BUITENLAND.
Buitenl. Berichten.
LUCHTVAART.
Leger en Vloot, j
?Oste Jwqanq
ZATERDAG 17 NOVEMBER 1928
No 6029
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Rw Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
III;onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
nco per postf2.95 per kwarta&l
töeïllastreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
aar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor-
jetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
jagsblad 9 ct-
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
POSTBUS No. 11
GIRONUMMER 103003
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Yoor Ingezonden Mcdedeolingon wordt bet
n dubbolo van het tarief berekend. n
Kleine advertentiën, van ton hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangebodon of gevraagd, hunr en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
Tnummer bestaat uit vijf
gaden waaronder het
pllustreerd Zondagsblad.
/AATEIGENDOM NAAR
IRISTELIJK BEGINSEL.
om
socialisme, ook al wil het zich
fen van het Historisch Materialis-
K al wil het niet zijn principieel en
iroken anti-godsdienstig,is voor den
jek onaanvaardbaar, omdat
jn opzet en in zijn streven den Gods
in ieder geval buitensluit.
t óók is het socialisme voor 'den
iek o n a a n n e m e 1 ij k om zijn
liscbe theorieën.
,ijn er onder de socialisten, die de
economische theorieën van Marx en
hebben verlaten zij erkennen
jen van allen het recht van den pri-
"1 PiÈgendom; zij erkennen zeker niet,
JLj^het privaateigendomsrecht een eisch
■V Ul het natuurrecht,
ik hierom kan het socialisme, in wel-
verwaterden vorm dan ook,
jj t door een Katholiek worden aan-
ij willen kort en, naar wij hopen,
allflf;elijk uiteenzetten, hoe wij, katho-
in, denken over het eigendomsrecht.
lOOlt r
Hm i3 bestrijders van het privaateigen-
«recht kan men in twee groote groe-
onderscheiden.
die alle privaatbezit uit den boo-
bczotbacht en daarom de gemeenschap
naar van alles wil maken. Dat is het
munisme in zijn opzet. De tegenwoor-
jcommunisten beoogen echter wel
(©paalde zaken of tot op zekere
uitzonderingen toe te staan niet
voor zichzelfl
o li andere groep wil het privaat bezfit
fi'j;verbruiksartikelen wel laten
-v'-1,tduren, jnaar de'productiemid-
en brengen aan de gemeenschap,
is de theorie der sociaal-democraten,
wenschen daarentegen gehand-
het privaateigendomsrecht zoo-
van verbruiksgoederen als van pro-
tiddelen.
productiemiddelen worden ver-
goederen, die, zelf geproduceerd
worden aangewend of althans be-
zijn tot nieuwe productie; dus fa-
magazijnen, machinerieën, ver-
ttiddelen, grondstoffen
eze overtuiging betreffende het pri-
■^ndomsrecht baseeren wij op het
tnurrecht.
ajn encycliek „Rerum Novarum"
■O XIII aan, dat het privaatbezit,
u productiemiddelen, is over-
komstig het natuurrecht, en dat
een eisch van het natuurrecht,
deze laatste stelling haalt Leo
•ie bewijzen aan, die wij hier citee-
it de woorden uit de encycliek zelf.
^Talent en vlijt zouden hun prikkel
en aldus zouden de bronnen van
en welvaart geheel opdrogen";
'uidelijk blijkt, welk een harde en
slavernij voor de burgers het
zou zijn", indien collectief eigen-
werd ingevoerd; m. a. w. van een
samenleving kan geen
er bijl
lübiiq
it
i-^De deur zou opengezet worden voor
ingen nijd, wangunst en twee-
a. w. privaateigendom is
kei rik tot behoud van den vrede in
■Htschappii.
