BUITENLAND.
BINNENLAND.
Rechtzaken.
20ste Jwtjam
DONDERDAG 15 NOVEMBER 1928.
No 6027
ben'V: ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
nry F 'r '9 cent Per we<?'? £^.50 per_kwartaal
0 jon ze Agenten 20 cent per week
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
staan (;»e0 posl
Ford i
Sir Pe.
saris zal
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
f 2.60 périkwartaal
per kwartaal
Bureaux: RAPENBURG No. 10
LEIDEN
aemen TtS,,aar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor-
etaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
ïagsblad 9 ct.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS GEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per
Voor Ingezonden Mededoetingon wordt bet
dubbolo van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten boogsto 30 woorden,
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur i
huur, koop en verkoop f 0.50.
o n el
de Th*
tigd, we; Dit nummer oestaat uit
twee bladen.
de ffcttj
daar
briceerd.
wordt
t*
aan uit,|r. Schaepmanfonds
fcgen verantwoorden wij de nog
eel binnengekomen giften voor het
haepmanfondsen dan sluiten
orloopig de inzameling,
zijn deze inzameling begonnen, om-
in Leiden niet zoo goed ging er
nig propagandisten waren, om per-
te gaan vragen, wat natuurlijk d e
om een zoo groot mogelijk succes
danken de inzenders van giften voor
gaven en niet minder voor het
S" Mfe t bewijs, dat zij hebben gegeven, de
lieke zaak te beschouwen als de
e.
moet het toch zijn: Wie geeft voor
.tholieke zaak" geeft ten slotte aan
ilf, omdat het ook z ij n „zaak" is
hoorden van propagandisten, die
len over ondervinding, opgedaan bij
rEWIMlverzamelen van giften voor het propa-
^J^jafonds. Zij vertelden ons b.v. te zijn
ken fcfinen bij een rijken Katholiek, zonder
ulo prj'tge gezinszorgen, dan die betrekking
lam enJen °P bem of haarzelf. En die Katho:
riemmes'jammerde er over, dat er tegenwoor-
|8e| zooveel moest worden gegeven en
er zich daarom maar vanaf met
tegen j: bijdra ge, die relatief, in verhouding
buren- draagkracht, weinig o.f niets betee-
daarentegen staan ook 'ervaringen
ijuen hen, die, vaak ondanks htm veel be-
Pii'0 K5 diner inkomen, en hoewel ook daar
f werd aangeklopt, b 1 ij d e offerden
deze Katholieke zaak van eminent
hooge
ng!
<je2;e laatste voorbeelden moesten
jegji 'ns gezond schamen Katholieken als de
len; nbedoelde, en gaan inzien, dat zij ver-
GrietPk Nn' 0111 van bunne r e d e 1 ij-
olen w ij z e af te staan, waar dat
b, bjj a i g i s en niet slechts waar per-
teke liefhebberij of eerzucht hen het
an^Beffl 1 aanl:rebkelijk maakt.
IJSHO berhaien, dat er ook onder de Chris-
beleefom, die b.v. vooraan in de kerk zitten,
tè veel zijn, die tè weinig kunnen mis-
PAhi van het hunne (tenzij na hun dood)
^^Ipde goede zaak, en wier rijkdom ten
neg® alleen vreugde zal verspreiden bij
werk, gjood bij de erfgenamen.
losse gedachten schrijven wij neer
laanleiding, zooals wij zeiden, van on-
ingen doqr propagandisten voor het
ïhaepmanfonds opgedaan.
idmacw
ftk
onderhandeling
DU1TSCHLAND.
Het conflict in de ijzerindustrie.
hebben
[frööH geen r.esultaat.
