buitenland. binnenland. ■r 20ste Jaargang MAANDAG 3 DECEMBER 1923 tvjo 6042 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I> Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per egel Voor Ingezonden Mcdedeolingen wordt hot dubbele van het tarief berekend. u Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. De vrije arbeider" Te Leiden wordt een liberale propagan- da-film vertoond op een vaartuig in het Galgewater de ve*ooning is verleden week reeds eenige keeren gegeven en zal de eerste avonden van deze week worden herhaald. Deze film had men al elders laten zien. En in ons nummer van j.l. Woensdag heb ben wij afgedrukt de pittige opmerkingen, welke de „Volkskrant" naar aanleiding daarvan heeft gemaakt. In deze film is o.m. een afdeeling gewijd aan het Sectaiisme en deze noemde het „Vaderland", het Haagsche liberale or gaan, uitstekend geslaagd. Ziehier, wat deze afdeeling te aanschou wen biedt: In de zuigelingenkliniek zijn alle kinde ren gelijk en even lief, ook nog als ze ps op straat spelenmaar dan komt de ka tholieke Zuster het eene kind, de christe- lijk-historische onderwijzeres het andere, de S.D.A.P. het derde kind weghalen, en het liberale jongetje staat ten slotte a*- leen. Zielig Later, bij den arbeid, is er wee* een dracht en samenwerking, maar nauwelijks is het werk gedaan, of de een gaat naar zijn vereeniging, de ander naar zijn bios coop, en de „liberale arbeider" blijft woei alleen staan. Tragisch Aan den vrijhandel is natuurlijk ook een afdeeling gewijd. De klompen zijn onbetaalbaar, om dat ze door een recht van acht percent be schermd zijn En verder is in deze film te zien de „vrije arbeider", ongeorganiseerd natuur lijk, en verlost van die overdreven overheidsbemoeiingen. De „vrije arbeider" het zinnebeeld van het liberalisme, van het streven van den Vrijheidsbond. Die „vrije arbeider", hij kan er zeken- van zijn, dat, als het Liberalisme het voor het zeggen zou hebben, er heel wat over heidsbemoeiing als overdreven bal last uit het schip van Staat zou worden weggeworpen, en er héél weinig van zou overblijven. Wat de vrijheid van den arbeider tot een denkbeeldig goed zou maken en wat door niemand, die voor zich èn voor ande ren, zooveel mogelijk, de ware vrijheid wenscht, zou kunnen worden begeerd; DUITSCHLAND. DE UITSLUITING GEëINDIGD. In het Duitsche metaalconflict. Het regeeringsvooratel is aanvaard. De drie organisaties van metaalbewerkers, dus ook de sociaal-democratische, hebben gisteren te Essen haar aangekondigde ge delegeerdenconferentie gehouden. Besloten werd, het door de rijksregee- ring gedane voorstel te aanvaarden en zien aan een door den rijksminister van Binnen- landsche Zaken, Severing, te vellen arbi trale uitspraak te onderwerpen. De werkgevers in het uitsluitingsgebied, die zich, zooals men weet, reeds in de te Berlijn gehouden besprekingen bereid heb ben verklaard, hunnerzijds een door Seve ring te vellen uitspraak te zullen aanvaar den, troffen onmiddellijk alle vereischte maatregelen om de fabrieken voor zoover mogelijk thans direct weer op gang te bm gen. Naar men verwacht, zal het bedrijf bij de ijzerverwerkende ondernemingen onmiddel lijk kunnen worden hervat, terwijl daaren tegen bij de ijzerproduceerende maatschap pijen de voorbereidende werkzaamheden voor de hervatting der werkzaamheden eenige dagen in beslag zullen nemen. Wat de hoogovens betreft, deze hebben een pe riode van acht a tien dagen noodig, alvo rens zij hun normale productie weer zullen