BUITENLAND. BiNNENLAND. No 6073 ïe ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Poor Leiden 19 ent per week. f2.50 per kwartaal ij onze Agenten ..O cent per week. f2.60 per kwartaal 'ranco per postf 2.95 per kwartaal let Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- :ri;gbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor afbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd londagsblad 9 ct. Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. u Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. O it nummer oestaat uit twee Maden. Jeugd-demonstraties Het Doorluchtig Episcopaat heeft zijne ;oedkeuring onthouden aan een plan van le Interdiocesane Jeugdcommissie, om in eptember van dit jaar te 's-Hertogenbosch organiseeren een groote nationale de- onstratie van de Nederlandsche katholiek ;corganiseerde mannelijke jeugd. Tegen bet houden van diocesane of ge westelijke demonstraties bestaat bij het Doorluchtig Episcopaat geen bezwaar. De Interdiocesane Jeugdcommissie zal Ipoedig bijeengeroepen worden teneinde le beraadslagen wat nu verder te doen zal lijn en de mogelijkheid van een uniforme regeling voor alle bisdommen overwegen. Wij kunnen de beslissing van het Door- juchtig Episcopaat begrijpen. Zonder ons aan te matigen, de reden voor het onthouden der goedkeuring met zeker heid te kunnen gissen, gelooven wij wel pen veronderstelling te mogen maken. De veronderstelling n.l., dat het Episco- >aat er bezwaar tegen heeft, dat jeugdige jersonen min of meer worden gedrongen voor hen groote reis te maken met al le daaraan voor hen vastzittende bezwa- n. Ons inziens is dat reizen ook een.zwarte schaduwzijde bij velerlei vorm van voet- aalsport. Er wordt te veel gereisd, te veel uitgegeven, te veel vrijheid „genoten". En dat wat de Katholieke Jeugdorgani satie in het algemeen betreft het Episco paat het „principiis obsta" (weersta in den beginne) wil betrachten, kunnen wij begrij pen. is ook te verklaren, waarom het [Episcopaat geen bezwaar heeft tegen het houden van diocesane of geweestelijke de monstraties. Daarbij behoeft als regel niet £00 ver te worden gereisd, zal het doen en Jaten van de deelnemers gemakkelijker {zijn te overzien en te reglementeeren. I Deze demonstraties juicheD wij van harte toe. 't Is o.i. zelfs een e i s c h van den tijd, nat onze jeugd-organisatie naar buiten de monstreert, zoodoende óók haar innerlijke pacht versterkend. De Katholieke sport- pi-ganisaties te Leiden hebben onlangs in deze een goed voorbeeld gegeven. I Moge daarom het verbod van een natio nale Katholieke jeugddemonstratie de dio cesane of (liever nog o.i.) gewestelijke of plaatselijke demonstraties niet tegenhou den! BELGIE DE VLAAMSCHE STUDENTEN WERELD IN REP EN ROER. De maatregelen van Mgr. Ladeuze. Verschillen de studenten zullen Leuven verlaten. De Antwerpsche correspondent van de ;„Msb." meldt: De verkiezing te Antwerpen, waarover men in België nog maar steeds niet uit- jgepraat raakt en welker beteekenis op alle mogelijke manieren wordt verdraaid, jheeft ook in de Vlaamsche studenten-we reld van de Leuvensche universiteit on- jgelukkige naweeën gehad. De Vlaamsche [studenten van Leuven hadden naar aan- lieding van dit welgeslaagd amnestie-re ferendum een betooging gehouden waarbij Ide leuze „weg met België" was gebruikt. De overheid der hoogeschool liet zulks zoo maar niet passeeren en deed in ie univer siteit een biljet aanplakken, waarin den studenten herinnerd werd aan hun ver plichtingen inzake betoogingen. Daarop verscheen op de