STADSNIEUWS.
VOOR DE VROUW
KAMER VAN KOOPHANDEL
VOOR RIJNLAND.
Handel en Industrie in 1927.
(Slot).
Bakkersbedrijf. De Leidsche
Bakkerspatroonsvereeniging „One Be
lang" berichtte ons: Het jaar 1927 began
voor de Leidsche Bakkerij wel onder zeer
ongunstige omstandigheden. De felle con
currentie eenerzijds en de lage marge tus-
Bchen grondstoffen en product anderzijds
waren oorzaak dat de bedrijfsuitkomsten
zeer ongunstig waren. Do tweede helft
van 1927 was beter, hoewel het verbruik
van brood door het publiek nog onder
het normale bleef.
Om het broodverbruik meer te propa^
geeren heeft het Bestuur der Leidsche
Broodbakkers-Patroonsvereeniging ln '27
een reclame-optocht georganiseerd, welke
als zeer geslaagd kan genoemd worden.
Banketbakkerijen. In de prij-
*en der grondstoffen kwam weinig veran
dering ook de prijzen der banketbakkers
artikelen bleven gehandhaafd. Doordat de
broodbakkers en de handelaren ln co
mestibles zich hoe langer hoe meer op 't
terrein der banketbakkers begeven, is de
concurrentie zeer hevig. Niettemin mag
worden verondersteld, dat de malaise in
de banketbakkerij haar laagste punt heeft
bereikt.
Behangers en Stoffeerders.
De Behangers-, Stoffeerders- en Bedden-
makers-Patroonsvereeniging „Samenwer
king", deelde o.a. het volgende mede:
In de behangerij en stoffeerderij wordt
*an nii het buitenland weinig concurren
tie ondervonden. De plaatselijke concur
rentie is echter dusdanig verscherpt, dat
voor onze bedrijven de bestaansmoge
lijkheid ten zeerste wordt bemoeilijkt.
Meer en meer ziet men, dat manufactu
renzaken tevens bedden, meubels en stof-
feeringsartikelcn verkoopen, waardoor
aan de vakliedenpatroons het uitzicht op
levering wordt ontnomen en zij zoodoen
de meer en meer in den stand van repa-
rateur geraken.
Brandstoffenhandel. De
Vereeniging van Detailhandelaren in
Brandstoffen „Ons Belang" deed ons de
.volgende me.dedeelingen:
Engeland tracht thans meer dan voor
heen een plaats op de Hollandsclie markt
te veroveren door aanbiedingen te doen
tegen zeer voordeelige prijzen.
De Nederlandsche mijnen trachten hun
product, vooral de industriekolen, zonder
tusschenhandelaar te plaatsen. Dit gaat
dikwijls gepaard met dermate lage prij
zen, dat mededinging der plaatselijke han
delaren is uitgesloten.
De samenwerking met de Leidsche
Lichtfabrieken liet ook dit jaar niets te
yrenschen over.
C a f é-b e d r ij fDe afdeeling Leiden
en Omstreken van H.O.R.E.C.A.F. deelde
het volgende mede:
De gang vanzaken in het afgeloopen
jaar 1927 is door de slechte weersgesteld
heid, met uitzondering voor de badplaat
sen Noordwijk, in dé buitenzaken over
wegend slecht geweest. De badplaats
Noordwijk boekte een gunstig seizoen. De
stadsbedrijven waren in het algemeen min
der gunstig.
Het café-bedrijf ondervindt, behalve
ïeer enkele uitzonderingen (daar waar
door concert of een bijzonder strijkje ge
legenheid bestaat een soort amusements
bedrijf te voeren), steeds verdere vermin
dering, hetgeen hoofdzakelijk aan bios
coop «n radio wordt toegeschreven. Hier
door drukken de belastingen en velerlei
bepalingen van gemeente en rijk voor deze
bedrijven steeds zwaarder, 'terwijl de hoo-
ge prijzen der consumptie-artikelen een
loonende prijsstelling in de meeste geval
len uitermate in den weg staat.
Electrotechnisch bedrijf.
De „Installateursvereeniging voor Leiden
en Omstreken" gaf ons de volgende in
lichtingen: De binnenlandsche concurren
tie is groot. De prijzen der grondstoffen
zijn vrij stationnair. Algemeene omzet blijft
vrij constant. De omzet in het installatie
vak gaat achteruit. Loonen constant. Onze
klacht blijft de gemeente-exploitatie.
