ONS VREDES- GEHEIM BUITENLAND BINNENLAND. KERKNIEUWS. Uit de Omgeving 20ste Jaargang ZATERDAG 27 OCTOBER 1928 No 6012 Or \80NNEMEfr"oPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal t Franco per post f2.95 per kwartaal I JEet* Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone a d v e r t e n tl 6 n 30 cent perregel Voor Ingezonden Modedeelingen wordt bet s dubbele van hot tarief berokend. s Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit vijf bladen waaronder het Geïllustreerd Zondagsblad. Nog steeds houdt de herinnering aan den jrooten oorlog het verlangen naar vrede evendig. Jammer genoeg, is dit velen te negatief. Foor velen reikt de leuze niet verder dan ;ot negatieve voorstellingen als „nooit- toeer-oorlog", „ontwapening", „legerbeper- fcing", zonder da-t zij 'n eigenlijk positieven rond slag leggen voor den vrede, dien zij legeeron. Heel wat voller klinken de positieve leu- en „Voor Volkenbond en Vrede", „Voor Fiedo door Recht", al is, zoo niet bij de eiders dan toch bij veel leden de leuze ositiever dan de voorstelling, die men ziet in het vredeswerk maakt. De vraag mag wel eens gesteld worden, f ook niet veel Katholieken het vredes werk te negatief zien, niet in zijn ware olie beteekenis, in de beteekenis vooral, 'elke het speciaal voor den Katholiek ïoet bezitten. Waarom is er eigenlijk een KathoHeke 'redesbond? Leidt ons daarbij de negatie- e gedachte van afweer of hebben we posi- ieve idealen voor oogen 1 Zeker is bet wel, dat, hoe positief wij ooral als Katholieken het vredeswerk ouden kunnen zien, velen ook onder ons lit verzuimen. Eenigen beperken hun leaal tot bestrijding van den oorlog, an- leren zouden wel iets positiefs willen doen, naar meer om verkeerd vredeswerk te oorkomen en te ontzenuwen, dan om zelf iets doeltreffends voor den vrede te &oen. Zij leeren en zeggen wel, hoe men het niet moet doen, maar wijzen geen weg iot iets beters. Terwijl hun geloof so vertui- png er niet op de eerste plaats is om on- uiste meeningen weg te nemen, maar om iticf iets te weten en daarnaar te doen. en derde groep ziet, wol iets positiefs, ar zij ziet het te klein, te bekrompen, te eel in nevenzaken en bijkomstigheden, oals zij, die in onredelijke overdrijving katholieken Bond voor den vrede odzakelijk vinden, om de groote macht, wereldorganisatie der Kerk, om de lenige plaats van den Paus tusschen de rorsten der wereld. Die macht en heerlijk- leid zou, zoo meenen zij alsof dat het oogste was, kunnen schitteren in het vre- èswerk. Zij eischen met klem een plaats >p voor den Paus of zijn vertegenwoordiger n den Raad der Volkeren en zouden den 'Paus het liefst tot algemeen Scheidsrechter Jenoemd zien, alsof zijn taak niet een hoo- jere was. Dat is het niet, wat wij eigenlijk nastre- in. Voor ons is de vrede iets meer dan een 'raag van organisatie. Niet, wanneer de Katholieken der ge- eele wereld zich zouden hebben vereenigd t één machtige organisatie, zoodat zij hun acht dicteeren en in de wereld doen gei len, do wereld den vrede opleggen door ^ar te beletten te vechten, zal Christus Coning zijn over de wereld. Zulk een vrede heeft slechts den schijn an den vrede, dien Christus ons geeft. De Katholieken, die vredesapostel zijn, 'eten toch, dat Jezus een vrede heeft be- >ofd, dien de wereld niet kent en Hij dien rede geeft op een geheel andere wijze dan wereld. Dat zegt ons toch wel zoo duidelijk mo- elijk, dat we in dit