BUITENLAND.
KERKNIEUWS.
20Ste Jearganq
DINSDAG 4 DECEMBER 1923
No 6045
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze A-jenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Hei Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., mot Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per egel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dnbbelo van het tarief berekend. y
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
V* De christelijke barmhartigheid
Het Katholiek geloof leert den men-
tchen de deugd te beoefenen.
Het kwaad, dat de zonde is, wordt door
het geloof veroordeeld en verafschuwd.
Maar den zondaar wil het geloof de
hand toereiken, als hij berouw heeft over
zijn daad en het betere wil.
In de haat tegen de zonde èn in de
liefde voor den in de zonde gevallen
mensch, die wil opstaan, staat de Kerk
tegenover de ongeloovige wereld.
De ongeloovige wereld, die met de zonde
coquetteert, die de zonde goedpraat of
zelfs verheerlijkt, die tot de zonde drijft en
dringt en die den mensch, die gevallen
is in de zonde en wiens val publiek it ge
worden èndie daardoor in maatschap
pelijke „standing" heeft verloren, de rug
toekeert en van zich afduwt en neerdrukt,
ook al wil hij opstaan voor een ander le
ven.
Anders de Kerk.
Den zondaar, die boetvaardigheid wil
en naar een zedelijke opgang streeft, helpt
Zij, steunt Zij, met een groote en warme
moederliefde
In dit verband willen wij wijzen op een
plechtigheid, Zondagmorgen in de kapel
der Strafgevangenis te VGravenhage.
Daar werden in de kapel een nieuw altaar
en een nieuw priesterkoor in gebruik ge
nomen en ingezegend.
Het wa-s een mooie plechtigheid, bijge
woond door de gevangenen in hun bid
celletjes en meerdere autoriteiten.
Onder de plechtig gezongen H. Mis, op
gedragen door den Aalmoeziener pater M.
R. Schoenmaeckers O.F.M, ontvingen alle
gevangenen de H. Communie.
Ka de H. Mis hield de aalmoezenier een
predicatie waarin hij de gevangenen toe
sprak:
„Met Maria Magdalena, met den Verlo
ren Zoon zijt gij gevallen; staat echter
ook, met hen, weer op. Lof en erkenning
ga nu uit naar de H. Drievuldigheid.
Laten wo God prijzen voor alles wat Hij
door de Christelijke charitas aan ons
heeft gedaan, laten we Hem belijden, nu
en in de toekomst, door ons krachtdadige,
levendige Roomsche Geloof".
Na deze rede klo^nk er, zoo lezen wij in
een verslag dezer plechtigheid, zoowaar
een spontaan applaus van de gevangenen
op, wel duidelijk ten teeken, dat zij met
de woorden van den eerw. spreker ten
volle instemden Hierna werd een voor
deze gelegenheid speciaal vervaardigd
lied door alle aanwezigen gezongen, op
de wijze van het: „Aan U, o, Koning der
Eeuwen". Het gaf ontroering dit lied, en
met gevoel, door de gevangenen te hooren
zingen.
Mogen die gevangenen zulke oogenblik-
ken in hun geest bewaren, ook als zij weer
in het vrije leven zijn teruggekeerd, waar
zij dan God geve 't menschen mogen
aantreffen, die ten opzichte van hen de
Christelijke barmhartigheid zullen in
practijk brengen als een Christelijken
plicht!
DUITSCHLAND.
Het einde van het metaalconflict.
-De vuren word en aan
gewakkerd
Den arbeiders van Krupp is door de
directie verzocht, heden bij den aanvang
van den arbeid der verschillende ploegen
in de fabrieken aanwezig te zijn. De we-
der-indiensttreding vindt daar plaats naar
gelang het bedrijf in technisch opzicht dit
mogelijk zal maken.
Reeds gisterochtend is een aanvang ge
maakt met het aanwakkeren der vuren bij
de ketelinstallaties. Het verkrijgen van de
benoodigde hoeveelheden stoom en stroom
vereischt omstreeks zestien uren'.