>ze drie argumenten, door Leo XIII
fljllwoerd, zijn ook te vinden in het
«witljbö werk van Sint Thomas, de „Sum-
Sprekende over het privaatbezit zegt
"kerkleeraar, dat dit noodzakelijk is
IZElfdrie redenen: „Vooreerst, omdat een
meer bezorgd is voor iets wat hem
toekomt; want een ieder ontvlucht
.rbeid en laat aan een ander over,
hem niet persoonlijk betreft, zooals
Jkt als er vele dienaren zijn. Ten
k iJPe' om^a^ dingen ordelijker wor-
behandeld, als aan ieder afzonderlijk
sigen verzorging van een zaak wordt
jdragen; want er zou verwarring zijn,
(«■iereen, zonder onderscheid, alle din-
moest verzorgen. Ten derde, omdat er
le onder de menschen bewaard blijft,
£f(|S ieder met het zijne tevreden is. Daar
liet men, dat onder hen, die te za
ngen^ en onverdeeld iets bezitten, veel
s»r .twisten ontstaan".
kunnen, dit alles nog eens op andere
flTjrïe* herhalend, vaststellen, dat
(tnenschelijke natuur nd den zondeval
imaal zoo is, dat er allereerst beter
de dingen wordt gezorgd, wanneer
loonlijk aan iemand toebehooren,
anneer zij aan velen gemeen zijn;
- het, vervolgens, voor den mensch be-
ia, zijn arbeidslust op geheel andere
ze wordt geprikkeld en beloond, wan-
>r hij de opbrengst van zijn arbeid tot
em voordeel verkrijgt, en dat ten slotte
f privaatbezit veel beter dient de orde
en den vrede van het sociale leven, dan
wanneer alles aan allen gelijktijdig be
hoort.
Privaateigendom is naar christlijk be
ginsel gegrond op het natuurrecht.
Maar privaateigendom is naar christe
lijk beginsel niet een absoluut, een on
beperkt, doch slechts een relatief, een
betrekkelijk recht.
Relatief is het allereerst met betrek
king tot God. Hij alleen is, als absoluut
Schepper, ook de absolute Bezitter!
Doch 'het eigendomsrecht is ook tegen
over de menschen niet absoluut, maar be
perkt door de gemeenschap, door
wat het algemeen belang cischt.
Als en inzooverre het algemeen
belang het eischt mag en moet de Staat
het eigendomsrecht der Staatsburgers
beperken.
En de mensch individueel mag zijn
eigendom niet willekeurig behcc-
ren, doch moet dit zóó besturen, als bin
nen het raam der menschelijke gemeen
schap het doelmatigst is.
Wij herinneren ons, eens een artikeltje
in dit blad te hebben geschreven onder
den titel: „De rollende dubbeltjes waarin
wij betoogden, dat h e i d e n s c li is de op
vatting, dat wie geld rechtmatig bezit en
bij niemand schuld, bij niemand uit strikte
rechtvaardigheid voortspruitende plichten
heeft, met dat geld doen kan wat hij wil,
de dubbeltjes kan laten rollen, zooals hij
dat naar luim en willekeur verkiest. Neen,
zoo schreven wij, hij moet, wil hij zij.i,
eigendom christel ijk besturen, daar
bij de belangen der gemeenschap, de be
langen van zijn medemenschen voor oogen
houden! En, 't is werkelijk waar, ons
kwam toen' ter oore, dat in een gezelschap
van respectabele katholieke personen ern
stig de wenkbrauwen waren gefronst over
zulk 'n naar rood bedenkelijk overhellend
geschrijf in een katholiek dagblad!
Als er onder onze lezers nóg zijn, die
door de liberale opvattingen omtrent don
.eigendom zijn besmet, hun willen wij dan
voor boudeu dc kernachtige stolling, waar
in de heilige Thomas den bezitters hun
plicht voorhoudt.
„In betrekking tot de uiterlijke goede
ren heeft de mensch twee bevoegdheden.
Een daarvan is de bevoegdheid om ze te
verzorgen en te besturen; en wat dit
punt betreft is het geoorloofd dat de
mensch ze bezitte, en is het zelfs nood
zakelijk om drie redenen. De tweede
bevoegdheid is om ze te gebruiken; en
wat dit betreft moet de mensch ze niet
begchouwen als particulier, maar als ge
meenschappelijk, zoodat hij gemakkelijk
ervan mededeele als anderen in nood
zijn".
