DE KOEKOP'
Motoroliën
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
ZATERDAG 14 JULI 1928
No. 5924
3)e Êcicbelic (Bou/co/nt
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
IVoor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL
Franco per post f2.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver*
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor*
uitbetaling. Afeonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. 1)
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT»
Gowone advertentién 3P cant per rogóy
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
3 dubbele van het tarief berekend. 3
Kleine advertentién, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen «Drden aangeboden of gevraagd, huur en ver*
huur, koop en verkoop 1 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier
bladen waaronder het
Geïllustreerd Zondagsblad.
het feestgeschenk voor
l onzen bisschop
I Op Zondag jl. werd in alle kerken een
f schrijven voorgelezen van den Hoogeerw.
I Vicaris-Kapitulaar Mgr. H. J. M. Taskin,
waarin dezo namens het Kathedraal Ka-
pittel van het Bisdom Haarlem den geloo-
vigen van ons diocees mededeelde, dat
morgen in de kerken een collecte met
I open schaal zou worden gehouden voor een
feestgeschenk bij het begin der regeering
I van Mgr. Aengenent.
„Van talrijke zijden, aldus mgr. Tas-
kin, kwam tot ons de vraag: waarmede
f kunnen wij den nieuwen Bisschop eeren
bij zijn optreden; hoe kunnen wij toonen,
dat hij ons uiterst welkom is?
Wij hebben dan ook gemeend aan dit
verlangen te moeten voldoen en u allen
zonder uitzondering de gelegenheid te
moeten geven, om, ieder naar zijn vermo
gen, te toonen: uw geloof, uw liefde en
uw eerbied voor het bisschoppelijk gezag.
Geen ongewenschte verbrokkeling van
gaven dus, maar een gemeenschappelijk
geschenk, geheel ter beschikking van den
nieuwen Kerkvorst.
Wij bevelen deze collectie niet aan: uw
eigen blij en dankbaar hart is de beste
aanbeveling".
Wij handelen in de geest onzer lezers,
door hen te herinneren, aan de gelegen
heid, die hun morgen wordt geboden, om
hun blijde feestgave voor don nieuw be
noemden Bisschop te schenken.
Meer dan een herinnering is, on
getwijfeld, overbodig.
V Katholieken-vervolging
De liberale pers zwijgt over de Mexieaan-
sche gruwelen geen zweem van protest
er tegen!
Maar dat is niets nieuws.
Die pers heeft pok in het verleden elk
optreden tegen de Katholieken toegejuicht.
Zooals „Het Huisgezin" op pakkende
wijze laat zien:
„In den strijd van Garibaldi en Pië-
mont tegen Pius IX en den Kerkelijken
Staat stond zij aan de zijde der revolutie.
Toen in België de vrijmetselarij onder
Bara en Frère Orban en Van Humbeeck
de Katholieken onderdrukte, koos zij de
partij der eerste.
Toen Bismarck in Duitschland do Mei-
wetten uitvaardigde en bisschoppen in
ballingschap zond, waren niet Windhorst
en Reichensperger, Mallinckrodt en Von
Schorlemer Alst, die den IJzeren Kanse
lier aandurfden, haar mannen, maar was
het de geweldenaar van ijzer en staal..
Toen Combes in Frankrijk dc Katholie
ken vervolgde en de kloosterlingen buiten
de wet stelde werd de kerkvervolger ver
heerlijkt.
Altijd heeft de liberale pers tegen de
Katholieken partij gekozen, en zoo hoeft
het niet te verwonderen, dat ook Calles
thans haar goedkeuring oogst.
Calles vertoont wel socialistische, zelfs
communistische neigingen, maar het is
geen ongewoon verschijnsel, dat onze li
berale bladen, voor binnenlandsch ge
bruik behoudsgezind, in hun buitenland-
sche politiek sterk democratische, beter,
roode strevingen aan den dag leggen".