De directie van Krupp heeft zich bereid
verklaard, haar arbeiders den toestand te
vergemakkelijken door het toestaan van
voorschotten en uitstel van betaling voo#
de reeds vervallen huurtermijnen.
Ook in het geheele district Duisburg is
met de hervatting der werkzaamheden aan
de hoogovens reeds een aanvang gemaakt
waarbij evenals bij Krupp v.orloopig
slechts een deel der ploegen weer is aan
genomen.
De Dortmunder Union, afdeeling van de
Vereinigte Stahhverke, deelt mede, dat
morgenochtend het werk weer gedeelte
lijk hervat zal worden. Allereerst wordt
het bedrijf hervat aan de hoogovens, de
machinefabrieken en de electrische cen
trales. De andere bedrijven zullen in den
loop dezer week, uiterlijk Maandag a. s.
weer in werking zijn. De Hörder Verein,
afdeeling van de Phoenix A. G., zal Woens
dagochtend met de werkzaamheden be
ginnen.
Vandaag is men reeds in tien fabrieken
van het district DusseldorpL.weer aan het
werk getogen.
Severing naar het
Roergebied.
Rijksminister Severing is terstond naar
het Roergebied vertrokken om met de ar
beiders en de patroons te onderhandelen.
Het ligt in zijn bedoeling zoo snel moge
lijk een besluit te nemen. In bevoegde
kringen meent men dat zijn besluit wellicht
reeds Woensdag a.s. kan worden verwacht.
Tegen het besluit van Severing is geen
hooger beroep mogelijk, daar zoowel de
patroons als de arbeiders zich bereid Leb
ben verklaard er zich onvoorwaardelijk
aan te onderwerpen.
De leiders van de vakvereenigingen
schijnen het overigens niet gemakkelijk te
hebben gehad de toestemming hunner le
den voor de arbitrage te verkrijgen .daar
de leden in 't feit dat de scheidsrechter
lijke, bindend verklaarde regeling nu we-
dèr ongeldig is, een overwinning der pa
troons in hun strijd tegen den staat en de
scheidsrechterlijke regeling van arbeids
conflicten zagen.
ENGELAND
De toestand des konings.
Den geheelen nacht is er
gewaakt.
Gisterenavond hebben de vier genees-
heern zich weer naar het paleis van den
koning begeven. Ook de minister van Bin-
nenlandsche Zaken was daar weer aanwe
zig. Om negen uur 's avonds werd het vol
gende communiqué gepubliceerd:
De lichte verbetering in den toestand
van den koning, die hedenmorgen is waar
genomen, duurt voort. De temperatuur
is meer nabij het normale. Het is echter
noodzakelijk er den nadruk op te leggen,
dat de ongerustheid betreffende het hart
nog moet blijven bestaan.
Het was voor de koningin een verblij
dend bericht, toen haar kon worden mede
gedeeld, dat er een lichte verbetering was
te constateeren. Voor haar had de nacht
geen rust gebracht, evenmin als voor prin
ses Mary, die met haar moeder had ge
waakt, terwijl de hertogin van York eerst
ver na middernacht naar haar eigen wo
ning was teruggekeerd.
Naar uit Dar-Es-Salaam wordt gemeld,
is de prins van Wales daar Zondag jl. aan
boord van de „Euterprise" gegaan. Te
Alexandrië zal de prins worden afgewacht
door de kruiser „Frobisher" ,die hem te
Brindisi aan land zal zetten. De prins zal
zich dan via Parijs nanr Londen begeven.
Verklaringen van Chamberlain.
Over de Rijnland-ontruimi'n g.
In het Lagerhuis is aan Chamberlain de
vraag gesteld of volgens de meening der
regeering de Duitsche regeering de voor
waarden van artikel 431 van het vredes
verdrag ten uitvoer heeft gebracht en zoo
niet, of bijzonderheden medegedeeld kun
nen worden omtrent de punten waarop
Duitschland ingebreke is gebleven.
Chamberlain antwoordde dat dit vraag
stuk twee zijden heeft. De vraag had vol
gens hem betrekking op de interpretatie
van het vredesverdrag, wat een juridische
kwestie is. Het vraagstuk heeft echter ook
een politieke zijde.
