Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DINSDAG 17 JULI 1928
Co ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
jVoor Leiden tö cent per week f2.50 per kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent por week f2.60 per kwartaaL
Franco per post f2.95 per kwartaaL
Pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver.
krijgbaar tegen betaling van 50 ck per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ck, met Geïllustreerd
Êoudagsbmd 9 ck
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
BSBD
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gowone advertentlên 3P conl por r O g O',
Voor Ingezonden Medodeelingen wordt het
a dubbele van het tarief berekend. a
Kleine advortentlén, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen wurden aangeboden of gevraagd, huur en ven»
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
V Wat moed geeft
;e' Kt Wij woonden gisteravond een vergade-
lnU ring van een der parochieele propaganda-
flubs in Leiden bij, waarvan de leden gel-
Eden hadden ingezameld voor het dr.
lohaepmaufonds.
Daar hoorden wij er ervaringen, die min
of meer teleurstellend waren, maar ook
J hebben wij daar mededeelinge vernomen,
voor die moed geven 1
offer Moed voor allen, die overtuigd zijn, dat
l™al bet belang van het Vaderland en het be-
gejc lang van de Kerk eischen, dat heel het
il gr
Katholieke volk belangstelling heeft voor
de politiek, daadwerkelijke belangstelling;
.j. en dat voor 'n politieke actie van ons, Ka-
zieke' feholieken, een Partijbureau van de R. K.
Staatspartij (waarvoor liet dr. Schaep-
manfonds is opgericht) absoluut noodzake
lijk is.
Moed geeft 't, als wij mogen constatee-
ren, dat er nog zijn propagandisten, die
veel moeite en veel tijd over hebben voor
een politieke actiedie met evenveel be
langeloosheid als toewijding een op zich
I [genomen taak volvoeren
Moed geeft 't, als wij hoor en verklaren,
dat er nog vele Katholieken zijn, die
laafl vaa^ van een P00ver inkomen gaarne
de! een geldelijke bijdrage schenken voor de
ti Ti politieke zaak.
vai Dit geeft moed, om te blijven ijveren
'eE voor de verwezenlijking, van het ideaal:
,r^; de politiek 'n zaak van héél het Katho-
Jin lieke volk
ken,
V Vrijhandel of Bescherming
Nu do Eerste Kamer het „Klompenwet-
je" heeft aangenomen, moet de Oproerige
Krabbelaar in „Het Volk" zijn „geestig
heid" botvieren op de coalitie 'n „gees
tigheid", waarin men een zeker soort „po
litiek".... met klompen aan kan voelen.
De heer A. B. Kleerekooper schrijft dan
o. m.:
Do Senaat heeft gesproken. Als
steeds. Kort, kernachtig en beschaafd.
En Fleskens heeft geantwoord. Als
nimmer. Lang, verward, zoetsappig.
Toen viel de beslissing. Nederland
had zijn Klompenwet.
Halt, niet te snel. Ook met kousen
en klompen aan gaat men den hemel
nog niet binnen. Het woord is thans
aan Zijne Excellentie den heer Inter
mezzo van Loopende Zaken. En wat is
méér een loopende zaak dan een hef
fing op klompen?
Intermezzo? Bestaat het nog? Luid
de niet eertijds de Regeeringsverkla-
ring, dat het kabinet der innerste
noodzaak slechts duren zoude tot de
meerderheid zich hervonden had? En
ik vragc U: is de vrede in1 de hut des
gristendoms hersteld of niet? Hebben
Anti's en Christelijk-Historischen niet
de Roomsche klomp verslonden of het
een oester was?
En in dienzelfden toon gaat de schrijver
verder.
„De Roomsche klomp"' inderdaad, een
fijne geestigheid!
Men moet weten, dat de klompen
industrie voor 'n groot deel wordt uitge
oefend in een katholieke streek; vandaar
de „Roomsche klomp".
En dat de Anti-Rev. en Chr. Hist, hebben
medegewerkt om het „Klompenwetje" in
het Staatsblad te krijgen, is niet bescher
ming van een Nederlandsche in
dustrie; neen dat is bescherming van de
„Roomsche" klomp.
