,NNENLAND.
- VERMIST!
DE BLAD
DE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 6 SEPTEMBER 1928
to „PETRUS CANISIUS".
irvergadering te Utrecht.
Jfben gisteren een verslag ont-
Ei de „Msbd.". Gisteren heeft de
ien aanvulling of verbetering van
Jag gegeven, dat wij ons veroor-
-ier te doen volgen, om de belang-
DAban het gesprokene.
uiXvulling van het verslag, dat in
Sendblad is verschenen, diene nog,
DEp,'.i Prof- dr* J* Hoogveld bij enkcl-
Bpmming tot voorzitter werd ge
il-. laar de aftredende voorzitter, dr.
HcEffKoeverden, niet herkiesbaar was
jsor Hoogveld verklaarde de be-
[jJJUlljf gaarne aan te nemen, te meer
UUlllföiie eenige medc-candidaat even be-
afdoend verdwenen was wegens
tot bisschop.
^Ykendo erop dat dr .v. Koeverden
leniging met zijn raad zou blijven
i en deelde mede dat, volgens af-
I de leiding van deze vergadering
handen van den ouden voorzitter
[ven.
RKoeverden wees op het werk van
ere bestuursleden en vooral op dat
n secretaris, Rev. Dom. E. Bosman
1 ie Culemborg.
van het bestuur werd vervol-
'ïkozen kanunnik G. van Noort, oud-
lOÓStr ^raar te Warmond en pastoor te
''•dam en als geassumeerd lid prof.
Mplders, hoogleeraar aan het
öeminarie te Hoeven.
""Xior v. Hoort wordt practisch ter-
flllOjgestaan door Rev. Dom. Prein,
VNul* Culemborg, die de loopende fi-
ele zaken zal blijven afhandelen als
G meerd lid van het bestuur.
p verificatoren van de boeken over
endé £geloopen jaar werden benoemd de
iuJ>|kL prof. Frank van Rijsenburg en mr.
van W ij bergen van Utrecht.
„De leek en het socialisme".
flé lï in het vorig verslag ook de rede
Men tweeden inleider, die als plaats-
jiger van (den inmiddels Bisschop
MVVden) prof. Aengenent optrad, te
^^Enig werd weergegeven", volgt hier
Aiieuw overzicht van diens rede. Het
I Iwerp dat de heer Piet Kasteel be-
j blen moest, was „De leek en het sö-
I me". (Niet, zooals in het Verslag
I w: de Kerk en het socialisme).
spreker begon met op te merken,
OUWtp de vorige vergadering in de discus-
IDS'ïzegd was: men moet niet socialisme
S.D.A.P., noch Kerk en Katholieke
tii verwarren. Wij staan echter
iet practisch feit, aldus de spreker,
arische beweging en S.D.A.P. in
ld vrijwel identiek zijn door de ster-
iappij van het partijapparaat.
Jederlandsche Katholieken zijn over
.Jemeen wel sterk gehecht aan een
%ld politiek partijverband, doch zelfs
envoudige Katholiek vereenzelvigt
(rat grof genoemd wordt „de politiek"
j|e Kerk.
j zijn juist de socialisten die dat wel
voor hen is de Kerk eenvoudig een
;k machtsinstrument en zij verbrei-
^j^jdie suggestie. Onze vorige vergade-
was voor „Het Vclk" (8 September
en bewijs, „dat in „Petrus Canisius"
(politiek besef de overhand krijgt",
plad schreef, dat de pr.opaganda on-
protestanten slechts schade zou doen
coalitie en dat daarom onder de
gisten zou worden begonnen.
ei 4ien ,Het Volk" wist, wie nu deze
1 Pjndering bijwonen, aldus de inleider,
a" '?n we overmorgen een artikel, dat er
gewerkt is aan het herstel van de
- T tie. Aller oogen richtten zich naar
r sfio'lachenden mr .baron van Wijnbergen
pef r heerschte een oogenblik algemeene
- lijkheid in de vergadering.