hebben bereikt. De voorziening met grondstoffen van de ijzer verwerkende fabrieken is door de nog voorhanden voorraden verzekerd, In verband met het feit, dat thans zoo wel de werkgevers als de werknemers ver klaard hebben zirh aan de uitspraak van Severing te zullen onderwerpen, kan u.. strijd in het BijnschWestfaalsche indus triegebied feitelijk als beëindigd worden beschouwd. ENGELAND De toestand van koning George. Het officieele bulletin, dat Zaterdag avond door Buckiiv ra Palace is uitgege ven, meldt, dat de kuning een tamelijk on- rustigen dag heeft gehad met knrte poozen van slaap. Dientengevolge is hij eenigszins vermoeid. Hedennacht werd door de doctoren een bulletin uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat de konig toen wat rust genoot. Hei was niet zooals gewoonlijk door twee, maar door vier doctoren onderteekend, waaruit geconcludeerd wordt, dat de toestand van den koning ernstig is. OOSTENRIJK, Lijdelijk verzet bij de postenjv Hedennacht, 12 uur ingegaan. Hedennacht te 12 uur is bij de Oosten- rijksche posterijen en telegrafie lijdelijk verzet ingegaan. De beambten van deze tak van dienst hebben van de besturen hunner organisatie order gekregen, den dienst stipt volgens de voorschriften te ver richten. Een commissie van Bondsambtenare.' heeft den politicken partijen verzocht, zie mot de functie van bemiddelaar in het con flict te belasten. In verband met de op tfrc verzoek ontvangen antwoorden wordt alge méén verwacht, dat de fracties er in zul len slagen, de verzoening tot stand ie bren gen. ITALIË. Anti-Fransche uitingen. Mussolini begrijpt de verontwaardiging. Eenige Italiaansche bladen, die commen taar leveren op de affaire-Nardini spre ken openlijk hun afkeuring uit over Frank- rijks regeering en politiek regime. De „La- vora d'ltalia" verklaart, niet meer of min der dan dat ,,'t huidigen politieke regime in Frankrijk als het ware een ontbindende kracht vormt en een gevaar is voor Europa." De in Italië heerschende verbittering heeft ook nog tot gevolg gehad, dat een schermavond ItaliëFrankrijk, die te Ho me zou worden gehouden, moest worden af gezegd. De secretaris-generaal der fascisti sche partij zou zelf aan de wedstrijden deelnemen. De Italiaansche schermers weigerden echter tegen de Franschen uit te komen. Mussolini legde Zaterdag in den minis terraad een verklaring af omtrent de bui- tenlandsche politiek van Italië. Daarbij besprak hij ook het vonnis dat door de Parijsche rechtbank is uitgespro ken tegen den Italiaanschen arbeider ai Modugno, die den Italiaanschen vice-con sul, graaf Nardini, heeft vermoord en daar voor twee jaar gevangenis heeft gekregen. De Duce verklaarde, dat het geheele Ita liaansche volk zich door dit vonnis diep gekwetst acht. De regeering, zoo zeide hij, begrijpt de verontwaardiging van het Ita liaansche volk en verheugt zich er over, dat de betoogingen, welke cle studenten te gen de uitspraak van de Parijsche r'echt- bank hebben gehouden, een volkomen or delijk verloop hebben gehad. De protestdemonstraties van de Italiaan sche studenten duren nog steeds voort. Te Milaan en ander steden werden groote de monstraties tegen Frankrijk gehouden. Er hadden nergens incidenten plaats. De Zon dag is te Home rustig verloopen. In den ochtend hadden kleine optochten plaats. TSJECHO-SLOWAKIJE. ONLUSTEN TE ZAGREB. Betoogingen tegen Belgrado. Bloedig gevecht met de politie. De „Tagespost" verneemt uit Zagreb: De herdenking van Joego-Blavië's tienjarige