20ste Jaargang ZATERDAG 23 MAART 1929 No. 6136 BUITENLAND MEDEDEELING BINNENLAND 9a CeidAeJie Gou/ftMtt Pe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week .f2.50 per kwartaal Eij onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal get Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Yoor Ingezonden Mededoolingen wordt het n dubbelo van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van Ion hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur on ver buur, koop en verkoop f0.50. Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder geïllustreerd Zondags blad. Aan H.H. Aandeelhouders der N. V. „De Leidsche Courant". Dinsdag 26 Maart zullen de nieu we gebouwen van „De Leidsche Courant", Papengracht 32, worden ingewijd door Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent, Bisschop van Haar lem. De aandeelhouders, die deze plechtigheid wenschen bij te wonen, worden gaarne verwacht, 's mid- gs te 3 uur. Na afloop van de inwijdings- en openings-plechtigheid houdt het Bestuur receptie in Maison Bruyns, Rapenburg 8. De President-Commissaris H. J. A. WALENKAMP. Opgelet Op de Volksbond-vergadering te Leiden, ;ze week gehouden, .werd bij de rond vraag een waarschuwing gericht tot de leden om niet te teekenen op de vanwege de A.V.R.O. circuleerende lijsten. Deze waarschuwing was op haar plaats op genoemde bijeenkomst van do stands- organisatie der Katholieke arbeiders. De A.V.R.O. organiseert nJL een refe rendum, om, na een zoo groot mogelijk aantal adhaesie-hetuigingen te hebben ont vangen, de Regeering te kunnen dwingen, hem af te staan een volle week zendtijd, hem te laten bouwen een eigen zender, hem te geven de beste golflengte (d.w.z. die van Huizen). De Katholieken moeten er zich reken schap van geven, dat het verleenen van him adhaesie-betuiging beteekent het te genwerken van den Katholieken Radio-Om roep. En den Katholieken Radio-Omroep be- 'aooren de Katholieken juist te steunen. Niet alle Katholieken zien dat in. Zooals voorheen vele Katholieken niet begrepen, dat zij met de Katholieke pers behoorden mee te werken en er nog, helaas, Katholieken zijn al zijn 't er niet velen meer die uit droeve kort zichtigheid of om een of andere reden van domme ijdelheid de pers der principieele tegenstanders steunen. Maar, 't moét toch algemeene overtui ging worden onder de Katholieken, dat een Katholieke Radio-Omroep in de fei telijke omstandigheden een noodzake lijk goed is voor ons Katholiek open baar leven, een noodzakelijke ver- ei s c h t e voor ons Katholiek Apostolaat. En aller Katholieken rechtmatig en dringend verlangen moet er op gericht zijn, dat de Katholieken bezitten een zender met een zendtijd, waarop zij mogen aan spraak maken. Onverschilligheid in deze beteekent zij- delingschen of rechtstreekschen steun aan de propaganda van beginselen die staan tegenover de Katholieke. Principieel zijn op het terrein van de radio is een voor de Katholieken opaf- wijsbare plicht. Een plicht, dien wij moeten begrijpen en waarnaar wij behooren te bandelen voordat hette laat zou zijn! Practisehe verdraagzaamheid beschou wen wij, Katholieken, als een eisch, welke voortvloeit uit onze beginselen. Maar onze verdraagzaamheid zou toch wel wat al te groot zij, als wij ons daardoor lieten be jegen, om onze eigen Katholieke belan gen tegen te werken! VAN HET VATIC A AN TWEE AUDIËNTIES IN HET VATIKAAN. Hoe Pius IX in 1870 de gezanten voor het laatst ontving. De „Osservatore Romano" vergelijkt de laatste audiëntie, die paus Pius IX aan bet diplomatieke korps toestond, vóór de in neming van Rome, met de eerste audiëntie van den tegenwoordigen paus aan de ge zanten na de onderteekening van de over eenkomsten van het Lateraan. Den 20sten September 1870 woonden ze de mis van den paus bij, waarna ze in een van de pause lijke zalen bijeenkwamen. Ze waren 17 in getal. Van den kant van Sint Pancras drong het gerucht van het geweervuur door en van de Porta Pia het gebulder van het geschut. De diplomaten wilden den paus door hun tegenwoordigheid