BUITENLAND.
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
Rechtzaken.
SPORT.
LUCHTVAART.
STADSNIEUWS.
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezond;: rd Zen- en Feestdagen. II
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordt bet
dubbelo van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit vijf
bladen waaronder het
Geïllustreerd Zondagsblad.
VOLKENBOND.
DE VOLKENBONSRAAD.
De besprekingen der drie.
De zaak op hetzelfde punt.
De ,,Echo de Paris" meldt, dat door
Stresemann niet is ingegaan op de con
cessies van- Briand inzake het Rijnland,
de zaken op hetzelfde punt zijn gebleven.
Polen—Litauen weer voor den Raad.
De Volkenbondsraad heeft gistermorgen
de behandeling van het PoolschLitausch
conflict voortgezet. De rapporteur Quino-
nes de Leon bracht een nieuw rapport uit,
dat uitgaat van de constateering, dat tus-
schen beide landen de vredes-toestand be
staat, en dat Polen zich plechtig bereid
heeft verklaard, de Litausche onafhanke
lijkheid volkomen te respecteeren. Het rap
port verwijst voorts naar de internationale
verplichtingen der Volkenbondsleden tot
bet in stand houden van het internationaal
verkeer. Den Raad wordt verzocht, aan de
consultatieve commissie voor verkeers- en
transito-kwesties opdracht te geven, een
rapport op te stellen omtrent de verkeers-
toestanden in het bij het geschil betrokken
gebied, zulks in het belang van het inter-
nationaal verkeer.
ENGELAND
De toestand des koning* weer iets
ongunstiger.
Het bulletin van gisteravond 8.15 aan
gaande den toestand van den koning is
minder gunstig, dan men na de betrekke
lijk goede berichten van gistermorgen had
meenen te mogen verwachten. Het luidt als
volgt:
De koning heeft een eenigszins onrus-
tigen dag" gehad, en de algemeene toestand
is niet zoo bevredigend. De polsslag blijft
echter regelmatig.
NOORWEGEN.
GROOTSCHE HERDENKING VOOR
AMUNDSEN.
Geheel Noorwegen in rouw.
Imposante plechtig h*.e i d
op Akershus.
Geheel Noorwegen treurde gisteren om
Itoald Amundsen .Alle vlaggen werden om
12 uur 's middags geheschen, de kanonnen
van de vesting Akershus bulderden, alle
kerkklokken van Lindesness tot de Noord-
kaap begonnen te luiden, overal werd het
verkeer stopgezet, en trad een stilte van
twee minuten in, terwijl elkeen het hoofd
ontblootte en de vlaggen langzaam half
stok gingen. Alom zag men diep-ernstige
gezichten, veler oogen waren met tranen ge
vuld.
Te Oslo vereenigden zich de kóning, de
kroonprins, de leden der regeering, de op-
perofficieren van het leger, de bisschop,,
de stedelijke autoriteiten, Pool-onderzoe-
kers en buitenlandsche gezanten rondom
Amundsen's met vlaggen overdekt stand
beeld, dat opgesteld staat in een zaal op
Akershus. Nadat een miiitair muziekorps
had gespeeld, trad de indrukwekkende stil
te van twee minuten in.
Daarop hield kapitein Gottwaldt,
Amundsen's metgezel op de Fcolvlucht der
„Norge", een herdenkingsrede, waarin hij
een prachtig beeld ophing van den wonder
baarlijken sterken man, die is heengegaan,
en waarin hij hem dank bracht voor zijn
geweldig werk. Amundsen, aldus sprak hij,
zou zelf zeker dezen dood ook het liefste
gestorven zijn: hij was niet de man, om in
bed te sterven. Hij rust thans daar, waar
zijn jeugddroomen naar uitgingen. Hij en
met hem zijn kameraden, terwijl zij het
hoogste gebod der menschelijkheid, dat om
anderen te helpen, opvolgden. Het land is
tiot-ch op zijn zoon, wiens naam altijd zal
voortleven. Hij w. de geboren leider.
