i buitenland. Binnenland. luchtvaart. stadsnieuws. 20ste Jaargang MAANDAG 5 NOVEMBER 1928 No ouio eidóchz (Bou/fca/r Or bOWNEME" oPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling. "Voor Leiden 19 cent per week - f2.50 per kwartaal I Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cl per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers o ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- n Feestdagen. II Bureaux; RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS UtDAAAGT: Gewone advertentlën 30 ceel per regel Voor Ingezonden Medodoolingwi het dubbele van het tarief berekend. si Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. im Over ontwapening aar aanleiding van het feit, dat de Democr. ook in onze omgeving een k »^anda-blaadje over ontwapening ver- eriC liden, hebben wij in enkele artikeltjes gewezen op het feit, dat de „demo- [!?J ft ten" daar, waar zij regeeringsverant- llll U I rdelijkheid dragen, niets willen weten den eis'ch tot onmiddellijke nationale wapening, welke zij hier, waar zij ositie zijn, stellen, en, natuurlijk, :elf spreke :d-uitvoerbaar propageeren. lie ontwapcningseisch, welke, zooals i weet, ook een geliefd parade-paardje en een graag-gebruikte reclame van de D. A. P. hier te lande, is aan critiek lerworpen door den heer De Roode, re- teur van „Het Volk", jarenlang ambte- in het internationaal centrum Genève, e Socialistische Gids. ie heer De Eoode verklaart, dat z ij n rnationale het onvereenigbaar heeft iht met de verantwoordelijkheid van listige staatslieden, „in de huidige we id kort en goed, algeheele, algemeene 'itwapening eischen." Als sommige menschen toch om dacfelij- en volledige ontwapening roepen, dan Wijst dit eenvoudig, dat zij geen „ernsti- p staatslieden" zijn, meent de heer De oode. En hij voegt er aan toe, dat zijn Interna- d® on ale te Brussel niet verder had kun en H i Partijgenooten, die in oppositie zijn, kun- en goedkoop tegen miljtairisme en zelfs fen onvolledige .ontwapening fulminee- —en, maar mag men aan „partijgenooten, ie morgen regeeringsverantwoordelijkheid I pgen, radicaler eischen stellen?" In deze laatste alinea ligt een wijze ïte L7 aning aan het adres der partijgenoo- j Welke vermaning aan „Het Huisgezin" 1 volgende rake opmerkingen in de pen b: )e heer De Eoode is een wijs, ook een eldwijs man. 1 Een oppositie, die voor afzienbaren tijd positie blijft, lean zoo „radicaal" doen als rwil, maar een oppositie, die regeerings- ïij kan worden, mag haar schepen niet iter zich verbranden, de Duitsche tserkruiser-geschiedenis leert, dat men ia de ruimte moet leeren houden. Socialistische ministers in Frankrijk, in gië, in Duitschland, in Engeland, waar h ook wil, denken er niet aan, voor EL. f ledige ontwapening te pleiten, zoo lang niet internationaal kan worden verkre- Üerst door versterking van den Volken- iterijnd zal men tot internationale ontwape- kunnen komen, zegt de heer De Eoode. |Wij zeggen het hem.na, met dit beding die versterking plaats hebbe in den st van Benedictus XV, die reeds vóór de kenbond er was heeft aangegeven, hoe, pen, de ontwapening is te bereiken en te zekeren en de oorlogsbedreiging van fropa kan worden afgekeerd." Wij mogen die uitspraak van den gezag- jjjU ïbenden soc.-democraat De Eoode niet L/fc rgeten ze kan nog wel 'ns te pas ko- DUITSCHLAND. Het metaalconflict. Dp een vergadering van den Christelij- a metaalbewerkersbond te Essen werd jflegedeeld, dat 15.000 arbeiders in het .trict niet zijn uitgesloten. Deze hebben hun werkgevers langs minnelijken weg 1 basis van de bindend verklaarde ar- e uitspraak een regeling getroffen. Baar voorts uit Moskou wordt gemeld, iben de Russische vakvereenigingen be ien. de arbeiders in de ijzer- en ataal- pstrie financieelen steun te verleenen. intusschen doen zich de moeilijkheden - ]®en afzet als gevolg van de uitsluiting ,r metaalbewerkers en het dooven der JVjgovens in Noordwestelijk Duitschland sterker mate gevoelen O.a. is men ^ineden