Wat 'n men vergeve 't onspiet lutte-
rigc „geestigheid"!
Wij willen er geen woord meer aan wij
den, doch liever naar aanleiding van het
„klompenwetje" nog 'ns even in herinne
ring brengen, door welk beginsel de Katho
lieken zich laten leiden bij de vraag: be
scherming, protectie, óf vrijhandel.
De Katholieken zijn in beginsel noch
voor- noch tegenstanders van het een of
ander. Zij bepalen bij ieder geval hun
standpunt, zich afvragend, wat het alge
meen belang in de gegeven omstandigheden
eischt.
De liberalen in ons land hangen het vrij-
handels-beginsel aan als een dogma al
Lebben zij herhaaldelijk beschermende
rechten door 'n achterdeurtje binnenge
haald, gedrongen door den ijzeren eisch
van de omstandigheden, gedrongen door wat
andere landen ter bescherming van hun
productie doen.
De sociaal-democraten staan practisch
hoewel hun geen „beginsel" drijft ook
meestal in deze aan de zijde van de libera
len.
Do Anti-Revolutionairen laten zich door
dezelfde overwegingen leiden als do Ka
tholieken: geen dogmatici, maar practici;
wat vraagt op dit oogenblik en in deze
omstandigheden het algemeen belang.
De Christelijk Historischen, van wie we
langen tijd hebben gemeend, dat zij het
zelfde standpunt innamen als Katholieken
en Anti-Revolutionairen, waren den laat-
sten tijd ook naar den principieelen vrij
handel overgewipt bij het „klompcnwet-
je" hebben zij zich echter voor bescherming
verklaard, wat met hun verleden geenszins
in strijd is.
Ziehier, kort aangegeven het standpunt
der politieke partij ten opzichte van het
vraagstuk: vrijhandel of bescherming.
ANTI-OORLOGSVERDRAG
AAN FRANKRIJKS WENSCHEN
IS VOLDAAN.
Vanaf heden bereid het pact te teekenen.
In het antwoord op de nota van Kellogg
verklaart de Fransche regeering zich geluk
kig, het eens te zijn met de nieuwe bepa
lingen van dc inleiding, waarbij bet in
hoofdzaak yoor de onderteekenaars cr om
gaat afstaud te doen Tan den oorlog als
instrument m nationale politiek en waar
bij de voordeden van het verdrag vervallen
worden verklaard voor een mogenhcid, die
in strijd zou handelen met anderer natio
nale belangen. Ook is de Fransche regee
ring gelukkig acte te nemen van de Ameri-
kaansche interpretaties, die rekening tracu-
te houden met de Fransche bezwaren, nl.
dat het verdrag zelf niets afdoet aan hot
recht van zelfverdediging tegen een inval,
en dat iedere natie uitsluitend zelf be
voegd is uit te maken of de omstandighe
den een verdedigingsoorlog noodig maken.
Het is in geen enkel opzicht in strijd met
het pact van den Volkenbond, de verdragen
van Locarno en de neutraliteisverdragen.
Elke schending van het verdrag door
een onderteekenaar zou de anderen onthef
fen van hun verplichtingen ten opzichte
van den overtreder.
Frankrijk acht zich aldus gelukkig dat
het verdrag strookt met zijn verplicLt««i~en
voortvloeiend uit bestaande verdragen,
welke het volkomen en loyaal moet eerbie
digen. Dientengevolge is liet geheel bereid
om nu reeds het voorgestelde verdrag te
onderteekenen overeenkomstig de diepere
verlangens van het Amerikaausche en
Fransche volk en de steeds meer verbreide
gevoelens van menschelijke solidariteit.
Morgen zal Chamberlain her
Engelse he antwoo-rd
overhandigen.
