BUITENLAND BINNENLAND. 19e Jaargang MAANDAG 17 SEP 5978 Of ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per ■weck. f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per weck. f2.G9 per kwartaal Franco por poetf2.95 per kwartaal Hot Geïllustreerd Zondagsblad is voor de A bonne's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bjj voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeolingon wordt liet dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. ONS NIEUW GEBOUW De bouw van ons nieuwe huis aan de Papengracht maakt de laatste dagen snelle ■vorderingen Intusschen is men begonnen met het- plaatsen van de groote pers, waarvoor on geveer een maand noodig is. Wij verwach ten, dat over twee weken onze courant weer op de eigen drukkerij kan worden ge drukt. Dit beteekent, dat wij onze buiteneditie dan later zullen kunnen afdrukken dan nu en dus weer meer nieuws zullen kunnen opnemen, natuurlijk zij we er dan nog niet. Elke vergelijking gaat mank, en ook die wij maken, als wij de pers op een drukkerij vergelijken met het dak op een huis. Men heeft niets aan een huis als het dak niet in orde is. De pers, waarop „De Leid- sche Courant" zal worden gedrukt, is van uitstekende kwaliteit en is, in vergelij king met die van voor den brand, hoewel deze ook heel goed functioneerde, werke lijk oen beteekenende verbetering voor onze courant. Wij zullen later voor onzo lezers uiteen zetten, waarom. Als wij onze manke vergelijking mogen doorzetten, dan zouden wij verder willen zeggen, dat, gelijk een goed dak veel van zijn nuttigheid verliest, als de fun damenten en de muren van het huis niet sterk zijn, de pers op een couranten-druk kerij dan eerst haar volle nuttigheid naar buiten kan openbaren, als in orde is de zet terij, waar de courant in elkaar wordt ge zet, voordat hij naar de pers gaat. Men weet, dat wij nu op de Hoogewoord een tijdelijke drukkerij hebben, waarin op de zetterij 't kon niet anders lang niet zoo doelmatig voor onze courant wordt ge produceerd, als op die in ons gebouw van vóór den brand. Er staan b.v. drie zetma chines in plaats van vijf. Op onze nieuwe zetterij nu zullen zes zetmachines dage- lijks functioneeren opdat de courant 'zoo actueel mogelijk zal zijn. Wij mogen ver wachten, dat ook de zetterij vrij spoedig nadat de pers gereed is, in orde zal zijn ge- bracht. En dan zijn we er! Wij willen nu ook wel 'ns zeggen, dat de maanden, die sedert den brand in De cember zijn verloopen, ons, behalve veel moeielijkheden, een reden van groote dank baarheid en blijdschap lfcbben geschonken. En deze reden is gelegen in het verschijn sel, dat ons abonnementental vrijwel met normale snelheid de snelheid van vóór dien brand is gestegen! Wij schrijven dit toe, eerstens aan het feit-, dat er door allen, die daartoe in staat waren en wij denken hierbij niet op de laatste plaats aan het technisch personeel met toewijding gewerkt is, om, over de bestaande moeielijkheden heen, de courant op peil te houden. Maar die moeielijkheden konden niet allen worden overwonnen zij hebben toch 't kon met anders haar stempel gezet op den inhoud onzer cou rant. En, dat des ondanks geen abonné's bedankten, maar daarentegen het aantal abonnés is gestegen, dat juist schenkt ons dankbaarheid en blijdschap Hieruit besluiten wij voor ons zelf niet dat wij cr niet iederen dag en ieder uur van 'n werkdag naar zouden moeten b 1 ij v e n streven, ook als wij ons nieuwe gebouw hebben betrokken om onze courant te vervolmakenmaar wij mogen er toch wel uit besluiten, dat de Katholieken in Leiden en omgeving over hun Katholiek dagblad met ontevreden zijn De rijd is er nog niet, om onzen dank te brengen, aan hen, die ons geholpen heb ben, om de moeielijke maanden „door" tc komen want die moeielijke maanden zijn nog niet geëindigd, al licht een betere toekomst aan. Wij willen besluiten met den w jnsch, dat God den arbeid zegene en ons nieuw gebouw aan de Papegracht spoe dig zal kunnen worden betrokken VOLKENBOND. DE RIJNLANDONTRUIMING. Een principieel accoord. Over