Ri herinnerd te hebben aan Schaep-
:en u's lof voor hen, „die zonder onze
lanbstelijke levensbeschouwing te deelen,
atrf'erd hebben voor den Heer in de lots-
-Youretering van de arbeiders", zette de in-
e:sr de volgende stellingen op en werkte
;oopi| daar zijn voorbereidingstijd al zeer
vomJ geweest was improviseerend uit.
op Socialisme is eigenlijk de moderne
s ttechappij-theorie die gelooft en leert,
dat de exploitatie van de productie-goedo-
ren beter kan geschieden onder staatstoe
zicht dan door particuliere bezitters.
2. De Kerk meent, dat handhaving van
den particulieren eigendom blijvend nood
zakelijk is als grondslag voor een ordelij
ke samenleving. Zij meent, dat in den hui-
digen cultuurtoestand, deze blijvend-nood-
zakelijke grondslag zelfs niet voor een
oogenblik principieel en algemeen verwor
pen mag worden voor de, misschien zelfs
tijdelijke betere socialistische proeve.
3. Over geheel de wereld verzet de Kerk
zich tegen het socialisme; hoe dichter dit
laatste tot de overwinning nadert (b.v. in
zijn zuiver-Leninistische vorm) of hoo meer
aanhangers het krijgt (in zijn communisto-
socialistischen of revisionistischen vorm)
hoe sterker het in tegenstelling komt met
de Kerk.
4. Buiten de Kerk heeft het socialisme
geen ernstigen vijandhet heeft wel aller
lei punten van aanknooping met sectari-
sche, humanitaire en moderne stroomin
gen.
5. De practische aanraking tusschen Ka
tholicisme en socialisme geschiedt op gods
dienstig, maatschappelijk, zedelijk en staat
kundig terrein.
6. Op godsdienstig terrein draait de
kwestie vooral om het gezag, op maat
schappelijk terrein om het eigendomsrecht,
op zedelijk terrein om het familieleven, op
staatkundig terrein om de bevoegdheid
van den Staat.
7. Beschouwt men de strijdpunten aan
dachtig, dan ziet men onmiddellijk: hoe so
cialisme en Kerk bijna gesloten tegenover
elkaar staan en op hoeveel punten het so
cialisme de gevolgtrekking is uit, en sa
menhangt met door de Kerk veroordeelde
theorieën.
8. Omdat de vraagstukken ineengeseha-
keld zitten en de socialist ze practisch
maar van één kant beziet, is zijn positie
sterk. Hij beschouwt eenvoudig de maat
schappelijke verschijnselen, onderwerpt die
aan zijn critiek en komt tot een beslist-ne-
gatieve beslissing en hij geeft een 6>mpele
oplossing waarvan het goede wordt ver
wacht. Hij herleidt de gezagsvraag tot een
kwestie van macht.
9. De Katholiek staat in veel moeilijker
positiede gezagsvraag is voor hem al-be-
heerschend, maar zij is ingewikkeld in de
practische toepassing. Hij houdt het eigen
domsrecht vast, maar de eigendomsverhou
dingen blijken uiterst moeilijk te bepalen.
Op zedelijk terrein staan wij voor dezelf
de moeilijkheden en op staatkundig terrein
zijn ze legio, vooral ten gevolge van ons
dubbel-zijn: lid n.l. van Kerk en Staat, wier
verhouding op zich al zoo moeilijk te be
palen is.
De inleider ging dan over tot de bespre
king van het socialisme zooals het in Ne
derland georganiseerd staat in de S. D. A.
P. In 1898 2 Kamerleden, in 1928: 24; het
eindcijfer voor het financieel verslag voor
'28 werd vastgesteld op 115.000; er wa
ren op 31 Dec. '27 32.007 leden. De propa
ganda onder de vrouwen werd versterkt:
einde '22 waren er 9874 vrouwelijke leden,
einde '27: 13.502.
De spreker voegde er cijfers bij van het
Zuiden „dat voor de toekomst der moder
ne arbeidersbeweging als geheel van erai
nent belang is", volgens W. Drop in „Het
Volk" van 13 October '26.
De socialistische invloed gaat verder dan
de cijfers van de leden der partij doet ver
moeden; via de vakbeweging wordt ge
poogd de arbeiders socialist le maken. Die
pogingen worden vooral nagestreefd door
het aanstellen van bezoldigde (propagan
disten-bestuurders en de oprichting van
als propaganda-middel fungeerende bu
reaux voor arbeidsrecht.
