DE
VLAG OP 23
JANUARI
BUITENLAND.
Uit de Omgeving
20ste Jaargang
ZATERDAG 12 JANUARI 1929
No 6076
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling'
Voor Leiden 13 cent per week .f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week ,f2.G0 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., mot Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mcdedeclingen wordt bet
dubbele van het tarief berekend. 'j
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cn ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf
bladen waaronder het
Geïllustreerd Zondagsblad.
WAAROM ZIJ BINNENS
HUIS MOET BLIJVEN
Den 23 Januari 1579 is de Unie van
Utrecht gesloten, een staatkundig trak
taat tusschcn een aantal gewesten in
Noord-Nederland, waartoe later andere
gewesten, ook steden uit de Zuidelijke Ne
derlanden. zijn toegetreden, en dat ten
slotte de grondslag geworden is voor het
ontstaan van de Republiek van de zeven
vereenigde Gewesten. Die gebeurtenissen
kan iedereen nakijken in zijn handboek
voor Vaderlandsche Geschiedenis. Dat zal
dus in deze maand drie-honderd en vijftig
jaar geleden zijn. De Minister van Onder
wijs heeft de gelukkige gedachte gehad,
om den betrokken onderwijskrachten te
verzoeken, dat ze op dien dag aan hun
leerlingen een uiteenzetting zullen geven
over de beteekenis van de Unie. Een ge
lukkige gedachte, omdat de beteekenis van
de Unie voor de lotgevallen van het la
tere Koninkrijk der Nederlanden en voor
die van den heelen D'etschen Stam bui
tengewoon groot is geweest Het is goed
dat de jeugd dit weet, en ook voor menigen
oudere bi] wien de kennis van de Vader
landsche Geschiedenis wat vervaagd is,
zal de bespreking op school aan'eiding
zijn, om zijn geheugen te verfrisschen.
Maar herdenken is iets anders dan vie
ren. Vandaag wappeit hier van het Semi
narie de vaderlandsche driekleur ter eere
van Koningin Emma: we beschouwen de
komst in ons land van deze uitstekende
Vrouwe alB een nationale gebeurtenis, en
de herdenking ervan stemt tot nationale
vreugde, die we uiten in het uitsteken van
de vlag. Moeten we dat nu ook doen op
23 Januari? Ik geloof van neen! Waarom
niet? Omdat er aan de Unie van Utrecht
voor ons, Katholieken, zóó onaangename
kanten zijn, dat we ons moeilijk er over
kunnen verheugen; en wanneer een zoo
•sterke bevolkingsgroep, als de Katholieken
feitelijk zijn. reden heeft, om bij de her
denking niet in vreugde te geraken, dan
is het feest niet nationaal, en mogen en
moeten we ons dus van vlagvertoon ont
houden. Dat anderen bij hun vreugde over
het feit meteen door het uitsteken van de
vlag getuigenis geven van hun nationale
gezindheid daarover verheugen wij ons
evenzeer, als zij dat doen, wanneer wij
bijv. bij de ontvangst van den Bisschop
meteen onze vaderlandsche gezindheid too-
nen door de driekleur. Maar daardoor is
het feest nog niet gestempeld als: natio
naal.
Welke zijn nu de redenen, die m.i. ons
tot onthouding van feestvertoon nopen?
Ik laat hier buiten beschouwing de rede
nen van stam-politieken aard, die de
vreugde moeten temperen, om alleen te
wijzen op de gronden, die speciaal voor
de Katholieken gelden. Toch wil ik even
er op wijzen, dat niet het Algemeen Ne-
derlandsch Verbond het initiatief tot de
feestviering of herdenking genomen heeft.
Dat zou dan moeten zijn het Hoofdbestuur
zetelend in Den Haag, en bestaande uit
vertegenwoordigers van de verschillende
groepen. Maar het is toch niet aan te ne
men, dat de Groep Vlaanderen mede zon
werken aan de herdenking van de Unie,
die de scheiding bracht tusschen Noord en
Zuid. Ook Groep Nederland heeft het
niet gedaan en dat wel om deze reden,
dat men begreep dat de katholieke leden
bezwaar zouden hebben tegen deelneming
aan een vreugdevolle herdenking, en de
Groep zich terecht op het standpunt stel
de, dat het Verbond tot taak heeft de
eenheid en niet de scheiding tusschen de
groepen, waaruit het Nederlandsche Volk
bestaat, te bevorderen.