De houding, door die pers nu ten opzichte
van Mexico ingenomen, is dus niet bevreem
dend evenmin als.... het bevreemdend
is, dat verscheidene Katholieken zoo'n hou
ding heelemaal niet erg schijnen te vinden
Een ruggegraat-looze onverschilligheid
erdraagzaamheid èn zelfbewustzijn en
eergevoel dat moet en kan in den Katho
liek samengaan. Zijn verdraagzaamheid
moet hem er van doordringen, dat hij an-
derer eerlijke overtiuging heeft te eerbie-
Jgen, zijn zelfbewustzijn en eergevoel moet
torn in verzet brengen, als zijn eigen over-
tujging wordt gekrenkt,
Te velen zijn er, die - als het niet hun
Jager-staand oigenbelang geldt te
gemakkelijk over smaad heenstappen
anti-oorlogsverdrag
NAAR DE SLOTSCÈNE VAN HET
KELLOGGPACT.
Chamberlain houdt vast aan Frankrijk.
Duitschland haalt een wit
voe tje in W ashington.
De slotscène van het schouwspel, dat
den naam draagt van het Kellogg-pact, is
binnen niet al te langen tijd te waheten.
De Duitsche antwoordnota is in Wash
ington aangeboden, de Fransche nota is
onderweg. Chamberlain is nog hard aan
het studecren, maar zal toch ook niet heel
lang meer kunnen wachten met antwoord-
geven.
De Duitschers zijn hard op weg een wit
voetje te halen in Washington (wat het
voornaamste doel is van hun politiek te
genover de Vereenigde Staten). Op Kel-
loggs eerste uitnoodiging antwoordde Stre-
semann direct, dat hij graag mee zou doen
aan het anti-oorlogsverdrag. En nu de
Amerikaan een ontwerpverdrag heeft voor
gelegd, dat in zijn aanhef een wijziging be
vat, die aangevallenen veroorlooft van zich
af te bijten, is de Duitscber weer de eer
ste, die verklaart er geheel accoord mee
te gaan. Ook de uitlegging, die Kellogg
aan zijn verdrag had gegeven, aanvaardt
Berlijn. Laten we maar direct teekenen,
zegt dc Wilhelmstrasse, tot groote voldoe
ning van het Witte Huis.
Onderhandelingen tusschen
Londen en Par ij s.
Terwijl Berlijn zijn beste krachten gaf
aan het opstellen van een allervriendelijk
ste nota, zat men in Parijs en Londen te
zwoegen om een vorm te vinden, waarin
men zijn instemming met Kelloggs voor
stellen kon betuigen en tegelijk vasthou
den aan al de bezwaren.
Frankrijk wil op tal van punten voor
behoud maken, waarbij wel het belang
rijkste is, dat het aan zijn bondgenoot
schappelijke verdragen tegenover Duitsch
land vrij spel wil verzekeren. Engeland
had daar geen direct belang bij, het steunt
b.v. dc Fransche actie voor een Oostelijk
Locarno niet. Maar Chamberlain stelt
en ook ditmaal is dit weer heel duidelijk
gebleken grooten prijs op een intieme
samenwerking met den Franschman. Hij
traclit Briand Zooveel mogelijk tegemoet
te komen en zou liever alle Fransche re
serves willen slikken, dan den indruk wek
ken, dat hij Washington verkiest boven
Parijs.
Maar de Engelsche minister is aan twee
kanten gebonden. Ten eerste is er in het
Engelsche kabinet een sterke strooming,
die voor toenadering tot de Vereenigde
Staten pleit. Ten tweede zijn er de Domi
nions, wier belangen niet gedoogen, dat'
Chamberlain zich geheel met den Fransch
man accoord verklaart.
Geen omnibu s-p r o t o c o 1.
De gang van zaken tusschen Parijs en
Londen is nu aldus geweest:
Den 30sten Juni heeft Parijs voorgesteld,
dat de Locarno-mogennheden gezamenlijk
een protocol zouden opstellen, dat het
noodige commentaar op Kelloggs voorstel
zou bevatten. Dit z.g. omnibus-protocol
had echter geen kans op verwezenlijking.
