BUITENLAND.
Buitenl. Berichten.
20ste J^Tiann
DINSDAG 27 NOVEMBER 1928
No 6037
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaal
Hei Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per -egel
Voor Ingozonden Mededeelingen wordt het
z dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin j
betrekkingen wordon aangeboden of gevraagd, huur en ver-
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V De beteekenis van de politiek
De Partijsecretaris mr. Frans Teulings
heeft Vrijdagavond op de vergadering van
den Katholieken Partijraad eenige belang
rijke mededeelingen gedaan over het dr.
Schaepmanfords.
Waar wij in ons nummer van Zaterdag
over weinig plaatsruimte konden beschik
ken, moesten wij nogal in het verslag daar
van bekorten.
Gisteren drukten wij af een over
zichtelijk staatje van de dr. Schaepman-
fonds-actie, hetwelk de Partijsecretaris ter
vergadering heeft medegedeeld.
En op deze plaats willen wij ook nog
weergeven de hulde door mr. Teulings ge-
kracht aan jhr. Buys de Beerenbrouck:
„Zoo spreek ik bier dan namens den
man, wiens fel begeesterend initiatief
den stoot gaf aan geheel Katholiek Ne
derland om aan den opbouw van een
groot werk met enthousiasme te be
ginnen namens hem, die uit liefde
voor de goede zaak de actie voor het
dr. Schaepmanfonds in die mate tot
zijn persoonlijk ideaal maakte, dat hij,
naast en temidden van zijne overvloe
dige werkzaamheden, gedurende maan
den al zijn nog beschikbaren tijd opof
ferde om stad en land af te reizen, om
Kef en leed van bet bedelaarsvak to
ondervinden, om te zijn voor deze
zaak: de bedelende edelman! Ik
spreek hier namens jhr. Buys de Bee
renbrouck, onzen beminden president,
die om betreurde omstandigheden hier
met aanwezig kan zijn. die nochtans
zich tot aan den dag van heden op de
hoogte heeft laten stellen van het in
gekomen eindbedrag."
Er zijn dus nu bijna vier ton bijeen. Wij
zijn nog niet aan de gevraagde zeven ton.
Doch terecht werd verklaard, dat, nu men
na tien maanden met deze resultaten naar
voren treedt, men gerust mag aannemen
het tegendeel ware ongezond pessimis
me dat Katholiek Nederland het
Schaepmanhuis in aanbouw niet in den
steiger zonder dak zal laten staan.
De Partijleiding werkt echter geen plan
voor het Partijbestuur uit, vooraleer de
grondslag voor het Partijbureau, het
dr. Schaepmanfonds er geheel is.
Er zijn bij de actie voor het dr. Schaep
manfonds ervaringen opgedaan, waarvan
de partijsecretaris gewaagde en die een
blik doen slaan in een absoluut verkeerde
geestesgesteldheid ten aanzien van de po
litiek, welke in de hoofden van sommige,
van meerdere Katholieken is doorgedron
gen, doordat zij op enkele feiten een onlo
gische, een voor het Katholieke leven ge-
vaarvole gevolgtrekking bouwden.
„In sommige kringen ontmoetten wij
- vanaf onzen bedelenden President
tot den bedelenden propagandist op
huisbezoek, deze afwijzende moti
veering: voor alle goede zaken ben ik
gaarne beTeid het mijne bij te dragen,
voor St. Vincentius en St.-Elisa-
beth, voor een altaar, of raam of
preekstoel in de kerk, voor de mis
siën, voor een priester-student, voor
den stillen arme. Maar voor de poK-
tiek, daar geef ik geen cent aan
Het waien soms niet de eersten de
besten, die zóó redeneerden. Er war
ren er bij, die aangewezen waren in
deze actie mede vóór te gaan.
Hun allen zou spr. willen toeroepen:
oordeelt toch niet zoo oppervlakkig
en lichtvaardig.
Spr. weet het wel; zij denken aan de
klein-menschelijke factoren, die in ver
kiezingstijden wel eens om den hoek
komen gluren. Zij denken aan al dan
niet vermeende aantasting van eigen
belangen, of wat men daarvoor houdt.
Doch wij vragen him: veroordeelt
daarom on daarmede onze Katholieke
staatkundige actie toch niet.
In het cultuurleven van ieder volk
6peelt de staatkundige, de poUtieke
factor een allergewichtigste roL Groo-
te nationale en groote Katholieke be
langen staan daarbij op bet snel."
