m
BUITENLAND.
J
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
jaargang
VRIJDAG 26 OCTOBER 1928
No. 60T1
BONNEME^'oPRUS bedraagt bij vooruitbetaling:
Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
i nze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
en keg< co per postf 2.95 per kwartaal
inj gejnu8tTeenj Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
e alle <baar t(JgeD betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor-
®^jtaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
300 arl
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Hagsblad 9 et.
Bureaux: RAPENBURG No. 10
TEL. INT. ADMINISTRATIE
GIRONUMMER 103003
LEIDEN
935 REDACTIE 15
POSTBUS No. W
DE AD iïTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone ao' tentlën 30 cent perregel
Yoor Ingezonden Mededcelingen wordt liet
dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarfn
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f0.50.
i nieuw
eld he
ttin.
iit nummer bestaat uit
vier bladen. .d
mng te'
etz me|]
1 5 d^,IjpntwaPen|ng.
6neï hebben gisteren, vluchtig, enkele
polsadlrkingen gemaakt naar aanleiding van
h in del vlugschrift van 'den Vrijz. Democr.
over Ontwapening, dat wij 's
in onze brievenbus hadden gevonden,
wezen er o.m. op, dat de inhoud van
vlugschrift te veel is beïnvloed door
veg.
leben-
jk gen
sc: verlangen om winst te maken voor de
lijk
dat daardoor waarheid en
1™ elijkheid in het gedrang komen,
it vlugschrift roept op, om te stem-
op een der „democratische" partijen,
he
eeft
ironka:
faandai
Ji droj
uit
op de Vrijz. Democr., omdal deze
jen tegen de Oorlogsbegrootingen stem
Ja,' wel hier, waar zij in^ de
I d e r h e i d zijn en hun tegen-
imen toch geen effect heeft!
aar die „democratische" partijen de
d e r h e i d hebben, daar stemmen
ermooi [jet tegen de Oorlogsbegrooting! „Het
zelf erkende bet dezer dagen!
h Het Volk maakte n.l. de schrijver
l het Buitenlandsch Overzicht de ba-
is def °P van de ontwapeningspogingen in
•rd, dii laatsten tijd. Hij komt tot de slotsom,
raagt. Frankrijk hardnekkig vasthoudt aah
ivoers beroepsleger en daartegen zou bij
nuto aS de zooveelste Internationale doen
gep! stormen,
zii tiaar, verzucht hij, over deze kwestie
i we het ook in onze Internationale
modp
I niet eens.
gaf (jZoodat dit zijn conclusie wordt:
e ink „Het woord ontwapening uit te spreken
ïakkelijk; tot de daad der ontwape-
komen is moeilijker dan menigeen
ikt".
bendpoo is het!
it vao En het is goed, deze erkenning van het
gblad der S.D.A.P. vast te leggen 1'
ambt
te.
DUITSCHLAND.
Groote spionnage?
n geheimzinnige
gebeurtenis.
wilde
on
r te
tstou
Sen
i ant-
zeil
m er
itte!
het Dc „Voss. Ztg." meklt uit Breslau, dat
revaroeo korporaals van het te Breslau in gar-
het oizoen liggende, zevende regiment infan
terie eemge dagen geleden hun standplaats
verlieten. Daar men verdenking kreeg, dat
E j ten gunste van Polen hadden gespion-
neerd, werd de grensstreek scherp in het
Yj( 'S gehouden.
OSEI dagen later stootte de grenspolitie
narkl beide voortvluchtige rijksweersoldaten
l trachtte hen te arresteeren. Toen de
Maten zagen, dat hun geen uitweg meer
ïverbleef, benamen zij zich het leven,
erkij y00r jjUn vlucht hadden beide soldaten
n og een grooten diefstal bij hun compa-
Be ^es-commandant gepleegd,
oorsi onderzoek over dit geheimzinnige
eva,l. duurt, voort. De politie heeft de
ustige verdenking, dat het hier om een
>te spionnagezaak gaat.
