STADSNIEUWS
SCHEFFER'S
VIS CH MARKT 18
ACADEMIENIEÜWS
KERKNIEUWS
UIT DE OMGEVING
tweede blad
DE TELEFOONTARIEVEN.
Een golf van protest.
Door den Voorzitter der Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Rijnland, is
in de vergadering van heden het volgende
medegedeeld:
Hoe beter ons Nodorlaiidsche volk wordt
ingelicht omtrent de voorgenomen her
ziening der Telefoontarieven, hoe krachti
ger het verzet zich openbaart.
Den eersten tijd beperkte dit verzet zich
tot de kringen van handel en nijverheid en
wel om de alles verklarende reden, dat de
groot- zoowel als de kleinhandel een druk
gebruik van de telefoon moet maken en bij
dit tarief er gesprek groote sommen meer
zou moeten betalen.
Verzet tegen het systeem als zoodanig
was aanvankelijk nauwelijks merkbaar. Op
pervlakkig bezien scheen het aanbevolen
stelsel zelfs alleszins redelijk. Bij nadere
beschouwing bleek evenwol dit systeem te
berusten op de meest mogelijke willekeur.
Zelfs bleek dat elk gesprekken tarief, wilde
heb tarief per gesprek althans zoo hoog
zijn, dab het de moeite der administratie
en inning waard bleef, zeer onredelijk moet
zijn. Immers de meerdere kosten welke ge
middeld door de telefoonadministratie
moeten worden gemaakt, als er een aan
tal gesprekken meer wordt gesproken, zijn
zoo miniem, dat deze kosten redelijkerwijs
niet in kosten per elk gesprek afzonderlijk
zijn weer te geven.
Vandaar dat het Hoofdbestuur zoo hard
nekkig tracht aannemelijk te maken, dat
het „belang" dat men van zijn telefoon
heeft of het „gebruik" dat men van zijn
telefoon maakt, een juiste basis voor het*
telefoontarief zou zijn. Het spreekt echter
vanzelf, dat handel en nijverheid deze fout
gaan inzien en dat het verzet zich steeds
meer richt tegen den foutioven prineipiee-
leu opzet en tevens dat het verzet aanmer
kelijk in kracht is toegenomen.
Veilig kan gezegd dat handel en nijver
heid zich in overstelpende meerderheid te
gen het voorgestelde tarief heeft verklaard.
Het platteland oordeelde aanvankelijk
gunstig over de voorstellen. Dit zal hoofd
zakelijk geweten moeten worden aan hot
feit dat door het Hoofdbestuur werd be
weerd, dat de tarieven voor het platteland
een uitkomst zouden zijn.
Bij nauwkeuriger bestudeering bleef
echter van dit voordeel niets over.
Wel werd het interlocaal telefoneeren op
korten afstand iets goedkooper, maar aan
den anderen kant moest 2.5 cent per ge
sprek worden betaald, wat tot gevolg zal
hebben, zooals aan onze Kamer ook werd
bericht, dat de zuinige plattelandsbevol
king nagenoeg geen gebruik meer van de
telefoon zal maken, iets wat tegen het doel
van de telefoon ingaat. Bij kleine netten
heeft men voorts bij twee gesprekken per
dag reeds nadeel en bij iets grootere netten
geen voordeel meer van het nieuwe tarief.
Hoofdzakelijk is echter verzet gerezen
tegen het voorgestelde systeem van beta
len naar elk locaal gesprek. Dit brengt nl.
mede, dat voor een interlocaal gesprek ook
voor den kortsten afstand, meer moet wor
den betaald en dat nota bene minstens vier
maal zooveel. Bij een dergelijke regeling
verva.lt derhalve elke mogelijkheid om een
streekneb te vormen, waarbij vrij locaal zou
kunnen worden gesproken. Dit is wel mo
gelijk bij het tegenwoordige vaste abonne
ment, het welk veel soepeler is in de toe
passing on dit vooral als de telefoon ge
automatiseerd is.
