20ste Jaargang
DINSDAG 12 MAART 1929
No. 6126
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
STADSNIEUWS
c Seicbdie Gou/fca/nt
n. Di
r dan
in hi
•r zi]i
n hen
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Poor Leiden 19 cent per week .f2.50 per kwartaal
J{j onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal
franco per postf2.95 per kwartaal
Geïllustreerd Zondagsblad is voor do A bonne's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
tbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
indagsblad 9 ct.
et k'
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeclingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
buur, koop en verkoop f0.50.
zaak,
nnini
jende,
enten
8 Dit nummer bestaat uit drie bladen
ts de
rmaa}ew
aan
bel ijk
doch
el en
reedj
waagty* Katholiek schrikbewind!
aeemtl Zooals reeds medegedeeld, heeft de S.
ra^o*' een L^^urgsch persbureau op-
voor- pe?et, om.... met feiten aan te toonen,
ksbin- [at, er in Limburg een Katholiek schrik-
iwind bestaat!
Weer 'n bewijs, dat de
olstrekt niet anti-Katholiek is
Terwijl het bureau pas bestaat, is toch
k heAn al het in socialistische kringen ver-
thnis. ?achte feiten-materiaal komen aanstroo-
oord
aan tten
eigen In „De Strijd" van het N. V. V. worden
eeds enkele gevallen genoemd.
Zoo b.v. het volgende de lezer spitse
rijn aandacht:
Het lid van den Mijnwerkersbond Her-
nans, neef van het R. K. Kamerlid van
naastlien naam (zoo staat er bij in „de Strijd",
!°Ï2,elk blad er op gewezen zij, dat familie-
elaties in de Katholieke Kerk geen voor
echten schenken!), werd door den pas-
oor te Nieuwenhagen niet als peter bij
len doop van een kind van een zijner
amilielieden toegelaten, omdat hij lid van
Jen socialistischen bond
5 75
3-22
Ziehier één van de feiten, welke moeten
6.01 [ienen, om aan te toonen, dat er in Lim-
Katholiek schrikbewind
».5( eerschtSchrikwekkende gebeurte-
niet
untea
ïnvol-
voor-
R. V
igden
•a-R
luidt
af
■2.3;
Wijst 't niet veel eerder op een rood
chrikbewind, als men verlangt, dat de
oorwaarden, welke de Katholieke Kerk
5-4É telt aan hen, die haar leden willen zijn,
w- i
liet zelfstandig door de Kerk zelf
'3 unnen worden bepaald, maar dat deze
4-84|iok b.v. door de S. D. A. P. moeten wol
len goedgevonden.
Laten we ons 'ns het tegenovergestelde
part ndenken natuurlijk slechts als louter-
rk. H heoreti6C'le nrogelijkhcid
Het boven vermelde feit kan zeker waar
:ijn. 't Is toch heel vc-klaarbaar, dat
emand niet wordt erkend als bekwaam
2.90 in geschikt om het Katholiek Geloof van
len gedoopte te beschermen, ingeval de
2 »uders het niet kunnen of niet wilien, als
2.21 :oo iemand zelf zich niet stoort aan. de
boetten en voorschriften van de Kerk, zich
1.70
bintje niet gedraagt, zooals de Kerk dat eiseht,
sn met absoluut recht eiseht-, van allen,
lie tot haar willen bchooren.
't Is ergerlijk dwaas, dat dó S. D. A. P.
li sulk een volkomen logisch optreden van
2-5( dc Kerk wil suggereeren aan een onha-
o'jj denken publiek als een „katholiek
2.9< Bchrikbewind".
Zou hot een rood schrikbewind mogen
heet en, als b.v. een socialistische coöpe-
1A< ratie den oud-minister Colijn niet een ge-
schikten candidaat zou achten, om presi
dent-commissaris van haar bedrijf to zijn?
Zou het een rood schrikbewind mogen
heeten, als b.v. een afdeeling der S. D.
A. P. een propagandist voor het fascisme
riet als lid zou opnemen, al ware deze
propagandist nog zoo'n eerlijk en achtens-
aardig man?
