EEN RIJKE FAMILIE
DERDE BLAD.
DE LEIDSCHE COURANT.
DINSDAG 9 APRIL 192(3
De nederlaag van hef
Anti-Clericalisme
Het is wonderlijk, hoc in den loop van
betrekkelijk weinig jaren een groote, bijna
oppermachtige politieke partij langzaam en
geleidelijk al zijn invloed kan verliezen.
Gedurende dertig jaren heeft onafgebroken
clc Fransche radicaal-socialistische partij
deel uitgemaakt van de regeering: mot
wonderlijke handigheid heeft zij steeds de
gevaarlijke klippen omzeild, desnoods met
prijsgevin'g van eigen richting een vroeger
vermeden stroom gevolgd, om toch maar
tot eiken prijs zooveel mogelijk plaatsen
in te nemen bij de „étafc major" van het
Schip van Staat. Revolutie heeft zij aan
gemoedigd en ten slotte moeten onder
drukken, het leger is door haar uitge
scholden en den oorlog heeft zij moeten
verklaren, het vredesverdrag heeft zij be-
critiseerd en zij heeft het zelf uit moeten
voeren. Het was dan ook in de volle over
tuiging, dat de andere partijen zouden bij
draaien, dat zij in November 1.1. aan de
radicale ministers beval de regeering te
verlaten, naar aanleiding van de beruchte
kwestie over de missie-congregaties. Maar
dezen keer hadden zij in kleinzielig anti-
clericalisme verkeerd gezien: in dc volle
overtuiging na enkele weken vanaf de op-
positiebanken aan Poincaré en Briand
hunne voorwaarden te kunnen stellen, zijn
ze in stomme verbazing nu behandeld te
worden als een of ander willekeurig oppo
sitiepartijtje zonder dat met hun wenschen
en verlangens wordt rekening gehouden.
En het is zelfs tegen die wenschen en
verlangens, tegen hun hardnekkigen tegen
stand in, dat. de wet tot regeling van den
toestand der missie-congregaties en der
cultureele associaties tot stand is gekomen.
Van welk belang uit zuiver cultureel
oogpunt bezien, afgescheiden van alle re
ligieuze. overwegingen, de missie-congrega
ties voor Frankrijk zijn, is genoegzaam
hekend. Terwijl de getroffen regeling om
trent de cultureele. associaties een stap
vooruit is op den vrede met Rome of, zoo
als Minister Tardieu in de Kamer ver
klaarde „een liquidatie, van eenige gevol
gen onzer binncnlandsche oorlogen".
Waarin bestaat eigenlijk die regeling
omtrent de cultureele associatie?
De minister van Binnenlandsche Zaken,
Tardieu, die met Briand Tiet ontwerp in
clc Kamer verdedigde, gaf in zijn redevoe-"'
ring er een duidelijke historische schets
van. Door dc wet van 9 December* 1905
werd in Frankrijk de scheiding, tusschen
Kerk en Staat uitgesproken, nadat reeds
de Katholieken door een reeks anti-gods
dienstige wetten in hun heiligste gevoelens
waren aangetast: kloosterordes en congre
gaties waren uit Frankrijk: verdreven, aan
de religieuzen werd het onclerwijsgeven
verboden, het kruisbeeld was verwijderd
uit alle openbare gebouwen. En ten slotte
hadden zij met verontwaardiging de regee
ring paidij zien trekken voor eenige bis
schoppen, die in opstand waren gekomen
tegen het gezag van den Paüs. Vooral dit
laatste, feit had het mistrouwen van Rome
en de Katholieken opgewekt: zou de
Fransche regeering een eventueel 'schisma
niet bevoordeelen? En toen dan ook vol
gens de wet op de scheiding van Kerk en
Staat voorgesteld werd dc kerkelijke goe
deren toe te wijzen aan cultureele associa
ties, die onder liet gemeen recht zouden
vallen, wees Rome dit af. Indien immers
die associaties niet onder het gezag der
bisschoppen werden gesteld, zouden zij zich
tegen het kerkelijk gezag kunnen verhef
fen, ja zelfs e.cn afscheiding mogelijk ma
ken. En dat Rome geen ongelijk had, be
wezen wel de pogingen cultureele associa
ties op te richten, die alles behalve Ka
tholiek waren.