De LTnie van Utrecht wekt bij ons zeer
onaangename herinneringen om de bepa
lingen aangaande den Godsdienst, die er
in voorkomen. Het Calvinisme was in die
jaren in krachtige opkomst, reeds sinds
1572 was het overheerschend geworden in
Holland en Zeeland, die in opstand waren
tegen den wettigen landsheer, den koning
van Spanje. De uitoefening van den katho
lieken Godsdienst was, niettegenstaande
de pogingen van den Prins van (Jraiije, om
de belijdenissen in vrede naast elkaar te
doen leven, verboden op de plaatsen, die
aan den opstand deel namen en in het
bijzonder de katholieke geestelijkheid had
veel vervolging te lijden gehad. Intus^
schen had Philips II als onverbiddelijk
punt op zijn program- het herstel van den
katholieken godsdienst, en van eenige er
kenning van het Calvinisme wilde hij niet
hooren. Toen nu na het schrikbewind van
Alva en na de pogingen van zijn opvolger
Requesens, om de rust te herstellen, de
Spaansche troepen, die voor de bevolking
altijd een schrik waren geweest, aan het
muiten sloegen, was dit voor de gewesten
in Noord en Zuid aanleiding, om een ver
bond te sluiten, de Pacificatie van Gent,
waarin ze overeenkwamen tot samenwer
king. om die Spaansche troepen te verdrij
ven. Bij die pacificatie werd ook over den
godsdienst gesproken, en men kwam over
een. dat in Holland en Zeeland de be
staande tcestand voorloopig zou gehand
haafd werden. Dit was de eerste erken
ning van het Calvinisme in een officieel
traktaat in de Nederlanden.
Maar de Calvinisten waren er natuurlijk
niet mee tevreden dat de overige gewes
ten voor hen gesleten werden. Dat vinden
we natuurlijk als katholieken heel jammer
en heel verkeerd, maar een ovei tuigden
Calvinist kunnen we het toch moe'lijk zoo
heel erg kwalijk nemén, dat hij voor zijn
overtuiging propaganda wil maken, en aan
godsdienstige overtuiging ontbrak het den
Calvinisten in dien tijd allerminst. Ik
spreek natuurlijk niet over sommige on
gure elementen, die van de gelegenheid
gebruik maakten, om eigen oogmerken te
bereiken. Zoo doen ze hun best, om den
toestand voor de Calvinistische propagan
da meer geschikt te maken. Te meer, om
dat Don Juan, de nieuwe landvoogd, toen
hij al de eischen van de Pacificatie inwil
ligde. dit deed onder voorbehoud, dat ook
in Holland en Zeeland het Katholicisme
zou hersteld worden; In Juli 1578 kwam er
tusschcn verschillende gewesten van het
Noorden een overeenkomst tot stand, die
den naam draagt van Religievrede en die
aan de Calvinisten de vrije hand gaf voor
hun propaganda. Ze waren dus weer een
stap vooruit. Verschillende Zuidelijke ge
westen hebben toen ter verdediging van
het Katholicisme een verbond aangegaan,
dat den naam draagt van Unie van
Atrecht: ze wisten, dat de Noordelijke ge
westen nog verder wilden gaan in de be
gunstiging van het Calvinisme. En inder
daad bij de Unie van Utrecht werd be
paald, dat ieder gewest de zaken van de
Religie naar eigen goedvinden'kon rege
len. Aangezien de Calvin'stische partij,
ofschoon in aantal verre de mindere, de
macht in handen had, beteekende dit vrij
heid, om den katholieken godsdienst te
onderdrukken.
