Binnenland.
SPORT.
Rechtzaken.
20ste Jaargang
VRIJDAG 12 OCTOBER 1928
Of \BONNEMEfi"*PRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Toor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
•Franco per postf2.95 per kwartaal
Bet Geïllnstreerd Zondagsblad is voor do Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. por kwartaal, bij Toe-
uitbetaling. Afzonderlijko nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10
LEiDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. n
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hnnr en Ter-
huur, koop en rerkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Wat na de verkiezingen ge
beurt.
Wij willen hier nog 'ns afdrukken een
gedeelte van het deze weck door het be
stuur van de R. K. Staatspartij gegeven
communiqué.
„In verband met het feit, dat bij de
behandeling van het program 1029 in
de ICiesvereenigingen de vraag bespro
ken wordt van de toekomstige samen
werking met andere politieke partijen,
deelt het Partijbestuur als zijn eeu-
stemmge meening mede:
dat het naa-st doelwit der Partij met
het oog op de verkiezingen van
19-29 isr
lo. de samenstelling van een het
katholieke volk bevredigend program;
2o. de verkiezing van tenminste 31
gekozenen op de lijsten der R. i
Staatspartij
dat hetgeen na die verkiezingen
dient te geschieden ter beslissing staat
van de Tweede Kamerfractie, zijnde
het daarvoor aangewezen orgaan, der
Partij
dat, gelet op het in de Tweede
Kamer bij ds algemeene beschouwin
gen over de Staatsbegrooting 1S2J ver
handelde, het bij motie of anders
zins openlijk aanprijzen of afwijzen
van eer.e bepaalde oplossing in een
zoo moeilijke vraag van praetische po
litiek als die van samenwerking niet
bepaalde andere partijen mei het oog
op de vorming van een parlementair
kabinet, zoo dicht vóór de verkiezin
gen als op die oogenblik, niet in het
welbegrepen belang der Partij is;
dat op grond van beginsel, traditie
en geschiedenis der Partij hare voor
keur ongetwijfeld uitgaat naar bet op
treden van een parlementair kabinet
met een program voortgekomen uit de
programs der drie rechtsche partijen
R.-K., A.-E. en C.-H. doch dat de
mogelijkheid daarvan geheel afhangt
van de mate van overeenstemming van
dat regceringsprogram met het pro
gram der E.-K. Staatspartij."
Deze verklaring is duidelijk en klaar.
Wat dr. Nolens op de vergadering van
den Partijraad heeft gezegd wordt hier om
schreven en geargumenteerd.
Alles op z'n t ij dEerst n a de ver
kiezingen onderhandelen over
een samenwerking der partijen. Dit sluit
nog niet in, dat men samenwerking met
bepaalde andere partijen niet zou kunnen
aanprijzen of afwijzen. Maar terecht wordt
ook gezegd, dat zulks „pe rmotie of an
derszins" te doen m omenteel, „zoo
dicht voor de verkiezingen'', niet tactisch
zou zijn, «niet in het welbegrepen belang
der Partij".
Ieder op z'n plaats: Aan de afge
vaardigden, aan de Kamerfractie
moeten worden toevertrouwd de onderhan
delingen, welke tot ecu samenwerking kun
nen leiden.
Daarbij echter heeft het Partijbestuur
een feit geconstateerd. Eu met alge
meene stemmen. Een tweeledig feit:
lo. op grond van beginsel (allereerst: be
ginsel), traditie en geschiedenis geeft
do Partij haar voorkeur aan een sa-
uic. an der drie iechtsohe i xjen2o.
herstel van dat samengaan zal alleen mo
gelijk zal zijn, indien op de voornaamste
punten van regeringsbeleid overeenstem
ming zal zijn verkregen.
Wij willen gaarne conslatceren, dat het
P?r gs.uur door het samenstellen en pu
bliceren van deze wij herhalen: met al
gemeene stemmen geformuleerde verkla
ring een uitnemende daad heeft gesteld.
I n de partij verwekt zulks de rust, die
voor.... de komende actie, voorbereidend
de verkiezing van het volgend jaar, noo-
dig is.
Buiten de partij weet men wat men
aan ons heeft.
DUITSCHLAND.
Uitsluiting in de textielindustrie.
In heel Rijnland en Westfalen.
Gisteren zijn te Dusseldorf besprekingen
tusschen vertegenwoordigers van de werk
gevers bonden in de Duitsche textielindus
trie gevoerd, waarbij in verband met den
toestand in het district van München-Glad-
bach en Rheydt de vraag overwogen is,
om een uitsluiting voor het geheele Rijn
land en Westfalon af te kondigen. Door
deze uitsluiting zouden ongeveer 190.000
man getroffen worden.