moed inspreken Pius IX voerde geruimen tijd het woord en eindigde aldus: „Mijne heeren, ik zou willen zeggen, dat ik op u rekenMaar de paus rekent op aarde op niemand meer. Houdt er niette min rekening mee, dat de kerk onsterfe lijk is". Het was halftien in den ochtend. Een officier van den pauselijken staf kwam aankondigen, dat het Italiaansche leger een bres in de stadsmuur gestooten had. Pius IX raadpleegde met enkele woorden kardinaal Antonelli en zei tot de ambassa deurs, die- sterk onder den induk waren: ,,Ik geef last te capituleeren. Waarom de verdediging voort te zetten? Door allen verlaten, zou ik vroeg of laat moeten zwich ten en ik mag niet noodeloos Jiloed ver gieten". De paus beval den diplomaten de bui- tenlandsche vrijwilligers aan, die waren toegeschoten om hem te verdedigen, en zei op plechtigen toon, dat de geschiedenis en de wereld eens zouden erkennen, dat het hem berokkende onrecht een belangrijk vraagstuk niet had opgelost, maar veel eer moeilijker gemaakt. Pius IX ging heen, de oogen vol tranen. Zwijgend verlieten de diplomaten het Va- ticaan. Welk een verschil tusschen die audiën tie en die van deze dagen! De ambassa deurs waren nu ten getale van 27. De Ita liaansche ontbrak nog, maar niet meer voor lang, want men wacht met zijn benoeming alleen de goedkeuring door het parlement van de overeenkomsten van het Vaticaan en de bekrachtiging door paus en koning af DUITSCHLAND De jongste verkiezingen in Saksen. Zijn ongeldig, beslist het rijksgerechtshof. Het staatsgerechtshof van het Duitsche rijk te Leipzig heeft gisteren over het con stitutioneel geschil tusschen de sociaal democratische fractie van den Saksischen landdag en den staat Saksen over de gel digheid van de Saksische landdag-verkie zingen. van 31 October 1926, beraadslaagd. Het gerechtshof besliste: „De verkiezin gen van 31 October 1926 voor den Saksi schen landdag zijn ongeldig. De regeering van den vrijstaat Saksen is verplicht, nieuwe verkiezingen uit te schrijven. De toestand is hierdoor bijzonder moei lijk. De regeering kan volgens de Saksische grondwet den landdag niet ontbinden, daar op grond van de beslissing van het staatsgerechtshof de Landdag als niet be staand is te beschouwen. De wetgevende arbeid is daarmeo voor- loopig volkomen xn stagnatie gekomen. Er kan noch een begrooting, noch een voor- begrooting behandeld en aangenomen wor den. ROEMENIE Een nieuwe vorstelijke verloving? Prinses Ileana van Roemenië met Sp a n j e's kroonprins. Een Exchange-be richt aan de Engelsche bladen zegt, dat er een verloving op til zou zijn tusschen prinses Ileana van Roeme nië. de 20-jarige dochter van de koningin weduwe Maria, en den prins van Astnrië, den 21-jarigon zoon van koning Alfonso en troonopvolger van Spanje. RUSLAND. ANTI-PAASCHCAMPAGNE DER SOVJETS. Het Russische volkscommissariaat van Kunsten en Wetenschappen beeft blijkens een bericht in de Moskouscbe ..Prawda" be sloten weder een heftige anti-Paaschcam- pagne te voeren. Aan alle theaters te Mos kou is opdracht gegeven om ondanks het verzet van verscheidene acteurs op de Paaschdagen te spelen en wel op uren, die samenvallen met de godsdienstige plech tigheden ip de kerken, ten einde het kerk bezoek te verminderen. Aan de bioscoop directies is voorts gelast op de feestdagen voornamelijk anti-godsdienstige films te vertoonen. Kcnmerkend voor de atheïstische pro paganda in de Sovjet-unie is voorts nog het feit, dat er een beweging gaande is om den vrijen dag der scholen van den Zondag naftr den Woensdag te verplaatsen. In de streek van Tosmk is deze wijziging reeds in verscheidene scholen ingevoerd onder de leus: „los van de traditie". AFGHANISTAN. Leider der Cjir.wari's vermoord. Politieke moord in Afghanistan. Uit Afghanistan wordt gemeld, dat in de nabijheid van Jallalabad de aanvoerder van den Sjinwari-stam het slachtoffer is geworden van een politieken moord. Men vermoedt, dat de vermoorde, Nahad Khan, gevallen is door de handen van aanhan gers van Habib Oellah, aangezien bij voor nemens