VRIJDAG 8 FEBRUARI 1929
No. 6099
BUITENLAND
BINNENLAND
UIT DE OMGEVING
ZCste Jaargang
De ABOiyNEMENTSPP.IJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor I/eit'ei 19 cent per week .f2.50 per kwartaal
Bjj onze Agenten 20 cent per week .f2.C0 per kwartuul
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen brtaling van 50 ct per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsl lad 9 ct.
Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 r. POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingon wordt het
s dubbele van het tarief berekend. a
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
Pit nummer bestaat uit vier bladen
De Katholieke Courant.
Wij hebben reeds eerder gemeld, dat op
initiatief van den Aartsbisschop van Ge
nu fc- nua een nieuwe courant is opgericht: .11
novo Cittadino" De nieuwe Burger".
De Aartsbisschop heeft bij die gelegen
heid de volgende algemeene plichten voor
de Katholieke journalisten omschreven.
Nooit iets schrijven wat niet waar is!
Nooit de hartstochten prikkelen I
Rechtschapenheid en oprechtheid zijn
pree eigenschappen, noodig om de twee
hier genoemde grondbeginselen in practijk
te brengen.
De courant moet het volk eerbied en
loogachting doen bewaren zoowel voor de
feestelijke als voor de wereldlijke over
bid.
Men moet echter iedere vleierij vermij-
k M^en' want men vervaagt daardoor bet juis-
Li.'sti e oordcel en vleierij belemmert om goed
Me in kwaad te onderscheiden.
Een dagelijksch overzicht van de verschil
lende gebeurtenissen zoo juist mogelijk
15 mo
J. Ti
s 1
ïd.
73 j.
10 j.
Ovo
/ie1 di
e^stra
St.
ermai
ijl—F e
Dailjpeergegeven.
Voldoende plaats inruimen voor kennis
'nicht
?an Ln wetenschap.
-eeste en g0ed verzorgde stijl.
Daar de krant tegenwoordig meer gele
ier, m ien wordt dan de werken der klassieken,
J- H noet men trachten bedoeld tekort in ze-
tere mate aan te vullen.
De journalist die deze voorschriften op-
A.
N.
3.
jlgrae
it 12
rolgt verdient werkelijk een leeraar en
v e'der der publieke opinie te zijn.
De katholieke journalist heeft een so
ma] apostolaat te vervullen: hij moet de
Nar ocnschen aansporen tot het goede, het
luttige helpen verspreiden, spreken, wan-
ïrstr; neer het noodig is, en zwijgen, wanneer de
omstandigheden het nuttig of wenschelijk
Daken.
Sche
54.
de, N
rmakt
q. Oef
id. i
Ie er dl
Hofl
itte
Ma:
de V
Nieu
elmoi
Aldus de Aartsbisschop van Genna.
Wij houden dezen spiegel allereerst
chilpi>n s e 1 f voor Tot welke eonclt
ceuvrij dan komen, zullen wij ook.... voor ons
ent v elf uitmaken.
Maar toch, in alle bescheidenheid, dur-
m wij wenschen, dat onze lezers ons be-
Mer lordeelen naar de eischen, door den
tartsbischop van Genua aan de Katholie-
:e journalisten gesteld.
Niet rmdat wij zouden meenen, dat on-
p. Rij 6 courant daaraan geheel beantwoordt
Rapereire daarvan!
Maar wij zouden het tóch wel op prijs
itellen, als lezers de bovengestelde
iischen als maatstaf zouden aanleggen, om
e beoordeelen de algemeene richting, het
yr() uilen en streven van hun Katholiek dag-
Kotli >lad'
Bril De eischen, die worden gesteld door
aat I ïatholieken, wier smaak bedorven is door
en 2e^e'ooze sens lie-pers zijn na-
uurlijk geheel anders. Daaraan beantwoor-
Angi 'en WÖ zeker niet. En daaraan hopen wij
3. ook nooit te zullen beantwoorden I
raat
terbu
VAN HET VATICAAN
DE R0MEINSCHE KWESTIE.
Maandag een geheim consistorie.
Dinsdag mededeelingen over
de overeenkomst.