Verder bestaat de mogelijkheid, dat op
grond van dc bestaande soiidariteitsover-
eenkorost tusschen de werkgeversbonden
een uitsluiting voor de geheele Duitsche
textielindustrie zal worden afgekondigd.
De weikgcversbonden schijnen in ieder
geval vast besloten, een einde te maken
aan de uitwassen van de loonpolitiek der
vakvereemgingen.
FRANKRIJK.
HET ANTI-CLERICAAL OFFENSIEF.
Een rr.otic der radicalen.
De strijd om de leekenwetgeving schijnt
thans in een acuut stadium te zijn geko
men. Dc bond der radicale pa. tij van liet
Seine-departement heeft een in scherpe
bewoordingen opgestelde motie aangeno
men, waarin verlangd wordt, dat de radi
cale ministers terstond uit het kabinet
Poiucaré zullen treden, indien de artikelen
70 en 71 \an de begroeting, waarin reke
ning wordt gehouden met dn teruggave
der gesequestree.rde kerkelijke goederen
en de wedertoelating der kerkelijke con
gregaties in Frankrijk gehandhaafd worden.
Herrioi liet zich verontschuldigen, dat
hij c'e vergadering, waarin deze motie in
behandeling kwam, niet kon bijwonen, daar
hij wegens een vyhéuKiat Lelie aandoening
te bei nvet blijven.
Naar de .Excelsior'' nog meedeelt, heeft
Briand reeds verleden jaar voorgesteld de
2 desbetreffende artikelen in de begreoting
op te nemen, doch is dit toen in verband
met de aanstaande ve'kiez ngen voor de
kaïucr achterwege gebleven.
Dat de artikelen dit jaa-v ongenom.en
zijn, zonder dat de ministerraad een be
sluit daartoe had genomen, wordt ver
klaard door het feit, dat verleden jaar
tegen deze artikelen van een officiee'
verzet niets is gebleken.
Overigen* wordt opgemerkt, dat dner
dezen maatregel een feitelijk reeds be
staande toestand slechts gewettigd wordt
aangezien er reeds S09 congregaties op
3218 plaatsen gevestigd zijn. Tot- deze con
gregaties behooren niet alleen de Capu-
cijnen, Dominicanen en Franciscanen, dooh
ook de Jesuieten.
De man, die het vlootaccoord publiceerde.
Horan naar België uitgeweken.
Zooals indertijd gemeld, had de Parijsche
politie den Axnerikaanschen journalist
Horan. die het Fransch-Britsche vloot
accoord wist te bemachtigen en het pu
bliceerde aangehouden en hem een uitwij
zingsbevel doen teekenen. Als gevolg van
het kabaal, dat daarop ontstond, vooral in
Arnerikaansche perskringen. stond de
Frarsche regeering hem toe nog e^nigen
tijd in Frankrijk te blijven. De vogel bleek
toen echter gevlogen.
Dc kwcsrie-Horan heeft gisteren plotse
ling een sensationeele wending genomen.
Als gevolg van verdere inlichtingen heeft
de Engelsrh-Anierikaarjsche persvereeni-
ging, die Horan tot nu toe steunde in zijn
actie tegen de Fransclie autoriteiten, be
sloten don Arupvikaanseheo journalist a'c
lid van de vere niging te schrappen, .daar
bij zich he-'naaldelijk heeft schuldig ge
maakt. a-an handelingen, die in strijd zijn
met de waardigheid van het beroer»".
Het bestuur v?n de vereeniging is niet
bereid, zoo wordt medegedeeld bijzonder
heden bekend te maken over de redenen,
dm haar tot dit heshiit hebben gebracht.
Verromen wordt echter, dat men Horan
a'anrpralrnbT a-ht voor alm incorrecte da-
uen die m verbeid met de verdwijning,
van het document zijn verricht.
Naar gisteravond bekend werd, is Horan
naar België vertrokken en reeds te Ant
werpen aangekomen, wear hij zich wellicht
naar Engeland zal inschepen. Tn de laatste
paar dreen werd Horan voordurend door
detectives gevdgd doch liii s'argde er in
zijn achtervolgers te verscheen zoodot
niemand waar hij zich bevond Er Tin
toen sparren gedaan, om trachten hem
aan de g ons of in de zeehavens aan te
houden, daar men vermoedde, d-t hij zcu
trachten liet land te vm'Tfen.
Kort voor zijn verdwijnen was er na
melijk he iel gekomen, dat hij opnieuw op
de nclil'eprefectuur moest. =ch ij non. Zijn
vertrek wordt nitgp'egd - - een bewvs dat
hij mei bereid is verkls' vii af te leggen
voor een commissie van onderzoek.