was zich bij Aman Oellah aan te sluiten. CHINA. De oorlog uitgebroken. Volgens berichten uit Hankau is de oorlog uitgebroken tnsschen de nationale -regeering van China van Nanking en de machtige Kwangsigroep in do omgeving van Hankau. Schermutselingen hebben plaats gehad bij He Pe Kan Hwei. Nan king heeft 80.000 man gemobiliseerd, ter wijl Hankau 70.000 man in 't veld brengt. De steden liggen op 500 mijl van elkaar. Het uitbreken der vijandelijkheden wordt als onvermijdelijk beschouwd, ofschoon gene raal Tsjang Kai ^>jek, die het commando voert in Nanking, naar men zegt., zijn in vloed zou willen gebruiken tot het bijleg gen van de oneenigheid tusschen de beide partijen. MEXICO. DE OPSTANDIGE BEWEGING. Mazatlan door rebellen ingesloten. Callos zendt hulp. Uit New-York wordt gemeld: De strijd om dc stad ?iazat\£ beeft een voor de règberings troepen ongunstig verloop geno men. De stad, gelegen aan den Stillen Oceaan, is door de opstandelingen ingeslo ten en wordt belegerd, nadat de 2000 fede rale soldaten geweigerd hadden zich over te geven. De verbinding tusschen dc bezet tingstroepen en de regeering te Mexico- City is verbroken. Generaal Calles heeft 6000 man van zijn troepen van Torreon naar Mazatlan ge zonden om do stad te ontzetten. De rebel len hebben de drinkwaterleiding afgesne den, zoodat de bewoners van Mazatlan do in de verdedigingslinie gelegen bronnen moeten gebruiken. In liet Noorden en Westen worden he vige gevechten verwacht. Door het opruk ken der rebellen in Sinaloa wordt de lin kervleugel van het federale leger bedreigd. Het revolutionnaire hoofdkwartier te Nogales deelt mede, dat de opstandelingen den aanval op Mazatlan zijn begonnen en dat de federalen te kennen hebben gege ven, de stad te willen overgeven. De mogelijkheid, dat Amerikaansclie troepen de Mexicaansche grens zullen overschrijden, werd gisteren door Kellogg toegegeven in een verklaring, waarin hij zeide: De regeering der Ver. Staten meent, dat zij stellig het recht heeft te verhinderen, dat granaten over de grens geschoten worden, waardoor leven en bezit van Amerikanen in gevaar gebracht wor den. Zij is volkomen bereid in dit opzicht alle noodige stappen te doen. Dc officieren, die over do troepen aan de Mexicaansche grens het bevel voeren, hebben in dien zin instructies ontvangen. Mazatlan niet ingenomen. Uit Mexico City wordt nader gemeld, dat de verbeide geruchten als zou Mazat lan door de opstandelingen zijn ingenomen, onjuist zijn. Wel hebben de opstandelingen een aanval gedaan, maar zij zijn door de regeeringstroepen teruggeslagen. De bevel hebber der bondstroepen, generaal Carillo, heeft in een bericht aan president Portes Gil, nadrukkelijk er op gewezen dat er aan do in omloop zijnde geruchten over do in neming van Mazatlan geen geloof is te hechten. EERSTE KAMER. Begrooting van Buitenlandsche Zaken goedgekeurd. Aan het slot van zijn gisteren voortge zette rede in de Eerste Kamer, gaf minis ter Beelaerts van Blokland te kennen, dat do verzekering van den Bel gischen Minister-President in de Belgi sche Kamer van 7 Maart, dat de Belgische politiek jegens Nederland er een is van vriendschap en toehadering. maar voor één uitleg vatbaar is. Op de regeering rust de taak na te la ten en te bestrijden datgene, wat wantrou wen zal kunnen wekken. Spreker doet een beroep op de Nederlandsche pers cn ons volk in zijn geheel om bet wantrouwen weg te nemen, daar wij anders geen ver trouwen kunnen verwachten. Hierop werd gereplioeerd door Prof. v. Embden (V.D.) die vroeg of do regee ring niet kon voorzien, dat toch ruchtbaar moest worden, dat het eerste uittreksel van het Utrechtsch Dagblad niöt juist was. Door directe publicatie der regecring had de argwaan, gewekt bij de opeuba-re mec- nïng, weggenomen kunnen worden. Had direct geen vertrouwelijke persconferentie met de groote pers belegd kunnen worden, om te zeggen: Behcerscht Uw pen? Een gevaarlijke uitbarsting van persartikelen had daardoor kunnen worden voorkomen. Had voorts de minister niet eerder ken nis kunnen geven van zijn contact met den Belgischen gezant en de Belgische regee- ring? Over de bekende publicaties wilde de heer C o 1 ij n (C.