BUITENLAND.
Land enTuinbouw
BINNENLAND.
LUCHTVAART.
19e Jaargang,
DONDERDAG 28 JUNI 1928
No 5910
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal.
Bij ome Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal.
Franco per post f2.95 per kwartaal.
Öet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
krijgbaax tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
pitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Eondagsblad 9 ct.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT»
Gewone adverfentlön 3P cent per reg»)
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hot
a dubbele van bet tarief berekend. a
Kleine edvertontlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen wrirden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
V In Te Domine speravi
"Wij hebben meermalen gewezen op de
ergernis, welke het bijgeloovig gebruik
van beertjes, konijntjes, poesjes enz. ver
wekt een bijgcloovigheid, waaraan zich
schuldig maken menschen met een be
roemden naam, die dat gebruik dan zóó
propageeren onder tallooze vereerders.
Tegenover dit dwaas bijgeloof, dit kin
derachtig vertrouwen in de kracht van
niets-nutte, levenlooze dingen, willen wij
stellen het uitgesproken Geloof van één,
die de aandacht van heel de wereld heeft
getrokken, diens mannelijk vertrouwen op
God op de Voorzienigheid.
Toen N o b i 1 e gered was geworden,
toen uitte hij een wensch, die een getuige
nis was: „dat de Goddelijke Voorzienig
heid redding moge brengen ook aan de
overgeblevenen."
„De Gelderlander" teekent hierbij aan:
„Dat is de Nobile, die het Kruis heeft
geplant op de as der aarde, het Kruis
door den Paus gezegend en als teeken
der verlossing door den Vader der chris
tenheid aan den Noordpoolvaarder mee
gegeven als een symbool van de ver
spreiding des Christendoms over de gan-
sche aarde dat is de getuigende Nobile,
die op liet. oogenblik, dat de gansche
wereld met gespannen aandacht naar
hem luistert, zijn geloof in God voor alle
menschen belijdt en niet verbergt wat
hem al die weken lang de kracht heeft
geschonken om berustend vol te hou
den."
„In Te Domine speravinon confundar
in aeternum." „Op U o Heer heb ik ge
hoopt; ik zal niet beschaamd worden in
eeuwigheid."
In deze woorden, die wij zoo dikwijls
hebben uitgejubeld in het met krachtigen
slag naar den hemel óp-wiekende Te
Deuin blij en licht als in zonneglans
spelende kinderen ln deze woorden ligt
de levens kracht en levens durf van
een waarachtige levens vreugde.
Nobile heeft het voor héél de naar
hem luisterende wereld getuigt, dat hij
zijn vertrouwen heeft gesteld alléén op
God en ook alléén van God verhoopt de
redding van zijn vrienden en medehelpers.
Zóó spreekt hij dezelfde taal als het
door hem op de as der aarde geplante
Kruis tot allen, die willen hoorendie
willen kennen het middel, dat hun schen
ken kan voorspoed in hèt leven èn dat
hun een waarborg is, om, ondanks mis
schien schijnbare mislukking, tegenslag in
het tijdelijke, niet te worden teleurgesteld
in de eeuwigheid, de eind-victorie te
behalen in het hiernamaals het middel
van een waarachtig, een levend Godsver
trouwen
Dat de wereld moge zien en hooren en
overwegen
DUITSCHLAND.
DE CRISIS NOG NIET OPGELOST.
Hindenburg tegen een vice-kanselierschap.
M 1 1 e r Franken wil de
opdracht teruggeven.
De laatste poging van Miiller-Franlcen
om een ministerie van persoonlijkheden
zonder fractioneel verband tot stand te
brengen, is gisteravond mislukt. Na een
bespreking van een half uur met de verte
genwoordigers der fracties bleek er geen
uitweg uit de moeilijkheden te vinden.
Müller-Franken heeft dan ook besloten, bij
de bespreking, welke hij hedenochtend met
den rijkspresident zou hebben, zijn op
dracht tot kabinetsvorming terug te geven
Het zal dan van den rijkspresident afhan
gen, of opnieuw aan Müller-Franken een
opdracht tot kabinetsformatie zal worden
gegeven.