Gisteren zeide de minister van buiten-
landschc zaken in het Lagerhuis, in ant
woord op een vraag van commander Ken-
worthy, dat nog niet van de regeeringen
van alle Dominions, evenmin als van die
van Britseh Indië, antwoord was ontvangen
inzake de jongste voorstellen van de Ver-
eenigde Staten betreffende het buiten de
wet stellen van den oorlog. De meening
hieromtrent van de regeering van Groot-
Brittannië was thans aan de Dominions en
Britsch-Indië meegedeeld. De minister
hoopte, Woensdag het Britsche antwoord
aan den Amerikaanschen zaakgelastigde te
kunnen overhandigen. Het antwoord van
de regeeringen der Dominions en van
Britsch-Indië zal zoo spoedig mogelijk wor
den gepubliceerd. De minister kon te dien
aanzien op het oogenblik nog geen verkla
ring afleggen.
Hetle r scheen Italiaan sc l^e
antwoord verzonden.
Volgens telegrammen uit Washington
heeft het Amerikaausche Staatsdepartc-
ment het antwoord der Icrsche Vrijstaat
en van de Italiaansehe regeering ontvan
gen. Ierland en Italië aanvaarden het ver
drag zonder reserves.
BELGIE.
De balustrade van het bibliotheekgebouw
te Leuven vernield
Gisterochtend tusschen 7 en 8 uur is de
balustrade zonder opschrift van het bi
bliotheekgebouw der Univerriteit te Leuven
door een arbeider bijna geheel omver ge
hakt en vernield. Deze arbeider, gebruik
makend van het feit dat de politie-agenten
die de bibliotheek dag en nacht bewaken,
iederen ochtend elkaar omtrent dit uur af
lossen en het gebouw dus gedurende
eenigen tijd onbewaakt bleef, was onopge
merkt naar boven geklommen en had
reeds zijn vernielingswerk verricht, toen hij
door de politie kon worden gearresteerd.
Op enkele pijlers ca is dc balustrade go-
heel vernield. Voor den rechter van instruc
tie gebracht, verklaarde de arbeider, op
bevel van den architect te hebben gehan
deld, wat echter zeer onwaarschijnlijk
wordt geacht. Men vermoedt, veeleer, dat
de vernieler door de leiders dc fatcistisch-
nationalistische elementen, die ook de be
kende balustrade-relletjes vóór de opening
van het gebbuw op touw zetten, tot het be
drijven var deze daad werd bewogen.
Dertig arrestaties te Brugge.
In verhand met de incidenten
bij den intocht.
In verband met de reeds gemelde inci
denten te Brugge bij den intocht van den
hertog en de hertogin van Brabant ver
neemt de „Peuple", dat totaal dertig per
sonen zijn aangehouden, waarvan acht
tien in arrest zijn gehouden.
Men verwachtte te Brugge deze betoogin
gen, in verband met oproepen in eenige
Y laamsche bladen, waaraan door vele per
sonen uit de provincie gevolg was gegeven.
Een der bladen had o.a .de bevolking ver
zocht op waardige wijze uiting te geven aan
het misnoegen over het feit, dat geen en
kele belangrijke gebeurtenis in het konink
lijk huis te baat werd genomen om den
politieleen gevangenen gratie te schenken.
De politie te Brugge was met 300 mare
chaussees versterkt, doch desondanks de
den zich driemaal incidenten voor.
lANKRIJK.
Berthelot wordt Fransch gezant te Londen.
Naar de „Daily Telegraph" uit Parijs
verneemt, zal de Fransche gezant te Lon
den, de heer Fleuriau, weldra worden op
gevolgd dor.r .Pb:»;.-.e Berthelot, den be
kenden medewerker van Briand aan den
Quai d'Orsay.
ITALIË.
Giolitti hedennacht overleden.
Naar uit Rome gemeld wordt, is de vroe
gere Italiaansehe minister-president Gio
litti hedenmorgen to 1.35 uur overleden.
SPANJE
Het jongste complot.
De daders ingepikt.
Eenige journalisten hebben primo de Ri
vera gevraagd naar de betcekenis van het
complot, dat de vorige weck verijdeld is.
