UIT DE PERS.
Uit de Omgeving
WEEDE BLAD
„DE LEIDSCHE COURANT".
VRIJDAG 20 JULI 192Ö
HET SOCIALE WERK
VAN LEO XIII
Ot
^an een artikel van pater Albers S.J.
Hl i „De Tijd" geschreven naar aanleiding
inden 25sten sterfdag van Paus Leo XIII
HE het volgende ontleend:
In het jaar 1882 begint Leo XIII den
izen-arbeid ter verbetering der sociale
standen, voor het heil van werkgever
werknemer. Hij legt in dat jaar een
DEstelijhen grondslag in de hernieuwing
Her Derde Orde van Sint Francises. Daar-
volgt in 1885 een tweede fundament in
bul Immortale Dei over de Christelijke
„atkunde. Het jaar 1888 brengt de Con
nie Libcrtas over de ware vrijheid. Een
•de bul in 1890 begint met de beteeke-
volle woorden: Sapientiae Christianae
handelt over de verplichtingen van den
fistelijken staatsburger. Nu meende de
>rzichtige Opperherder te kunnen over-
Sïian tot zijn diepe studie over de Sociale
■^tuaestie, de beroemde bul Rerum Nova-
un, die verscheen in 1891.
dPTBlHefc geniale stuk is te bekend om er
1 er nog op terug te komen. Alleen willen
HF I er een logischen draad door halen. Het
fJtlogt een verweer tegen revolutie en
p/fi.iwenteling (Res Novae), en zoekt het
7 il der Kerk en het algemeen welzijn. De
FUte^emeene ramp, dat in het grootbedrijf
'i betrekkelijk aantal rijken het enorm
*'.ntal minder bedeelden een slavenjuk
Wt opgelegd, kan niet worden afgeweerd
[P3Lor het Socialisme. Want de berooving
,n den particulier ten gunste der Commu-
53 teit is een dwaasheid (inepta) en tevens
onrechtvaardigheid, omdat het privaat-
a^'efeit een recht der menschelijke natuur is.
e mensch is ouder dan de Communiteit
- j bad van den beginne af het privaatbe-
Het wordt dan ook beschermd door de
>ddelijke en civiele wetten. Door deze re-
eneering wordt het Socialisme in het hart
I#afraakt en kan dus- geen remedie zijn tegen
\|ten wantoestand der wereld.
Het hoofdremedie ligt in de religie. De
ijke wordt vermaand, dat de rijkdom het
treven naar het ware, eeuwige geluk niet
naegunstigfc, maar veeleer schaadt. De ar-
l*nen behoeven zich niet te schamen.
,!£aar ook de wantoestand zal zonder
Wigen twijfel verbeteren, indien men de
fork volgt, die tot de dugd aanspoort,
'e" De regeeringen hebben de verplichting
te beschermen, rijken en armen. Daar-
m moet het gezag tusschenbeide komen,
er onrust en opstand dreigt door: af-
BKeiding der werklieden, door overlegd
aken, door gebrek aan gelegenheid om
9 plichten der religie te vervullen, door
9 schending der zedelijkheid in de werk-
laatsen, door onbillijke lasten op den
arkman, door verhindering van een
lenschwaardig bestaan, door te zwaar en
ödragelijk werk.
Het zou kunnen gebeuren, dat het ge-
fg in gebreke blijft, en zoowel de werk-
9ver als de werknemer onbillijk worden
Bac.haad. Dan hebben beiden het recht
«un te zoeken in de vereeniging, echter
tet beleid en voorzichtigheid. Door de
-atste concessie vooral is de Bul Rerum
—ovarum beroemd geworden.
"Helaas, moest Leo het aanschouwen,
it zijn bedoelingen niet juist werden be-
Pepen. Toen nu een tienjarige ondervin-
Jng Hem geleerd had, dat in vele landen
I n heilzame lessen niet volledig in de
'actijk overgingen, deed Hij in 1901 de
rn.pSst belangrijke Constitutie Graves de
MIl m^IU over de christelijke democratie
^U|rschijnen. Dit was het laatste stuk in de
age reeks, die in haar geheel moest strek-
öi tot heil van den arbeid en tot het wel-
"'iidig samenwerken van den christelijken
werkman.
IN MEXICO.
De vergoelijking.
