^>e verwaarloosde jeugd BUITENLAND. b.nnenland. 20ste Jaargang DONDERDAG 31 JANUARI 1929 No 6092 iïngaj® 8 Jarioi A LI. ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling ior Leu'ei 13 cent per week .f2.50 per kwartaal j onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal anco per postf 2.95 per kwartaal et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- j ijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor tbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd indagsblad 9 ct. N. Las Amst 7 Jai Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdcdcolingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur on ver huur, koop en verkoop f 0.50. Git nummer bestaat uit twee bladen. Jan. trseil] Het percentage Katholieken. LIJN. JN. Rott| Dat percentage bedraagt blijkens de Rot atistiek omtrent de toepassing der kin- irwctten, niet minder dan ongeveer reme^ert'g. Zegge en schrijve40 In onze kringen ziet men erg tegen dat fer op. Een inzender in „De Tijd" bleek ervan afge schrokken en het ,R. K. Tijdschrift voor V'ater erk, School en Armwezen" blijkt er ook es behalve mee ingenomen, al gaat het p dit verschijnsel niet dieper in" Niet zoo somber, geaehte geloofsgenoo- n! Schr. dezer kijkt al 18 jaar achter de hermen bij 's Rijks Opvoedingswezen en n.Ht bracl t hem ertoe, de werkelijke waar van dat cijfer niet zoo hoog aan te lan als de bu'tenstaanders. Vooreerst: hoe komt een verple< it p^aedicaat R. K? Eenvoudig hierdoor: indien bij den aan- gzoolt ng zijner onvrijwillige kennismaking kinde autoriteiten blijkt, dat het ouder- k gezin a!s Katholiek te beek staat, dan wel eDI-dt °°k achter zijn naam vermeld: Hel-K- h°orf eenvoudig zoo. Al komt naderhand b.v. uit. dat de iders „er niet meer aan doen", dat di itrokken pupil óf niet eens zijn eerste Communie deed óf eigenlijk nooit naar ude 6 kerk ging. ja soms niet eent gedoopt trj het doet er niet toe, hij is en blijft R. Dat- is op zichzelf heel goed, want van onde af aan wordt de verpleegde dien ken i '8reenkomst:g behandeld: hij behoort aar de kerk te gaan, het godsdienston- ïrricht bij te wonen, graag of niet. Ik heb wel eens meegemaakt, dat een naap verzocht, van den kerkgang ver- Hoond te blijven, maar 't werd nooit in rereensiemming met de verantwoorde- ndin ikheid geacht, dusdanig verzoek van een inderjarige in te willigen. Ook om rede- en van or(^e zou n"6^ kunuen, tenzij oud ei s zich bij zoo'n verzoek mochten insluit* Verder dan tot het gaan naar kerk en udsdienstonderncht gaat de dwang ech- ir niet Aan tafel en in de slaapzaal is au orjj. een gebed uitgesproken, waarbij dnipi Jer zich kan aansluiten, óf eenvoudig infe s'egenheid tot stil gebed gegeven. Hoe 't verder gaat met de vervulling "16r godsdi°r>stolichten valt buiten do ver- •m" entwoordelijkheid der gestichtsdirectie; it is het terrein van den gestichtsgees- Pann£lijke Dank zij de geestelijke verzorging der pelsc erpleegden, heb ik wel zooveel R. K. igelui tot. hun pl'chten zien komen, dat pet. van hen 't eene jaar meer 't an- ere jaar minder zijn Paschen hield en nmak at de helft dezer ook buiten den Paasch- aen i Tafel naderde. Het volle antal heb ik echter nog nimmer het prao- imat R. K werkelijk zien verdienen. En vraagt men nu. hoeveel der verbe- rkom ar<^en over wie goed waren cn bleven oreob ik lver niet later volhardden ja, an word ik op mijn beurt pessimistisch. Hieul |y,ar p van ,-Qngs af 8lecbts een maD tilret was en hoe los opgeolakt nog aakdaar mag men zijn verwachtingen üet te hoog snannen als de bet-rokken1 peer naar hun oude milieu terugeaan. En