De Heilige Stoel bleef dus gekant tegen
do oprichting dier associaties, die da*n ook
niet werden gesticht. Maar wat liu te doen
met de vroegere kerkelijke goederen, die
volgens de wet aan die associaties zouden
worden toegekend? Een nieuwe wet, die
ingezonden mededeeling.
v-o-c^C- -
van 1907, wees ze ten slotte toe aan lee-
ken-inrichtingen van weldadigheid en tot
aan het begin van den oorlog werden van
de 450 millioen francs kerkelijke goederen
er 428' millioen aan die lcekeninstellingen
toegewezen. Zonder tegenstand der Katho
lieken gebeurde dit. echter niet: de inven
tarisatie der kerken, dc inbeslagname van
pastorieën en bisschoppelijke paleizen gin
gen gepaard met allerlei manifestaties, ter
wijl talrijke personen, die bepaalde pieuze
fundaties in kerken hadden gesticht, of
wel hunne afstammelingen den staat on
telbare processen aandeden.
Ongeveer een jaar na den wapenstil
stand begonnen nieuwe onderhandelingen
met Rome en gezocht werd naar een nieu
we formule voor de cultureele associaties,
waarmede ook dc Heilige 8 to el zich zou
kunnen vereenigen. Het niet-bestaan im
mers er van was dc oorzaak van een
voortdurende reeks conflicten tusschen
wereldlijke en kerkelijke autoriteiten. Was
toch het eene doel der associaties het voor
zien in dc behoeften van den ceredienst,
het tweede was het onderhoud der kerk
gebouwen. In liet eerste geval werd voor
zien door de milddadigheid der geloovigen,
maar deze bleek niet toereikend om ook
de associaties in haar tweede bedoeling,
te vervangen. Het onvermijdelijke gevolg
was dar dc kerkelijke autoriteiten de
wereldlijke aansprakelijk stelden voor het
vervallen der kerkgebouwen, daar deze in
staatseigendom waren overgegaan, terwijl
op haar beurt dc wereldlijke autoriteiten
antwoordden dat.de kerk de cultureele as
sociaties dan maar moest erkennen, daar
deze met het onderhoud der kerkgebouwen
belast zouden worden.
Eindelijk na lange en zorgvuldige on
derhandelingen werden Rome en de Fran
sche regeering het eens: in elk diocees
zou een associatie worden opgericht, die
alle kerken van het diocees omvatte en
waarvan de bisschop het hoofd zou zijn.
Statuten werden opgesteld en na nieuwe,
langdurige onderhandelingen goedgekeurd
Het was dc eerste stap nader- tot den
vrede, ofschoon Rome niet op alle punten
bevredigd was. Maar het zou ook uiterst
moeilijk zijn geweest te voldoen aan den
eisch van den Heiligen Stoel de kerkelijke
goederen, die in den loop der jaren aan
de leekeninstellingcn waren toegewezen,
aan deze weer te ontnemen en ze aan de
nieuwe associaties toe te wijzen. Maar
eenige andere regelingen werden toch ge
troffen om zooveel mogelijk aan die ge
rechtvaardigde, maar moeilijk verwezen
lijkbare wensch tegemoet te komen. Zoo
werd aan tussckenpersoncn of aan in
stellingen, die als zoodanig waren op
getreden om zooveel mogelijk van het oude
kerkelijk goed te redden voor zijn oor
spronkelijke bestemming, vergund die
goederen zonder betaling van overdrachts
rechten aan dc nieuwe associaties over
te dragen. Verder werd aan openbare
instellingen, aan welke goederen uit picuzc
fundaties waren toegewezen, door een de
creet toegestaan zich te verstaan met
de diocesane associaties om voldoening te
kunnen geven aan de wenschen der stich
ters. En ten slotte besloot dc regeering
de overgebleven millioenen, eertijds aan dc
kerk ontstolen te restitueeren aan de dio
cesane associaties. En dit laatste voor
stel is de wet, die ondanks den tegenstand
van radicalen en andere verstokte anti-
clericalcn onlangs door do Fransche Kamer
is aangenomen.