Mgr. Aengenent, deze woorden van
Sint Thomas in zijn „Sociologie-' citec-
rend, vervolgt dan:
„Dit is dus de heerlijke katholieke op
vatting, dat de mensch de goederen wel
zelf mag bezitten en besturen maar dat
hij ze niet alleen voor zich zeiven mag
gebruiken. De eigendom heeft dus zware
verplichtingen tegenover anderen. En te
recht wordt dan ook gezegd, dat de katho
lieke theorie over den eigendom het
midden houdt tusschen de absolute opvat
ting van 't Romeinsche recht en de ont
kenning ervan door het socialisme".
Deze „heerlijke katholieke opvatting"
hebben wij in dit artikel 'n in het licht
willen stellen en plaatsen tusschen de vele
dwalingen omtrent den eigendm leerin
gen en practijken die in ons maat
schappelijk leven zijn doorgedrongen.
DUITSCHLAND.
DE KRUISERBOUW WORDT NIET
STOPGEZET.
Nederlaag der socialisten.
Hun voorstel verworpen
met 2 5 5 tegen 2 0 3 stemmen
Gistermiddag zijn in den Duitschen Rijks
dag de debatten over het sociaal-democra
tisch voorstel tot stopzetting van den krui-
serbouw voortgezet.
De sprekers van de Duitsche Volkspartij
en van de Democraten verklaarden dat hun
fracties tegen het socialistisch voorstel
zouden stemmen, evenals dr. Wirth die na
mens Ijet Centrum verklaarde, dat dit
geen ministercrisis wenschte en een nieuwe
verkiezingsstrijd onder de leus „vóór of
tegen den pantserkruiser" voor het Duit
sche volk van geenerlei nut achtte.
Na lange discussies komt ten slotte het
socialistisch voorstel tot stopzetting van
den kruiserbouw in stemming en wordt ver
werpen met 255 tegen 203 stemmen en 8 ont
houdingen. Vóór stemden alleen de sociaal
democraten, met inbegrip van de tot hun
partij behoorende ministers, en de commu
nisten. De Duitsche boerenpartij onthield
zich van stemming. Hiermede was ook het
communistische voorstel verworpen. Ette
lijke voorstellen werden daarop naar de be-
grootingscommissie verwezen.
Daarna komt de communistische motie
van wantrouwen tegen minister Groener in
stemming. Deze wordt met 392 tegen 62
stemmen en 5 onthoudingen verworpen.
Vóór stemden slechts de communisten en
naticnaal-socialisten.
Nog geen oplossing in het metaalconflict.
Pessimistische verklaring
van minister Wissel 1.
De Rijksdagcommissie voor sociale aan
gelegenheden hield zich gisteren onder
voorzitterschap van den afgevaardigde Es-
ser (Centrum) bezig met de voorstellen tot
bijlegging van het conflict in de metaalin
dustrie.
De rijksminister van Arbeid, Wissell, ver
klaarde op grond van zijn persoonlijke er
varingen in het industriegebied dat naar
zijn meening de verhouding tusschen de
beide partijen nog steeds zeer gespannen
is. Hij ziet voor het oogenblik geen oplos
sing voor de geschillen doch alle hoop is
nog niet opgegeven.
FRANKRIJK.
Paul Boncour treedt af.
Als Volkenbonds
gedelegeerde.
Paul Boncour heeft in verband met de
samenstelling van het nieuwe ministerie-
Poincaré zijn.ontslag ingediend als Fransch
gedelegeerde bij den Volkenbond.
ROEMENIE.
Agitatie in Roemenië?
Oproerige plannen tegen
de regeering beraamd?
Volgens een bericht uit Klausenburg
heeft de Roemeensche premier Manioe den
burgemeester van Klausenburg opgebeld en
hem medegedeeld, dat door oproerige ele
menten een betooging tegen de regeering
te Klausenburg wordt georganiseerd. De bur
gemeester zou instructies hebben ontvangen
voor handhaving der orde te zorgen.
Volgens de „Cuvantul" zullen de libera
len en. .de. aauhanger*^ v n Aveceseu..Legen
12 December, den daLftn der verkiezingen,
een actie der studenten voorbereiden.
Voorts zouden plannen bestaan tot het ple
gen van sabotage in groote fabrieken en
kolenmijnen.
AMERIKA.
GUATEMALA EN HET VATICAAN.
Het einde der Kerkvervolging.