Over het verloop der laatste onderhande
lingen kan nog het volgende worden ge
meld: Gistermiddag even voor zes uur be
gaf Müller-Franken zich naar den rijkspre
sident, echter niet om hem de ministerlijst
voor te leggen, doch slechts om hem rap
port uit te brengen omtrent de moeilijkhe
den, waarop zijn pogingen om een kabinet
van persoonlijkheden zonder fractioneel
verband te vormen waren gestuit door de
houding van het Centrum, en met name
van den afgevaardigde dr. Wirth.
De bespreking duurde ongeveer twintig
minuten. Het resultaat was, dat de rijkspre
sident weigerde, een vice-kanselier te be
noemen. Daarop begaf Müller-Franken zich
weer naar den Rijksdag om de Centrumaf
gevaardigden met deze beslissing in kennis
te stellen en hun in overweging te geven,
hun houding te herzien.
De onderhandelingen tusschen Müller-Fran
ken en de politici duurden bijna tot de laat
ste minuut voordat hij zich naar Von Hin
denburg begaf. Steeds was het weer dezelf
de moeilijkheid: dr. Wirth wenschte slechts
tot het kabinet toe te treden, wanneer hem
Whalve een „ressort-portefeuille" ook het
vice-kanselierschap werd toebedeeld, of wel
wanneer hij een z.g. politieke portefeuille
kreeg. Met deze laatste bedoelde hij de por
tefeuille van Binnenlandsche Zaken, welke
reeds lang te voren aan Severing was aan
geboden.
FRANKRIJK.
DE KWESTIE DER ELZASSER
AFGEVAARDIGDEN.
Poiiftaré wil de kwestie van vertrouwen
stellen.
De rechtbank te Colmar heeft opnieuw
het verzoek van den Elzasser afgevaardigde
Rosse, hem voorloopig in vrijheid te stel
len, afgewezen. In verband hiermede ver
wacht men, dat de afgevaardigde Walter,
eveneens uit den Elzas, hedenmiddag bij
het begin van de Kamerzitting de onmid
dellijke behandeling van zijn voorstel to'
invrijheidstelling van Ricklin en Rosse zal
eisehen. Poincaré heeft laten weten, dat hij
zal voorstellen het voorstel niet te behan
delen, en dat hij hierbij de kwestie van ver
trouwen zal stellen. Verder verwacht men,
dat de communistische afgevaardigde Ca-
chin voornemens is, een voorstel in te die
nen tot vrijlating van de communistische af
gevaardigde Doriot. Men verwacht evenwel
niet dat deze voorstellen tot 'n crisis zul
len leiden.
OOSTENRIJK.
Het proces Bela Kun.
Persstemmen.
Naar aanleiding van het proces Kun
merkt de Neue Freie Presse op, dat thans
duidelijk gebleken is, dat men Kun heeft
overschat. Hij is inderdaad een onbedui
dend, klein man, die zich opblaast tot iets
gewichtigs. In het feit, dat dit aan den
dag is getreden ligt voor den veroordeel
de een hardere straf dan er in een dood
vonnis zou hebben gelegen. De schijnbare
grootheid is verdwenen.
Het Neues Wiener Tageblatt merkt op,
dat dc communisten voor zichzelf alle vrij
heden opeischen, die zij hun tegenstanders
ontzeggen. Oostenrijk moet van het bols
jewisme niets hebben. Kun heeft een
zachte straf gekregen, maar het is te ho
pen, dat hij nu voorgoed uit Oostenrijk
verdwijnt.
De officeuze christelijke-sociale Reich-
post merkt op, dat het vonnis geen on
schuldige treft. Een veel grooterc voldoe
ning, dan dit schadelijk individu een
tijdje geïsoleerd tc weten, is echter, dat
voldaan zal worden aan den grootsten
wensch van Oostenrijk, nl. om blijvend van
Kun bevrijd te worden.
De socialistische Arbeiterzeitung achtte
de wezenlenke beslissing gevallen met het
afwijzen van het verzoek om uitlevering
van Hongarije. Het proces was een bla
mage. Kun met zijn derde rangs tooneel-
spelersaehtige, valsche pathos bleek een
querulant, wien elke grootheid ontzegd is.