Overweldigend groot is de meerderheid
der regeering niet geweest, ongeveer ze
ventig stemmen (het aantal Fransche af
gevaardigden bedraagt ruim zes honderd),
maar het is een vaste en zekere meerder
heid geweest: in den loop van het debat
heeft de regeering meer dan tien maal
dc kwestie van vertrouwen gesteld, meer
dan tienmaal heeft zij dus haar bestaan
op liet spel gezet- en eiken keer had zij
dezelfde trouwe meerderheid om haar
heen. Nog nooit heeft dc regeering niet
zooveel zelfvertrouwen, met zooveel over
tuiging en zekerheid gehandeld als juist
in deze kwestie. Naast het verlangen
door liet ondersteunen der missic-congre-
gaties de invloed van Frankrijk in vreem
de gewesten te verzekeren, heeft wel de
gelijk bij de overgroote meerderheid der
Franschen de idee voorgezeten de relaties
mqt dc Kerk te verbeteren door het op-
lóssen der cultureele kwestie, En daarom
mag deze wet als een verblijdend teeken
voor dc relaties tusschen Parijs en Rome
worden beschouwd en als een werkelijk
definitieve, omkeer in de mentaliteit der
Fransche regeerders. En het is een groote
vraag of de verstokte anti-clericalc radi
caal-socialisten liet lang zonder dc regee
ring zullen kunnen stellen m.a.w of zij,
die toch nog steeds een talrijke groep in
de kamer uitmaken, nog lang het ver
trouwen van hun kiezers zullen genieten,"
die jarenlang in de meening levend, dat
rcgecren zonder radicalen niet mogelijk
was,- plotseling huil afgevaardigden jyén
behandeld als een willekeurig" oppositie
partijtje zonder reëelc invloed.
Parijs, April 1929.
j. W. KOLKMAN.
UIT DE OMGEVING
DE NIEUWE TELEFOONTARIEVEN.
De conferentie te Hillegom.
Omtrent do te Hillegom gehouden con
ferentie ter bespreking van dc herziening
der rijkstelefoontarieven wordt ons nog
het volgende gemeld:
Aldaar waren bijeen als vertegenwoor
digers van hunne gemeenten en organisa
ties dc navolgende heeren: Mr. D. F.
Pont, Burgemeester der gemeente Hille
gom; D. de Vreugd, wethouder der gem.
Hillegom; J. II. Balvers, wethouder der
gem. Hillegom; Mr. J. B. Sens, secretaris
der gem. Hillegom; G. Tromp, wethouder
der gem. Lisse; J. O. dc Haan, secretaris
der gem. Lisse; J. P. Gouverneur, Burge
meester der gem. Sassenhciin; J. G. van
Eeden, wethouder der gcni. Noordwijk; C.
van der Wiel, wethouder der gem. S'oord-
wijk; A. A. C. M. van lersel, burgemees
ter der gem. NoordwijkcrhoutE. Oost-
dam Hz., wethouder der gem. Noordwijkcr
hout; Mr. K. J. 'G. Baron van Hardcn-
brock, burgemeester der gcm. Benncbroek
J. van Lierop, wethouder der gem. Bennc
broek; W. F. van Waveren, wethouder der
gem. Benncbroek; II. J. Voors, secretaris
der Ver. v. Bloembollencultuur; J. B. Mes-
kers, Hillegom. Lid van den Bond van
Bloemb. handelaren; Mr. M. Toulot van
der Koog, Secretaris alsvoor; Jos. Braam,
Heemstede, Lid van het Holl. Bloembol-
lonkw. Genootschap: W. Jonkheer, Lid
van dc Afd. Hillegom v. d. Ver. v. Bloem
bollencultuur; E. R. N. J. Bijl van Diuj-
venbode, Lid alsvoor; Lindhout, Lid* Afd.
