DINSDAG 5 FEBRUARI 19Z9 No. 6096 BUITENLAND BINNENLAND Zllste Jaargang De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Yoor Leiden 19 cent per week .f2.50 per kwartaal Bij otize Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: PAPENGRACHT 32 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Yoor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. n Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Gisteren werd door de Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur in het Krelage huis aan de Leidsche Vaart te Haarlem do Herdenkingsplechtigheid gevierd van het 50-jarig bestaan van elf afdeelingen dezer Vereeniging de afdee'ingen Hillegom, Schoten (voorm.), Bloemendaal, Sassenheim- Voorhout, Heemstede, Lisse, Uitgeest, Haarlem, Wassenaar en Limmen. Groep officieele personen aanwezig tijdens de onthulling van gekleurde glas-in-lood ramen in de voorhal van het Krelagehuis, aangebbden door de Vereeniging als blijvende hulde aan de jubileerende afdeelingen. V.l.n.r. zittend le rij: Rutgers, waarn. Burgemeester van Voorhout (W. v; d. Laan); Burgemeester van Hillegom (Mr. D. F. Pont); Burgemeester van Heemstede (Jhr. van Doorn); Mr. Heerkens Thijssen (Wethouder van Haarlem); Burgemeester Van Limmen (J. J. Nieuwhuysen); Burgemeester van Sassenheim (J. P. Gouverneur); de vertegenwoordiger van den burgemeester van Wassenaar (Versteeg); de heer Krelage (Voorzitter van de Bloembollen vereeniging). Zes der elf aangeboden glasramen. Dit nummer bestaat uit drie bladen Vondel. Vondel wordf herdacht. Het is vandaag bet twee-en-een-halve eeuwfeest van. zijn sterfdag. Vondel wordt herdachtMaar zoo traagt het „Huisgezin" terecht „Waarom heeft de regeering niet iets van de belangstelling, die ze aan de Utrccht.Eche Unie heeft besteed overge dragen op 's lands grootsben en oudsten poëetWaarom heeft de min-ster van On derwijs, die pa-s de onderwijsinrichtingen heeft opgewekt tot behandeling der Unie ran Utrecht en tot vlagvertoon, niet ook in een circulaire de school uitgenoodigd, Vondel te herdenken?" Vondel wordt herdacht. Ook in de pers. Ook in bladen, die misschen nog nooit te Toren Vondels naam hebben genoemd of nog nooit te voren hun lezers hebben voor gelicht over de beteekenis, die Vondel, de onsterfelijke, zooals prof. Verwey hem noemt, ook nu nog, voor het levende ge slecht, ten volle heeft. Vondel wordt her dacht in de persMaar is 't niet een bekrompen miskenning van den persoon van den dichter en van den dichter, als zoodanig, als daarbij wordt verzwegen zijn Katholiek-zijn. Op een ergerlijk voorbeeld daarvan wees gisteravond de ,Tijd". Wij citeeren hier het blad. ,.Men kent het heidensche streven van de moderne beschaving, om niet alleen het godsdienstig en maatschappelijk leven, maar zelfs de christelijke feestdagen te ontkerstenen. Gezelligheidsfeesben, huma- uiteitsbijeenkom6ten moeten de dogmati ze en liturgische viering van Kerstmis, Paschen en Pinksteren vervangen. De "heidensche levens- en wereldbescha ving gaat verder en dringt ook bij alle ge legenheidsfeesten, die historische personen betreffen, haar radicale zienswijzen op.' Zoo levert het jongste nummer van „Neer- Imdia", nog wel het orgaan van het zich neutraal noemende Algemeen Nederlandsch Ferbond, een hoofdartikel bij een portret ran Vondel met dit bijschrift: ,.Meer nog dan wanneer bij one van het eene einde der aarde naar het andere voert of dwars