Na een kerkvervolging van meer dan 50
jaren genieten de Katholieken van Guate
mala thans weer vrijheid van godsdienst.
Sedert 1871 was de regeeringsmacht in
handen van verwoede tegenstanders der
Kerk; zij hebben gedurende al die jaren
een heftige campagne gevoerd tegen de
Katholieken.
In 1926 was deze vervolging zoo verschrik
kelijk, dat men dacht dat het Katholicisme
in Guatémala geheel en al uitgeroeid zou
worden.
Toen echter President Oreliana plotse
ling gestorven was en president Chacon,
die in zijn plaats gekozen werd, meer op
Christelijk standpunt bleek te staan, kwam
er spoedig een gunstige wending in de re-
geeringspolitiek.
Deze president gaf aan den gezant van
Guatémala te Parijs en te Londen, dr. Mat-
tos, opdracht om met het Vaticaan onder
handelingen aan te knoopen over het slui
ten van een ..modus vivendi".
Dr. Mattos heeft zijn taak zeer goed vol
bracht: binnenkort zal Guatémala een ge
zant naar het Vaticaan zenden, waardoor
het aantal vertegenwoordigers van vreem
de mogendheden bij den H. Stoel tot 29 zal
stijgen.
Wat de anti-godsdienstige wetten betreft
enkele bepalingen zijn reeds ingetrokken,
terwijl dc overige met de meest mogelijke
toegevendheid zullen worden toegepast.
DE STORM IN HET BUITENLAND.
Zwaar weer boven Engeland.
En op het Kanaal.
Gistermiddag woedde te Londen een he
vige storm. De wind bereikte een snelheid
van 100 K.M. per uur. Er werd groote
schade aangericht en de telegraaf- en tele
foonlijnen moesten het geducht ontgelden.
Zóó krachtig was de wind, dat voetgangers
op vele punten der stad tegen den grond
werden gesmakt.
Op zee, vooral in het Kanaal, was de or
kaan nog heviger dan eergisteren, en het
stortregende onafgebroken.
Ook te Southampton was het noodweer.
Groote mailbooten dobberden als notedop-
pen op de golven. De „Ge*ant Alaunia" van
de Cunardlijn kon niet uitvaren. Vier enor
me kranen werden op de kade neergewor
pen. Eén dezer kwam terecht op een koffie-
tent die vol menschen was. Drie hunner
werden gewond. Te Liverpool kwam een
stoomschip binnen zonder schoorsteen; de
ze was er op zee afgewaaid.
ie Bristol moest het verkeer op ver
scheidene plaatscen worden stopgezet, daar
de «traten door omgewaaide boomen wer
den versperd. Van tal van huizen woeien de
daken af. Ook in het Kanaal van Bristol
spookte het ontzettend. De schepen moes
ten in allerijl een toevlucht zoeken op de
reede van Barry. Uit de haven van Swansea
kon geen enkel schip vertrekken.
Het luchtverkeer had eveneens een zwo
ren strijd tegen de elementen te voeren.
Het vliegtuig van de Imperial Airways, dat
van het Continent kwam, maakte juist
toen het zich boven de „Maid of Orleans"
bij Folkestone bevond, een onverwachte
daling en het passeerde nog geen drie me
ter boven den draadlooze-mast van het
stoomschip. Het was het eenige vliegtuig,
dat vandaag te Croydon daalde, met 20
passagiers aan boord. De bestuurder ver
klaarde, den geheelen weg met regen en
storm gekampt te hebben.
Ook stormweer boven Parijs.
Twee gebouwen ingestort.
Een hevige storm, die gepaard ging met
een zwaren regenval, heeft gisteren boven
Parijs gewoed. Er werd vrij veel materieele
schade aangericht, doch persoonlijke onge
vallen met doodelijken afloop kwamen niet
voor. Van het ministerie van Justitie stortte
een schoorsteen in de straat, waardoor een
auto werd beschadigd. Voor verschillende
andere ongevallen moest de hulp van de
brandweer worden ingeroepen.
In do voorsteden van Parijs zijn veel
boomen omgevallen en daken beschadigd
ook het dak van een overdekte wielerbaan
werd vernield.