De minister-president antwoordde: „De
zaak is afgeloopen; eenige kleine groepjes
personen poogden te Barcelona, Valencia
en in en kei a andere plaatsen ongeregeldhe
den te verwekken ter gelegenheid van de
inwijding van de spoorlijn te Caufrar.c, doch
hun echec was volkomen. De voornaamste
leiders zitten achter slot en grendel."
BRITSCH-INDIE.
Spoorwegstaking.
De gedelegeerden van de Britsch-Indi-
sche spoorwegen hebben besloten de aïge-
meene staking uit te roepen voor het zuide
lijke spoorwegnet, omdat 3000 arbeiders van
dc spoorwegwcrkplaatsen zijn ontslagen.
CHINA.
Militair Gouverneur gedood.
In Chineesch Toerkestan.
De nationalistische regeering heeft blij
kens een Reuter bericht uit Sjanghai be
richt ontvangen dat de militaire gouverneur
van het uitgestrekte gebied van Chineesch
Toerkestan, Jang Tseng Hsin, een week ge
leden te Oeroemtsji door het escorte van
een Russischen commissaris van buiten-
landsche zaken is doodgeschoten. Dc moor
denaars zijn aangehouden. De Chineezen
zijn zeer onder den indruk van dit bericht.
Men vreest voor nieuwe moeilijkheden in
Chineesch Toerkestan, waar de invloed der
sovjetregeering toeneemt.
MEXICO.
De opstand in Mexico.
4 0 rebellen gedood.
Naar uit Marelia gemeld wordt, zijn bij
een gevecht in de bergen van Micliigoat 40
rebellen gedood. Zij behoorden tot de ben
de van den lokalen aanvoerder Medina,
die onlangs een trein overviel en drie pas
sagiers, die politieke vijanden van hem wa
ren, ontvoerde en ophing.
AUSTRALIt
Eeen dreigbrief in verband met het
Eucharistisch Congres.
Naar uit Sydney wordt gemeld, heeft de
secretaris van koloniën van Nieuw-Zuid-
Wales een anoniemen brief ontvangen,
waarin gedreigd wordt, dat het parlements
gebouw en do woningen van verschillende
ministers en beambten opgeblazen zullen
worden, wanneer de voorgenomen processie
bij het hier te houden Eucharistisch Coijr-
gres doorgaat.
De brief is^an de politie ter hand ge
steld voor een onderzoek.
HET K.R.O.-CONGRES TE
's-HERTOGENBOSCH.
De vermaardste Nederlandsche Maria-
stad, Den Bosch, die Zondag met een luis
terrijken optocht de terugkeer van heb Ge
nadebeeld dor Zoete Lieve Vrouwe binnen
haar muren herdacht, -stond dien dag te
vens in het middelpunt der belangstelling
onzer katholieke radio-luisteraars.
In de St. Jan word des morgens kwart
voor twaalf voor hen een H. Mis met prac-
dicatie opgedragen door den welcerw. heer
J. v. Terwisscha van Scheltinga. De ruime
kathedraal was geheel door de K.R.O.-leden
gevuld.
Ten stadhuize had vervolgens dc begroo
ting plaats van de besturen van K.lt.O. cn
van den Ned. Bond van Kath. Radiovereni
gingen door mr. F. van Lanschot, burge
meester van 's Bosch, die vergezeld was van
de wethouders en enkele Raadsleden.
Burgemeester v. Lanschot noenule in zijn
welkomslrede de verschillende banden, die
de K.lt.O. en dc Hertogstad met elkander
verbinden. De Bossche K.It.O.-avondon heb
ben steeds een goeden klank, de stad zelf
wier kathedraal is afgebeeld op do K.R.O.-
plaat kreeg door het luistervinkenbezoek
van vorig jaar nog moer bekendheid. Spr.
sprak jegens den K.R O. en zijn voorzit Ier,
Pastoor Perquin, zijn groote erkentelijk
heid voor dit alles uit.
De C' ngresvoorzitter, de heer G. W.
Kamps, chc-ër, dankte den burgemeester voor
zijn vriendelijke woorden. Ook dc zeereer-
waarde heer Marshall, secretaris-generaal
van het Internationaal Katholiek Radio
bureau, uitte zijn erkentelijkheid voor de
ontvangst in Den Bosch.