D e T ij d schrijft:
Met name de socialistische pers pleegt
geregeld de godsdienstvervolging in Mexi
co te vergoelijken. In „Het Volk' liet Edo
Fimmen, de bekende open-brief-schrijver
aan kameraad Tsjitserin", vertellen, dat
hij bij het bereizen van Mexico alles in
rust had gevonden, zoodat er heelemaal
geen vervolging van de Katholieke Kerk
heerschte. En in een eenzijdige geschied
kundige beschouwing over Jodenvervol
ging in vroeger eeuwen spotte de schrijver
van „Oproerige Krabbels" in hetzelfde
blad, dat hij voor het constateeren van
den werkelijken toestand aldaar de reit
te kostbaar en te ver vond.
Intusschen staan ook zonder verre reis
de feiten vast, dat het land, waar de revo
lutionaire arbeiders-organisatie de sterk
ste politieke macht vormt, door despoten
wordt geregeerd, die voor elkaar den zetel
warm houden en tegen de Kerk onder ééh
hoedje spelen. lil de vervolging van pries
ters gaven Calles en Obregon elkander
niet veel toe. De tweede liet den pauselij
ken nuntius, de eerste de bisschoppen uit
het land zetten. Obregon prees het Calles-
regiem, en, toen hij verkozen werd om dit op
te volgen, liet hij bekend maken, dat hij
als vroeger „de obstructiepolitiek van de
priesters" zou bestrijden.
Maar Mexicaansche despoten kunnen
hun dictatuur alleen volhouden met de re
volver in de vuist. In het „democratische"
land, waar de revolverhelden aan vriend
en vijand hun manieren leeren, heeft nu
ook een revolver geknald, die het leven
van een der beide vrienden neerschoot,
zoodat Calles voorloopig op den ouden
voet de vervolging zal vortzetten.
De „democratische" pers beschermt het
land van haar voorliefde, waar zoo ge-
avonturierd wordt. De „Standaard" vraagt
met reden:
Vanwaar toch die mildheid en dat in
onzen „democratischen" tijd? Ach de
heerschers in Mexico gaan met geweld te
gen de Roomsche kerk te keer en stellen
elke godsdienstoefening strafbaar. De ver
volging is schrikkelijk.
Nu zou men in het land der verdraag
zaamheid mogen verwachten, dat die feit,
gevoegd bij de despotic, een reden te meer
was tot algemeene afkeuring. Maar
men vindt integendeel een eigenaardige
poging tot vergoelijking.
HET ERNSTIG ONGELUK
TE BENTVELD.
Wat burgemeester De Muralt vertelde.
Toen wij gisteravond tegen 9 uur hoor
den, dat de gewonden per tram vervoerd
werden en van de Tempelierstraat naar de
Maria-stichting overgebracht zouden wor
den, begaven wij ons onmiddellijk naar
voornoemd, ziekenhuis, aldus de „N.
Haarleemsche Crt.", om nadere inlich
tingen in te winnen. Een der eersten, dien
wij aantroffen was jhr. K. W. L. de Mu
ralt, burgemeester van Ter Aar, die bij het
ongeluk tegenwoordig was geweest.
Welwillend stond deze ons direct te
woord.
Hijzelf heeft uit den aard der zaak do
micilie in Ter Aar, doch zijn echtg^noote
woont in de Bcelsiaan 26, te Haarlem.
Zoodoende komt de burgemeester ook veel
daar ter stede en was ook gisteren in de
stad. De burgemeester en mevrouw ont
vingen gisteren bezoek van eenige vrien
den uit Ter Aar en men besloot na den
maaltijd een autotochtje te maken. Daar
toe reed men met twee auto's uit. In de
eerste waren gezeten burgemeester De
Muralt, de Zeereerw. heer P. J. Bonnet,
pastoor te Langeraar, de-heeren Hoogen-
boom en Van Zwieten, resp. gemeente-se
cretaris en gemeente-ontvanger te Ter
Aar. In de tweede auto zaten mevr. De
Muralt, mevr. Hoogenboom en haar onge
veer 30-jarige dochter mej. Hoogenboom en
mevr. Van Zwieten. De auto werd be
stuurd door Joh. Visser, chauffeur van
den pastoor. Men maakte een tochtje
naar Scheveningen en reed vervolgens te
rug naar Bentveld, om langs het huis van
den heer Van Tienhoven aldaar te rijd'-n.