muren der stad Leuven een manifest, zoogenaamd uit gaande van alle Vlaamsche studenten-ver- cenigingen, waarin regelrecht tegen het bestuur der hoogeschool werd opgetreden. Dat verwekte bij de rectorale overheid groote verontwaardiging en men zocht naar middelen voor een streng ingrijpen. Van zekere zijde werd geadviseerd de voorzitters van al deze vereenigingen van de hoogeschool weg te zenden of de ver eenigingen te ontbinden. Toen echter bij een verhoor bleek, dat geen der presiden ten iets wist van bovengenoemd manifest, en dat de namen van verschillende Vlaam sche vereenigingen misbruikt waren kon er natuurlijk geen sprake zijn van een der- gelijken maatregel. Maar dewijl de schuldigen niet konden gevonden worden, wilde het bestuur der hoogeschool een algemeene strenge tuch tiging toepassen. Het zond aan de ouders .van alle Vlaamsche studenten de volgen de verbintenis: „Ik hernieuw de belofte, door mij ge daan op het oogenblik mijner inschrijving aan de katholieke universiteit te Leuven het reglement dier universiteit na te le ven. Ik g.\, in het bijzonder de verbin tenis aan mij te onthouden van alle se paratistische of anti-Belg. vergadering of betooging (deze woorden te nemen in hun natuurlijken zin) en namelijk van alle be tooging, die zou kunnen uitgelegd worden als de vei'heerlijking van hen, die door de amnestie-wet worden begunstigd." Deze verbintenis moest door de studen ten en de ouders vóór 3 Januari getee- lcend worden en bij het rectoraat ingezon den; zij die daaraan niet voldeden zouden •als weggezonden worden beschouwd. Deze krasse maatregel heeft in Katho liek Vlaanderen een zeer pijnlijken indruk gemaakt. Op de eerste plaats verwijt men de hoogeschooloverheid, dat zij zeer een zijdig is te werk gegaan en alleen de Vlaamsche studenten tracht te treffen, terwijl de Waalsche studenten, die*mlangs nog aan een anti-katholieke betooging te Brussel deelnamen, met rust gelaten worden. Maar hetgeen de Vlamingen in deze verbintenis het meeste heeft gekrenkt, dat is het verbod van huldiging van per sonen, die onschuldig werden veroordeeld. En dan die woorden „van alle betoogen, die zouden kunnen uitgelegd worden". Zie, wanneer men de toestand in België kent, wanneer men weet hoe hier alles wat Vlaamsch is, verkeerd wordt uitgelegd, dan kan men deze woorden als een vogel vrij-verklaring der- Vlaamsche studenten beschouwen. Geen wonder dan ook, dat van ver schillende kanten heftige protesten tegen dit ingrijpen zijn opgegaan. Vele Vlaamsche ouders hebben aan hun zonen verboden de verbintenis te teeke nen. Zij zullen him kinderen niet meer naar de katholieke universiteit van Leu ven zenden,, maar hun studies doen voort zetten aan de Staatshoogeschool van Gent, een wisseling, welke in al haar droefheid, de belachelijkheid van heel de zen opzet aantoont: immers de studenten, die in de katholieke hoogeschool van Leu ven weigeren een stuk te onderteekenen, waarin zij verklaren zich van alle anti- Staatsche propaganda te onthouden, en daarom van Leuven worden weggezonden, worden aan de Staatsche hoogeschool van Gent met open armen ontvangen. JOEG O-SL AVI ÊL De nieuwe dictatuur. De wet ter bescherming der orde. De „Neue Freie Presse" meldt uit Bel grado De nieuwe wet ter bescherming van de openbare veiligheid en orde in den staat bevat o.a. de volgende bepalingen: Ter dood subsidiair tot twintig jaar ker kerstraf worden veroordeeld: 1. Zij, die boeken, kranten, of plakka ten schrijven, uitgeven, drukken of ver spreiden, welke ten doel hebben aan te sporen tot het gebruik maken van ge weld tegen de staatsautoriteiten of een bedreiging vormen voor de openbare rust en orde. Hetzelfde geldt ook voor schrif telijke of mondelinge propaganda voor een gewelddadige verandering in den po- litieken toestand van den staat. 