buitenland? binnenland. 19e Jaargang. K DINSDAG 7 AUGUSTUS 1928 No 5944 Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling Voor Lelden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Gii ome Agenten 20 oent per week 12.60 per kwartaal Kanco per poet '2-95 P« kwartaal Het Geültistreerd Zondagsblad la voor de Abonné'e ver- kriigbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, by voor- pitta:taling. Afionderlyko nummer» 5 «t„ met Goflluatreerd poodagsblad 9 ct. Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMEFt 103003 POSTBUS No. 11 in n a—eaan OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTI Cowone advertentlén 3P cenl per r 9 3 Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het 3 dubbele ran het tarief berekend. s Kleine edvertentlën, van ten hoogste 80 woorden, Wtön betrekkingen wttrden aangeboden of gevraagd, huur en verv huur, koop en verkoop f0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. De leer en practijk der Katholieke Kerk De Katholieke Kerk ondervindt in haar leer en practijk bestrijding en felle bestrij ding. Dat weet ieder. Maar óók waardeering een waardee ring, die tot navolging noopt komend van velen, die buiten Haar staan, en gege ven, dikwijls althans, zonder dat men er zich klaar van bewust is. Zoo lezen wij b.v. in een artikel in „Het Volk", geschreven door den Leidschen so ciaal-democraat mr. v. Eek: In elk gezin kunnen de eigenschappen van gemeenschapszin en saamhoorig- heidsgcvoel aangekweekt worden, doch in het socialistisch gezin slechts kan dat geschieden met het oog op de bevorde ring van het socialisme. Een socialistisch gezin is echter onbestaanbaar, als niet man en vrouw beiden overtuigde socialis ten zijn. Is in .',Het Volk" niet herhaaldelijk de Kerk gehoond om haar maatregelen tegen het gemengde huwelijk?En wordt in bovenstaande regels nu niet het gemengde huwelijk afgekeurd, in hetzelfde socialis tisch dagblad? Wat de heer v. Eek aanvoert als nood zakelijk vereischte voor de vorming van een socialistisch gezin gelclt als algeineene regel in nog veel en vèèl sterkere mate voor de vorming van een katholiek gezin. Dat kan toch niemand tegenspreken En zoo mag men in de boven geciteerde woorden lezen een erkenning van de juist heid vap het katholieke inzicht in het ge mengd huwelijk. Een inzicht, dat door geestverwanten van den schrijver zoo her haaldelijk fel is bestookt geworden. Maar 't gebeurt meer, dat zij, die zich te genover de Katholieke Kerk blijven stéllen, de waarheid en juistheid gaan erkennen van een onderdeel in de leer en practijk der Kerk, dat zij langdurig hebben bestre den Kunnen wij niet herhaaldelijk klanken opvangen van velen, die o zoo heilrijk oor- deelen het boekenverbod der Kerk, het welk zij of hun geestverwanten lang als een uiting van bekrompenheid hebben ge brandmerkt? En hoe velen om nog een ander voor beeld te noemen laten eindelijk los de onhoudbare opvatting van de neutraliteit, de godsdienstloosheid in de opvoeding der kinderen, welke door de Katholieke Kerk altijd is veroordeeld geworden. Het gemengde huwelijk kan als derde voorbeeld worden aangehaald. Men behoeft zich over dit alles niet te verwonderen. Zelfs wie de bovennatuurlijke leiding in de Kerk ontkent zou toeh al tot nadenken moeten worden gebracht door het feit, dat de Kerk by haar wetten en maatregelen bij haar practijk, de ondervinding heeft der Historie van twintig eeuwen VOLKENBOND. Oe a.s. zitting van den Volkenbondsraad. De voorloopige agenda. De on 30 Augustus beginnende 51ste zitting van den volkenbondsraad zal door net J'msche raadslid geopend worden die deJ'JU ,£™ctie van nieuwen raadspresi- "ent ook de negende volkenbondsvergade- red» °Pi 3 ?e.P'ember met een openings- rede /.al inleiden. Op de voorloopige agenda staan 28 tiekè' t ,vaaroncler als belangrijkste poli- nister P, ee" nicuw rapport va" mi" stand ?eelaerls van Blokland over den 'en en iTtaSem ge" 'USSChe'1 P°" kwIstitT staan °-a- °P Je agenda de Geneef8 opnchtinS van het door de centraal 8 f^'-conventie voorziene