De inleider besprak vervolgens een tien
tal punten die bij de socialisten niet ge
zien worden of waarop althans niet vol
doende de aandacht gevestigd wordt. Hij
heeft aan het slot natuurlijk niet met klem
gewaarschuwd tegen den aanwas van het
socialisme in ambtenaren- en universiteils-
kringen (daartegen helpen waarschuwingen
immers niet) maar de aandacht gewezen op
het feit van die uitbreiding waarvan een
sterke suggestie een beïnfluenceering kan
en zal uitgaan.
Vervolgens besprak de inleider een vijf
tal zaken die wel gezien worden en waar
op de socialisten sterk de aandacht vesti
gen.
Tenslotte besprak de heer Kasteel, met
verlof van den voorzitter, kort eenige van
onze fouten, die socialisten aangrijpen als
middelen ter verspreiding van hun stelsel.
Aan de gedachtenwisseling werd deelge
nomen door kapelaan Sicking (Tilburg) en
dr. Schmutzer uit Indië.
Niets meer aan de orde zijnde, sloot de
voorzitter de om twee uur geopende ver
gadering om ongeveer half vijf.
De gecombineerde commissie-vergadering
was 's ochtends half elf onder voorzitter
schap van dr. v. Koeverden begonnen.
MGR. DR. P0ELS.
Heden is Dr. Poels 12l/3 jaar Hoofdaal
moezenier van den Arbeid in het Bisdom
Boermond.
Een gedenkdag voor Katholiek Limburg
Wie kan beschrijven wat Dr. Poels voor
Limburg, en zeer inzonderheid voor Zuid-
Limburg, in die 127a jaar is geweest!
Arbeiders-organisatie, mijnwerkerebond,
volkstehuizen, woningbouw.... wij noemen
maar enkele punten uit vele, en hoe ont
zaglijk veel zeggen zij ons reeds
Op 31 Augustus heeft de Koningin aan
Dr. Poels andermaal een hooge onderschei
ding toegekend. Ridder, Officier, Comman-
deur.
Moge de ridderlijke krijgsman van het
Roomsche leger' in Limburg er nog jaren
lang de groote commandant van blijven!
„Ct/r."
Universiteit van Amsterdam
De eer e-p romotie van den heer
F. M. W i b a u t.
De Senaat der Universiteit van Amster
dam zal op Maandag 17 September e.k., te
3 uur, in de aula der universiteit de open
bare vergadering houden, die bij de slui
ting van ieder academiejaar plaats vindt.
In die vergadering zal de rector magni
ficus prof. H. Burger, verslag geven van
de lotgevallen der universiteit in het afge-
loopen studiejaar; aan den heer F. M.
Wibaut het doctoraal honoris causa in de
handelswetenschappen verleenen; aan den
heer H. Riemens, 6tudent in de handels
wetenschappen aan de universiteit van
Amsterdam, het getuigschrift der eervolle
vermelding uitreiken, hem door zijn ant
woord op een prijsvraag toegekend; en
de rect-oraJe waardigheid overdragen aan
prof. dr. J. J. C. H. de Meyere.
Prof. F. Roels naar Amerika.
Voor het houden van een
zestigtal voordrachten.
Naar het „Ctr." verneemt, heeft Prof.
Dr. F. Roels, hoogleeraar aan de Univer
siteit te Utrecht een uitnoodiging ontvan
gen om aan de Amerikaansche Staatsuni
versiteiten van Minnesota, Wisconsin, Mi
ch-icon, Illinois, Missouri en Iowa een 60
voordrachten te kernen houden in den
loop van dit studie-jaar.
Prof. Roels heeft de uitnoodigmg aan
genomen en denkt in het voorjaar de reis
naar Amerika te aanvaarden.
Staking van tewerkgestelde werkloozen.
Goudsche werkloozen van
allen steun uitgesloten.
De twaalf Goudsche werkloozen, die bij
de ontginningswerken te Witte veen te
werk waren gesteld, hebben Maandag j.l.
heb werk neergelegd en zijn des avonds in
Gouda teruggekeerd.
De oorzaak van hun terugkeer is ...er
aan toe te schrijven, dat de gemeente ue
tegemoetkoming, welke zij aan de arbeiders
in verschillende opzichten verleende ook
wat betreft het weekloon heeft stop
gezet.