belangrijk vraagstuk &n geheel eigen standpunt hebben in te unen en zulks niet om de geheel bijzon- ere maatschappelijke of zelfs staatkundi- positie van Paus of Kerk, maar om het- in voor ons het diepste wezen van dien ede is en om de wijze, waarop wij dien ede aan de ewreld moeten brengen. Om overeenkomstig deze inzichten zoo oeltreffend mogelijk tot dien waren vrede komen is vanzelfsprekend samenwerking ig. En ons geheel eigen, door Christus bepaald standpunt, verplicht ons, ons zoo breed mogelijke rijen te scharen on- dc vanen van onzen Vredes-koning, 'j vieren a.s. Zondag het feest van nstus Koningschap. Het is lliet zonder reden, dat de Kath. edesbond in Nederland dezen dag heeft ge ozen tot zijn dag, op dezen dag op- uw een oproep doet in alle dagbladen c Ncderlandsche volk tot ware vre- sactie op te wekken. Reeds werd aange- v °P dezen elfden Zondag in redeskerk te Amsterdam, toegewijd t do Koningin des Vredes, door den se- p-am VM den Kath. Vredesbond Pater 'i eau*°rt O.F.M. oen plechtige H. t worden opgedragen, waaronder de porzitter van den Bond Prof. Dr. Kors P-f. een feestpredikatie zal houden. Het feest van Christus' Koningschap moet den Koning allereerst huldigen als Vredeskoning. Het is wel merkwaardig, dat dit hoogo feest in de Kerkelijke Getijden wordt in geluid met een antifoon, die zegt, dat Christus koningstroon zoo hecht mogelijk en voor altijd zal zijn gevestigd als Hij erkend wordt als de Vredebrenger. Christus moot onzo Koning zijn. Vooral op dezen feestdag bezielt dat ons weder als een heerlijk ideaal. Maar hij kan dat niet zijn als wij ons niet onder zijn aanvoering .stellen in onzen strijd voor den vrede. Hij heeft heb groote geheim van den vrede. Hij wil den vrede aan de wereld geven en vraagt daarvoor onze medewerking. Door ons wil Hij de wereld zijn vrede deel achtig maken. Maar wo staan vaak heel weinig aan zijn kant als wij op geen andere wijze, dan de wereld in het algemeen, werken voor den vrede. De hymne van het feest bezingt den Vre deskoning als den scheidsrechter bij uit stek, maar in ieders hart en geest, waar Hii zal uitmaken of wij al dan niet van zijn liefde zijn afgeweken. En Hij staat voor ons, de handen en voeten doorboord, de borst doorstoken om zijn Goddelijk Hart te tooncn, dat bij al dien smaad en al dat lijden nog brandt van liefde tot degenen, die Hem ten doode martelden. Ik weet wel, velen kunnen het nauwc- Tijkg verdragen, dat wij in dit verband wij zen op het kruisbeeld, waaraan Christus stervend bad, dat Zijn Hemelsche Vader zijn moordenaars zou vergeven en him schuld verontschuldigde. Zij meenen, dat men dat niet eischen. Zij prediken een vre de gegrond op het recht. En zeker, niet van allen wordt zulk een heldhaftige liefde gevraagd en de dwaas heid der liefde mag door de wijsheid van het recht worden getemperd maar het hoogste en het mooiste zal toch altijd de liefde zijn, de liefde, die geen kwaad ziet, de liefde, die niet afgunstig is, de liefde, die verdraagt. Van die liefde heeft Jezus gezegd, dat zij het winnen zal, al meent de wereld in haar wijsheid, dat zij ten ondergang voert. Maar daarom is de vrede van Jezus ook een andere. En voor dien vrede treden wij naar vo ren geteekend met het kruis, den blik op bet Kruis om daarvan te leeren, hoe wij met onze Koning vrede aan de wereld moe ten brengen. Woont Jezus' liefde in ons, zijn verge vingsgezindheid, van volk tot volk, van ge west tot