DINSDAG 19 MAART 1929 No. 6132 BINNENLAND 20ste Jaargang en e op d loetei ondi; ij kir. rzaai woot rad» watei ge ir et n bin 3at De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Yoor Leiden 19 cent per week .f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: PAPENGRACHT 32 n LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Yoor Ingezonden Mededeelingen wordt het n dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver buur, koop en verkoop fÖ.50. andje andei ;r eei lartoi nd plab f aat goa nd oekej t eet Is d :schil selea et rlich alvei mei gaas jnoüt doch piju- tsche Dit nummer bestaat uit drie bladen :oskt lipio 10.- Bronnen van vreugde. Pater Terburg O. P. schrijft ia de „Tijd" Zaterdags vaak een heel mooie mdditatie, welke treft door diepte van gedachten. Zoo vangt hij Zaterdag j.l. een beschou wing over het Evangelie op Passie-Zondag aan: ,-Het zou niet heel moeilijk zijn, te be wijzen, dat wij zooveel zin voor het ge zonde uiterlijke leven verloren hebben, we geen ervaring meer hebben van het innerlijke. Want een gecultiveerd zin nenleven brengt selectie en concentratie genoegens mede. wat nog in het geheel niet zeggen wil, dat daardoor het groote, echte menschelijke pleizier verzekerd is. Selectie toch gaat niet naar het alledaag- sche: maar het is zeker, dat in het een voudigste en meest voorkomende waar achtige bronnen van vreugde te ontdekken zijn. Men treft menschen, die gelukkig zijn bij het zien opkomen van gras, en men heeft er ook, die zich zielsziek gevoelen bij het proeven der meest uitgezochte ge nieting. Ons hart streeft uiteraard niet naar het gecompliceerde: het zoekt op beuring bij alles, Wat God ons onmiddel lijk biedt". Menschknndig juist wordt hier gewezen op h e t middel om te bozitten de vreugde, waaraan de menschheid zoo'n behoefte heeft: vreugde te vinden in tallooze kleine dingen, die God ons biedt aan alle kanten rondom ons heen; te zien de zonnestralen, die in zachten gloed glijden over de meest gewone dingen van bet dagelijksch leven. En ten slotte ligt de bron van de het /even dragende vreugde in het Evangelie, dat wij kennen. Pater Terburg besluit zijn dooT ons geciteerd artikel: „Den waren, vollen, sterken zin van het leven moeten wij putten uit het Evangelie, zooals het ons in deze weken wordt voor gehouden. Wij kunnen daarover spreken met Hem Die ons zoo nabij is in ons eigen hart: als wij luisteren naar Gods woorden, zal het bewustzijn aldoor sterker worden, dat wij uit God zijn en tot Hem komen door het lijden van Zijn Zoon". Met „deze weken" bedoelt de schrijver, zooals duidelijk is, de weken van den Vas tentijd, die over 'n tiental dagen al weer zijn geëindigd. Deze weken, die den Katholiek behoo ren te onttrekken aan velerlei verstrooi ingen, en waarin hij zichzelf meer dan anders plaatst in het licht van Christus' Kjden deze weken kunnen ons klaar doen inzien en doen leeren, waar zijn de bronnen van ware vreugde, 'een groote en kleinere, zoovelen rondom ons in het leven verspreid. Als wij die les hebben geleerd of nóg zouden leeren uit den Vastentijd dan zal zeker Paschen zijn een zonne-feest, een vreugde-jubel BUITENLAND VOLKENBOND AMERIKA EN HET INT. HOF. Toetreding schijnt thans verzekerd. Statutenwijziging v,oor de V. S. aannemelijk. De juristencommissie, welke het statuut van het Permanente Hof van Internatio nale Justitie onderzoekt, heeft gisteren het ontwerp van Elihu Root en sir Cecil Hurst behandeld in zake "bet rapport, dat aan den Volken bondsraad zal worden uitge