UT 21 BUITENLAND BINNENLAND KERKNIEUWS 20ste Jaargang VRIJDAG 1 FEBRUARI 1929 No 6093 je A B OIV l\! EM E l\i T S P R IJ S bedraagt bij vooruitbetaling Poor Leic'oi 19 cent per week .f2.EO per kwartaal Bij onzo Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal 0et Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné's ver- nfgbaar tegen betaling van EO ct. per kwartaal, bij voor afbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd 2ondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 3D cent per regel Yoor Ingezonden Mededeolingon wordt bet dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit numme»- bestaai uit vier Maden. Één enkel bewijs gevraagd De Yerceniging van Liberale Radio- Amateurs heeft een circulaire verspreid, waarin wordt gesproken „een ernstig woord jan de vrijzinnig denkenden", ten doel hebbende, dezen op te roepen, om toe te treden tot genoemde Vereeniging, ten einde zoo +e komen tot een krachtige libe rale omroep-organisatie. Daar is niets tegen te zeggen. De libe rale radio amateurs maken gebruik van een recht dat niemand hun kan ontnemen en dat wij hun ook volstrekt niet m'sgun- nen. Wij vragen ons alleen af, of de libe- eden talen w e r k e 1 ij k een eenigezms bedui- ings- denden zendtijd zouden vullen met zoo als in de circulaire slaat „klanken, die n Uw eigen levensbeginsel vertolken"; of zij 1 derzoovee^ positiefs van eigen levensbe- hageg-nsel zouden geven. Wij willen hier den aanhef van bedoel- circulaire afdrukken. kker J. - rdam 3ebr, dien, voor stad, van g een ipend Ongetwijfeld zijt Ge reeds talrijke malen tot het pijnlijk besef gekomen, dat het luisteren naar de radio voor U veelal het tegendeel van genot be- teekent. Wanneer Ge Hilversum inscha kelt, wordt ge vergast op een Socialis tische donder-rede, waarin van U geen kwaad genoeg gezegd kan worden; verbitterd springt ge op om te protes teeren tegen d e eenzijdige voorlich ting van ons volk, maar.... Wanneer ge Huizen inschakelt, schetteren U de Katholieke en Chris- telijke dogmatische leerstellingen te- gem'.et; wederom veert ge geprikkeld crp om ui. te voopen, dat cr toch nog ook andersdenkenden in Nederland leven. maar.... In beide gevallen staat ge volslagen machteloos en rechteloos. Want in uw naief vertrouwen, dat de radio-emroep n'mmer zou worden overgegeven aan politiek en godsdienst hebt ge nagela ten uw deel van den nationalen zend tijd op te eischen. En zoo is langza merhand aan U het lot voltrokken, dat in den zendtijd, die U toekomt, gij door uw tegenstanders bitter wordt verguisd, en dat gij vruchteloos ver beidt de klanken die uw eigen levens beginsel vertolken. Gil weet thans dat er geen sprake van is dat politiek en godsdienst uit den radio-omroep zullen verdwijnen; integendeel, luider dan ooit weerklin ken de Socialistische aanspraken op een nog grooter deel van den zendtijd, waarbij gewezen wordt oo de tiendui zenden leden en de rijke middelen der SoeVistisehe omroep-organisatie. Gij beseft, nietwaar, dat tenslotte aan alle neutraliteit en lijdelijkheid, een einde komt. en dat zelf-resnect den met-socialist en den niet-Katho- liek dwingt thans zelf actief aan den 'jl radio-omroep deel te nemen. Tot zoover de circula're. Waarom in de laatste alinea- alleen de Socialisten en de Katholieken 't hebben en niet ook de orthodoxe èn de (vrijzinnig Protestanten, is ons niet duide lijk. Wij willen echter ééne vraag