van de a a 0 bureaude goedkeuring stituut v vau liet Eomeinsche in- wereldlef f"i pnvaatre0hL die van het de d„„ i mmstltuut te Bome en van iiiis.j. r 0 '"lernationale luchtvaartcom- schap van graaf Bemsdodfherkende'"p£ ciale commissie, die op 27 dezer voor een nieuwe zitting bijeenkomt, en den raad voorstellen moet doen voor het spoedig bijeenroepen eener internationale confe rentie voor do controle der bewapenings industrieën, vormt liet eenige punt der agenda, dat op het ontwapeningsprobleem betrekking heeft. De behandeling van dit probleem blijft voorloopig aan de volkcnbondsvergadering voorbehouden. De volkenbondsraad, die na de aanvullende verkiezingen voor de aftredende drie nict-pcrmancnte raadsle den reeds 25 September voor zijn zitting bijeenkomt, zal eerst in de tweede helft van September en op grond van de hou ding, die de volkenbondsvergadering zal aannemen, zich met het ontwapeningspro bleem bezighouden. Vermoedelijk zal ook de beslissing over het Poolsch-Litausch conflict eerst- in deze onder voorzitterschap van Chamberlain plaats hebbende zitting vallen. OEMENIE. Vierhonderd granaten ontploft. In munitie-opslagplaats bij Boekarest. In een aan den rand der stad Boeka rest -Mogen voormalig fort, dat thans als munitie-opslagplaats wordt gebruikt, zijn gisterenmiddag '100 granaten van zwaar kaliber met donderend geweld ontploft. De brand, die dientengevolge ontstond, kon eerst na geruiinen tijd gebluscht wor den, daar het blusschingswerk door de ontzettende hitte en gebrek aan water uitermate bemoeilijkt werd. Omtrent het lot van zes soldaten, die op het oogenblik der ontploffing bij het depot wacht hadden, is op het oogenblik nog niets bekend. JOEGO-SLAVIË. Raditoj' toestand ernstig. Zijn einde elk oogenblik v c r w a c h t. Op het historische St. Marcusplein te Zagreb is gisteren onder den blooten he mel een kerkelijke bidstonde gehouden, voor het herstel van den leider der Kroa tische boerenpartij, Stephan Ra-ditsj, waaraan het grootste deel der bevolking deelnam. De bladen te Zagreb noemen den toe stand van Baditsj zeer kritiek. Enkele zij ner familieleden zouden onder tranen hebben verklaard, dat- hij gisterenavond een ernstigen aanval van hartzwakte heeft gehad. Voorts lijdt de patiënt onder het slechte functionnecren der nieren, ter wijl tevens waterzucht en suikerziekte ge constateerd zijn. Baditsj' einde, zoo wordt gezegd, kan elk oogenblik worden ver wacht. In geval van zijn overlijden zou, naar de „Pravvda" betoogt, de politieke toe stand van Joegoslavië zeer duister wor den. De groole massa der Kroaten, zegt het blad, die vastgesloten achter haar lei ders staan, wacht slechts op een teeken voor het ontketenen van een politieke actie. Algemeen heerscht de opvatting, dat het overlijden van Baditsj den toe stand uitermate zou eompliceeren, waar bij de extremisten ongetwijfeld zijde zou den spinnen. De leiders der Kroatischeboerenpartij hebben een proclamatie tot de bevolking gericht om voorloopig van het houden van straatdemonstraties af te zien, omdat daardoor, naar in het manifest wordt ge zegd, de arbeid van „agents provocateurs" slechts vergemakkelijkt zou worden. Politieke moord te Zagreb. Een hoofdredacteur uit Belgrado doodgeschoten. De Belgradische journalist Bistovitsj en hoofdredacteur van „Unit" is gisternacht om 2 uur in de straten van Zagreb i er- moord. Eerst was hij met stokken aangevallen, waarna hij door een agent naar het hospi taal gebracht werd. Daar aangekomen na derde hem een individu en schoot negen ko gels uit een revolver op hem af. De agent en een voorbijganger werden gewond. Bistovitsj werd gedood. De moordenaar Oougnitsj verklaarde, dat hij de polemiek niet kon gedoogen, door Bistovitsj gevoerd in diens eamnagne tegen de Kroatische partij en in het bijzonder te gen Baditsj. GRIEKENLAND. Brutale bandieten. Vier politici ontvoerd. Vier politici, Candida ton voor de progres- sistische partij in Janina, zijn. toen zij temg keerden van een verkiezingstournée, nabij een brug op ongeveer 11 K.M. van Athene, door