Alleen bij streeknetten is het mogelijk
dat de telefoon op het platteland algemeen
wordt. In Zweden en Denemarken waar het
aantal aansluitingen per 100 inwoners meer
dan dubbel zoo groot is als in Nederland,
bestaat dan ook geen gesprekkentarief.
Onze Kamer van Koophandel de groote
nadeelen voor het platteland beseffende,
heeft gemeend door een Open Brief alle
belangstellenden bij de Telefonie te platte-
lande te moeten waarschuwen tegen de
voorgenomen plannen.
Deze Open Brief blijkt nog te rechter tijd
velen voor de nadeelen van een gesprek
kentarief te hebben gewaarschuwd. Uit
alle oorden des lands heeft de Kamer be
richt ontvangen, dat tegen het gesprekken
tarief bij het Hoofdbestuur, bij den Post-
raad en bij Z.E. den Minister van Water
staat is geprotesteerd. Zeer talrijk was in
zonderheid het aantal gemeentebesturen,
dat dringend verzocht het gesprekkentarief
met in te voeren maar wel een vast abon
nement voor locaal en streekverkeer. Dat
binnen de enkele dagen, sedert de verzen
ding van den Open Brief verloopen, zoo
vele gemeenten hebben geprotesteerd, is
wel een bewijs dat het voorgestelde sys
teem als zeer schadelijk voor de ontwikke
ling der Telefonie wordt beschouwd.
Nog dagelijks komen vele berichten bin
nen.
Veilig kan worden gezegd dat er een golf
van protest opkomt en dat het niet te ver
wachten is dat het Hoofdbestuur, dat
steeds op overleg zooveel prijs blijkt te
stellen, tegen den mtdrukkelijken wensch
van zoo talloos velen zijner aangeslotenen
m, de aanhangige voorstellen zal willen
doorzetten. Het is echter zeer wenschelijk
dat nog meerdere colleges en besturen van
hun opvattingen blijk geven.
Nog is het tijd. De Postraad heeft zijn
advies nog niet gegeven en zoolang de
stroom van protesten blijft aanhouden zal
deze zeker niet aanraden om tot invoering
van het averechtsche stelsel over te gaan.
Ook Z.E. de Minister van Waterstaat moet
zijn beslissing nog nemen.
Als zeer vele colleges, besturen en andere
belanghebbenden protesteeren, zal het ge
sprekkentarief zeker niet kunnen worden
ingevoerd.
A. R. K. A.
De Leidsche afdeeling hield gisteren
avond hare jaarvergadering te 8 uur in de
Graanbeurs, welke druk was bezocht.
De heer Wap opende de vergadering op
gebruikelijke wijze.
Behandeld werden dc ingekomen stukken,
o.m. Leden van groep III, (administratief
belastingpcrsonoel) uit Haarlem heeft aun
de leden dier groep in Leiden verzocht go-
zamelijk een afdeelingsgroep te slichten,
omdat hier ter plaatse nog geen groep be
staat en j.l. Zaterdag is alhier de oplich
ting tot stand gekomen, die vereenigd is
in de A. R. K. A. s
an hot Hoofdbestuur is bericht ontvan
gen dat het verzoek dezer afdeeling om
punt 14 der agenda voor het e.k. congres
bij do eerste punten to behandelen niot kon
worden ingewilligd, waarom werd besloten
een voorstel van ordo in te dienen omtrent
deze aangelegenheid.
Vorder een schrijven tot het oprichten
cencr R. K. AJg. Prop. club hier ter plaatse
volgens den wensch van Zijne D. II. don
Bisschop van Haarlem, goedkeuring in
houdende van dou Hoogecrw. Deken al
hier. Deze club heeft ten doel het behan
delen van sociale en politieke aangelegen
heden. Een yoorloopig comité is benoemd
en op S April e.k. wordt de eerste verga
dering gehouden, toegankelijk voor eiken
R. Katholiek boven 18 jaar. Aan dc plaat
selijke. organisaties alhier is de medewer
king in deze verzocht.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek, dat het aantal leden aanmerkelijk
was gestegen. Hot bleek, dat de. dienst
commissie der Sted. Lichtfabrieken ver
schillende malen heeft vergaderd, '/oer ur
gente zaken werden door de organisatie be
sproken en met klem verdedigd. Jammer
is het echter, dab zeer belangrijke zaken,
vqoI te lang, na toezegging, op uitvoering
laten wachten. Men krijgt zoo den 'indruk,
dat het algemeen' belang der ambtenaren
en werklieden niet bogrepon wordt, en voor
een persoonlijk inzicht op den achtergrond
wordt geschoven, of niet wordt uitgevoerd.