Verder worden onze zaken benadeeld door
beunhazerij.
Groenten- en Fruithandel.
Van de „Leidsche Vereeniging van Han
delaren in Aardappelen, Groente en
Fruit" vernamen wij o.a.:
De toestand in onze zaken is in 1927
Zeer moeilijk geweest. Door de voor onze
artikelenslechte weersgesteldheid was in
het voorjaar de groente veel te duur. Door
de vele regens in den zomer is er een
groot tekort, aan groente geweest, waar
door de prijzen dermate stegen, dat vele
artikelen voor een groot deel van het pu
bliek onbereikbaar waren.
Kappersfc edrijf. Door de scher
pe concurrentie kon er niet veel winst
gemaakt worden. Er kan worden gecon
stateerd, dat het zichzelf scheren nog
steeds toeneemt. De loonen van het perso
neel werden verhoogd.
Kruidenierswinkels. Hoewel
er in het algemeen in deze branche eeni-
ge verbetering valt. te bespeuren, is de
toestand toch nog verre van rooskleurig.
Dit vindt zijn oorzaak zoowel in de
felle onderlinge concurrentie, als in de te
dure exploitatie.
Molenaarsbedrijf. Voor
de toekomst ziet het er echter
donker uit. De verbruikers van voeder-
granen hebben allen met groot verlies ge
werkt en nog steeds wordt de prijs van
6pek en vleesch lager, zoodat het mesten
van varkens wel zoo goed als geheel zal
ophouden.
Rijtuigmakerij. De werkzaam
heden in de eigenlijke wagenmakerij ne
men voortdurend af, dank zij het toene
mend gebruik van auto's. Daartegenover
staat een vermeerdering der werkzaamhe
den in den carrosseriebouw. De prijzen
der grondstoffen (voornamelijk Iepen-
hout) zijn vrijwel gelijk gebleven terwijl
de prijzen der carrosserieën steeds lager
werden ten gevolge van de hevige onder
linge concurrentie.
Schoenmaker ij. Hoewel de
leerprijzen in het laatste halfjaar sterk
omhoog gingen, bleef de prijs van het
schoenwerk vrij constant.
Dat de werkzaamheden in de schoenma
kerij aan het afnemen zijn vindt onder
meer zijn oorzaak in het gebruik van
rubberzolen en in het feit, dat vele niet-
vaklieden in hun vrijen tijd het schoen-
herstelcrsvak uitoefenen.
Sigarenwinkeliers De Leid
sche Vereeniging van Sigarenwinkeliers
meldde ons: De toestand in onze branche
is achteruitgaande. Over het algemeen
zijn de ontvangsten bij de bona fide win
keliers minder dan de voorgaande Ja
ren.
Slager ij en. Van de zijde der sla
gerijen werd ons bericht: De invoer van
buitenlandsch bevroren vlecsch duurt on
gehinderd voort.
Vooral de invoer van rundwet is bedui
dend en veroorzaakt een voortdurende
overproductie van versck geslacht vet.
De prijzen van voornoemde vleeschsoor-
ten loopen, als altijd, aanmerkelijk uit
een, waardoor een scherpe concurrentie
is ontstaan.
De gemiddelde veeprijzen zijn, in verge
lijking met het vorige jaar, eenigszins ge
stegen, terwijl de algemeene vleeschprij-
zen, door de hierboven omschreven con-
curentie niet hooger zijn geweest. Voor
zoover wij konden vernemen, was de alge
meene omzet niet vooruitgaande.
De loonen bleven stationair.
Wenschelijk zou het zijn indien van
Overheidswege een regeling werd getrof
fen, om de prijzen van het in te voeren
vleesch en vet door middel van een te
heffen invoerrecht eenigszins op een gelij
ken voet te brengen met de binnenland
sche productie. Hiermede zou niet alleen
de slager, doch ook de Nederlandsche vee
houder gebaat zijn.
Voorts werkt de arbeidswet 1919 zeer
belemmerend op onze bedrijven. Vooral
in den zomer zouden wij met verruiming
van den arbeidstijd zeer gebaat zijn.