Dc communistische Rote Fahn zegt, dat
het heele relletje tegen de communisten
in elkaar gestort is. De zoogenaamd be
zwarende stukken, wier onthulling een sen
satie had moeten opleveren, waren of
valsch of waardeloos. Niettemin dient de
internationale perscampagne voortgezet
te worden totdat Kun veilig in Rusland
aangekomen is.
POLEN.
Regeeringscrisis.
Gistermiddag halftwee heeft de Pool-
sclie premier, maarschalk Pilsoedski, den
president der republiek, Moscicki het ver
zoek cm ontslag van het geheele kabinet
overhandigd. De president heeft dit vcr-
zek ingewilligd en prof. Casimir Bartel,
den afgetreden plaatsvervangenden pre
mier, tot minister-president benoemd. Te
vens onderteekende hij het decreet betref
fende de benoeming van de nieuwe minis
ters, nl. Casimir Switalski tot minister van
Onderwijs en Eeredienst in plaats van Do-
brucki, en ingenieur Alfred Ivühn tot mi
nister van Verkeerswezen, in plaats van
Roniocki. Minister-president maarschalk
Pilsoudski behoudt de portefeuille van
Oorlog en blijft inspecteur-generaal van
het leger; ook alle overige ministers be
houden hun portefeuilles.
MAROKKO.
Gevecht met Marokkaansche bandieten.
Een groep Fransche soldaten, die in
verbinding trachten te komen met aanvul
lingstroepen, is in gevecht gekomen met
een sterke bende bandieten, uit de zone
van Tafilalet gekomen, ten einde de on
derworpen stammen te berooven. Het ge
vecht duurde van negen uur v.m. tot vijf
uur n.m. Aan Fransche zijde werden een
officier, en onderofficier en verscheidene
inlandsche soldaten verloren. De bandie
ten worden nog nagezet.
CHINA.
Nanking bedreigt Moekdcn.
Militaire inval in
Mandsjoerije overwogen.
Volgens het nieuwsagentschap der Chi-
neesche nationalisten heeft de regeering
in Nanking besloten den zoon van Tsjang
Tso Lin te verzoeken de oppermacht der
nationalisten* te erkennen. Anders zouden
deze voornemens zijn een militaire inval tc
doen in Mandsjoerije.
Nanking of Peking hoofdstad?
In antwoord op een desbetreffende
vraag in het Britsche Lagerhuis verklaar
de minister Chamberlain, dat de Britsche
gezant in China aan de regeering heeft
doen weten, dat er in nationalistische krin
gen scherpe meeningsverschillen bestaan
ten opzichte van de vraag, of Nanking de
hoofdstad van China meet worden in
plaats van Peking. Deze kwestie zal half
Juli besproken worden in de plenaire zit
ting van den politieken raad.
De brand in het seminarie van Tatungfu.
Zooals indertijd gemeld, is een van de
twee groote gebouwen, waaruit het semi
narie van Tatungfu bestaat, door brand
geheel vernield. Het is dat gebouw, waar
in de administratie was ondergebracht en
waarin 7 van de professoren woonden.
Het seminarie behoort, zooals men weet,
aan de Paters van Scheut en telt 100 se
minaristen.
De Congregatie van Scheut telt in Chi
na 121 priesters waarvan 33 Chinees zijn.
Op een bevolking van 12 millioen zielen
in dit missiegebied zijn er 144.924 Katho
liek.
ZUID-AMERIKA.
Arrestaties in Buenos Aires.
De bomaanslagen in
Argentinië.
De politie van Buenos Aires is een alge-
meene razzia onder de anarchisten en ra
dicalen begonnen.
Deze razzia is een gevolg van het vin
den van bewijsmateriaal, waaruit het ver
band tusschen het vinden van een bom
gisterenavond m het hoofdbureau van den
bakkersbond en de bomontploffing de vo
rige maand in het Italiaansche consulaat
blijkt.
Sedert gisterenavond werden tien perso
nen gearresteerd, voor het meerondeel
Spanjaarden, die bij de politie tc boek
staan als anarchisten.