Moge bij de actie voor de aanstaande
verkiezingen voor de Tweede Kamer de be
teekenis der politiek door alle Katholie
ken worden begrepenZóó zullen wij
aan de stembus een succes kunnen berei
ken, overeenstemmend met onze getals
sterkte. Zóó zullen wij sterk staan in
onze politieke eenheid, welker verbre
king een ramp zou zijn, zooals de kalme
dr. NolensZaterdag in zijn slotwoord van
de Partijraad-vergadering zich krachtig
uitdrukte.
Vreemde advertentie
In een der bladen lazen wij de volgende
advertentie:
Geheimhouding verzekerd. Ie klas pelte-
rijenhandel wil aan soKde personen, op ge
makkelijke betalingsvoorwaarden, bont
mantels leveren. Prijzen als contant. Br.
enz.
Dat is 'n advertentie, die niets oplevert
Weggegooid geld natuurlijk
„Solide" personen koopen immers niet
een bontmantel „op afbetaling"Een naai
machine, die noodig is om de kost te ver-
dienen wij kunnen 't ons voorstellen.
Een kachel, die men niet missen kan dat
is ook iets anders. Maar zich van een luxe
artikel als een bontmantel „op afbetaling-
te voorzien, daarover denkt immers geen
enkel „soKed" mensch. Als je er geen geld
gemakkelijk voor kan missen, dan koopt
je immers zoo'n artkel niet
Wanneer iemand bij die advertee-
rende firma komt om een bontmantel, dien
hij wenscht „op gemakkelijke betalings
voorwaarden", omdat zijn geldelijke toe
stand onmiddellijke of spoedige betaling
niet toelaat, dan zal die firma verwijzen
naar haar advertentie, waarin zij annon
ceert, alleen met soKde personen te doen
te willen hebben. Wie zulk een luxe-arti
kel koopt, als hij of zij het niet goed be
talen kan, behoort niet onder de solide
menschen. Dus
Waartoe dan die advertentie dient, be
grijpen wij niet.
Ligt dat misschien aan onze naïviteit?
DUITSCHLAND.
Groote coalitie in voorbereiding.
De partij-onderhandelingen.
De rijksdag hervatte gisteren zijn be
raadslagingen. Wat in het plenum zal wor-
- den besproken zal in de eerstvolgende zit
tingen van ondergeschikt belang zijn. Veel
meer beteekenis hebben de besprekingen
over het vormen van de groote coalitie.
Deze zullen thans door de verschillende in
aanmerking komende fracties worden ge
voerd. De rijksdag vergadert trouwens vrij
wel alleen, omdat men de fracties bij de
hand wil hebben. Men vermoedt in parle
mentaire kringen dat de groote coalitie
thans weldra zal worden gevormd. De uit
latingen van dr. Stresemann die zich op
de conferentie van de Duitsche volkspartij
voor deze oplossing heeft uitgesproken,
zullen zeker in ruime mate bijdragen voor
het uit den weg ruimen der nog bestaan
de moeilijkheden. Het centrum heeft intus-
scben nog geen besluit genomende be
voegde instanties dezer partij moeten nog
vergaderen.
De arbeidsconflicten.
In de metaalindustrie.
De drie Duitsche metaalbewerkersbon
den hebben gisteren een gemeenschappelijk
schrijven gezonden aan de vereenigingen
van werkgevers, waarin onder verwijzing
naar het vonnis van Zaterdag jj. de op
heffing der uitsluiting en de onverwijlde
openstelling der bedrijven wordt geëischt.
De werkgevers worden aansprakelijk ge
steld voor alle schade, die uit het niet op
volgen van dezen eisch ontstaat.
De bond van werkgevers heeft in zijn
gisteren gehouden vergadering de uit
spraak van den bemiddelaar te Dortmund
voor de ijzerindustrio in het district Ha-
gen-Schwelm afgewezen.
De werknemers hebben besloten de ar
bitrale uitspraak te aanvaarden en de bin-
dendverklaring aan te vragen.
Mijn stopgezet.
In het Buhrgebied zal de mijn „Unser
Fritz" worden stopgezet, omdat steeds met
verlies werd gewerkt. Er hcl-len 111 be
ambten en 1217 mijnwerkers arbeid. Het
grootste deel zal echter belast worden met
den noodarbeid.
Blijkens een telegram van het W. B. uit
Berlijn heeft het hoofdbestuur van het
personeel bij de posterijen na langdurige
beraadslagingen het noodig geacht het
loontarief tegen 31 Dec. op te zeggen daar
het personeel in steeds slechter financiee-
len toestand geraakt.
Admiraal Scheer.