-H.) niet verder spreken, daar bij de houding der regeering goedge keurd heeft. Ten aanzien van het Belgische tractaat zeide spr., dat dc meerderheid destijds zich verzette tegen het MoerdijkkanaaL Het gevaar bestaat, dat men voor dc twee de maal komt met een dergelijk tracé. Voorzichtigheid met locale correcties is geboden, met het oog op mogelijke conse quenties. Aan do behandeling van dc rechtsvraag zal do grootst mogelijko aan dacht moeten worden geschonken. In zijn dupliek heeft dc minister van Buitenlandsche Zaken jhr. Beelaerts v. Blokland, nog verklaard, dat de reden waarom dc Nederlandsche regee ring geen rectificatie heeft bevorderd na de publicoering van het eerste uittreksel in het „Utrechtsch Dagblad", doze is, dat zij dit niet kon toetsen aan een stuk, waarvan zij niet wist. dat het echt was. Mededeeling aan dc pers van het ge sprek met den Belgischen gezant kou niet gedaan word°n. Een persconferentie om te zeggen„Wind je niet op'was volgens spreker voor de Nederlandsche pers niet noodig, evenmin om haar een bepaalde meening op te dringen. Bij dc besprekingen over liet kanaal- tracé is het niet zoozeer gegaan om hei tracó zolf, als wel over de 'waag waar hot begin en het eindpunt zal zijn. Er is ech ter nooit een kaartje gegeven, waaruit men eenig recht zou kunnen ontleenen. Met den heer Coliju is de minister van meening, dat aan het reohtsstandpunt groote aandacht zal moeten worden ge schonken. De begrootiug word daarna zonder hoof delijke stemming goedgekeurd. De vergadering werd verdaagd tot Dins dag 9 April twéé uur waarin de begroo ting van Waterstaat aan de orde zal zijn. TWEEDE KAMER. De Ziektewet aangenomen. De Ziektewet is gisteren aangenomen. Wij mogen daarmede Minister Slotemaker de Bruine gclukwensclien. Maar wie op dozen dag zich ongetwij feld ook verheugd zal hebben aldus do Kameroverzichtschrijver van de „Msbd." is Mgr. Nolens. En de schrijver vervolgt dan: „Als voorzitter van de commissie van voorbereiding heeft deze de laatste weken ontzettend hard gewerkt en het slagen van minister Slotemaker de Bruine is voor een niet gering deel aan hem te danken. Dc wet beheer sch to hij volkomen en in jaren heeft men hem in de Kamer niet zoo in actio gezien. De verdediging van een arti kel of do bestrijding van een amendement werd door hem in den regel ingeleid, zoo dat dc minister meestal slechts behoefde aan to vullen. Steeds liep hij op en neer tusschen den minister en de voorstellers van amendementen en heel wat moeilijk heden zijn er door hem uit den weg ge ruimd, zonder dat dit algemeen werd opge merkt, en zonder dat de Handelingen er iets van vermelden zullen. Met zijn lorgnet in de hand dirigeerde Mgr. Nolens als het ware het debat en met groote aandacht werd er geluisterd naar zijn korte en zakelijke opmerkingen. Meestal was zijn advies beslissend, slechts eenmaal in al deze dagen is het niet opge volgd. Hoe sneller de behandeling ging en hoe eerder men tot een vergelijk kwam, des te meer genoegen scheen do leider van de Katholieke fractie te hebben in dit po litieke spel. Bijzonder was dat merkbaar op Donderdagavond toen er weinig leden aanwezig waren cn daardoor de stille on derhandelingen duidelijk te volgen vielen. Onder zijn leiding is bovendien de be handeling van dc Ziektewet voor de Ka tholieke fractie een groot en welverdiend succes geworden. Een heel groot aantal amendementen van den heer Kortenhorst is aangenomen of door den minister over genomen, vooal betrekking hebbende op de organisatie en de inrichting van de be drijfsverenigingen, terwijl verschillende sociaal-democratische amendementen door zijn bestrijding verworpen zijn. Na Mgr. Nolens heeft de heer Kortenhorst zich wel het meest geweerd. Dagelijks werd door hem eenige malen aan de debatten VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Ook dit jaar zijn de Sovjets begonnen met een felle