de vorming van twee. commissies. Gistermorgen had te Genève een bij eenkomst plaats van de vertegenwoordi gers der zes mogendheden, welke betrok ken zijn bij een eventueele ontruiming van het Rijnland. De bespreking duurde van halfelf tot halftwee 's middags en had plaats in het verblijf der Britsche delega tie, onder voorzitterschap van lord Cushen dun. Het communiqué omtrent de besprekin gen betreffende het Rijnland verklaart, dat overeenstemming is verkregen lo. in zake het openen van. officieele onderhan delingen over het door Müller gedane ver zoek om vervroegde ontruiming; 2o. over de noodzakelijkheid eener volledige en de finitieve regeling van het vraagstuk der schadeloosstelling en over de vorming, ter bereiking van dit doel, van een commissie van financieele deskundigen, aangewezen door de zes regeeringen; 3o. omtrent het beginsel der vorming eener vaststellings- en verzoeningscommissie, welker werk wijze, doel en duur het onderwerp zullen 'uitmaken van onderhandelingen tusschen de regeeringen. Hermann Müller is in den loop van den avond naar Berlijn teruggekeerd. Briand blijft echter nog te Genève. DE ONTWAPENINGSCOMMISSIE. De wapenfabricage. Bijna algemeen stilzwijgen over de openbaarheid. De derde commissie heeft Zaterdag de kwestie der wapenfabricage behandeld. De hoop, die professor Rutgers drie we ken geleden had uitgesproken in de spe ciale commissie voor de wapenfabricage n.l. dat in de volkenbondsvergadering zulke krachtige protesten zouden opgaan legen de geringe publiciteit, die het ont- werp-conventie heeft voorzien, is helaas niet vervuld. Zulke krachtige pleidooien als professor Rutgers in de comraissie-Bernstorff ten gunste van zoo groot mogelijke openbaar heid gehouden heeft, hebben wij niet ver nomen. De Nederlandsclie gedelegeerde in deze commissie Jhr. Loudon lieeft het stilzwij gen bewaard en alleen de gedelegeerde Aan Salvador Querrero, is krachtig voor het standpunt der minderheden in de com- missie-Bernstorff opgekomen. In het^ algemeen heeft het debat van Zaterdag niet den minsten vooruitgang gebracht. Alleen heeft de Engelsche ge- de'egcerde thans medegedeeld, dat Enge land cr niet langer bezwaar tegen maakt, dat de conventie ook van toepassing is op alles wat de luchtvloot betreft. Met betrekking tot de openbaarheids verplichtingen hebben de groote mogend heden echter geenerlei concessies gedaan. Een redactiecommissie is benoemd om Maandag een voor de volkenbondsverga- dering bestemd rapport aan de. commissie voor te leggen. Bezuininging. De critiek op het internationaal a r b e i d s- bure a,u. Zaterdagmorgen is in "de vierdo com missie een hevige strijd ontbrand over liet budget van liet internationaal ar beidsbureau welk budget door de groote bezuinigers, den Noor Hambro en den Zwitser Rappard, op heftige wijze werd aangevallen. Twee kwesties werden naar voren gebracht: in de eerste plaats de verhouding tusschen arbeidsbureau en volkenbonds-secretaviaat, in de tweede plaats de gelijkstelling van het personeel van het arbeidsbureau met dat van het volkenbonds-secretariaat. Dc eerste Kwestie Kwam in bespreking naar aanleiding van den strijd over het houden der twee conferenties, de gewone tunferentie en de maritieme conferentie in 1929. Het geval wil, dat deze twee conferen ties om bepaalde redenen niet vlak achter elkander, doch met tusscnenruimte van ongeveer drie maanden plaats vinden, zoo als de beheersraad van het arbeidsbureau na lange discussies eenstemmig besloot. Dc Engelsche gedelegeerde kwam echter thans verklaren, dat hij vanwege de be zuiniging deze twee conferenties vlak ach ter elkaar wilde zien houden. Thomas verklaarde hierop, dat hij, wanneer in den beheersraad en in de vierde commissie van de volkenbondsver- gadering dc regeerings gedelegeerden een verschillende meening uitspraken, niet wist, waar Ivj zich aan moest houden. Dc Noor Hambro zeide, dat hij gaarne den Noorschen rcgeeiingsvertegenwoordi- ger in den beheersraad op het altaar der bezuiniging opofferde en, dat de beheers raad