i 20ste Jaargang WOENSDAG 13 MAART 1929 No. 6127 BUITENLAND BINNENLAND ïgu m lts lolgdi, ng g. L- i i I t wen gende; loonim komt. Oiitbi: en toch ;dJ •al unoge nrg me 0 pe pa aa Noor ïft Europa 'xiLtscb vin rindut waar liggen id ver laoiadi 501 eer fgeloo da: te •rdigd' chkni japier- meter 1444 lAN' De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leidon 19 cent per week .f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal 'Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aungeboden of gevraagd, hunr en ver buur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen VOLKENBOND DE 8 UREN ARBEIDSDAG. De besprekingen hebben een geheel negatief resultaat. Alle voorstelle verworpen. De besprekingen van den beheersraad van het internationaal arbeidsbureau- te Geneve hebben gisteren met enkele onder brekingen nog tot zeven uur voortgeduurd, waarna eenjge stemmingen plaats vonden, met 't gevolg dat alles wat voorgesteld werd, verworpen werd, zoodat de bespre kingen geheel negatief zijn geëindigd. Men staat thans nog precies op hetzelf de punt als gisteren, toen de beraadslagin gen begonnen. Twee voorstellen, respectievelijk van do Britsch-Indische en de Fransche werkge vers, die beide in beginsel het standpunt der herziening huldigden, werden achter eenvolgens verworpen met 12 tegen 9 en 13 tegen 7 stemmen. Daarna kwamen aan de beurt twee vrij wel gelijkluidende voorstellen van respec tievelijk den Poolschen en den Engelschen regeeringsgedelegeerde. Beide kwamen hier op neer, dat de Engelsche herzieningswen- schen naar een commissie van negen leden uit den raad ter verdere bestudeering JAP-, den worden verwezen, waarna dan inTeei of in October de discussies zouden hervat worden. De arbeidsgrocp verklaarde deze voor stellen niet te kunnen aannemen, daar zij tegen iedere herziening gekant is Na eenige discussie werden beide ver worpen, waarna de zitting gesloten werd, zonder dat eenig besluit was genomen. Feitelijk hebben de arbeiders dus hun zio gekregen. Tot de herzieningsprocedure is niet besloten, doch iedereen kan de zaak opnieuw aanhangig maken, daar do herzie ning evenmin uitdrukkelijk verworpen is. BELGIE De Belgiscne senaat keurt her K.eiioggpact goed. De Belgische Senaat heeft met algemee- ne stemmen cler 108 aanwezigen het Kel- logg-pact goedgekeurd, hetgeen met groot enthousiasme gepaard ging. Tegen het ge bruik hield de voorzitter Magnette een toe spraak, waarbij hij de verdiensten van het pact en zijn beide geestelijke vaders Briand en Kellogg in het licht stelde. FRANKRIJK. uit de fransche kamer. De congregatie-voorstellen. Gisteren was in de Fransche Kamer aan de orde een interpellatie over de sterfge vallen onder de bezettingstroepen in Duitschland. Na een heftig debat werd be sloten den datum van deze interpellatie te Stellen op a.s. Vrijdag, als wanneer de re geering de noodige gegevens zal hebben ontvangen. Er pullen dan, naar reeds uit de houding van de linkerzijde bleek, harde woorden vallen over de misdadige nalatig heid van de militaire chefs, als gevolg waar van de noodige maatregelen van bescher ming tegen de koude en het tegengaan van besmetting achterwege bleven en meer dan 200 jonge soldaten het leven lieten. Het tweede strijdpunt, de veelbestreden kwestie der congregaties, wordt door de linksche tegenstanders van het ministerie met allerlei procedure-handigheidjes be handeld. Maar op dit punt is Poincaré er ook nog! Hij had uit het reglement een bepaling opgediept, die hem in staat stelt aan het eind van de zitting van Donderdag morgen voor dienzelfden middag de urgen te behandeling te vragen van de afzonder lijke wetsontwerpen, waarbij