Niemand zou er aan denken, om zich
daaraan te stooten, laat staan het te kwa-
lificeeren als rood schrikbewind.
Als op een dergelijke wijze do Katho
lieke Kerk optreedt, dan heet 't onder
de (de Kerk niet vijandig-gezinde!) S. D.
A. Pkatholiek schrikbewind!
;t Moest niet voorkomen, dat een socia
listisch blad zijn lezers voor zoo onont
wikkeld of weinig-nadenkd beschouwd, dat
het hun zóó tegen de Katholieke Kerk
meent te kunnen opjagen'
2/
BELGIE
DE FALSIFICATIE-ZAAK.
De „Independance" geeft nieuwe details.
Hoe te Keulen van documen
ten een handeltje zou zijn
gemaakt.
In verband met de opmerking van de
„Nieuwe Rotfcerdamsche Courant", dat de
juridische zeker he'd omtrent de valschheid
der stukken van het „Utrechtsch Dag
blad" werd verkregen zonder dat de do
cumenten die zich in .de safe van dien heer
Van Beuningen bevinden, werden onder
zocht, wijst het B.T.A. er op, dat de Bel
gische re gee ring zich heeft aangesloten bij
het denkbeeld van VaD Cau welde rt, dat de
Nederlandsche regeering een gerechtelijk
onderzoek naar de kwestae der verval-
sching zal doen instellen.
De „Independance" op haar beurt meent
een hoekje van den sluier te lrunmen op
lichten. De heer Van Beuningen, aldus het
blad, heeft in zijn safe bij de Rotterdarn-
sche Bankvereeniging heit vaische docu
ment, dat Frank omtrent de vertrouwe
lijke uiteenzetting van generaal Galet voor
de gemengde militaire commissie heeft
opgesteld. Zooals men wel denken kan. wa
ren de Duitsohers verlangend, de uiteen
zetting van generaal Galet te kennen en
Hauser, de chef van de Duitsche spiomna-
gecentrale voor België te Keulen richtte
zich tot Frank. Deze smeedde zijn docu
ment, dat hij naar Keulen bracht en waar
voor Hauseir hem 1200 mark betaalde.
Frank kreeg zelfs felicitaties van den
Duitschen spionnagedienst-, die de authen
ticiteit en het belang van zijn werk beoor-
deelen moest
Het volgende detail is volgens de „In-
dépendance" ook aan Ward Hermans be
kend. Toen men in Nederland in verband
met do dementis begon te twijfelen, bega
ven drie vertegen wooi dagers van den heer
Van Beuningen, zoo niet hijzelf, zich naar
Keulen, ten huize van den spion Hauser,
en kochten voor 3000 gulden de valsclie uit
eenzetting van generaal Galet. Wc',nu. wij
weten, aldus het blad, dat. zich in1 het dos
sier van de affaire Frank-Ward Hermans
dat de Belgische justitie in handen heeft
het schriftelijk bewijs bevindt van dit con
tact tussehen de groop-Van Beuningen cn
den Duitschen spionnagedienst voor Bel
gië. Frank, die van Ward Hermans kennis
kreeg van de transactie tussehen Rotter
dam en Keulen, richtte een schrijven tot
Hauser, waarin hij verzet aanteekende
tegen het feit, dat de Duitsche spionnen
met 30.000 fra-nes winst een document van
10.000 francs hadden verkocht. Hij kreeg
van Hauser een verontschuldigend schrij
ven, waarin deze d'e waarheid van het feit
erkende en het op rekening schreef van
zijn chef. Hij beloofde te zullen voldoen
aan den eisch van Frank, die 5000 francs
van de gemaakte winst voor rich ver
langde-
De „Independance" weet voorts nog
mede te deelen, dat het „Algemeen Han
delsblad" het document publiceeren moest
op den morgen van den dag, waarop
Bonus te Amsterdam moest spreken. Dit
was in scène gezet door De Becker oud-
voorzittei van den Baad van Vlaanderen.