gewest, van stad tot stad, en vooral van mensch tot mensch in het ge wone dagelijksche leven, dan is de vrede verzekerd. Die liefde prediken wij vandaag.. Wilt dan Christus rijk heden hechter grondvesten door op dezen dag ten op zichte van één mensch, die U tot strijd prikkelt, u te maken, zooals Jezus voor hem is. Dat beteekent geen miskenning van het recht, dat de grondslag is van wet en orde in de menschelijke maatschappij, de liefde zal ons van elke schending van het recht terug houden, maar de geschiedenis is'daar om ons te leeren, dat niet steeds van het recht de meest adaequa-te voorstelling ons leidt en uit zooveler strijd voor het recht juist de onderlinge strijd en de oorlog wordt geboren. God beware de maat schappij voor de strijders voor het recht, wier summum jus of recht tot het uiterste niet zoo heel zelden summa injuria of in de hoogste mate onrechtvaardig wordt. In dit verband herinner ik mij een mooie vergelijking van Le Play, die het recht vergeleek met het raderwerk der maat schappij, goed gestelden^ug-n hand tot tand in elkander grijpend. Dé gunstigste machi ne zal Joiarsen en in wrijving ten gronde gaan, als niet de./ilie de wrijving van het harde ijzer wegneemt "èn de deelen over elkander laat schuiven, zonder dat zij el kander afvijlen en deren. Die olie is de liefde, de christelijke liefde, die de scherpe kanten aan het recht ontneemt. Gieten wij die olie op het knarsende ra derwerk der menschelijke maatschappij, niet met groote woorden of met holle leu zen, maar elk in zijn allernaaste omgeving, daar waar het in zijn maatschappelijken kring hapert omdat er elk op zijn recht staat en de liefde wordt vergeten. Wie dat doet is inderdaad iid van den Katholieken Vredesbond. God ziet er üem voor aan en kiest er hem voor uit. Wie er zoo lid kan zijn, en met Gods hulp kunnen we dat allen, heeft den plicht er zich bij aan te sluiten. Zoo en zoo alleen breiden we 't Rijk van ChijsLus uit en proclam.eren wij Hem tot kering der wereld, vredeskoning. Nijmegen, Öp den vooravond van hel Feest van Christus' Koningschap. Namens het Dag. Bestuur v. d. Kath. Vredesbond. DR. TITUS BRAND8MA, O.Carm. ENGELAND. Het Engelsch-Fransch compromis. Een verdediging van lord Cushendun. Te Blackpool het woord voerend verde digde lord Cushendun, de Engelsche mi nister van Buitenlandsche Zaken ad inte rim, de houding zij nor regeering ten aan zien van het Engelsch-Fransch vlootcom- promis. Niets, zoo zeide hij, was onzinniger dan de meeste der critieken, geoefend op bedoeld compromis. Er waren zelfs perso nen, die onophoudelijk met luider stemme een internationale overeenkomst eischten en die zich nu aan de grootste achterdocht en woede overgaven, omdat wij een min nelijke regeling met Frankrijk hadden ge sloten. Het doel van de Britsche politiek was, op even goeden voet staan met alle landen. Er bestond geen nieuwe entente tusschen Engeland en Frankrijk, omdat de oude niet was ontbonden en de vriend schappelijke betrekkingen met Frankrijk een essentioele factor bleven in de Brit sche politiek; doch het was1 volstrekt on juist te verklaren dat de regeering dienst deed als een instrument ten behoeve van Frankrijk en onrechtvaardig tegenover Duitschland handelde. Ik erken, zeide lord Cushendun, dat het vooruitzicht voor de Ontwapening thans niet bijzonder bemoedigend is. Wij zullen onze pogingen niet verflauwen, doch het is niet gemakkelijk te zien wat wij