FRANKRIJK.
W Begrafenis van de slachtoffers te
Vincennes.
Oommuaiistis che botoogüng
door ta 1 r ij k e arrestaties
vo'orko in '6 jQf.
Gisterochtend had te Vincennes de ter-
ardebestelling plaats van de negentien
rbeiders, die verleden week Donderdag
'ij het instorten van een in aanbouw zijnd
werden gedood. De Fransche regee-
rig was officieel vertegenwoordigd.
In verband met een proclamatie van de
immunisten om tijdens de begrafenis een
lemonstratie tegen de aannemers te hou-
was een groote politiemacht voor het
mdhaven der orde aanwezig. Volgens het
0)ok in andere gevallen beproefd gebleken
lysteem werden de communisten die aan
le betooging wilden deelnemen, reeds aan
den uitgang van het station van den on-
dergrondschen spoorweg opgevangen. Aan
de Porte Vincennes konden 1300 man in
j verzekerde bewaring worden gesteld ter-
"M ,°°k Vincennes zelf en de aangren-
itr VU ^emee?ten' waar de stoet zou door-
i0n ea- talrijke arrestaties werden ver-
,en lacht.
a ^n^er de sprekers, die het woord voer-
Iden, bevond zich ook de Italiaansche con-
iri -generaal.
CHINA.
NEDERLANDSCH MISSIONARIS
GEVANGEN GENOMEN.
Weder in vrijheid.
In verband met een brief, gepubliceerd
in de „Annalen van Scheut", waarin ge
zegd wordt, dat de Eerw. Pater v. Vler
ken in de missie van Ninghia in China
door Chineesche roovers is gevangen ge
nomen en mishandeld, wordt vernomen,
dat Dinsdag bij het Mgr. Hamerhuis te
Nijmegen bericht is ingekomen, dat de
gebeurtenissen inderdaad juist zijn.
Tevens wordt evenwel gemeld, dat mis
sionaris van Vlerken, afkomstig uit Mierlo-
Hout bij Helmond, thans wederom de vrij
heid heeft teruggevonden. In het begin
van het volgend jaar zal hij in zijn vader
land terugkeeren.
DE MISSIE-GEBOUWEN IN CHINA
Ernstige moeilijkheden.
Naar „Agentia Fides" uit Sjanghai ver
neemt, houden de nieuwe wetten betref
fende den aankoop van eigendommen door
niet-Chineesche missionarissen, en de be
zetting der missionaire eigendommen in
China, groote moeilijkheden in.
Een gedeelte der eigendommen der
Jesuieten te Nanking moest aan de eige
naars worden teruggegeven, maar vele be
langrijke posten worden nog bezet gehou
den. De rapporten die van Nanking en
Ningpo komen, geven blijk, dat de nieuwe
wetten met strengheid worden toegepast.
"In September j.l. wenschte het vicariaat
van Nanking een stuk grond te Nanking
aan te koopen, maar de commissie van bui-
tenlandsche zaken te Nanking verzette
zich tegen de registratie der koopacte. Dit
is wel volgens de nieuwe reglementen die
in de maand Juni gepubliceerd zijn, doch
niet volgens clausulen van een ander con
tract, welks clausulen nog van kracht zijn.
De Fransche consul te Sjanghai deed een
onderzoek bij den commissaris voor bui-
tenlandsche zaken te Ningpo betreffende
deze zaak in het begin van September, en
hem werd geantwoord, dat vreemde mis
sies niet het recht hebben om eigendom
men te koopen, uitgezonderd in eenige
kunststeden, die worden aangeduid als
„open havens". Men zal zich herinneren,
dat dit antwoord ongeveeT gelijkluidend is
met dat, hetwelk de Chineesche verte
genwoordiger Li Hong Tsjang ongeveer
zestig jaar geleden aan de Fransche auto
riteiten gaf.