vijf met geweren gewapende bandie ten overvallen. De bandieten brachten den auto tot stilstand en voerden de inzittenden de bergen in. Twee der politici werden spoe dig vrijgelaten, ten einde een losgeld van een half millioen drachmen te halen voor dc bevrijding van de beide anderen. Te Athene en Janina is ontsteltenis ge- i wekt door dezer* brutalen overval. Het schijnt, dat de regeering het losgeld zal be talen, ten einde de twee gevangenen van een anders bijna wissen dood te redden, en dat zij eerst daarna de bandieten zal ach tervolgen. Daar de banken gesloten zijn, zal het geischte losgeld aan de verwanten der gevangenen worden verstrekt uit de kas van het belastingkantoor. Venizelos heeft zijn groote verontwaardi ging over den overval uitgesproken en zijn sympathie voor.de gevangenen. Hij beloofde alles te doen wat in zijn vermogen ligt om het bandietisme in Griekenland en speciaal in den Epirus, uit. te roeien. Zijn regeering kan thans, zeide hij, niet verantwoordelijk worden gesteld, daar deze eerst kort aan het bewind is. De vorige regeering evenwel heeft in het geheel geen pogingen gedaan om het bandietismc uit te roeien, verklaar de hij. MEXICO. DE MOORD OP OCREGON. De beschuldiging van ean kerkelijk complot mislukt. De pogingen der Mexicaansche regeering om te bewijzen, dat de moord op genera? 1 Obregon aan Roomsch-Katholieke activi teit moet worden toegeschreven, seint de bekende „Daily Express"-correspondent, Mason, zijn op een mislukking uitgeloopen. Men heeft alles gedaan om overtuigende bewijzen in handen te krijgen, dat Roomsch-Katholiek complot tegen Obregon was gesmeed, doch niets is naar voren ge bracht. waaruit blijkt, dat de moordenaar, Toral, door de kerkelijke autoriteiten werd gebruikt. Senor Juan Nieto, de procureur-generaal in deze zaak, verklaart: „Als wij Trejo ge pakt hebben, zullen wij den sleutel heb'. :i tot het complot om generaal Obregon te vermoorden. Trejo, die zich verborgen houdt, is de persoon, die Toral'de revolver gaf. Hij is een beambte van de Crom den Mexieaan- schen arbeide; sbond. <J.ie niet de "erinr connectie lieeft met dc Boomsch-Katliclirke Kerk. Een factor, die gunstig is voor de Katho lieken is het feite dat- de autoriteiten beslo ten hebben, den moordenaar openlijk te vonnissen. Dit is de eerste maal. sedert den tijd, dat. Mexico's anti-Roomschc poli tiek begonnen is. dat een onpnlijke venris- vclling onder zulke omstandigheden plaats had. Tot nu toe werden er geheime processen gevoerd. Het is reeds duidelijk, voor zoover de re sultaten van het voorloopig gerechtelijk onderzoek zulks uitwijzen, dat de openbare vonniswijzing niet alleen dc Katho'ieke Kerk van medeplichtigheid aan de misdaad za.1 vrijspreken, doch tevens den Mexicanen zal toonen, hoe gemakkelijk het voor de re geering is, beschuldigingen tegen de geeste lijkheid te lanceeren, en hoe anders de zaak wordt- wanneer openlijke bewijzen worden gevraagd. /AN HET VATICAAN. 's Pausen boodschap aan China. „E e n k o e n e politieke daad" De paus heeft, zooals reeds gemeld, aan zijn apostolischen vertegenwoordiger in China een boodschap gezonden voor het Chineesche volk. Deze boodschap is te Rome met groote belangstelling gelezen. Men is liet er over eens, dat de morecle en diplomatieke conse quenties van vérstrekkende.", aard kunnen z»jn en hel Vr.ticaan, dat altijd buitenge woon voorzichtig is geweest in zijn dip'oma- tie, heeft nu een belangrijken stap gedaan, meent-men, door alle speciale voorrechten op te geven, daar dc paus eenvoudig voor zijn missonarissen en voor de aanhangers der R. IC. Kerk de vrijheid en veiligheid van dc algemeen geldende wetten vraagt. Veilig mag worden aangenomen, dat de boodschap groote voldoening zal wekken bij de Chineesche nationalistische regeering De boodschap heeft de kwestie van een .ge regelde diplomatieke vertegenwoordiging van het Vaticaan in China weer op den voorgrond geplaatst, iets waartegen Frank rijk zich in het verleden altijd heeft verzet Verscheidene bladen spreken van een daa l van koenen moed