bracht in zake de toetreding van de Ver- eenigde Staten tot het statuut van het Hof. De commissie besloot, aan het rapport een schrijven toe te voegen waarin wordt voor gesteld, den Vere.enigden Staten vrijheid te laten wat betreft de erkenning van het Hof als hulpinstantie ten aanzien van arbi trale uitspraken, welke door speciale scheidsgerechten zijn geveld. Het ontwerp werd daarop met algemee- ne stemmen goedgekeurd. Het gewijzigde suppletoire protocol zal than6 bij den Vol kenbondsraad worden ingediend, die het zijn eerstvolgende bijeenkomst zal door zenden aan de staten, die het statuut van het Hof onderteekend hebben. Daarna zal de Volkenbondsvergadering hierover defi nitief moeten beslissen. Verzekerd wordt, dat volgens de jongste berichten, welke de i^merikaansche gedelc- Ëeerde ontvangen heeft, de huidige formu leering van het suppletoire protocol de toe treding der Vereenigde Staten tot het Hef mogelijk zal maken. FRANKRIJK. Oud-senator de Lamarzelle. f Een gr >ote Katholieke figuur. de De Parijsche correspondent ,,Msb." schrijft: Een wel besteed leven neemt een einde met het ontslapen van de groote Katholie ke figuur van oud-senator de Lamarzello, oud-professor in de rechten aan het Katho lieke Instituut te Parijs, een der belang rijkste figuren onder de Katholieke politi ci, gedurende welhaast een halve eeuw lang. Als jong Bretonsch advocaat mocht hij zich in de vriendschap van den grooten Emile Keiler verheugen., onder diens in vloed wierp hij zich ook met hart en ziel in de Katholieke actie. In 1852 te Vannes geboren vervreemdde zijn vertrek naar Parijs hem niet van zijn geboortestreek, en niet minder dan veertig jaren lang is hij haar volksvertegenwoordi ger geweest, eerst in de kamer en daarna in den senaat, in welken hij tot 1926 zitting had. Als hoogleeraar in de rechten heeft hij tal van werken geschreven, waarvan twee vooral vermaardheid hebben, het eerste, in 1877 verschenen over het erfrecht in de op gaande linie, bet andere in 1906 over de scheidingswetten. Bij de behandeling dier laatstgenoemde wetten heeft hij een groote rol gespeeld. Van de eerste voorstellen af in 1900 heeft hij op de bres gestaan om voor de Katho lieke rechten op te komen, gunstige amen dementen verdedigd, de kwade met groote bekwaamheid bestrijdend. Zijn redevoerin gen in 1901 en 1904 in den senaat uitgespro ken tegen de wet op de vereenigingen en tegen de uitsluiting der religieu6en bij het onderwijs waren de krachtigste, die in dien tijd vernomen zijn en het moet gezegd wor den, dat de historie hem in het gelijk heeft gesteld. In November 1905 bestreed hij de schei- dingswet in den senaat met een redevoe ring die twee dagen duurde en een enor- men indruk heeft gemaakt. Met de Las Ca ses bestreed hij de veldwinnende laicitoit voet voor voet en er zijn bijna geen groote kwesties behandeld, sinds hij van een der beide kamers deel uitmaakte, waarin hij niet zijn licht deed schijnen. Zijn groote in vloed en krachtige strijd hebben niet wei nig bijgedragen tot het tot standkomen der hervatting van de" diplomatieke betrekkin gen met het Vaticaan, Bij zijn actie in de volksvertegenwoor diging zette hij ook immer zijn actie voor de Katholieke belangen in den lande voort. Hij was een der meest bekende redenaars van de groote Katholieke vergaderingen. Ook schreef hij tal van belangrijke werken, die gidsen konden zijn bij de Katholieke sociale en politieke actie, als „Democratie politique, democratie sociale et democratie Chrétienne", „L'Anarchie dans