De ambtenaren zijn de meening toege
daan, dat voor de naaste toekomst nog an
dere bomaanslagen beraamd zijn.
bij de oude firma voor administratief per
soneel bestaande salarisregeling, ook bij
de nieuwe firma van kracht blijft.
De loodgietersstaking.
Naar „Het Volk" verneemt, heeft do
Rijksbemiddelaar partijen in het loodgie-
tersconflict telegrafisch uitgenoodigd tot
een bespreking, welke morgen om half elf
op het Dep. van Arbeid in Den Haag zal
worden gehouden.
De radio in dienst van de Nederlandsche
haringvisscherij.
Met ingang van Maandag 2 Juli zal het
hoofdbestuur van de Reedersvereeniging
voor do Nederlandsche Haringvisscherij de
beschikking krijgen over het rijks-radio-
telofoniestation vor den zakclijken omroep
te Scheveningen-Haven voor de dagelijk-
sche uitzending van visscherijberichten,
bestemd voor visschersvaartuigen op de
Noordzee tot de Shctlandsche eilanden.
Voor de uitzending van deze berichten
zal gebruik gemaakt worden van een 7
K.W. tclefoniezender, werkende met een
golflengte van 1875 meter. Dc uitzending
zal op alle werkdagen van 17.45 tot 17.51
uur geschieden.
Dahliakeuring te Rotterdam.
Naar het Weekblad voor Bloembollencul
tuur mededeelt, wordt, ten behoeve van
de speciale dahlia-keuring, welke de Nc-
derl. Dahliavereoniging, in samenwerking
met- de Kon. Nedcrl. Maatschappij voor
Tuinbouw en Plantkunde van 5 tot 9 Sep
tember op het terrein der Nenijto houdt,
een bijzondere tent opgericht met een op
pervlakte van 1500 M2. Het is een prach
tige tent, zooals er tot lieden in ons land
nog geen voor een tuinbouwtentoonstel
ling werd geplaatst.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND
De Duitsche crisis nog niet opgelost.
De kwestie van de gevangen Elzassche
afgevaardigden.
De reddingsexpedities voor de Italia-
bemanning en Amundsen. (Luchtv. 2e blad
en Tclegrummen).
Bij een spoorwegongeluk bij Derlington
zijn 22 personen gedood en verschillende
gewonden. (Telegrammen).
Groote overstrooming en aardverschui
ving in Japan. (Telegrammen).
Hevige brand in Noorwegen, waarbij
een dorp is verwoest. (Telegrammen).
BINNENLAND.
De melkprijs in Zuid-Holland. (L. en T.,
2de blad).
Twee personen overleden tengevolge van
vergiftiging door dampen yan kunstmest.
(Gem. Bcr., 2de blad).
Bepalingen bij aanbestedingen.
Op dc Dordrecht gehouden vergade
ring van den Ned. Aannemersbond kwam
o.m. in behandeling een voorstel van het
hoofdbestuur, betreffende wijziging der
redactie van de bindende besluiten en
wel als volgt: Het is den leden van den
bond verboden in te schrijven naar, aan te I
nemen en (of) uit te voeren (geheel of ge
deeltelijk), zich als borg, als onderaanne
mer als leverancier van materialen tc ver
binden, ten behoeve van, in welk opzicht
ook ecnig belang te hebben bij werken, a.
waarbij in het bestek een bepaling ont
breekt, krachtens welke alle geschillen
door arbitrage zullen worden beslecht,
hetzij in den vorm van een bindend ad
vies, hetzij door een scheidsrechterlijke
beslissing; b. waarvoor persoonlijke of za
kelijke borgtocht wordt geëischt; c. indien
in het bestek of de overeenkomst is be
paald, dat werkstaking en (of) uitsluiting
geen recht geven op termijnsverlpnging.
Ka eenige opmerkingen o.a. van de afd.
Gorinchem, welke er op aandrong om „als
leverancier van materialen ten behoeve
van werken" enz., niet zoo op te vatten,
dat een lid van den bond geen materialen
meer zou mogen leveren aan niet-leden,
werd het voorstel met algemeene stem
men aangenomen.