De arbeiders wisten, dat een en ander
slechts van tijdelijken aard was. n.l. gedu
rende twee weken. Toen nu Maandag het
tijdstip was aangebroken, dat de betreffen
de werkloozen, zonder die tegemoetkoming
meer te genieten, moesten arbeiden, zijn
zij in staking gegaan en hebben de terug
reis' naar Gouda aanvaard.
Gisterenmorgen heeft de wethouder voor
sociale aangelegenheden, de heer A. Heer
lens, met de bedoelde arbeiders een confe
rentie gehad, waarin het geval is bespro
ken.
Wethouder Heer kens heeft gisterenmid-
UIT DE RADIO-WERELD.
Programma's voor Vrijdag 7 September.
Hilversum, 1071 M.
10.0012.00 Jaarbeureconcert door het
Klingtrio.
12.302.00 Lunchmuziek door het TTrio
Verheij.
3.005.00 Jaarbeursconcert door het
Klingtrio.
5.307.15 Vooravondconcert door het
Omroep-orkest. Mevr. H. RuiineDubois,
viool.
7.157.45 Boekenpraatje door Johan do
Meester over: Kees van Bruggen*.1 „De
verlaten Man".
8.15 Aansluiting van het Kurhaus te
Schcveningen. Symphonieconcert door hot
Residentie-orkest a L v. Prof. Schneevoigt.
Huldigingsavond.
10.15 Persberichten.
10.30—11.30 Dansmuziek door Ted Staves
and his band uit het Casino te Scheve
ningen.
In de pauze en na afloop zingt Olive
Oarey, de Engelsche zanger.
H u i z e n, 340 M. N a 6 uur 1870 M.
1.302.30 Lunchmuziek door het Trio
Winkels. K.R.O.
4.005.00 Gramofoonmuziek. N.C.R.V.
5.006.45 Concert. Mej. A. Roelofe, mez
zo-sopraan. Mevr. K. Verhoeff—Torn,
pdano. M. Verhoeff, fluit. D. A. Voorthuy-
zen, viool. A. Post, declamatie.
6.007.00 Gramofoonmuziek. K.R.O.
7.30 V.P.R.O.-uitzending.
Daventry, 1600 M.
10.35 Kerkdienst.
12.20 Sonaten voor viool en piano.
12.50 Orgelconcert.
I.202.20 Orkeetconcert.
4.20 Orkestoancert.
5.20 Lezing.
5.35 Kinderuurtje.
6.20 Orkestconcert.
6.50 Nieuwsberichten.
7.05 Orkestconoert.
7.20 J^ezing: Seen on the sereen.
7.35 Sonaten voor 2 violen.
7.45 Historische voorlezing.
8.05 Concert. De militaire kapel en so
listen.
9.35 Lezing: The Princes of India.
9.50 Nieuwsberichten.
10.10 Duetten voor 2 piano's door Cl.
Pollard en is. Gray.
10.35 „Pride", of „Beginners please",
door Anonymus.
II.05 Een venraesing.
11.20—12.20 Dansmuziek.
,.R a d i o-P a r i s", 1750 M.
12.502.10 Orkostconcert.
4.05—5.05 Orkestconcejt.
8.50—11.20 Symphonieconcert. Daarna
fragmenten van „Mignon", opera van
Thomas.
Langenberg, 469 M
12.301.10 Mechanische muziek.
1.252.50 Orkestconcert.
6.05—6.50 Kamermuziek.
8.209.15 Concert door het Klein-Werog
orkest.
9.20 Clemens Brentano en zijn werken.
Daarna tot 12.20 Dansmuziek.
Königswusterhausen, 1250 M.
(Z e e s e n).
12.205.20 Lozingen.
5.206.20 Orkestconcert.
6.208.05 Lezingen.
8.50 „Florian Geyer", speciaal bewerkt
voor den omroep. Tragodie van Hauptmann
van den boerenoorlog.
Hamburg, 395 M.
4.35 Orkestoancert.
5.20 Orkeetconcert.
6.20 Concert.
7.20 Concert.
8.20 „Die Galoschen des Glücka", naar
het gelijknamige sprookje van Anderson.