aan de con gregaties de reeds herhaaldelijk vermelde voordeelen worden toegestaan. Daartegen konden de samenzweerders thans nog niets doen, en de vrede bleef dus bewaard. Maar dit duurt niet lang. Donderdag ochtend zullen de radicale leiders zich ver zetten tegen het regeeringsvoorstel, de be handeling van do financieele wet, die als „collectief" wordt aangeduid, te onderbre ken voor de behandeling van de wetten op do congregaties; daarover zal thans de groote strijd loopen en de stemming, waar bij de regeering de vertrouwensvraag stelt, zal beslissend zijn. De algemeene meening m Kamerkringen is, dat de regeering een geringe meerderheid zal behalen en dat de congregatiewetten zelf er daarna met een iets grooter meerderheid door zullen komen. SPANJE. hevig gevecht met studenten. Paniek in Madrids straten. Do Universiteit vrijwel geheel gesloten. verband met de voortdurende onrust °nder de studenten in Madrid heeft de gister van Onderwijs een door den ko« n,ng onderteckend decreet uitgevaardigd, dat neerkomt op een bijna geheele slui ting van de universiteit, met uitzondering van eenige colleges. Duizend studenten uit Madrid zullen dus thans hetzelfde lot ondergaan als de artillerie-officieren. Het koninklijk decreet, zegt dat de studenten van de juridische en de medi sche faculteit, met uitzondering van een college, van de pharmaceutische faculteit met uitzondering van drie colleges en alle studenten van de wetenschappelijke, tand heelkundige, philosophische en litteraire faculteit, deze laatste met uitzondering van vier colleges, geen recht meer heb ben op hun collegegelden, die verbeurd zijn verklaard. Als gevolg van deze beslissing heersch- te i gisteren onder de studenten groote opwinding. Groepjes studenten trokken door de straten en om 1 uur had in de Cast ellano-a venue een botsing plaats, waarbij de politie van de vuurwapenen gebruik maakte en verschillende jongelie den werden gewond. Een student, een zoon van een gewezen kolonel der artillerie, werd zelfs zeer ernstig gewond. Verder werden 26 arrestaties verricht. Toen de schoten weerklonken, ontstond er een paniek onder de honderden niets vermoedende wandelaars, meest meisjes, vrouwen en kinderen. De bereden politie reed over de trottoir tusschen do menigte in, die een goed heenkomen zocht. Do ver warring werd nog grooter door den aan blik der op straat liggende gewonden en dc arrestaties. BULGARIJE. Kan niet betalen. De Bulgaarscbe regeering heeft bericht ontvangen, dat haar verzoek om uitstel van betaling der thans vervallen twee termijnen der herstelschuld door do com missie van herstel van de hand is gewe zen en dat slechts voor één termijn op schorting kan worden verleend. Do regeering heeft den minister van buïtenlandsche zaken, die thans te Parijs vertoeft, opdracht gegeven, dat Bulgarije in verband met de aardbevingsramp van verleden jaar thans niet in staat is aan haar betalingsverplichtingen te voldoen. MEXICO. CALLES' 0PMARSCH NAAR TORRECN Aan den rand van een waterlooze woestijn. Wapensmokkel aan de grens van de Ver. Staten ver ij del d. Do j,Associated Press" verneemt uit Mexico, dat de voorhoede van de regee- ringstroepen onder bevel van oud-presi dent Galles de stad Camacho bereikt heeft. Tussch Camacho en Torreon, het eerstvolgende doel van Calles' opmarsch, is het terrein een woestenij zonder water. Naar van de zijde der opstandelingen wordt gemeld, zijn alle spoorbruggen tus schen Camacho en Torreon vernield. Uit Motenrey wordt gemeld, dat ge neraal Almazan met 10.000 man naar Saltillo is opgerukt om de troepen der opstandelingen, die zich daar bevinden, naar Torreon terug