it geschiedt bij de meerderjarigheid als egel. Dit doet intnsschen niets af aan het loort^effeliike feit, dat in de gestichten .an de ceesieTVe verzorging zooveel werk pordt besteed. Maar wel moge het er toe eiden dat men zich door het op zichzelf nrnsthare cijfer 40 niet te zeer laat be- Sprel ivloeden. Indien allen, die R. K. genoemd worden. >ok ernstig trachtten volgens hun geloof e leven, hun leven daarnaar in te rich- en, d«>t percentage zou heel wat re-i^ger ijn. Fet aantal uit z:chzelf practiseerende katholieke veroleegden wijst dit uit. 't Is laarom minstens genomen onrechtvaardig, IcScl "dien men met dat cijfer 40 zou trachten, beien len invloed der Katholieke beginselen op i bij Ipet practische leven te kleineeren. O. door de ifare ING - weii •-P •rei ENGELAND [DE CRISIS IN HET LEGER DES HEILS Is Generaal Booth ongeschikt? Rechterlijke uitspraak in het geschiL De rechtbank te Londen heeft in het geschil tusschen geraal Boot en den rw Ft®°°ge Raad van het Leger des Heils een jji ®uspraak gedaan waarbij het den raad wordt verboden uitvoering te geven aan zijn resolutie, waarin de generaal onge schikt voor liet ambt wordt verklaard. De rechter zcide dat de generaal gelegenheid moest hebben over de kwestie van zijn geschiktheid gehoord te worden. Het rechterlijk verbod is van kracht totdat de hooge raad een nieuwe bijeen komst heeft gehouden, waar generaal Booth gelegenheid zal krijgen aan te too- nen, dat hij physiek wel in staat is aan het bewind van het leger te blijven. Deze bijeenkomst zal waarschijnlijk binnen en kele dagen worden gehouden en de hooge raad kan dan een nieuwe beslissing ne men. SPANJE, DE ONDERDRUKTE OPSTAND. Sanches Guerra gearresteerd. De vroege premier. Sanchez Guerra, de vroegere Spaansche premier, is te Valencia gearresteerd, daar hij gepoogd had de artillerie-afdeelmgen aldaar aan het muiten te brengen. Deze poging heeft echter geen succes gehad. Hoe verrassend snel de opstand te Ciudad Real is onderdrukt, blijkt uit een telegram van de „Debate". De regeering had door middel van vliegtuigen een ma nifest in de stad doen verspreiden, dat als volgt luidde: „Geheel Spanje is rustig. Geeft u onmiddellijk over en keert naar uw kazernes terug, anders zult gij mor gen worden gebombardeerd. Een half uur later haalden de artilleristen al het mate riaal, dat zij op verschillende strategische punten der stad hadden ondergebracht, weer weg en trokken zich in hun kazernes .terug. Na de eerste verwarring, toen allerlei geruchten de ronr1e deden, begint men zich thans een duidelijker beeld van den toe stand te vormen. Al ontbreken nog veel bijzonderheden is het thans wel duidelijk, dat een samenzwering was voorbereid te Barcelona, Valencia, Cartagena, Cadiz e.a. plaatsen. De samenzweerders, die bun plannen uitvoerig hadden voorbereid, be schikten blijkbaar over talrijke verbindin gen, in het leger, op de vloot en onder de burgers. Algemeen wordt dan ook aange nomen, dat men niet alleen te doen heeft met ontevreden artilleristen, maar ook met een politieke samenzwering, waarvoor de arrestatie van den voormaligen premier Sanchez Guerra eveneens een aanwijzing geeft. Inmiddels is het geheele officierskorps van Ciudad Real gearresteerd. Tot dus verre is nog geen beslissing getroffen over do vraag, of wellicht enkele leiders der beweging gefusilleerd zullen worden. Dat Primo de Rivera daartoe zal besluiten is echter in hooge mate twijfelachtig, daar zulk een daad zijn positie waarschijnlijk ernstig in gevaar zou brengen. RUSLAND. Anti-Sovjetbeweging in de Oe!.ra,.ic. Steeds'feller verzet der