Daarna tob 11.20 Cabaret.
Brussel, 509 M.
5.20 Gramofoonmuziek.
5.50 Triooonoert.
6.35 Vloamtche literatuur.
6.55 Trioconoort.
8.35 Orkestoancert.
10.35 Sluiten.
HET EUCHARISTISCH CONGRES.
Uitzending door de radio?
We lezen in de Kath. radiogids:
Door den bekenden ingenieur van del
Nederlandsche zendstations mr. White te
Hilversum zijn in do laatste weken ernsti
ge proeven genomen om het zendstafcioü
ran Sydney te ontvangen. Deze proeven
hebben echter niet het resultaat opgele
verd, dat verwacht werd. Sydney schijnt
niet aan de allerbeste eiechen voor korte-
golf-uitzonding te beantwoorden. Voor de
genen, die zich de moeite willen geven om
toch te luisteren, deelen wij het volgende
mede: Do hoer White zal 6, 7 en 8 Sep
tember 's nachts te 12.20 uur beproeven
Sydney voor de Nederlandsche luisteraar»
uit te zonden op 1870 M. Hij staat er ech
ter niet voor in, dat dezo uitzendingen vol
komen zullen slagen. In alle geval zal hij
den luisteraars geven wat mogelijk is.
RADIO-VLIEGLES.
In Amorika is het laatste snufje op les-
gebicd het vliegon loeren per radio.
Doze vlieglessen worden sedert enkele
weken iederon Woensdag door het station
van do General Electric Com., WGY (Scho-
nectady) uitgezonden cn hebben buitenge
woon veel succes. Zo worden gegeven doof
den zoon van Amorika's meest bekenden,
base-ball-speler Christy Mathowson.
Christy Jr. is ingenieur bij do Genoral
Eloctrio Co., en geeft zijn lessen in de
vliegkunst in dialoogvorm van de luoht uit.
dag van het Departement van Arbeid een
telegram ontvangen, waarin werd mcue^ -
deeld, dat de betreffende arbeiders van
eiken steun uitgesloten dienen te woruv i.
Hetgeen met deze ploeg is geschied zal,
naar wij vernemen, van geen invloed zijn
op het uitzenden van de tweede groep, op
a.v. Maandag.
Burgemeester van Rotterdam.
Naar het „Vad." verneemt, komt mr. P.
Droogleever Fortuyn, lid van de Tweede
Kamer, ernstig in aanmerking voor het
burgemeesterschap van Rotterdam.
Ex-Gouverneur Mr. Brantjes Officier van
Justitie.
Naar het „Hegz." uit Den Haag ver
neemt, zal mr. N. J. L. Brantjes, die als
gouverneur van Curasao is afgetreden en
30 Augustus dat gewest heeft verlaten, be
noemd worden tot officier van justitie bij
de arrondissements-rechtbank te Maas
tricht.
De heer Brantjes is reeds eerder bij de
rechterlijke macht werkzaam geweest; zoo
was hij indertijd substituut-officier van
justitie bij de rechtbank te Den Haag.
Inlichtingen aan Raadsleden.
B. en W. van Rotterdam hebben een
circulaire aan do hoofden van, dienst al
daar gericht, waarin ze dezen Jast govon
in verband met hetgeen onlangs bij oen
der diensten is voorgevallen, onder de aan-
d.xcht van do hoofden van de verschillende
dienstvakken te brengen, dut zij of hurt
ondergeschikten geenerloi inlichtingen^
hun dienst betrcffoude, aan raadsleden
mogen verstrekken, zonder hiermede hot
lid van hot collego, dat meer speciaal met
den betrokken tak van dienst belast is, in
kennie te 6tellen.
O.i. is het standpunt, dat B. en W. van
Rotterdam innemen, door de omstandig
heden noodzakelijk gemaakt.
Sterfte in den vischstand
Door hot voorkomen van een groene
zwam in do slooton en plassen onder Aals
meer is vergiftiging van het water veroor
zaakt, waardoor de visoh bij massa's sterft
en de toch al niet te beste vischstand met
vernietiging wordt bedreigd. Rijnland zou
door waterverversching nog veel kunnen
redden.
m
feuilleton.