door de sterren streeft, vervult hij die hoogste roeping van den kunstenaar: aanvuren; sleept hij mee in zijn verontwaardiging om huichelarij, schijngeloof, laster tegen de grootenin zijn woede over rechts verkrachting jegens 's lands beste dienaren; in den met al de heftigheid zijner scherpe pen gevoerden strijd tegen geestesverdrukking en dwinge landij. Het was een voortzetting van de worsteling der Geuzen, veredeld, vergeestelijkt, tot een volkomen zege praal geleid. Vrijheidszin prikkelde, dreef en bezielde hem, die den tegen stander even onvervaard tartte als de I helden op zee. Vondel is niet alleen echt Nederlandsch in zijn volkomen vrijhe;dszucht, die zich aan geen part ij en geen geloof liet binden; hij is veel meer en daarom blijft hij leven de volko- men bevrijde mensch". Vondel „liet zich aafi geen geloof bin den", verklaart de hedendaagsche ontker- stenaar. Nog altijd misgunt hem de ver volgzucht zijn „onnoosel Ave Maryken". Een mensch kan ook klein zijn in het ceren van een groot man VAN HET VATICAAN DE R0MEINSCHE KWESTIE. Een nieuw protocol onderteekend? Dc laatste weken deden in de buiten- landsche pers herhaaldelijk geruchten om- temt de Bomeinsche kwestie de ronde, sommige zeer sensationeel, andere met een nieer gematigd karakter, zonder dat ech ter de aangegeven bron, als deze tenminste vernield werd, het gerucht een bijzondere geloofwaardigheid schonk. Wij hebben ons in deze teere kwestie van een weergave der elkaar vaak tegen sprekende geruchten onthouden. Meer baarde meenen wij echter te moeten hech ten, aldus schrijft de „Msb.", aan een Ro- toeinsch bericht van de „Koeln. Ztg". dat *ij daarom hier laten volgen. Het luidt: Kaar wij van goed ingelichte zijde verne- •fcöj is bij de geheime onderhandelingen tot oplossing van de Romeinsche kwestie op 14 Januari een nieuw protocool ondertee- 'kend. De onderhandelingen vorderen, zooals te begrijpen is, slechts langzaam, zoodat in hooge kerkelijke kringen ook thans de uit drukking „Oplossing van de Rom'einsche kwestie" als voorbarig wordt beschouwd en voorloopig nog slechts van een modus vi- •endi wordt gesproken, welke echter als uitgangspunt voor verdere definitieve on derhandelingen kan worden beschouwd." EELGIE B0RMS TE ANTWERPEN GEHULDIGD Uit alle deelen der Vlaamsche provin cie zijn de Vlamingen Zondagochtend naar Antwerpen getogen. Tienduizenden geest verwanten hebben hun leider, dr. Aug. Borms op zeldzaam geestdriftige wijze ge huldigd. Het eerste gedeelte der huldiging was een door een zesduizend personen bijge woonde meeting in het Rubenspaleis. De zaal bleek echter lang niet allen te kun nen bevatten, die er gaarne binnen wilden. In de gangen en voor den ingang deed een op elkander gepakte massa allerlei pogin gen om wat verder te komen, hetgeen ech ter onmogelijk bleek. Er waren ook Nederlandsche afgevaar digden aanwezig, nl. prof. Burger, mr. Ko ning (voorzitter afd. Amsterdam Algem. Nederl. Verbond) Besse (penningmeester van den Dietschen bond) en de Afrikaner Roos- De verschijning van dr. Borms deed een "geestdriftig gejuich ontstaan, waarna een alle bezoekers eerbiedig gezongen „Vlaam sche Leeuw" werd ingezet. Als voorzitter van het huldigingscomité sprak Leo Augusteyns het eerst dr. Borms toe, en zeide o.a. dat Borms de rots is ge worden van het Vlaamsche verzet tegen België. Nadat nog verscheidene sprekers het woord hadden gevoerd, sprak dr. Borms