Nog uit andere voorbeelden blijkt dat
de missies wel eigendommen kunnen hu
ren, doch niet koopen, uitgezonderd wan
neer het Chineezen zijn, die de Kerk offi
cieer en wettelijk vertegenwoordigen.
Te Nanking werden drie gebouwen aan
de Jesuieten teruggegeven, n.l. de meisjes
school, de Riccischool en het gebouw dat
als residentie diende voor den missie
overste. De gebouwen die men bestemd
had voor 'de zusters „Helpsters der Zielen
in het Vagevuur" zijn ter beschikking ge
steld van het provinciaal sovjet comité
voor zijn bureaux; en het zal niet gemak
kelijk zijn deze weer terug te krijgen. An
dere eigendommen der Jesuieten in het
district Niangsoe worden nog bezet ge
houden, vooral in het Noorden. Te Shang
hai wordt het mooie gebouw van de Sale-
ziërs nog gedeeltelijk als militair hospi
taal gebruikt. In de provincie Kiangsi
wordt het huis der Lazaristen van Nan-
chang door de soldaten en de paarden be
trokken, terwijl in de hoogere seminaries
van Kinan en Keinchan eveneens bezet
ting is ondergebracht. In ieder van deze
gevallen, wordt één vertrek ten dienste
der missie vrijgelaten. Te Ningpo, waar
de colleges gesloten zijn, heeft men die
veranderd in tehuizen voor ouden van da
gen, om ze voor de Kerk te kunnen be
houden.
ENGELAND.
Ceylon vraagt den rang van dominion.
De wetgevende raad. van het eiland Cey
lon heeft gisteren het besluit genomen om
ter kennis van de Engelsche en Indische re
geeringen te brengen, dat Ceylon nu den
toestand bereikt heeft, waarin het volko
men in staat is zich zelf te besturen, en
als gelijkgerechtigde in de rij der Engel
sche dominions te worden opgenomen.
AFRIKA.
De overvallen in Marokko.
De Fransche vliegers in
vrijheid gesteld.
Volgens een richt uit Madrid, wordt of
ficieel meegedeeld, dat de door de Marok-
kaansche stammen gevangen genomen
Fransche vliegers, Riene en Serre, aan de
Spaanscho autoriteiten zijn uitgeleverd.
PALESTINA
De Joodsch-Arabische spanning om den
klaagmuur.
De spanning tuschen de Joden en Ara
bieren in Jeruzalem over de kwestie van
den Klaagmuur is zoo ernstig geworden,
dat de opperste Mohammedaansche raad
heden heeft besloten een telegram te zen
den aan koning George van Engeland.
Hierin beweren zij dat de Joden, onder
bescherming van de Engelsche autoritei
ten, inbreuk maken op de gevestigde rech
ten der Mohamedanen.
MEXICO.
Nog steeds gevechten.
Rebellen vallen een stad aan.
Volgens berichten uit Mexico hebben 3ÖÏÏ
opstandelingen de stad Autlan in den
staat Jalisco aangevallen. Een gevecht dat
14 uur duurde, ontspan zich met een af-
deeling bondstroepen. De opstandelingen
moesten ten slotte onder achterlating van
ongeveer 20 dooden terug trekken. De
bondstroepen hebben 3 dooden en meer
dan 10 gewonden.
TWEEDE KAMER.
Drie interpallaties. Suiker-mij
nen. Woningbouw.
Het eenige resultaat, dat de interpella
tie van den heer v. d. Heuvel (A. R.) gis
teren heeft gebracht is, dat het rapport
van de interdepartementale commissie,
waarover de ambtenaren twee jaren heb
ben gewerkt, op de griffie ter inzage van
de leden zal worden gelegd. Als dit rap
port dan onvoldoende blijkt, en daaraan
bestaat reeds nu bij velen in de Kamer
geen twijfel, om zich een objectief oordeel
te vormen, dan zal door de directie van
den Landbouw een commissie worden be
noemd, waarin de suiker-deskundigen op
korten termijn een objectief rapport zullen
uitbrengen.