Admiraal Scheer, die zich op een reis
van Dresden naar Mannheim bevond, is
gisternacht plotseling overleden.
Beinhard Scheer, in 1863 geboren, trad
in 1979 als adelborst in dienst bij de ma
rine. Drie jaar later werd hij zeeofficier,
in 1879 als adelborst in dienst bij de ma-
Kameroen. Ook later was hij ingedeeld bij
koloniale ondernemingen. Geleidelijk klom
hij op de hiërarchische ladder omhoog en
diende in verschillende functies te land en
ter zee.
Na den dood van admiraal Pohl kreeg
Scheer in Febr. 1916 het opperbevel over
de geheele Duitsche slagvloot Op 31 Mei
en 1 'JNiui 1916 leverde hij den slag bij het
Skagrak tegen de Engelsche vloot, w,elke
slag door beide partijen ais een overwin
ning werd geboekt. Het resultaat ervan,
na de geleden verliezen, was echter, dat
beide kostbare vloten zich verder niet
meer binnen het bereik van het vijandelijk
geschut en de vijandelijke duikbooten
waagden.
Tot Juli bleef admiraal Scheer aan het
hoofd van de vloot, waarna hij chef van
den marinestaf werd.
Na den oorlog is de admiraal in de poK-
tiek een enkele maal naar voren getreden
als Kd van de Duitsche Volkspartij.
Van zijn hand verscheen een studie over
„Duitschlands slagvloot in den wereld
oorlog".
FRANKRIJK.
Aanslag op fascistisch agent te Parijs.
Wraakoefening van politieke
tegenstanders vermoed.
Zondagavond werd te Parijs de 42-jarige
Italiaan Culaglia getroffen door drie revol
verschoten, welke een onbekende dader op
hem had afgevuurd. Zwaar gewond werd
de man naar een ziekenhuis overgebracht.
Men gelooft, dat Culaglia, die ruim twee
maanden geleden uit Milaan te Parijs was
aangekomen, fascistisch agent was en dat
hij het slachtoffer is geworden van een
wraakoefening van poKtieke tegenstanders
Duitsch spreken in den Elzas.
Volgens de Oeuvre zulen in Elzas-Lotha-
ringen do ambtenaren bij de prefectuur,
die geen Duitsch verstaan, vervangen wor
den.
ENGELAND
Koning George's toestand niet bevredigend
Een onrustige dag.
De toestand van koning George was gis
teren niet bevredigend te noemen. Volgens
het bulletin van gisteravond had de ko
ning geen rustigen dag. De temperatuur is
thans 38.66, maar de pleuris heeft zich niet
verder uitgebreid en de krachten van den
patiënt zijn niet verminderd. Niettemin
schijnen de doctoren niet ontevreden to
zijn over het verloop van de ziekte. Zij
onderzochten den koning gedurende een
uur, waarna zij een onderhoud hadden met
de leden van de koninklijke familie en den
minister van Binnenlandsche Zaken Joyn-
son Hicks.
RUSLAND.
De tegenstand der boeren.
Zij moet gebroken worden.
Do centrale commissie van de commu
nistische partij heeft haar plenaire zitting,
welke negen dagen geduurd heeft, geëin
digd. In de verschillende moties en be
sluiten worden vooral economische kwes
ties beroerd. De moeilijkheden met de le
vensmiddelen- en grondstoffenvoorziening
voor de industrie vroegen veel aandacht.
Een verhaasting van den industrieelen op
bouw en van de invoering van collectieve
organisatievormen in de industrie werd ge-
eischt. Men meende, dat de tegenstand
van de boeren en ook in de steden ener-
goek tegengegaan moest worden.
De collectieve boerderijen
blijken geen succes.
Volgens mededeeling van het volkscom
missariaat van landbouw der Bussische
bondsrepubliek laten de resultaten der col
lectieve landbouwbedrijven veel te wen-
schen over. Wel breiden zij zich in omvang
uit, maar de kwaHteit van hun werk ver
betert niet. De oppervlakte der „sow-
chozy" breidde zich in de'laatste drie ja
ren uit van 124.000 tot 284.000 H.A„ maar
de productiviteit per H.A. blijft dezelfde.
Gedeeltelijk is dit te wijten aan onoordeel
kundige leiding. Van de besturen der land-
bouwtrusts hebben 56 pet, der voorzitters
minder dan een jaar practijk op landbouw
gebied en slechte 3 pet. heeft meer dan 3
jaar practijk. Op de bedrijven zelfs is het
iets beter, maar toch hebben ook daar 38
pet. der leiders minder dan een jaar, en
slechts 14 pet. meer dan 3 jaar practijk.