de aanwezigen toe. Na het zonder d"e minste stoornis gehou den eerste deel der huldiging te hebben bijgewoond, sloten de meetingbezoekers zich aan bij de duizenden, welke voor het Rubenspaleis en omliggende straten ston den opgesteld voor een demonstratie door een deel der stad. Van overheidswege waren onnoodig ge bleken voorzorgsmaatregelen genomen Soldaten mochten de kazerne niet verla ten en waren voor eventueel onmiddellijk uitrukken gereed; verder bevonden zich in verschillende openbare gebouwen onge veer 550 gendarmen, uit andere deelen van het land naar Antwerpen gezonden. Een bijzonder goede maatregel was on getwijfeld het totaal achterwege laten van eenig machtsvertoon. Dit werd gemak kelijk gemaakt, wijl nergens een spoor te bemerken viel van anti-dit of anti-dat. Met bege'eiding van eenige tientallen po li tie>-age riten, waarvan een aanzienlijk deel waschechte Vlamingen bleken te we zen, kon de stoet ongehinderd zijn weg afleggen en op geheel ordelijke wijze wor den ontbonden. ENGELAND De koning zit even op. Van gezaghebbende zijde werd gisteren avond verklaard dat er in den toestand des Konings geen verandering was gekomen. Gisteren is de Koning uit zijn bed naar een stoel bij het raam overgebracht, waar hij van den zonnigen dag kon genieten. SPANJE. VERSTERKING DER DICTATUUR. Primo treft maatregelen. Nog meer arrestaties in Spanje, Primo dq Rivera heeft tegenover de ver tegenwoordigers der pers verklaard, dat hij zic-h genoodzaakt heeft gezien, de mid delen waarover de dictatuur beschikt te versterken. Deze maatregelen, zoo verklaarde Pri mo, zullen hem in staat stellen, het land voor verdere samenzweringen te behoe den. Een speciaal gerechtshof zal worden ingesteld, dat samengesteld wordt uit mi litaire rechters. De rechtbank zal het recht hebben een onderzoek in te stellen, waarbij zij de hulp kan verkrijgen van de politie. Verder zal alles, wat de veilig heid van den staat betreft, onder de com petentie van dit hof vallen. Het zal geen verschil maken, of de overtreders burgers dan wel soldaten zijn. De regeering ver wacht, dat men door dit gerechtshof op snelle en drastische wijze elke mogelijke toekomstige poging om een samenzwering op touw te zetten zal kunnen onderdruk ken. De dictator legde er den nadruk op, dat hij ervoor zal zorgen, dat het land voortaan rustig kan leven en dat de re geering zich ongestoord zal kunnen wijden aan de vorming der toekomstige politieke structuur van den staat, een inrichting, die door haar originaliteit de aandacht der geheele wereld zal trekken. Primo gaf uiting aan. de hoop, dat Spanje in 1931 een nieuw staatkundig le ven zal kunnen beginnen. Voorts zeicle hij te hopen, dat de ge beurtenissen der laatste dagen niet ertoe zullen leiden dat veel buitenlanders zich van een bezoek aan Spanje laten afschrik ken. De openingsdata voor de tentoonstel lingen te 'Sevilla en Barcelona zijn niet uitgesteld. Evenmin het bezoek van het Deensche koningspaar. O.a. zal op 6 dezer te hunner eere te Madrid een parade worden gehouden. Te Valencia is de staat van beleg afge kondigd. Bij de gevéchten met muitende soldaten moeten ook dooden gevallen zijn. Verscheidene arrestaties hadden plaats, o.a. van eenige generaals, van talrijke la gere officieren en van vele politici. Tot de gearresteerden behoort ook Vi cente Blasco Ibanez, de zoon van den be roemden overleden Spaanschen schrijver. Hij had te