ook op de eigen kolenmijnen van waaltrust en van andere concerns toe ■ten overgaan den arbeidstijd te beper- Grensincident Naa-r de Fransche bladen uit Longwy vernemen is een te Mont St. Martin op Fransch grondgebied wonende Duitscher door een Luxemburgsch douaneambtenaar doodgeschoten. De Duitscher, een zekere Frantzel had in gezelschap van een anderen Duitscher een wandeling op Luxemburgsch grondge bied gemaakt. Toen zij samen, 's avonds terugkeerden kregen zij aan de grens twist met twee Luxcmburgsclie douaneambte naren, die hen 150 meter op Fransch grondgebied volgden. Het kwam tot een vechtpartij, waarbij een der douaneamb tenaren zijn revolver trok en op Frantzel schoot. Deze werd aan het hoofd getroffen en was onmiddellijk dood. De douaneambtenaren trokken zich daar na op Luxemburgsch grondgebied terug. Een onderzoek wordt ingesteld. FRANKRIJK. Havenstaking te Bordeaux. De toestand ernstig. Te Bordeaux is ook een staking van ha venarbeiders en deze heeft een zoodanige wending genomen, dat de autoriteiten zich genoodzaakt zagen, buitengewone maat regelen te nemen. Detachementen infanterie en artillerie en koloniale troepen werken thans met de gendarmerie en politie samen tot handha ving van de orde. De stakers bestormden eenige schepen en ranselden er de werkwillige arbeiders weg. Er zijn verscheiden gewonden. ITALIË. Défilé van 60.000 boeren door Rome. Ondanks den stroomenden regen heeft Zaterdag een défilé van 60.000 boeren door Bome's straten plaats gevonden. Door den militairen pas en de martiale houding der deelnemers had de betooging veel weg van een défilé van 60.000 soldaten. POLEN. De onlusten in Lemberg, In Lemberg kwam het Vrijdagavond op nieuw tot botsingen tusschen Poolsche na tionalistische studenten en Oekrainers. De Poolsche studenten trokken weer naar de Oekrainsche wijk, waar zij schade aanrichtten aan Oekrainsche zaken en re- dactiebureaux. Ook eenige joodsche winkels moesten het ontgelden. ROEMENIE. DE REGEERING TREEDT AF. Een conflict tusschen prins Nicolaas en Bratianoe. Manioe kabinetsformateur. Volgens een beiicht uit Boekarest, heeft prins Nicolaas Vrijdag in den regentschaps- raad een rapport voorgelezen, waarin de opvatting werd uitgesproken, dat het af treden van het liberale kabinet om ver schillende redenen noodig schijnt. De premier Bratianoe. die de zitting bij woonde, hield onmiddellijk daarop een uit voerige rede om te betoogen, dat het kabi net aan het bewind moet blijven, om de stabilisatiewet te doen aannemen. Eerst na aanneming van de wet kan over het aftre den van het kabinet worden onderhandeld. Mocht tot het onmiddellijke aftreden van het kabinet worden besloten, dan wil hij, Bratianoe, de verantwoordelijkheid tegen over het buitenland niet op zich nemen en zal hij ook het contract voor de leening niet onderteekenen. Bratianoe verlangde verder dat de re- gentschapsraad hem ah' bewijs van vertrou wen met de reorganisatie van het kabinet zal belasten, anders zal hij terstond zijn ontslag nemen. Blijkbaar heeft Bratianoe niet gekregen wat hij wenschte, althans naar uit Boeka rest gemeld wordt, is de regeering afgetre den. Alles wijst er op. dat Bratianoe's tegen stander Manioe opdracht zal ontvangen tot vorming een kabinet. CHINA. Oogsten in China mislukt. Gebrek voor 200 m i 11 i o e n personen gevreesd. De nieuwe oogst blijkt in alle deelen van China uitermate slecht te zijn en men ver wacht, dat de bevolking een verschrikke- lijken winter tegemoet gaat. Vooral de rijst, het voornaamste volks- voedsel in China, heeft in het bijzonder van de droogte te lijden gehad. Handelaren in rijst deelden mede, dat de oogst slechts 55 procent van de normale productie be draagt. Men vreest, dat er ernstig voedsel gebrek zal komen in een gebied van 400.000 vierkante mijl met een bevolking van bijna '■ad millioen zielen MEXICO. De moord op Obregon. Nog steeds is het proces aan den gang tegen Torral den moordenaar van generaal Obregon. Torral heeft Zaterdag gedurende 90 minuten verteld hoe hij tot zijn daad is; gekomen, waarbij hij trachtte de moeder overste van alle schuld vrij te pleiten. „Ik ben er van overtuigd, zeide hij, dat de dood van Obregon niet alleen tot een be vredigende regeling der religieuze kwesties zal leiden, maar ook, dat ik een Goddelijke missie heb vervuld, want wie met het zwaard slaat, zal door het zwaard ver gaan". R. K. STAATSPARTIJ. Partijraad. De vijfde algemeene vergadering van den Partijraad der E. X. Staatspartij wordt gehouden Vrijdag 23 Nov. 