2. Hij, die lid wordt van een ver- eeniging, een vereeniging organiseord, of steunt, welke propaganda 'voor het com munisme, anarchisme, terreur of een po ging tot het grijpen naar de macht langs onwettigen weg ten doel heeft. 3. Hij, die gebouwen of lokalen ver huurt aan personen, die beoogen de in beide bovengenoemde punten genoemde misdrijven te plegen^ 4. Hij, die deelneemt aan een organisa tie of aan een propaganda met het doel militaire muiterijen, ongehoorzaamheid of ontevredenheid te veroorzaken. 5. Hij, die zich met personen of ver eenigingen in het buitenland verbindt ter voorbereiding van een revolutie. 6. Hij, die wapens, munitie of ontplof fingsmiddelen vervaardigt, verschaft of verbergt, welke voor bovengenoemde doel einden bestemd zijn. 7. Hij, die een moord op een of ande ren staatspersoon voorbereidt, beproeft of begaat. Verboden worden of ontbonden worden verklaard alle vereenigingen van poli tieke partijen, welke wijziging in de be staande staatsorde propageeren. Verder worden alle politieke partijen verboden of ontbonden, welke een religieus of geheim karakter dragen. Het verleenen van steun aan of het toetreden tot der gelijke organisaties wordt met een gevan genisstraf tot een jaar of een geldboete tot dienduizend dinar bestraft. Het houden van vergaderingen in do open lucht en in gesloten lokalen, even als bijeenkomsten zonder voorafgaande toestemming van de bevoegde politioneele autoriteiten, zijn verboden. De autoriteiten zijn gerechtigd tot het handhaven van de openbare veiligheid militaire assistentie in te roepen. Elke gemeente, waarvoor militaire assistentie noodig is, heeft de kosten daarvan te betalen. AFGHANISTAN. Gslecdelijk herstel? Vrachtauto's, die uit Ali Ahmed te Jalla- labad aankomen, om benzine bij te laden, en kameel-karavanen, die uit dezelfde plaats aankomen, wijzen op een geleide lijke verbetering en een herstel van het verkeer op den weg. Koning Aman Oellah zou, naar men zegt, de afschaffing hebben aanvaard van de loting voor den krijgsdienst, alsmede het verbod hebben opgeheven voor de buiteiïlandsche volksstammen om Afgha nistan binnen te komen. Te Kandahar en Ghazri is de toestand kalm, doch de telegraaflijn tusschen Ka boel en Kandahar is nog altijd afgesne den. AMERIKA De opstand in Mexico. Gemeld wordt, dat de opstandelingen leider Benjamin Mendoza met 116 volge lingen zich heeft overgegeven. Hij ope reerde in den staat Morelos. KONINGIN EMMA GEHULDIGD. H. M. de Koningin brengt Haar Moeder hulde en dank voor Haar arbeid. H. M. de Koningin-Moeder heeft gister middag ten vier ure ten paleize in het Voorhout ontvangen het comité, dat zich had gevormd ten einde haar ter gelegen heid van het feit, dat zij 50 jaar geleden in Nederland is gekomen, een bloemen hulde aan te bieden namens de dames en heeren, die gedurende het regentschap der Koningin-Moeder tot haar dienst doend huis hebben behoord, de dames en heeren die gedurende d« regeering van Konigin Wilhelmina tot de dienstdoende huizen onzer Koningin, van den Prins en van Prinses Juliana hebben behoord en nog behooren en voorts namens de hee ren, die in het tijdvak van 23 November 1890 tot heden behoord hebben of nog be hooren tot het kabinet dei Koningin. Het geschenk bestond uit een prachtige