Bij den overweg te Bentveld, waar een
kloksignaal hangt, %ag de burgemeester,
die de eerste auto bestuurde, dat dit in
rust was. Daarenboven reed in kalmen
gang een wielrijder voor hem uit, de tram
baan over. Toen de eerste auto de tram
rails passeerde, hoorde de burgemeester
een signaal en zag een tram naderen. Hij
heeft echter niet kunnen constateeren of
het kloksignaal toen in werking was. On
middellijk wenkte hij toen uit het portier
raam naar chauffeur Visser, dat deze
moest stoppen. Of deze dit teeken niet
begrepen heeft, was gisteravond nog niet
te zeggenfeit is echter, dat Visser door
reed. Hoewel mevr. De Muralt, die achter
in de auto zat, nog geroepen had: „Stop
pen! Stoppen!" Naar het oordeel van den
burgemeester had Visser, die op ongeveer
60 M. van de eerste auto reed, wel tij
dig kunnen stoppen, maar, zooals hiervoor
reeds word opgemerkt, was gisterenavond
nog niet uitgemaakt, waarom hij dit niet
gedaan heeft.
De inzittenden in de eerste auto hoor
den een hevigen slag en, omziende, riep
jhr. De Muralt: „Zij heeft haar al!" waar
mede hij bedoelde, dat de tram de andere
auto reeds gegrepen had. Deze was aan
den- zijkant aangereden en werd ongeveer
75 M. medegesleurd. Onmiddellijk zette de
burgemeester zijn auto stil en de inzitten
den snelden naar de plek des onheils. De
auto was totaal stukgereden en jhr. De
Muralt verklaarde ons, het onbegrijpelijk
te vinden, dat de inzittenden er nog levend
uit zijn gekomen. Van alle kanten waren
intusschen mensehen toegestroomd en men
ging er haastig toe over hulp te verleenen.
Mej. Hoogenboom was er het ergste aan
toe. Zij had o.m. een zware hoofdwonde en
een beenbreuk bekomen. Mevr. De Muralt
was ernstig aan een been en aan beide han
den gewond, terwijl zij door glasscherven
aan gelaat en hals gekwetst was. De drio
andere inzittenden kwamen met den schrik
en enkele lichte kwetsuren en schrammen
er af. De ziekenauto van den heer Mathot
werd gerequireerd. leden van den Haar-
lemschen Ongevallendienst gingen raar de
plaats van het ongeluk, terwijl ook genees
kundige hulp ontboden werd. Mevrouw
De Muralt was per tram naar Haarlem
gegaan (evenals de lichtgewonden) en werd
verder per ziekenauto naar 't ziekenhuis
vervoerd. Het vervoer van mej. Hoogen
boom vond geheel per ziekenauto plaats.
Haar toestand was gisteravond bedenke
lijk en haar moesten.de H.H. Sacramenten
der Stervenden worden toegediend. Ook
mevr. De Muralt moést ter verpleging
worden opgenomen.
Dat allen bij dit ongeval betrokkenen
hevig geschrokken waren, laat zich begrij
pen. Vooral echter de ouders van mej.
Hoogenboom waren diep geschokt door
den treurigen toestand, waarin hun doch
ter zoo plotseling was komen tc verkeeren.
In het rustige Bentveld veroorzaakte het
ongeluk een groote deelneming en conster
natie. Natuurlijk deden allerlei geruchten
de ronde. Zoo vernamen wij uit de eerste
berichten, dat er drie dooden en twee ge
wonden waren. Ook werden door hen, die
niet wisten hoe het geval zich had toege
dragen, allerlei commentaren gegeven.
Roekeloosheid zou het geweest zijn van
den chauffeur, onverantwoordelijkheid enz.
Uit het relaas blijkt, dat het een droevige
samenloop van omstandigheden was, zoo
als er talloos vele in het leven voorko
men.
Een bewoner uit Bentveld spraken wij.