boeren. Uit Kief wordt gemeld: De revolutionnaire beweging in de Oekraine blijft zich manifesteeren door nieuwe gewelddadigheden tegen commu nisten. Herhaaldelijk worden communisten door boeren vermoord of worden hun be zittingen in brand gestoken. In het dorp Alexandrefska, in de omgeving van Dnje- propetrofski hebben de boeren het huis der Lennin-vereeniging vernield en in brand gestoken. Do aanslagen op Sovjet-agenten of op het gezag der Sovjet-regeering worden streng bestraft. Een buitengewone recht bank te Korostin heeft vijf boeren uit het dorp Zarovni ter dood veroordeeld. Vol gens do acte van beschuldiging hadden zij onwettige en tegen de sovjet-regeering ge richte bijeenkomsten georganiseerd, waar aan werd deelgenomen door uit het bui tenland gekomen personen. Trotski naar Turkije. De Turksche regeering heeft Trotski doen weten dat zij er in toestemt dat Trotski een bezoek aan Turkije brengt. De gewezen sovjetleider heeft blijkbaar den wensch te kennen gegeven zich naar Tur kije te willen begeven en men gelooft, dat hij binnenkort te Constantinopel zal aankomen AFGHANISTAN. DE STRIJD OM DE MACHT. Geen interventie van Engeland. Een verklaring van Chamberlain. In het Engelsche Lagerhuis heeft Cham berlain in antwoord op een desbetreffende vraag verklaard, dat de Britsche regeering niet voornemens is in de binnenlandsche aangelegenheden van Afghanistan te inter- venieeren door aan de een of andere partij steun te verleenen. De Britsche regeering wenscht levendig, dat er een sterke centrale regeering in Afghanistan komt en zij is bereid, wan neer er eenmaal zulk een regeering is, bewijzen van haar vriendschap tegenover het Afghaansche volk te geven door het alle mogelijke hulp te verleenen bij de ontwikkeling van het land. Aman OeJlah, aldus voegde Chamberlain aan deze verklaring toe, heeft officieel mededeeling gedaan van zijn troonsafstand en zoolang niet is gebleken, dat bij, niet tegenstaande deze abdicatie, door het Af ghaansche volk in het algemeen als koning wordt erkend, kan de Britsche regeering zijn bewind niet als hot wettelijk gouver nement van Afghanistan beschouwen. Op de vraag wat de houding van de Afghaansche groepen is geweest tegenover de Britsche legatie en de consulaten, zei- de Chamberlain, dat de verschillende par tijen alle de onschendbaarheid van de Britsche legatie te Kaboel hebben geres pecteerd, ofschoon het gebouw blijkens inededeelingen van den gezant, sir Francis Humphrys, in December aanzienlijk be schadigd is, toen de legatie in do vuur linie lag tusschen de troepen van koning Aman Oellah en die van Habib Oellah. Ook de positie van den Britschen consul te Jallalabad schijnt geërbiedigd te zijn door alle partijen, doch er is een niet- bevestigd bericht geweest, dat het con sulaat bij de troebelen schade geleden heeft. Op het gebied van het Britsche consulaat te Kandahar hebben geen onge regeldheden plaats gehad. Volgens te Londen ontvangen berichten wordt de provincie Kaboel door een ern- stigen hongersnood bedreigd. Nog een mededinger van Aman Oellah. Een nieuwe mededinger naar de macht in Afghanistan is Nalik Ghausuddin, het hoofd van den Ghilzai-stam. Deze be dreigt thans de koninklijke troepen te Gardeez en eischt de macht op iii de zui delijke provincie Khost. CHINA. Chineesche invitatie aan Tibet. Uit Nanking wordt gemeld, dat Tsjang Kai-Sjek den Dalai-Lama vaiï Tibet heeft uitgenoodigd zich aan te sluiten bij de nationalistische beweging. Hij heeft bom voorgesteld, dat Tibet een nieuwe provin ciale regeering zal vormen, overenkom- stig dio van de andere Chineesche