Op het laatste oogenblik weigerde de. heer
Heldring van het „Algemeen Handelsblad"
het verdrag te publiceeren, omdat de heer
Van Beuningen hardnekkig bleef weigeren,
het origineel los te laten.
BULGARIJE.
Koning Boris gaat reizen.
Weder geruchten omtrent
h u w e 1 ij k s p 1 a n n e n.
Koning Boris van Bulgarije, vertrekt
voor een lange reis naar het buitenland,
zooals gebruikelijk incognito onder den
naam van graaf Rilski. Hij wordt vergezeld
door zijn zuster, prinses Eudoxia. zijn ad
judant en zijn lijfarts. Het eerste doel van
zijn reis is Weenen, vervolgens vertrekt hij
naar Berlijn, waar hij specialisten zal
raadplegen voor behandeling van zijn oor.
Naderhand zal de koning ook een bezoek
brengen aan andere landen oa. Zwitser
land en Italië. In welingelichte kringen
wordt verklaard, dat deze reis verband
houdt met huwelijksplannen. Weder wordt
in dit verband do naam genoemd van
prinses Giovanma uit het. Huis van Savoye.
RUSLAND.
Sovjet-regeering contra studenten
te Leningrad.
Onbetrouwbare elementen.
De Sovjet-regeering heeft opdracht ge
geven „de universiteit van Leningrad gron
dig te zuiveren van onbetrouwbare elemen
ten" en in verband hiermede is medege
deeld, dat onder de studenten te Lenin
grad ongeveer 4000 onbetrouwbare perso
nen zijn. Deze hebben zich gesohaard onder
de „Jonge Boerenvlag" en hebben zich
verplicht de niet-communistische professo
ren te verdedigen tegen de strafmaatre
gelen der regeering.
Ook mot de discipline onder de Sovjet
arbeiders wil het niet vlotten. De regec-
ring heeft nu nieuwe bepalingen gepubli
ceerd, waarbij aan directeuren van fabrie
ken, spoorwegen etc. recht wordt gegeven
zonder meer straffen toe te passen. Het
zal dan niet meer noodig zijn vooraf de
vakbonden te raadplegen. De arbeiders,
die schuldig worden bevonden aan inbreu
ken op de discipline, zullen op de zwarte
lijst worden geplaatst, die zich bij alle ar
beidsbeurzen bevinden. Wanneer zij werk
loos worden zullen zij eerst voor arbeid in
aanmerking komen, nadat alle andere een
plaats hebben gekregen.
ARABIE
Een strafexpeditie.
Uit Basra wordt aan de „Times" gemeld,
dat de koning der Wahabieten op weg is
naar de Kwazim, waarin de steden Boerai-
da en Anaiza liggen, teneinde daar een
troepenmacht te conceutreeren voor een
strafexpeditie tegen do sjeikhs, die de
jongste invallen in Irak en Koweit op touw
hebben gezet.
CHINA.
Ook te Canton gist het.
Staat van beleg afgekondigd.
De spanning, die zich in den laatsten
tijd van verschillende Chineesche steden
heeft meester gemaakt, heeft zich thans
ook tot Canton uitgebreid. In deze stad is
de staat van beleg afgekondigd, ten einde
het den autoriteiten gemakkelijker te ma
ken de orde te handhaven. Gisterenmorgen
hadden allerlei geruchten tot gevolg, dat
het publiek de centrale bank bestormde,
ten einde in het bezit te komen van zijn
aldaar belegde gelden.
Bij Nanking worden dertien schepen ge
reed gehouden voor het vervoer van troe
pen. Alles wijst erop, dat Tsjang Kai-Sjek
nog steeds de bedoeling heeft zich voor te
bereiden op een campagne tegen de dissi
dente generaals, ten oinde het gezag van
dc regeering van Nanking in het Woehan-
djsbrict te versterken, Deze bedoeling wordt
in geenen deole doo)1 dc, geheelc Chinee-
scho regeering met instemming begroet.
Een nieuwe oorlog wordt fataal geacht
voor dc eenheid van het land.