stellen. In het boven geciteerde lezen we: „dat in den zendtijd, die U toekomt, gij door Uw te genstander bitter wordt verguisd". Er staat niet uitdrukkelijk bij, dat dit verguizen geschiedt door den Katho lieken radio-omroep maar de indruk wordt toch wel gewekt, dat deze er mede schul- g aan is. En nu tarten wij daarvoor ook maar één enkel bewijs te geven. Als men dat n:et kan, dan had de door ons gewraakte be wering niet zóó mogen zijn geformuleerd. En men zal het niet kunnen. In onze Katholieke propaganda worden ook wel 'ns feuten gemaakt," fouten va-n 0.35 liefdeloosheid Maar dat gebeurt toch. ge- O.IJhikkig, zóó zelden dat wij nogmaals tarten één radio-rede te noemen, uitge zonden door den Katholieken radio-om- 023 r<kp, waarin onze tegenstanders „bitter" zouden zijn verguisd". Wij, Katholieken, voeren onze propagan da door een positieve uiteenzetting onzer beginselen, waarbij geen enkele niet- Katholiek wordt verguisd Daarin ligt een g^oot verschil tusschen °ns en. helaas, veel anderen! Oiu 0,15 0.1! 0,0! 3*2 't Is in de hier besproken circulaire ook wel merkwaardig, da» de liberale samen stellers niets van neutraliteit willen weten; zij wcnschen een liberalen omroep Zoo gaat 't meer. De neutraliteit, waar de liberalen zeggen zoo veel voor te voelen, wordt cvei boord gegooid, als zij niet meer.... liberale propaganda kan dekken. FRANKRIJK. Poincaré over den Elzas. Poincaré zette gisteren in de Fransche Kamer de behandeling van het Elzassische probleem voort en verwacht wordt, dat de debatten ook de volgende week nog zul len worden voortgezet. Uit Poincaré's rede klonk ook gisteren een ietwat scherpe toon, evenals gedurende de debatten van het begin dezer week. Hij veroorzaakte daardoor een geagiteerde stemming onder de Kamerleden, maar hij gaf den autonomistischen afgevaardigden weinig gelegenheid tot effectieve interrup ties, daar de premier alle rethoriek ver meed. Poincaré hield zich geheel aan de feiten en ontzenuwde de autonomistische argumenten met massa-statistieken, waar uit hij de materieelo voordeelen van hel Fransche bewind voor den Elzas aantoon de. Op elk punt verdedigde de premier zich tegen cle aanvallen op de regeering, waarbij hij stelselmatig aaneengevoegde ar gumenten gaf, zonder in te gaan op do psychologische factoren en zijn tegenstan ders elke gelegenheid ontnaln over de fei ten te debatteeren. De premier trachtte vervolgens aan te toonen, dat de eventueele fouten, die door het Fransche bewind zijn gemaakt, niet de autonomistische beweging kunnen recht vaardigen. De besprekingen worden voortgezet. SPANJE. NOG ONRUST IN SPANJE. Thans dreigt een staking. Primo beklaagt zich over de pers. Volgens een bericht uit Hendaye zou in Bilbao, Granada en Cordeba 'n algemeene stakingsbeweging zijn ontstaan. Bijzonder heden ontbreken nog. De Spaansche regeering heeft een offi cieel communiqué uitgegeven, waarin zij zegt niet voornemens te zijn collectieve strafmaatregelen jegens het artillerie-corps te Ciudad Real te nemen, hoewel het noo- dig zou zijn cle ongewenschte agitatoren uit het regiment te verwijderen. De bepaling der straffen zal worden overgelaten aan de krijgsraden, op wie de regeering geenerlei druk zal uitoefenen. De regeering beklaagt zich verder over de vijandigheid van 90 pet. der bladen, die met enkele uitzonderingen niet voldoenden nadruk hebben gelegd op' het feit, dat de openbare meening geheel