te drijven. In den staat Sinaloa zijn 5000 opstande lingen onder generaal Iturbe op weg naar Mazatlan, dat door 2000 man regeerings- t-roepen wordt verdedigd. De Mexicaansche regeering heeft be kend gemaakt, dat zij de particuliere eigendommen te Mexico van sommige aanvoerders der opstandelingen ter waar de van eenige honderdduizenden dollars in beslag heeft genomen en in het open baar zal doen veilen. De opbrengst zal dienen als bijdrage in de kosten der on derdrukking van den opstand. Uit El Paso in Texas wordt gemeld, dat een poging om groote hoeveelheden wapenen en mnuitie, die blijkbaar voor de opstandelingen bestemd waren, over de Mexicaansche grens te smokkelen, g:s- terennacht door de Amerikaansohe grens wacht is verijdeld. Tusschen de soldaten en de smokkelaars kwam het tot een vuurgevecht, waarbij twee man van de grenswacht gewond weroen. Ter verster king van de grenstroepen heeft het Ameri kaansohe departement van Oorlog era detachement cavalerie naar Maco in den staat Arizona gezonden. TWEEDE KAMER. De Kiezerslijst te Leiden. De Ziektewet. De Minister aan 't woord. Een aantal kleinere wetsontwerpen wer den zonder hoofdelijke stemming aangeno men. Een, dat Leiden betreft. Als gevolg van den brand in het Leid- sche raadhuis zijn alle gegevens, noodig voor het opmaken van de kiezerslijst, ver loren gegaan, waardoor 't onmogelijk werd deze lijst op 22 Febrauri, zooals de Kies wet voorschrift, vast te stellen. Deze vast stelling zal eerst 2 April kunnen plaats hebben, met het gevolg, dat verschillende data in dc Kieswet moeten worden ver schoven. zoodat met betrekking tot de Lèidsche kiezerslijst een wettelijke voor ziening moet worden getroffen. Dc nieu we kiezerslijst zal dar vanaf 15 Mei a.s. van kracht zijn. Het noodwetje in verband met deze voorzieningen werd zonder hoofdelijke stemming door de Tweede Kamer aange nomen. Aan de orde is vervolgens de voortzet ting der algemeene beschouwingen over bet wetsontwerp tot wijziging der Ziekte wet. De Minister van Arbeid, Han del c n N ij v e r h e i d, de heer S 1 o t e- maker de Bruine, wenscht eerst een woord te zeggen over de stelling van den heer Kersten, dat we in 't geheel geen Ziekteverzekering moeten hebben. De groote meerderheid van ods volk wenscht sociale verzekering, een minderheid heeft bezwaren om des gewetens wille. En nu is in allo sociale wetten een regeling getrof fen, ten einde tegemoet te komen aan ge wetensbezwaren. Zou nu de dwang niet veel erger zijn, als ren minderheid haar wil oplegde aan de meerderheid, niet mis kenning van de wenschen der meerder heid. Wat de inrichting der ziekteverzeke ring aangaat, merkt spr. op., dat hij bij zijn optreden in een 'lelicate positie kwam te verkeeren. Hij heeft geenszins ge meend, dat hij er met do ziekteverzekering op z'n slofjes zou kunnen komen. Spr. is van oordeel, dat de oplossing moet worden gevonden in een uitbouw der sociale verzekering. Met uitbreiding der bepalingen in het Burgerlijk Wetboek in zake het. Arbeidscontract komt men er niet. Er moet komen een sluitend geheel ter verzekering van onze arbeiders tegen de gevolgen van ouderdom, invaliditeit en ziekte. Daarbij moet worden aangenomen, dat het bestaande op het gebied der ziek teverzekering onvoldoende is. Op de 1.8 millioeu arbeiders y.'T 1 - millioen ver zekerd, en daarbij w'jwillig en met la gere uitkeeringen dan de thans voorge stelde. Op de kwestie der ongewijzigde invoe ring van de wet-Talma behoeft de Minis ter niet in te gaan, daar de invoering geen verdediging meer vindt. Bij de oplossing van het vraagstuk de den zich tal van moeilijkheden voor. Do hoofdoorzaak dier moeilijkheden