Deze zat niet ver van de plaats, waar het
ongeluk gebeurde, vóór zijn villa de krunt
te lezen. Plotseling hoorde hij een gewel
digen slag. Hij keek in de richting van
waar het geluid kwam en dacht aan een
ontploffing in een der huizen, toen hij een
groote wolk zag opstijgen. Deze wolk werd
veroorzaakt door het zand, dat de aangere
den en door de tram voortgeduwde auto
voor zich opstuwde. Toen de wolk was ge
zakt en de villabewoner zich den weg op
begaf om te zien wat er gebeurd was,
kwam hem de burgemeester van Ter Aar
tegemoet, die hem smeekte spoedig hulp
aan te vragen, wijl zijn vrouw en andore
dames zich in den verwoesten auto voor
de tram bevonden. Onmiddelijk is toen
een dokter, de E.H.B.O. en de firma Ma
thot opgebeld. Spoedig was ook andere
hulp aanwezig, want uit alle huizen in den
omtrek kwamen de bewoners toesnellen.
De gewonden waren echter niet zoo ge
makkelijk uit den chaos vrij te maken. Het
gekerm van de gewonden was hartver
scheurend.
Er was echter spoedig hulp aanwezig.
Het tramverkeer ondervond vertraging,
totdat de auto buiten het trambaanvak was
gebracht.
Dc politie uit Bloemendaal was later op
den avond met een vrij groote macht aan
wezig om de passage bij de plaats van het
ongeluk te handhaven.
Hoe ernstig de schade aan den auto was
blijkt wel hieruit dat het stuurrad, in de
kap van den auto was gedrongen.
Wie den gekraakten en totaal vernielden
wagen ziet, begrijpt niet, *dat niet alle in
zittenden gedood zijn en als men in oogen-
schouw neemt dat de auto een vijf en ze
ventig meter is voortgesleurd staat men
verbaasd, dat niet alle inzittenden onder
de tram zijn geraakt. Waarschijnlijk zit de
oorzaak hierin, dat dc auto betrekkelijk
licht was en juist met de wielen op de rails
stond toen de aanrijding plaats had. Op
deze wijze moet het mogelijk zijn geweest,
dat de auto met de wielen op de rails door
do tram is voortgeduwd. Tenslotte moeten
de wielen van rails afgeschoten zijn en in
het zand blijven steken.
Van officieelo tramzijde vernemen wij
het volgende omtrent het ongeluk:
Het ongeval is geschied met de tram,
welke 19.14 gisteravond van Zandvoort
vertrokken was en vond plaats aan den
Bentvelderweg te Bentveld.
De eerste auto passeeide de trambaan
op ongeveer 10 a 15 Meter afstand van
de tram en de tweede auto volgde op zoo'n
korten afstand van den eerste, dat hij on
mogelijk tijdig kon stoppen. Hij werd dan
ook gegrepen door de tram en ongeveer
60 a 65 M. mcdegesleept. De verongelukte
auto was genummerd H 15924.
Het kloksignaal heeft gewerkt, ook
toen de eerste auto den overweg pas
seerde, hetgeen een 5-tal getuigen ver
klaard heeft. Werkt het signaal niet, dan
braii.'.i ook het groene sein verklikkerslicht
niet, hetgeen do trambestuurder op een
afstand van 250 M. (op dien afstand werkt
het signaal kan waarnemen. Brandt dit
licht niet, dan rijdt de bestuurder lang
zaam door tot den overweg en stopt daar,
om dan den conducteur eerst te laten on
derzoeken, of de wef veilig is.
Van de tram werden slechts treeplanken
vernield.
Dc toestand van mej. Hoogenboom was
hedenmorgen wel ernstig, doch geen direct
levensgevaar was meer aanwezig. De toe
stand van mevr. De Muralt en den chauf
feur, die een bekken-fractuur bekwam,
was tamelijk goed.
0EGSTGEEST.
Autotocht ouden van dagen. Op een
vergadering der winkelweekcommissie is
het organisecren van een autotocht voor
ouden van dagen tijdens de winkelweek
ter sprake gebracht. Dit plan had aller sym
pathie. Vele autobezitters hebben reeds
hunne toezegging gedaan en meerdere
zullen er nog volgen. De heer Kampsteeg
geeft daarvoor gaarne de gewenschte in
lichtingen. Er zullen ongeveer een vijftig
tal ouden van dagen medegaan. Do com
missie heeft ook een bezoek gebracht aan
de Eerw. Overste van Duinzicht, uit welk
gesticht een twintig inwoners zullen mee
gaan. De Eerw. Overste betuigde reeds bij
voorbaat haar oprechten dank voor deze
sympathieke daad.