Noordwijk, alsvoor; Jansen Hendriks, Lid
Afd. Bcnnebroek, alsvoor: Van der Meer,
Lid Afd. Noordwijk alsvoor; Ir. W. J. Bur-
gersdijk, Lid K. v. Kooph. en Fabrieken te
Haarlem: G. Molkenboer,. Onder-Voorz. K.
van Kooph. en Fabrieken voor Rijnland;
C'. G. J. Alkemade Sr., Lid alsvoor; Mr. P.
G. Knibbc, Secretaris alsvoor.
Het bestaande streeknet Lisse .vormt de
onmisbare schakel in het onderling han
delsverkeer van dc beoefenaars v'an het-
bloembollenbcdrijf, voor zoover gevestigd
in de streek Haarlem-Leiden.
Door de inrichting van het stroeknet
heeft het- Hoofdbestuur de sterke economi
sche saamhoorigheid erkend cn een ge
makkelijk en goedkoop onderling telefoon
verkeer mogelijk gemaakt. Daardoor heeft
het telefoonverkeer in de Bloembollen
streek een aanzienlijke uitbreiding onder
gaan en is liet geworden wat het thans is.
Zeer tot haar leedwezen heeft de verga
dering geconstateerd, dat, bij liet door uw
Hoofdbestuur voorgestelde gesprekkenta-
rief, dit streeknet Lisse, zal worden ver
deeld in plaatselijke netten, mét liet ge
volg dat voor gesprekken met abomié's uit
INGEZONDEN MEDEDEELING.
DEN HAAG
Alléén Hofweg 6
TERDAM
Hoogstraat h. Spui
andere gemeente het voorgestelde interlo-
ca-lc tarief zal gelden.
Tot deze conclusie is dc vergadering ge
komen op grond van dc overweging dat
door uw Hoofdbestuur voor elk ..locaal"
gesprek 2.5 cent wordt berekend en voor
een interlooaal gesprek minstens 10 cent.
Het. begrip ..locaal gesprek" wordt voorts,
blijkens dc Nota van September 1928,
strikt beperkt tot ecu gesprek tusschen
abonné's welke op hetzelfde plaatselijke
kantoor zijn aangesloten. Zelfs wanneer in
éëno gemeente meerdere telefoonkantoren
zijn wordt een gesprek tusschen abonné's,
aangesloten op verschillende dier kanto
ren, niet- als locaal maar als een inter-
locaal gesprek beschouwd, wat o.a. blijkt
uit hetgeen vermeld is in de genoemde
Nota. van het Hoofdbestuur onder B. 31.
In het algemeen:
Indien voor een „locaal" gesprek een
bepaald bedrag moet worden betaald, .zal
noodzakelijkerwijs voor oen „interlocaal"
gesprek meer moeten 'worden betaald.
Door een 'dergelijk tarief per locaal ge
sprok wordt derhalve elk strceknet verkeer
onmogelijk.
Voor niet één streeknet is door 8 uw,
Hoofdbestuur ecu uitzondering gemaakt,
ook niet voor hei streeknet van dc Bloem
bollenstreek. Zelfs werd in de vergadering
van 7 Maart jl. in den Dierentuin te Den
Haag, door Ir. Warning niet onduidelijk te
kennen gegeven, dal inderdaad ook het
streeknet in dc Bloembollenstreek in een
aantal locale netten zou worden omgezet.