Dezelfde klachten als die, welke bij de
industrie zoo vaak vernemen worden, het
onoordeelkundig uitgeven van groote be
dragen, die daardoor verkwist worden, wor
den ook hier gehoord.
De schulden der sowchozy zijn in de pe
riode 19261928 gestegen van 25 tot 40
milKoen roebel. In 1924 werkten 10 der land
bouwtmsts met winst, 25 met verlies, in
1926 was het aantal met verlies werkende
trusts gestegen tot 29 en in 1927 is dat
zelfde getal bereikt.
Twe
ONGELUKKEN.
zwaar gev
Aneta seint uit Soerabaja: Zaterdag
avond zijn bij de halte Soekoredjo twee
goederentreinen, waarvan een aan het
rangeeren was, met elkaar in botsing ge
komen. Negen wagens zijn ontspoord.
Twee remmers zijn zeer zwaar gewond.
Het S.S.-personeel heeft den geheelen
nacht opruimingswerk gedaan zoodat des
morgens om 6.15 de baan weer vrij was.
Het ongeluk is te wijten aan het ach
teruitrollen van een der treinen.
Treinlocomotief van een brug gestort.
Machinist vermoedelijk
gedood, stoker gewond.
Even voor drie uur gistermiddag ont
spoorde op do brug over de Glan even
voor het station Odernheim de locomotief
en de bagagewagen van den trein, die van
Bad Munster a.d. Stein op weg was naar
Hamburg. De locomotief viel van de brug
en ligt thans op den linkeroever van de
Glan De bagagewagen bleef nog juist op
de brug hangen, terwijl de personenrijtui
gen niet ontspoorden. De stoker werd ge
wond; de machinist is zeer vermoedelijk
om het leven gekomen. Men heeft hem nog
niet kunnen vinden. De oorzaak van de
ontsporing kon tot dusver nog niet gecon
stateerd worden.
Typhusepidemie te Lyon.
Eenige duizenden inwoners
aangetast.
De „Petit Parisien" verneemt uit Lyon:
Een typhusepidemie heeft hier groote ont
roering gewekt. Het parket stel een on
derzoek in.
De besmetting van het water zou uit de
riolen voortkomen. De „Matin" zegt dat
er thans in de banlieue van Lyon 3000 per
sonen, te Lyon zelf een honderdtal zijn
aangetast. In de gemeentelijke hospitalen
bevinden zich ongeveer 600 zieken. Er de
den zich zeven sterfgevallen voor.
Een typhoon in China.
De typhoon, die de Phillippijnen teister
de, is thans naar China overgestoken. Hon
derden huizen werden daar verwoest en
talrijke schepon hebben schipbreuk gele
den. Het Japansche stoomschip „Sake
Maroe" is gezonken. Er zijn geen slacht
offers.
TALRIJKE ROOFOVERVALLEN IN
DU ITSCHLAND.
Alle bandieten ontkomen.
Kassier in een lastig parket.
Uit verschillende Duitsche steden komen
berichten omtront roofovervallen.
Zoo deden Vrijdagmiddag even na vijf
uur twee roovers een inval in het filiaal
van een bank to Herne-Sodingen. Zij dwon
gen den kassier die zich alleen in het ge
bouw bevond de brandkast te openen,
waarna zij zich van 3000 Mark meester
maakten. Ten einde het den kassier onmo
gelijk te maken hen te achtervolgen, dwon
gen zij hem zijn pantalon uit te trekken,
waarbij zij hem met hun revolvers bedreig
den. Daarna verdwenen zij met medene
ming van den pantalon, na de telefoondra
den te hebben doorgesneden.
Te Bochum was bet goederenbureau van
het station Bochnm-Noord het toon eel van
een overval. Om zeven uur 's avonds drong
een gemaskerde bandiet het bureau binnen.
Hij hield de beid© beambten, die zich daar
bevonden, met een revolver in bedwang,
waarna hij zich meester maakte van een
bedrag van 395 Mark. Do beambten waren
zoo verrast, dat zij niet den geringsten te
genstand boden. De dader' wist daarop
over het spoorwegemplacement te ontko
men.
Een derde overval speelde zich af te
Essen, waar een kantoorbediende van de
firma Hans Neuerburg Vrijdagavond door
een onbekend gebleven man werd aange-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Men meent, dat de vorming van een,
groote coalitie in Duitschland spoedig te
verwachten is.
De toestand van den Engelschen koning
niet bevredigend?