UIT DE RADIO-WERELD.
Programma's voor Zaterdag 21 Juli.
Hilversum, 1060 M.
12.302.00 Lunchmuziek door het Trio
Groeneveld.
2.003.30 Aansluiting van het Theater
Tuschinsky te Amsterdam. Het Theater»
orkest o. 1. v. Max Tak. Optreden van s<x
listen en „The Ramblers", dance orchestra
o. 1. v. Theo Uden Masman.
3.305.30 Aansluiting van het Kurliaus
te Scheveningen. The dansant Jack Ray*
mon's orkest en Casanova et ses Argen
tines.
6.007.45 Concert door het Omroep-or»
kest. Het Dubbelmannenkwartet „Art Mm
sica", o. 1. v. Jacob Hamel.
8.00 V.A.R.A.
Huizen, 340.9 M. Na 6 uur 1870 M.
(Uitsluitend K.R.O.-uitzendingen).
12.301.30 Concert door het Trio „Win
kels".
5.30—7.00 Gramofoonmuziek.
7.458.15 Geert Dils, met begel. op de
Theorbeluit. Het Oud „Ned. Lied" en lie
deren van luim en leute.
8.15 Concert in Rotterdam. De Harmo-
niever. „Blumentritt" (V. d. Bergh's fabrie
ken), o. dir. van J. J. Hoeffgen. „Wilton's
Mannenkoor"', o. 1. v. P. v. d. Putten. J. H.
J. Vermeulen: humorist.
Daventry, 1600 M.
10.35 Kerkdienst,
1.202.20 Het Carlton Hotel Octet.
3.50 Concert.
5.35 Kinderuurtje.
6.20 Dansmuziek.
6.50 Nieuwsbor.
7.05 Vaudeville.
7.20 Omroeppraatje.
7.35 Pianomuziek van Mozart,
7.45 Wedstrijden.
8.05 Vaudeville. Dansorkest en variëté-
artisten.
9.20 Nieuwsber.
9.35 Lezing: More about faces.
9.50 Nieuwsber.
9.55 Licht orkestconcert.
10.5512.20 Dansmuziek.
„R a d i o-P a r i s", 1760 M.
12.502.10 Gramofoonconcert.
4.055.05 Dansmuziek.
8.5011.20 Concert.
Langenberg, 469 M.
1.252.50 Orkestconcert.
6.20—7.15 Concert,
8.35 Vroolijke avond. Als inlage „Am Te-
lefon", Fransche klucht. Daarna tot 1.20
Dansmuziek.
Königswusterhausen, 1250 M.
(Zeesen).
12.205.20 Lezingen.
5.206.20 Orkestconcert.
6.208.05 Lezingen.
8.50 Vroolijke avond.
10.5012.50 Dansmuziek.
Hamburg, 395 M.
5.20 Serenade's van Mozart,
6.20 Orkestconcert.
8.20 Duitsche marschen. Hoornblazers
van het 6de Pruiss. Reg.
9.35—11.20 Cabaret.
Brussel, 509 M.
5.206.20 Dansmuziek.
6.50 Orkestconcert.
8.35 Gramofoonmuziek.
8.50 Literaire selectie.
9.2010.35 Concert in de Kurzaal
Ostende.
UITHOORN.
Het slachthuis. In do Raadsvergade
ring van 18 dezer is den heer Eikelenboow
eervol ontslag gegeven als plaatsvervan
gend directeur van het slachthuis. Na een
geheime zitting van een half uur werd met
82 stemmen besloten het G. E. B. over
te doen aan het P. E. N.
Het Raadsbesluit om advies in te win
nen van het Electrisch Bureau voor Nederl.
Gemeenten is hierdoor ingetrokken.
FEUILLETON.
L )e Hand van den Graaf
Een geschiedenis uit den
Fransch-Duitschen Oorlog.
Naar het Engelsch,
van L. J. Beeston.
(Nadruk verboden.)
De huzaar, die den vorigen nacht voor
jn deur had gelegen, was er nu weer. Hij
rong op en groette. Een flink vuur had
in mijn kamer aangelegd; do bevroren
ten glinsterden er door en de muren ver
tilden dansende schaduwen,
ik ging in bed, maar de slaap, bleef eerst
Langs galerij en gang hoorde ik voort-
jend de voetstappen der Pruisen, want
■commandant had het heele datachement
het kasteel ondergebracht. In loeiende
*?en regeerde de wind over het bevroren
Jdschap, waar de moerassen tot ijzer wa
ll geworden en de kleine vogels dood van
lboomen vielen, en waar zoo menig man
Qe sneeuw te slapen lag, om nooit weer
fntwaken.