en verondersteld wordt, dat deze wel niet zal zijn verricht zonder dat het Vaticaan te voren enkele Europee- sche mogendheden zooals Frankrijk cn En geland, daarover heeft gepolst. Enkele b'a- den vreezen. dat het Quirinaal evenwel niet geraadpleegd is cn de hoop, dat. de bood schap van den paus de weltige belangen van Italië in China niet schaden zal, is met vrees1'gemengd. HET HONGAARSCH BEZOEK. Een bijeenkomst in de Dierentuinzaal te 's-Gravenhage. Gistermiddag werd in dc groote dieren tuinzaal een bijeenkomst gehouden, waar in namens Hongarije officieel dank ge bracht is aan de pleegouders, die in dc laatste jaren Hongaarsche kinderen bij zich hebben genomen en hebben verzorgd. Zooals bekend is aartshertog Albrecht van Hongarije, de eere-voorzitter van do Kinderschutzliga in zijn land, vergezeld van den staatssecretaris van Hongarije, den heer Pettko Szandtner en mgr. J. Mes- zaros uit Boedapest naar Nederland geko men, om aan de dankbaarheid var. het Hongaars?be volk uiting te geven. Om half drie kwam dc aartshertog, ver gezeld van baron van Vrcdenbureh cn den Hongaarscher, gezant, den heer von Rud- naij, in den Dierentuin aan, waar verschil lende leden van comité's welke zich met de Hongaarsche kinderverzorging hadden belast, aan hen werden voorgesteld. Vervolgens begaf men zich naar de groo te zaal, waar reeds een groot aant il pleeg ouders en ook vele Hongaarsche kinderen bijeen gekomen waren. De aartshertog werd begroet met het Hongaarsche volkslied, door een Hon- gaarsch orkest ten gchoorc gebracht. Door een der dames werd hem vervolgens een ruiker bloemen met een lint in de Hon gaarsche kleuren aangeboden. Daarna speelde het orkest nog het Wil helmus waarna baron v. Vredenburch met een enkel woord de bijeenkomst opende. Vervolgens verkreeg Aartshertog Al- bracht het woord. Allereerst bood hij zijn verontschuldigingen aan dat hij de pleeg ouders,niet in hun eigen taal kon toespre ken en daarna voor het feit, dat dit sa menzijn op een zoo ongewoon uur plaats heeft. Gisteravond was de aartshertog ech ter de gast van H. M. de Koningin, zoodat er geen andere gelegenheid bestond. doen zoo vervolgde «or. i\i den oorlog, "Hongarije in g.orte ellende vas achtergebleven, was de Hollandsche Aici-n- actie de eerste lichtstraal in een di htcn nevel, welke ons omgeven had. Zwaar had Hongarije geleden en de armoede, welke er heer? o oio, laat zich r.'et be,.< -ijvcn. Pici gebukt- gir.gen dy TI on va? r-f-u* ouders, niet wetende hoe zij bint kin.'ere.i moesten verzorgen noch voor liét tegen woordige noch voor dc tnekoinsb Toen kwam-het aanbod uit Holland cn er brak een storm van vreugde los. In Jt'21 vertrok de ee"stc trein ra ar Holland. Een onvergetelijk gezicht was het: r.l die kin deren, met bleeke gezichten, slecht gekleed, onder zuchten en tranen afscheid nemende van hun familie. Hoe geheel anders Was het toen die kin deren terug kwamen. Allemaal waren zij goed gezond, met dikke wangen cn lachen de gezichten. Men herkende ze in Honga rije niet meer en kon-nauwelijks gelooven dat het dezelfde hinderen waren. De naa.stenl'ef'e van Holland is zoo groot geweest, dat hot z:ch daardoor een groot standbeeld heeft verschaft in de harten van velen. Het gebeurde heel dik wijls dat de kinderen moeilijker van hun pleegouders konden scheiden, dat van hun huis in Hongarije. Holland heeft oen voorbeeld gegeven van groot meegevoel en oprechte naasten liefde en daardoor de Hongaarsche ouders tot altijd blijvende dankbaarheid verplicht. In hel Xc 'c lands:h richtte de aartsher tog zich vervolgens tot de pleegouders en zeide: Dank, duizendmaal dank voor uw onvermoeide zorgen. Er zouden duizenden kindergraven meer zijn op onze kerkhoven als gij u niet over ens ontfermd hadt. Op de rede van den aartshertog volgde een langdurig appjaus. Daarna, was hel woord aan den Hon- gaarschen SUr.tsseiretarls Pcttko Szandt ner die namens dc Hongaarsche Regecring sprak. Ook deze spr. gaf uiting van zijn dank bar rheid jegens Holland, dat in den groot- s.en nood de jongste generatie