Afgaande op de door uw Hoofdbestuur
medegedeelde en hier geïnterpreteerde
gegevens, veroorlooft de vergadering zicii
er bij uw Hoofdbestuur met klem op aan
te dringen, deze wijzigingen in den be
st aanden toestand niet aan te brengen,
maar deze te laten zooals hij is.
Indien een gesprek tegen locaal tarief
tusschen abonné's uil economisch bijeen
behoorende gemeenten onmogelijk is bij
invoering van een gesprekkentarief, dan
ware hei vaste abonnementstarief alleen
reeds om deze reden te verkjezen.
Aan het bestaande systeem der vaste
abonnementen is nog dit voordeel van be-
tcekenis verbonden, dat straks bij automa-
tïsecring de keus zou kunnen worden ge-
gevcii tusschen een locaal abonnement en
een streeka-bonnemenl. Daarbij zou tevens
zoo noodig', aan de weinigsprekers op hun
zuiver locaal abonnement eenige reductie
kunnen worden verleend, terwijl veelspre
kers bij een bepaald aantal gesprekken op
dc spitsuren, tot het nemen van een twee
de lijn zouden kunnen worden verplicht.
Bovendien zegt uw Hoofdbestuur zólf in
de genoemde Nota dat dit stelsel in dc
toepassing het eenvoudigst is, minder ad
ministratieve!] omslag vereischt dan an
dere regelingen en in den smaak valt bij
het publiek.
De vergadering heeft in niet één der
door Uw Hoofdbestuur aangevoerde argu
menten een reden gevonden waarom het
'bestaande stelsel zou moeten worden ver
vangen door oen "systeem, waarbij het
streeknet zou verdwijnen. Grooto voldoe
ning heeft het ook gewekt, dat pit niet
éénc uiting van uw Hoofdbestuur behoeft
tc worden afgeleid, dat het vaste abonne
ment bij automatisecring niet tc handha
ven zou zijn.
Aan liet voorgestelde gesprekkentarief
kleeft voorts nog het bijzondere nadeel,
dat de economisch zwakkeren het ernstigst
er door zullen worden getroffen.
In de Bloembollenstreek is het namelijk
gewoonte, dat do handelaren dc ver
schillende. kweekers afvragen of deze dc
vaak kleine partijen der door hen verlang
de bloembollen, voorradig hebben cn voor
een bepaalden prijs willen afstaan. Wan
neer voor elk locaal gesprek 2.5 cent moet
worden betaald (wat oen vermindering
van het aantal gesprekken met 30 pet. ten
gevolge zal hebben) dan zullen de kleinste
kweekers ter plaat-se het eerst worden
overgeslagen.
In veel ernstiger mate zal dit het geval
zijn, bij dc gesprekken met- naburige ge
meenten, wanneer voor elk dier gesprek
ken 10, 20 of 35 cent betaald moet worden.
Ook bieden dc kleine kweekers thans
vaak telefonisch hun artikelen aan dc han
delaren aan. Dit zou hen door liet voorge
stelde gesprekkentarief voortaan grooten-
deels onmogelijk worden gemaakt.
Ongetwijfeld zullen door het systeem
van betalen per gesprek ook elders, in het
U IT 'DE RADIO-WERELD.
Programma's voor Woensdag 10 April.
Huize n, 339.9 M. N a li u u r 1852 M.
Uitsluitend N.C.R-V.-uitzcndinge;i.
11.0011.30 Korte Ziekcndienst.
12.301.45 Solistcnconccri.
5.000.00 'Kinderuurtje.
0.006.30 Gramofoonplatcn met toespra
ken- van William Booth.
0.307.00 Fransche les.
7.007.30 Boekhoudlcs.
7.30 Uitzendavond.
Hilversum, 1071 M.
10.0010.15 Morgenwijding.
1-2.152.00 Concert door het Avro-Trio.
2.003.00 Kindorniu-fcinee.
3.00—--1.00 Maak het zelf, cursus.