Mentóne een mis bijgewoond ter gelegenheid van den verjaardag van wijlen zijn vader en werd toen hij weer te Valencia aankwam, in hechtenis genomen. RUSLAND. LITWINOF'S PACT-VOORSTEL. Door Polen en Roemenië aanvaard. O n d e r t e e k e n i n g op 7 Februari De Poolsche gezant te Moskou, Patek, is gistermiddag door den plaatsvervangen- den volkscommissaris voor Buitenlandsche Zaken, Litwinof, ontvangen. De gezant deed mededeeüng van het antwoord van Polen en Roemenië in zake den datum voor de onderteekening van het Litwinof- protocol. Polen en Roemenië gaan ac- coord met den door Litwinof voorgestel den datum van 7 Februari a.s. voor de onderteekening. Het protocol zal namens Polen door den gezant worden geteekend. Roemenië, dat geen diplomatieke relaties met Sovjet- Rusland onderhoudt, zal een specialen afgevaardigde zenden. In tegenstelling me| de berichten uit 'ftowno, volgenè wd\U Litciuen diet próto-' col eerst zal onderteekenen, als zulks door de andere landen is geschied, wordt thans gemeld, dat ook Litauen op 7 dezer aan de gemeenschappelijke onderteekening van het protocol zal deelnemen. Men wenscht deze plechtigheid tot een historisch mo ment te maken. AFGHANISTAN. De strijd om de macht. Volgens te Cairo ontvangen berichten zou prins Mohammed Omar bereid zijn, ten gunste van Ali Achmed van zijn aan spraken op den troon af te zien. Aman Oellah is op weg naar Kaboel. Zondag hebben de eerste schermutselingen plaats gehad tussehen zijn troepen en aanhangers van Ali Achmed. Uit Moskou wordt gemeld dat Habib Oellah Zondag 14 aanhangers van Aman Oellah heeft laten fusileeren. Habib Oella zou het plan hebben wanneer hij zich uit Kaboel terugtrekt, het radio-sta tion in de lucht te laten vliegen. BRITSCH-INDIE Onlusten te Bombay. Bloedige botsingen om beweerd kinderoffer. Zondag en Maandag hebben te Bombay verwoede gevechten plaats gehad tus sehen Hindoes, die Pathans aanvielen, welke laatsten er van beschuldigd wor den in verband met den bouw van een nieuwe brug een kind ontvoerd te heb ben, om het ten offer te brengen. Dertig duizend Hindoes zetten de Pathans na, van wie er velen bloedenden verwond naar het ziekenhuis moesten worden gebracht. Bij de relletjes werden zes personen ge dood. Maandagmorgen vroeg brak de strijd opnieuw uit. De bevolking van Bombay is zoo opge wonden dat men voor een algemeene pa niek vreest. De arbeiders weigeren langer te werken, daar zij beweren thuis te moe ten blijven, om hun vrouwen en kinderen tegen de Palhans te beschermen. Duizenden arbeiders loopen, voorzien van stokken en wapens^ door de straten en vallen iederen Pathan aan, dien zij ont moeten. De trams worden tot stilstand gedwongen en gecontroleerd of zij soms Pathans vervoeren. De politie staat voor een uiterst moeilijke taak. AMERIKA Van aviatiek naar politiek. Lindbergh onde r-m i n i s t e r? De „Herald Tribune" meldt dat Hoover waarschijnlijk Lindbergh .zal uitkiezen voor het ambt van onder-minister van handel, belast met de luchtvaart. HET WESTLANDSCHE VAARTENPLAN Naar wij vernemen zal nog in deze par lementaire periode het Westlandsche vaar tenplan in de Tweede Kamer behandeld worden. Dit plan omvat den aanleg van twee breede kanalen door het Westland met verschillende zijkanalen. De uitvoering van deze werken is van bijzondere beteeke nis voor de scheepvaart tussehen de groote steden. Het eerste hoofdkanaal zal aan sluiten op het