kunnen doen. Wanneer wij ertoe overgaan ons met een land in verbinding te stellen ten aan zien van dit ingewikkeld vraagstuk, stelt men ons voor als geheime samenzweer ders of grooto stommelingen. RUSLAND. Foltering van gevangenen. Een hel van verschrikking. Opnieuw worden in berichten int Fin land bijzonderheden icgedeeld over gru welijke folteringen, die de politieke gevan genen in de gevangenis op de Solowiezki- edlanden, in de Witte Zee te verduren heb ben. De toestanden, die daar heerschen, zijn zoo ontzettend, dat de gevangenen in ver twijfeling geraken en telkens een wanho pige poging wagen om uit deze hel der verschrikking te ontsnappen, hetgeen ech ter tot nu toe mislukt is. Eenige dagen geleden brak er een op roer uit onder de gevangenen, die men op een beestachtige manier gemarteld had. Toen hebben de sovjetsoldaten gasbommen onder de weerlooze gevangenen geworpen, tengevolge waarvan er verscheidene ge dood werden en tallooze bewusteloos neer vielen. In deze gevangenissen op de Solowiezki- eilanden bevinden zich, gelijk men weet, ook talrijke katholieke priesters, de mees ten uit het bisdom Schitomir, alsmede een groot aantal geestelijken van de Russisch- orthodoxe kerk. AFRIKA. Onveiligheid in Marokko, De stammen richten het hoofd weer op. Twee en tachtig in Marokko gevestigde Fransche handelslieden, industrieelen en planters hebben een brief gericht aan Poin- caré om zich te beklagen over de toene mende onveiligheid in Marokko en om op het spoedig treffen van maatregelen aan te dringen. Zij herinneren aan de verschil lende overvallen der laatste maanden, o.a. den moord op de familie Arnaud, de ont voering van familieleden van den resident- generaal Steeg, en nu pas den overval bij de Oued Zem. Vervolgens wijzen zij er op, dat er in 1920 volkomen veiligheid in Marokko heerschte en het Fransche gezag er ge ëerbiedigd werd. Sindsdien echter is de leiding verslapt, er zijn te veel troepen te ruggetrokken, er is te veel bezuinigd. Zoo dat de stammen, vergiftigd door revolu tionaire propaganda, steeds driester wor den en moorden, diefstallen en brandstich tingen aan de orde van den dag zijn. Het is nog tijd om den toestand te her stellen. zegt. de brief. Een bezuiniging zou op den langen duur tal van menschenle- vens en honderden millioenen kosten. CHINA. Rooverijen in Sjantoeng. Eenige plaatsen geplunderd. Uit het Oosten van de provincie Sjan toeng komen weder berichten over roove rijen. Ettelijke plaatsen zijn geplunderd en vele personen werden gevangen genomenj de bevolking heeft groote sommen geld aan de roovers moeten betalen. 'Militaire be scherming wordt dringend verlangd. AUSTRALIË Weder relletjes te Melbourne. Vrijwilligers door gewezen stakers aangevallen. Verscheidene vrijwilligers, die, na in de haven van Melbourne te hebben gewerkt, des nachts per taxi naar huis terugkeer den, zijn aangevallen door een aantal per sonen, die revolverschoten losten en stee- nen naar de taxi's wierpen. Drie vrijwil ligers- werden zoo ernstig gewond, dat zij ter verpleging in het ziekenhuis moesten worden opgenomen. Gisteren waren op 27 schepen 2114 vrij willigers werkzaam en tot nu toe zijn zeer weinig gewezen stakers te werk gesteld. De vrijwilligers hebben een sterke vakver- eeniging opgericht. In de huisgezinnen der vroegere stakers heer&cht nood. TWEEDE KAMER. Wetsontwerpen aangenomen. Motie-Drop verworpen. Motie- Vliegen algemcene instemming. Aangenomen