Hierna k Gottwald woorden van
dank tot den F-a'-scben gezant, omdat
diens landgenooten onmiddellijk Amund
sen trr zijde hebben gesta Het Noorder
licht zal altijd zijn schijnsel laten stralen
over hun onbeker-"- g avcn. Hij eindigde
met do woorden: „Boven Amundsens le
venswerk staat in vlammende letters: voor
koning, vaderland en de eer van de vlag".
Di pleehtighfI op Akershus L1 een
ontzaglijken indruk.
AFGHANISTAN.
Hernieuwde strijd in Afghanistan.
Ondanks den wapenstilstand.
Naar uit Pesjawar wordt gemeld, nemen
de opstandige Sjinwarl's den met koning
Aman Oellah gesloten wapenstilstand niet
in acht doch treffen integendeel voorberei
dingen voor de voortzetting van den strijd.
Het bombardement duurt voort, doch zon
der veel succes, voornamelijk ten gevolge
van slecht mikken.
Het resultaat der jongste te Jallalabad
gehouden conferentie tusschen de opstan
delingen en de Afghaanschen minister van
Buitenlandsche Zaken is niet bekend. Do
minister is naar Kaboel teruggekeerd, ten
einde aan den koning rapport uit te bren
gen. Intussclien zijn uit de hoofdstad re-
geeringsversteerkingen naar de opstandige
streek onderweg.
ZUID-AMERIKA.
Hoover te Buenos Aires.
Groote politiemacht op de
been.
De nieuwgekozen president der Ver-
eenigde Staten, Hoover, is Donderdag
avond om zeven uur per spoor te Buenos
Aires aangekomen. Aan den trein werd hij
hartelijk verwelkomd door president Iri-
goyen, de leden van het Argentijnsche ka
binet, benevens door de burgerlijke en mili
taire autoriteiten.
Voor Hoover's veiligheid waren, zooals
men weet, uitgebreide maatregelen geno
men. Er was een groote troepenmacht op
de been, terwijl ook het geheele politie
corps was gemobiliseerd.
Reeds bij het verlaten van het station
vond een eerste incident plaats. Te mid
den der groote menigte, die op het stations
plein was samengestroomd en waaronder
zich niet minder dan duizend rechercheurs
hadden gemengd, dook plotseling een groep
manifestanten op, die „Viva Nicaragua"
riepen en met banieren begonnen te
zwaaien, waarop de woorden „Viva Sandi-
no" stonden vermeld. Eenige betoogers
werden gearresteerd.
Toen de presidentieele stoet hierop, on
der geleide van 1200 man cavalerie, naar
het gezantschapsgebouw der V. S. reed,
had onderweg een tweede incident plaats.
Een der paarden van het escorte gleed
namelijk uit en viel daardoor tegen den'
auto der beide presidenten aan. Dienten
gevolge geraakten verscheidene paarden in
het gedrang, hetgeen nogal verwarring
en tumult veroorzakte. Ten slotte kon men
het gevallen dier en zijn berijder bevrij
den. Bij dit incident werd niemand gewond.
Een goed beeld van de uitgebreide voor
zorgsmaatregelen door de politie te Buo-
nos Aires genomen geeft het bericht, dat
duizend verdachte personen gearresteerd
zijn en in verzekerde bewaring blijven tot
dat Hoover is vertrokken.
BRAZILIË.
Wat de Katholieke actie tot stand bracht.
IA het uitgestrekte Aartsbisdom van
Rio de Janeiro bestaat een comité van
katholieken, dat zich tot taak gesteld
heeft om allerlei sociale, charitatieve en
godsdienstige instellingen te organisee-
ren en te verspreiden.
Iedere maand vergaderen de 445 afge
vaardigden van deze vereenigingen om
rapport uit te brengen over hunne werk
zaamheden en om tevens nieuwe instruc
ties' in ontvangst te nemen, die door het
Centraal Comité zijn vastgesteld. De
werkzaamheden zijn over verschillende
Commissies verdeeld, die als permanente
instelling van het Hoofdcomité hun nauw
keurig omschreven taak op het terrein
der katholieke Actie hebben te verrich
ten.