le monde moderne" en op het gebied van het onder wijs „la Crise Universitaire". Ook was hij medewerker aan de belangrijkste Katho lieke tijdschriften en bladen. ARABIE Opstand tegen Ibn Saoed. Uit Basra wordt gemeld, dat Ibn Hamid, de leider van den machtigen Ataiba-staro in opstand is gekomen tegen Ibn Saoed. Gemeld wordt, dat Ibn Hamid aan het hoofd van een flinke strijdmacht het district Sinjarah zou hebben overvallen en de be lasting-ambtenaren van Ibn Saoed zou heb ben gedood. Voorts wordt gemeld, dat Ibn Saoed van Basra naar El Kazim zou zijn vertrokken, waar hij omvangrijke strafmaat regelen tegen Ibn Hamid en de opstande lingen zou voorbereiden. AFGHANISTAN. De strijd om de macht. Is Kaboels val aanstaande? Volgens berichten uit Moskou hebben de troepen van Aman Oellah thans Kaboel ingesloten. Aan Habib Oellah is de eisrh gesteld, de stad binnen 72 uur over tc ge ven. Uit Pesjawar wordt gemeld, dat Aman Oellah meer steun krijgt van de moellahs en op zal kunnen rukken tegen Kaboel. Naar uit Teheran wordt gemeld, heeft Nadir Khan, die in Kohst vertoeft, den eed van trouw aan Aman Oellah gezworen. H:j verklaarde in zijn dienst te willen blijven om hem te helpen zijn troon terug te ver overen. Nadir Khan is voornemens Kohst a.s. Dinsdag te verlaten en zich naar Khan- dahar te begeven, waar binnenkort de Af- gaansche gezanten, die te Moskou, Angora en Konstautinopel hun land vertegenwoor digen, zullen bijeenkomen, teneinde deel te nemen aan de vorming eener nieuwe Af- gaansche regeering. De gezant te Londen, Dzoelani Khan, wordt genoemd als toe komstig minister van Buitenlandsche Za ken van Aman Oellah. De* strijd tegen Ha- Het Fransch-Belgisch Militair Verdrag SPIONNAGEDIENST GEORGANISEERD Onder Justitie. Als uitvloeisel van het onderzoek inzake de Utrechtsche publicaties heeft de Bel gische regeering een besluit genomen tot overbrenging van den algemeenen inlich tingendienst van den Generalen Staf naar den algemeenen veiligheidsdienst, welke ressorteert onder het Ministerie van Justitie Bovendien heeft de regeering besloten tegelijkertijd den algemeenen veiligheids dienst te reorganiseeren. Ten slotte be reidt de regeering een wetsontwerp voor inzake de versterking van de vreemdelin genpolitie. Een berisping. Naar de corr. te Brussel van de „N. R. Ct." verneemt zouden de ambtenaren van den militairen veiligheidsdienst, die in de zaak Frank Heine betrokken zijn, enkel een berisping krijgen en vervolgens naar den nieuwen veiligheidsdienst overgaan. EEN ONDERHOUD MET WARD HERMANS. Een der correspondenten van het „Vad." heeft dezer dagen een onderhoud met Ward Hermans gehad, Wat is uw aandeel geweest in de document-affaire? zoo vroeg hij hem. Ik ben de man, die de documenten naar Holland gebracht heb. Ik deed dat om mijn Groot-Nederlandsch ideaal te dienen, en niet alleen Vlaanderen en Ne derland, maar ook de Vredes-gedachte zelve Hoe kwaamt u aan de documenten? Ze waren mij in handen gespeeld door Frank Heine. Aanvankelijk kantte deze zich tegen publicatie, omdat dan zou blijken, dat hij het was, die ze mij bezorgd had. Waarom gaf1 inj ze u dan? Gedreven door geldzucht! Hoe kwaamt u aan het geld om hem te betalen? Uit Nederland; maar ik mag geen namen noemen, om mijn Nederlandsche vrienden niet in moeilijkheden te brengen. Eerst als ik hiervoor toestemming van hen heb gekregen, kan ik opening van zaken doen. Waarom was Frank Heine zoo tegen publicatie? Licht u mij dat eens nader toe. Omdat een paar documenten den naam droegen van een