Nu moeten we ook deze zaken niet over
drijven. We kunnen erkennen, dat de Cal
vinisten van hun wettelijke bevoegdheid
tot onderdrukking een gcmat'gd gebruik
hebben gemaakt, en met name, dat zij zich
onthouden hebben van den dwang, die
trouwens door de Unie verboden was
maar dien koningin Elisabeth in Engeland
wel toepaste; daar was een ieder onder
boete verplicht, om de godsdienstoefenin
gen in de staatskerk bij te wonen. Ook ie
het waar, dat de andersdenkenden in de
katholieke landen er veelal treurig aan toe
waren. Maar deze overwegingen maken
toch het feit met ongedaan, dat krachtens
de bevoegdheid, hun door de Unie ver
leend, de gewesten van het Noorden het
Katholicisme hebben onderdrukt; de uit
oefening van den godsdienst was verbo
den, de priesters en kloosterlingen werden
vervolgd, zij het ook niet bloedig, do Ka
tholieken waren uitgesloten van openbare
ambten en bedieningen, twee en een halve
eeuw lang zijn onze voorvaderen, dank zij
der bepaling van de Unie burgers geweest
van den tweeden rang, uitgesloten van het
hoogere cnltnreele leven in de bloeiende
republiek Wij nemen niemand kwalijk, dat
hij op 2? Januari zich vreugdevol gestemd
voelt: er zijn nu eenmaal, in het Neder
landsche Volk verschillende denkrichtin
gen, die we hebben te aanvaarden. Maar
niemand kan van ons eischen, dat we
vreugde toon-en bij de herdenking van een
traktaat, dat een schromelijke miskenning
van onze rechten heeft ten gevolge gehad.
Uiteenzetting op de scholen van de be
teekenis van de Un'e van Utrecht is toe
te juichen, maar „De Gelderlander"
schreef al, dat. wanneer er voor ons aan
leiding is om de vlag uit te steken, het dan
moet zijn: halfstok!
W. NOLET.
FRANKRIJK.
HET DEBAT IN DE KAMER.
Antwocrdrede van Poincaré.
74 stemmen meerderheid
Poincaré heeft in de kamerzitting van
gisterenmiddag op ue aanvallen der radi
caal socialisten, sociaal-democraten en
communisten geantwoord.
Hij verlangde, dat de oppositie ophel
dering zal verschaffen, waarom zij het tot
nu toe aan Jt kabinet geschonken ver
trouwen wil onttrekken juist op het
ooger.blik, dat over de moeilijkste vraag
stukken een beslissing moet worden ge
nomen.
De regeering heeft den steun van het
gcheele land en van Let gekeele parlement
noodig cm met voldoende kracht de be
langen van Frankrijk bij de a.s. onder
handelingen over Let vraagstuk der
schadevergoeding en dat der getnterallieer-
do schulden te kunnen verdedigen.
Vervolgens gaf Poincaré ongeveer in
den zelfden zin als bij vroegere gelegen
heden een overzicht over de regeerings-
politiek van de laatste twee jaar.
De nationale e< Leid is thans even
noodig als twee jaar geleden. Alleen de
nationale eenheid kan Frankrijk een gun
stige oplossing van hetvraagstuk der
schadevergoeding verzekeren.
Het kabinet moet vanavond nog weten
of het het vertrouwen van het parlement
bezit.
Indien niet zoo zal het goheele kabinet
aftreden. Een regeeringscrisis op dit
oogcnblik zal geen al te ernstige gevolgen
hebben, doch indien een crisis temidden
van de onderhandelingen over de scha
devergoeding uitbrak, zouden de gevolgen
daarvan doodelijk zijn.
1" rankrijk moet evenals de overige lan
den een vast programma voor do a.s.
onderhandelingen opstellen en dit handha
ven. Dit zal echter niet mogelijk zijn, als
het land temidden van de onderhande
lingen door een regeeringscrisis wordt ge
schokt.
Hedennacht zijn de interpellatie-debatten
geëindigd met de aanneming van een
motie van vertrouwen.
Voor slemden 325, tegen 251 afgevaar
digden, zoodat de regeering beschikt over
een meerderheid van 74 stemmen.