anti-Paaschcampagne. De Mexicaansche stad Mazatlan door do opstandelingen ingesloten. BINNENLAND. De Ziektewet is door de Tweede Kamer aangenomen (1ste blad). Het collectief arbeidscontract in het bouwbedrijf (Laatste Berichten). Einde van den tocht van de „Schutte- vaer" (Gom. Berichten, 2do blad). deel genomen. Ook de hoor van Schaik had veel succes met cenigo diep ingrijpende amendementen". Aangenomen zijn nog ccnige kloincre wetsontwerpen, o.m. dat betroffendo het alsnog verleenen van dc gelegenheid aan een groep tandtechnici om na een examen verlof tot vestiging te verkrijgen. HET GEHEIME MILITAIRE VERDRAG. De regeeringsverklaring onvoldoende. Oordeelt het Utrechtsch Dagblad. Het „Utrechtsch Dagblad" betoogt dat het rogeeringsonderzock niet afdoende is. Dc verklaring van Minister Beelaerts tast do publicatie van het blad niet aan, omdat zij in het midden laat, wolko van do hier te lande circuleorendo stukken echt, welke valsch zijn. Het rcgecringscommuniquc stelt impli- cite de echtheid vast van de handteckening op één der hier te lande aanwezigo docu menten. Op welke bescheiden do haudtec- keningen valsch zijn, laat het communique in het midden. Of de Regeering óns docu ment als valsch, dan wel als echt gesig neerd beschouwt, daarover «preekt zij zich iiiot uit. Daar do oprust opstak over óns document, had het toch op weg dor Regeering gelegen zich speciaal dèèrover te verklaren. Omtrent de echtheid van ons document is do situatio nog precies zoo, als vóór het Regccringscommuniqué. Er blijft discussie over bestaan. Waarop baseeren wij de echtheid van het door ons gepubliceerde document? On der meer op do verklaring van twee ver maarde schrift- cn hand schriftkundigen. Waarop basoert do Ïtegeering de valsch- heid van tweo der hier to lande aanwezige documenten? Op efe gogevens, haar ver strekt, door denzelfden Belgischen inlich tingendienst, die volgens de verklaring van Minister Jaspar, de documenten, waarop do handtcekeningen zich bevinden, valschc- lijk zou bobben gemaakt. W'clke waarde moet men hechten aan dc gegevens van oen inlichtingendienst, die zich zoo zéér gecompromitteerd heeft, dat zij door haar eigen Rcgcoring werd verloochend? Zijnde handtcekeningen toegezonden door een bureau van vervalschcrs, nu opeens te be trouwen? ARBEIDSWET 1919. Overwerkvcrgunningen in dc Broodbakkerijen. Dc Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid heeft ten aanzien van brood- bakkerijen in alle gemeenten des Rijks vergund le. door hoofden of bestuurder» cn door bakkersgezellen mag mot den bak- ker6arboid begonnen worden; a. op Zaterdag 30 Maart 1920 en b. op Zaterdag 18 Mei 1929, telkens te 12 uur des nachts, met dien verstande, dat voor zoover betreft broodbakkerijen, voor welke een vergunning, als bedoeld in arti kel 37, eerste lid, dor Arbeidswet 1919 is verleend reeds op Vrijdag 20 Maart 1929, respectievelijk op Vrijdag 17 Mei 1929, telkens om 10 uur dos namiddags, met arbeid, bestaande in het gereedma ken van deeg en ovens, mag worden aan gevangen; een on ander onder voorwaarde dat in ondernemingen, waarop de onder a en (of) b genoemde data van dezo ver gunning gebruik wordt gemaakt, op 1 April 1029 cn (of) 20 Mei 1929 geen arbeid wordt verricht. Deze voorwaarde geldt niet met betrekking tot banketbakkersurbeid in broodbakkerijen, tevens zijnde koek- cn banket-bakkorijen, verricht door het hoofd of den bestuurder en. door banketbakkers, ten aanzien van wie van deze vergunning geen gebruik wordt gemaakt, welke perso nen op die dagen banketbakkersarbeid inogon verrichten als op con gewonen werk dag; c. op Dinsdag 2 April 1929 en Dins dag 21 Mei 1929; d. op Woensdag 8 Mei 1929, telkens om 4 uur des voormiddags of, indien te 5 uur des voormiddags met den bakkersarbcid inag worden aangevangen, om 8 uur des voormiddags. Bovendien op drie dagen gedurende twee uren vóór het tijdstip, waarop alsdan de bakkersarbcid mag aanvangen, arbeid, bestaando in het gereedmaken van deeg on ovens, worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1