De werkzaamheden van het comité der
mannelijke afdeeling bestaan in propa
ganda re- v brs p - ve.rle-
dediging der openbare zedelijkhheid, be
vordering van het gods-dienstig leven en
verzorging van den eeredienst, liefdadig
heid, hulpverleening, schoolwezen pers
en lectuur organisatie van katholieke
mannen en jongens, sociale voorzorg, on
dersteuning van arme kerken.
In do afdeeling der vrouwen ijvert men
voor: geloof en wetenschap, godsdienst
en eeredienst, liefdadige instellingen, hei
liging van het familieleven, school pers',
priesterroepingen, sociale werkzaamheden,
heiliging van Zon- en feestdagen.
Het comité hoopt dit programma van
werkzaamheden in vijf jaar tijd te kunnen
verwezenlijken.
Nog kort geleden heeft deze organisatie
een heerlijk bewijs geleverd van haar groo
te levenskracht en haar groote verdiensten
op het terrein der Katholieke Actie.
Op initiatief van het Comité en onder
hooge goedkeuring van den Aartsbisschop
van Rio Mgr. Sebastiano Lême werd een
sociale week gehouden, die echter in wer
kelijkheid veertien dagen duurde.
Want op uitdrukkelijk verlangen werden
de eerste acht da-gen doorgebracht in het
klooster van San Antonio, waar de meer
dan 300 deelnemers een retraite meemaak
ten. Van 's morgens tot 's avonds was men
in stille afzondering. Gebed, overweging en
aanbidding van het Allerheiligste wissel
den elkander voortdurend af. Alle preeken
hadden tot onderwerp, dat voor een vrucht
baar Apostolaat verdieping van eigen in
wendig leven noodzakelijk is.
Na deze retraite werden gedurende een
geheele week allerlei vergaderingen gehou
den voor verschillende organisaties, welke
vergaderingen door den Aartsbisschop zelf
werden geleid. Iedere afdeeling bracht een
verslag tevertë de programmapunten op
voor bet volgend jaar.
Aan het algemeen jaarverslag ontleenen
we enkele cijfers die oen helder licht wer
pen op de groote werkdadigheid der ver
schillende vereenigingen.
De afdeeling voor de heiliging van het
huisgezin had 32.917 huisgezinnen geregeld
bezocht en dientengevolge 4796 onwettige
samenlevingen tot geldige huwelijken ge
bracht. De afdeeling liefdadigheid verleen
de hulp aan 55.650 arme huisgezinnen; zij
bekostigde 45.487 visites en consulten van
geneesheeren en zij liet 33.221 recepten
klaar maken; zij gaf 332.452 bonnen voor
levensmiddelen en zij deelde 262.168 K. G.
brood en 185.432 K.G. vleësch- uit; zij ver
strekte 42.621 verschillende kleedingstuk-
ken en allerhando linnengoed.
De Commissie voor Schoolwezen richtte
60 scholen op, die gemiddeld door 500 leer
lingen worden bezocht. De afdeeling voor
Priesterroepingen bekostigt do opleiding
van 10 Seminaristen, zij leverden een com
plete moderne installatie voor een physisch
chemisch kabinet en zij verschaffen aan
400 studenten een kostschool-uitzet.
Dit zijn enkele sprekende cijfers voor de
groote vooruitgang der Katholieke Actie
die onder de energieke leiding en dank zij
de edelmoedige opoffering van den Aarts
bisschop van Rio de Janeiro een heerlijke
getuigenis zijn voor den groei van het ka
tholicisme in Brazilië.
TWEEDE KAMER.
De Defensiebegrooting.
Do Tweede Kamer heeft gisteren de
behandeling van de Defensiebegrooting
oortgezet.