Hoofdzaak is dat op het oogenblik voor
de regeering nog niet in objectieven zin
vaststaat, dat er een noodtoestand is, die
beschermende maatr ^gflen noodzakelijk
maakt en de indiening van een noodont-
werp rechtvaardigt. Men is geen stap ver
der gekomen, de regeering heeft niets
toegezegd en van de ontwikkeling van za
ken in de komende maanden zal haar hou
ding afhangen. Het kan vriezen en het kan
dooien, maar te voren is er niets va-n te
zeggen.
Het nut van de interpellatie is alleen,
dat nu in grooten kring de aandacht eens
is gevestigd op den kritieken toestand van
de suiker-industrie.
Dadelijk na deze interpellatie kon de
heer Drop beginnen over toestanden in het
mijnbedrijf. De interpellatie van deze soc.-
demoor. afgevaardigde werd besloten met
een motie, waarover heden zcu worden ge
stemd. Hierover morgen meer.
De Kamer begon nog laat aan de motie-
Vliegen, welke de heer Vliegen verleden
jaar November had ingediend en waarin hij
voorstelt de woningen, die gesticht zijn op
grond van de Woningwet, te laten schat
ten naar de tegenwoordige werkelijke waar
de en de verliezen te laten afschrijven
door den Staat. De heer Vliegen (S. D.),
lichtte zijn motie, waarover hij verleden
jaar reeds een en ander gezegd heeft, toe.
De heer Kampschöer (R. K.) voelde het
meest voor renteverlaging om de Woning
bouwverenigingen tegemoet te komen.
HERZIENING BEZOLDIGINGSBESLUIT
Eenstemmig advies van de subcommissie
gereed.
Bij de behandeling van de begrooting
1928 in het vorige jaar heeft, zooals men
weet, minister De Geer bij de debatten
over de verhooging van de salarissen van
de rijksambtenaren toegezegd, dat als de
organisaties willen onderhandelen over
een technische loonherziening, dus over een
herziening van het Bezoldigingsbesluit en
het advies dezer organisaties eenstemmig
is, dit dan door de regeering in ernstige
overweging zou worden genomen.
De Centrale Commissie voor Georgani
seerd Overleg in ambtenaarszaken is daar
op aan den arbeid gegaan. Maanden lang
is er vergaderd door een subcommissie uit
deze C. C.
Naar wij vernemen is thans door alle
vertegenwoordigers een eenstemmig advies
vastgesteld.
Wat dit betreft, is dus voldaan, aan den
wensch van de regeering. Het advies moet
nu nog de Centrale Commissie passeeren,
welke a.s. Maandag en volgende dagen
bijeenkomt ter behandeling van het advies.
Eerst dan zal blijken, wat er zal gebeu
ren en of de millioenen, welke deze tech
nische herziening kosten zal, gevoteerd
zullen worden.
Over de terugwerkende kracht van het
Bezoldigingsbesluit is nog geen enkel voor
stel gedaan.
Als de Centrale Commissie met betrek
king tot deze salarissen van rijksambte
naren, onderwijzers en werklieden gereed
is, zal zoo spoedig mogelijk met de herzie
ning van de salarisregeling voor het mi
litair personeel worden begonnen.
DE WETHOUDERSVERKIEZING
IN AMSTERDAM.
De S. D. A. P. weigert 2 zetels
te aanvaarden.
Een nederlaag voor de
meerderheid der Raads-
f r ac tie.
Gisteravond heeft de federatie Amster
dam van de S. D. A. P. een drukbezochte
ledenvergadering gehouden in verband met
de wethouderskwestie. In deze vergadering
heeft dr. E. M. Wibaut namens de meerder
heid van de S.D.A.P.-raadsfractie liet
standpunt verdedigd, 2 wethouderszetels te
aanvaarden, mits onder bepaalde waarbor
gen. Hierin werd hij krachtig gesteund door
den heer J. Oudegeest voorzitter van de S.