Te drie uur trok de plechtige ommegang
rond. Aan de samenstelling van den kleuri-
gen stcet. waarin alles den lof der Lieve
Vrouwe verkondigde, bleek veel zorg be
steed.
Aan den Stillen Omgang, welke des
avonds gehouden was. namen ook de hon
derden congressisten deel.
In den tuin van het „Casino" werd het
drukbezochte congres van den Ned. Bond
van Katholieke Radiovereeriigingen gehou
den.
Het Tweede Kamerlid de heer W. Kamp-
sehoër sprak een welkomstwoord en toonde
zich verheugd over dc groote opkomst. Tij
dens het. feest van den grooten Maria-om-
gang heeft <le K.R.O. dc luisteraars naar
de Bossche Maria-stnd gerco;icn. Deel is
dan ook: getuigen van de wanne Mariaver-
ecring en tevens een krachtige actie voor
K. R. O.
Spr. sprak een opwekkend propaganla-
woord voor het K.R.O.-lidmaatsehao. Reeds
heeft hij een prachligen zender, doch nog
sterker wordt zijn positie door een groot
ledental. Dit toch zal beslissend zijn voor
het toekennen der zenduren.
Bijzonder verwelkomde spr. de beide spre
kers1 van dit congres, den weleerwaarden
heer Marshall, secretaris-generaal van het
Internabiönaal-Katholiek Radio-bureau te
Keulen, en den lieer Piet Kasteel Ie Rot
terdam.
Nog bracht spr. onder de aandacht der
vergadering, dat de thans jarige pater Per
quin tevens voorzitter van dc Internationa
le Katholieke Radio bonden is geworden.
Hem werd een enthousiast applaus ge
bracht.
De zeereerwaarde heer Marshall, die in
het Duitsch sprak, loefde allereerst, het
werk, dat de katholieke luisteraars in Ne-
der'and onder d? energieke lei ling der hoe
ren Perquin en Speet hadden tot stand ge
bracht. Daarbij memoreerde spr., dat aan
vankelijk het plan was hel Tptcrnationsal
Bureau in Amsterdam te vestigen, uit be
wondering voor dn katholieke Nederland
sche radio-actie. Een edelmcc'ig aanbod
der Franschen deed het echter voor Keulen
bestemmen.
Spr. verklaarde vervolgens de samenstel
ling van het Internationaal Bureau, waarin
ook pater Perquin en secretaris Speet zit
ting hebben. Het plan is. in alle landen dc
radio-actie onder de katholieken te orga-
niseeren. Duitschland heeft eindelijk inge
zien hoe noodig zulks is. De Rijk*-regeering
heeft t.hans spr. als gedelegeerde bij de
WéSt Deutsche Rundfunk Gesellschaft be
noemd
In de landen, waar men eenmaal op dit
gebied vasten voet heeft gekregen, wil men
tot uitwisseling van krachten op groote
schaal komen. Zoo worde de internationale
katholieke gedachte overal verbreid. Ook
de uitzending van groote gebeurtenissen
(Eucharistische Congressen) dient overwo
gen te worden.
Spr. trekt een parallel van de waarde der
uitvinding van de boekdrukkunst met de
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Frankrijk heeft zich bereid verklaard he
Kellogg-pact te teekenen.
In China is een militair gouverneur doo
een Sovjet-commissaris vermoord.
Ook de redder Tsjoechnofski gered.
BINNENLAND.
Vele slahctoffers van de hitte. (Gen
Berichten, 2do blad).
Een vergadering van de K. R. 0. (Isti
blad).
Mededeeling van Spaarfonds voor Bo
demcultuur. (Finan. Berichten, lste blad).
OMGEVING.
Bij een brand te Hillegom is een kim
door verstikking om het leven gekomen
(lste blad).