Van Gend Loos.
De hoofdbesturen van den Algem. Ne-
derl. Bond en van den R. K. Bond van
handels- en kantoorbedienden hebben gis
teren een onderhoud gehad inet d«»n heer
Heg, directeur van de nieuwe N.V. Van
Gen<l tz Loos. Deze deelde den besturen
mee, dat een pensioenregeling voor het
personeel zal worden tot stand gebracht
en dat, hoewel ae firma geen aansprake
lijkheid voor reeds doorgebrachte dienst
jaren aanvaardt, zal worden nagegaan,
hoever het met behulp van de door de oude
firma Van Gend Loos gestortte 130.000
mogelijk zal zijn, de reeds doorgemaakte
dienstjaren alsnog tot gelding te brengen.
Tevens deelde de directeur mee, dat de
HET REDDINGSWERK AAN DE POOL
Generaal Nobile's redding.
Hoe hij er uitzag.
Een correspondent van Aftenposten te
Koningsbaai heeft zich naar de Virgobaai
begeven en daar de Zweedsche vliegers
gesproken, die Lundborg bij zijn eerste
vlucht, toen hij Nobile gered heeft, hebben
\ergezeld. Toen Lundborg bij het kamp
gedaald was, hieven de beide andeie toe-
stejlen daarboven rondcirkelen. Na een
half uur steeg Lundborg weer op en bracht
Nobile naar Straat Hinlopen, vanwaar ka
pitein Tornberg hem verder naar de Vir
gobaai vervoerde.
Nobile was bij de aankomst van Lund
borg lot tranen toe bewogen. Hij had een
lange zwarte baard en ingevalle:. wangen.
Zijn kleeding was een zwaar luchlvaar-
dersccstuum. Op hun vlucht naar Nobi
le's kamp zagen de vliegers een sledc-ex-
peditie, die daarheen eveneens op weg
was. Zij daalden zoo laag mogelijk neer
om te zien of Malmgreen c.s. zich bij dc
expeditie bevonden, doch zagen alleen do
hondcnnienners. Bij hun herhaalde vluch
ten naar het kamp zagen de vliegers ver
scheidene sporen van ijsberen in den om
trek daarvan.
Dc „Morgenposten" verneemt uit Kings-
bav, dat de journalisten dear zes uur lang
wachtten om Nobile te interviewen; hun
werd echter geen onderhoud toegestaan;
dc generaal liet zich in zijn hut dragen cn
gaf bevel de deur af te sluiten.
Het zoeken naar Amundsen.
Volgens bericht uit Kingsbay zou
Amundsen ten Zuid-Oosten van Spitsber
gen op het ijs waargenomen zijn. Dit niet
nader bevestigd bericht meldt verder, dat
de Fransche vlieger op de plaats van het
ongeval bezig is de beschadigde Latham-
machine te repareeren.
Luitenant Amundsen, een neef van den
Poolreiziger, heeft zich aan het hoofd ge
steld van een expeditie, welke het vaar
water ten Oosten van het Beren-Eiland
zal afzoeken.
Behalve kapitein Ravazzoni met de Ma
rina 1 is gisteren ook het Fransche stoom
schip Quentin Roosevelt tc Tromsö aan
gekomen om naar het vliegtuig van Guil-
baud-Araundsen c.s. te gaan zoeken.
De „Hobby", welbekend van Spitsber
gen, bevindt zich thans ook te Tromsö.
Het schip was gehuurd door de Ameri-
kaansche juffrouw Boyd, die met het schip
bij Groenland wilde gaan jagen. Mej. Boyd
heeft evenwel het edelmoedige denkbeeld
gehad de „Hobby" ter beschikking van de
Noorsche regcering te stellen voor de op
sporing van de vermiste Latham 47. De ro-
geering heeft het aanbod aangenomen en
de „Hobby" zal waarschijnlijk naar de
Westkust van Spitsbergen gezonden wor
den.