geen definitief besluit zal mogen ne men, en afhankelijk zou moeten zijn van de volkenbondsvergadering voor de aanne ming van het budget. Thomas werd hierop hevig verontwaar digd en wees op de arbeiders, welke een groot aandeel hebben in het werk van het arbeidsbureau, en die, wanneer men deze procedure toepaste geheel afhankelijk werden van personen, die.met het arbeids-i bureau weinig hadden uit tc staan (ver schillende gedelegeerden van de vierde commissie zijn niet in den beheersraad vertegenwoordigd). De discussies duurden vier uur lang en eindelijk ging men in een opgewonden stemming uiteen zonder nog een beslis sing te hebben genomen. BELGIE. Amnestie-wet in België. Borms valt er niet onder. Het Belgische kabinet is tot overeenstem ming gekomen over liet wetsvoorstel tot amnestie-verleening. dat morgen bij de Ka mer zal worden ingediend. Het voorstel trekt de veroordeelingen niet in, doch be paalt zich er toe te verklaren, dat alle straf fen van niet meer dan tien jaar gevangenis straf of dwangarbeid, bij verstek of na ver hoor geveld, verjaard zijn. Wat de bij ver stek gevelde vonnissen van meer dan tien jaar belieft, zal de rechtbank te beslissen hebben. De verjaring der verstekvonnissen brengt mede, dat tegen deze geen hooger beroep meer mogelijk is. Deze veroordeelden blij ven dus uitgesloten van het kiesrecht en an dere politieke rechten. Borms valt niet on der de bepaling dezer wet, doch wel onge veer 200 andere bij verstek veroordeelden. De andere veroordeelden hebben hun straf uitgezeten of hebben individueel gratie ge kregen. RUSLAND. Een noodtyïst van Trotzkl. Aanslagen op zijn leven'! Volgens een bericht uit Moskou moet Trotzki er in zijn geslaagd, uit zijn verban ningsoord een bericht te laten toekomen aan Rakowsbi, die naar Astrakan aan de Kaspische Zee is verbannen. Trotzki vraagt daarin om hulp en zegt, dat de politie het er op aan legt, om. hem van het leven te berooven. Men heeft hem dagen lang zonder levensmiddelen gelaten en zelfs hebben roode gardisten van uit een hinderlaag op zijn huis geschoten. Toen de overheid te Moskou van deze voorvallen bennis kreeg, werd verklaard, dat deze gebeurtenissen op zichzelf staande gevallen zijn en er geen sprake van is, dat getracht zou worden Trotzki uit den weg te ruimen. Op 23 Augustus zijn nog 33 leden der op positie en vrienden van Trotzki in hechte nis genomen. MEXICO. DE KERKVERVOLGING. De „Prensa" meldt dat zekere generaal Leal zonder vorm van proces heeft laten doodschieten Ignacio Lambarri, vooraan staand ridder van Columbus te San Miguel Allenda (Guanajuato). SLUITING ZITTINGSJAAR ..STATEN-GENERAAL. Zaterdagmiddag ten 3 ure heeft de mi nister van binnenlandsche zaken en landbouw, mr. 'J. B. Kan, gekleed in het ministerieels! ambtscostuum en getooid mei de halslinten en sterren zijner Neder landsche en buitenlandsche hooge ordelee- kenen, in naam der Koningin het tegen woordige zittingsjaar der Statcn-Generaal gesloten verklaard. Naclnt dc vertegenwoordiger van H. M. ten Koninklijken Paleize in het Noordein- dc ontvangen was door den in ambtscos tuum geklceden hofmaarschalk der Konin gin, baron de Smeth, reed de minister even voor drie uur van het paleis af in een niet twee paarden bespannen galakoets, welke voorafgegaan en gevolgd werd door afdceiingen huzaren, naar liet Tweede Ka mergebouw, langs Noordeinde, Heulstraat, Kneuterdijk en Buitenhof. Aan den ingang van het Kamergebouw werden minister Kan de militaire eerbewij zen gebracht door een detachement mili taire politic troepen, waarna de commissie van in- en uitgeleide Z.Exc. naar de ver gaderzaal vergezelde. Slechts eenigc oogenblikken later ver liet de minister het gebouw weder en reed onder dezelfde eerbewijzen en langs den- zelfdcn weg, doch nu in omgekeerde volg orde, naar het paleis terug, waar baron de Smeth hem weder ontving. Zoow el nabij l.et Koninklijk paleis als op het Binnenhof waren cenige honderden kijklu8tigen van het ieder jaar terugkee- rende schouwspel getuigen. In de vergaderzaal waren aanwezig dc