5 cent 1| besprekingen tot bijlegging van het
nlie Ct *n jJzer"in^usfcrie) welke, op ini-
L.ef van den Duiseldorfschen regeerings-
noplwbbent, gisteren een aanvang namen,
(jraCilen nog tot geen resultaat; ze worden
.50. Pöjer voortgezet.
at spi^ksminister van arbeid, Wissell. ver-
eervtój na afloop van de rijksdagzitting van
.men^"Sren naar het Roergebied, om zich per-
op de hoogte te stellen van den
^00r ui^luiting getroffen
de ijzerinduEtrie der Westfaalsche dis-
oi'^en Berg en Mark' hebben gisteren te
cerenc^en onderhandelingen tusschen den bond
et treili werkgevers en de vakvereenigingen
derlM'-its gehad. De werkgevers hebben nog-
'.V,ls aangeboden, het oude loontarief nog
in I®*-'timen tijd van kracht te doen blijven,
iw^j arbeiders weigerden dit categorisch en
een loonsverhooging met 5 pet.
NSBlIF'werc* <*oor wei"kgevers afgewezen in
?an<l met den toestand in de industrie,
tteeds ongunstiger wordt, zoodat de
P crhandelingen als mislukt kunnen wor-
i.beschouwd. De werkgevers besloten
rop als voorzorgsmaatregel tot een alge-
Ljqii.ine uitsluiting Hierbij zijn ongeveer 300
met circa 35.000 arbeiders betrok-
r liezen in het Roer
gebied,
i de maand October moesten wegéns
%Brminderen van den afzet aan Roer-
i per dag gemiddeld 7600 ploegen kor-
fcrken. In de periode van 1 tot 8 No
vember is dit aantal echter door de uitslui
ting tot 31.000 gestegen en dus met c.a.
23.000 ploegen toegenomen. Berekent men
de gemiddelde loonderving per ploeg op
8.75 mark. clan bedraagt de loonderving per
dag.rond 200.000 mark of in 11 dagen van
de uitsluiting 2.200.000 .mark.
Ais gevolg van de uitsluiting wordt voor
al het district Arnsberg zeer getroffen, om
dat de ijzerverwerkende industrie tot stil
legging van het bedrijf wordt gedwongen.
In genoemd district zijn reeds ongeveer
10.000 arbeiders ontslagen. Naar vernomen
wordt, zijn reeds 70 aanvragen, om de fa
brieken te mogen sluiten, bij de bevoegde
autoriteiten ingediend.
Te Berlijn is thans in hoogste instantie
uitspraak gedaan in de kwestie of de uit
gesloten arbeiders voor werkloozensteun
van rijkswege in aanmerking komen. Daar
bij werd uitgemaakt, dat men bij het con
flict in Noordwest-Duitschland niet kan
spreken van een stopzetting der bedrijven,
doch dat men te doen heeft met een uitslui
ting, dus een arbeidsconflict, zgoals dat in
de desbetreffende wettelijke bepalingen
wordt bedoeld. Uitbetaling van werkloozen
steun kan derhalve niet plaats hebben.
FRANKRIJK.
Nederlaag van Caillaux.
De verschillende politieke groepen in den
Senaat hebben Dinsdag hun afgevaardig
den voor de financieele senaatscommissie
gekozen. Voor de radicaal-socialistische
groep stelden 17 candidaten zich herkies
baar. Hiertoe behoorde ook Caillaux. doch
hij is de eenige, die niet werd herkozen. De
Senaat heeft hiermede duidelijk zijn opinie
te kennen gegeven over de rol door Caillaux
gespeeld op het congres van Angers.
Aan den eenigen rivaal van Poincaré
voor het ministerie van financiën, is op deze
wijze niet slechts de mogelijkheid ontnomen
een portefeuille te krijgen in weerwil van
zijn reputatie als financier, doch hij is- te
vens beroofd van eiken steun in de finan
cieele kwesties van het land. Dit zal onge
twijfeld een bijzonderen invloed hebben op
den politieken toestand.
SPANJE
Kerk en beschaving.
De Bis
schoppen en de
sering.
Drie belangrijke documenten behelzende
voorstellen inzake de financieele tegemoet
koming aan arme priesters, het verbod van
slechte lectuur en de onderhouding van de
Zondagsrust, zijn door het Spaansche epis
copaat aan den premier van Spanje over
handigd door den primaat.