4.001.30 Accord eon muziek.
4.305.00 Pianoconcert door F. Pfeiffer.
5.305.45 Gram of oonniu ziek.
5.450.15 Landbou wlia1 fuurtj e
G.157.15 Concert, door hel Avro-Trio.
7.157.45 Gezondheidshalfuurtje.
8.00 Sonatenconcert. voor viool cn piano.
S.4511.00 Concert door het omroep
orkest. Nationaal Roe meen sch programma.
9.30—9.45 Concert door Lotti Muskens-
Sleurs.
9.-1511.00 Populair orkest concert.
11.0011.30 Gramofoomauziek.
Daventry. 1562 M.
10.35 Kerkdienst.
11.0.3 Lezing.
11.20 Gramofooninuziek.
12.20' Ralladènconcert (sopraan, bariton).
12.50 Gramofooninuziek.
I.202.20 Orlcestconcert.
3.20 Balla-denconcert (tenor, viool).
3.50 Lezing.
4.05 Licht klassiek concert. Bolton Trio.
.3.05 G'oncert-orgelbcspeling.
5.35 Kinderuurtje.
6.20 Muziek.
6.35 Nieuwsberichten.
6.50 Tuinpraatje.
7.00 Muziek.
7.05 Sonaten van Haydn.
7.20 Lezing.
7.35 Muziek.
7.45 Lozing: The iron blue.
8.05 Concert.
8.20 „The cherry orchard", cumedio.
10.20 Nieuwsberichten.
10.40 „Toniquc", radio-revue. Koor, or
kest cn solisten.
II.20—12.20 Dansmuziek.
,.R a d i o-P a r i s", 1741 M.
12.502.10 Concert door hei sl rijk-
kwartel.
4.055.05 Orkestconcert.
7.057.50 Gramofooninuziek.
8.35—11.10 ,.Lc G'id", Corneille. Kamer
muziek.
Lange n -Le rgj 162 M.
9.35 cu 11.30 Gramofooninuziek.
12.251.50 -Orkestconcert.
.3.055.50 Roenieensch concert.
7.20 Concert, Wcrng-orkcsl - cu Josof
Plant, humorist. Daarna lot 11.20 dans
muziek.
Z c cs on, 1649 M.
11.204.20 Lezingen.
4.205.20 Orkestconcert.
5.207.20 Leziugcn.
7.50 Orkestconcert.
3.50 Voordracht. Daarna: Persberichten
en tot 11.50: Dansmuziek.
Ham b ur g. 395 M.
1.052.05 Gramofoonplatcn.
4.20 Kamermuziek.
5.20 Orkestconcert,
7.20 Orkest- en koorcoiiccrt.
8.20 Hoorspel.
8.50 Cabaret.
bijzonder de minst kapitaalkrachtigen in
zeer sterke mate, dergelijke indirecte
schade van het gesprekkentarief moeten
lijden.
Verdwijning van dc streeknetteu zou
een zeer groot verlies bcteckencn voor net
platteland en inzonderheid voor de bloem
bollenstreek en dat niet alleen voor dege
nen die direct op hel streeknet zijn aange
sloten, maar ook voor degenen die op in
directe wijze daarmede zijn verbonden.
De vergadering dringt er daarom bij
uw Hoofdbestuur met den meest inogelii
ken aandrang op aan geen systeem in ie
voeren, waarbij het streeknet voor de-
blocmbollcnstreck zou moeten verdwijnen.
FEUILLETON
Vrij bewerkt naar het Duitsch
door P. G. Hoeks.
(Nadruk verboden).
2-2)
Daar bewees Hcino op 'n middag zijn
familie de eer om met hen te middagma
len. Zijn vri-cndeii waren uitger.oodigd op
een diner, waarbij Heino, als niet- van adel
zijnde, niet was gevraagd en zoo kwam 't,
dat hij ditmaal thuis ging eten.
Koller keek verwonderd op, toen hij zijn
oudste zoon zag binnenkomen, maar Heino
deed. alsof hij daarvan niets merkte. Hij
waande zich veel te hoog boven zijn vader
verheven om ook maar eenige notitie van
hem te nemen.