D. A. P. wiens rede echter herhaaldelijk
onderbroken werd door protestbetuigingen.
De heer E. Boekman heeft namens de
minderheid der fractie het standpunt van
de meerderheid bestreden, zich hierbij stel
lende op de basis van het vroegere be
sluit: „3 wethouders of geen".
Nadat eenige sprekers het voorstel van
de meerderheid der fractie krachtig lau
den bestreden, is, naar wij vernemen het
voorstel om 2 wethouderszetels onder be
paalde waarborgen te aanvaarden verwor
pen met 1023 tegen 196 stemmen.
De Arbeidswet
Overwerk voor Katholieke
feestdagen.
De minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid, overwegende, dat het wenschelijk
is, dat ten aanzien van het inhalen van
verzuim, ontstaan door het niet-werken op
R.K. feestdagen, een algemeene regeling
wordt getroffen;
Gele-t op art. 28, vijfde lid, en art. 97,
vierde lid, der Arbeidswet 1919 alsmede
op de ingekomen ambtsberichten:
heeft goedgevonden tot wederopzeggens
te vergunnen, dat in alle gemeenten des
rijks in ondernemingen, waarin in fabrieken
of werkplaatsen arbeiders werkzaam zijn,
die op 6 Januari, 19 Maart, den Donderdag
in de week, volgende op <lie, waarin Pink
steren valt. 29 Juni, 15 Augustus, 1 Novem
ber en 8 December in die onderneming
geen arbeid verrichten, door die arbeiders,
telkens in een tijdvak van twee achtereen
volgende weken, bestaande uit de week,
waarin een van de bovengenoemde data
valt, en de daarop volgende week, in afwij
king van het bepaalde bij art. 24 der Ar
beidswet 1919 op alle werkdagen, met uit
zondering van den Zaterdag, arbeid wordt
verricht gedurende ten hoogste tien uren
per dag, onder voorwaarde dat:
lo. de arbeidswet voor de betrokken ar
beiders in zijn geheel gelegen is tusschen
6 uur des voormiddags en 7 uur des namid
dags of, in de gevallen, waarin krachtens
het Werktijdenbesluit voor fabrieken of
werkplaatsen 1920 ruimere tijdgrenzen zijn
toegestaan, tusschen do daarvoor aangege
ven tijdgrenzen;
2o. in zoodanig tijdvak door de betrok
ken arbeiders in totaal niet langer arbeid
wordt verricht dan gedurende 96 uren
3o. naast de arbeidslijst een geschrift is
opgehangen, waaruit duidelijk blijkt, wel
ke werktijdregeling door de betrokken ar
beiders in zoodanig tijdvak zal worden
4o. indien het districtshoofd zulks heeft
geëischt, het hoofd of de bestuurder der
onderneming, of een door dezen daarmee
belast persoon, als bedoeld in art. 75 der
Arbeidswet 1919, met inachtneming van de
door het districtshoofd daaromtrent ge
stelde voorschriften aan het districtshoofd
mededee-ling doet van dc onder 3o. bedoelde
w erktijdre geling.
Gedenkteeken voor Prof. Lorentz.
Gift van Prinses Juliana.
Prinses Juliana heeft een bela-ngrijlto
bijdrage geschonken aan het nationaal
Lorentz-comité, dat zich ten doel stelt een
gedenkteeken op te richten ter nagedach
tenis' van wijlen prof. Lorentz.
KARDINAAL DE LAI. t
Kardinaal Gaetano de Lai is te Rome
overleden.
Kardinaal de Lai werd in 1853 te Mala
in het diocees Vicenza geboren.
Hij werd in het openbaar consistorie
van 16 December 1907 door Paus Pius X
z.g. tot het purper verheven.