Het stuk dat in Madrid's groote blad
„El Debate" van 2 November gepubliceerd
werd, wijst er op dat de Staat, na vroeger
de kerkelijke goederen onteigend te hebben,
de belofte van het onderhouden der pries
ters (volgens art. *11 der grondwet) niet of
absoluut onvoldoende is nagekomen. De aal
moezenier van het Koninklijk Ziekenhuis te
Madrid b.v. heeft minder inkomen dan een
ziekendrager.
Ten slotte vragen de Bisschoppen wette
lijke maatregelen tegen den stroom van
pornografische geschriften en tegen de
schending van de Zondagsrust, die zelfs op
publieke werken zonder noodzaak meer dan
eens geschonden wordt.
ESTLAND
Het kabinet afgetreden.
Estland herdenkt den 18en van deze
maand het feit van zijn 10-jarige onafhan
kelijkheid. Het viert deze heugelijke ge
beurtenis met een ministercrisis, want naar
gemeld wordt is Dinsdag de regeering-
Tönnissen afgetreden.
Naar verluidt zou het vormen van een
nieuwe regeering aan de partij der land
jonkers komen. Als aanstaand staatspresi
dent wordt prof dr. Konilc genoemd.
RUSLAND.
Gevolgen van den misootjst in de
Oekraïne.
73 2.0 00 boeren in nood.
Naar de Oekraïnsche regeering mede
deelt, verkeeren 732.000 boeren op een to
taal van een paar millioen ten gevolge van
den misoogst in nood. Niet minder dan
225.000 kinderen worden vanwege de auto
riteiten gespijzigd. Er worden openbare
werken op touw gezet, ten einde de vol
wassenen aan arbeid te helpen. Voorts
wordt veevoer gedistribueerd, ten einde
den veestapel van het land van den onder
gang te redden.
CHINA.
Bandieten overvallen 'n Mandsjoerijsche
stad.
120 personen gedood.
Naar uit Nanlr'ng wordt gemeld, hebben
bandieten een stad in Noord-Mandsjoerijf
overvallen en 600 huizen in brand gestoken.
Meer dan 120 menschen werden door de
onverlaten gedood. Den burgemeester van
de stad hingen zij aan een lantaarnpaal
op. De bandieten slaagden erin zich uit de
voeten te maken, alvorens regeeringstroe-
pen konden ingrijpen.
Bestrijding der zeerooverij.
De Engelsche regeering verklaarde gis
teren in het Lagerhuis, dat sinds 10 No
vember besloten is, een afdeeling mariniers
te detacheeren aan boord van Britsche
koopvaardijschepen op den Beneden- en
Midden-Jantse, in verband met het optre
den der zeeroovers. Er zijn echter geen
aanwijzingen, dat de zeerooverij in de Chi-
neesche wateren toeneemt; in vergelijking
met de laatste jaren valt er integendeel
eenige verbetering te constateeren. Van
het doen patrouilleeren door een grooter
aantal Britsche kanonneerbooten wordt
geen heil verwacht.
Het optreden van de regeering te Can
ton tegen de zeeroovers in de Bias-baai
schijnt slechts een gedeeltelijk resultaat te
hebben gehad, daar een deel dezer zee
roovers zich thans in de Honghoi-baai'heeft
genesteld. De regeering te Hankau heeft
een groot aantal van zeerooverij verdachte
Chineezen doen arresteeren en tracht de
zaak krachtig aan te pakken.
TWEEDE KAMER.
Rede van minister De Geer.
Het is de laatste begrooting van dit in
termezzo-kabinet, want in dezen vorm zal
de Kamer het kabinet het volgende jaar
niet terug zien. Zoo verklaarde minister De
Geer aan het einde van zijn rede van ruim
twee en een half uur. Al hoopte hij dat in
dit laatsté jaar nog veel tot stand kan wor
den gebracht, toch. h% '«ft hij maar vast uit
naam van het kabinet de Kamer, die nu
eenmaal geroepen is tot critiek, dank ge
bracht voor de waardeering, die hef optre
den van het kabinet in deze bijzonder moei
lijke politieke omstandigheden ondervonden
had. Bij do verdediging van het financieel
beleid heeft hij de positieve verklaring uit
de M. v. A., dat hij na de verkiezingen per
soonlijk do huidige politiek niet zou voort
zetten, niet herhaald.