Een ultimatum aan
Tsjang Kai-Sjek?
Te Sjanghai loopt een hardnekkig, zij
het nog niet bevestigd gerucht, volgens
hetwelk de Kwangsi-groep in de Kwomin-
tang tot Tsjang Kai-Sjek het volgende ulti
matum heeft gericht:
Hij moet lo. scheiden van zijn vrouw,
die een zuster is van den minister van Fi
nanciën 2o. tien millioen dollar sturen voor
soldijbetaling aan de troepen in Kwangsi?
3o. do ministers Wang cn Soeng, resp. van
Buitenlandsche Zaken en van Financiën,
afzetten.
MEXICO.
DE OPSTANDIGE BEWEGING.
De toestand nog steeds verward.
Generaal Urbalejo
verslagen.
De toestand in Mexico is nog steeds ver
ward.
Volgens een bericht van dc United Press
melden zoowel do regccring als dc opstan
delingen nieuwe successen.
De opstandelingen deelen mede, dat de
garnizoenen van den Zuidelijken staat
Mexico zich bij den opstand hebben aange
sloten. Verder moet in hot Noorden van
Mexioo een generaal, die tot nu toe aan de
regeering trouw was, naar de opstandelin
gen zijn overgeloopen.
Tri tegenstelling mot de optimistische
uitlating van den leider der opstandelin
gen in Nogales, generaal Borguez, spre
ken echter berichten uit andere deelen
van Mexico over een langzame doch ze
kere ineenstorting van de rcvolutionnairo
beweging. Generaal Aguirre, de opperbe
velhebber der opstandelingen, moet aan
president Portos Gil verlof hebben ge
vraagd, om Mexico te kunnen verlaten.
Gil heeft echter in zijn antwoord onvoor
waardelijke overgave geëischt en daaraan
toegevoegd, dat alle leiders van den op
stand voor eon krijgsraad zullen worden
gebracht. In hoeverre dit bericht juist is,
kan niet worden nagegaan. Men zou zeg
gen, dat een generaal, die zich nog in vrij
heid bevindt, dit verlof niet noodig heeft.
Voorts wordt gemeld, dat de regeerings-
troepen onder Callcs bij Durango de op
standelingen onder leiding van generaal
Urbaleja hebben verslagen. De hoofd
macht der opstandelingen bestond hier uit
2.000 Yaqui-Indianen.
Over de nederlaag der rebellen bij Du
rango wordt nog gemeld, dat do troepen
tegen generaal Urbalejo in opstand zijn
gekomen, toen zij vornamen, dat hij niet
voor, doch tegen de regeering streed. Ur
balejo kon ternauwernood met zijn lijf
wacht van 30 man ontkomen. Het gros van
de troepen heeft zich bij de regeerings-
troepen aangesloten. Vliegtuigen van het
Callesleger werpen boven alle belangrijke
steunpunten der opstandelingen biljetten
af, waarin de strategische positie wordt
uiteengezet.
Uit New York wordt nog gemeld, dat
de vliegtuigfabriek van Long Island dag
en nacht werkt om een groot aantal vlieg
tuigen voor dc Mexicaansche regeering ge
reed te maken. Aan het einde van deze
week zullen de eerste vliegtuigen gereed
zijn en van het Mitchell vliegterrein naar
Mexico vertrekken. Een tweede afdeeling
zal een week later volgen.
Algemeen Nederlandsch Verbond.
De beweging „inde Leprozen-
bank opgeslote n."
Dc groep Nederland van het Algemeen
Nederlandsch Verbond heeft Zaterdag te
Rotterdam een groepsvergadering gehou
den onder voorzitterschap van prof. dr. v.
Schelven.
Do voorzitter drukte zijn ontevredenheid
uit over de houding van het hoofdbestuur,
en zeide dat 'n reglementswijziging op touw
is gezet, die consequent slochts tot ban
en interdict van afdeelingon of personen
kan leiden cn dat sommige autoriteiten in
dit klassieke land der vrijheid van gedach
te de Groot ïïederlandschc cultuuibewc-
ging in de leprozenbank willen opsluiten.