Wat het juridische gedeelte betreft, is
aan de Engelsche regeering te kennen
gegeven, dat cr geen juridische rechtvaar
diging is van de bewering, dat Duitschland
aan al de opgelegde verplichtingen heeft
voldaan, zoodat het overeenkomstig arti
kel 431 het recht zou hebben om de te
rugtrekking van de bezettingstroepen uit
het Rijnland voor den afloop van den in
het vredesverdrag bepaalden termijn te
vragen.
De voornaamste verplichting, waaraan
Duitschland tot nu toe niet heeft voldaan,
is die der schadevergoeding. Volgens de
opvatting der Engelsche regeering kan de
concessie, in artikel 431, toegestaan, slechts
van kracht worden, indien Duitschland ge
heel gedechargeerd zou zijn van zijn ver
plichtingen tot schadevergoeding. Het
is niet voldoende dat Duitschland regel
matig de verplichtingen inzake de loo-
pende betalingen nakomt.
Wat de politieke zijde van de kwestie
betreft zou de Engelsche regeering het toe
juichen, indien onafhankelijk van het recht
tot handhaving van de bezetting volgens
het verdrag van Versailles de ontruiming
spoedig zal plaats hebben.
TURKIJE.
Tiukiche kranten in nieuw gewaad.
En de onderwijzeressen
moeten hoeden dragen!
Sinds Zondag is het heele uiterlijk der
Turksche kranten veranderd. Toen is nl.
de nieuwe wet, die het gebruik van La-
tijnsche letters verplicht stelt, in werking
getreden, en de meeste bladen te Constan-
tinopel hebben hun „opmakerij" op de
leest der groote nieuws-organeu van West-
Europa geschoeid. Verschillende verschij
nen ook reeds met een achterpagina, aan
foto's gewijd, terwijl zij hun frontpagina
van forsche „koppen" voorzien en daarmee
overzichtelijk maken.
De ajtrek, dien de bladen in lossen ver
koop vinden, is er natuurlijk tijdelijk op
achteruit gegaan, daar lieden, die vroe
ger twee of drie bladen kochten er thans
eén koopen, waarvan do lectuur hun im
mers reeds moeite en tijd genoeg kost.
De filmopschriiten in de bioscoop zijn
tegelijkertijd in het nieuwe alfabet ver
vat; men laat ze alleen zoolang staan, tot
ook de beginneling in de nieuwe spelling
ze kan hebben ontcijferd.
Denzelfden dag hééft de regeering nog
iets anders verordend, dat in het kader
des tijds past. Alle onderwijzeressen moe
ten voortaan buiten haar beroepswerk
zaamheid hoeden dragen. Daarentegen
moeten zij blootshoofds les geven.
CHINA.
HET BLOEDBAD IN KANSOE.
Nog erger dan gemeld.
Wat een missionaris schrijft.
De massa-moorden, waarvan wij reeds
weken geleden melding gemaakt hebben,
die door de Chineezen gepleegd zijn op
de Mohammedanen tijdens den opstand in
Kansoe, blijken nog verschiikkelijker te
zijn geweest dan aanvankelijk werd ge
meld. Uit een brief van een zendeling uit
Mintsjau, gedateerd 5 November, blijkt,
dat Ma Toeng-sjang die bevel voerde
over Liangtsjang, in zijn district een groot
Mohammedaansch leger had gevormd.
Aangezien Tsjang Tso-lin hem het bevel
over de provincie Kansoe had opgedragen,
kwam hij in April jl. in opstand tegen het
Kwomintsjuun, welk leger voor het groot
ste gedeelte Feng Joesjiang steunde in
zijp strijd tegen Tsjang Tso-Lin.
Het doel van Ma Toeng-siang was het
Kwomintsjuun onschadelijk te maken,
maar de vijandigheid tusschen de Moham
medanen en de Chineezen leidde to tshcrik
wekkende massa-moorden.