vac Hon garije herberg,.c en hielp. Elke natie heeft zijn deugden cn zijn gebreken, zoo o-,r.le Ilongaaische. Maar toch geloof. s"r. niet, dat de fout der ondenkbaarheid gevonden zal worden en hij belooft aan HoMa.nl, d»l ook in de harten der kinderen bet gevoel van dankbaarheid geplant zal worden. aniens zijn regcering brengt spr, nog maals zijn hartelijke» donk. Met een „Leve Uwe natie en Uw schoon land" besloot spr. Daarna sprak Mgr. Mcszaros. Mgr vroeg wat wel het motief geweest kon zijn voor de groote naastenliefde van Holland. Mgr. meent, dat het ligt in dc liefde Gods. Dc •ware Christen heeft God lief uit g?hocl zQi hort cn deze liefde bewerkt ook dc naas tenliefde. Heeft Hongarije verdiend, wat gij voor ons gedaan hebt? zoo vraagt Mgr. Met oen rustig geweten kan Mgr. zoggen, dat Hongarije sinds duizend jaren zijn pli.'ht. tegenover de christenheid heeft vervuld. Op de grenzen der Westersche cultuur heeft het de beschaving verdedigd. Ons bloed is vergoten door de ruwe Ooster lingen, opdat dc christelijke naties rustig konden leven. W ij hebben de Europeesche cultuur tegen de invallen der heidenen verdedigd. In Hongarije zal men geen oude kerken vinden van vele eeuv.cn her. Toch heeft ons volk die wel gehad. Maar zij zijn Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Raditsj' toestand zou zeer ernstig zijn. 's Pausen boodschap aan China wordt een „koene politieke daad genoemd. BINNENLAND. Bezoek van de hooge Hongaarsche gas ten te 's Gravenhage (1ste blad). Nadere berichten over het noodweer fn het Zuiden van ons land (Gem. Berichten, 2de blad). LEIDEN. Brand in een vuurwerkfabriek (1ste blad). Onze Geïllustreerde pagina De photopagina geeft o.m.: photo's van: de Marathonrace het Haagsche bloemen corso een spoorwegongeluk in Duitsch- land. BODEGRAVEN. "WELEERW. PATER ALBERTUS GROENEVELD O. Carm., die heden zijn Eerste Plechtige H. Mis heeft opgedragen. verwoest bij de talrijke invallen uit het Oosten. Zoo is Hongarije een groote hulp vour de wereld geweest. En nu is Hongarije zelf geholpen," door dal Gij zijn kinderen hebt gevoed. Zoo heeft Holland een volk geholpen, dat zijn roeping sinds duizend jaren heeft vervuld. En uit naam van alle medebroeders in Hongarije brengt Mgr. hartelijk dank. De verschillende toespraken werden in het Duitsch gehouden en door prof. dr. Kallai vertaald. Prof. Kallai nam nu zelf het, woord om i it naam van zijn kerk do Hóngaarsch Protestantsche dank te brengen aan do Hollandsche ploegouders. Ais aan een der eersten onder hen denkt sur. aan wijlen Mevrouw van Vredenburch, die zooveel gedaan heeft voor het Hon gaarsche kind. Dan brengt spr. dank aan baron van Vredenburch, den president van liet Centraal Comité en aan zijn echtge noot c, die beiden den diep gevoelden dank voor hun toewijding verdiend hebben. Daarna rich'.te prof. Kallai zich tot de verschillende comités om deze éveneens te bedanken. Baron van Vredenburch sprak daarna een woord van dank voor dc ondervonden medewerking. Als is het nu in Hongarije veel beter, er kan toch nog veel geholpen worden. Hongarije kan zich verzekerd hou den van dc blijvende sympathie in Hol land. Spr. eindigde met „God bescherm e en zeg?ne Hongarije." Als tolk van liet Katholieke Haagsche Comité voerde vervolgens nog het woord de heer Hulsman, die o.m zeide, dat er onc'er de pleegouders dankbaarheid leeft voer het ia hun gestélde vertrouwen. Xad.-t de muziek nogmaals het Wilhel mus ten gehoor" had gobracht sprak dr. Dekkers in dc Hongaarsche taal nog en kele woorden en zeide, dat het slechts christenplicht was geweest, wat Nederland voor Hongarije had gedaan. Daarna begaf de aartshertog zich in de zaal om de jdeegouders, die op het oogen- biik nog een Hóngaarsch kind bij zich heb ben, de hand te drukken. Prof. Mi*. P. A. Diepenhorst Burgemeester van Rotterdam? Naar de „Tel." verneemt, wordt prof. mr. .P. A. Diepenhorst, hoogleeraar aan de Vrije (Universiteit te Amsterdam on lid van de Eerste Kauicr, genoemd als ernstig can-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1