Men seint uit Rome aan de „Msbd.":
De Romeinsche atmosfeer is zwanger
m, VVan berichten cmtrent de oplossing der
ft Romeinsche kwest'e.
De alcemeene toestand is zeer zenuw
baan lchtig. Men is in spanning, wegens de al-
bu3pmeen spoedig verwachte officieele af
kondiging van de overeenkomst tusschen
Ho:^en H. Stoel en Italië.
Orst Van verscheidene zeer achtenswaardige
1 Wir Personen. wier uitlatingen men in gewone
H. °®8landigheden zonder bedenking aan-
Lerkd: ^ardt, doch die ook thans eenigszins on-
i, Kt: den invloed zijn van de algemeene ze-
Rijs» ®nwachtigheid en daarom misschien thans
tit n'et onvoorwaardelijk gezag hebben, ve--
j l namen wij, dat zij als zeker aannemen,
nat tusschen de partijen op alle punten
der kwestie overeenstemming is bereik*.
Het zou aan het Valicaan voorbehouden
2lJn de eerste officieele mededeeling daar
aan te doen. Dit zou plaats hebben op
dinsdag a.s. bij de plechtigheden in de
St Tieter ter gelegenheid van den ver
jaardag van de Pauskroning.
Dezer dagen zou echter reeds de over
eenkomst worden bekrachtigd door de on-
derteekening door den kardinaal-staats
secretaris Gasparri en Mussolini, en Zon
dag of Maandag zou de Paus het college
van kardinalen in geheim consistorie bij
eenroepen om hun mededeelingen te doen
over de bepalingen der overeenkomst.
Hedenmorgen is het gezamenlijke corps
diplomatique bij bet Vaticaan uitgenoo-
digd om op het staatssecretariaat te ko
men, waar hun onder strenge geheimhou
ding mededeelingen gedaan werden.
Iedereen begrijpt, dat deze betreffen de
oplossing vpn de Romeinsche kwestie, te
meer wijl vele gezanten herhaaldelijk, op
aandringen hunner regeeringen, inlichtin
gen daaromtrent aan het staatssecreta
riaat gevraagd hadden.
FRANKRIJK.
De Kamerdebatten.
Geen vr ij lating van Marty.
De Fransche regeering heeft met 320 te
gen 161 stemmen een overwinning behaald
bij de stemming, die gisteren in de Kamer
is gehouden over de motie tot invrijheid
stelling van Marty, den communist, die
Zondag j.l. te Puteaux tot afgevaardigde
is gekozen. Marty zit op het oogenblik een
straf van vier jaar uit, hem opgelegd voor
het opruien van soldaten.
Puincaré had reeds medegedeeld, dat hij
de kwestie van vertrouwen zou stel'en,
toen de motie der communisten werd in
gediend. De bespreking dezer motie vorm
de een tusschenspel van de oneindige de
batten over Elzas-Lotharingende regee
ring weigerde absoluut deel te neinen aan
een bespreking over de vrijlating.
Vervolgens werden de debatten over de
politiek der regeering in Elzas-Lotharin
gen voortgezet.
Gedurende de debatten echter is de po
litiek van het cartel in 1924, onder Her-
riot, scherp aangevallen en velen hebben
de moeilijkheden in den Elzas aan Uit be
wind toegeschreven.
IERLAND
De Valera gaat tot hongerstak'ng over.
Volgens een bericht uit Belfast is de ge
arresteerde leider der Ieren de Valera
overgegaan tot de hongerstaking.
SPANJE.
De jongste gebeurtenissen.
Primo d.e Rivera daagt uit.
In verband met de in het buitenland
circuleerende geruchten omtrent de jongste
gebeurtenissen in Spanje heeft geneiaal
Primo de Rivera de volgende verklaring
afgelegd
„Gezien de hardnekkigheid, waarmede
dagbladcorrespondenten volhouden, dat
in Spanje als gevolg van de opgewonden
stemming schretpai tijen hebben plaats
gehad waarbij dooden en gewonden zou
den zijn geval'en, looft de regeering een
bedrag van duizend pond sterling uit voor
dengene, d e den naam der bij ue-'p schiet
partijen gedoode of gewonde persoren kan
opgeven, alsmede het tijdstip, waarop de
schietpartij heeft plaats gehad.