;u uur omtrent zal ik geslapen hebben,
ik plotseling wakker werd. Er moest
gebeurd zijn of er stond iets te gebeu-
Ik sprong het bed uit, door instinct ge-
Jrschuwd. Op hetzelfde moment hoorde
'en aanroep van den huzaar buiten de
f: daar?
,J°cn volgde een knal, in die doodsche
"1 aandoende als een kanonschot en ik
naar de deur.
AjEen vreeselijke aanblik wachtte mij. De
Llpar boog zich over het lichaam van Zi-
>8ky, die in de borst getroffen was. Het
eer lag op den grond. Uit een boven
venster viel juist een manestraal over mijn
armen vriend, die in de armen van den
schildwacht rustte.
Ik vrees dat ik goed gemikt heb, mom»
pelde de Duitscher. Ik zag een witte fi
guur, die op mijn aanroep niet antwoordde.
En ik heb orders om op zien te schieten.
Ach! Dat God mij vergeven moge!
Haastige mensehen kwamen aanrennen.
Toen ik bij den Graaf geknield lag, be
greep ik, dat zijn seconden geteld waren.
Hij herkende mij en glimlachte en die wee
moedige glimlach joeg mij de tranen in
mijn oogen.
Ik boog mij om de woorden op te vangen,
die zijn bleeke lippen fluisterden.
Ik kwam om je gezelschap te houden.
De schildwacht heeft geen schuld.Vaar
wel, mijn vriend.Ik ben blij.blij.
Mijn liefste, zij is aan mijn zij, haar armen
voel ik om mij heen....
Zijn lijk werd weggebracht en ik ging
weer naar mijn kamer, waar ik een paar
blokken hout op het vuur legde. Ik bleef
op den parketvloer heen en weer loopen
met mijn gedachten bij de tragedie, die het
kasteel was komen bezoeken. Voor dezen
laatste doode was de Graaf de Compèg-
nade tenminste niet verantwoordelijk.
De laatste? Waarschijnlijk niet, want
von Arnhelm was nog in leven!
De commandant trad binnen. Hij was
heelemaal gekleed, misschien ook was hij
niet uit de kleercn geweest. Hij sloot de
deur en keek of er een sleutel op was, maar
deze ontbrak. Een vloek uitstootend, plaat
ste hij den rug van een stoel zóó, onder de
deurknop, dat openen van buiten niet mo
gelijk was.
Ik wil alles weten over den dood van
Ziminsky, viel hij uit, Ze vertelden mij,
dat het een ongeluk was, is dat zool
Zonder twijfel.
Hoe is dat toegegaan?
Ik vertelde hem wat ik wist. Hij scheen
er door opgelucht en een armstoel naar het
vuur schuivend, liet hij zich erin vallen. De
schok had hem ontnuchterd, maar zijn ze
nuwen waren kapot. Blijkbaar was hij blij
gezelschap in mij te vinden, ik trok daar
van partij en waagde te zeggen:
Als U het goedvindt commandant, dan
wil ik U graag eens vertellen, wat n\jjn
vermoedens zijn met betrekking tot den
dood van Uw officieren.
De angst had hem getemd ofschoon zijn
antwoord: wat duivel zoudt U daarvan
weten? brutaal genoeg was.
Ziminsky heeft mij van het geheim
verteld, zei ik, terwijl ik op den rand van
het bed ging zitten.
De purperen blos van woede verdween
opeens van zijn gezicht. Zijn dunne lippen
krulden zich verachtelijk.
Laat mij U waarschuwen, U niet in
zaken te mengen dit U niet aangaan,
gromde hij. Met spionnen ben ik ge
wend, korte metten te maken.
Wel, dan zal ik het wel voor me hou
den, antwoordde ik.
Nee, je zult het me zeggen, maar als
je me leugens op den mouw speldt, laat ik
je neerschieten.