onafhankelijkheid begon Zaterdag te Zag reb zeer stormachtig en leidde tot een bloe dige botsing. Om negen uur 's morgens zou in de kathedraal een speciale herden kingsdienst plaats hebben. Kort voor het begin der plechtigheid klommen drie stu denten op den toren, waar zij drie groote rouwvlaggen heschen. Op de middelste vlag stond het wapen van Kroatië, op de link- sche „1 December 1918", op de rechtsche „20 Juni 1928". Toen het publiek deze vlaggen zag, maakte zich van de menigte groote opwinding meester. Er worden bctoogingen tegen de regeering en het regime gehouden en er weerklonken ook kreten tegen het le ger. Inmiddels, hadden politiebeambten de drie studenten van den toren gehaald en gearresteerd. Toen zij hun arrestanten naar het politiebureau wilden overbrengen, werd dit door het publiek gezien, dat op de agenten indrong om de studenten in vrij heid te stellen. Er ontstond een gevecht, INGEZONDEN MEDEDEELING. A H T H B A CI E T-iti IJ. Ve^!'ne Tel 1523 Heei'ens.iiyei 34-35 A's3 sun - Outlive rs as an - Bussum HaaHem. waarbij net publiek met steenen naar de politie wierp. Deze antwoordde met haar vuurwapenen en er ontwikkelde zich een geregeid vuurgevecht, waarbij meer dan 100 schoten werden gelost. Een student werd op slag gedoodeen agent en een werk- looze moesten zwaar gewond naar het zie- Kenhuis worden overgebracht. De betoogingen duurden geruimen tijd, totdat met behulp van politie- en gendar merie-versterkingen de betoogers verspeeld werden. In de stad heerscht groote opwinding en men vreest, dat er zich nieuwe ongeregeld heden zullen voordoen. Later op dén dag vonden opnieuw ma nifestaties plaats, waarbij door de politie talrijke demonstranten werden gearres teerd. Door het publiek werd daartegen tel kenmale door een oorverdoovend gejoel ge protesteerd. De Kroatische boerenpartij heeft de be volking aangespoord zwarte vlaggen uit te steken en dientengevolge staat Zagreb thans in het teeken van een algemeenen rouw. Ten teeken van nationalen rouw wegens het doodschieten van den student zijn de café's en restaurants gesloten. Voorts werd de galavoorstelling in het Landstheater, die Zaterdagavond plaats vond, door studenten verstoord, zoodat zij afgebroken moest worden. 's Avonds om negen uur trok een taptoe door de straten der stad, waarbij de sol daten door demonstranten werden ge volgd, die protesten doden hooren. Toen de troepen voor het Landstheater waren aangekomen, weerklonk plotseling een re volverschot, waarop-tN politie een salvo op de menigte afvuurde, waarbij opnieuw twee demonstranten zwaar werden gewond. Vol gens andere berichten zouden zij inmiddels eveneens reeds bezweken zijn. Naar ten slotte het radicaal-nationalisti sche blad „Hervatski Boratsj" uit Belgra do meldt, zou het Joego-Slavische kabinet- Korosjcts zijn ontslag hebben iugediend en zou de leider der coalitie van boeren en democraten, Matsjek, met het vormen van een nieuwe regeering zijn belast. Bevesti-' ging van dit bericht was evenwel nergens te verkrijgen. JUBiLEUM DIRECTEUR „MAASBODE" Zaterdag vierde de heer Henri Kuijpers zijn 25-jarig jubiieum als directeur van „De Maasbode". De feestdag zette in met een Kerkelijke plechtigheid in do Dekenale kerk te Bot terdam. Daai werd te half negen een plechtige H. Mis opgedragen door den Hoogeerwaarden heer J. W. van Heeswijk, Deken van Botterdam, met assistentie van den weleerw. Pater Quirinus Ü.M.C., re dacteur van .,Het Nieuwe Dagblad" en den weleerw. lieer A. Kokkelkoren, hoofd