië incidenten cn .onlusten te veroorzaken. Dc communisti sche arbeiders-organisaties maken reeds koortsachtige propaganda en verdeelen dc rollen. In Bessarabië worden uit het bui tenland communistische brochures en cir culaires ontvangen, die als „prijslijsten" in couverts van handelsfirma's worden verzonden. Tc Petrosjani, iu het kolcncentrum van Roemenië, manifesteerden heden 300 com munisten voor het raadhuis en verlangden de onmiddellü'-e invrijheidstelling van drie gearresteerde geestverwanten. Dc autori teiten verzochten den manifestanten rustig uiteen te gaan, doch toen aan dit #vcrzoek niét werd voldaan, maakte de politie van den gummistok gebruik. Eenige arbeiders gingen daarop de politie met messen te lijf. Er werden tien arbeiders en twee po- litie-agenten verwond. In tusschen belden mijnwerkers van een mijn in de omgeving den burgemeester op en verlangden even eens de vrijlating van de drie communis ten. Zij dreigden, dat anders 1300 mijnwer kers naar Petrosjani zouden komen om de arrestanten te bevrijden. Do regeering neemt energieke maatregelen legen de rustverstoorders. AMERIKA DE OPSTAND IN MEXICO. Volgens een bericht uit New-York heeft generaal Escobar, de leider der opstande lingen, in de staten Sonora en Chihuahua zich tot voorloopig president van Mexico geproclameerd. Uit Mexico wordt gemeld, dat generaal Escobar Juarez in dc Westelijke richting van Chihuahua heeft verlaten. Hem ston den zes treinen en talrijke gerequireerde auto's ter beschikking. Het schijnt dat de opstandelingen zich in de onherberg zame gedeelten van Sonora terugtrekken. Achttien Amerikaansche vliegtuigen waren gisteren in actie om de grens van Arizona tc bewaken, met het bevel, elk Mexicaansch vliegtuig, dat ten Noorden van de internationale linie kwam, neer tc schieten. .Sterke afdeelingen Amerikaansche in fanterie en cavalerie worden in gereed heid gehouden, nadat or voortdurend bommen op het grondgebied van Arizona waren gevallen, waarop herhaalde waar schuwingen aan de Mexicanen werden ge zonden wegens het in gevaar brengen der levens van Amerikaansche burgers. Amerikaansche bommen op een stad in Honduras. Uit Tegucigalpa wordt gemeld: Ame rikaansche vliegers uit Managua hebben bommen geworpen op Las Limas in Hon duras toen zij bezig waren bommen te werpen op een plaats, waar zij vermoed den dat een kamp was der Nicaraguee- schc opstandelingen. Dc stad is bijna ge heel door brand verwoest. Dc autoriteiten onderzoeken dc zaak. EERSTE KAMER. De Waterstaats-begrooting. Dc Senaat is na de vacantie zachtjesaan begonnen. 't Begon gisteren om twee uur en om vier uur was het einde der openbare ver gadering bereikt. De heeren gingen toen in rustige afdeelingssfeer een aantal wets ontwerpen onderzoeken. En nummer één op de agenda was de nu niet bepaald buitengewoon be langwekkende Waters taatsbegrooting. VermeldeA wij dat de heer De Muralt (V. B.) een motie heeft ingediend inzake uitbreiding van de o'verwegenbewaking. De staking in het Zaansche houtbedrijf. G e o n w ij z i g i n g. Gistermiddag heeft dc Boncl van Werk gevers in het Houtbedrijf te Zaandam een algemeene vergadering gehouden. Na af loop dezer vergadering, welke van twee uur tot half vier duurde, bleef het be stuur nog geruimen tijd in conferentie Lij een. Omtrent deze vergadering word me degedeeld, dat dc patroons het door hen ingenomen standpunt blijven handhaven, zoodat dus van eenige bemiddeling in dit conflict nog geen sprake is. Voor het overigo werden zaken van internen aard afgewikkeld. Het ligt in liet voornemen van den Bond van Werkgevers om in een dezer dagen te houden conferentie met de pers vertegenwoordigers het door hen ingeno men standpunt nader uiteen te zetten. Op onze vraag, of het in het voornemen van de werkgevers ligt, werkwilligen van bui ten te laten komen, kon nog geen ant woord worden gegeven. Met het oog op het begeleiden van werkwilligen naar hun woning heeft burgemeester Ter Laan last gegeven, dat ook de recherche dit in den vervolge in uniform zal doen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De besprekingen van de geallieerde herstel-experts te Parijs. De beruchte pantserkruiser dreigt op nieuw een kabinetscrisis in Duitschland te veroorzaken. De reis van het Belgische kroonprin selijk paar in Indië. (Ned.