grens gebieden. Verder spoort Tsjang Kai-Sjek den Dalai-Lama aan de drie groote be ginselen van Soen Jat-Sen te aanvaar den. Een Tibctaan schijnt reeds in verbin ding met de Nanking-regeoring te hebben gestaan, doch of hij een officiee'e opdracht had van den DalaiijLama is niet bekend. DE SUIKER-INDUSTRIE. De dreigende crisis. A c t i e-v ergadering. Op aanstichting van de Kamer van Koophandel voor westelijk Noord-Bra bant, werd gistermiddag te Bergen-op- Zoom een ergadering gehouden ter be spreking van „de dreigende crisis in de suikerindustrie cn hare gevolgen voor West-Brabant." Or.dcr de aanwezigen, die de zaal ge heel vulden, terwijl nog verschillende per sonen moesten worden afgewezen, merk ten we o.a. op de vertegenwoordigers van de ministers van Binnenl. Zaken en van Arbeid, de heeren I. Kakebeeke en F. He rin ea, het Ttveede Kamerlid Ja.c. Vos, het volledig bestuur der K. van K., den bur gemeester van Bergen-op-Zoom, den heer H. Stulemeijer, directeuren van suikerfa brieken. Van enkele autoriteiten was bericht van verhindering ingekomen. De secretaris der Kamer, de heer mr. Maeijer, las een telegram voor van Ged. Staten van Noord-Brabant, waarin ge zegd wordt„vreezend voor de onbere kenbare nadeelen, welke dit gewest zou ondervinden van de crisis in de suikerin dustrie, spreken den wensch uit, dat de vergadering moge le'den tot het daarvan gehoopte resultaat cn dat het dreigend gevaar moge worden afgewend door een drachtige samenwerking van alle belang stellenden." In ziin openingswoord heette de voor zitter, de heer P. v. d. Biggelaar, Breda, allereerst welkom de heeren Kakebeeke en Heringa, als vertegenwoordigers van de ministers, en den burgemeester van Bergen-op-Zoom, den heer H. Stulemeijer. Spr. ziet de crisis in de suikerindustrie zeer ernst:g in. Werkloosheid met alle funeste gevolgen daarvan èn voor werk gever èn voor werknemer èn voor midden stand, zou er uit voortvloeien. Vervolgens werden redevoeringen ge houden door de heeren dr. v. Ginneken, directeur der Coöp. Suikerfabriek te Ber gen-op-Zoom, C. Moors, voorzitter N.- Brab. Christ. Boerenbond,, dr. Korten- horst en A. J. Loerakker, ledèn der Twee de Kamer. Nadat ook de heeren J. C. v. d. Boom, directeur van het Diocesaan Hanzebu- reau, Breda. J. Timmermans, voorzitter van den Rijnsckippersbond, te Rotterdam, Van Brussel, secretaris van den Ned. R. K. fabrieksarbeidersbond hadden gespro ken, werd een motie aangenomenwaar in o.m. wordt gezegd, dat de vergadering als hare meening uitspreekt: „dat in 't bijzonder door de alom toe gepaste bescherming er ernstig gevaar bestaat voor een belangrijke inkrimping der beetwortelcultuur en der suikerindus trie in Nederland. dat het verdwijnen van een belangrijk gedeelte dezer welvaartsbronnen in het gebied der Kamer, zoowel voor de land bouwers als voor de arbeiders, midden standers, schippers, industrieelen en an dere groepen der bevolking, ernstige ge volgen en belangrijke schade zou tenge volge hebben, dat het verkeerd is, waar zulke belan gen op het spel staan, en waar de alge- meene toestand zóó duidelijk is, om te blijven overleggen over de vraag, of de toestand van gevaar wel op het uiterst bereikbare punt gekomen is, zonder dat onherstelbare schade is aangericht. dat bovendien bij het tot stand komen der conventie, de waarde der conventie voor Nederland vermoedelijk afhankelijk zal zijn, van den toestand waarin de Ned. industrie zich op dat oogenblik bevindt. dat tot handelen moet worden overge gaan, voordat deze schade is aangericht en de bereikbare en voor de handliggen de middelen