Het was b.v. onmogelijk om de Fransche
interpretatie van art. 16 van het Hand
vest, de interpretatie, die op verplichte
militaire actie van den Bond tegen een
overtreder aanstuurt, te vereenigen met
de C'anadeesche interpretatie, welke iden
tiek is met Kellogs opvatting, dat de Bond
wel dwingend optreden toelaat, maar niet
oplegt.
Een al gemeen aanvaarde interpretatie
van het Locarnoverdrag schijnt ook niet
mogelijk geweest te zijn, daar Frankrijk
en Duitschland hierin verschilden.
Ten slotte kon Engeland zich niet op
werpen als verdediger van de Fransche
bondgenooten en Frankrijk kon Engelands
houding tegenover Egypte niet steunen.
Zoo is men er ten slotte toe gekomen
afzonderlijke nota's op te stellen. Parijs
aanvaardt het verdrag van Kellogg, maar
geeft er zijn eigen interpretatie bij, waar-
m alle voorbehouden zijn opgekomen. Ei»
geland schijnt hetzelfde ie zuilen doen.
Onderteekeningbegin
Augustus?
Naar uit Washington gemeld wordt,
hoopt men in officicelo Amerikaansche
kringen, dat het anti-oorlogsverdrag in het
begin van Augustus zal worden get eekend.
oostenrijk.
Een betooging voor Zuid-Tirol.
Aan d-en voet van het
standbeeld van
Andreas Hofev.
Uit Innsbruck woi^lt gemeld, dat op den
Iselberg aan den voet van het standbeeld
van Andreas Hofer een groote betooging
voor Zuid-Tirol heeft plaatsgevonden. Dui-
INGEZONDEN MEDEDEELING.
II
LEIDEN\J!ANGE MARE 26
diverse
zenden menschen, waaronder vele Duit
schers, maar ook Engelsche toeristen, na
men aan de betooging deel. Nadat een
knaap een gedicht had opgezegd, waarin
verzekerd wordt dat de jeugd trouw zal
blijven aan Tirol, werden verschillende re-
devoerin gehouden. Het Kamerlid Stein-
aecker, de secretaris van de Tiroolsche
volkspartij, verzocht de menigte een plech-
tigen eed van trouw aan het Tiroolsche va
derland af te leggen. De heer Pixner, de
laatste Duitsche burgemeester in Zuid-
Tirol, burgemeester van St. Leonard, het
geoortedorp van Andreas Hofer, sprak over
de ellende van zijn volk in het dorp. Hij
legde voor het monument een groote krans
van Alpenbloemen neer. Hij besloot met de
woorden: Wij willen handelen als onze.
voorvader, liever dood dan slaaf".
joego-slavië.
Moordaanslag te Belgrado.
Afdeelingschof van een
ministerie gewond.
Een man, blijkbaar een Macedoniër, heeft
gistermorgen in het Jocgoslavisch ministe
rie van Binnenlandsche Zaken te Belgrado
een moordaanslag met een revolver ge
pleegd op den afdeelingschef Lazitsj. Deze
werd ernstig gewond.
De aanslag had onder de navolgende om
standigheden plaats. Te elf uur verscheen
bij den afdeelingscVf Lazitsj, leider der
politieke politie, cjj Macedoniër, iemand
die zich voorsteic/e als bewoner van Isjtip
en als Bulgaarsch onderdaan. De man trok
een revolver en loste verscheidene schoten
op Lazitsj. Deze viel ernstig gewond neer.
Daarop richtte de dader dc revolver tegen
zichzelf en verwondde zich ernstig. Lazitsj
werd in bedenkelijken toestand naar het
ziekenhuis vervoerd. Op den moordenaar
werden geen documenten gevonden. Hij
heeft geen opheldering verstrekt omtrent
zijn persoon. Toch twijfelt men er niet aan,
met een daad van Mecedonische wraak te
doen te hebben, daar Lazitsj als leider der
politieke politie een der ergste tegenstan
ders der Macedonische actie was.
CHINA.
Nieuwe eischen van Nanking.
TerugtrekkiAg van de
buitenlandse he oorlogs
schepen van <len Jantse
verlangd.