zijn zonder hoofdelijke stemming het wetsontwerp betreffende de heffing van een recht op de mijnen en het, wetsontwerp, houdende herziening van ra den van beroep voor de directe belastin gen. De propaganda motie-Drop betreffende het instellen van een commissie van on derzoek naar den toestand in de mijnen, wordt verworpen met 57 tegen 21 stem men. De hoofdschotel was de motie-Vliegen betreffende de huren der zoogenaamde Woningwet-woningen, waarvan de bedoe ling is, dat de huren dier woningen zullen worden geregeld op den grondslag der werkelijke marktwaarde door af- en bij schrijving op de stichtingskosten. De Kamer kan zich blijkbaar met deze bedoeling vereenigen. De Regeering zegde toe de instelling van een commissie, welke in deze voorstel len aan haar kan doen. De motie-Vliegen werd ingetrokken, na dat de indiener op de noodige spoed had. aangedrongen. De Kamer ging voor een paar weken uiteen. Het wetsontwerp op de Winkelsluiting zal op 6 November in de afdeelingen der Tweede Kamer in behandeling komen. Koninklijke Besluiten. Burgemeesters. Op verzoek eervol ontslagen met ingang van 1 Nov. als burgemeester van Uden M. C. Thijssen. Huldiging van mevrouw M. E. Leliman—Bosch. Gistermiddag is mevrouw M. E. Leli manBosch te Baarn bij haar aftreden als inspectrice van het nijverheidsonderwijs in Nederland in het Jaarbeursgebouw te Utrecht, hartelijk gehuldigd, waarbij dr. J. Th. de Visser, oud-minister van Onderwijs, K. en W., haar het eerst toesprak en na mens de huldigings-commissie drie kunst werken aanbood. Z. D. H. de Bisschop van Haarlem is Maandag, Woensdag en Donderdag a.s. ver hinderd audiëntie te verleenen. R. K. KIESVEREENIGING. Het zilveren jubileum. Rede van A. b aron v. W ij n b e r g en. Gisteravond heeft de Warmondsche kies- vereeniging met veel luister haar vijf en twintigjarig bestaan herdacht. De avond w erd opgeluisterd met keurige zangnummers van de zangvereeniging „St. Matthias". De clou van den avond was echter de rede van baron van Wijnbergen, die op dit zilveren jubilé sprak over: Na vijf en twin tig jaren. Onder de aanwezigen waren o.a. de hoog- eerw. heer Mgr. H. Taskin, de zeereerw. heeren professoren W. Nolet en J. Niokel, de zeereerw. heer Pastoor A. Oudejans, do edelachtbare heeren J. Gouverneur en A. Schölvinck rosp. burgemeester van Sassen- heim en Warmond, de hoogcdelgestr. heer G .Bulten, lid der Tweedo Kamer, en de edelachib. heer H. Bader, wethouder van Sassenheim. Om S uur werd do vergadering voor een talrijk opgekomen publiek geopend door den voorzitter, den heer H. C. M. Schöl vinck, die aan het begin allereerst eeni ge woorden van hulde bracht aan de nage dachtenis van den heer W. Heemskerk, die spr. een man noemde van eenvoud, die zijn Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. 2—1 Lord Cushendun over het Engelsch- Fransch compromis. Bij de spoorwegramp in Roemenië zijn 31 dooden en 47 gewonden. (BuitenL Be richten, 2e blad). De Zeppelin niet op tournee in Amerika. Waarschijnlijk Zondag of Maandag reeds huistoe. (Luchtv. 4de blad). De H.-NAEN te Sengora aangekomerf- (Laatste Berichten). BINNENLAND. De kleeding der geestelijkheid (Kerkn.