Laten wij hopen dat dit in de toekomst an
ders zal worden, opdat do organisatie steeds
zijno gevolgde gedragslijn zal kunnen blij
ven volgen.
Overigens was men met de gevoerde
actie tevreden. De afdeeling vierde haar 2e
lustrum. Niemand zal vergeten dien schoe
nen Zondagmorgen in dc kapel bij de Eerv.
Zusters, waar bijna allo leden ter H. Tafel
naderden. Verder hot gemeenschappelijk
ontbijt en tot slot een schitterend geslaagd
feest, waaraan 150 personen deel namen.
Het wederoprichten tot een groep verple
gend personeel heeft dc volle aanducht van
het bestuur.
Dank werd gebracht aan de Rcdactio
der „Leidsche Courant" voor dc opgenomen
verslagen; van de pers gaat steeds een
groote propaganda uit.
Uit het verslag van den penningmeester
bleek, dat het nadeelig saldo over 1927 was
ingehaald en een batig saldo was verkre
gen.
De voorzitter dankte hartelijk den secre
taris, den heer Kriek, voor z'n keurig en
uitgebreid verslag. In het afgeloopen jaar
heeft de afd. veel tot stand gebracht en
voor een heel groot doel is dit bereikt door
de vele werkzaamheden van den secre
taris.
Ook deiï heer v. d. Top werd als pen
ningmeester dank gebracht voor zijn goed
gefinancierd beleid.
Verder werd door den lieer Kriek, die
als mede-afgevaardigde naar het buiten
gewoon Congres te Utrecht op 9 Maart «s
geweest, in breede lijnen het daar verhan
delde meegedeeld. De heer Bulten heeft
daar als le afgevaardigde namens de af
deeling belangrijk gesproken, voornamelijk
i.z. de houding betreffende kindertoeslag
van de R. K, Centrale.
Tot leden der kascommissie werden be
noemd de heeren Bals-ieben en Horixks.
De aftredende bestuursleden, de heeren
Gijbeis en Kasleleijn, werden herbenoemd.
Tot voorzitter der afdeeling werd met
algemeene stemmen gekozen de heer Ma ri
ders, Hoofdopzichter bij den Prov. Water
staat. Tot afgevaardigden voor het jaar-
lijksch Congres, dat wordt gehouden te
Hoor», werden gekozen de heeren Bulten
en Kriek.
Daarna werd besproken de agenda der
voorstellen voor het congres.
Als candidaat voor A'oorzitter van het
hoofdbestuur werd met algemeene stem
men gesteld do heer Bulten. De afdeeling
voelt steeds het wenschelijk der reorgani
satie van de vereeniging en het orgaan uit
gestippeld in de lijnen door den heor Bul
ten. De reorganisatieplannen waren tot op
heden nog niet in het orgaan verschenen,
de afdeeling betreurde dit feit. Alzoo is
het onmogelijk voor 1 April e.k. hierop
amendementen of voorstellen in te dienen,
teneinde die zaken zoo zuiver mogelijk te
stellen. Het H. B. heeft kort geleden in liet
Orgaan bericht deze voorstellen bekeDd to
maken, waarom werd besloten het Hoofd
bestuur alsnog op deze nalatigheid te wij
zen.
Na eenige prachtgeschenken kosteloos
onder de leden te hebben verloot, waar
voor den ruilden gevers dank werd gebracht,
werd de vergadering gesloten.
Botercontrolestation Leiden.