ENGELAND.
De Britsche troopen blijven in China.
Stabiliteit der regeering
nog onzeker.
De „Evening Standard" deelt uit offi-
cieele bron mede, dat sir Miles Lampson,
de Britsche gezant in China, niet in staat
is te verklaren of de nationalistische re
geling voldoende stabiliteit heeft verkre
gen om het terugtrekken der Engelschc
tioepcn uit China te rechtvaardigen. Het
kabinet heeft daarom besloten, de Ei>
gelsche troepenmacht in China op de
noodzakelijk geachte sterkte te handha-
von, hoewel naar een geleidelijke vermin-
doring, voor zoover de omstandigheden
dat mogelijk maken, wordt gestreefd.
LITAUEN.
De Wilna-treurc'ag.
Naar aanleiding van den 8sten terug
keer van den dag, waarop het Wilnagebied
door Polen werd ingelijfd, hebben Dins
dag in geheel Litaucn plechtigheden plaats
gehad, die door godsdienstoefeningen in
de kerken werden voorafgegaan.
Den in de hoofdstad van Litauen gehou
den kerkdienst woonden do president en
het geheele kabinet bij.
In de straten, der stad werden inzame
lingen ten bate van het Wilnafonds ge
houden.
Het hoogtepunt van de demonstraties
werd gevormd door een ceremonie voor
hef- oorlogsmuseum bij h*t vrijheidsmonu-
r.ieut. Smetona hield b'j die gelegenheid
een rode, waarin hij het Wilnagebied her
dacht en opwekte tot eensgezind streven
naar herkrijging van het gebied.
Tenslotte werden openbare lezingen ge
houden, waarbij o. a. de minister-president
Woldcroaras «-.is spreker optrad. Hij brak
een lans voor herkrijging van liet Wilna
gebied langs vredelie\enden weg.
AMEföKA.
Ca sI»Tjd oid resident*-
Hoover behoudt dc leiding.
Op de door het tijdschrift „Literary
Digest" onder 19 millicea kiezers uitge
schreven proefetemming voor het presi
dentschap der Vercenigde Staten zijn tot.
dusverre twee millioen antwoorden bi:v
nengekomer. Y/el is waar schijnt de c&ndi-
daat der democraten, Smith, den voor
sprong van den republikeinschen eandi-
daat Hoover, te doen slinken, doch Hoo
ver heeft desondanks nog altijd de leiding
met 68 pet. van alle uitgebrachte stemmen.
Men verwacht evenwel, dat zoodra meer
antwoorden uit New York ca uit de Zui
delijke Staten ontvangen zijn, dit cijfer
zal verminderen. Wanneer men dc stem
ming in dc drie grootste steden, nl. Chica
go, Philadelphia en New York, afzonder
lijk beschouwt, dan levert deze een kleine
meerderheid op voor Smith. Bijna do helft
dergenen, die op hem geste;r I hebben, zijn
voormalige republikeinen; Hoover's kie-
■zers besteen daarentegen voor 23 ;t, uit
voormalige democraten, voornamelijk in
Alabama, Arkansas, Georgia, Louisiana en
Texas.
VAN HET VATIC AAN.'
Weer een nieuwe encycliek?
Over de betrekkingen van het
V a t i c a a n met d c Staten?
Men schrijft uit Rome aan de „M b.":
Slechts als een nog zeer onzeker ge
rucht vermelden wc.'dat er sprake van is,
dat er binnenkort een nieuwe encycliek
;:a! verschijnen, waarin de betrekkingen
uer Kerk tot de verschillende staten zou
den worden behandeld en ook de toestan
den in Mexico aa n een onderzoek en
veroordeeling onderworpen zouden wor
den.
R. K. V/crkliedenbor.d,
Het program 1 9 2 9 der
R. K. Staats'part ij.
In den loop der vorige week belegde het
R. K. We.kiiedc ".verbond eene buitenge
wone r bondsvergadering, vooral gewijd
r.an de bespreking van het concept-pro
gram l&i'J der R. Iv. Staatspartij.