is de ver deeldheid over de vraag, welke organen de verzekering moeten dragen. Ideaal zou zijn, dat men één uitvoeringsorgaan zou hebben. De verwezenlijking van dat ideaal is evenwel niet mogelijk gebleken. Bij zijn optreden lag er voor den minister maar één weg 'open, waarbij het hem te stade kwam, dat hij niet dogmatisch gebonden was. In den aanvang was spr. van meeniug, dat het beste uitgangspunt zou zijn de be- drijfsvereeniging, met behoud van het be staande. Hij moest daarbij echter reke ning houden met het gevaar van verbrok keling en met de omstandigheid, dat hij nog geen enkel contact had met de Ka mer. Hij moest dus zoeken en tasten. En nu bleek hem bij het overleg in de Com missie van Voorbereiding, dat bij een groo te. meerderheid zou vinden voor de keuze van dc Raden van Arbeid en de bedrijfs verenigingen als uitvoeringsorganen. Waarom spr. genoodzaakt was de fa- briekskassen cu de particuliere kassen los te later.? Vooral ten aanzien van de fa» briekskassen bestond hiertegen al zeer weinig bezwaar, omdat haar oplossing in ondernemingskassen al zeer weinig moei lijkheden zal opleveren. Tegen het loslaten der particuliere kassen zijn gewichtige be zwaren aangevoerd door de heeren Bak ker en Dr. De Visser. Vooreerst zou de Minister gehandeld hebben in sfrijd met een belofte, namelijk in strijd met een toe zegging in de Troonrede, waarin gespro ken werd van een regeling der Ziektever zekering met medewerking van het parti culier initiatief. Spr. had daarbij echter ook dc bedrijfsverenigingen op het oog. Waarmede tevens het tweede bezwaar, dat de Minister het particulier initiatief zou dooden, is afgeworpen. Want ook de be drijfsverenigingen komen op uit het par ticulier initiatief. Bovendien zijn bij do particuliere kassen ook tal van niet-arbei- ders aangesloten. En het gaat hier alleen om arbeiders, immers om een arbeiders verzekering. Dat particuliere kassen zich niet laten inserreeren in bedrijfsvereni gingen, werd duidelijk uiteengezet door den heer Snoeck Henkemans. Bovendien zou behoud der particulier kassen betee- kend hebben een chaos, die vrijwel onuit voerbaar zou zijn geweest. Spr. kwam voor de keuze te staan, na het overleg in de Commissie van Voorbereiding, de particu liere kassen los te laten en iets voor de ar beiders te bereiken of de particuliere kas sen te handhaven, doch dan gevaar te loo pen, dat een combinatie van minderheden in de Kamer zijn voorstellen zou verwer pen. Den heer Kortenhorst, die gevraagd had of de arbeiders van werkgevers, die indi vidueel het risico willen dragen, buiten de Ziektewet kunnen gehouden worden, ant woordt de Minister, dat zulks niet moge lijk zal zijn. De heer Snoeck Henkemans wilde bij dc uitvoering de voornaamste plants toeken nen aan de Raden van Arbeid, omdat dezo alleen de slechte risico zouden krijgen. Dit laatste nu betwijfelt de Minister. Hij ge looft niet aan twee groepen van werkge vers, waarvan de eer.e in hoofdzaak jonge werklieden in dienst heeft en de andere in hoofdzaak oude en zwakke arbeiders. Mocht zich echter het bezwaar wel voor doen, dan zal een voorzoening moeten worden getroffen, om de Baden van Ar beid niet in slechte conditie te brengen. Een eenvoudige inschrijving van alle verzekerden bij de Raden van Arbeid zoo als dc heer Snoeck Henkemans voldoende acht, zou inderdaad niet voldoende zijn. Inschrijving bij de Raden van Arbeid zou een uitgebreid nieuw kaai-tecregster met veel controle en zeer omslachtige admini stratie noodig maken. Ten aanzien van de losse arbeiders zal bij algemeeren maatregel een regeling zijn te treffen. Bovendien zal een groot deel dier arbeiders