aan de zijde der regeering staat. Ondanks deze vijandigheid, waaraan cle regeering verder zegt al ge wend te zijn geraakt, heeft de buitenlanJ- st'he pers en de publieke, opinie getoond den waren aard van de betreurenswaardige gebeurtenissen in te zien. Het communiqué eindigt met de verkla ring, dat de regeering geen onnoodige ge strengheid zal toepassen, omdat sommigen daaruit misschien zouden opmaken, dat de regeering haar kalmte én bezonnenheid heeft verloren, wat niet het geval is. Uit Madrid wordt gemeld, dat generaal Orgaz alle officieren, die aan den opstand te Ciudad Real hebben deelgenomen, heeft laten arresteeren, ^erwijl hij den soldaten van het garnizoen "een strenge bestraffing der schuldigen heeft aangekondigd. Drie officieren zijn door den krijgsraad reeds ter dood veroordeeld. De uitvoering van het vonnis wacht op do bekrachtiging van ko ning Alfonso. LITAUEN. SAMENZWERING TEGEN W0LDEMARAS VERIJDELD. De chef van den staf in arrest gesteld. Gemeld wordt dat Plechawitsjoes, de chef van den gcneralen staf van het Litau- sche leger, is afgetreden. Als reden werd aangegeven, dat hij zou zijn vertrokken, om zijn houding tegenover de regeering. Uit Riga verneemt het Hbld., dat Plechawit sjoes aan het hoofd stond eener militaire samenzwering tegen Woldemaras. Hij is in zijn woning in arrest gesteld. 18 hoogge plaatste officieren zijn in hechtenis geno men. Men zegt, dat president Smetona aan de samenzwering heeft deelgenomen, maar op het laatste oogenblik, door Woldemaras bedreigd, zijn toestemming beeft gegeven tot het aftreden van Plechawitsjoes en de arrestaties. RUSLAND. Hoe de Bolsjewiki verkiezingen houden. Te Moskou 57.160 personen van het stemrecht beroofd. In de Russische hoofdstad worden voor bereidingen getroffer, voor de verkiezin gen voor de Moskc-vsche Sovjet en deze bestaat niet alleen ui het organiseeren van de campagne en het regelen van de technische kwesties, rrnar vooral ook in het in werking stollen van de beruchte „veiligheidsklep", die- de bourgeoiselemen- ten onschadelijk moei maken. Gezien de mccilijko situatie, wuarin de bolsje vüki reeds op het plattelnd verkeeren, zou een openlijke verlcie ingsnederlaag in de grocte steden hen nvg meer aan den al- gemeenen hoon prijsgeven. Vandaar him ijver bij het elimineerén van de burger lijke kiezers, waard- .- hun ten minste in schijn een stembt -overwinning wordt verzekerd. Bij de vo-'-je verkiezingen te Mrskou had dc Gc'oe ook reeds danig huis gehouden en tal .an personen om de een of ande-e reden an de kiezprs'ijst afgevoerd. Ditmaal'heeft zij op hoog be vel haar spionnagesysteem nog intensie ver laten werken, zc,. lat zij een lijst kon samenstellen met niet minder dan 57.160 namen van personer. aan wie het kies recht ontnjinen worc't. Dit aantal over treft nog met 16.C00 dat bij de laatste verkiezingen. Blijkens een opsomming in de Meskou sche ..Tzwestya" bevinden zich onder dege nen, die van het s{ nrecht zijn beroofd o.m. 8.689 personen, lie arbeiders of an der personeel in dorst hebben, voorts 28,492 particulieren 1 andelrars, 2.613 gees- telüken en circa 1501"- e::-officieren en oud politie-embtenareh. Deze personen wor den in één adem genoemd met 700 krank zinnigen en 803 misdadigers, die om begrij pelijke redenen het stemrecht niet kun nen uitoefenen. In elk geval hebben de sovjets weer zoodanig gemanoeuvreerd, dat zij weldra opnieuw op een „schitterende" bolsjewis tische stembus-ove-winning te M~s1-o'- zullcn kunnen bogc- 1 AFGHANISTAN. DE CHA0STISCHE TOESTAND. Een succes voor Ali Achtred. Tegenstrijdige berichten. De belichten uit Afghanistan luiden zeer tegenstrijdig. Al naarmate ze pfkomstk" run uit F"gelsche of Russische bron lui den zij ongunstig voor Araan Oellah. Amen is nu eenmaal een vriend van Rutland en derhalve geen vriend van Knee1 a nd Volgens te Cairo ontvangen be-irhten beeft de nieuwe troonpretendent Ali Ach- med Klian na een heviger» strüd teen de t^ce^en van Habib Oellah bet district Tsgow bezet. Twee stammen, die tct nog toe de zijde van Habib hadden ge kozen, bebben zich bij Ali Aehmed aange smeten en marebeeren op naar Kaboel. Naar de aanleiding van de verklaring van Chambe*d"in in het Engelsch lager huis. dat de FngelsMie regeering Araan Oellah niet meer als rechtmeti"en koning van Afghanistan erkent, schrnffc de „Is- vesGa" te Moskou: Deze verklaring legt dp En^elsche Mannen in Afghanistan bloot Alle troonpretendenten, met uitzondering van Aman Oellah, zün Enge^sche pioe nen. die er belane bij bebben, de ze'T- standigbeid van Afghanistan te ondergra ven. Indien Afghanistan een Enge'sMi nroteetoraat zou worden, zou dit een mili tair gevaar voor de sovjet-unie betee- kenen. CHINA. DE HONGERSNOOD IN SJANSI. Honderden dorpen verlaten. Tientallen vluchtelingen sterven langs den weg. Een te Peking aangenomen zendeling heeft nadere bijzonderheden medegedeeld over den vrecselijken toestand te Saratsi in Sjansi, waaromtrent wij de vorige week reecis een en ander hebben gemeld. De ellende is hoofdzakelijk het gevolg van het mislukken van den oogst en van de hooge rechten, die door de provinciale machthebbers van graan worden geheven. Ook werd de bevolking verplicht een ge deelte van het land voor papaveraanplant te gebruiken. De rondtrekkende bandieten dwingen de boeren bovendien alles af te staan wat zij aan levensmiddelen bezitten en zelfs wordt het hout uit de huizen ge sloopt. Honderden dorpen zijn verlaten en tientallen vluchteligen sterven dagelijks langs den weg. Zooals gewoonlijk bij grooten hongers nood worden de kinderen door de ouders verkocht. Geheele huisgezinnen sterven aan de gevolgen van longontsteking, daar de ellende nog door de hevige koude wordt vergroot. Het Amerikaansche steuncomité heeft beloofd voedingsmiddelen te zenden en de Nanking-regecring heeft vrij vervoer en vrijdom van belasting toegezegd. Het is echter de vraag of de militaire com mandanten zich aan deze toezegging van de centrale .-egeering zullen storen. Indien niet direct hulp op groote schaal wordt verleend zal zich in Noord-Sjansi een verschrikkelijke tragedie afspelen. SAMENSTELLING VAN ARMENRADEN Enkele wijzigingen voorgesteld. Een wetsjntwerp is ingediend tot wijzi ging van de wet van 27 April 1912, tot-re gel ng van het Armbestuur. Naar in de Memorie van Toelichting wordt uiteengezet, geldt het hier een her ziening van technischen aard, waarbij de grondslagen der wet behouden blijven. Af gezien van eenige bepalingen, d.e beoogen in bepaalde gevallen te voorz'en in het toezicht op het beheer van instellingen van weldadigheid, alsmede eenige andere wijzigingen van ondergeschikt belang be treffen de voorgestelde wijzigingen de sa menstelling en de werking van de Armen raden en de regel'ng van het verhaal. Wat het ee.ste punt betreft gelden de bezwaren in de eerste