Onze Geïllustreerde pagina
De photopagina geeft o.m. photo's van
de begrafenis van burgemeester Wytem.
te Rotterdam; zwemwedstrijden Braasse
mermeer; een molenbrand.
radio. Spr. ziet de mogelijkheid van cei
massa-protest tegen de immorcclo opvattin]
die voor menigeu zender gehuldigd en ver
breid worden. Tob het propageeron deze:
idee wekte spr. zijn toehoorders op, die dez«
rede menigmaal met luiden bijval onder
braken.
Voorzitter Pater Pofquin deed een sterl
beroep op alle Katholieke radio-amatouri
om tot. nog grootcro deelname in do K.R
O.-beweging te komen. Dc ongeloovigen ei
vrijzinnige partijen begrijpen liet maar al t<
goed, welk een kracht er in de radio schuil!
voor de ideeën-prnpaganda. Door liberaler
of zoogenaamde neutralen laten nog te vee
katholieken zich tot Cnkel critick op do K
R.O. verleiden. Men bedenke, dat slecht!
een toeloop van duizenden don K.R.O.
bij do verdeeling der zenduren do positie
kan toekennen, waarop hij recht heeft. Mor
leze eens het waarschuwend woord in der
menigte opsteeg.
Spr. vervolgde dan zeggend dat dit con
gres, een mijlpaal moet zijn op den weg doi
ontwikkeling. Onze Katholieke Radio-om
roep'moet alles overtreffen, want do buiten,
wereld neemt alleen kennis van ons dooi
de radio. Onze Katholieke radio moet dus
een seminarium zijn.
Spr. legde ér daarna den nadruk op dat
de K. R. O. niet louter een liefhebberij is
zeker niet voor Pastoor Perquin, die wel
licht een prettiger cn rustiger leventje zou
gehad hebben als Pastoor van Amsterdam
dan als leider van de jachtende radio-uit
zending. Maar laat ons hopen, aldus spre
ker, dat Pastoor Perquin zoo de pastoor
zal worden van dc parochio Nederland.
Dc radio is het modernste middel van dc
techniek om dc menschheid te verheffen,
Spr. wees cr nadrukkelijk op, dat do Katho
lieke radio uitsluitend werkt ter ontwikke
ling van den geest. Het hoofddoel van do
Katholieke radio is den Katholieken gods
dienst bekend te maken. Spr. nam stelling
tegen de neutraliteit, waardoor men wordt
Legast", zooals spreker het met do oorlogs-
gifgassen vergelijkend noemde.
Ook raadde spr. aan bij dc bcoordeeling
van dc radio-uitzending steeds en op de
eerste plaats dc roepstem van do bisschop
pen te volgen. IIij wees er tenslotte opj
dat naar zijn meening binnen oen kwart
eeuw de radio even algemeen zal zijn als
de courant. Daarom richtte sprekers aan
sporing zich tot allen om steeds cn overal
«le Katholieke radio te doen triomfeeren,
waarna hij zijn meermalen door applaus on
derbroken rede beëindigde.
De voorzitter van het congres, do heer
Kampschücr, sprak daarna het dankwoord
uit. Na erkentelijkheid te hebben betuigd
aan de drie sprekers, richtte hij een harte
lijk dankwoord tot liet gemeentebestuur
van Den Bosch, voor dc gastvrije ontvangst
aan de Bossche afdeeling van den K.R.O.
niet in het minst aan den heer v. Geffen,
voor de uitstekende organisatie, waarna dit
welgeslaagd en zéér druk bezocht congres
met den gcbruikelijkcn groot werd gesloten
„Tijd".
De Rijksmiddelen.
In Juni.
De Rijksmiddelen hebben in Juni ƒ38,407.000
Opgebracht, of duim t 1/4 millioen min
der dan verleden jaar ei 12.3 milli cn
minder dan in Mei. In het eerste halfjaar
was de opbrengst 2.872.500 minder dan
een jaar geleden.
Intern, tentoonstelling voor schoen- en
leder-Industrie.
De officicele opening.
Gisterochtend is dc internationale ten
toonstelling van de schoen- en lederindus
trie in den Dierentuin te 's-Gravenhago
officieel geopend. Daarbij waren o.m.