De groep Nederland moot zich niet la
ten drijven tot politieke actie.
Er blijft toch ook bij een eerlijk zich hou
den aan do reglementen nog werk genoeg
over voor het ideaal, waarvoor dc drager
der Belgische kroon zelf, vier jaren gele
den, de klassieke formule heeft gevonden:
„do Vlaming in rechte en in feite do gelijke
van don Waal".
Op een vraag word geantwoord, dat men
dr. Borms evengoed als iederen anderen
Vlaming als spreker kan uitnoodigen, mits
de bijeenkomst, niet het karakter draagt
van een tegen België gerichte politieke be
tooging. Men was er evenwel zeker van,
dat. dr. Borms zelf bij dc keuzo van zijn
onderworp- ten volle rekening zal houden
met het cultureelc karakter van het Alg.
Ned. Verbond.
Naar aanleiding van oen opmerking over
den toestand in Ze c u w s cli- V laande ren
werd meegedeeld, dat do heeron prof.
Nalert en Pattist binnenkort ter plaatse
een onderzoek zullen instellen.
Tot voorzitter werd gekozen, in plaats
van prof. van Schelven, die wegens tijdsge
brek bedankte, de heer Pattist, thans on
der-voorzitter.
Als de verkiezingspropagandisten er op
uittrekken
En wat dc verslaggever or van
maakte.
In de Eerste Kamer heeft dezor dagen
de heer Do Vos van Steenwijk, hot gehad
over het optreden van de mindere goden,
als zij op vcrkiezings-rcclame uit zijn.
Hij gaf een aardig voorbeeld, dat ver
dient aan dc vergetelheid ontrukt te
worden.
Ik herinnor mij, aldus dc senator, eenige
jaren geloden eene dergelijke vergadering
te hebben meegemaakt, juister gezegd, tc
hebben doorgeworsteld.
Dc partij, van welke zij uitging, en de
plaats waar, doen niets tor zake.
In een bijkans leeg lokaal, men kon
er door heen schieten trad oen wauwe
laar op, die wat onsamenhangende, hollo
klanken uitstiet.
Als toehoorder was ik met mijn figuur
verlegen.
Een paar dagen later las ik or het vol
gende verslag van, dat ik voor dc merk
waardigheid heb bewaard.
.,De uitstekend geslaagde bijeenkomst
was druk bezocht. Dc zaal was geheel
gevuld met belangstellenden. Het be
langrijk onderwerp werd door den be
gaafden spreker sprekers zijn altijd
„begaafd" ernstig en teer behandeld.
(Als ik dat laatste woord hoor, weet ik
al hoe laat het is). Do met den gloed
der overtuiging uitgesproken, geestdrif
tig toegejuichte rede, rijk aan inhoud,
was even leerzaam als helder en
boeiendhet was een principieel woord.
Het maakte op het zoo talrijk en aan
dachtig luisterend gehoor grooten in
druk en sloeg in. Voor de verbreiding
onzer dierbare beginselen belooft zij een
rijken oogst. Een aangename, geani
meerde discussie volgde. De gestelde
vragen' werden naar genoegen beant
woord. (Niemand had een mond open
gedaan). Dankbaar ging men uiteen.
Het was een prachtigo en bijzonder ge
notvolle avond".
Wat men daar genotvol noemt! U
moest het eens hebben meegemaakt,
Mijnheer de Voorzitter, en mij daar heb
ben zien zitten. Ik wist niet waar mij te
bergen.
C'est ainsi niet qu'on écrit, maar
qu'on fait l'liistoire.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Sovjet-re geering gaat de universiteit
van Leningrad „zuiveren".
De toestand in Mexico nog zeer ver
ward.
BINNENLAND.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkm, 1ste blad).
Te Varik zijn vier personen onder het
kruiend ijs geraakt en verdronken. (Laat
ste Berichten).
Comité Katholiek 's-Gravenhage.