plaats de in art. 48 der geldende wet neergelegde regeling omtrent de rechtstreekscho aanwijzing van bestuursleden van den armenraad. Volgens deze regeling kan een instel ling. welker uitgaven tct zoodanig bedrag zijn geklommen dat zij de bedragen, door alle andere instellingen uitgegeven, verre achter zich laten, de meerderheid van het aantal bestuursleden rechtstreeks aanwij zen en z'ch aldus een overwegende posi tie in het bestuur verzekeren. Dat de groote instellingen ook voortaan rechtstreeks invloed zullen kunnen uit oefenen op de samenstelling van het be stuur. schijnt gewenscht, doch dit recht dient te worden beperkt. In verband hiermede wordt de#volgende regeling voorgesteld: De Kroon blijft voor eiken armenraad het aantal bestuurs'eden vaststellen, doch bepaalt tevens voor eiken armenraad een bedrag aan ondersteuning, dat bereikt moet zijn om tot de z.g. groote instellin gen gerekend te worden. Een instelling, die dat cijfer bereikt, zal het recht heb ben voor zoovele malen als het bedrag harer uitgaven het vastgestelde cijfer om vat, even zooveel vertegenwoordigers in den armenraad aan te wijzen. Boven_ien zullen de gezamenlijke vertegenwoordigers van zoodanige instelling het recht hebben zelfstandige bestuursleden aan te wijzen, evenwel tot ten hoogste een derde van het totaal aantal. Docr deze n'euwe rege'ing zal de belang rijkheid van dc „groote" instelling zich ook in het bestuur van den armenraad afteekenen, terwijl de gestelde limiet zal voorkomen dat van een instelling een overwegende invloed zou uitgaan. Voorts wordt het instituut van het da- gelijksch bestuur van den armenraad, dat in de praktijk n'et heeft voldaan, opgehe ven (te Amsterdam bestaat nog steeds zulk een dage.ijksch bestuur, dat door deze wetswijziging thans echter zal verdwij nen), Verder wordt tegemoetgekomen aan de gebleken wenschelijkheid dat door de in stellingen van weldadigheid naast hare vertegenwoordigers in den armenraad plaatsvervangende vertegenwoordigers wor den benoemd. Ook wordt de mogelijkheid geopend tot toetreding van eenige instel ling tot den armenraad binnen den ter mijn van vier jaren, gedurende welken de vertegenwoordigers zitting hebben, mits vaststa, dat de tusschentijds toetredende instelling aan het cijfer harer uitgaven geen bijzondere rechten zal kunnen ont- leenen wat betreft haar vertegenwoordi ging in den Armenraad. Ten opzichte van het verhaalsrecht wor den eenige leemten aangevuld. Zoo wor den thans ook echtgenooten uit 'rukkelijk als onderhoudsplichtigen vermeld. Verder wordt het verhaalsrecht tegen den onder houdsplichtige aan een termijn gebonden (vijf jaar). Van de verdere wijzigingen vermelden wij nog, die waarbij verlenging van den termijn van ondersteuning door den Ar menraad wordt mogelijk gemaakt. Die mogelijkhe:d dient echter beperkt te blij ven tot armen, die met tot werken in staat zijn. Met betrekking tot valide ar men blijft de termijn bepaald op ten hoog ste een jaar en voor verlenging vatbaar. Korink'ijke Besluiten. Technische Hoogcschool. Bij Ken. besluit is op zijn verzoek eer vol ontslagen met 1 Sept 1929 met dank voor de belangrijke diensten dr. L. H. S'ertsema als gewoon hooglecraar aan de Technische Hoogeschool te Delft. Mr. dr. J. K. Koderitsch. f Mr. dr. J. K. Koderitsch, substituut officier van justitie bij de arrondissements rechtbank te Maastricht, is aldaar plotse ling overleden. Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Nog steeds eenige onrust in Spanje. De toestand in Afhganistan is zeer ver ward. Vreeselijke toestand in Sjansi. Nadere bijzonderheden over den brand bij "lietz te Öer.ijn. (Buitenl. Berichten, 2c blad). BINNENLAND. Het Doorluchtig Episcopaat heeft een schrijven gericht aan de geestelijkheid en gelooviqen in verband rr.et het gouden priesterfeest van Z. H. den Paus. Er zal een aigemeene collecte worden gehouden op Zondag 17 Februari. (1ste blad). Wijziging van de Armenwet voorgesteld, voornamelijk ten aanzien van de samen stel ing van Armenraden en het ver boden recht e blad). De rr.a'versaties bij de Boerenleenbank te Barendrecht (Gcm Berichten. 4e blad). Circulaire van den Minister over het Zigsuner-bezoek aan ons land. (Gem. Be* lichten, 4e blad). De a.s groote bloemententoonstelling te Lisse. (2e blad). De Aannemers-kwestie. In Delft geen borgtocht meer. B. en W. hebben besloten, overeenkom- sfg het verlangen der Aannemersbonden, voortaan bij aanbestedingen van gemeen tewege geen persoonlijken of zakelijken borgtocht to eischen. Arbitrage, zooalt mede door de Aanne mersbonden wordt verlangd, wordt reeds sedert lang in do gemeentelijke bestekken voorgeschreven. R. K. Bouwvakarbeidersbond. De 15000 gepasseerd!' Naar de Volkskrant" verneemt, is het ledental van onzen R. IC. Bouwvakarbei- dersbend hedo-n de 15000 gepasseerd. Dit is een hartelijke felicitatie waard. Dat cijfer is niet met stilzitten bereikt. Er is voor gewerkt, en hard gewerkt. Maar het resultaat van den arbeid stemt dan ook tot groote tevredenheid en dankbaarheid. Mannen van St. Joseph, volhouden met uw veelbeproefde organisatieliefde. De zege is ons HET GOUDEN PRIESTERFEEST VAN Z. H. DEN PAUS. Een schrijven van het Doorluchtig Episcopaat. Aigemeene collecte op Zondag 17 Februari. „Sancta Maria", het Kerkelijk weekblad voor het bisdom Breda, publiceert het vol gend schrijven van het Doorluchtig Epis copaat: De Aartsbisschop en de Bisschop pen van Nederland. Aan de hun toevertrouwde Geeste lijkheid en Geloovigen. ZALIGHEID IN DEN HEER. Onze aigemeene Vader in Christus de roemrijk regeerende Paus Pius XI, viert dit jaar Zijn gouden priesterfeest De heiligheid van 's Pausen z-ending en de bovennatuurlijke waard ghcid van Zijn macht ge\en aan dit jubilé dien bijzonde ren luister, waardoor het de aigemeene belangstelling wekt van de geheele Katho lieke wereld. De Paus is immers het Opperhoofd der Kerk, die niet in opdracht van menschen. maar op Gods bestel en voor diens reke ning de Kerk van Christus bestuurt. Aan Hem als aan den Oppersten Herder heeft Christus Zijn geheele kudde toevertrouwd, toen Hij tot Simon sprak: „Weid Mijne lammeren, weid Mijne schapen Hij is de Sleuteldrager van het Rijk der Iletnclcn, de Stedehouder van Christus op aarJe. op wiens handen de Zaligmaker Zijn heilige macht heeft nederge'.cgd: U zal ik de sleu tels van het Hemelrijk geven, en al waf gij gebonden zult hebben op aarde, zal ge bonden zijn in den Hemel, en al wat gij zult ontbonden hebben op aarde zal ont bonden zijn in den Hemel. Voor Hem heeft de Zaligmaker gebeden, opdat zijn geloof niet bezwijken, maar onwrikbaar vaat zou staan, als een rots. waarop de Kerk, de eeuwen en alle aanvallen der duisternis trotseerend, onvergankelijk staat gebouwd. „De poorten der hel zuilen haar niet over-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1