JOEGO-SLAVIË.
LInksche bladen in Servië weigeren
uit te komen.
De Times verneemt uit Belgrado, dat
do bladen, die eergisteren na drie vacan-
tie-dagen wegens het Kerstfeest, weder
verschenen, het nieuw ingestelde bewind
en de decreten, door den koning uitge
vaardigd, bespreken. De partijbladen hou
den zich afzijdig.
Het door de Samoeprava gegeven voor
beeld om de uitgifte van het blad te
staken, is door andere bladen gevolgd.
Het voornaamste orgaan van do democra
ten, de Odjek, is eveneens vrijwillig met
het verschijnen opgehouden. Alle arbei
ders-organisaties, vakvereenigingen enz. in
geheel Zeids'avië zijn verboden. Ook o
kleine politieke partij, genaamd de Ser
vische partij van generaal Okanowitsj is
door de regeering ontbonden.
RUSLAND.
HET KELLOGG-PACT IN HET OOSTEN
Zaleski's antwoord aan Litwinof.
„In beginsel bereid".
Donderdagavond heeft de Poolsche
zaakgelastigde te Moskou aan den plaats-
vervangenden volkscommissaris Litwinof
een nota overhandigd, waarin gezegd
wordt, dat de Poolsche regeering in begin
sel bereid is het voorstel van de U. 8. S.
R. van 29 Dec. 1928 om het verdrag van
Kellogg vóór den in art. 3 van dit ver
drag bepaalden termijn op grond van een
speciaal Poolsch-Russisch protocol in
werking te laten tredep.
De Poolsche regeering moet zich ech
ter, zoo zegt de nota, de mogelijkheid
voorbehouden harerzijds aan de regeering
der Sovjet-Unie de wijzigingen voor te
stellen, die bij het onderzoek onvermijde
lijk zuilen blijken.
De Poolsche regeering, die tot de oor
spronkelijke onderteekenende mogendhe
den behoort en aan den tekst van boven
vermeld art. 3 gebonden is moet zich eerst
met de mogendheden, die het initiatiof
hebben genomen en tot de oorspronke
lijke ondcrtcckcnaar j behooren, in verbin
ding stellen om zien mt>t haar te ver
staan over de quacstio van den gewijzig-
den aard van het in werking stellen van
het verdrag in overeenstemming met het
Russische voorstel.
De Poolsche regeering is dus in begin
sel bereid, maar in werkelijkheid wordt
de zaak op de lange baan geschoven, tot
dat door de ratificatie van de andere mo
gendheden de practische beteekenis van
Lit\vinof8 voorstel verdwenen is.
AFGHANISTAN.
AMAN OELLAH HAALT BAKZEIL.
Alle hcrvonr.inge ingetrokken.
De opstand nog niet geëindigd
Koning Aman Oellah heeft een procla
matie uitgevaardigd, waarin ongeveer alle
hervormingen, welke hij den laatsten tijd
had ingevcerd, weer werden intgerokken.
Do Afghancn behoeven geen Europees"]: e
bleeding meer te dragen, indien zij dat
riet venschen, de vrouwen mogen haar
sin ers behouden, de meisjesscho'ea wor
den gesloten en de vrou enclubs even
eens. De jonge mcisj'es, die voor het vol
tooien harcr opvoeding naar Turkije
zijn gezonden, worden teruggeroepen. De
onlangs ingevoerde algcmcene dienst
plicht wordt weer afgeschaft en men keert
tot het oude systeem terug.
Bovendien zal een raad worden ge
vormd van vijftig vooraanstaande perso
nen, waartoe zullen behooren edellieden,
geestelijken cn ambtenaren. Deze raad
zal tot taak hebben de wetten te verbete
ren en de beslissingen te herzien, welke
zijn gencmen door het onlangs ingesteldo
parlement.
Deze proclamatie draagt ook de hand-
tcckeningen van de hoofden der stam
men.