Doordat statuten en huishoudelijk regle
ment thans door oen groot aantal vooraan
staande katholieken uit het Vcrecnigings-
leven zijn goedgekeurd, is het „Gomilc Ka
tholiek 's-Gravenhage" definitief opgericht
Onder presidium van mr. dr. L. N. Dec
kers werden dc discussies tot een goed ein
de gebracht.
Het Comité stelt zich ten doel de behar
tiging der algemeen-Katholieke belangen
op charitatief, cultureel cn sociaal gebied.
Het bestuur werd hierna als volgt sa
mengesteld: voorzitter dc heer H. J. Borg-
hols, lid van Gedeputeerde Staten, be
stuurslid van do R. K. Middenstandsver-
ecniging, secretaris luitenant N. J. Korto-
kaas, penningmeester mr. v. d. Loo, onder
voorzitter de heer E. Spit, (voorzitter R.K.
Volksbond), terwijl als groops-voorzitters
werden gekozen dc heeron A. F. Diepen
(St. Vincentius) voor dc charitatieve cu mr.
v. d. Loo voor de cultureele groep. Do heer
H. J. Eorghols was reeds gekozen voor do
sociale groep. Dc hoogecrw. heer Deken
van 's-Graven'hagc staat dc vereeniging
statuair als geestelijk adviseur ter zijde.
Tegen het economisch liberalisme.
Door dc Dioc. Commissie van Samen
werking in het Bisdom 's-Bosch is beslo
ten ,met welwillende toestemming van
Mgir.i Aengenent, den vastenbrief van
voornoemden Bisschop over de „Naasten -
liefdo in het Sociale leven" cn in het bij
zonder handelende over het economisch
liberalisme, in brochurc-vorm uit te geven.
De brochure zal eerstdaags verschijnen.
Dc Commisio verwacht dat onze stands
organisaties, niet alleen die van het Bis
dom 's-Bosch, maar ook uit dc andere dio
cesen, aan dc verspreiding van deze zeer
actueele brochure zullen willen medewer
ken.
Dr. H. Th. s'Jacob.
Naar het „U. D." meldt heeft dc Com
missaris der Koningin in dc provincie
Utrecht dr. H. Th. s'Jacob con ernstige
oog-operatic ondergaan in Leiden bij prof.
J. van dor Hoeve.
De operatie is gelukkig goed geslaagd.
Do toestand van den patiënt is vooruit
gaande.
BENOEMINGEN.
Bisdom Haarlem.
Z. D. H. de Bosschop van Haarlem heeft
benoemd tot kapelaan de volgende wel
eerw. hec-ren:
Amsterdam (*St. Wil lib r. buiben dc V.)
J. Hogervorst die kapelaan was te «Sloten:
Amsterdam (H. Vincentius a. P.) H. Kou-
wenhoven; Rotterdam (O. L. V. v. L.)
Busch; Leiden (H Joseph) B. Dorbcck;
Westerblokker J. Kooy; 's-Gravenhage (H.
Willibr.) F. van Buurcn; Heiloc J. Berger,
die kapelaan was te Purmerend.
De St. Joseph-parochic.
Dc weleerw. heer A. J. M. Busch, kape
laan aan de kerk van den H. Joseph, is
benoemd tot kapelaan in dc parochie van
O. L. V. v. L. tc Rotterdam (Prins Heu
driklaan).
De weleerw. heer Busch was in 1026 al
hier benoemd en heeft zich in dezen be
trekkelijk korten tijd met grootc toewij
ding gegeven zoowel aan dc belangen der
parochie als aan die buiten dc parochie,
waar dit van hem gevraagd werd. Men zal
hem noode zien vertrekken.
In de plaats van kapelaan Busch is be
noemd de weleerw heer B. J. M. Dorbcck.
die in 1926, het jaar zijner priesterwijding,
benoemd was geworden tot kapelaan ie
Westerbüokkcr.
Prof. Einstein 50 jaar.
Prof. dr. Albert Einstein tc Berlijn, bij
zonder hoogiecraar in de natuurkunde aan
do Leidsche universiteit, wordt Donder
dag a.s. 50 jaar.