Verschenen is het jaarverslag van het
Botercontrolestation Leiden over 1923,
waaraan het volgende is ontleend:
Do statuten en het huishoudelijk regle
ment werden in overeenstemming gebracht
met de nieuwe, voor liet Botercontrolesta
tion Leiden geldende voorschriften; li ier
door is de werkwijze van het station thans
geheel in overeenstemming met die van de
overige botercontrolestations.
Het laatste gedeelte van het bij de op
richting in 1920 door dc regeering ver
sterkte renteloos voorschot kon in den loop
van het verslagjaar worden afgelost.
Op 31 December j.l. waren vijf berijven
bij het station aangesloten. Het bedrijf van
den heer Th. Oosterkamp te Lexmond ging
in andere handen over en is niet meer aan
gesloten bij het station. Eén verzoek tot
aansluiting werd afgewezen.
De controle op do aangesloten bedrijven
kon ook in 1928, dank zij de toestemming
van den minister van binnenland sche zaken
en landbouw, worden toevertrouwd aan
eenige ambtenaren der rijk6zuivelinspectie.
Het aantal controlebezoeken bedroeg 148.
DE LEIDSCHE (COULANT
ÏNrtÉZONnE» MEOEOEELING.
Voor solifcde en moderne Heeren
en Johgeheeren-Keediaij naar
KLE£C;:iG^W4pAZIJN
In de gcoontroloorde bodrijven werd niots
abnormaals waargenomen.
Er werden bij j>roducenten 112 monsters
genomen, bij handelaren 150 monsters. Van
de botenuonster» bij producenten genomen
wisselde liet vochtgehalte van 10.8 pet. tot
15.0 pet. on was het gemiddelde 13.1 pet.
(v.j. 13.6 pet.); van do botermonsters geno
men bij handelaren wisselde hot vochtge
halte van 9.4 pet. tot 15.2 pot. on was liet
gemiddelde 14.0 pet. (v. j. 14.28 pet.). Van
dc bij productenten genomen monsters had
één een vochtgehalte boven de toelaatbare
grens van 15.5 pet. n.l. 15.G pet., terwijl van
clo bij handelaren genomen monsters geen
enkel een vochtgehalte boven die 'grens had-
Met betrekking tót de door dc aangeslo
ten handelaren gevoerde l^edrijfsboekliou-
diug vermeldt liet verslag, dat uit dc con
trole is gebleken dat wat dc vermenging,
verwerking of verpakking van boter van
verschillende herkomst betreft, inderdaad
datgene is geschied wat in de registers
stond genoteerd. Een goede controle hier
op is zeer wel uitvoerbaar gebleken.
In één geval zag hot bestuur zich ge
noodzaakt, een der aaugeslotcnen een boete
op te loggen wegens oen to hoog watergc-
halle.
De controle van het station strekte zich
in 1928 uit. over 93.018 K.G. gcprodeceerdo
boter (v. j. 151.77- K.G.), 113,428 K.G. ver
handelde boter v, elke nog voorzien was van
liet oorspronkelijke Kijksmerk (v. j. 213.190
K.G.) en 343.563 K.G. boter, welke verhan
deld werd na te zijn verwerkt, vermengd
en (of) omgepakt en daarna voorzien van
een nieuw Rijkswerk (v. j. 315.471 K.G.).
Uitgereikt werden 307.100 Rijksbotermcr-
ken (v. j. 308.500), terwijl 93,000 inwikkel-
papieren met het Rijksmerk werden be
drukt (78.000).
Blijkens de rekening werd aan contribu
tie ontvangen 2672.13. Zij sluit mot een
batig saldo ad 905.95.
LEIDEN. Geslaagd:
candidaats-examen inde wis- en natuur
kunde letter D, de heer J. W. Boehmer
(Leidon);
candidauts-examen in de wis- cn natuur
kunde letter K, dc heer P. van Goinga (Al
melo)
economisch doctoraal-examen Indologie,
de heeren 'G. van Gelder (Amsterdam) on
K. P. Rijpstra (Hadingen)
doctoraal-examen m do geneeskunde,
mej. S. J. M. Pas (Schiedam) en dc heer F.