Beleisch generaal: generaal Mahieu. Frank Heine was een zeer intiem vriend van Mahieu, die, naar bekend is, getuige is geweest bij zijn (Frank Heine's) huwelijk. Bovendien be weerde Frank Heine, dat hij enkele van de documenten had weggenomen ten huize van generaal Mahieu, na diens dood, ;*i bijzijn van twee hooge officieren. Ten minste één stuk komt uit handen van geraal Mahieu: het stuk dit m.i. vol strekt echt is. Welk stuk dat is- mag ik nog niet zeggen! Op dit stuk was met zeer zwarte inkt "en streep gehaald door den boventitel: Exemplair 16, en den daarbij aangeteekenden naam. En nu heeft Frank Heine mij wel steeds verzekerd, dat dit de naam van den volksvertegenwoordiger Marck was, maar mijn indruk was, dat het den naam van Mahieu moet zijn geweest. Het andere van Mathieu afkomstige stuk was genummerd no. 9. Ik moest in dertijd aan Frank Heine beloven, dat ik, bij de publicatie, den naam en de num mers zou woglaten, om te voorkomen dat aanstonds de argwaan op hem viel. Overi gens voegde hij (F. H.) er aan toe: „Als ik het toch moet bekoopen. dan zullen er méér bloeden, die zóó hoog staan, dat ze mij desnoods wel zullen dekken. En zelfs De Brocqueville zal niet ontsnappen, als 't moet." Wie bedoelde hij? Hoogere officieren uit de groepen, die zich verzetten tegen de vernederende dienstbaarheid, die voortvloeide uit het Fransch-Belgisch militair verdrag, en die aan Frank Keine alle mogelijke documen tatie verschaffen. Zij waren ook gekant te gen het plan, waarbij men Nederlandsch Limburg zou schenken. Generaal Mahieu zou daar, om moreele, politieke en militaire redenen, ook tegen zijn geweest. Behoorde het document dat door het Utrechtsch Dagblad gepubliceerd is, ook tot de door U genoemde 3 of 4 stukken? Ja. En er was een persoonlijk schrijven van generaal Galet bij. Maar het Utrecht sche document is niet het belangrijkste. Wat dunkt U van de onderstelling, dat er met opzet stukken zouden zijn ver- valscht? De hypothese, die geopperd is, lijkt mij wel aannemelijk, dat twee stukken met opzet door hooge militairen zijn vervalscht, met de bedoeling, aldus ook verdacht te maken het echte document, waarvan de authenticiteit mijns inzien niet kan wor den geloochend, en waarin de voornaamste schending van Limburg zwart op wit staat, zij het dan ook dat daarvoor redenen van tactischen en strategischen aard worden aangevoerd. Als de Belgische regeering alles loochent, waarom neemt zij dan niet het initiatief voor de benoeming van een internationale commissie van deskun digen, voor onderzoek der stukken. Trouwens, in het verslag van de ge mengde militaire commissie komen de moest pertinente verklaringen voor betref fende de schending van Limburg. Wat dunkt u van het Utrechtsche stuk? Ondanks alles geloof ik nog aan de juistheid daarvan, niet wat betreft de technische details, maar wat wat aangaat de essentieele bestanddeelen. Waarom zijt gij uitgeweken? Omdat ik niet wilde dat mijne gegevens met mij werden opgesloten. Ik was eerst voornemens dadelijk naar België terug te keeren, zoodra ik mijn verweerschrift geschreven had, waarvan zich nu oen exemplaar bevindt in handen van een der meest bekende Vlaamsche nationalistische leiders, maar op aandrin gen van mijn moeder vooral, die ik zeer lief heb, ben ik tot dusver buitenslands gebloven. bib Oellah wordt voortgezet en men ver wacht een algemeenen aanval van de troe pen van Aman Oellah op Kaboel. Ook de economische positie van' Habib Oellah is den laatsten tijd achteruitgegaan. CHINA. DE