's avonds 8 uur cn Zaterdag 24 Nov. te 10.15 uur in het Jaarbeursgebouw te Utrecht. De bedoeling is 's Zaterdags het ont- werp-program 1929 te behandelen. Op dit ontwerp zijn niet minder dan 114 amendementen ingediend! Het bestuur geeft op al deze amende menten een prae-advies. Wij zullen ons voor vandaag beperken tot wat over de amendementen van den Kieskring Leiden wordt gezegd. Leiden had voorgesteld in het program punt 11 „De belemmering van de vrijheid van godsdienstuitoefening neergelegd in art. 177 van de Wet op de Staatsinrichting worden weggenomen" in te voegen: on verwijld. Het Partijbestuur acht in het algemeen aandringen op versnelling van tempo „zon der werkelijke beteekenis cn. onnoodig"; het ontraadt het am^rdement. Naar aanleiding van een amendement Leiden „Herziening der schoolgeldregeling, teneinde de op de groote gezinnen druk kende lasten te verlichten", en andere amendementen in dezen of dergelijken geest, stelt het P. B. voor paragraaf I van het program uit te breiden en de belangen der kinderrijke gezinnen onder de algemee ne beginselen op te nemen. Dit acht het P. B. béter, dan het uitwerken van speciale wenschen „op dit alom urgent geoordeeld punt" in de afzonderlijke hoofdstukken. Het door Leiden (en Botterdam) voorge stelde amendement: „Bevordering van het gebruik van Ned. fabrikaat, ook door de organen der Overheid en door de over- heids- en daarmede gelijkstaande bedrij ven" acht het J?. B. niet in een program als het voorgestelde op haar plaats. Even min het andere amendement „Een krachti ge politiek worde gevoerd voor aanneming van cultuurgronden". Dergelijke amende menten dalen, aldus het P. B., te veel in bijzonderheden af. Leiden heeft verder voorgesteld de toe voeging: „Instelling van een afzonderlijk Departement van Land- en Tuinbouw". Het P. B. zegt hiervan „De instelling van een afzonderlijk De partement van Land- cn Tuinbouw wordt thans overbodig geoordeeld. In de kringen der landbouworganisaties wordt de gang van zaken bij het Departement van Bin- nenlandsche Zaken en Landbouw zeer be vredigend geacht." Door Leiden (Overijsel, Drenthe, Lim burg en Middelburg) is voorgesteld de toe voeging: „Wettelijke regeling van de rechts positie der bedienden." Het P. B. meent ter wille van de be knoptheid niet te moeten besluiten tot al te groote differentiatie, met betrekking tot de groepen, welker belangen met uitbrei ding der toepassing der arbeidswet 1919 zouden kunnen gediend worden. Daarom ontraadt het dit amendement. Ander oordeelt 't P. B.' over „die groe pen, welke onder een afzonderlijke rege ling moeten vallen." Daarom adviseert het P. B. de aanneming van deze amendemen ten, welke beoogen in te lasschen „Be scherming van landarbeiders en zeelieden" Het amendement van Leiden „Eegeling van arbeid door gehuwde vrouwen in fa brieken en werkplaatsen" raadt het P. B. aan in den vorm van Den Haag „Verbod van arbeid der gehuwde vrouw in fabrie ken en werkplaatsen, als ambtenares en als onderwijzeres in scholen". Leiden heeft nog voorgesteld ^Doorvoe ring van de Woningwet ter verkrijging van woningen voor groote gezinnen en het be vorderen van het streven naar eigen wo ning". In denzelfden geest zijn door ver schillende andere kieskringen amendemen ten voorgesteld. Het P. B. stelt nu voor een nieuw hoofdstuk naïi het program toe te voegen (XI), luidende: Volkshuisvesting en volksgezondheid. 