worden opgevangen door de collectieve verzekering bij do bedrijfs- verecnigingen. Het is niet mogelijk dat. de wet op 1 Januari 1930 in werking zal kunnen tre den. In zake de geneeskundige hulp raadt de Minister den heer Kortenhorst aan een motie in te dienen. In het tegenwoordige stadium zal de kwestie der geneeskundige behandeling moeilijk in haar geheel kun nen worden geregeld. Als de inhoud der motie gaat in de richting van het denk beeld van den heer Kuiper om de arbei ders der wet de helft der premie te doen betalen, zal spr. er geen bezwaar tegen maken. Gerepliceerd wordt door de heeren Dr. de Visser (C.-H.), Kersten (St. Geref.) en Bakker (C.-H.). NED. R. K. HUISVESTINGS-COMITé. Als straks hot jaarverslag van het Huis- vestings-Coniité verschijnt, zal blijken, dat wederom oen groot aantal zwakko Nedor- landsche kinderen zijn verzorgd. In de korte jaren van zijn bestaan vor- lecnde het comité nu reeds zijn bemidde ling tot het verplegen van 91.593 kinderen en wel gedurende 20.382.9G0 dagen; onder dit getal is niet begrepen de hulp aan de 5000 vluchtelingen van den grooten wa tersnood 1926. In totaal verantwoordde het comité aan liefdesgaven, verpleging van kinderen en voor hulp in noodtoestanden, waaronder 400.000 aan het Algemeen Stormramp comité, een bedrag van 25.o43.913.87. Ecu respectabele som. In plaats van de gewoonlijk to houden jaarlijksche collecte, waaruit het comité voor een deel zijn gelden put voor dc actie, is voor dit jaar een landelijke loterij geor ganiseerd, waarvoor do Kon. bewilliging reeds is verkregen, en waarvoor in alle 700 afdeelingen en correspondentschappen dc loten zullen worden verkocht. Koninklijke Besluiten. Burgemeesters. Bij Kon. besluit is benoemd tob burge meester der gemeente Lochem R. van Lut- tervelt, met gelijktijdige toekenning van eervol ontslag als burgemeester der ge meente Zuid la ren; is benoemd tot burgemeester der ge meente IJsselmonde B. P. Hazenberg, on der gelijktijdige toekenning van eervol ont slag als burgemeester der gemeente Giet hoorn; is benoemd tot burgemeester der ge meente Jaarsveld, Lopik en Willigc-Langc- rak H. M. Oldenhof» O n d e r w ij s. Bij Kon. besluit is benoemd tot gewoon hoogleeraar in de faculteit der geneeskun de aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, om onderwijs to geven in de gezondheidsleer en de geneeskundige politie, L. K. Wolff, arte te Amsterdam; is aan dr. J. H. Gunning Wzn., op zijn verzoek, met ingang van 16 September 1929 eervol ontslag verleend als buitengc- woon hoogleeraar aan do Rijksuniversiteit te Utrecht. R. K. Rijkskieskring 's-Gravenhage. Het advies. Gisterenavond heeft dc Centrale Raad van dc R. K. Kiesvereeniging Rijkskies kring 's-Gravenhage een vergadering go- houden in het gebouw „Amicitia" aan het Westeinde, voornamelijk ter behandeling van de door het Partijbestuur vastgestelde verzamellijst van candidaten voor het lid maatschap van de Tweede Kamer. De ver gadering stond, waar de voorzitter en vice- voorzitter, prof. Veraart en mr. Andreoli, als voorkomende op de verzamellijst, haar niet konden bijwonen, onder leiding van den secretaris, den heer W. J. van Dijck. De voorzitter adviseerde namens het be stuur om als candidaten te stellen: als des kundige op het gebied van het binnen- landsch bestuur jhr. mr. Ruys de Beeren- VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Besprekingen in den beheersraad van het internat, arbeidsbureai inzake wijzi ging van den 8 urendag, zijn op niets uit- geloopen. Paniek in de straten van Madrid wegens een gevecht met studenten. De opmarsch van Calles in Mexico. Engelsch stoomschip bij de kust van