Bijna de geheele Mohammedaansche be
volking ten Westen van een denkbeeldige
lijn door Lantsjoufoe van Noord naar
Zuid sloot zich bij den opstand aan en
voortdurend hadden hevige gevechten
plaats tusschen de kleine troepen-afdeelin-
gen en de rebellen. De terugtrekking van
de Fengtien-fcroepen naar Mandsjoerije
stelde Feng in staat 50.000 man te zenden,
om steun te verleenen aan de nationalisti
sche troepen. Het doel der rebellen was
de Chineezen uit te roeien en hun bezit
tingen in handen te krijgen. De stad Ho,
die lang belegerd werd, is vol vluchtelin
gen, die op de straten, pleinen en markten
kampeeren. In de omgeving zijn 10.000 per
sonen vermoord en in de stad zelf zijn ge
durende vijf maanden 300 tot 400 perso
nen per dag aan allerlei ziekten gestor
ven.
De lijken worden over de stadsmuren
geworpen. Toen de geruchten over moei
lijkheden het eerst gehoord werden, ver
zekerden de Mohammedanen hun Chinee-
schen buren dat zij hulp zouden verlee
nen, maar toen het oogenblik kwam wer
den allen vennoord, behalve de jonge
vrouwen en meisjes. Duizenden kinderen,
die hun ouders hebben verloren, verkeeren
in groote ellende. In de stad Sintien zijn
90 pet. der huizen verbrand. Ningho, met
een bevolking van 70.000 zielen, wordt
reeds sedert vijf maanden belegerd en de
helft der bevolking is van honger omge
komen of aan de pest gestorven.
De verdedigers zijn uitgeput en men ge
looft, dat de stad gevallen is en de inwo
ners vermoord zijn. De missionaris is
van meening, dat in totaal 500.000 perso
nen zijn omgekomen door oorlog, ziekte
en hongersnood, terwijl de ergste tijd nog
komen moet.
MEXICO.
Doodvonnis tegen Torral bekrachtigd.
Alsmede het vonnis tegen de
moeder-overste.
Het opperste gerechtshof der Mexicaan-
sche republiek, heeft het doodvonnis te
gen José de Leon Torral, den moordenaar
van Obregon, bekrachtigd, evenals het von
nis van 20 jaar gevangenisstraf tegen de
moeder-overste Maria Condepcion. Laatst
genoemde werd, zooals men weet, veroor
deeld, omdat zij Torral tot het plegen van
den moord zou hebben
Koninklijke Besluiten.
Notariaat.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot nota
ris binnen het arrondissement Amsterdam
ter standplaats de gemeente Uithoorn
D. Muuring, candidaat-notaris, wonende
te Nieuwer-Amstel, en is bepaald dat de
notarieele standplaats te Oud-Amstel,
opengevallen door het eervol ontslag ver
leend aan G. J. Ellerman, niet zal wor
den vervuld.
De Middenstandszetel naar Zeeland.
Een protest.
Mr. F. J. H. Bach, directeur van het
Centraal Hanze-Bureau voor het Bisdom
Haarlem schrijft ons o.m. het volgende:
Dc middenstandszetel naar Zeeland.
Het besluit van het Centraal College
der R. K. Staatspartij, dat dezer dagen
in het „Beredeneerd Verslag" werd gepu
bliceerd, noopt den Roomschen midden
stand tot het uiten van een protest.
De roep om een zoodanige samenstel
ling van onze Roomsche Kamerfractie dat
ook een speciale en volwaardige behande
ling der bijzondere middenstandsvraag
stukken en -belangen zou zijn gewaar
borgd de roep m. a. w. om een „bijzonde
ren vertegenwoordiger" van den Room
schen middenstand, is zoo oud als onze
middenstandsbeweging zelf.
In 1925 leek het bijna, dat de jarenlang
gekoesterde *v --s h in 1 ^-v'ling zou gaan.
Op het laatste oogenblik kwam er een
kink in den kabel.
Men verwachtte en vertrouwde, dat de
toekomst redres zou bieden.
De reorganisatie onzer Staatspartij, met
haar nieuw verkierings-apparaat, zou ook
in dit opzicht recht en bevred:~ing schen
ken. Maar wéér wordt de Roomsche mid
denstand teleurgesteld!