redacteur van de „Nieuwe Dordtsche Cou rant'. Aan het zijaltaar werd een H. Mis gelezen door den Weleerw. Pater Hya cinth Hermans Ü.P., redacteur van .,De Maasbode". Door een algemeene H. Communie na men alle aanwezigen aan het plechtig dankoffer deel. Zaterdagmiddag had een grootsc-he hul diging plaats in de prachtig versierde groote Doele-zaal. De linkerzijde van cle zaal was bezet door cle leden van de redactie, de admi nistratie en het technisch personeel van de courant, aan de rechterzijde hadden de autoriteiten en de leden van het huldi gingscomité plaats genomen. Ter receptie waren o.m. aanwezig: Mgr. H. J. M. Taskin, Proost van het Kathe draal Kapittel te Haarlem Z.Excell mi nister Lambooy, Z.Excell. Charles Mas- kens, Belgische Gezant te 's-Gravenhage, de HoogEerwaarde heer J. W. van Hees- wijk, deken van Botterdam, Rector M. A. Thompson, oud-hoofdredacteur van de Maasbode de Hoogeerw. heer L. A A. M. Westerwoudt plebaan der Kathedrale Kerk te Haarlem, de Hoogeerw. heer P. H Wijtenburg regent van het Seminarie Hageveld, de Hoogeerw. pater H. Kitse- laar S. J., Provinciaal der Jesuieten, de professoren van het Seminarie Warmond, P. G. Groenen, W. Nolet en J. P. Verhaar', pater Aug Bulters O.F.M. namens den Hoogeerw. pater Provinciaal der Francis canen te Weert, talrijke personen uit de journalistieke wereld, enz. enz. Te ongeveer half drie kwamen de jubilee- rende directeur en mevrouw Kuijpers de feestzaal binnen, in gezelschap van Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent, Bisschop van Haarlem Mgr. M. P. J. Möllmann, vicaris- generaal, alsmede de commissarissen van de Maasbode. üp een schuin voor het podium aange brachte verhooging waren zes zetels ge plaatst. Hiei namen plaats Z. D. H. Mgr. Aengenent met rechts van zich Mevr. Knij pers, links den heer Kuijpers, daarachter de commit saiissen. de heeren H. G. M. van der Vij\er, M. van der Lugt en mr. A. J. M. Smirs. De presidente-commissaris, de heer H. G. M. v. d. V ij v e r, begaf zich dan al lereerst naai het stieekgestoeite. Spr. wil den heer Kuijpers eeren, om dat hij 25- jaar lang zijn leven aan De Maasbode' heett gegeven, Spr. trekt een vergelijking tussehen den toestand van toen en dien van heden. Wij werkten, aldus spr., in 1903 in een gebouw, dat een grondoppervlakte had van 200 M2thans in een complex van 1600 M2 We bezaten toen één snelpers, die nog geen 3000 bladen per uur kon af leveren, straks zullen vier rotatiemachines vier honderd acht duizend bladen per uur kunnen geven. Destijds telden we 2 zet machines, thans 23; toen bestond de re dactie uit 3 personen, thans uit 43 en dan spreek ik u niet van hetgeen we vóór 25 jaren in het geheel niet hadden, 3 bijkan toren, 122 agentschappen, eigen redacteu ren in het buitenland, en ten slotte het voornaamste, toen gaven we één, thans twee kranten per dag. En wat die uitbrei ding, de uitbreiding met het Ochtendblad beteekende voor de katholieke zaak, be hoef ik u niet te zeggen. En van bijna alles waart gij de aan stichter, en van alles waart ge de veilige leidsman en de getrouwe wachter. Na deze toespraak trad Z. D. H. Mgr. Aengenent op het spreekgestoelte toe. Het is mij, aldus Z. D. H.. een voorrecht om na de rede, door den President-Com missaris gehouden, het eerst het woord te mogen voeren op dezen heerlijken jubeldag en de eerste woorden van gelukwensch na mens Katholiek Nederland tot U, Hoog geachte heer Kuijpers, te mogen spreken. Ik zeg „namens kath >liek Nederland". Want