1. Euimcre uitvoering der woningwet, in dezen zin, dat niet alleen Rijksvoorschot- ten worden verleend voor krotopruiming, maar eveneens ter voorziening in de be hoefte aan behoorlijke arbeidswoningen. 2. Speciale zorg voor huisvesting der kin derrijke gezinnen. 3. Bevordering van het verkrijgen eener eigen woning, o. m. door het verruimen van de Landarbeidswet. Als tweede punt van dit hoofdstuk stelt het P. B. voor een (laatste) amendement van Leiden over te nemen, dat luidt: „Bevordering en financieele Rijkssteun voor oprichting en ontwikkeling van in stellingen en vereenigingen tot ziekenver pleging en bestrijding van ziekten, met gelijkstelling van daarvoor werkzame in stellingen en vereenigingen". Dit amendement was aanbevolen door de E. K. Artsenvereeniging en de E. K. Nationale Federatie „Het Wit-Gele Kruis". Koninklijke Besluiten. Burgemeester. Bij Koninklijk besluit is benoemd tot burgemeester van Harenkarspel en War- menhuizen de heer H. Nolet. ZEPPELIN-DIENSTEN OVER DEN OCEAAN. De voorbereidingen vorderen goed. Naar uit welingelichte kringen te New York verluidt, zijn de onderhandelingen in zake de instelling van een transatlantischen luchtschependienst door de kortelings plaats1 gehad hebbende besprekingen tus schen dr. Eckener en vertegenwoordigers van de Goodyear Company te Cleveland, goed gevorderd. Er zal een nieuwe maatschappij opge richt worden onder den naam „Goodyear Zeppelin Corporation", welke voor de ope ning van den dienst vier Zeppelins zal bouwen. De dienst zal zoo worden inge deeld, dat telkens twee luchtschepen om de vier dagen het Amerikaansche en het Europeesche continent verlaten. Het hiervoor benoodigde kapitaal zal ongeveer 60 millioen Mark bedragen en door de Goodyear Company en de Duitsche Zeppelin-Gesellschaft gezamenlijk gefour neerd worden. De Zeppelin naar Berlijn. Naar uit Friedrichshaven gemeld wordt zou de Zeppelin vannacht om twee uur voor zijn vlucht naar Berlijn gestart zijn. Aan dezen tocht nemen, behalve vertegen woordigers der pers, de Wurtembergscho minster van Financiën dr. Deh- linger cn drie Amerikaansche officieren, die mede over den Oceaan zijn gevlogen, deel. De weersomstandigheden zijn gun stig. De „Graf Zeppelin" zal op de terugreis van Berlijn naar Friedrichtshafen hoog stens tien betalende passagiers meenemen. De passageprijs bedraagt 1000 mark. Gedurende de reis zullen in den salon van het luchtschip maaltijden geserveerd worden om den passagiers gelegenheid te geven, het leven aan boord te leeren ken nen. Te Berlijn zullen de dienstgebouwen van rijk, staat en stad vlaggen. Do burgemees ter heeft de burgers der hoofdstad uitge- noodigd, eveneens de vlaggen uit te steken. Oceaanvlucht-poging mislukt. Twee vliegers in Arizona verongelukt. Uit Greatneck (Long Island) wordt ge meld: Uit particuliere bron te Los Angeles wordt vernomen, dat de aviateurs Collyer en Harry Tucker Zaterdagavond gedood zijn bij een poging om het record der non stop-vluchten over den Atlantischen Oceaan te breken. Zij waren met hun eendekker „Yankee Doodle" opgestegen. Het ongeluk had plaate bij Phoenix in Arizona, Botsing van twee vliegtuigen in Virginia. Eén valscherm werkte niet. Volgens berichten uit Virginia zijn twee Amerikaansche marinevliegtuigen op een hoogte van ongeveer 1000 meter tegen elkaar gebotst. Beide vliegers sprongen met de parachute uit hun machine. Terwijl een van hen gered werd. vond de ander door het niet werken van zijn valscherm den dood. HET PSYCHOPATEN-ASYL. Wij hebben, negens gebrek aan plaats ruimte, in ons verslag van de opening van het psyclir.palen-asyl geen melding ge maakt van de lange lijst aanwezigen. Op de tegenwoordigheid van één der vele genoooigde landelijke en gemeente lijke, wereldlijke en kerkelijke autoriteiten mogen wij alsnog de aandacht vestigen. Wij bedoelen onzen hooggeachten Deken, Kanunnik P. L. Dessens. Een enzer medewerkers schrijft ons naar aanleiding biervan: Onder de vele autoriteiten, die vorige week de plechtige openings van 's Rijks Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Hot metaalconflict in Duitschland. Regeeringscrisis in Roemenië. De Zeppelin gestart voor een tocht naar Berlijn. (Luchtvaart, 1ste blad). BINNENLAND. De minister van Arbeid, Nijverheid en Handel heeft een voorontwerp van een Landbouwarbeidswet bij den Hoogen Raad van Arbeid aanhangig gemaakt. 