Naar de „Evening News" uit Sjanghai
verneemt, bereidt de Chineesche nationa
listische regecring gelijkluidende nota's aan
Groot-Brittannië, de Vereenigde Staten Ja
pan, Frankrijk en Italië voor, waarin de te
rugtrekking der vreemde oorlogsschepen
van den Jangtse wordt geëischt, aangezien
de binnenlandsche militaire operaties ge
ëindigd zijn. Derhalve bestaat er naar de
meening der nationalistische regeering
geen noodzakelijkheid meer voor de aanwe
zigheid van oorlogsschepen tot bescherming
van het leven der buitenlanders.
Voorts' wordt nog uit betrouwbare bron
bericht, dat de Chineesche minister van
Buitenlandsche Zaken een nota aan 24 lan
den heeft gericht, waarin, dc onmiddellijke
herziening van allo met China gesloten
verdragen wordt voorgesteld, onverschillig
of deze verdragen al dan niet geëxpireerd
zijn.
In een nota aan dc Fransche regeering
deelt de nationalistische regeering mede,
dat de drie Fransch-Chineesche conventies1
betreffende den handel in het grensgebied
sinds 7 Juli zijn afgeloopen. Zij stelt in ver
band hiermede dc onmiddellijke benoeming
van gevolmachtigde onderhandelaars voor,
opdat dezen over een nieuwe conventie
kunnen beraadslagen op de basis van gelijk
heid en wederzijdsche eerbiediging der sou-
vereiniteit. De Chineesche regeering zal in
den tusschentijd een' regeling treffen voor
liet handhaven der Fransch-Chineesche
handelsrelaties.
EERSTE KAMER.
Verschillende wetsontwerpen waxen gis
teren aan de orde.
Bij het ontwerp houdende bepalingen te
gen besmettelijke ziekten verklaart mevr.
F o t h u i s—8 m i t (S. D.), dat haar fractie
zal tegenstemmen, omdat, deze de vrijstel
ling van vaccinatie ontoelaatbaar acht.
Spr. critiseert scherp de wijze, waarop het
ontwerp in de Tweede Kamer behandeld
werd.
Ook de heer v. E m b d e n (V. D.) zal
tegen stemmen wegens dezelfde bezwaren.
MinisterSlotemakerde Bruine
betoogt, dat het niet op zijn weg ligt zich
uit te spreken over de wijze van behande
ling in de Tweede Kamer. De kring van
bezwaarden op grond van godsdienstige
overtuiging is zeer klein. Het ontwerp geeft
de regeering meer invloed in de bestrijding
van de besmettelijke ziekten, weshalve
spr. het ontwerp aanbeveelt.
Het ontwerp wordt aangenomen met 18
tegen 14 stemmen.
Bij het ontwerp inzake de intellectueele
toenadering met België betoogt de heer
Briët (A. R.), dat de bedoeling van het
verdrag is, in Nederland Fransche cultuur
te brengen. Ons land heeft daaraan geen
behoefte en wenscht niet betrokken te wor
den in den taalstrijd van België.
Minister Waszink acht de con
clusie van den heer Briët niet juist, aange
zien België zich ook tot andere landen
wendde. België's initiatief was een daad
van wijs beleid.
Het. ontwerp wordt z. h. st. aangenomen.
Bij de aan de ordestcllng van het ver
drag betreffende het toezicht op den inter
nationalen handel in wapenen vraagt de
heer v. E m b d c n (V. B.), waarom geen
bekrachtiging wordt gevraagd van het. an
dere deel voor het verdrag, n.l. dat betref
fende den chemischen oorlog.
Minister Lambooy ^zet uiteen, dat
met de ratificatie gewacht dient te worden
totdat de besprekingen omtrent de waar
borgen geëindigd zijn.
Het ontwerp wordt aangenomen, evenals
nog eer.ige wetsontwerpen, waaronder de
wijziging van de Pensioenwet.
De Kamer gaat tot nadere bijecnrocping
uiteen.
PROGRAM R. K. STAATSPARTIJ.
De sociale paragraaf.