STRIJD OPNIEUW UITGEBRAND. Feng wil het congres niet gehoorzamen. Troepenconcentraties. De „Observer" verneemt van een specia- len correspondent, dat de troepenconcentra ties aan de grenzen der provincies Honan en Kiangsi voortduren ondanks de pogin gen tot.bemiddeling. Men rekent er in goed ingelichte kringen op, dat het accoord, dat door het congres van den Kwomintang op het oogenblik wordt nagestreefd, slechts van korten duur zal zijn en de vijandelijk heden hoogstens voor een week zal uitstel len. De regeering gaat dan ook onvermin derd voort met het nemen van voorzorgs maatregelen en heeft in de buurt van Kioe lciang reeds 120 duizend man samengetrok ken. Uit de omgeving van Nanking worden botsingen gemeld. Feng Joe Siang, heerscher over do pro vincies Kansoe, Sjensji, Honan en Sjang- toeng, is afgetreden als minister van oorlog in de nationalistische regeering; omdat hij oneenigheid heeft met het Kwomintang-con- gres, dat thans te Nanking bijeen is. Feng weigert de beslissingen van het congres bij te wonen. Uit Nanking wordt gemeld, dat het con gres van de Kwomintang generaal Feng van zijn post van Minister van Oorlog heeft entheven. Ook de Minister van Binnenland- sche Zaken, generaal Jen-Si-Sjan, is uit zijn functie ontheven. De beide generaals hebben een verkla ring afgelegd, waarin zij medfcdeolen, uit de Kwomintang te treden en zich niet lan ger te zullen onderwerpen aan de besluiten dezer partij. Zij verzetten zich tegen een dictatuur van Tsjians-Kai-Siek en eischen zijn onmiddellijk aftreden als President van de Chineesche republiek. Voorts eischen zij ontbinding van het congres van de Kwomintang, aangezien dit niet meer de nationale gedachte van de Chineesche republiek vertegenwoordigt. Het bestaat slechts uit aanhangers van Tsjiang-Kai- Sjek, aangezien het den anderen partijen verboden is vertegenwoordigers naar het congres af te vaardigen. Dit conflict beteekent een groot gevaar voor de Chineesche republiek. De beide generaals bevinden zich in de provincie Tsjili en zullen van daar uit hun vermoe delijke militaire operaties tegen Nanking voeren. Do toestand is zeer gespannen. MEXICO. DE OPSTANDIGE BEWEGING. Steeds verdere terugtocht van de opstandelingen. Torreon door hen ontruimd. De Mexicaansche regeering maakt be kend, dab do opstandelingen, die Torreon als centrum van het verzet tegen de regoe- ringstroepen onder generaal Gallos hadden gekozen, deze stad ontruimd hebben. Hun vlucht droeg het karakter van een paniek. De redacteur van een blad te Monterey cn verscheidene leden van het personeel van een andere courant zouden terechtge steld zijn, daar zij uiting gegeven hebben aan hun sympathie met de opstandelingen. Uit het Zuidoosten van den staat Chihua hua wordt gemeld, dat de opstandelingen onder generaal Escobar, dio Torreon heb ben verlaten, zich ongeveer 100 mijl naar het Noorden hebben teruggetrokken. Uit Laredo wordt gemeld, dat de op standelingen versterking uit andere plaat sen hebben gekregen en voornemens zouden zijn een aanval te doen op San Louis Po- tosi. In de nabijheid van San Miguel (Gua na juata) is een trein overvallen en geplun derd. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Amerika en het Internationale Hof te Den Haag. Nieuwe strijd fn China. De opstandelingen in Mexico wijken steeds verder terug. BINNENLAND. Een reis met het stoomschip Statendam (2de blad). De leerstoel in de muziekwetenschap te Utrecht (3de blad). DE RIJKSMIDDELEN. In Februari. De opbrengst der rijksmiddelen over Februari j.l, bedroeg 37.403.551.18 tegen 37.402.570.87 over dc maand Februari 1928. De opbrengst der rijwielbelasting over Februari j.l. bedroeg 2870, tegen 2926.05 over die maand in 1928. De Stille Omgang. Mgr. Aengencnt ook deelnemer. Naar men aan de „Msb." mededeelt, heeft ook Z.D.H. Mgr. J. D. J. Aengenent, Bisschop van Haarlem, in den nacht van Zaterdag op Zondag den Stillen Omgang medegemaakt. In gezolschap van zijn beide secretaris sen heeft Mgr. den tocht van Haarlem af te voet volbracht. Om zes uur des morgens, heeft de Bisschop con H. Mis opgedragen in de kerk van het Begijnhof. Voorkomen van misbruiken bij Armenverzorging. V. V. der Tweede Kamer over hot'ontwerp tot wijziging wot regeling armbestuur. Blijkens het voorloopig verslag der Twee de Kamer over het wetsontwerp tot wijzi ging van de wet van 27 April 1912 tot re geling van het Armbestuur gaat naar veler meecing, do voorgestelde herziening niet vei genoeg en behooren ook andere arti kelen, dan die, welke in het ontwerp zijn genoemd, voor wijziging in aanmerking te worden gebracht. In de eerste plaats zou den, naar de meening van verseheideno le den, eenige wijzigingen behooren te wor- der. aangebracht ter voorkoming van mis bruiken, welke op het gebied der armen verzorging, helaas, nog al te vaak voorko men. Zoo zal niet langer een instelkng van weldadigheid rechtspersoonlijkheid moeben ont'eencn aan het enkele feit, dat zij voorkomt op de lijst, in art. 3 van do wet bedoeld. Meer dan eens is het voorge komen, dat niet bona-fido instellingen een plaats op die lijst wisten tc verervoren cn, aldus rechtspersoon geworden, m'sbruik maakten van den weldadigheidszin van hot publiek, dat aan die kwaliteit waardo hecht en die als een bewijs van betrouw baarheid beschouwt. In do tweede plaats bepleitten sommige leden de instelling van een rijksinspect'o voor het Armwezen, belast met hot toezicht op de' naleving van de Armenwet. Vele andere led cm ech ter hadden togen de instelling van een rijksinspectie groot bezwaar. Verscheidene leden meenden tc moeten aandringen op schrapping van art. 28 der wet, hetwelk bepaalt dat ondersteuning slechts kan worden verleend aan hen, die zich het noodzakelijk levensonderhoud niet kunnen verschaffen, en hot, hoewel een verzoek daartoe gedaan is, niet ontvangen van anderen, in gevolge de wet tot het verstrekken daarvan gehouden, of van kerkelijke, bijzondere of gemengdo instel lirgen. Dit artikel aldus deze leden geeft aan de burgerlijke armenverzorging een secundaire positie, terwijl dio feitelijk primair is. Andere leden gaven als hun meen:ng te kennen dat oen wijziging als de hier bedoelde valt buiten het koeler van het ontwerp. Aangedrongen werd voorts op dc schrapt ping van het bepaalde in het derde lid van art. 29, dat zegt, dat, indien blijkt, dat dc armlastigheid kan worden opgeheven, dc tc verstrekken ondersteuning de grens van heb voor levensonderhoud nood zakelijke niet mag overschrijden. De wijzigingen, voorgesteld met betrek king tot de positie der armenraden, konden geen algemceno instemming vinden. Krach tig werd gepleit voor het geven van meer invloed in dezen aan de gemeentebesturen, die verreweg het grootste gedeello van dc kosten der armenraden dragen. Andere le den kwamen met den meesten klom tegen deze beschouwing op. Ovcrwerkvergunningen voor slagerijen. Dc Minister van Arbeid, Handel en Nij- verheid heeft aan hoofden of bestuurders van slagerijen in alle gemeenten des Rijks

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1