De regeering heeft voortdurend met den
steun van de openbare meening gehandeld;
het volk bleef volkomen kalm en heeft
ve'e bewijzen van vertrouwen in de regee
ring gegeven.
In het geheele land wordt thane door
geen enke'en arbeider gestaakt.
Het afdanken der troepen, waartoe de
zer dagen is overgegaan, is een nc male
maatregel, die elk jaar omstreeks den-
ze'.fden tijd wordt genomen. Het aantal
arrestaties niet slechts van degenen, die
voor de rechtbank zullen komen doch ook
van verdachten, bedraagt niet eens vijft'g.
Volkomen ongegrond is het gerucht om
trent beweerde meeningsverschiMen tus
schen den koning en de regeering",
RUSLAND.
Nog rreer arrestaties van Tro*F<iïsten
Uit Moskou wordt gemeld, dat te Toela
in Centraal-llus and opnieuw negen Truts-
kiïsten in hechtenis genomen zijn. Ook u t
andere 6teden worden nieuwe arrestaties
gemeld.
Te Moskou en in de omgeving worden
thans dagelijks vergaderingen gehouden,
waarin krachtige maatrege en tegen de
aanhangers der oppositie worden geëischt.
In een der op zulk een meeting aangeno
men met es wordt van de regeering ver
langd. dat zij in haar strijd tegen de op
positie dezelfde methoden 2al toepassen
als bij de bestrijding van andere anti-
sovjetistische organisaties worden gebe
zigd. Tevens wordt de uitwijzing van aile
oppositieleiders uit de Sovjet-unie ge-
eischt.
Brooddistributie in Rus'and.
Naar aanleiding van de toenemende
moeilijkheden met betrekking tot de voed
selvoorziening heeft de Sovjet-regeering
besloten, het d'stributiepysteem, dat op
het oogenblik te Leningrad en Moskou
van kracht is, te wijzigen. De burgers van
alle voornaamste bevolkingscentra zullen
verdeeld worden in twee categorieën,
waarvan de eerste zal bestaan uit perso
nen, die men het belangrijkst acht voor
het economisch leven van de Sovjet-repu
blieken, en de tweede uit personen van
ondergeschikt economisch belang voor den
staat. Alleen arbeiders en autoriteiten
met hun gezinnen vormen vrijwel geheel
de eerste categorie. Uitsluitend personen
van de eerste categorie zullen brood uit de
„st-aotsreserves" ontvangen, die onder
strenge controle van de coöperatieve ver-
eenigingen zullen staan welke het brood
zullen verschaffen tegen vastgestelde prij
zen. De personen, die behooren tot de twee
de categorie, kunnen dan het brood koo-
pen, dat nog op de open markt aanwezig
is tegen de geldende prijzen.
GRIEKENLAND
Bloedige communistenbotsing te Athene.
Bij een vergadering in het ApoJlo-thea-
ter te Athene kwam het gistermorgen tot
een botsing tusschen communisten van
verschillende schakeering. waarbij revol
vers. messen en knuppels werden gebruikt.
Twaalf personen werden zwaar gewond
naar het ziekenhuis gebracht, terwijl circa
dertig personen lichter gewond zijn. De
politie herstelde de orde.
AFGHANISTAN.
De strijd om de macht.
Aman en Habib slaags.
Volgens te Moskou ontvangen berichten
is ten Noordoosten van Kaboel een slag
aan den gang. Het kanongebulder is te
Kaboel te hooien De voorhoede van de
troepen van Aman Oellah staat op 25 K M.
afstand van Kaboel en is nog 15 K M. van
de hoofdtroepen van Habib Oellah ver
wijderd.
BRITsfe-INDIE
Weder bloedige botsingen te Bombay.
Tachtig dooden en gewonden.