Voorts bevatten de Noorsche bladen een
beroep op het publiek om bij te dragen
voor een expeditie met den walvischvaar-
cLer Veslexari, die gereed ligt om dadelijk
uit te gaan. Dit schip zou koers zetten
naar Noordoostland en de eilnnden bezui
den dit land afzoeken. De Russische vlie
ger Baboesjkin heeft opdracht op zijn
vlucht Noordwaarts te trachten zoo moge
lijk door draadlooze seinen met dc beman
ning van de Latham in aanraking te ko-
De „Braganza" niet de twee Noorsche
vliegtuigen aan boord, die aan do opspo
ring vun Amundsen c.s. zouden deelnemen,
bevindt zich nog altijd opgesloten in het
ijs bij de Noordkaap. van Noordoostland.
De krachtige Noordenwind drijft het ijs
tegen Spitsbergen's Noordkust op en de
„Braganza" zit daarin geperst. Eerst bij
verandering van wind kan het schip losko
men. Mist en sneeuw belemmeren het red
dingswerk ten zeerste.
Botsing van vliegtuigen.
Gelukkig niet in de lucht.
Gistermiddag omstreeks half drie heeft
er op het Vliegveld Schiphol een botsing
plaats gehad tusschen 2 vliegtuigen. Het
toestel H.N.A.D.O. van de K.L.M. met la
ding aan boord, bestuurd door den vlieger
Tellens, is, toen het zich in beweging zetto
om weg te rijden, gebotst tegen het stil
staande 3-motorige vliegtuig D 901 van do
Deutsche Luft Iiansa, \velk laatste vlieg-
tu'g leeg op het perron stond. Het Fokker
vliegtuig is licht beschadigd, het Junker
vliegtuig eveneens. Er ontstond wel eenige
vertraging door dit voorvaL
Engclsche records.
Het grootste vliegtuig en het
grootste stoomschip.
Gisteren is te Londen het grootste
vliegtuig van dc wereld opgestegen. Het is
de Britsche eondekker Inflexible met een
gewicht van 14 ton en drie Rolls-Roycecon-
der motors die een vermogen van £100 P.K,
te zamen bezitten.
Het toestel is 75 voet lang en heeft een
vlucht van den eenen vleugel tot den ande
ren van 150 voet, d.L ruim vijfmaal meer
dan van een eenpcrsoons-vechtvliegtuig van
de gewone soort.
De eendekker is van metaal en de twee
wielen, die zijn ccnigen steun op den bega-
ncn grond vormen, zijn ruim zeven voet
hoog.
De rceordsbrekcr van de stoomschepen
is nog niet zoover als het broertje in do
lucht. Het ligt nog in de wieg. D.w.z. het is
bij de firma Harland en Wolff Ltd., te Bel
fast, voor de White Star Lino op stapel
gezet. Volgens een officieele bekendmaking
zal het 62.000 bruto register ton meten, en
dus ongeveer tweemaal zoo groot zijn als
de nieuwe Statendam der Holland-Amcrika.
l ijn. Over do afmetingen cn de machine
inrichting zijn geen mededeelingen ver
strekt, het schip zal echter meer dan 300
meter lang en meer dan 30 meter breed
moeten zijn, en in Engelsche vakkringen
wordt beweerd dat de vier schroeven zullen
worden gedreven door hoogedruk-stoomtur-
bines, die aan hot vaartuig een snelheid
zullen geven van 25—26 knoopen, of ruim
45 K.M. per uur. De bouwkosten zijn op on
geveer 85 millioen gulden geraamd.
Watervliegtuigen op den Rijn.
Gistermorgen te circa kwart voor elf
cirkelde een drietal watervliegtuigen bo
ven Arnhem, om even later van de stad
op den Rijn neer te strijken. Het waren
drie militaire watervliegtuigen, die onder
leiding van den commandant, 2e-luite-
nant ter zee Rotgans, 's morgens uit de
Mok bij Texel waren vertrokken en over
de Zuiderzee en verder langs den IJssel
koers hadden gezet naar Arnhem. Nadat
de hoeren daar ongeveer een uur hadden
vertoefd, en veel belangstelling aan den
rechter Rijnoever hadden getrokken, ver
trokken zij weer in Zuid-Westelijke rich-»
ting.