Litusschcn duren de gevechten tusschen
de regeeringstrcepen en de benden van
ITabiboela, den waterdragerszoon, d!e
door den koning tot kolonel werd verhe
ven, maar 's konings zaak verried, nog al
tijd voort. Volgens de jongste berichten
heroveren de regecringstroepen langzaam
aan het verloren terrein, doch men ver
wacht, dat de strijd lang zal duren.
Uit Kandahar zijn nieuwe versterkingen
te Kaboel aangekomen, die de hoofdstad
Ret vliegende vaandels en slaande trom
zijn binnengerukt.
Broeder van Omar Khan
gearresteerd.
De Afghaarsche prins Sarwar Khan,
een zoon van Ayceb Khan, is te Allahabad
gearresteerd en in de Europeesche gevan
genis opgesloten. Sarwar Khan is een
broeder van Omar Khan, die kort geleden
zijn woord heeft gebroken en uit Allaha
bad is verdwenen.
CHINA.
Nieuwe onrust in China?
Een generaal terecht gestold.
Volgens berichten uit Sjanghai heeft
Tsjang Hsce Liang, de zoon van wijlen
Tsjang Tso Lin, te Moekden gisteren den
vrcegeren chef van den generalen staf van
Tsjang Tso Lin generaal Yang Yoe Ting
laten arresteeren en terechtstellen. Bo
vendien zijn twee andere generaals van
het Mnndsjocrijsche leger gearresteerd.
Tsjang Heoe Liang beeft verder het arse
naal van Moekden laten bezetten. De
aanleiding hiertoe zou zijn het verzet te
gen het hijschen van de nationalistische
vlag en do onderwerping aan de natio-
nalo Chinecsche regeering in Mandsjoerije.
In Peking is men van meening, dat de
gebeurtenissen in Mantsjcerije tot een ver
scherping van de anti-Japansche stem
ming in dit gebied zullen leiden.
OEGSTGEEST.
Hardrijden. De Oegstgeestcr IJsclub
heeft de volgende wedstrijden uitgeschre
ven: Maandagmiddag te half twee wed
strijd in het hardrijden voor jongens op
het Kanaal; Woensdagmiddag hardrijden
voor grooteren, eveneens op het Kanaal.
VOORHOUT.
Kiesvereeniging. Gisteravond vorga-
derde de R. K. Kiesvereeniging „Eensge
zindheid", in het Patronaatsgebouw alhier.
De voorzitter, de heer H. A. Allard,
opende deze vergadering met den Chr.
groet cn heette alle aanwezige loden wel
kom. Spr. wenschte de leden bij den aan
vang van het jaar 1929 nog een gelukkig
en zalig nieuwjaar toe en hoopte dat dit
jaar voor allen een goed jaar mag zijn.
Vervolgens gaf spr. een korte opsomming
van het te verwachten werk in de kies-
Het voornaamste nieuws.
&UJTENLAND.-
Poincaré krijgt een meerderheid van 74
stemmen in de Fransche Kamer.
Aman Oellah trekt zijn hervormingen in.
BINNENLAND.
De voorloopige candiriaatstellingen voor
de Tweede Kamer in Leiden (2de blad en
verschillende plaatsen in de omgeving).
Een zware binnenbrand to 's-Graven-
hage (Gem. Berichten, 4e blad).
Het overlijden van een broeder-missio
naris (Uit de Rijnstreek, 4e blad).
vereeniging in verband met de in 1929 te
houden Kamerverkiezingen. Spr. hoopte,
dat deze verkiezingen voor de R. K. Staats
partij naar wcnsch mogen gaan en dat do
leden, door hunne groote opkomst, evenals
in deze vergadering, in de nog to houden
vergaderingen, met de belangen der partij
zullen rekening houden.
Hierna las de secretaris, do heer F. M.
Angevaare, de notulen der vorige verga^
dering, welke onveranderd werden goedge
keurd.
Onder de ingekomen stukken was een
schrijven van den heer heer H. C. A. M.