Naar „De Volkskrant" van welingelich
te zijde verneemt, zou er in de jongste ver
gadering van den Raad van Overleg,
waarin, gelijk men weet, zitting hebben
vertegenwoordigers uit de R. K. centraio
organ'saties van werkgevers, middenstan
ders, boeren en werknemers, overeenstem
ming zijn verkregen over de formuleering
van de sociale paragraaf van het program
der R. K. Staatspartij. Deze formuleering
zou aan het bestuur der R. K. Staatspartij
ter overweging worden aangeboden.
De Gas-lucht.
Te Assen.
In de eergisteravond gehouden vergade
ring van den gemeenteraad van Assen is
behandeld het rapport, uitgebracht dooi
de commissie van onderzoek na-ar dc posi
tie van den directeur der gasfabriek. Vol
gens dit rapport is uitgekomen,. dat do
directeur over de jaren 1919, 1923 en 1924
een bedrag van 1250 heeft aangenomen.
B. en W. stelden voor, den directeur bij
wijze van straf 14 dagen in zijn betrekking
te schorsen, met stilstand van wedde,
voorts met algclicclc inhouding van verlof
tot afwezigheid voer het verdere verloop
van 1928. Verder waren B. en W., gelijk
gemeld, van oordeel, dat de directeur mo
reel verplicht is, tc overwegen, of hij zich
van een bedrag gelijk aan het door hem in
strijd met zijn instructie genotene, niet
alsnog op de een of andere wijze behoort
te ontdoen, en dc directeur in zijn vrijheid
van handelen als leider van het bedrijf op
bepaalde punten dient tc worden beperkt.
Na langdurige discussie werd eerst een
voorstel van den heer Franken (s.d.) om
den directeur uit zijn betrekking te ont
slaan, verworpen met 11 tegen 5 stemmen.
Het voorstel van B. en W. werd verwor
pen met 10 tegen 6 stemmen.
Een voorstel van den heer Vceninga
(a.r.) om van het salaris van den direc
teur over 1928 250 in tc houden, en ver
der inhouding van verlof over 1928 en te
rugstorting van het genoten bedrag van
1250, werd verworpen met 10 tegen 7
stemmen.
Ten slotte staakten de stemmen over een
voorstel van den heer Nathans (v.d.) om
den directeur een berisping toe te dienen,
hem gedurende twee jaar geen verlof tc
verleenen en terugbetaling te eischen van
het genoten bedrag.
Van Gend en Loos.
Een nieuwe Expeditie-
ondernemingopgcricht.
Te Utrecht is opgericht de N.V. Expedi
tie-Onderneming van Gend en Loos, met
een kapitaal van 24.000, door de heeren
G. J. C. Colignon te Antwerpen, R. F. H.
C'olignon te Schaerbeek en F. A. J. Co
lignon te Eeckeren.
Het doel der vennootschap is het uit
oefenen van het expeditiebedrijf, meer
speciaal de voortzetting van bet bedrijf
zooals dat tot heden door de Commandi-
laire vennoot schap van Gend en Loos, II.
Colignon en Cic., in Nederland is gedre-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Het anti-oorlogsverdrag.
De Sora-expeditie eveneens gered. De
redding geschiedde door Zweedsche vlieg
tuigen. De „Krassin" moet nu eerst kolen
innemen en gaat daarna op zoek naar de
A!essandri-groep.
Tsjoochnofski zou zichzelf gered hebben.
(Men zie ook Telegrammen).
BINNENLAND.
Mijnramp te Brunssum; vermoedelijk
tien dooden, verscheidene gewonden cn
zeven vermisten; explosie in de Staatsmijn
„Hendrik" (Gemengde Berichten, 3do blad)
OMGEVING.
Auto-ongeluk op een onbewaakten over
weg onder Zoeterwoude. Een slachtoffer.
(2do blad).
De werkloozenstuen.
De kosten der getroffen
maatregelen.
Dc heer Kan, Minister van Binnenland
sche Zaken cn Landbouw heeft nog op do
vraag van den heer Knottenbelt betreffen
de het verstrekken van gegevens nopens clo
kosten van Rijk en gemeenten van de in
het belang der werkloozen getroffen maat
regelen o.m. geantwoord, dat do in 1927 ten
behoeve der werkloozen getroffen maatre
gelen hebben gekost aan: het Rijk
5.9G7.035.55, de provinciën 146.142.68 on
de gemeenten 13.319.322.76. tezamen
20.462.500.99.