M. Vonk (Den Haag);
doctoraal-examen rechtsgeleerdheid de
heer H. B. R. Tripling (Rijswijk).
Bevorderd is tot doctor in de letteren en
wijsbegeerte op proefschrift getiteld ...Stu
diën over Fréderic Chopin", de heer E. W.
Schallenberg (geb. te Rotterdam); idem tot
doctor in dc rechtsgeleerdheid op proef
schrift getiteld „Veranderingen in het Rijn
régime van don wereldoorlog", de heer A.
J. N. M. Struyckeu (geb. te Don Haag).
Bevorderd is tot arts do heer N. Vcrwey
(Den Haag).
KARDINAAL GALLI. f
Uit Rome wordt gemeld, dat overleden
is Z-Em. Kardinaal Aureli Galli.
Hij werd 2G Fobr. 1868 tc Frascali ge
boren en studeerde aan dc diocesane se
minarie en aa nhet college Capranica lo
Rome, waar hij in 1835 promoveerde tot
doctor in de theologie en philosophic.
Op 21 April 1889 werd hij priester ge
wijd. Hij werd particulier secretaris van
Mgr. Tarozzi in 1893.
In Aug. 1903 werd hij beuoemd tot. pre
laat van Z. H. en den 27en Nov. 1908 tot
protonotarius Apostolicus. Hij werd 20
December 1923 tot Kardinaal diaken ver
heven, met de titelkerk van dc H.H. En
gelen in Pescheria.
Kardinaal Galli maakte deel uit van
de Congregaties der Riten, Seminaries,
de Kerkfabriek der St. Pietcr en Buiten
gewone Zaken.
Het Kapittel der E.E. P.P. Kruisheeren.
Het Kapittel der E.E. P.P. Kruisliperen
zal die jaar gehouden worden te St. Aga
tha, daags na Beloken Paschen. De Priors
en twee Procuratoren van alle Klooster-
huizen nemen aa-n het Kapittel deel.
Wordt de Koning van Albanië Katholiek?
Koüing Zogoe van Albanië is van een
oude mohamuiedaansche familie. Reeds
zoodra hij zich in Tirana tot koning procla
meerde, werd algemeen gezegd, dat hij ka
tholiek wilde worden. Er waren vele om
standigheden die dit vermoeden waar
schijnlijk maakten. Op het Kerstfeest wa
ren er in het Koninklijk paleis vier kerst-
boomen versierd. Bij gelegenheid van een
feestmaaltijd ten hove op een Vrijdag, wer
den in verband met aanwezigheid van ver
schillende katholieken alleen vischgerech-
ten opgediend. In Tirana uioet binnonkort
een katholieke kathedraal gebouwd wor
den waarvoor in de katholieke landen van
West Europa het benoodigde kapitaal ge
leend zal worden.'
Deze en dergelijke feiten wettigden het
vermoeden dat Achmed Zogoe werkelijk
van plan is om katholiek te worden. In
den laats ten tijd, werd de koning uit Mo-
hammedaansche kringen die de katholie
ken vijandig gezind zijn en dio steeds too-
uadoring zoeken tot de Orthodoxen, her
haaldelijk gewaarschuwdmen wees hem
op het lot dat Aman Oelluh ondergaan
heeft bij zijn pogingen om ullerlci Wet-ter-
schc hervormingen in te voeren. Maar ko
ning Zogoe antwoordde aan den conserva
tieven minister: „Ik ben geen Aman Oel
luh en mijn Alhancezen zijn geen Aziaten".
Verder liet de koning toe dat do beken
de Mohammedaan sche vrijdenker Mnhli
Frasocri, in het officieel»? regoeringsorgMun
„Gazeta e Re" den Koran scherp tc bocri-
tisooren cn belachelijk tc maken.