terstond moeten worden aan gewend om het gevaar voor aanmerke lijke inkrimping van cultuur en industrie te weren, verzoekt de K. van K. deze motie ter kennis te brengen van de Regeering en aan de leden der Staten-Generaal." Aan het einde der vergadering, zeide de heer Heringa namens den minister de activiteit der Kamer zeer op prijs te stel-' len. DE RADIO-RAAD. De benoeming van dr. Posthuma een misgreep? In het avondblad van de „N. R. Crt." kon men onder den suggestieven titel: „Een niet voorspoedige, maar toch geluk kige geboorte", een redactioneele beschou wing lezen over den nieuwen Radio-raad, waaraan het volgende is ontleend Hoewel er sedert langen tijd sprake is geweest van de instelling van een Radio-raad, waren de moeilijkheden bij het zooken van do geschikte personen uitermate groot. Eindelijk blijkt de Mi nister van Waterstaat er toch in ge slaagd to zijn een aantal menschen te vinden, die de zoo dringend noodige oplossing zullen moeten geven van het netelige omrocovraagstuk hier te lande. Zij zullen advies aan de regeering heb ben uit te brengen ten aanzien van de te volgen gedragslijn, waarbij zij stellig gebruik zu|!en maken van de onder vindingen, hier en elders opgedaan, cn van de reeds verschenen rapporten ter zake. Wanneer wij de samenstelling van den Raad bekijken, hebben wij, als onver dachte voorstanders van een werkelijk N"tionalen onv~ep, eenige reden ver heugd te zijn. Minister Van der Vegte beeft voet bij stuk gehouden en geen enkelen ve~trouwenspersoon van de be staande radio-organisaties in de commis sie opgenomen. Van de benoemde leden kan men verwachten, dat zij zich onbe vangen op een breed standpunt zullen stellen Te betreuren is het, dat een kracht als oud-minister Lely nog vóór de instal latie van den Raad daaraan ontval len is. In tusschen heeft de Minister van Water staat in de plaats van wijlen Ir. Lely in den Radio-raad benoemd dr. F. E. Posthuma. Naar aanleiding van deze benoeming schrijft „Het Volk": „Deze ruil is geen goede. Het overleden lid van den raad, de heer Lely, had alom vertrouwen gewonnen door zijn rechtvaar digheid de heer Posthuma daarentegen is een door zijn onrechtvaardigheid getee- kende figuur in dc radio-werckl. Hij was voorzitter van de N.O.V., die bij haar op richting een geheime circulaire aan ver schillende geldmannen en industrieelen zond, die op de meest felle wijze tegen de V.A.R.A. gericht was. Wij citceren hieruit: Deze groep, de V.A.R.A. (de Vereeni- ging van Arbeiders Radio Amateurs), een dochter-organisatie van de S.D.A.P., heeft van de haar hierdoor geboden ge legenheid reeds herhaaldelijk gebruik ge maakt op een wijze, die naar onze mee ning, een gevaar insluit." De groep-Posthuma streefde er naar den zendtijd voor de V.A.R.A. te beperken en zoo mogelijk te doen verbieden, dat eenig politiek woord voor den V.A.R.A.-microfoon werd besproken. Het benoemen van zulk een man in een commissie, die den Minister onbevooroor deeld moet kunnen adviseeren, is een mis greep." Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De opstand in Spanje blijkt behalve een militairen ook een politieken achtergrond te hebben gehad. Chamberlain verklaart in het Lagerhuis, dat Engeland niet zal intervenieeren in Afghanistan. Een groote brand in het warenhuis Tietz te Berlijn. (Buitenl. Berichten, 2de blad). Treinbotsing bij Parijs. Verschillende gewonden. (Telegrammen). BINNENLAND. De aannemersbonden verweren zich tegenover den Minister. (1ste blad). Een actic-vergaderir.g te Bergen op Zoom in verband met de dreigende crisis in de suiker-industrie. (Isle