De kacdiaal was onderdeken van het
H. College van kardinalen en secretary
van de Congregatie van het Consitorie cn
maakte vcorts deel uit van de Congrega
tie van het H. Officievan die, met de za
ken van het Ceremonieelvan die van bui
tengewone kerkelijke aangelegenheden;
van die der seminaries en universiteiten.
Verder was hij lid van eenige Pauselijke
commissies o.a. van do kardinaalscommis
sie voor het beheer der goederen van den
H. Stoel, en o.a. protector van de Zusters
der Voorzienigheid.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Moeilijkheden in China voor de missïo-.;
narissen.
Kathedraal van Doornik in brand (Bui-;
tenl. Berichten, 2de blad).
De H.NAEN vertrekt heden van Ran
goon naar Singapore (Luchtvaart, 1ste
blad).
DR. SCHAEPMANFONDS.
N. N. 2.50m
Wie volgt?
De katholiek, die z'n plicht begrijpt enr
van zijn geld en tijd en persoon geeft voor
charitatieve werken, maar niets overheeft
voor de politieke actie doen als iemand
die zuinig bezittingen in zijn huis heeft'
vergaard en 's nachts de buitendeur laat
openstaan.
MR. D. F. PONT,
de nieuwbenoemde burgemeester van:
Hillegom.
Mgr. dr. Jan Olav Smit.
Men seint uit Rome aan de „Msb.":
Wc hadden zooeven een onderhoud met
Monseigneur Dr. Jan Olav Smit, die ons
mededeelde, dat hij door Z. H. den Paus
naar Rome was geroepen om, met Z.Em.
Kardinaal van Rossum, belangrijken ar
beid te verrichten.
Over den aard van dezen arbeid kon
echter niets naders worden medegedeeld»'
(Dit bericht bevestigt dus onze mede-
deeling van j.l. Maandag, toen wij reeds
berichtten, dat Mgr. Smit een belangrijk®
functie gaat vervullen bij het werk van:
Kard. van Rossum aan de Propaganda l'ï-
de. Red. Resbode.).
H. Jeroenkerk te 's Gravenhage.
Mgr. J. D. J. Aengenent heeft gister
ochtend de kerk van den H. Jeroen in de
Spoorwijk te 's Gravenhage geconsacreerd.
Toen de uitbreiding van Spoorwijk (al
dus geheeten wegens de ligging aan den
spoorweg Den HaagRijswijkDelft
Rotterdam) maar steeds sneller voortgang
had, benoemde Z. D. H. Mgr. Callier z.g.
op 14 Aug. 1926 den welcerw. heer B. Pj
M. de Jong, kapelaan der parochie van do
H. Liduina, Schenkkade te 's Gravenhage
tot bouwpastoor in die arbeiderswijk. On
danks groote moeilijkheden, wegens de ge
ringe financieele draagkracht zijner a.s.i
parochianen, slaagde pastoor Do Jong erf
zeer vlug in de noodige fondsen tc ver-'
krijgen, daarbij op enthousiaste wijze ge
holpen door de leden van het St. Jeroen-'
fonds, die ten getale van niet minder daiï
3500 ijverden voor den bouw der nieuwe
kerk.
Do H. Jeroen, priester en martelaar,
een vaderlandscbe heilige, die het H. Ge
loof in Kcnnemerland gepredikt heeft cn
te Noordwijk den marteldood is gestorven,
werd tot patroon der parochie gekozen.
Onder leiding van architect G. J. M.'
Simfcs, uit Den Haag, werd half Septem
ber 1027 begonnen met den bouw van kerk
cn pastorie, die in 12 maanden tijds vol
tooid waren.
Mgr. J. D. J. Aengenent bij de
„Kruisvaarders van St. Jan".
Gisteravond heeft Mgr. J. D. J. Aenge
nent een bezoek gebracht bij de Kruis
vaarders van St. Jan op huize „Ora et La-
bora" te Rijswijk.
Te 6.15 uur ariveerdc Mgr. mot den?