kristalen vaas, gevuld met kostbare bloe men en rustende op een marmeren zuil. Deze bloemenhulde werd de Koningin- Moeder aangeboden door don voorzitter, generaal-majoor tit. Jhr. Van Suchtelen van de Haere, groot-officier van het Huis van H. M. de Koningin, met hartelijke woorden van gelukwensch. De Koningin- Moeder nam de hulde met bijzonderen dank in ontvangst. Hierna verleende de jubileerende vorstin audiëntie aan ds. G. J. Weyland, te Veere, voorzitter en ds. D. den Breems, emeri tus-predikant te 's-Gravenhage, secreta ris van de Algemeene Synodale Commis sie, ter aanbieding van gelukwenschen aan de Koningin-Moeder namens de Sy node van de Ned. Hervormde Kerk. Om vijf uur werden door Koningin Em ma ontvangen: de luitenant-generaal B. J. H. van der Palm, chef van den generat ion star, namens het Nederlandsche leger, schout-bij-nacht L. IT. Quant, commandant van de marine te Willemsoord, die uit naam van de Kon. Ned. Marine en kolo nel Peelers, oudste hier te lande aanwe zige officier van het Ned.-Indische leger, die uit naam van dit leger de Koningin- Moeder hartelijk gelukwenschte onder aanbieding van bloemgeschenken, terwijl H. M. medgedeeld werd het voornemen om de na bekostiging der bloemenhulde overblijvende gelden te bestemmen ten bate van het sanatorium Oranje Nassau Oord. De Koningin-Moeder dankte met een gevoelig woord. Gisteravond had ten paleize in het Noordeinde een gala-diner plaats, vooraf gegaan door een cour van gelukwensching. Met de geheele koniklijke familie en de leden van de hofhoudingen zat aan ruim een honderdtal genoodigden, o.w. het ge heele huis van H. M. de Konigin-Moeder, zoomede zij, die daartoe vroeger behoor den, de Kamer-voorzitters, de Ministers en een:ge andere autoriteiten. Tijdens den disch sprak H. M. de Koningin de Konin gin-Moeder als volgt toe: Treffende toespraak van H. M. de Koningin. Lieve Moeder, De schoone dagen, die heel ons Volk als een hoogtij viert, waarin het U gege ven is, het oogenblik te herdenken, waar in U aan de hand van mijn onvergetelij- lcen vader, voor vijftig jaar het eerst on zen vaderlandschen bodem betrad, bieden mij een welkome' gelegenheid aan dezen feestdisch, omringd door de hoogsten in den lande, het woord tot U te richten. Overtuigd dat ik spreek namens allen hier aanwezig, voeg ik niet zonder ontroering hieraan toe, dat ik mij tevens de tolk weet van heel de natie, van moederland en overzeesche gewesten, als ik U dankzeg voor hetgeen U in al die jaren voor ons is geweest, voor de wijze, waarop U de roeping, die God U toevertrouwde, ver vuld heeft. Uw taak heeft zich in die lan ge reeks van jaren meer dan eens gewij zigd, doch, hoe zij ook veranderde, U heeft haar steeds breed gezien, omvattend alle belangen van ons Tolk. En toen U aan het hoofd van onj staatsbestel werd geplaatst, heeft U ook ia staatkundig op zicht het vertrouwen van «e natie gewon nen door Uw wijsheid^en c>«Oi Uw Neder land sch denken en voelen en handelen. Wie het Gedenkboek doorbladert, ge schreven door hoogbegaafde mannen en vouwen van uiteenloopend e richting en overtuiging, dcch allen op een punt over eenstemmend-, in waardeering en ver eering voor U, komt zoowel onder den indruk van *«t beeld, dat daar gegeven wordt van Dw werken en. Jt:-even, vaai. Uw toewijding voor al hetgeen kan bijdra gen tot vermeerdering van het welzijn van het Volk, dat voor een halve eeuw Uw Volk werd, als van de erkenning, welke Uw veelzijdigen arbeid in breede leringen te beurt mocht vallen. Ons volk heeft U begrepen en ziet