blad). Mag men verwachten, dat de hoofd redacteur van de „N. R. Crt.", als voor stander van een werkelijk Nationalen om roep, nu de Minister geen voet bij stuk gehouden en toch een vertrouwenspersoon van een radio-organisatie in den Raad be noemd heeft, met „Het Volk" tegen deze keuze zal protesteeren? Het liberaal blad kan van dr. Posthuma natuurlijk niet ver wachten, dat hij zich „onbevangen op een breed standpunt zal stellen". De geboorle van den Radio-raad was, om met de „N. R. Crt." te spreken, niet voorspoedig cn niet gelukkig. „Tijd". HET GESCHIL IN DE AANNEMERS WERELD. De Nederl. Bond van bouwpatroons en de Nederlandscho R. K. Bond van Bouw patroons hebben mot verbazing kennis ge nomen van de mededeelingen, die de Mi nister van Waterstaat ongevraagd gevoegd heeft bij zijn antwoord op de door het Ka merlid Krijger gestelde vrhgen betreffende het niet inschrijven van de aannemers naar Rijkswerken. De Bonden zien zich verplicht hun lezing van de feiten te stellen tegenover die van den Minister, aangezien deze volkomen on juiste opvattingen in het loven zou kunnen roepen. Gelijk door den Minister wordt medege deeld, is in Juni 1927 het besluit genomen, met ingang van 1 September 1928 niet meer in te schrijven naar werken van Over heidslichamen, waarbij borgstelling werd geëischt en arbitrage voor alle geschillen niet was voorgeschreven. Dit zeer ernstig besluit, dat den leden groote beperkingen en verplichtingen zou kunnen opleggen, werd eerst genomen, na dat reeds sedert geruimen tijd bij den Mi nister er op was aangedrongen, do Alge- meeue Voorschriften op deze punten te wijzigen, waardoor het had kunnen worden voorkomen. Er was alle aanleiding te verwachten, dat deze wijziging in de A. V. spoedig zou kunnen plaats hebben, omdat reeds sedert 1924 in 's Ministers bezit was het rapport der Staatscommissie tot herziening der A. V. Toen echter bleek dat Waterstaat, on danks de talrijke schriftelijke en mondelin ge verzoeken van de Bonden, aan deze wen- schen niet de minste aandacht schonk, en ook uit niets bleek, dat men de gewijzigde A V. spoedig zou willen invoeren, hebben de Bonden niet langer weerstand kunnen bieden aan het verlangen der algemeerte vergaderingen, en is het bedoelde besluit in Juni 1927 genomen. Opzettelijk was een termijn van 15 maan den gesteld voor do invoering (1 Septem ber 1928), opdat nog ruimo gelegenheid voor overleg met het Rijk en de andere Overheidslichamen zou openstaan. Van dat in Juni 1927 genomen besluit is aan alle provincies, gemeenten, water schappen, enz. bericht gezonden, terwijl den Minister bij schrijven van 4 November 1927 dringend werd verzocht kennis te mogen nemen van de in de nieuw in te voeren A. V. aangebrachte wijzigingen, waarbij uit drukkelijk werd gemotiveerd, dat die wij zigingen voor dc Bonden van het grootste belang was (in het bijzonder wat betreft borgstelling en arbitrage), in verband met het genomen besluit. Nooit is medegedeeld, dat het Rijk bui ten de gevoerde notie werd gelaten, en deze uieening van den Minister moet op een misverstand berusten. Nadat gedurende maanden niets van den Minister was gehoord, heeft op 30 Mei 1923 een bespreking plaats gehad tusschen den Minister en de voorzitters der beide Bon den. Bij die gelegenheid heeft de Minister zijn ontstemming te kennen gegeven, dat hij niet een zelfde bericht had ontvangen als de provincies, gemeenten enz., terwijl toch het Rijk ook een Overheidslichaam was, waarop hem is geantwoord, dat de Bonden hadden gehoopt op invoering der in voor

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1