U r het Duitsch van J. ARNEFELDT
>rsliBrfcaalc* door dac van Emden.
Ien'
n?°t, Zljn eige-n betrek"kelijk bescheiden
sften zou dit voldoende zijn geweest,
zijn zoon en dochter stelden lioogere
pn. Hij had ze zoo dikwijls met den
J©stigen rijkdom gepaaid, dat hij nu
|;Vlen moed had, hun den waren stand
HKaken te onthullen. Daarbij kwam, dat
Zucllt naar 8eld om het
li Eelf was ontwaakt en dat hij dc er-
g had opgedaan, hoe gemakkelijk en
f.otter kt men een mensck uit den weg
ruimen.
S vóór hij van Baldcnburg naar Ber-
ogisi^8 verhuisd, was er een plan bij hem
3an we^ks uitvoering hij met bijna
overleg en huivering
>t 2(rt j S.*eisebnatisheid begon te wer-
tteeds in den tijd toen hij nog in Bal-
^^irg woonde, had hij bij zijn bezoeken
^ïrlijn met Forberg, die familie en bo-
°ud schoolkameraad van hem
Cnj betrekkingen onderhouden. Hij
Vf-gehoord, welk een vertrouwen For-
de firma Graupner genoot. Uit
bil tegenover den vroegeren school-
jn beging Forberg de zwakheid, zich
Mfover hem op te beroemen, dat hij
i in-voor honderdduizenden aan waar-
had. Deze vergeeflijke ijdelheid
uj duur betalen.
Zoodra Gabler zich voor goed in Berlijn
had gevestigd, zorgde hij er voor, den
band met Forberg nauwer aan te halen en
zoo mogelijk ook de kinderen er toe te
brengen, vriendschap met elkaar te slui
ten. Dit laatste gelukte hem echter niet.
Juliane en Aurelia mochten elkaar niet,
terwijl Otto en Gustaaf evenmin punten
van aanraking konden vinden.
Daarentegen ging er bijna geen dag
voorbij dat de oude Forberg niet bij Ga
bler kwam. Het Nicolai-kirchhoflag juist
in zijn weg, als hij van do Gertroudten-
strasze uit zijn loop begon en Gabler ver
stond de kunst, het. hem aangenaam te
maken. In den kelder het keldertrapje
telde slechts enkele treden had hij een
klein laboratorium ingericht, waar hij al
lerlei liqueuren vervaardigde, waarvan hij
Forberg geregeld liet proeven. De looper,
die nooit een drinker was geweest, vond
het zoete goedje lekker, raakte er hoe
langer hoe meer aan gewend en liet zich
door Gabler af en toe verleiden, meer te
gebruiken dan hij verdragen kon. Het pas
te geheel in Gablers plan, dat men For
berg af en toe licht beschonken zag. Bo
vendien praatte deze in dien toestand zijn
mond voorbij en vertelde Gabler precies,
waar hij wezen moest en wat hij er had te
doen.
Behalve de drank was er nog een an
dere aanleiding voor Forberg om Gabler
dikwijls op te zoeken. Het was het perso
neel bij de firma Graupner van den hoog
ste tot den laagste nl. ten strengste verbo
den, zaken aan de beurs te doen. Hun
spaargelden of him vermogens werden, als
ze dat wenschten* in de zaak belegd, tegen
de gebruikelijke rente of er werden soliede
stukken voor gekocht. Zoo waren ook For-
berg's spaarduitjes op zijn tegoed ge
plaatst, tot deze het huis in Friedenau lief
bouwen on voor dat doel zijn deposito
opnam.
Na den aankoop bleef er echter wat
over en Gabler wist hem te bewogen,
daarmede te gaan speculeeren, zooals hij
dat zelf ook deed; hij bood zichzelf als
tusschenpersoon aan.
Hij speculeerde voorzichtig en met suc
ces. Om zijn „bedrijfs"-kapitaal te vergroo-
ten, nam Forberg zelfs hypotheek op zijn
huis en zoo was zijn kapitaaltje tot een
vrij aanzienlijk vermogen aangegroeid,
dat Gabler in zijn geldkist bewaarde. Zijn
vrouw en kinderen vertelde hij niets van
dit alles, want hij schaamde zich, hun te
bekennen, dat hij zich tot ongehoorzaam
heid aan zijn patroon had. laten verleiden.