Schölvinck te Warmond, waarin hij zijn
donk bracht voor het in hem gesteld ver
trouwen, door hem candidaat te stellen
als bestuurslid van de Staten-Ccr.trale. Hij
meende evenwel zich voor deze candida-
tuur te móeten terugtrekken om plaats te
maken voor anderen z.i. geschikter perso
nen voor deze functie. Dit stuk werd voor
kennisgeving aangenomen.
Hierna bracht de penningmeester, do
heer P. A. van Werkhoven, zijn jaarver
slag uit, waaruit bleek, dat de ontvangsten
hebben bedragen 425.76 en de uitgaven
219.70 1/2 en er alzoo een batig saldo was
van 206.05 1/2.
De heer P. L. van der Hulst bracht na
mens de commissie belast met het nazien
van de bescheiden van den penningmeester
hiervan verslag uit en rapporteerde dat al
les in goede orde was bevonden. Spr. stel
de voor den penningmeester te dcchargee-
ren en een bedrag van 25 beschikbaar
te stellen van dit saldo voor een naburig
district, alwaar een nadeelig saldo is, zulks
om ook op deze wijze de a.s. strijd voor
de verkiezingen te steunen.
De voorz. zegt accoord to kunnon gaan
met het voorstel van den heer van dor
Hulst en dan het bedrag van 25.to
storten in de algemeene strijdkas van -Ie
R. K. Staatspartij. Hiertoe werd zonder
hoofdelijke stemming besloten.
Vervolgens bracht de secretaris zijn jaar
verslag uit, waaruit onder meer bleek, dat
voor het Dr. Schaepmanfonds 305.was
opgehaald in deze gemeente; dat het aan
tal leden op 31 December 1928 in totaal
bedroeg 476, t.w. 274 mannelijke en 202
vrouwelijke en dat de vergaderingen slecht
werden bezocht, waarin naar hij hoopt,
verbetering zou komen.
Zoowel het verslag van den penning
meester als dat van den secretaris, werd
zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd
onder dank voor de daaraan verbonden
werkzaamheden.
Hierna bracht de heer J. W. J. van Sto-
kelcnburg, mede namens ziin mede-afge
vaardigde, de heer C. Boere, verslag uit
van de vergaderingen van do Kamer- cn
Staten-Cer.trnle. Ook dit verslag werd on
der dankzegging goedgekeurd.
Aan do orde werd thans gesteld de can-
didaatstelling van de a.s. Kamerverkiezin
gen.
Do voorz. zette, alvorens candidatcn wer
den gesteld, het desbetreffende regiem**,rit
nader uiteen. Na deze uiteenzetting stol
de de heer P. L. van der Hulst voor do na
volgende candidatcn te stellen:
Voor do kwaliteitszetel Staatsfinanciën
de heer A. C. A. van Vuuren te 's-Graveu-
hage en als plaatsvervanger Mr. A. Trip;
voor de kwaliteitszetel Arbeidszaken en
Arbeidsvraagstuk, do heer A. J. Loerakker
te Schoten en als plaatsvervanger do hoer
F. van Welie te Utrecht en voor de vr>jo
zetel de heeren G. Bulten te Voorhout, mr.
A. Tepe te Leiden en mr. v. Hellenberg
Hubar te Rijswijk.
De heer P. A. van Reiden deed het ge
noegen, dat ook de heer Bulten, burge
meester dezer gemeente, als candidaat
voor dit district wordt genoemd, omdat dit
voor onzen burgemeester een blijk van sym
pathie is. Spr. vertrouwt, dat de aanwezi
gen unaniem d® candidatuur van den bur
gemeester zullen steunen, omdat hij zit
tend Kamerlid is cn dit voor zijn district,
alwaar hij thuisbehoort, een reden temeer
is om hem het vertrouwen tc geven. (Ap
plaus).
De heer J. H. van der Voet heeft onder
do genoemde candidaten, de heer G. W.
Kampschöcr te Monster, n.ct gehoord. Spr.
acht het wenschelijk ook dit zittend Ka
merlid te stellen naast do reedt, genoem
de candidaten.
De heer B. P. Schulte bcv; 1 de candida-
tnur van mr. v. HrL'enberg J7ub»r aan, old-