leden der Eerste Kamer, de heeren Steger, Diepenhorst, Gelderman, Hermans, Polak, de Vos van Steenwijk, Briët, v. d. Hoeven, v. d. Bergh, Fransen, Moltmaker, Lindeyer, de Gijselaar, Ossendorp, de Muralt, Ver kouteren, de Veer, v. Emden en Rink, en die der Tweede Kamer, de heeren Ruys dc Becrcnbrouck, Engels, Tilanus, v. Schaik, v. Rijckevorsel, v. Vuurcn, Vliegen, v. Gijn, Bulten, Kampschoër, Oud, Beumer, Arts, Langman, mej. Katz en mej. Meijer. De voorzitter der Eerste Kamer, in ge neraalsuniform, had op den voorzittersze tel plaats genomen. Tc kwart voor drie opende de voorzit ter dc vergadering en verzocht den griffier der Eerste Kamer voorlezing te doen van het K. B., waarbij de minister van binnen landsche zaken en landbouw gemachtigd wordt de zitting der Staten-Generaal in naam der Koningin te sluiten. Na do voorlezing benoemde de voorzitter in de commissie tot in- en uitgeleide van den minister de heeren Diepenhorst-, v. Yuuren, v. Schaik, Gelderman, van Gijn cn Tilanus. Te drie uur werd de minister van bin nenlandsche zaken en landbouw, mr. Kan, door genoemde commissie binnengeleid, waarna hij achter de regeeringstafel plaats nam en de sluitir.gsrede hield. Hare Majesteit dc Koningin heeft mij opgedragen de Zitting der Staten-Gene raal in Haren naam te sluiten. Het gemeen overleg door de Grondwet geboden, heeft ook in het af te sluiten zittingsjaar menige vrucht afgeworpen. Dank zij uwe medewerking, kon ondermeer een vermindering van belasting plaats vinden, die aan de volkswelvaart slechts ten goede kan komen. Dc Koningin heeft aan mij opgedragen U Haren dank tc betuigen voor Uwen ijver en Uwe toewijding aan 's Lands belang. In naam dor Koningin en daartoe door Haar gemachtigd, verklaar ik deze Zitting der Statcn-Generaal te zijn gesloten. Den minister wordt door dt Commissie uitgeleide gedaan. Nadat de Commissie in de vergaderzaal is teruggekeerd, sluit dc voorzitter de ver- eenigde vergadering. DE HAARLEMSCHE HANZE. De jaarvergadering. Woensdag 10 October zal de Bond van R. K. Vereenigingen van den Handeldrij vende» en Industrieelen Middenstand in lrct bisdom Haarlem in hotel „Het Gul den Vlies" to Alkmaar zijn ecn-en-twintig- ste jaarvergadering houden. Aan de definitieve agenda ontleenen we, dat de Zecreerw. lieer J. F. A. Bots zal worden geinstalleerd als geestelijk ad viseur van de Hanze. Hierna zal de Zeereerw. heer Bots een rede uitspreken, ter nagedachtenis aan den heer Chris Jansen, in leven directeur van het Centraal Hanze-burcau. Behalve liet uitbrengen van de jaarverslagen van secretaris en penningmeester, zullen mc- dedeelingen worden verstrekt over de in stellingen van de Hanze: a. de Informatie en Incassodiensten; b. de Glasverzekering c. het Fonds, Uitkeering bij Overlijden"; d. het Santosfonds. Voorts zal de secretaris van de Dioce sane Federatie van Wit-Gele Kruisver- eenigingen in liet bisdom Haarlem spre ken over de organisatie van het Wit-Gele Kruis. De Bondsbegrooting voor 1929 zal wor den vastgesteld en de verkiezing zal plaats hebben van twee leden van het hoofdbestuur, wegens periodiek aftreden, met name van de heeren C. J. G.Struycken Den Haag, cn E. J. M. Stumpel, Hoorn. Beide heeren stellen zich herkiesbaar. Verslagen van secretaris en pen ningmeester. Het verslag over 1927 van den secre taris /.al mondeling ter vergadering wor den uitgebracht. Aan het verslag van den penningmees ter ontleenen we het volgende: De winst- en verliesrekening sluit met een 27.050. De balansen per 31 December 1920 en 1927 sluiten resp. met 17.896.69 en 17.054.65. Dc Bondsbegrooting 1929 sluit, in in komsten en uitgaven, met een geraamd bedrag van 27.713.25. Het ledetital stijgt weer en bedraagt momenteel circa 5400. 1928 zal, naar het zich laat aanzien, een overschot opleveren, waarmee ten dcelc de tekorten van voorgaande jaren kun nen worden gedekt. Overigens geeft de begrooting geen aan leiding tot bijzondere toelichtingen. Voorstellen der afdeelingen. Voorstellen zijn ingekomen van de afdee lingen 's Heciei Lock/Heinkens/and, Rot terdam, Leiden Dordrecht, Wifrmond, Delft eu Alkmaar. 