Zijn moeder vond heb heerlijk, dat
Heino haar dc eer bewees aan haar tafel
,tc komen en haar gezicht glom van vreug
de. Als hij alles nu maar fijn genoeg vond
Nauwelijks had hij de soep geproefd, of
hij legdö zijn lepel neer. Hij nam do voor
hem staande wijnflcsch in de hand en las
het merk. Hij trok even dc schouders bp,
als om aan te duiden, dat het niet veel bij
zonders was, schonk zich een half glas er
van iu, nam er een teug van en zette dc
flesch dan weer op tafel zonder zijn glas
verder te vullen. Hij was een beter merk
gewoon.
v,Laat anderen wijn aanrukken, Heino,
als deze jc niet bevalt", zei zijn moeder
tot hem.
Koller keek vluchtig van zijn bord haar
Heino, maar met een blik, die niet veel
goeds voorspelde.
„Ik heb vanmorgen een zeer interes
sante ontmoeting gehad", begon Hcino,
zeer interessant".
„Wie was het?" vroeg zijn moeder
nieuwsgierig. „Iemand van den hoogeren
adel. misschien V'
„Neen. Het was mijn geëerde broeder in
gezelschap vgn een dame. Zeker zijn zoo
genaamde nicht".
..En heb je nog met-hem gesproken?"
„Maar moeder! Dat zou u toch zeker
niet gewild hebben. Ik was te paard cn
ben hom zonder groet voorbijgereden".
„Die menschen daar schijnen hem hee-
lcmaal ingepalmd te hebben .,Net, wat ik
gedacht heb. Daar zijn ze slim genoeg
voor".
„Mama", zei Selma, .„hij heeft zeker ook
plan timmerman te worden".
Dat was mevrouw een beetje te erg en
daarom zei ze op afkeurenden toon: .Jc
moest je schamen, Selma om zooiets tc
denken".
..Misschien heeft Selma toch wel gelijk",
merkte Heino op. „Hij heeft altijd van die
zotte ideeën gehad en ik heb me wel eens
afgevraagd, wat hij wilde .worden".
„Ei: wat ben jij geworden vroeg zijn
vader hem strak aankijkend.
-In ieder geval geen timmerman ant
woordde hij, heeleinaal vergetend, dat zijn
vader zelf timmerman geweest was. ..Een
ambacht heb ik niet geleerd"
„Had je 't maar geleerd Zoover ik
weet, hèli je tot lieden toe niets anders ge
loerd dan geld verkwisten. Tk twijfel er
aan, of jc in staat zou wezen éénen gul
den zelf te verdienen".
„Beste Koller.riep mevrouw sussend.
Hcino antwoordde niet. Hij deed zijn
servet af en legde 't op iafel.
„Ben jij in staat om op eerlijke wijze
één gulden te verdienen?" vroeg zijn vader
weer. ..Geef daaa- eens antwoord op".
„Dat doe ik hier niet. In geen geval".
..En als ik 't van jc verlang?"
„Koller!".... riep zijn vrouw angstig,
bevreesd voor ernstige gevolgen.
..Ik ben geen kleine jongen meer", zei
Heino, -dus daarop antwoord ik niet".
„Wat ben je anders dan een kleine jon
gen? Eigenlijk gezeid ben jc een kwajon
gen, die geen rooien duit verdjent cn er
maar op los leeft en dat van m ij n geld.
Begrijp jc dat? Van mijn geld!" riep Kol
ler verontwaardigd, wien het begon te ver
velen, dat hij altijd maar voor Heino
moest opdokken. Dat begon hem dwars te-
zit ten, vooral nu hij -dikwijls aan Koer'
dacht, die hem nooit ccji cent gekost had.
Heino stond op en verliet de kamer.
..Maar Koller. jc vergeet"
„Wat vergeet ik?" .iel hij zijn vrouw in
dc rede.