U, zooals U daar getee- kend is; zoo staat U diep gegrift in zijn hart. Het is die omstandigheid, welke deze herdenking tot een hoogtij voor U maakt. Dat dit ook voor Mij ware feestdagen zijn, behoef ik U wel niet te verzekeren. Ik stem van harte in met de diep- en fijn- gevoelde hulde, U bij Uw zeventigsten verjaardag en thans gebracht, daarbij dankbaar gedenkend Uw ouderlijk huis, waarin U zooveel mocht leeren, dat later van nut is geweest bij de vervulling van Uw roeping in Uw nieuwe vaderland. Het is hier niet de gelegenheid tot U te spre ken namens Uw kinderen en kleinkind en het vele te zeggen, waarvan Ons hart vol isU zult het voelen en begrijpen, ook zonder dat ik dit hier uit. Uw gedachten zullen als de Mijne teruggaan naar het verleden en naar de tallooze herinneringen die wij samen hebben, ook naar de tijden, toen hij nog bij ons was, voor wien U het geluk en de zonneschijn was, tijden, die ik mij met kinderlijke dankbaarheid herin ner. Als een gulden draad loopen voor mij plichtsbetrachting, zelfopoffering en lief de door al die jaren en door al die her inneringen heen. Gaven des harten, die ook in wijden kring uitstraalden en waar van de ongelukkigen en misdeelden, zoo wel hier te lande als in Nederland aan de overzijde - der wereldzeeën, en zij, die trachten hun lot te verzachten, in de eer ste plaats de zegeningen onder vonden. Begon ik U hulde te brengen voor Uw beleid en breed inzicht in de nationale belangen, Ik zoude in de oogen van het Nederlandsche volk en in de Mijne tekort schieten, indien Ik niet tevens uiting gaf aan Onze dankbaarheid voor Uw toewij ding en zorg voor de lijdeden, voor Uw medeleven en medevoelen met geheel Ons Volk in liefde en leed, in een woord, dat U Ons allen Uw moederlijk hart hebt gege ven. Moge God, die U steeds zoo rijken zegen schonk, U nog lang sparen voor het vaderland en voor Uw kinderen en klein kind, en U nog vele gelukkige jaren ge ven te midden van een volk, dat U lief heeft. Ik noodig U allen uit, in te stem men met dezen wensch door de gezondheid te drinken van ons aller Moeder Na de toespraak van H. M. speelde de Koninklijke Militaire Kapel, onder leiding van den onder-kapelmeester Bandel, de eerste maten van het Wilhelmus, gevolgd door het Waldecksche volkslied. WIJZIGING LEERPLICHTWET. Wetsontwerp ingediend. Een wetsontwerp is ingediend tot wijzi ging van artikel 3 der leerplichtwet. In de toelichting merkt de minister van Onder wijs, Kunsten en Wetenschappen het vol gende op: Na het tot stand komen van de wet van 24 Mei 1928 is de vraag aan de orde gesteld, hoe lang de leerplichtsduur is voor een kind, dat een lagere school be zoekt, die krachtens vergunning volgens artikel 3 tweede lid der L. O.-wet 1920 miu- der dan zeven leerjaren omvat. In het bij zonder bleek verschil van opvatting te be staan ten aanzien van de vraag of voor een kind op 13-jarigen leeftijd de leerverplich ting geëindigd is aan het eind der hoogste Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De Vlaamsche studentenwereld iri rep en roer. In Polen zijn twaalf personen doodgevro ren. (Buitenl. Berichten, 2de blad). In China zijn dertig perscnen onder den lavastroom bedolven. (BuitenL Berichten, 2de blad). BINNENLAND. Toespraak van de Kóningin tot de Ko ningin-Moeder. Kinderen door het ijs gezakt en verdron ken. (Gem. Berichten, 2de blad). Het uitvoeren van werken ten behoeve van den spoorweg GoudaBoskoopAl phen aan den Rijn. (1ste blad). klasse eeneer zesjarige school, op welke school dat kind dan een- of tweemaal