Wij doen bier verder eenige grepen uit
de miniSterieelti redevoering.
Spr., komend tot den land- en tuinbouw
en den passus in de Troonrede over den
landbouw, waartegen de heeren Lovink,
Braat en Van Rappard bezwaar maakten,
zeide spr., dat de Troonrede niet kan afda
len in details, doch geèft slechts een alge-
meenen indruk weer.
Het jaar 192S is een zeer gelukkig oogst
jaar geweest. De prijzen waren bevredi
gend. Een der duistere punten was het
mond- en klauwzeer. Daarover is in de
Troonrede niet gesproken om in het buiten
land geen ongerustheid te wekken buiten
verhouding tot de beteekenis ervan.
De heer Lorink pleitte voor meer land
bouwscholen, maar hij klaagde over de stij
ging der onderwijsuitgaven. Toch hebben
de nijverheidsscholen evenveel reden tot
bestaan.
Wij moeten voorzichtig zijn op alle
hoofdstukken der begrooting. De regeering
moet zeggen: Ieder zijn deel en niemand
te veelEr zijn ook nog andere eminente
belangen dan het eminente belang van den
landbouw.
Spr. komt nu tot den heer Braat, die
klaagde, dat de belangen van het platte
land worden verwaarloosd. Zijn bewijzen
hiervoor waren niet zeer gelukkig.
Natuurlijk rijden de sneltreinen de dor
pen voorbijmaar de dienstregeling voor
locaalverkcer is verbeterd.
De regeering is voor de afschaffing van
<Je tollen gunstig gestemd. Een tariefher
ziening van de to'.cfoon is in overweging in
het belang van het platteland. Ontevre
denheid van een deel van de bevolking met
burgemeestersbenoemingen komt ook voor
in de groote steden. Hetzelfde geldt voor
de ontevredenheid met de gestie van be
lastin g-inspecteurs. Onjuist is ook, dat de
geslacht- en suikeraccijns. belastingen op
den landbouw zijn.
Ten opzichte van de salarisherziening
schijnt de minister zich te willen houdep
aan het eenstemmig advies der centrale
commissie voor georganiseerd overleg; tot
afwijkingen ten bate van huisvaders, gelijk
de heer Bulten bepleit had, bleek hij niet
bereikt, .wat wij betreuren.
De premier heeft de eenzijdige ontwape
ning afgewezen, maar tevens verklaard,
dat de fusie der militaire departementen
daartoe allerminst zou leiden.
Dat' het cnderwiis-bele'd zich allerminst
door gemis van zuinigheid heeft geken
merkt, trachtte de premier met diverse
cijfers tegerover dr. De Visser aannemelijk
te maken. Tegenover hen, die een unifor
me lecrlingenschaal wenschen, heeft de mi
nister de regeling verdedigd, welke op 1
Januari 1930 automatisch weder in wer
king zou treden, maar als het regee-
ringsvoorstel wet wordt reeds eenige
maanden eeider toepassing zal vinden. De
gedifferentieerde schaal van 1923, die dan
zal herloven, komt volgens den minister
ongeveer overeen met een „eenheidsschaal"
van 44 leerlingen per klasse en verdient
daarboven verre de voorkeur.
Den heer Korten horst, propagandist voor
het „onderbandeüngstarief" of te wel dub
bel tarief, heeft de minister de verzekering
gegeven, dat de reis van den voorzitter
der desbetreffende commissie, den heer
Bodenhauscn, naar Indië allerminst beteo-*
'kende, dat alles stil bleef liggen; een voor-
loopig concept zou nu naar „andere instan
ties" gaan.
De replieken zijn begonnen.
WEG ENVER BETER ING.
De samenstelling der commissie.
Naar aan het „Hbld." van bevoegde zijde
wordt medegedeeld, zullen in de Rijkscom
missie van overleg vooi* de wegenverbe
tering, waarvan de instelling door den mi
nister van Waterstaat binnenkort kan wor
den verwacht, de volgende heeren zitting
nemen
Lid en voorzitter: Edo Bergsma, te En
schedé, voorzitter van den A. N. W. B.,
Tc -ristenbond voor Nederland; leden: ir.