Zoo kwam het, dat zij na zijn dood zich
vergeefs afvroegen, wat hun vader toch
met zijn geld gedaan had. Gabler wachtte
zich er wel voor, hen in te lichten.
De arme Forberg was reeds lang ter
dood veroordeeld. Alle voorbereidende
maatregelen waren getroffen en Gabler
wachtte slechts op een gunstige gelegen
heid om zijn afschuwelijk plan ten uitvoer
te brengen. Die gelegenheid had zich op
den bewusten ochtend in September voor
gedaan.
Aurelia was op reis, de oude Lore was
uitgegaan en Gabler had haar met opzet
nog eenige boodschappen opgedragen, die
haar lang zouden doen wegblijven, want
Forberg had hem den dag tevoren al ver
teld, dat hij den volgenden dag een groot
bedrag aan de bank moest halen.
Tegen Gabler's berekening in was For
berg gekomen, voor hij het geld had ont
vangen; een voorwendsel om hem opnieuw
binnen te lokken was echter spoedig ge
noeg gevonden. Hij verzocht hem, even
te informeeren, of heb aanbeveling ver
diende, bepaalde fondsen waarin beiden
speculeerden, van de hand te doen. De
looper vroeg inlichtingen en toen hij met
zijn boodschappen klaar was, vond hij het
in zijn eigen belang gewenscht hot resul
taat mede te deelen.
Gabler was erg blij mot de bekomen in
lichtingen en bood Forberg een kleine
hartversterking aan. Hij nam hem mee
naar het laboratorium en liet hem een
nieuw brouwsel proeven dc ongelukkige
dronk zich den dood. Gabler had in het
glaasje likeur een dosis cyaankali opge
lost.
Zoodra Forberg den geest had gegeven,
ontkleedde Gabler hem en begroef zijn
kleeren 's avonds in den kelder, die geen
vloerbedekking had. Het geld en de stuk
ken deed hij in zijn ijzeren kist, terwijl hij
de oude Lore voor een poos onschadelijk
maakte door in haar koffie, die in de keu
ken op het vuur stond, een sterk bedwel
mend middel te gieten.
Wel vermoedend, dat men Forberg ook
bij hem zou komen zoeken, deed hij den
geheelen dag zoo onschuldig mogelijk, ging
met opzet voor het open raam smakelijk
zitten eten en deed een meesterlijken zet
door onmiddellijk toe te geven, dat For
berg bij hem was geweest en zelf ijverig
aan de nasporingen deel te nemen. Nie
mand bad opgemerkt, dat de looper dien
dag tweemaal bij hem was geweest en zijd
huis slechts éénmaal verlaten had.
Des nachts voltooide hij zijn werk. Te
voren had hij reeds een vat gekocht, dab
hij in zijn laboratorium, waarvan hij den
sleutel steeds bij zich droeg, had verbor
gen. Nadat hij zich door een vermomming
als kruior hij had zich bovendien go
schminkt en een pruik opgozet onkon*
1 aar had gemaakt, reed hij don volgenden
dag zelf het vat naar het station en gaf
hot aan als een vat rnet chemicaliën, af
komstig van Dr. Helmich en bestemd voor
New-York.
Voor do twee honderd duizend Mark
aan contanten kocht hij bij tusschenpoozon
bij verschillende bankiers effecten; do ge
stolen aandoelen verborg hij onderaan in
zijn kist. Het zou verstandiger zijn go
wccst, zo te vernietigen en hij had ook
meerdermalen op het punt gestaan, dat to
doen, maar zijn geldzucht had hem er
van teruggehouden. Hij kon het niot van
zich vorkrijgen om een zoo groote geld
waarde aan de vlammen prijs to geven en
zoo werd door dezo noodlottige stukken
zijn euveldaad aan het licht gebracht.
Hoe gewetenloos Gabler ook mocht
zijn, toch zag hij er tegen op, dat zijn
dochter met den zoon van zijn slachtoffer
zou gaan trouwen. Daarom had hij, terecht
speculeerende op Aurelia's trots, haar in
gefluisterd, dat hij er zeker van was, dat
Forberg er met het geld van door was.
(Wordt vervolgd).