Het aantal personen, dat gisteren ge
dood of gewond werd bij de onlusten te
Bombay, bedraagt 'niet minder dan tach
tig. Zes personen zijn vennoord, twee zijn
overleden door hun toegebrachte schot
wonden. tw'ntig anderen zijn eveneens
door geweerschoten geword. terwijl vijf
tig personen bij relletjes gekwetst raakten.
MEXICO.
Toral,
Het opperste gerechtshof te Mexico
(City- heeft geweigerd de terechtstelling
van Toral. den moordenaar van president
Obregon, tegen te houden. De president
kan hein thans nog gratie verleenen.
Staatsman-opschepper en de roodzwarte
„kreeft" die achteruit krabbelt.
De heer D. Hans heeft gedacht Mer. W.
H. Nolens te interviewen. Getracht, maar
het lukte hem natuurlijk evermin als an
deren, die het vroeger ook al eens be
proefden. Deze Mrnisfer van Staat, een
tweede WiPem de Zwijger, Ié ét zich een
voudig niet interviewen. De heer H kreeg
een beleefde maar resolute weigering. Hij
had die trouwens zelf verwacht.
Maar wat hij niet verwacht had, was....
een bricf:e. dit hij wat later ontving en
dat inhield een verzoek of hij misschien
lust had om bij Nolens te komen eten.
De heer ITans nam het aan en is er wat
verguld mee. Nu. daar heeft hij gelijk in.
Het gehikt n'et el] en journalist, zelfs niet
eiken katbnheken journalist, door onzen
politieken leider op een diner genoodigd
en rersoorlijk bediend te worden.
Natuurlijk werd dit diner geen inter
view. maar toch wel een aardig praatje,
dat de heer H. in 't „Vaderland" schreef.
We ontleenen er een paar passages aan:
„Monseigneur wacht u Een zach
te stem. Tk ga in de ruime gang.
Ze gaat me vóór.
Dan ben ik bij m'n eharmanten gast
heer, in z'n ruime kamers. Ik kijk even he-
duusd om me heen. In de kamer waar ik
ben, en in een andere, waar ik in kan
zien: niets dan boeken. Hoog opgestapeld,
opgebouwd, opgeworpen: boe'en. Groot e
kasten, langs alle muren, en daarin dui
zenden boeken, boeken, boeken. Monseig
neur ziet m'n oogen gaan: ook z'n bureau
ligt vol, allerlei tafeltjes liggen vol. Boeken
„Dit heb ik voor het reces in voor
raad zegt de staatsman.
Hij toont mij een stapeltje „versche
waar". On-opengesneden nog. In allerlei
talen. Politiek, Economie, Literatuur. Re
ces-studie.
Hij glimlacht over m'n verbazing: waar
vindt hij, bij al z'n werk, den tijd voor?
Daar staat hij tusschen zijn boeken: ge
zond en sterk. Blozend zelfs. Het type,
zoo'n beetje, van een deftigen heerenboer,
maar neen, dat is een oppervlakkige in
druk, want daar is de kop te scherp voor,
en in dien kop de pientere oogen, waarin
telkens iets van een verholen lach komt.
Hij maakt, ook in z'n spreken, den indruk
van een sterk-bedwongen kracht. Een per
soonlijkheid, d:e zich-zelf in de hand
heeft. Hij moet een geweldige zelfbeheer-
sching hebben. Tn al die jaren heb ik hem
hoogst, hoogst zelden werkelijk kwaad ge
zien of „opgewonden", maar hij remt zich
zelf, daar ben ik zeker van. A'.leen: wie
hem goed gadeslaat, ook in het parlement,
ziet af en toe een veelzeggend fragmentje
mimiek, een handgebaar, een trek op het
gezicht, het éven bruusk verschuiven van
een boek ja daar smeult bij Nolens
heel wat onder de asch, en daar is in die
uiterlijke nuchterheid en koelheid een
flinke dosis zelfbedwang. En zooals hij
daar tusschen z'n boeken staat, sterk en
kloek liikt hij een goeje vijftiger. Maar hij
wordt dit jaar al 69. Ongelooflijk.
„Willen we gaan?"