E. L. C. Schiff, te Voorburg, voorzitter van
de K.N.A.C.A. J. ten Hope, te Rotter
dam, voorzitter van den B.B.N.C. Sor-
manie, te Rolterdaon, voorzitter van de
Unie van Chauffeurs en overig automobiel-
pc'3oneel te Rotterdam; H. W. O. de
Bi-uyn, 's-Gravenhage, secretaris van de
Yereer.iging „Hhet Nederlandsche Wegen-
congres"; dr. H. Molhuyson, te Den Haag,
secretaris van het K. N. Larftibouwcouiite;
J. J. Talma, burgemeester van Kamerik en
Zegveld; 3. Blomjous, te Den Haag, lid
van den Nijverheidsraad; ir. Jos. Th. J.
Cuypers, technisch adviseur der sociaal-hy
giënische commissie voor Z.-LimburgJ.
van dor Molen Tzn., te Eenkum, voorzitter
van do Ver. AutomobielwegefnW. A.
Kruysdijk, te Arnhem inspecteur van het
Verkeer in Gelderland.
Tandtechnici.
Wetsontwerp.
Ingediend is een wetsontwerp om hen,
die ingevolge de wet van 30 December 1926
geen visum op lnm bewijs van vestiging
hebben ontvangen, alsnog in de gelegen
heid te stellen, van hun practische be
kwaamheid te doen blijken.
Blijkens de Mem. v. Toelichting is naar
aanleiding aan de Kamerdebatten over
deze aangelegenheid overwogen, óf het in
stellen van een beroepsinstantie óf het
openen van de mogelijkheid voor hen, die
in tweede instantie niet bevoegd werden
verklaard, om zich alsnog aan een examen
te onderwerpen. De min. v. Arbeid, H. en
N. nu .geeft de voorkeur aan een examen.
Het bezwaar, dat tegen de uitvoering van
de wet van 30 Dec. 1926 is gerezen, is i list.
dat eea objectieve maatstaf ter beant
woording van de vraag, of een bepaald
persoon, bekwaam was tot uitoefening der
volledige tandprothese, ontbrak. Het exa
men doet een dergeiijken objectieven maat
staf aan de hand. Bovendien leidt een be
roepsinstantie tot een herhaling van de
moeilijkheden, welke door de commissie in
eersten aanleg werden ondervonden en die
door een andere commissie niet beter kun
nen worden opgelost.
Het examen moet een practisch examen
zijn. Dit ligt in de lijn van de wet van 29
uni 1925, die uitsluitend op practiik geba
seerd was. Daarvan af te wijken, zou niet
rechtvaardig zijn. Bovendien komt het hier
op de practijk aan.
Do redactie van het ontwerp is zóó, da^
het vereischte van toepassing van dj «ol-
ledige tandprothese als beroep vóór 10 Juni
1913 ook ditmaal zal gelden en onderzocht
moet worden. Tot het practische examen
zullen alleen zij toegelaten kunnen werden,
van wie bewezen is, dat zij aan dit ver
eischte voldoen.
Bakkersbedrijf.
Opzegging collectieve
overeenkomst.
Het hoofdbestuur van -den Alg. Ned.
Bond van Arbeid(st)ers in het Bakkers-,
Chocolade- en Suikerwerkingsbcdrijf heeft
besloten, de collectieve overeenkomst voor
Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en
Utrecht op te zeggen om daardoor gelegen
heid te krijgen, voorstellen tot wijziging
te doen.
Vrijdag 23 November zal het eerste over
leg tusschen vertegenwoordigers van de
werkgevers- en arbeidersorganisaties wer
den gepleegd.
De Koninklijke familie.
De koningin wordt a~s. Vrijdag tegen
den middag te Den Haag terugverwacht
van haar verblijf op het Loo.- Zij zal Vrij
dagochtend ongeveer 9 uur per auto van
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Het metaal-conflict in West-Duitschland.
Het banditisme in China.