niet is verhoogd. De minister heeft gemeend, die vraag bevestigend to moeten beantwoorden, omdat het kind in die gevallen aan alle eischen van artikel 3 der leerplichtwet heeft voldaan. Intusschen moet word on erkend, dat al dus de duur van den leerplicht verschillend is voor hen die een zesjarige en hen die een zevenjarige school bezoeken, zoodat niet bereikt wordt wat de wet heeft bedoeld. Om die ongelijkheid op te beffen, zal een wijziging noodig zijn van artikel 3 der leerplichtwet De nieuwe lezing stelt buiten tv ijfel, dat in de gestelde gevallen het kind aan de leerverplichting niet heeft voldaan en dus zijn onderwijs hetzij aan een zeven jarige lagere school, of een centrale school voor het zevende leerjaar, hetzij aan een school voor U. L. O. zal moeten voortzetten, tenzij het valt onder de vrijstelling volgens artikel 7 ten derde der leerplichtwet. In Den Haag waait een corruptie-windje. Een sigare n-c adeautje van 'n leverancier der gemeente ambtenaren. Er is op het oogenblik weer een onder zoek gaande naar vermeende corruptie gevallen in de Residentie. Eenige opzichters bij Gemeentewerken, vermoedelijk een 8-tal, zouden namelijk giften hebben aangenomen van een aan nemersfirma daar ter stede, die voor de gemeente heeft gewerkt. De onthulling van deze overtreding van de voorschriften der gemeente, welke luiden, dat een gemeente-ambtenaar geen giften van leveranciers der gemeente mag aannemen, in welken vorm ook, heeft een voorgeschiedenis, welke een zeer eigen aardig licht op de kwestie werpt. Een weggeloopen bediende van de aan nemersfirma was een dag of veertien voordat een aanbesteding van straatwer ken zou plaats hebben, bij zijn vroegeren patroon gekomen en had van hem een zeker bedrag aan jaargeld geëischt. Zoo de aannemer dezen wensch niet inwil ligde, dan zou de voormalige bediende den gemeentelijke autoriteiten aantoonen, dat zijn vroegere patroon in den loop der jaren sigaren had gegeven aan opzichters der ge meente. De aannemer ging echter op deze afdreiging niet in. De aanbesteding kwam en de betrokken firma was de laagste inschrijfster. Ook de vroegere bediende van de firma had een inschrijvingsbiljet ingeleverd. Een paar dagen voor dat de gunning zou plaats heb ben, trok de ontslagen bediende naar de gemeentelijke autoriteiten en deelde mede, wat zijn vroegere patroon had misdaan. Hot gevolg hiervan was, dat het werk niet aan deze firma werd gegund. Echter evenmin aan den verklikker. Intusschen werd aan de politie opdracht gegeven om de zaak te onderzoeken. De voormalige bediende der aannemersfirma verschafte de adressen der sigaren-winke liers, die de sigaren voor de opzichters hadden geleverd. Dit onderzoek is nog niet geheel geëin digd. Intusschen verneemt de „Msb." dat het met het geven van geschenken door deze aannemersfirma en 't aannemen ervan door de gemeenteopzichters niet zoo'n vaart heeft geloopen. Zijn de inlichtingen juist, dan zouden de giften zoo gering zijn, dat de betrokken opzichters van de hun door de aannemersfirma geschonken siga ren slechts 1/4 sigaar per dag zouden heb ben kunnen rooken. Men is dan ook van meening, dat er van omkooperij in dit go- val geen sprake is. In verband mot het feit, dat eenige le den van het personeel van Gemeentewerken van 'n aannemer kleine geschenken zouden hebben aangenomen, wordt vernomen, dat het in het voornemen van de directie van genoemd bedrijf ligt, deze personen bij B. en W. voor disciplinaire straffen voor te dragen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1