De rede van den heer J. J. van D ij k
over het defensiebeleid van Minister Lam-
booy viel niet heelemaal tegen. Wel bleek
do Anti revolution!^'ft J oud-minister van
Oorlog niet heelemaal tevreden, met na
me niet wegens te weinig aanbouw voor
de Marine (hij sprak in dit verband zelfs
over een bedenkelijke positie) en wegens
het achterwege blijven van uitbreiding
van de luchtvloot (wat we hebben aan
vliegtuigen, biedt, volgens dezen afge
vaardigde, een droevig aspect), maar, al
betrof de critiek dan ook punten, welke
de héér Van Dijk zeer zwaar laat we
gen, we hebben van dezen afgevaardigde
wel effns feller aanvallen op den Minister
'bijgewoond.
Dinsdagavond om acht uur zal de Ka
mer de behandeling van deze begrooting
voortzetten. Hopelijk zal dan ook de Mi
nister eindelijk aan het woord komen.
FEDERATIE SOBRIëTAS.
In de gehouden vergadering van het
Federatief Bestuur van Sobriëtas werd
Mgr. Prof. Dr. J. H. Hoogveld, Rector
Magnificus der Keizer Karei Universiteit
te Nijmegen, als Geestelijk Adviseur ge-
installeerd. Tevens namen in bet Federa
tief Bestuur zitting: voor den Haarlem-
schen Maridbond: Mevr. J. DekkerKoe-
dooder te Oosterblokker; voor den Bos-
schen Diocesanen Drankbestrijdersbond
Dr. H. Spoorenberg te Eindhoven; voor
de R. K. Drankweer-Interacademiale: de
weleerw. heer C. van Dijck te Nijmegen.
Do voorz. herdacht bij de opening Mgr.
Dr. Alpk. Ariëns, den Stichter van Sobrië
tas.
Besloten werd, in 1929 in de Goede Week
wederom een offerweek te houden, ter
wijl de aandacht ook van de niet-onthou-
ders zal worden gevestigd op de vrijwilli
ge onthouding in de Vasten
Hiertoe zal ook contact worden gezocht
met andere Organisaties.
Pogingen worden in het werk gesteld,
om in aansluiting bij hetgeen op het in
ternationaal congres te Antwerpen be
sproken is, samenwerking te krijgen met
de missionneerende Orden, om ook in de
missies gezonde ideeën omtrent het alco
holvraagstuk tc kunnen verspreiden.
Aan do moederhuizen der onderwijsge
vende congregaties van mannelijke reli
gieuzen werd door den Federatie-Secreta
ris een bezoek gebracht, teneinde bij het
onderwijs ook de aandacht te vestigen op
drankbestrijding; medewerking werd gaar
ne toegezegd. Besloten werd, een commis
sie van onderwijs-deskundigen te benoe
men met de opdracht, te onderzooken, op
welke wijze bij het onderwijs ook aan
drankbestrijding kan worden gedacht. Een
bijzonder punt van studie zal uitmaken 't
verschaffen van goed materiaal bij het on
derwijs op dit punt.
Verlenging der koninklijke goedkeuring
op de statuten, noodzakelijk geworden door
het afloopen van den tqrmijn, zal worden
aangevraagd. Eveneens werd besloten tot
het instellen eener commissie, die aan do
Federatie zal adviseeren, bepaalde punten
vast te stellen, waaraan zich de z. g. af
schaffers te houden hebben; er is nl. her
haalde malen - gebleken, dat het begrip
afschaffer zeer verschillend genomen wordt
en er groote behoefte is aan een duidelijke
uitspraak omtrent de verplichtingen, die
deze klasse van onthouders gelden.
Tot hoofdredacteur van het maand
schrift Sobriëtas werd benoemd de zeer
eerw. Pater W. Arts, Missiehuis, Arnhem,
terwijl een vacature nog zal worden aan
gevuld; tot Hoofdredacteur van De Kruis
banier werd benoemd: de zeereerw. Pater
Ildefonsus te Helmond; tot redactieleden:
Mevr. J. DekkerKoedooder te Ooster
blokker en de heer G. P. Bon te Den
Haag.