's Heerenhoek vraagt gratis versprei ding van de „R. K. Middenstander", om meer medeleven te verkrijgen. Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Een principieel accoord te Genève bereikt over de Rijnlandkwestie. De stormramp in Britsch West-lndië. Vol gens de laatste berichten beloopt het aan tal slachtoffers tusschen de 1000 en 2000. (Buitenlandsche Berichten en Telegram men). BINNENLAND. Een jougd-huldiging van Z. D. H. mgr. 1 Aengcnent te Haarlem. (1ste blad). De laatste van het viertal uitbrekers uit j dc Bijzondere Strafgevangenis te Scheve- ningen is gisteren in den Haag gepakt. (Gera. Berichten, 2de blad). De sedert Maart in verband met de Veendammer hypotheekbank-affaire ge zochte Liebermanr. is te Helsingfors gear resteerd. (1ste blad). De automobilisten-strijd tegen de tollen. (lste blad). Een vergadering van den R. K. Natio- nalen Bond van Waschindustrieelen, (lste blad). Het hoofdbestuur vindt het plan wel sympathiek, doch te kostbaar. De vraag is echter in onderzoek bij den Ned. R. K. Middenstandsbond om ten deele aan de verlangens tegemoet te komen. Rotterdam vraagt om de Centraio Raads vergaderingen later dan September te doen houden. Het hoofdbestuur wil gaarne medewer ken de vergadoringen in October te doen plaats hebben, daar September als vacan- tiemaand, ook minder geschikt geacht ■wordt. Do nfdccling Leiden stelt voor een com missie te benoemen tot algeheele reorga nisatie «Ier bondsfinanciën. Het. hoofdbestuur acht een speciale commissie niet noodig. Het blijfit ten op zichte van het vraagstuk der „concentra tie" diligent. Dordrecht en Warmond wcnschen con tributie-verlaging, waarop het hoofdbe stuur niet kan ingaan. Delft ziet gaarne, dat de Bond de stap pen steune tot afschaffing van de Zake lijke Belasting op het bedrijf. Het hoofdbestuur kan niet adviseeren tot steun, daar geenszins vaststaat, dat daarmee een middcnstandsbclang zou worden gediend. Het hoofdbestur adviseert voorta, de re sultaten van het onderzoek, dat in ver schillende plaatsen geschiedt, af te wachten. De afd. Alkmaar wil de eerstvolgende Centr. Raadsvergadering weer te Alk maar doen houden. Het hoofdbestuur wensclit gaarne de be slissing aan den Centralen Raad over te laten. Alkmaar wenscht voorts het in studie nemen van het voortwoekerende „afbeta lingssysteem". Het hoofdbestuur adviseert om een des betreffend rapport, dat binnenkort zal verschijnen, af te wachten. De winkelsluiting. Ten slotte is er van do afdeeling Alk maar liet volgende voorstel: Dc Centrale Raad dringo cr bij hot hoofdbestuur alsnog krachtig op aan te trachten het daarheen te leiden, dat het Ontwerp van Wet betreffende arbeidstij den voor winkels, en Winkelsluitingswet zoo worden gewijzigd, dat er op werkda gen geen wettelijke bepaling betreffende het uur van sluiten tot stand kome, even tueel het werktijdenbesluit worde inge voerd, los van de Winkelsluitingswet. De volgende toelichting wordt hierop gegeven Nadat de kleine middenstand meer en meer doordrongen is van do beteekenis van de voorgestelde wet op de winkel sluiting. verbonden aan het werktijden besluit, komt hem des te klaardervoor oogen, dat indien dit ontwerp tot wet wordt geproclameerd, daarmee ten hoog ste onbillijk worden bevoordeeld de groo- terc zaken, terwijl zij, die met het werk tijdenbesluit niets te maken hebben, be knot worden in hun natuurrecht op vrijen arbeid. Dit laatste geschiedt ter wille v.ui den kapitaalkrachtigen middenstand cn grootwerkgeversstand. Waar dc kleine middenstand juist door zijn uitgebieidheid (groot aantal) feitelijk kan gerekend worden te zijn de „kern" van den middenstand, gaat het niet aan om, tsn einde dc belangen der grooten te be hartigen, die kern te ontnemen „het recht op oig.-n vrijheid van arbeiden". Volg' ns dc meening der afd. Alkmaar zijn door het hoofdbestuur de belangen van de „kern" des middenstands in deze kwestie veel te licht gewogen en staat het

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1