Toen we aan tafel zaten (we waren met
z'n vieren) heb ik Nolens kunnen gade
slaan in een mij geheel nieuwe gedaante,
en het is niet het minst daarvoor, dat ik
de on echte ibis van dit intervieuw vertoon
Tk heb hem namelijk bewonderd als op
schepper en vóór-snijder....
Had ik ooit kunnen droomen in trou
we, het leven geeft toch de zeldzaamste
verrassingen en de journalistiek de frap-
pantste primeurs had ik ooit kunnen
droomen, dat Zijn Excellentie Monseigneur
Professor Meester Doctor W. H. Nolens
Minister van Staat, voor mij nne eens een
bordje soep zou opscheppen Had ik ooit
in m'n oogenblikken van de ongebreidel-
ste fantasie mij voorgesteld, dat deze ge
heime kamerheer met kap en degen van
Zijn Heilighe'd den Paus voor mij een
sappig brok zou snijden uit den molligen
rug van een welvarenden haas en mij
daarbij nog 'n bord'e blanke Hollandsehc
zuurkool zou aanreiken? Om van de an
dere culinaire genietingen nu maar te
zwijgen
't Ging zoo:
een zuster kwam hi«nen, en zette de
soepterrine neer, en Monseigneur schepte
ons op, en ze zette den haas neer, en
Monseigneur sneed vóór en deelde uit -en
ze bracht de zuurkool, me' een prachtig
goudbruin korstje gestoofd, en Monseig
neur lepelde een por'.ie op ons bord en
zoo bediende hïi rrs. den ganschen heer
lijken avond. Heerlijk: ik zeg niets te
veel. Heerlijk en Hkant, vond ik het, den
staatsnvn. dïen ik een kwart-eeuw van
z'n politieke en sociale zijde had gezien en
bewonderd, hier in deze zeer büzondere
gedmrte te aanschouwen. Als Staatsman
Opschepper. Heerlijk, èn pikant, om uren
lang te per if ten van een gesprek over
nlleiiei onderwerpen, ook belangri'ke poli
tieke. maar waarvan ik natuurlijk niets
mag en wil publiceeren, want dit zou nu
werkelijk onbescheidenheid zijn.
Ja:
dat w"s een nvnrd van geestelijk èn ma-
teveel gen or beide.
Het prachtigste en fijnste interview, dat
ik ooit heb gehad.
„TT rookt. Morpp'eneur
„Och ja. Een eoede sigaar stel ik wel
op prijs, op z'n tijd
Even later:
„Nu, dat :s fiire Mésl"
„Ja, ja,". (Glorie in zün stem). Zoo
ept je ze nipt p"-pn dag. E"h'e Lirrburg-
sche heihans. Heb ik speciaal toegezonden
gekie'-en."
Trotsch op zijn Limburg!
Messen-muziek.
„Vindt u niet. dat die zclm er heel
wat befpr uitziet, dan de coalitie, Mon
seigneur
„Laat ik u dan nog maar eens oen
stukje geven
(Nu vraat? ik m'n lezers: is het een in
terview of is het soms gécn interview?
Het moge al geen èchle ibis zijn, het liikt
er toch aardig op en bij de antwoorden
van Dr. Nolens meet men, dat heeft Aal-
berse nog onlangs in „Het Centrum" zeer
terecht uiteengezet, altijd tosschen de re
gels dóór we'en te lezen, wie dat doet,
krijgt het be'angrijksle onderhoud, dat
ik ooit gepub'iceerd heb. Maar ik wil m'n
lezers de vollemaat geven).
„Mag ik nog wat appelmoes?"
In spanning wachtte ik het antwoord.
Wat zou de leider der katholieke fractie
tot den liberalen journalist zeggen?
„Wei-zeker. Tast maar toe!"
(Hoort u in de gulheid van dit antwoord
de bereidheid van den katholieken staats
man, om na de verkiezingen samen te wer
ken met de liberalen
„Gaat u vroeg naar bed Monseigneur,
of is het uw gewoonte
„Om laat naar bed te gaan? Ja. Het
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Tegen a.s. Dinsdag zijn waarschijn'ijTc
n-.ededeelingen te verwachten over de op
lossing van de Romeinsche kwestite.