De middenstand krijgt wel een zetel.
Maar die zetel gaat naar Zeeland....
Men versta ons wel.
Wij hebben niets tegen de Zeeuwen. We
hebben, daargelaten dat Zeeland meer
speciaal een landbouwgebied is en niet
juist door den middenstand wordt „over-
heerscht" ook, op zichzelf beschouwd
niets tegen het feit, dat de middenstands
zetel in Zeeland wordt gelocaliseerd.
Als het daarbij maar was gebleven.
Maar deze toewijzing houdt in: een on
geoorloofde en irreglementaire beperking
en verminking van het begrip kwa
liteitszetel
De Roomsche middenstand gunt aan
Zeeland graag zijn Zeeuwschon zetel, maar
de Nederlandsche Roomsche middenstand
handhaaft in de eerste plaats zijn regle
mentair recht op een eigen volwaardigen
kwaliteitszetel. Voor de behandeling der
algen* eeno middenstandsvraagstukken en
-belangen.
En wat heeft de middenstand gekregen?
Het midüenstandsvraagstuk is miskend.
De „middenstandszetel" moet tegelijk
dienen als middenstandszetel en als Zeeuw-
sche plaats.
Het besluit van het Centraal College,
zooals het is weergegeven in het Berede
neerd Verslag, is in strijd met het kies
reglement onzer Staatspartij.
Het reglement kent geen zetels kent
althans geen kwaliteitszetels voor be
paalde kringen. Het kent alleen kwali
teitszetels, die worden toegewezen aan de
lijsten van bepaalde ^kringen of verbonden
kringen.
De weg, die thans gevolgd is is met
ons kiesrcg'eroerji in pertinenten strijd.
De risico's, die schuilen in dit prece
dent, Kijven voor rekening van het C. C.
„De Gelderlander", die dit protest af
drukte, schrijft er o.m. bij:
„Derhalve, omdat de middenstandszetei
aan een candidaat in Zeeland is toebe
deeld, daarom is het geen kwaliteitszetel.
En als hij was gegeven aan een Hollan
der, ware het er dan wel een?
Wij weten best, waar het om gaat: de
Besturen der R.-K. Middenstandsvereeni-
gingen hadden graag een hunner vrijge
stelden in de Kamer gezien. Zij hebben
een zeer geschikten candidaat en ook wij
zouden dezen graag op 'n candidatenlijsi
hebben geholpen.
Maar bij het verdeelen van zetels kan
men het nu eenmaal niet iedereen naar
den zin maken. Ne Jupiter quidem omni
bus. En ten slotte weegt het algemeen par
tijbelang het zwaarste.
Als wij nu de zaken beschouwen zooals
ze zijn, dan komt het verschil tussche.,
het Centraal College en den heer mr. Bach
hierop neer, dat het Centraal College den
Zeeuwschen candidaat een volwaardigen
Middenstandscandidaat acht, terwijl de hr.
Bach hem voor 'n halven, ten slotte voor 'n
nul telt. Kort en goed, schrijft hij, de Mid
denstand heeft geen kwaliteitszetel gekre
gen.
Natuurlijk zal dit een heftig proest uit
lokken van den kant dergenen, die den
Zeeuwschen candidaat kennen en niets dan
goeds van hem weten. Hij wordt zeer ge
schikt geacht. En als wij nu vooropstel;*:..,
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De toestand van den koning is iets ver
beterd.
Het bloedbad in Kansoe (China) blijkt
nog erger dan indertijd gemeld is.
Aan de Braziliaansche kust is een wa
tervliegtuig in zee gestort, waarbij 14 per
sonen verdronken zijn (Luchtvaart, 2de
blad).
BINNENLAND.
De kwaliteitszetel voor den midden
stand bij de candidaatstelling voor do
Tweede Kamer (1ste blad).
Weer een ongeluk op een onbewaakten
overweg. Geen persoonlijke ongelukken.
(Gem. Berichten, 2de blad).