Die voorwaarden neem ik aan. Luis
ter! De brief die U ontvangen hebt, was
duidelijk genoeg. Het was de graaf, die ka
pitein Foulkes doodschootluitenant
Neitzche is door de hand van een anderen
Fransch patriot gevallen, maar de En-
gelschman Heseltine is weer door de Com-
pégnade in een der gevangenissen van het
kasteel gedood.
Hoe komt U daaraan barstte de an
der uit.
Ik zag hom afdalen in de gevangenis,
waaruit hij nooit terugkeerde.
Na een pauze ging ik voort: Wat Zi
minsky aangaat, de arme drommel, hij was
de tweéde oifieier met wiens dood de
graaf niets te maken heeft. Maar vergeer
iüij commandant, als ik zoo vrij ben U te
waarschuwen om op Uw hoede te zijn,
want ik ben er absoluut zeker van, dat do
Compegnade zich in het kasteel bevindt.
Ik zal U zeggen waarom.
Laten we eens veronderstellen dat het
regiment van de Graaf tot de troepen be
hoorde, die door generaal von Werder over
de Zwitsersche grens werden gedrongen
waar ze ontwapend en geïnterneerd zijn.
Daar hoorde de Compegnade van het lot
van zijn jongo vrouw. Hij nam het wanho
pige besluit alléén de grens weer over tc
trekken om wraak te nemen. Laten wc ver
der veronderstellen dat hij op een van die
wreede relieken stuitte, die den weg van
generaal von Werder's leger merkte: een
lijk dat bevroren aan den wegkant ligt, of
in het spoor van een artilleriewagen. Dat
lijk kan hem een vermomming hebben ver
schaft; het kan het lijk geweest zijn van
een van die oorlogscorrespondenten, die
overal aanwezig zijn en wel eens bij onge
luk gedood worden. Dc Graaf leent de
kleoding van den verongelukte en maakt
zich meester van zijn papieren, onder deze
bevindt zich een pas van von Werder
zelf. wp deze manier uitgerust, zou hij, als
hij tenminste vloeiend Engelsch spreekt.
Enfin, ik zie wel dat ge me begrijpt. Het
was duidelijk te zien dat do Duitscher voel
de waar ik heen wilde. Hij leek een mar
merbeeld, als bevroren zat hij in zijn stoel.
Zelfs zijn pupillen leken verstard, terwijl
zo voortdurend op mij gerihet bleven.
En op dezen manier, commandant,
ging ik voort, terwijl ik mijn revolver in
mijn zak omklemde, op deze manier is
Graaf de Compégnade vermoedelijk zijn
kasteel binnengekomen. Nadat hij dien
eersten avond met U gedineerd had, ging
hij naar uuiten naar de stallen om zijn
paard te verzorgen, maar op weg daar
heen, joeg hij een kogel door het hoofd
van den xapiteinNeitzche, dab heb ik II
gezequ, heeft den dood gevonden door den
hand van eeq Fransch patriot, die op zoek
naar oen slachtoffer was. Wat Heseltine
betreft, hu had een ontmoeting met den
Graaf in dien kelder waarvan ik U verteld
heb waarheen ik hem vergezeld heb.
Daar kwam het tot een gevecht en het lijk
van dien Engelschman ligt op den bodem
van een diepe put. Ziminsky, die in elk
opzicht een echte gentleman was, en dus
een heel ander wezen als U, zou zeker ge
spaard zijn gebleven. En nu geloof ik dal
U do laatste bent, zooals ik, Raoul de
Compégnade U belooft heb. En ik zal nu U
zenden naar het oord der duisternis, kijk!
Ik ontvluchtte door het venster eer nog
de kruitdamp was opgetrokken. En ik
voegde mij weer bij den troep in Zwitser
land zonder dat er veel aandacht werd ge
schonken aan mijn afwezigheid.
De verteller draaide zijn sigaren stompje
een tijdlang tusschen de vingers. Niemand
waagde een opmerking en allo bleven kij
ken naar dat magere gezicht met do lit-
teckens. De vloed was aan het opkomen
en het monotone broken der golven klonk
als een doodenzang.
Intusschen, zooals ik zeide, besloot de
Graaf de Compégnade, terwijl hij wegwan
delde. nooit meer zal er een Duitsch le
ger lir.nkrijk overweldigen, en God geve,
dat onze kinderen nooit een oorlog als
deze hoeven door te maken.