Tusschen Kerstmis en Nieuwjaar zal
een bijzondere propaganda gevoerd wor
den door middel van een blad, dat voor de
afdeelingen ter verspreiding beschikbaar
zal worden gesteld.
Nog zal de Boekhandel beschikking
trachten te krijgen over een goed portret
van Mgr. Ariëns z.g., om hiervan repro
ducties in den handel te brehgen.
De jaarvergadering van het Federatief
Bestuuj, welke gehouden wordt in April
1929, zal vooral gewijd worden aan de
vraag: hoe tfe besprekingen en besluiten
van het Nationaal Congres in Augustus
1.1 gehouden het meest vruchtbaar zullen
kunnen worden gemaakt.
Prof. Veraart uit het bestuur der
R. K. Staatspartij getreden.
Gemeld wordt dat de heer prof. Veraart
uit het dagelijksch bestuur der R. K.
Staatspartij is getreden, omdat ondanks
het dringend beroep van het bestuur der
R. K. Kieskringorganisatie den Haag, het
dagleijksch bestuur der R. K. Staatspartij
niet tijdig vóór 15 December heeft willen
dagelijksch bestuur der R. K. Staatspartij
gen van bevoegdheid door het centraal col
lege betreffende het toekennen van kwali-
teitszetels te niet te doen.
Wegenverbetering.
Gisteravond heeft de Minister van Wa
terstaat de rijkscommissie van overleg
voor wegenver be Lering geïnstalleerd.
R. K. Meisjesvereenigingen.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot voorzitter van den Bond
van R. K. Meisjes-Vereenigingen in het
Bisdom Haarlem, den Weleerw. heer J. B.
M. Timp, kapelaan te Haarlem (O. L. V.
R ozenkrans).
Z.D.H. de bisschop van Haarlem zal
Maandag, Donderdag en Zaterdag van de
volgende week geen audiëntie verleenen.
Overgang van een recht van koop
bij huur.
In een hi w;.i b^-areudo den
loop van de huurovereenkomst, welke voqr
5 jaar was r jegaah, aan den nuurder de
bevoegdheid ver'eend, het gehuurde ge
durende dien tijd voor een bepaalde som
te koopen. Hij maakte gedurende dien tijd
ge?*> gebruik va i .cc! doch na afloop
van den bedongen huurtermijn, bleef hij in
het bezit van het gehuurde, zooals inge
volge art. 1 -9 een nieuwe huur ontstaan
was welke geregeld werd door de wetsbe
palingen betreffende mondelinge huur. De
huurder wenschte toen het gehuurdo voor
den oorspronkelijk bedongen prijs te koo
pen, doch do verhuurder meende niet lan
ger aan die voorwaarde van het schriftelij
ke contrc ct geb den te .jn. De Rechtbank
te 's-Gravenhage stelde hem in het gelijk
en besliste, dat de voortzetting der huur
zich niet uitstrekt tot bedingen, welke ge
lijk het onderhavige, vreemd zijn aan de bij
art. 1584 B.W. omschreven rechten en ver
plichtingen.
VOETBAL.
DIOC. HAARL. BOND.
R. K. 0. V. V.
Morgen zijn alle elftallen voor de com
petitie bezet.
Het eerste heeft het al niet gemakkelijk
daar zij het sterke D.O.S. op haar terrein
moet bekampen. Op eigen terrein kenden
onze jongens het al niet bolwerken en
moesten zij een gevoelige 52 nederlaag
slikken. Sindsdien hebben zij zich w§l her
steld, maar nu er in vier weken niet ge
speeld is, vreezen wij dat het verband in
het elftal wel niet safe zal zijn. Maar, voor
uit jongens, geeft u geheel en al van het
begin tot het eind, misschienwie weet
Komt, jongens,* maakt ons eens be
schaamd.
Het tweede elftal ontvangt de reserves
van VW.L., dat tot nog toe niet veel pres-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Grootsche herdenking van Amundsen in
Noorwegen.
Het bezoek van Hoover te Buenos Aires.
Duizend verdachte personen v/orden vast
gehouden.