In die vergadering we.dei verschillende
v.cnschen Lonbaar gemaakt, welke het
»e. dor r tuur rader' zou overwegen en.
uesgev -• miit, langs een daarvoor ""hik
ten weg en in den meest ges-hikten vorm
ter kermis brengen van het Bestuur der
R. Iv. Staatspartij.
Het Verbondsbestuur heeft de kenbaar
gemaakte wensehen gLi.eien besproken en
besloten te ach is.-.-ir "Ui de Staatspartij
anhangig te maken de volgende amen-
ementcn
a. Aan punt 3 van hoofdstuk II toe te
\ocgen: Bevordering van het Nijvemeids-
onderwijs, o.m. door opheffing van het
Stopwetje.
b. Punt 8 van hoofdstuk III te wijzigen
als volgt:
Verbetering der salariecring van het
Rijkspersoneel door herziening van het
Bezoldigingsbesluit en de overige salaris-
regelingen.
c. Punt 3 van hoofdstuk YII te wijzigen
in:
Toezicht op het bank-, alsmede op het
kartel- en trustv.ezon.
cl. Punt 6 van hociustuk X tc lezen als
volgt:
Doorvoering van de Arbeidswet 1919 en
toepassing harer normen voor het Spoor-
en Tramwegpersoneel, en uitbreiuing, voor
zoover daarvoor noodig, van de Arbeids
inspectie.
c. Aan hoofdstuk X toevoegen de vol
gende punten:
V/eriolijke regeling van vacantio voor
alle arbeiders en. bedienden. Meer afdoen
de ouderdomsverzekcring voor arbeiders
en bedienden.
f. Aan het program taevoegen een nieuw
hoofdstuk, bevattende de volgende pun-
ton:
1 .Ruimere uitvoering der Woningwet,
in dezen zin, dat niet .-'leen Rijksvoor
schotten worden verleend voor krot-oprui
ming", maar eveneens ter voorziening in de
behoefte aan behoorlijke arbeiderswonin
gen.
2. Speciale zorg voor de huisvesting der
grootc gezinnon.
3. Be vordering van het verkrijgen eener
eigen woning, o.m. c'.oor het verruimen van
de Landarbeiderswct.
In de Verbondsvergadering, bovenbe
doeld, was voorts gepleit voor wettelijke
verplichting tot het ontvangen van ...j-
verheidsonderwijs voor de daarvoor in
aanmerking komende jeugdige personen.
Ofschoon deze gedachte syrapathiok ge
zind, achtte het Verbondsbestuur den tijd
voor ccne wettelijke verplichting in uezen
geest uog niet ïiip.
Het Ver bon dsbestuur besloet vjoïI.-:, iu
verband met dc, eerccktvuaiJigrdc oatevic-
-h»oheVl c'er vcl>iu',en. n.a. over het nog
niet uitvoeren der bepalingen van de Ar
beidswet 1919, zeer sgcc'-vl or. -r dc aan
dacht der Staatspartij te deen brengen,
dat de bedienden ten vo"o deelachtig
moeten zijn aan do sociale maatregelen,
die in het belang van rile werknemers zijn
of zullen worden genomen.
De verbetering der ambtenaarssalarissen.
Zes millioen beschikbaar?
Men weet, dat voor do verbetering der
ambtenaarssalarissen en voer vlugger op
schieten met de Zuiderzeewerken samen
acht millioen beschikbaar is.
Hoeveel elk van beide krijgt wist men
niet en weet men nog niet.
In tusschen heeft de „Tel." vertelt, dat
de ambtenaren slechts 8 ton zouden krij
gen.
De anti-rev. „Rotterdammer", die in be
voegde kringen heeft geïnformeerd, noemt
het be "icht van de „Tel." „kletspraat" en
zegt verder geen core-eet cüfer tc kunn. a
noemen, dus niet prcies te weien. cf l et
vijf of zeven millioen is. Missehen i v
wel tusschen in.
Het Kamerlid van Rijzewijk.
Ten aanzien van het bericht in e Vele
bladen als zou o.a. ook de heer J. van
Rij/.ewijk te Tilburg zich voor de volgende
zittingoeriodb niet meer besri.i b?ar stel
len voor een mandaat van de Tweede Ka
mer, verneemt het „Hsgz." uit' de meest
.betrouwbare bron, dat het bericht voor wat
oen heer Van Rijzewijk betreft ten r -t.-
male onjuist is.
Het ontwerp-drankwet.
„Ons Belang", het orgaan van den Ned.
Bond van IvcfiLliuis-, Rest au. 'ith i.ders
en Slijters, waarvan de heer Abr. Staal
man, het Tweede Kame.iid en lid van do
commissie van voorbereiding uit de Kamer
voor dit ontwerp, de redactie voert, schrijft
In het begin der vorige week heelt de
minister van arbeid, handel en nijverheid
aan de commissie van voorbereiding in de
Tweede Kamer terzake van het drankwet-
ontwerp zijn antwoord op het vei si" g der
conjmissie doen geworden. Het staal ons
niet vrij iets omtrent, den inhoud van dit
stuk mee te deelen. IIoc de verdere behan
deling van het wetsontwerp zal looj en, is
nog niet bekend. Er kan nog mondeling
overleg plaats vinden tusschen commissie
en minister; en het is dus heel goed mo
gelijk, dat er nog vrij wat tijd verloopt al
vorens van openbare behandeling var. het
wetsontwerp sprake zal kunnen zijn.