Laakkanaal te Den Haag, terwijl het andere, het z.g. Zwetkanaal, de vaart verbinding zal vormen met Rotter dam. UIT GEMEENTERADEN. De gemeenteraad van 's-Graven- h a g e heeft met 364 stemmen besloten tot verbouwing van den Koninkl. Schouw burg, waarmede een bedrag van 373.000 gemoeid zal zijn. B. en W. van R h e d e n zijn door den Raad gemachtigd een aanvang te laten maken met de werkzaamheden voor den bouw van 82 arbeiderswoningen, ter oprui ming van krotwoningen. Voor het herstel der toren van Rheden, waarvan de kosten op 20.000 zijn geraamd, zal het rijk 40 pet. bijdragen. Tot gemeente-secretaris van V e e- n e n d a a 1 is benoemd de heer J. L. Vlie gen aldaar. Het conflict in tie Goudsche aardewerk industrie. Einde in 't zicht? Vandaag zouden de vertegenwoordigers van de aardewerkindustrieelen en van de drie samenwerkende vakvereenigingen van arbeiders in de aardewerkindustrie te Gouda opnieuw samenkomen,«om te pogen het conflict in de aardewerkindustrie tot een oplossing te brengen. In de laatste bijeenkomst hebben de industrieelen verklaard, dat zij er geen be zwaar tegen zullen maken om de thans stakende arbeiders bij de hervatting van het werk opnieuw in dienst te nemen. Het is, naar men ons mededeelde, niet waarschijnlijk, dat vandaag reeds een op lossing van het conflict zal worden ver kregen. Uit de sigarenindustrie. Stakingen. Hot hoofdbestuur van den Ned. R. K. Tabaksbewerkersbond heeft de werksta king aangezegd aan vier fabrikanten te Beek (Limburg), n.l. bij de heeren Gaië, Hennekens, Betera en Sproncken. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Huldiging van dr. Borms te Antwerpen. Litwinofs pactvoorstel door Polen en Roemenië aanvaard. Weer onlusten te Bombay. BINNENLAND. De verkiezingsfilm 1929. Gisteren is te 's-Gravenhage de primeur gegeven. (3de blad). OMGEVING. Jubileum-tentoonstelling te Hillegom. Het plan voor een nieuw Raadhuis te Katwijk. LEIDEN. De aanbesteding voor de nieuwe Haven- brug (1ste blad). Wij geven een perspectief- teekening. (2de blad). De reden tot deze staking is, dat ge noemde heeren niet nakomen de sociale bepalingen van de collectieve arbeids overeenkomst, zoo meldt de Volkskrant. De staking is aangezegd tegen 11 Fe bruari a.s. R. K. Herstellingsoord voor Spoor- en Tramwegpersoneel. De vereeniging It. K. Herstellingsoord voor spoor- en tramwegpersoneel Mgr. Mut- saers, heeft gisteren vergaderd te Amers foort onder voorzitterschap van den heer H. F. Timmermans. In zijn openingswoord wees deze op den goeden gang van zaken sedert de oprichting. Toch kan er nog meer worden gedaan, en nu er twee herstellings oorden gebouwd worden (waarvan één voor kinderen) is uitbreiding van het ledental natuurlijk gewenscht. Daarvoor zal een ac tie worden gevoerd. De secretaris, de heer G. Prust, deelde mee, dat het ledental gestegen is tot 774Q. Van 1 Maar 1928 tot 1 Januari zijn uitge zonden ter verpleging 14 mannen, 34 vrou wen, 47 jongens en 59 meisjes in totaal dus 154 personen, die 8226 verpleegdagen had den. Op 1 Januari waren 12 personen in. verpleging en thans zijn er 14. De bondsadviseur, pastoor H. Donders, gaf den propagandisten aanwijzingen voor hun actie. In een slotwoord beval de voorzitter den afgevaardigden aan, in hun afdeelingen te werken voor het fonds, waaruit de inven taris voor de herstellingsoorden betaald, zal worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1