Het lijdt geen twijfel dat er oncter de
jongere intellectueole kriogon in Albanië
oon sterke strooming merkbaar is nanr het
katholicisme. Natuurlijk ligt. er in liet
voornomen van Aclimod Zogoe ook oen po
litiek clement: hier spreekt vooral het ver
langen naar de plechtig»1 koningskroning al
heel sterk mee, want de Limn kent geen
koningskroning. Men /.egt dut hiermede
de terugkeer van Albanië'1 i V Wesl-Eu-
ropeesche cultuur besloten zou worden. Als
»le koning Katholiek zou worden zullen
e •goiwiifrld talrijke Mohammedanen zijn
voorbeeld volgen. De Orthodoxen gouden
daardoor iedcreu invloed op hot staalkun
dig leven in Albanië verliezen.
HOOGMAQE.
Tocneel. Op Maandag, 2d»u Pausch-
dag, zal bet R. K: Dames Tooneelgozoliichup
van Rijpwotoring iu café Hillebrand dos
avonds le zeven uur opvoeren het geeste
lijk tooneclspel van Pastoor Kwakman „De
doek van Veronica.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Lezing. Donderdagavond a.s. zal <1 o
ZeorEerw. heer Pastoor voor de letten der
K. K. een lozing houden over 'le liturgie
van Paaschsatordag. Allo leden worden
verwacht.
Geen belangstelling. Tegen gisteren
avond was een vergadering uitgeschreven
te houden in De Roskam om to komen tol
oprichting van een afdeeling der Land- en
Tuinbouwarboidorsbond, waarvan 1e Kat
wijk aan Zee reeds een afdeeling beU-ial.
Op den aangegeven lijdwas do opkomst
echter van dien aard dat men het boter
oordeelde dc vergadering tc verdagen toi
een nader op te geven datum. Tc voren zal
dan flinke publiciteit plaats hebben waar
na. 'n betere opkomst wordt verwacht. Een*
lid van het Hoof cl best uur, de hoer Grove,
die ook heden gesproken zou hebben, zal
dan de. noodzakelijkheid van organisatie
voor tie. Land- en Tuinbouwarbeidcrs uit*
cenzeltcn.
N00R0WIJKERH0UT.
Iner.ting. Dc gelegenheid tot koslc-
looz* inenting wordt voor het dorp openge
steld op 9 April a.s. tc 12 uur 's middags in
de Chr. School en voor tie Zilk cip 10 April
a.s. te 10.30 uur voorm. in oen der school
lokalen van de R. K. School. Opgave daar
toe moet vóór of op 1 April a.s. geschie
den ten gemeentohuizc.
SASSENHEIM.
De nieuwe zweminrichting.
Door B. en W. werd Zaterdag aanbe
steed het maken van schociingen voor de
zweminrichting.
Het bassin krijgt een oppervlakte van
75 nieter bij 33 ;i 35 Motor. Er komen 3 af-
deelingen: een bassin voor jeugdig© perso
nen; een oefenbassin en het diepe bassin.
De maten voor deze. bassins zijn nog niet
definitief vastgesteld. In het diepe bassin
zal hei. water ongeveer 1 Meter hoog ko
men t© staan. De taluds worden voorzien
van graszoden, terwijl om het bassin een
tegelpad komt. Hel gohecl wordt owgoven
met struikgewas. Het aantal kleedkamer
tjes is nog niet vastgesteld. Hoewel er
ruimte voldoende is, meent men voorloopig
te kunrtHjn volstaan mot 45 k 50 kamertjes.
Hoewel het plan was do inrichting met
Mei gereed te hebben, heeft do langdurige
vorstperiode de zaak vertraagd. De in-ge-
bruik-stelling zal eerst in Juni kunnen ge
schieden. De toegangsweg naar dc inrich
ting is dezen winter aangelegd en wordt
thans gerioleerd. Er is gerekend op een
flinke standplaats voor automobielen cn
ook voor de rijwielen wordt gezorgd.
VOORHOUT.