Ned. R. K. Politiebond „St. Michael".
Hot congres to N ij mogen.
Om 10 uur nam de congresvcrgadoring
te Nijmegen wederom een aanvang.
Begonnen werd met dc besprekingen
over het voorstcl-Gronmgen: Het Congres
besluit, dat bij het overlijden van een lid
d*>or elk lid een bedrag van 0.25 zal ge
stort worden, ten behoeve van de nagelaten
betrekkingen. Het advies van het hoofdbe
stuur luidde afwijzend.
Dienovereenkomstig werd het voorstel
verworpen mot 1251 legen 2S7 stemmen.
Aangenomen werd het voorstel van de
afdeelingeu Amsterdam cn Rotterdam, om
in het bondsorgaan geen advertenties van
z.g. „Voorschotbanken" meer op te nemen.
Eveneens werd z. h. s. aangenomen ecu
voorstel-Amsterdam. dat het Hoofdbestuur
zich tot de regecring wende met 't verzoek
een commissie te benoemen om te onder
zoeken, welke veranderingen or in vorschil-
lendo wetten noodig zullen blijken om to
komen tot een meer nifortno regeling van
dc bepalingen inzake het binnentreden van
woningen cn lokalen, l egen den wil van den
bewoner c.q. rechthobbcndc.
Een voorstel van do afd Breda, Heerlen
en Utrecht, om het orgaan voortaan den le
den individucel toe te zenden, wordt inge
trokken omdat bij bestuursbesluit het or
gaan voortaan den leden met ingang van 1
Jan. 1929 individueel kosteloos zal worden
toegezonden.
Aangenomen werd een voorstel-Hcerlen,
waarin het Hoofdbestuur wordt opgedragen
er voor te ijveren dat do pensioengerechtig
de leeftijd voor het lagere politiepersoneel
weer op 55 jaar worde gebracht.
Aangenomen werd de volgende motio van
het hoofdbestuur, welke aan do regecring
zal gezonden worden:
Dc Ned. R. K. Politiebond „St. Michael"
enz., gehoord de besprekingen over dc ge
heel onverzorgde rechtspositie van de ge
meentepolitie; overtuigd van de noodzake
lijkheid dat een behoorlijke uitvoering van
den dienst een regeling dier positie drin
gend noodzakelijk maakt, dringt er bij do
regeering op aan, dat het ontwerp Ambte-
naarswet ten spoedigste bij de Kamers aan
hangig worde gemaakt.
Daarna kwam in behandeling een voor
stel van de afd. Rotterdam, dat het congres
besluite tot het verstrekken van een bijdra
ge van 100 aan liet „Dr. Schaepman-
fonds". Het advies van het hoofdbestuur
luidt, dat een huldiging van Dr. Schaep-
man, boe begeerenswaardig ook, niet door
St. Michael kan worden aanbevolen. Dezo
huldiging is er volgens het hoofdbestuur een
met politiek karakter (stichting van een
partijbureau), dat, boe begeerenswaard ook,
door St. Michael (als vakorganisatie) niet
kan worden aanbevolen.
Het voorstel van Rotterdam werd ver
worpen. Het wordt aan de leden persoonlijk
overgelaten welke bijdrage /.ij willen schen
ken.
Besloten werd het volgcnil congres in
Hilversum te houden. Do afdeeling aldaar
viert in 1929 haar 10-jarig bestaan.
De afgevaardigde van het korps politic-
troepen bracht tenslotte dank voor de har
telijke wijze, waarop hij op dit congres is
ontvangen en sprak de verwachting uit, dat
het volgende congres de oprichting van een
afzonderlijke afdeeling van .,St. Michael",
die van de politietroepon zal mogen begroe
ten
Dc vergadering herdacht daarop een
oogenblik den onlangs overleden Arnster-
damschen adviseur Pater W. E. J. Stolta