Het Kerstvliegtuig voor Indië to Boeda
pest aangekomen. (Luchtvaart le blad).
BINNENLAND.
Een groote brand te Hèempersgat (Gem.
Berichten, 2di> b^d»),
Malversaties bij het Burg. Armbestuur
te Grave (Gem. Berichten, 2de blad).
Fraude bij een coöperatie te 's-Graven*
hago (Gem. Berichten, 2de blad).
De accijncverlaging (Isto blad).
teerde. Beide puntjes moeten in Oegst-
geest blijven hoor. Ze kunnen best gebruikt
worden-
Onze Junioren gaan naar do dito's van
D.V.O. en het moet al heel raar 1 oopen
willen de puntjes niet naar Oegstgeest
worden meegenomen. Veel succes hoor
Kerstvliegtuig te Boedapest.
Alles wel aan boord.
De PH-AEN is gisteren te 14.05 plaatse-
lijken tijd te Boedapest aangekomen. Aan
boord Is alles wel.
Naar Constantinopol
vertrokken.
•Het persbureau Vaz Dias meldt:
De P.H.AEN is hedenochtend te 8.13
uur van Boedapest naar Constantinople!
vertrokken.
HET 25-JARIG JUBILEUM VAN DEN
HEER JAC. P. CREIJGHT0N.
Pauselijke onderscheiding.
Do herdenking van het zilveren feest
van den praeses van den Bijzonderen
Raad der St. Vincentius-Vereeniging, den
heer Jac. P. Creyghton, is hedenmorgen
begonen met een H. Mis te 8.15 in do
Mon Père Kerk, opgedragen door den
Hoogeerw. Heer Deken P. L. Dessens.
Tal van leden van de verschillende af
deelingen uer St. Vincentius-Vereeniging
waren aanwezig en natuurlij; ook de re
sidenten, die den' Bijzonderen Raad vor
men. Ook was tegenwoordig de heer M.
Th. Kompier, president van de afd. Zoo-
terwoude.
Na de H. Mis vereenigden allen zich
in de koffiekamer.
De jubilaris, vergezeld van zijn echt-
genoote en enkele familieleden, werd daar
door den Hoogeerw. Heer P. L. Dessens
in eenige welgemeende woorden gelukge-
wenscht. Spr. uitte woorden van dans
bare hulde voor al hetgeen de heer
Creyghton 25 jaar lang als president der
Vereeniging gedaan had in dienst der
christelijke naastenliefde en der Roomseho
charitas.
In dichtvorm schetste spr. vervolgers
hoe do jubilaris 25 jaar lang het roer,
kompas en zeil van het schip in oogen
heeft gehouden om in veilige haven te
kunnen belanden en met voldoening op
zijn arbeid mag neerzien.
Geeft dit voor den jubilaris een gr-ote
vreugde, te grootcr zal deze zijn, nu spr.
hem kan mededeelen, dat het Z. H. den
Paus behaagd heeft den heer Greyghton
te verleenen het gouden kruis „Pro Ec
clesia et Pontifice", dat spr. vervolgens
met de daarbij bchoorende oorkonde den
jubilaris overhandigde.
Nadat mevr. Creyghton het gouden
kruis haar echtgenoot op de borst had
gesccl.l. dankte do Lee. Creyghton dca
tfoogcorv Deken voor sri;ti polukwensch m
cp li*riunerilo omen, rn.o Zin Hoogficw.
heui bij het aftreden Aan a«»n onvergMe-
lijken Coebergh als president installeerde
In al de sindsdien verloopen jaren heeft
Deken Dessens steeds klaar gestaan om
spr. en de St. Vincentius-ver. waar zulks
noodig en mogelijk was te steunen en
daarvoor is spr. ten hoogste dankbaar.
Spr. dankt tenslotte den hoogeerw. de
ken ook voor do moeite, die hij heeft
gedaan om dit Kruis voor hem te ver
krijgen.
Do jubilaris bleef hierna v et ech'go-
noote en familie een kopje koffie bij den
Hoogeerw. Deken gebruiken.