Bouwen. Aan den heer H. Bakker,
aannemer alhier, zijn dc navolgende wer
ken onderhands opgedragen: Ie. den bouw
van een woonhuis voor den heer O. Duiven
voorden aan de Zeestraat te Noordwijker-
hout; 2e. den bouw van een woonhuis met
bollenschuur voor den lieer Alb. Imnierzecl
te Noord\vijkerhout, en 3e den bouw van
een woonhuis met bloemboltenschuur te
Anna Paulowna, voor den lieer C. P. Dui-
ncveld te Lisse.
ZOETER MEER— ZEGWAART.
Voetbal. Zondag 1.1. speelde S. D. O. I
tegen R. C. L. II voor «le competitie op
het 8. D. O. terrein aan den Zegwaartsclien
weg, onder leiding van scheidsrechter W.
J. Lanoel. Het was een zeer geanimeerde
wedstrijd en do sterkste heeft gowonncn,
nl. 8. D. O. met 7-—1. Van die goals werden
er door don midvoor 4 gemaakt.
Het. tweede elftal was minder gelukkig
en verloor dien middag. Wil de vereeniging
vooruit.kpmen, dan zullen de spelers er
vooral aan moeten donken dat (S)ainenspel
(D)oet (O)verwinncn. Het verband is nog
al eens zoek.
De griep. Bleven we gedurende den
winter van de griep verschoond, de laatste
woken heerschb die gevreesde ziekte hier
nog al erg. Vooral ouden van dagen heb
ben het zwaar te verantwoorden.
WOENSDAG 27 MAART 1929
DE PAPENGRACHT.
Nu ons nieuwe gebouw gelegen is aan
de Pupengraoht, heeft deze voor ons-, en
naar wij vertrouwen ook voor onze lezers,
meer boteekenis gekregen, zoodut hot ons
wel de moeite waard leek eens te gaan
.speuren naar dc herkomst van dien naam.
In cle arohievon der gemeente Leiden
hebben wij daarom getracht rlo bronnen op
tc sporen, dio licht zouden kunnen bren
gen in de geschiedenis vgu do Pupengracht.
Edoch.... alle historische documenten
ten spijt moeten wij aan vangen met do ver
klaring, dat dc oorsprong van dien naam
iu liet diepste duister gehuld is.
Geen onkel werk of handschrift is or to
vinden, dat liolit brengt in deze duistere
zaak.
Het oudste handschrift, dat cr unit rent
do Papengrueht bestaat, is een uittreksel
uit de notul'cn van dc „Verguderingc van
dt Uerogte" van 19 September 1668. welke
notulen als volgt luiden:
„Geclolibereert zijiitl© op den requesto
van Papestraat uuu den Noordoosthoek vin
Brcedostr mü i» geresolvpert dat hot huys
\nn Charles Plumper zal zyn het hoeïc-
huys en zulx royunden op tot futsocndc-
lycksten en oerelyckston".
Er was dus in die dagen een conflict
ontstaan over do rooilijn van do Papu-
straat «li»* verbreed moest worden, waar
schijnlijk ""i oen boteio aansluiting op do
Papengrueht te verkrijgen en in dit ver
band maken wij dan ook slechts vermelding
van flezo notulen van d«- Vergadering© van
do Gerogte dio feitelijk onmiddellijk do
Papenstraat bet reffen.
Wij zullen het begin dus maar zoo duis
ter laten als hot is cn iel» vertollen van
de Papengracht.
In een stratenboekje, geschreven door
den historicus S. van der Paauw, vertelt
deze van de Papengracht hot volgende, iu-
twssclien weinig belangrijke, nieuws:
P a p e n g r a c h t.. Overwelfde gruclit.
Loopt, van «le. Houtstraat bij 's Gruvenstoin
tot aun do Langobrug en vandaar tot aan
dc- Breodestraat, «locli dit luatsto gedeelte
is geen gracht, daarom ook Papenstraat
genoemd.
In den tijd van ilezcn historicus lag «lo
Paporigracht du» op dozelfdo plaats, waar
zij 1111 nog is, maar toch is or eepig verschil
tussehen hot verleden cu het heden te con-
statocren.