Spoorwegpersoneel.
De bespreking tusschen de directie der
Ncderl. Spoorwegen cn den personeelraad
over het verzoek om toekenning van een
uitkoering aan het personeel van een
halve maand loon met een minimum van
f 70.—, zal plaats hebben op Dinsdag 3C
October.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Het anti-clericaal offensief in Frankrijk.
Een nieuwe Pauselijke encycliek te ver
wachten?
De Zeppelin neemt een Zuidelijken koers
over Gibraltar, wegens de wecr.omstandig-
heden. (Lucbtv., 3o blad en Telegrammen).
Bij con petroleumbrand in Birma kwa
men 65 personen om het leven. (Buiten!.
Berichten, 3e blad).
Het aantal slachtoffers van de bouw
ramp le Praag bedraagt circa 50. (Tele-
g
BINNENLAND.
De opening van het Psycbopaten-asyl.
(le blad).
Overleden is de heer A. B. Vermeulen,
oud-burgemeester van Noordwijkerhout.
(le blad).
Onze Geïllustreerde pagina
De photopagina geeft o.m. photo's van:
tir.rc?'»',"<>C3 b:j Sitta.d: de brug over rlo
Eendracht; ongeval te Huizen; twee jubi
larissen te Leiden.
Meppol benadeeld voor 39 mille.
Hot totaal dor bedragen, ontvreemd ton
nadeele van de gemeente Meppel dooi
den voorraaligen secretaris in de jaren
1918—19.18, bedraagt blijkens i'rport
van het verificatieburcnu der Vereeniging
van Led. Gemeenten 39.349.70 1 .«li
bedoeld rapport wordt gooonotateervt.al
de burgem' ester herhaalde me'.en hande
lingen heeft gepleegd, uic in strijd *-~:ei
met do gemeentewet, terwijl den ontvan
ger, den heer G. H. onachtzaamheid cn ge
mis aan verantwoordelijkheidsgevoel .o.clt
vein.eten. Ook de directeur de? gasf-briek
heeft niet voldoende acht gerdagen op be
doeld artikel. Verder wijst het rapport er
o. a. op, dat twee raadsleden in den dis-
tributietijcl in loondienst geweest zijn
de gemeente, en dat zji. zulks in strijd met
art. 23 der gemeen1 e--'. -riet als raadslid
zijn afgetreden. «Tel.
VOETBAL.
Bestuursverkiezing N. V. B.
De uitslag van dc gehouden verkiezing
voor twee bestuursleden van don N. V. B.
is als volgt: c'e lieer J. Moorman 1420 stem
men dr D. J. van Prooycn 1353 st., dr. J.
Hoilweg 820 st., J. Godschalk 213 st., A. A.
Joha 174 st., zoodat he-kozen is dr. van
Prooyon en gekozen de heer Moorman.
Zijn vrouw iret een reladen revolver
bedreigd.
De straf van vier tot een jaar
teruggebracht.
Het Gerechtshof te Amsterdam heeft
he 'cn nricst ge r n in de zaak van den
28-ja rigon mzgrz'jnmeester, D. A. v. d. B.,
die in hooger beroep had terechtgestaan
te" anke van poging tot doodslag.
Verdachte, die door zijn vrouw, met .e
hij voortdurend in onmin leefde, vei!, ten
was, had zich op 3 Mei 1.1. naar <V .|>ig
van zijn schoonouders be,""even. H',1 .rof
daar zijn vr.- uw met nog zeven a Icro
a'Cigc
1 met I
or arm zij
to gaan, had verd.
mm me
can gmrrVn revolver op zun vrouw ge
richt tot schieten kwam het echter niot;
volgens verd. omdat hij plolse'ing roede-
lijden met de vrouw had gekregen, vol
gens^ zijn schoonmoeder cn een kennis,
verhinderd en hem de kamer uitgewerkt
hadde".
De Rechtbank had verd. op T8 Juni 1.1.
vege s poging tot doodsleg ver Wld
tot vier ;car gevangenisstraf.
Het Hof heeft het vonnis der rechtbank
o. nictig'd en, op nieuw rechtdoende v. d.
B. terzake van bedreiging met een mis-
if, teocn het leven cc-i'-' t, ve o '"eld
tot ecu gevangenisstraf.