ik zeg niet teveel wanneer ik op dit oogénblik als'mijn meeinng uitspreek dat het vandaag een jubeldng is voor geheel katholiek Nederland. Immers de beteeke- nis van uw Directeurschap van de Maas bode bereikt de geheele katholieke ge meenschap van ons vaderland, want. in de 25 jaren, dat gij het Directeurschap hebt uitgeoefend, hebt gij aan katholiek Neder land geschonken een grootblad, dat de concurrentie kan doorstaan met de an dere, dc neutrale bladen en dat zelfs vol gens algemeene erkenning in sommige op zichten hen voorbijstreeft. Daardoor hebt gij een daad gesteld, waarvoor katholiek Nederland u dankbaar is-. Het is verre van mij om de verdiensten van anderen te verkleinen. En ik denk met name aan de heeren commissarissen en aan de redacteurs van het grootblad, zoowel de redactie uit vroeger dagen, als de redactie van tegenwoordig. Maar die allen zullen het met mij eens zijn, dat gij in die 25 jaren zijt. geweest de groote stuwkracht ook voor hen en dat, ook al moei. aan hen allen hulde worden ge bracht voor de groote daad. door hen allen gesteld, aan u op de allereerste plaats- die hulde en dank toekomen. Maar er is nog meer, want ik ben over tuigd, dat gij U niet alleen verdienstelijk hebt gemaakt voor de katholieken van Nederland, maar ook is uw werk aan de Maasbode van groote beteekenis voor de andersdenkenden in ons vaderland. Want door uw grootblad hebt gij er krachtig aan meegewerkt om de beteekenis van onze katholieke beginselen op het. ver schillend terrein van het maatschappelijk leven naar buiten uit te dragen voor de andersdenkenden, zoodat ook zij konden zien wat Roomsche cultuur beteekent en wat Roomsche cultuur vermag. Nadat Mgr. deze gedachte verder had uitgewerkt, deel de Hij mede, dat Z. H. de Paus den jubi laris heeft verheven tot Commandeur in de Orde van.St. Sylvester (toejuichingen). Onder levendigen bijval omhing Mgr. Aengenent hierna den heer Kuijpers met lint en kruis van de Sylvester-orde. Nu werd het woord gevoerd door Z.E x. Minister Lambooy. Deze verklaar de, dat hij gaarne aanwezig was op deze bijeenkomst omdat hij lange jaren heeft medegeleefd met .,De Maasbode" als zijn de zijn lijfblad. En zich tot den heer Kuij pers richtende, zeide hij: „U hebt de Maasbode niet alleen meegevoerd door de moeilijkheden, maar U hebt haar ook op gevoerd tot een. blad, waarop wij Katho lieken rechtmatig trotsch kunnen zijn. tot een blad, dat elke vergelijking met de andersdenkende pers kon doorstaan". Spr. deelde ten slotte mede dat H. M. de Koningin den heer Kuijpers heeft be noemd tot officier in de Orde van Oranjc- Nassau. Na den Nederlandschen Katholieken minister sprak de Belgische gezant te 5s-Gravenhage Z.Exc. Charles M a s- k e n s. Spr. releveerde in dit verband hoe dankbaar België is voor den steun in en na den oorlog door ,.De Maasbode" en speciaal door haren Directeur aan de noodlijdende Belgische vluchtelingen ge- Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De partijen in het Duitsche metaalcon flict hebben besloten zich aan de door mi nister Severing te vellen arbitrale uit spraak te onderwerpen. De toestand van den koning van Enge land wordt ernstig geoordeeld. Onlusten te Zagreb. Hevige aardbeving in Chili. Reeds 180 slachtotfers. (Buitenl. Berichten, 2e blad). De overstroomingen in België. (Buitenl. Berichten, 2e blad). BINNENLAND. Voetbalwedstrijd ItaliëHolland 3—2. (Sport, 2de blad). De beteekenis der Katholieke dagblad pers. Het jubileum van den direc teur van „De Maasbode". (1ste blad). LEIDEN. Huldiging van Prof. Groenen bij zijn aftreden als moderator van de R.