Cycloonramp in Argentinië. (Buitenl. Be
richten, 2e blad).
Nadere bijzonderheden omtrent het ver
gaan van de „Vestris" (Buitenl. Berichten,
2e blad).
BINNENLAND.
De Minister-President houdt in de Twee
de Kamer een rede (1ste blad).
Gepubliceerd wordt de samenstelling van
de rijkscommissie van overleg voor de we
genverbetering, waarvan de instelling bin
nenkort kan worden verwacht (1ste blad).
Ingediend is een wetsontwerp, strekken
de tot het in de gelegenheid stellen van
tandtechnici, om alsnog van hun practische
bekwaamheid te doen blijken (1ste blad).
LEIDEN.
Voorstellen van B. en W. tot verbreeding
van Stationsweg en Rijnsburgerweg (2de
blad).
DR. SCHAEPMANFONDS.
N. N25.—
J. Kio.—
N. N1.—
N. N1.50
het Loo vertrekken en via L e i d o n rijden,
waar prinses Juliana zich bij haar zal
voegen.
Prins Hendrik komt a.s. Zaterdag vaji
zijn verblijf in Duitsehlond in Den Haag
aam
HAAGSCHE RECHTBANK.
De Rechtbank heeft veroordeeld:'
J. M., handelsreiziger, wonende te Over-
veen,. wegens het veroorzaken van dood
door schuld (aanrijding onder de gemeente
Sassenheim van een wielrijder met
een auto; tot 1 maand gevangenisstraf.
Vrijgesproken is de koopman P. J. van
den B. uit Noordwijkerhout, wien
veroorzaken van lichamelijk letsel door
schuld ten laste was gelegd.
Het O. M.-heeft gitteren geëischt tegen:
J. P., koopman, te Leiden, thans gede
tineerd, wegens diefstal van een zevental
konijnen, gepleegd in den nacht van 26
op 27 September j.l., 8 maanden gevange
nisstraf.
Het Gerechtshof te 's Gravenhagc heeft
arrest gewezen in de zaak van:
P. de V., stationsassistent te B e r k e 1
en R d e n r ij s. is door de Haagsche
rechtbank, wegens het door schuld veroor
zaken van gevaar voor het verkeer over een
spoorweg, veroordeeld tot 60 boete subs-.
30 dagen hechtenis. Het Hof bevestigde
dit vonnis.
C. S., koopman te A 1 p h e n a. d. R ij n,
is door don Haagschen politierechter, we
gens oplichting, veroordeeld tot 1 maand
gevangenisstraf. Het Hof legde deze straf
voorwaardelijk op met een proeftijd van 3
jaar.
Gebruik van No. 4711 als merk voor
sigaren toegestaan.
Men zal zich herinneren hoe onlangs
voor de rechtbank to 's-Gravenhage oen
interessante merkenkwestie word behan
deld waarvoor vooral bij de tabakshande
laren groote belangstelling bestond.
De heer Martijn van Dam te A'dam,
wilde n.l. een nieuw soort sigaren invoe
ren onder het merk nr. 4711, dat hij ook
liet inschrijven. Hier tegen was echter de
eau-de-cologne en parfumoriefabriek F.
Mühlens bij de rechtbank to 'b Graven-
hage opgekomen, omdat zij meende dat
hiermede op haar merk inbreuk werd ge-
maakt.
Thans^ heeft de rechtbank hierin een
beslissing genomen en het verzoek der
firma Mühlens afgewezen, om doorhaling
van het merle van den heer Van Dam in
de registers van liet Bureau van den In-
dustrieelen Eigendom te bevelen. Zij mo
tiveerde haar beslissing aldus, dat waar
partijen in artikelen van geheel verschil
lende soort handel gedreven, er geen ge
vaar voor verwarring bij het publiek be
stond.
De beer Van Dam kan dus van zijn
nieuw sigarenmerk gebruik maken.
Bedriegclijke bankbreuk.
De rechtbank te Rotterdam heeft heden
ter zake van bedriegclijke bankbreuk tot
één jaar en zes maanden gevangenis- if
veroordeeld den 28-jarigen koopman A,