Van dor l'aauw spreekt van oen over-
\volf.do gracht..
In vroeger jaren is er werkelijk oeu
gracht geweest, die, evenals nu nog onder
do Langobrug, under het straatdok der Pa-
pengracht doorliep. Aldus is do toe|taml
ochter slechts geweest van-de jaren 1633
tot 1805, want dozelfdo historicus van der
Paauw vermeldt? in zijn „Geschiedenis van
Leiden":
„liet overwulvcn van «le Papengrueht was
in «lit jaar voltooid".
Uit hot voorafgaande blijkt, dan, dat met
dit jaar bedoeld is hot jaar 1033 cn eigen
aardig voor de wijze, waarop dc kosten van
dat werk in die dagen werd bestreden is
hetgeen de historicus daarop laat volgen:
I „Do kosten daarvan zijn gedragen voor
één derde deel uit «Stadskas en do restee-
rendo twoo derde doelen* bij omslag over
do langs gphuisdpn een ieder naar do
breedte van zijn erf".
De bewoners can dc Papengracht moes
ten «lus twee derdon van do kosten zelf
betalen, wat tenslotte niots anders dan een
bepaalde vorm van belastingopbrengst is.
Vóór liet jaar 1633 iB de. Papengracht
dus zeer waarschijnlijk werkelijk een gracht
geweest, in welk jaar do gracht overwelfd
werd en «lus op het oog in een gewono
straat werd herschapen, terwijl in 1805 do
aanbesteding van hel afdammen, droog
maken en reinigen van «lie in 1633 overwelf
de Pupengracht tot stand kwam.
Volgens «lo officieel© aanbesteding, waar
van liet handschrift nog in de Leidsche
gemeentearchieven gerust, luidden „Bur-
geniecfrtcren cn Regeerders der stad Ley-
tJen" deze reeds uitgeschreven op 16 Juli
1778, zoodat er ruim 27 jaar voorbijging
voordat dc gunning tot stand kwam en do
aanbesteding kon worden uitgevoerd.
Zooals reeds gemeld dateerde het bestek
dat onderscheidene artikelen bevat en dat
onderteekend in door Evert Gvscn, van
177 b.
D<- aanhef luidt al» volgt:
„Bestek en Conditiën waar naar dc Kd.
Groot Achtb. Heeren Burgcraocsteren en
Regeerders der stad Leyden, ten overstaan
van «ie E«l. Achtb. Heeren Scheepenen
Meesteren van meening zyn aan den minst-
eischendo by publicquc inschrijving aan
to besteeden het afdammen, droogmaken en
reinigen van do o verwulf de Papegragt,
strekkend© van «le Langebrug toL aan tl©
Houtstraat niet al hetgeen hier aan en too-
behooreiiflo is, volgens de onderstaande
conditiën."
Nadat. di«: conditiën d«n urtikolsgewijze
zijn medegedeeld, sluit liet bestek met dc
vermelding: ..Actum binnen Leyden den
16e July 1778. Evert Gijson".
Het contract van don aannemer, dat
eveneens in het archief berust en dat tob
Hagteekening draagt 10 Sept ember 1806, is
mede ondcrtcckend door «le 8cheeper.cn
P. F. Hubrecht en D. van Haltercn en ver
meldt tenslotte dat bovenstaand bestek
werd uitgevoerd door den aannemer Jeroen
van dou Boogerl, die voor don som van 250
guldens had ingeschreven, wat voor dezen
lijd bespottelijk laag, toentertijd een be
langrijk bedrag was.
In verband niet de quaostin «Ier borgen
bij e.en aanbesteding, welke, quaestio op
hot oogenbiik zou actueel is, mogo teri slot
te niet onvermeld blijven het feit, dat ook
door Jeroen van den Boogerl tweo borgen
moesten worden aangewezen.
Verder dan 1805 vertelt do historie niets
meer en gezien de huidige toestand vau
de Papengracht mogen ij veronderstel
len, dat zij na dien tijd ook geen verande
ringen heeft ondergaan.