Van schepen langs de kust werden >016
noodseinen ontvangen. Met moeite kon de
bemanning van een zinkend schip nabij
Kaap Finisterrc worden gered. Een groot
olietankschip, voor rekening van de Sovjet-
regeering gebouwd werd op 'n proefvaart
nabij Cherbourg ernstig beschadigd. Het
Peruaansche stoomschip „Huasc.aran Gal-
'IWISTo Brest 'aan den grond geloojwn.
Op den boulevard Voltaire is een ga
rage van beton ingestort. Twee gewonden
werden uit de puinhoopen gered. Tn een
ander gedeelte der stad stortte tengevolge
van den heerschenden storm een zinken
loods, die 75 meter lang en vier meter
breed was in. Persoonlijke ongelukken had
den hierbij niet plaats.
Van Le Bourget zijn slechts vier vlieg
tuigen gestart, n.l. drie naar Scandinavië
en één naar Engeland.
Steiger te Keulen ingestort.
Een doode, zeven gewonden.
Een steiger van een huis te Keulen is
gisteravond, waarschijnlijk ten gevolge
van den storm, ingestort. Door de neer
stortende balken werden acht personen ge
troffen. Een vrouw werd onmiddellijk ge
dood, terwijl twee personen zwaar en vijf
licht gewond werden.
DE INDIë-VLIEGERS TERUG.
Smirnoff, Aler en Ventend aal zijn gister
middag een paar minuten voor halfvijf
veilig en wel geland op Schiphol, luide toe
gejuicht door de honderden belangstellen
den, die wind en regen getrotseerd hadden,
om getuige te kunnen zijn van de begroe
ting van de veroveraars van de lucht, de
dapper K. L. M.-marmen, die zegevierend
dc cersto retour-postvlucht tot een schitte
rend einde gebracht hebben.
Onder de aanwezigen, die do vlieger*
op Schiphol opwachtten bevonden zich o.a.
do minister van Waterstaat, de directeur-
generaal van de posterijen en telegrafie,
autoriteiten van do K. L. M. en de heer v.
d. Hoop, dc eerste Indië-vlioger.
Bij aankomst werd de bemanning van
het vliegtuig toegesproken door den mini»
ter, door ir. Daramc, door den Amsterdam-
schen wethouder J. ter Haar, door ir. Ste-
phan namens de Fokkerfabrieken, door
den heer Manassen, chef van de afd. Publi
citeit der K. L. M. en ten slotte door den
heer Pieman namens den raad van bestuur
der K. L. M.
's Avonds werde n de koene vliegers in do
„Bordelaise" te Amsterdam door hun
vrienden gehuldigd.
Commandant lie infanterie-brigade.
Binnenkort moet de benoeming te ver
wachten zijn van kolonel van den gencralen
staf P. Donk te 's-Gravenhago tot comman
dant van de lie infanterie-brigade te Ede.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De socialisten lijden in den Rijksdag den
nederlaag. Dc kruisorbouw wordt niet stop
gezet.
De storm heeft huisgehouden in Enge
land, boven het Kanaal en in Frankrijk. In
Keulen zijn twee gebouwen ingewaaid.
(Buitenl. Berichten, le blad).
Smirnoff, Aler en Veenendaal terug van
hun Indië-vlucht. (Luchtv., 1ste blad).
BINNENLAND.
Dc storm van gisteravond. (l3o cn lsto
blad).
De retourvlucht uit Indië. (1ste blad).
De afbouw der Kathedraal te Haarlem.
(4de blad).
Bisschoppelijk schrijven over de Zusters
van Bethanie en van Nazareth. (Kerkn„
2de blad).
Gevallen van gascorruptie voor den rech
ter. (Rechtzaken, 2de blad).
Honderdjarig bestaan van het Katholiek
kerkhof. (2do blad).
Doodelijk motor-ongeluk te Hillegom. (le
blad).
Vervolg en slot van de historische be
schouwing over de St. Pieterskerk te Lei
den. (3do blad).
DR. SCHAEPMANFONDS.
N. N. door bomiddeling van Kape
laan v. Dael te Zoeterwoudo10
LEIDERDORP,
TWEE GOUDEN JUBILARISSEN.
P. J. v. d. PUTTEN.