Te Arnhem is een bejaard echtpaar
door een vrachtauto aangereden en ern
stig gowond (Gem. Berichten, 2de blad).
Een nachtelijke overval te Sittard.
(Gem. Berichten, 2de blad).
Een jongen schiet door een noodlottig
toeval zijn broer met een ouks dood (Gem.
Berichten, 2de blad).
dat iedere candidaat wordt gekozen om het
algemeen belang te dienen, terwijl ieder
Kamerlid, waar ook gekozen, de speciale
belangen van zijn kieskring heeft te be
hartigen, dan komt het geschil tenslotte
neer op een appreciatie van personen."
Nederlandsche Spoorwegen.
De heer ir. J. A. Kalff zal met ingang
van 1 Juli 1929 aftreden als lid van de
directie der Nederlandsche Spoorwegen.
De vacature in de directie.
Naar aan de „N. R. Crt." wordt ge-
meldt komt de heer ir. E. C. W. van Dijk,
chef van den dienst der exploitatie der
Nederlandsche Spoorwegen, ernstig in
aanmerking om aan de aandeelhoudersver
gadering voorgedragen te worden ter be
noeming als lid van de directie der Neder
landsche Spoorwegen als opvolger van den
heer ir. J. A. Kalff.
Mgr. Dr. A. C. M. Schaepman.
Mgr. dr. A. Schaepman, president van
het Seminarie „Rijsenburg" komt heden
weer geheel genezen uit het zieken
huis te Bussum terug om na een korte
nakuur weer zijn gewono bezigheden to
hervatten.
Zuster Egida.
Zuster Egida (in de wereld mej. A. Ver-
rijt uit Tilburg) vierde Zaterdag haar gou
den professiefeest in het klooster der
eerw. zusters van Roosendaal.
Kort na haar professio werd zij ge
plaatst te Woerden, waar zij vijftien
jaar werkzaam was en vervolgens te
Oegstgeest, waarna zij werd terugge
roepen naar het moederhuis te Roosendaal
om aldaar bij het onderwijs werkzaam te
zijn.
Hoewel haar gezondheid alle reden tot
tevredenheid geeft, is zij thans toch -'oor
ongemak geplaagd. In een der laatste •-
gen toch heeft de jubilaresse, doordat zij
van enkele traptreden schoof, een been
gebroken; op een wagentje gereden, nam
zij echter aan alle plechtigheden ter eere
van haar feest deel.
Zaterdagmorgen te negen uur werd in
de kapel door rector v. Dorst een plechti
ge Hoogmis van dankbaarheid opgedragen
met feestprcdicatie, waarna een drukbe
zochte receptie plaats had.
Het Gele Kruis iin het Bisdom Haarlem.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
o.m. aan de volgende E.E. Heeren op
dracht verleend pogingen aan te wenden
tot stichting van afdeelingen van het Wit-
Gele Kruis. In het Dekenaat Haarlem:
Past. H. Sondaal; Alkmaar: Past. H.
Micklinghoff O.P.; Alphen: H. van Dijk,
Pastoor te Nieuwkoop (bestaande afd.:
Langeraar, Roelofarendsveen); Amster
dam: Rector J. Bots; Beverwijk: Pastoor
L. Snelders van Wijk aan Zee (best. afd.:
Beverwijk, Castricum, Heemskerk, Uit
geest); Delft: Pastoor D. v. d. Solm (best.
afd.: Pijnacker); Gouda: Pater Th. Kok
O.F.M. te Woerden (best. afd. Oudcwa-
ter); 's-Gravenhage: Pastoor J. A. Ruhé
(best. afd.: Wassenaar, beide parochies);
Hoorn: Pastoor Th. Gielen te Lutiebroek,
te zamen 15 parochies, vormende afdeeling
Blokker: Leiden: Reetor P. Kleintjes
(best. afd. Katwijk a. d. Rijn); Midde'burg
Rector C. Vis te Goes (bert. afd.: Kwa-
dendamme, 's-Hecrenhoek, Zierikzce);
Noordwiik: Kanelaan C. Hpsp (best. afd.
Noordwijk); Onderkerk a. d. Amatol. Ka-