In Afghanistan zijn Aman Oellah en
Habib Oeilah slaags geraakt.
BINNENLAND.
Monument voor Jan Toorop. (L. en K_
3de blad-.
Te Haarlem zijn twee arbeiders van ©en
hoogte van 18 meter doodgevallen. (Gem.
Berichten, 4de blad).
De cfiës-viering aan de Leidsche Univer
siteit. (lste blad).
De opening van het Rijksmuseum van
Oudhoden. (2de blad).
Opening Bloemententoonstelling en Win-
kelbeurs te Lisse.
wordt gewoonlijk wel een uur of twee".
„En 's morgens?"
..O. ik ben om half acht wel woqt
bij de hand.... Kreeft?"
Plotseling zag ik, dat do staatsman op
merkzaam naar het ronde schaaldier keek.
Dat befeekende wat. Want kreeft oor
spronkelijk zwart, wordt later rood.
De uiterste noodzaak?
„Ik geloof n-et", zei ik voorzichtig,
„dat er ooit iets komt van de samenwer
king tnssrhen Katholieken en Sociaal-De
mocraten
Ik kreeg een flinke portie.
„Neemt u geen kreeft, Monseigneur?"
vroeg ik met nadruk.
„Tk houd er niet van
De roode broeders kun"cn voorloopig
hun matten wel oprollen! Maar wat zegt
n van zulk een tactisch antwoord? Het is
maar of u 't in de gaten hebt 1"
Dr. Weve directeur ooo.'ijdersgasthuis
te Utrecht.
Naar wii rprrpmon. dr TT .T F Wrve,
oocarfs te Rotterdam, dip bppeprnd is tot
h"o*TVeraar in de ncTi-PPU-nrrje aan do
Hï'ksmuver«3ÏfP't tp U'rcM. door rpfr"n-
ten ven het Nederlands"^ cras'^u:s voor
hp^opf,i'Te miovprmogpn'ip rcfri;;^P„s a]_
daar. benoemd j0t geneesheer-directeur
van dat gasthuis.
De heer H.
burgemeester van Schiedam?
Nanr de A R. „Rotterdammer" ver-
nppmt zou er alle Vans bestaan, dat bin
nenkort do benrpmmcr z^l afkomen van
don heer F Shdemeüer. bnrnoroccs'er van
Po-tpd op Zoom, tot burgemeester van
Schiedam.
,.8t.-Raphaöl".
Naar de .YbM'slrrant" vefppmt. h"4roPg
het jirste ledental van „fit -Rchaël" op
1 JTenunri j 1?"09. hetgeen be'eehont;
dat deze bond in 1928 met 783 leden is
vooruitgegaan.
HILLEGOM.
Schaatswedstrijd. Gistermiddag werd
op de mooie baan der Hillegomsche ijsclub
een wedstrijd gebonden in het schoonrij-
den. Do belangstelling was groot van de
zijde van het publiek. Aan den wedstrijd
(prijzen kunstvoorwerpen) namen 15 paren
deel. De uitslag was als volgt: le pr. Adr.
Buckens en mej. M. Klaver, :e pr. Jac. Rijn
beek en mej. Ruiten, 3e pr. C. Jonkman en
mej. Jonkman. De jury had een zeer moei
lijke taak, daar al'e paren de schoone "kunst
zeer goed verstonden.
Ilillegom bezit een groot aantal eerste
klas ijssportmenschen.
Zeven personen door het ijs gezakt.
Gistermiddag heeft de Stoomboot MaaU
schappij Bus te Haarlem de Ringvaart
opengebroken. Het sterke ijs, waarop hon
derden schaatsten, gaf heel wat moeite.
Zeer velen hebben daarop niet gelet, beter
gezegd het niet gemerkt, zoodat 7 personen
van 1820 jaar in de nabijheid van de Hil-
legommerdijk inde vaargeul geraakten of
door het ijs zakten daar vlak bij. Alet lad
ders en touwen en gevaar voor eigen leven
zijn deze menschen gered. Vooral de heer
Arendsen heeft zich in dezen zeer ver
dienstelijk gemaakt en zijn leven gewaagd
om dat van anderen to redden.