2de blad). De a.s. vergadering van den Partijraad der R. K. Staatspartij. (1ste blad). Overleden is de oud-hoogleeraar prof. W. v. d. Vlugt. (1ste blad). De Psychopathen-inrichting. (Rechtzaken 2de blad. en Stadsniews 1ste blad). Dr. SCHAEPMANFONDS. N. te L. 1 gld. In dank ontvangen. Graag zullen wij nog meerdere bijdragen vermelden. Kleine en kleinere maar ook grootere en groote. Gevoelt onder de meer vermogen den niemand de roeping om, gehoor gevend aan de oproep van onze wereldlijke en geestelijke Katholieke leiders, een flin ke daad te stellen. Nog één week ruim is er de gelegenheid voor I „Psychopaten-aeyl" te Leiden bijwoonden, ting voor de vierde maal een andere be ting voor de viered maal een andere be stemming zag aangewezen. Dit was de hoogeerw. Deken P. Des sens. Als jong kapelaan heeft ZijnEerw. er indertijd de H.Mis opgedragen, toen 't com plex aan de Gevangenlaan het „Huis van Militaire Detentie" herbergde en met vreugde herinnert hij zich nog, hoe geest driftig de gedetineerde soldaten hun aantal placht groot te wezen met Kerst- mist liederen zongen. Na zijn professoraat in Leiden terugge keerd als pastoor, vond ZijnEerw; aan do Gevangenlaan do „Rijkswerkinrichting voor Vrouwen" gehuisvest, welke later plaats maakte voor het „Rijksopvoedingsgesticht", thans weer vervangen door het „Psychopa ten-a syl". En in al die inrichtingen is Deken Des sens mot de geestelijke verzorging belast geweest, eerst namens den aalmoezenier deken, daarna als de aalmoezenier zelf. Wij verwijzen naar de rubriek rechtza ken in dit nummer, waarin mplding wordt gemaakt van het eerste geval, waarbij de rechter een delinquent aanwijst voor do psychopathen-inrichting. PROF. MR. W. VAN DER VLUGT. f Op zijn buiten te Tongeren bij Epe, waar hij sedert eenigen tijd tot horstel van zijn gezondheid vertoefde, is giteren op 75- jarigen leeftijd overleden prof. mr. W. van der Vlagt, oud-hoogleeraar in de encyclo paedic der rechtswetenschap cn de wijs begeerte van het recht aan do Universiteit alhier en oud-lid van de Tweede Kamer. Prof. mr. W. van der Vlugt werd 12 Maart 1853, tc Haarlem geboren, bezocht daar de lagere school en het gymnasium cn werd 26 September 1870 aan de Leidsche Universiteit als student in do rechten in geschreven. Hij promoveerde don 25sten September 1879 aan deze Universiteit tot doctor in de rechtsgeleerdheid op oen proefschrift, getiteld: „Do Rechtsstaat volgens de leer van Rudolf Gnoist", Isto deel. Reeds kort na zijn promotie, name lijk den llden October 1879, werd hij be noemd tot hoogleeraar in de encyclopaedic der rechtswetenschap en de wijsbegeerte van het recht aan de Leidsche Universiteit Hij aanvaardde dit ambt den llden Ja nuari 1880 met een rede over: „Do leer der gerechtigheid." In den cursus 1901—1902 \yas hij secretaris van den Loidschen ac£- dcmischen senaat en in den cursus 1902 1903 rector magnificus der Leidsche Uni versiteit. Bij zijn verkiezing als lid van do Tweede Kamer den 2den December 1902 als afgevaardigde van het kiesdistrict Leiden werd. hij bij K. B. van- 15 December 1905 als hoogleeraar op non activiteit gesteld. Als Kamerlid nam hij 'o. m. stelling tegon het wetsontwerp-Kuyper,'waarbij aan cle Vrije Universiteit te Amsterdam het jus promovendi werd toegekend. Gedurende zijn Kamerlidmaatschap bleef hij aan do Leidsche Universiteit verbonden. Kort na zijn herkiezing als Kamerlid, nam hij hij schrijven van 17 September 1909 ontsl-ie a!.- zoodanig en was hij nadien weder nl«- hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit werkzaam. In den academisehen cursus IP1" trad hij wecens ziel-fr Vcn den f

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1