> 4de blad). DR. SCHAEPMANFONDS. M. J. B., Leiden 2.50 Laat Zoeterwoude niet achter blijven. Op hoop van navolging N.N. „2.50 heele leven voor de KathoHeke zaai heeft gegeven. Spr. deelde mede, dat het bestuur beslo ten had een H. Mis voor de zielerust van den overledene te doen lezen. Staande werd daarop door alle aanwezigen een Onze Va der voor zijn zielerust gebed on. Onder leiding van den heer G. Dik zong daarop de afd. zang van „St. Matthias" een nummer waarna de voorzitter oen openingsrede hield, waarin hij zeide, dat men had besloten het vijf en twintigjarig feest te vieren omdat het wel noodig kon zijn. Daarom verheugde spr. zich over de talrijke opkomst en spr. heette de aanwezigen welkom waarbij hij zich spe ciaal richtte tot Mgr. Taskin, dc aanwezige professoren W. Nolet en J. Niekel, den zeer eerw. Pastoor A. Ondejans en Burgemees ter A. Schölvinck den hooggestr. heer G. Bulten Hd dor Tweede Kamer, den odcl- achtbaron heer J. Gouverneur voorzitter van de Kamer-Centrale Leiden en den heer H. Bader, voorzitter van Staten-Centrale Leiden. Een hartelijk woord richtte spr. tot den spreker van dezen avond, wien hij warmo hulde bracht voor zijn werken voor het Ka tholieke volksdeel, wat door de aanwezigen met hartelijk applaus werd onderstreept. Ook den heer G. Koppers bracht spr. hulde, die 25 jaar geleden reeds in het be stuur zitting had en ook nu weer zich aan do goede zaak had gegeven. Spr. zette ten slotte in enthousiaste bewoordingen uit een, dat men zich KathoHek zou tooncn in zijn geheele leven, ook in de politiek. Spr. hoopte, dat dezen avond het enthousiasme eens zou losslaan en dat vaji dezen avond een gunstige geest zou uitgaan, waarbij spr. de hulp van allo KathoHoken inriep. Nadat do zangeressen en zangers op zeer verdienstelijke wijze „Kerkje" van Rreutzer hadden gezongen werden de notu len der eerste vergadering op 25 Augus tus 1903 door den secertaris, den heer G. Koppers, gelezen. Do voorzitter knoopte hieraan de mededeeling vast, dat de ver- eeniging van 54 leden was uitgegroeid tot een vereeniging met meer dan 600 leden, wat op zich een felicitatie waard was. De voorzitter las daarop een brief voor van de Kamer-Centrale Leiden, waarin aan. de "Warmondsche kiezers dank werd ge bracht voor de bijdragen voor het Dr. Schaepmanfonds, daar door iederen kiezer gemiddeld 1.11 was bijgedragen. Vervolgens deelde de voorzitter mede, dat de Mexico-avond was uitgesteld, doch niet afgesteld. Eenige feHcitaties werden daarna voorgelezen o.a. van Prof. P. Groe nen en de Hanze-afd. te Warmond. Nadat het koor wederom een Hed van Kreutzer had gezongen, was het woord aan Mr. A. baron van Wijnbergen voor zijn rede getiteld „Na vijf en twintig jaar" waar onder een oogenbHk werd gepauzeerd on der welke pauzo een Kerstlied van Dia mant werd gezongen. Mr. van Wijnbergen zijn rede aanvangen de zeide dat bij gaarne hier dezen avond had willen spreken omdat het beeld van deze kiesvereeniging een beeld was van frischheid en opgewekt leven. Spr. feHci- teerde de jubileerende vereeniging en meende dat Warmond dit ook verplicht: was aan namen als die van mgr. Broere en mgr. Aengcnent terwijl spr. tevens woor den van waardeering richtte tot Mgr. Tas kin, Zijnhoogoerw. feleciteetend met diens onderscheiding. Allereerst ging spr. het werk na van Broere, dion spr. den grondlegger noemdo van de Kath. Staatspartij en op vuns arbeid een Dr. Schaopman kon voortarboi- den. Het opgewekte loven dezer vereeni ging was volgens spr. ook te danken aan een man al3 Mgr. Aengenent die bij rijn vele werken op allerlei terrein ook op poli tiek terrein zoo succesvol had geworkt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1