„Dat Heino geen kleine jongen meer is"
-Goed. Ik zal hem dan ook niet meer
aks zoodanig behandelen, als hij 't geld,
dat hij zoek maakt zelf verdient. Nu is hij
van mij afhankelijk".
„Ik denk, dat onze kinderen het wel
niet noodig zullen hebben zelf geld tc ver
dienen. Dat heb jij voor hen genoeg ge
daan".
De eehtgenooteu waren op 't punt he
niet een brief dien hij zijn heer overhan
digde. Dit maakte aan de twist een eindo
en veroorzaakte een heel andere stemming
want de brief kwant van den hofmaar
schalk -en bevatte het bericht, dat de ko
ning die veel goeds van Koller's bouwon
derneming vernomen had, dien middag in
hoogst eigen persoon do nieuwe straat zou
komen bezichtigen en dal wel om vier uur.
Dc hofmaarschalk merkte evenwel op, dat
Koller dit bericht als zeer vertrouwelijk
móest beschouwen, zoodat van elke offi-
cice-lc ontvangst moest afgezien worden.
Koller sprong verheugd op. Zooicis ging
zijn stoutston verwachtingen tc boven.
„De Koning komt vanmiddag mijn nieu
we straat bezichtigen!" riep hij pralend
uit en deelde zijn vrouw en Selma het
heuglijk nieuws mede.
Mevrouw zwol eensklaps van trots. Zij
zou oti moest daarbij tegenwoordig zijn,
maar tot haar grooten spijt beduidde Kol
ler haar. 'dat dit niet zou gaan, omdat de
koning <-lkc officiëele ontvangst vermijden
wilde. „Maar, als jc hen wilt zien", ver
volgde hij, „dan is daartoe wel gelegen
heid. Eén huis is heelcniaal klaar. Je kunt
daarin boven voor de ramen gaan staan".
Koller haastte zich nu naar zijn straat
om alles voor do komst van den koning in
orde te laten brengen, waarbij opzichter
Brand hem met raad en daad ter zijde
stond en hok zich dan terug om te over
leggen. wat hij den koning straks zeggen
Een half uur voor de komst van den ko
ning zaten mevrouw Koller en Selma
reeds voor hel open raam van een der
nieuwe huizen, terwijl Koller zelf. in ge-
kleede jas cu hoogen hoed. zonuwaclilig-
ongeduldig door de straat, liep.
Eindelijk verscheen het koninklijke rij-
tuig Mevrouw en Selma bogen als knip
messen, doch dc koning keek niet eens om
hoog cn beiden bleven dus onopgemerkt.
Wat een teleurstelling! Wat een tcleursi'-l
ling
Maar ook Koller verging 'i niet beter.
Met den hood in de hand stond l.» bui-
gend aan den kant van de straat. Hel rij
tuig rolde hem voorbij cn bleef pas mi
goeie twintig meters verdér -stil staan. Hij
holde het achterna en bereikte liet zon
goed als buiten adem.
Dc koning keek hem mei zichtbare be
langstelling aan.
„En ii is de bouwondernemer V' vroeg
hij.
„Om u te dienen, majesteit". sioticnló
Koller, nog naar adem snakkend.
..Een mooie straat. D» huizen zien er
funo&kvól uit. Z<- zullen een sicrau I n >v-
den van de residentie. Maar du
rein daar" - dit zeggende wees hij naar
het. stuk grond van juffrouw Krul ..ont
siert de straat geheel"
Koller zei. dat het hem nog niet toebe
hoorde.
„Dan mort u hei koopen. Dat zal .Ir
straat ten goede komen".
Hij wou den ko.iing nu iets gaar ze.;
na-res hem -.tolde, toen <lo wagen weer in
beweging zette en hem verhinderde hol-
één woord uit le brengen
De hcelo bezichtiging li1 uoy geen vijf
minuten eeduurd.
(Wordt vervolg-])