Verschillende stormberichtcn uit BelgiS
en Duitschland. In België zijn de Schelde-
dijken doorgebroken. (Buitenl. Berichten, 2o
blad).
BINNENLAND.
Nadere berichten over den storm.
Het s.s. „Salento" verloren (Gcmengdd
Berichten, 2e blad, en Laatste Berichten.
OMGEVING.
Roofoverval te Lisse. 1ste blad).
vallen. Deze bracht hem vermoedelijk met
een boksbeugel eenige slagen op het hoofdi
toe en poogde hem daarop zijn tasoh ta
ontrukken, die 12.500 Mark in contanten en
chèques tot een bedrag van 35.000 Mark be-
va/tte. De bediende hield zijn tasch even
wel krampachtig vastgeklemd, verwcerda
zich zoo goed hij kon en riep om hulp.
Daarop nam de dader en zijn medeplichti
ge, die op den uitkijk stond, de vlucht.
Laatstgenoemde slaagde er in te ontko
men, doch de hoofdschuldige werd door toe
snellende voorbijgangers gegrepen en vast-,
gehouden. Daar evenwel de kantoorbe
diende zich verwijderde om het geld in vei
ligheid te brengen, wisten de voorbijgan
gers niet wat er eigenlijk gebeurd was,
waarna zij den roover weer loslieten, die
zich in allerijl met zijn fiets uit de voeten
maakte.
Ten slotte is ook te Duisburg een be
diende van een aannemersfirma, die met
oen bedrag aan loonen op wog naar oom
bouwwerk was, door twee onbekend geble
ven roover3 nabij den Plantentuin aange
houden. Zij dwongen hem onder bedreiging
met hun revolver het geld af te geven,
waarna zij wisten te ontkomen. Hoewel de
bandieten onmiddellijk werden nagezet, i3
de politie er nog niet in geslaagd, hen op
't spoor te komen.
Schilderij van Rembrandt to Whetstone
ontdekt?
Y oor luttele ponden door een;
antiquair gekocht.
Eenigen tijd geleden kocht een antiquair
te Whetstone (Engeland) van een particu
lier verschillende voorwerpen, w.o. een go
zilveren kandelaars, oude boeken, eenige
andere antieke voorwerpen en een schilde
rij, alles te zamen voor luttele ponden ster
ling. Onmiddellijk daarop kreeg de anti
quair van een collega een bod van 50 pond.
sterling voor do schilderij alleen, hetgeen
hem in zijn meening versterkte, dat het wol
eens van groote waarde zou kunnen zijn.
Hij sloeg het aanbod af en stelde zich in
verbinding met den vorigen eigenaar. Toon
de schilderij was schoongemaakt verklaar
den experts, dat het een Bembrandt was,
nJ. hot portret van een Ouden Man. Deze
meenig wordt bevestigd door loden van
de Boyal Academy.
Misbruik van S.O.S.-seinen.
Het wreekte zich in het
geval v'a'n de „V e s tris".
In de beschouwingen over den onder
gang van de „Vestris" is tot den kapitein
vaak het verwijt gericht, dat hij de nood-,
seinen te laat heeft uitgezondenl ,n do
Amerikaansche bladen wordt er nu op ge
wezen, dat deze vertraging met klachten i
van verschillende gezagvoerders op Ab-;
lantische stoomvaartlijnen samenhangt.
Zulke seinen zijn nd. den laatsten tijd:
to dikwijls uitgezonden, ook wanneer geen
werkelijk gevaar dreigde, zoodat van het
S.O.S. bepaald misbruik is gemaakt. Her
haaldelijk zijn schepen, die door dat sein
verklaarden „in hoogsten zeonood te zijn",
bij aankomst der helpende schepen reeds
weer vlot geweest en doorgevaren. Daar
om hadden sommige kapiteins den stelre
gel aangenomen, zulke seinen eenvoudig
„niet te hooren" en hun vaart niet te on
derbreken. Zelfs is het voorgekomen, dat,
het noodsein alleen was verzonden om bij
de maatschappij een vertraging te kunnen
rechtvaardigen niet zoogenaamden zee-
nood. Dat alles heeft de gezagvoerder der
„Vestris" geweten en daarom zond hij zóó
laat. maar tegelijk zóó dringend, zijn
S.O.S. uit, dat hij zeker meende te kun
nen zijn dat men er naar zou luisteren.
Het verleden van don kapitein, zeggen do
bladen, wijst in ieder opzicht op het tegen
overgestelde van laksheid of nonchalance.