Northumberland gezonken. Er zouden 42 man verdronken zijn. (Buitoni. Berichten 2o blad). BINNENLAND. De minister van financiën over de aan slag-regeling van veehouders cn landbou wers (2do blad). De behandeling van de Ziektewet in do Tweede Kamer (1ste blad). Herinnering van het Dagelijksch Bestuur der R. K. Staatspartij aan de Kamerverkie zingen op 3 Juli a.s. (2do blad). brouck en als plaatsvervanger mr. Gosoling te Amsterdam; als deskundige op het ge bied van arbeidszaken cn het arbeidsvraag stuk den heer Kuiper to Utrocht en als plaatsvervanger den hoer Steinmetz te Amsterdam (andere namen komen op de verzamellijst niet voor); cu voor de vrije plaatsen prof. Veraart en mr. van Hcllen- berg Hubar, mot als plaatsvervangers don heer Nijkamp te Enschede en mr. Andreoli. Op do modedeeling van dit advies volgde een luid applaus. Dc voorzitter zeide zich zeer te zullen verheugen, wanneer hij uit het applaus zou mogen opmaken, dat men zich algemeen niet liet advies vereenigdo, te meer, waar daaruit ook naar buiten zou blijken, dat de oènheid in don Rijkskieskring 's-Gra venhage, waarover men den laatsten tijd zoo veel gezegd heeft, volkomen terugge keerd is. (Applaus). Verschillende aanwezigen voerden daar op nog het woord. Naast het door het bestuur gegeven ad vies werden nog verschillende andere- can didaten naar voren gebracht en aanbevo len, nl. dc heeren Lambooy, Guit, Max van Poll, mr. van Angcren en mevr. Stcenhoff- Smulders. Zonder stemming voreènigdc men zich ten slotte met het advies van het bestuur ten aanzien van do kwaliteitszetels. Over de candidaten voor de vrije plaat sen werd echter gestemd. Voor de vaste plaatsen behaalden de bestuurscandida- tcu een groote mcerdorheid, n.I. prof. Ver aart cn mr. v. Ilcllorfbcrg Hubar rosp. 75 en 65 van de 1J5 uitgebrachte stemmen. Ook wat betreft do plaatsvervangers be haalden de bestuurscandidaten dc meeste stemmen, n.I. de heer Nijkamp 57 en mr. Andreoli 41 stemmen, terwijl voorts ook de heeren Mux van Poll on Lambooy vele stemmen op zich vorconigden, n.I. resp. 23 en 27. Hierna werden de afgevaardigden cu hun plaatsvervangers naar de gecombi neerde vergadering der samengevoegde Kringorganisaties, Amsterdam, Rotterdam en 's Gravenhage aangewezen. Tenslotte werd door een der leden een motie ingediend, waarin afkouriug werd uitgesproken over de houding van het Partijbestuur inzake den kwaliteitszetel Arbeidszaken. Deze motie werd met over- groote meerderheid van stemmen verwor pen, nadat het Kringbestuur aanneming ervan had ontraden, daar deze kwestie- in do in November tc houden vergadering van den Partijraad aan dc orde zal wor den gesteld. ,,Msbd." Uit de Bouwvakken. Het collectief contract. Gisteren had tc Haarlem een conferentie plaats tusschen den patroonsbond in de bouwvakbodrijven in Nederland, eoherzijde en den bond van bouwvakarbeiders, den Nederl. R. K. bouwvakarbeidersbond „St. Joseph"', den Nederl. Christ. Ixmwvakarbei- dersbond en den Ghr. Nat. Bouwvakarbei dersbond, anderzijds. Do onderhandelingen liepen over do col lectieve, landelijke arbeidsovereenkomst in do bouwbedrijven. Naar wij vernemen werd tusschen par tijen eenige toenadering verkregen, wat aanleiding heeft gegeven de besprekingen tie volgende weck voort te zetten. Zooals bekend is, hebben de R. K. bouw vakpatroons het collectief arbeidscontract aanvaard. Eere-doctoraten aan de Technische Hoogeschool. Dr. Stork en dr. Detording. In een buitengewone vergadering van den Senaat der Technische Hoogeschool tc Delft is het eere-doctoraat verleend aan dc heeren O. F. Stork en Sir Henri Detct-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1