-K. Stu dentenver. „Sanctus Augustinus". (lste blad). geven. Ik wil U, zoo vervolgde spr., dan, geachte heer Kuijpers, gelukwenschen en ik heb het genoegen u mede te deelen, in naam van de Belgische regeering, dat u is begiftigd met de Orde van de Kroon van. België. En het verheugt mij zeer u thans dit eereteekon op de borst te kunnen spel den (applaus). Hierop trad de gezant op den heer Kuijpers toe en spelde hem onder luide toejuchin- gen het groot-kruis van de Belgische kroonorde op de borst. Namens IjÉt personeel van ,De Maas bode" spral^tlo wnd. hoofdrodac- t e u r, de heer L. J. M. H a z e 1 z e t. Allen, aldus spr., zoo velen zij hier te zamen zijn, brengen gaarne den cijns huneer bewondering voor den onvervaar den moed, hei wakkere doorzettingsver mogen, den fijnen commercieelen zin, het gelukkig stuurmanstalent, den flair voor een tactischen zet het gemak van organi- seeren, de uitgesproken al-trotseerende voorliefde voor het radicale en de groote lijn. duch bovenai het bewonderenswaar dig Godsvertrouwen, waarvan die loop baan in alle, soms allermoeilijkste, om standigheden getuigenis aflegt. En spr. weidde verder uit over de po sitie die do jubileerende directeur inneemt onder het personeel. Hierna sprak de hoogeerw. heer D e- k e n J. W v. II e e s w ij k van Rotterdam, die er in 't bijzonder op wees, wat Maas bode en Nieuwe Dagblad zijn voor Botter dam, en den heer Kuijpers dank bracht voor wat hij naast zijn werkzaamheden als directeur nog doet voor het openbaar Katholieke leven in Rotterdam. Namens de R. K Vereeniging van di recteuren van R. K. Dagbladen voerde het woord de heer Alb. van der Kallen, directeur-hoofdredacteur van .,De Gelder lander". Gij hebt. aldus spr., het aanzien van do katholieke pers verhoogd, in uw zon staan wij allen; de katholieke pers, die zich in den loop der jaren in alle hoeken van het land heeft versterkt, zoo dat zij, indien men slechts gelijksoortige eenheden met elkaar vergelijkt, de vergelijking met de overige pers glansrijk kan doorstaan de katho lieke pers zou in Nederland over het al gemeen niet die erkenning vinden, indien niet aan haar top stond do groote Bode van de Maas met zijn ochtend- en avond editie. Hierna sprak dan de heer J. B. V e s- t e r s, voorzitter van de R. K. Journalisten- vereeniging. Gij hebt. aldus spr.. een buitengewoon groot succes gehad met de Maasbode, maar indien dat alleen was geweest een zaken- succes. geloof ik toch niet, dat hier op dit oogenblik zoovelen aanwezig zouden zijn. Gij waart voor dezen dag al geridderd en vandaag zijn u weer eenige hooge onder scheidingen uitgereikt maar namens de R. K. Journalistenvereeniging zou ik u willen promoveeren tot grootmeester van de Nederlandsche katholieke Pers. Diep geroerd sprak nu de heer Henri Kuijpers zelf een dankwoord, daar Z. D. H. de Bisschop moest vertrekken Hij dankte God en de H. Maria voor alles hem geschonken Hij dankte zijn overleden moeder voor het hem gegeven voorbeeld. En de Kerkelijke overheid voor de hem nu geschonken onderscheiding. Hierna hield pater Hyacinth Hermans O. P., redacteur van „De Maasbode", een geestige speech op den jubilaris. Dan sprak nog namens de buitenland- sche correspondenten de heer Theo B o g a e r t s uit Brussel. En weer nam de heer K u ij p e r s het woord, om de Nederlandsche en Bel?;«="he

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1