-Indië, 2e blad). BINNENLAND. Afscheid van prof. dr. Veraart van den R. K. Rijkskieskring 's-Gravenhage. (2de blad). Vragen van het Eerste Kamerlid mr. Briët betreffende herziening der telefoon tarieven. (2de blad). Het verblijf van Mgr. Aengcnent te Rome. Men seint uit Rome d.d. 9 dezer aan de „Msb.": Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenenl, Bis schop van Haarlem, bezocht hedenmorgen iu gezelschap van Mgr. dr. B. J. Eras, procurator van het Nederlandsch Episco paat tc Rome en de Hoogecrw. Kanunni ken G. C. van Noort cn dr. Th. Vlaming het graf van den H. Petrus. Daarna werd een bezoek afgelegd bij den Pauselijken maestro rïï Camera. DE KATHOLIEKE RADIO-OMROEP. Zondag 14 April propagandadag. Naar wij vernemen, zal a.s. Zondag in en aan dc Katholieke kerken dc aandacht der Katholieken worden gevestigd op onze eigen Katholieke Radio-Omroep, die, voor al, nu zij gedurende den laatsten tijd van allo kanten zoo wordt aangevallen, zoozeer de belangstelling en steun aller Katholie ken noodig hoeft en verdient. Na dc H. Missen zullen in dc kerkpor talen K.R.O.-propagandisten aanwezig zijn, die kaarten zullen uitreiken, waarmee men zich als lid van den K.R.O. kon opgeven. Deze kaarten kan men ingevuld bezorgen bij den heer J. van Heelcren, Haarlemmer straat 2-12, terwijl tevens Zondag over een week wederom de K.R.O. propagandisten zich na de H.H. Missen in dc kerkportalen zullen bevinden, waar men dan eveneens de kaarten ingevuld kan afgeven. De kaar ten kunnen ook nog rechtstreeks worden opgezonden naar Amsterdam. Speciaal zij er dc aandacht op gevestigd, dat niet alleen radio-bezitters maar alle Katholieken worden opgewekt lid te wor den van dc K.R.O. Het gaat om liet bestaansrecht van do Katholieke Radio-Omroep, daar bij - een, naar het oordeel van den minister, onvol doend aantal leden, de Katholieke zender geruimen zendtijd aan de V.A R.A., den om roep der socialisten, zal moeten afstaan. Een dergelijke propagandadag, in Alk maar gehouden, bracht daar oen resultaat van 300 nieuwe leden. Iu Leiden zullen het er dus nicer zijn, Buurtvereeniging „Eensgezindheid". V oor jaarsfeeata vond. Zooals de buurtvereeniging „Eensgezind heid" gisteravond in dc concertzaal „Con cordia" haar voorjaarsfeestavond heeft ge geven kunnen wij tot onze vreugde const a- tceren dat er van deze vereeniging iets uitgaat. Een vereeniging als deze moet er niet zijn om alleen maar pret cn plcizier te verschaffen, maar dient den leden ook nog iets beters aan te bieden. Gisteraiond hebben wij kunnen constateeren, dat' lil laatste ook werkelijk geschiedt door de verschillende onderafdealMigcn, die in <le vereeniging zijn gevormd. Een achttal mannenleden vormen hot dubbel-mannenkwartet „E.G.E.Z.I.H.A.", een tiental meisjes vroeger waren liet er elf vormen een zangclub dc „Elfjes" cn beide afdeelingen verschenen gisteravond ten tooneele onder leiding van den heer C. Mulder. Wat „E.G.E.Z.LH.A." betreft prijzen wij dc poging, clic gedaan werd, om dc meer stemmige lioderen zoo goed mogelijk te vertolkon, al ontbraken bij deze ongeschool de stemmen de krachten daartoe. Toch stel len wij onzerzijds1 deze pogingen zeer op prijs, omdat hieruit spreekt een geest, di<- meer wil dan alledaagschc en laag bij de grondschc genoegens. De „Elfjes" brachten het cr beter af, daar de stemmen der meisjes natuurliikcrwijzo gemakkelijker en soepeler zijn dan de zware stemmen van volwassen mannen. Zij zon-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1