Stucadoorsbedrijf. De Afd.
Leiden van den Nederl. Stucadoors Pa
troons Bond deelde het volgende mede
Er was voldoende werk, maar de on
derling© concurrentie maakte het moei
lijk om een redelijk© winst te behalen.
Vele werken worden aangenomen bene
den den kostprijs. Dit vindt waarschijn
lijk zijn oorzaak in het feit, dat er in ons
bedrijf velo z.g. kleine patroons zijn, die
zich voor wat him zelf betreft niet hou
den aan de tariefloonen, welke voor allen
bindend zijn, maar voor hun zelf met min
der tevreden zijn. Voor de naaste toe
komst wordt ook voldoende werk ver
wacht.
Zilverfabrieken. De N.V. Zil-
verfabriek Voorschoten meldt ons:
Het jaar 1927 was in het algemeen be
ter dan 1926.
Er was een wel is waar matige maar
zeer bepaalde opleving merkbaar, welke
niet een plaatselijke was, zooals wij tevo
ren meerdere malen hebben meegemaakt,
doch thans zich teekende over het ge-
heele land.
Zuivelhandel. Het jaar 1927 be
gon voor den kaashandel met een voor
raad, die in kwaliteit benoden het middel
matige stond door den ongunstigen ge
zondheidstoestand van het vee in 1926.
Bovendien werd einde 1926 de Belgi
sche franc op een zóó laag niveau gesta
biliseerd, dat de winterkaas, welke voor
het grootste gedeelte door België gecon
sumeerd wordt, slechts tegen een zeer
lagen prijs te plaatsen was. Hetzelfde
euvel gold nog voor den ouden aanwezi
gen voorraad van 1920, zoodat do handel
in het begin van 1927 voor velen een
groot verlies beteekend heeft.
De nieuw melksche hooikaas in 1927
kwam tegen een matigen prijs aan de
markt, dwaardoor zo goeden aftrek vond,
hetgeen zoo heeft voortgeduurd, waar
door ook de Meikaas (graskaas) tegen een
betrekkelijk lagen prijs ingekocht kon
worden.
Daar in de maanden Juli en Augustus
de prijzen zich op dit niveau handhaafden
zelfs nog eon kleine verhooging ondergin
gen, is de export zeer groot gebleven, zoo
dat de prijzen in September belangrijk
omhoog gingen, en zich gedurende het
einde van 1927 handhaafden, daar ook de
productie eer kleiner dan grooter was
dan het vorige jaar.
Door sommige handelaren wordt nog
geklaagd over do slechte solvabiliteit van
buitenlandsche afnemers, speciaal uit de
Roerstreek.
Over het algemeen echter schijnt hierin
eenige verbetering te komen.
Wat den boterhandel betreft, deze kon
zich in een grootere belangstelling ver
heugen dan het vorige jaar. De prijzen
waren over het algemeen gunstig en de
koelvoorraden werden met winst aan den
man gebracht.
Vereeniging „Het Kaasmerk",
Leiden. Door den aard van haar be
drijf (inrichting tot het aanmaken van
Rijkskaasmerken, die afgeleverd worden
aan de Kaascontrole-stations onder Rijks-
toezicht in Nederland) staat de vereeni
ging „Het Kasamerk" tot zekere hoogte
buiten het algemeene economische leven.
Zij levert de merken af tegen den kosten-
den prijs. De stations namen in 1927 af
6.100.000 merken voor volvette kaas,
16.700.000 merken voor 40 plus kaas,
2.115.000 merken voor 30 plus kaas en
11.175.000 merken voor 20 plus kaas, to
taal 36.150.000 merken tegen 35.470.000
merken in 1926 en 33.025.000 merken in
1925. In den loop van het jaar werd de
nieuwgebouwde fabriek aan den Room-
burgerweg te Leiden in gebruik geno
men.
B o t e r c on tr ole s ta t i o n Leiden.
Op 31 Dec. 1927 waren bij het Botercon-
trolestation „Leiden" aangesloten zes be
drijven.
In verband met de door de Regeering
vastgestelde nieuwe Rijks voor schriften be
treffende de Botercontrolestations, werden
in de voor het Botercontrolestation „Lei
den" geldende Rijksvoorschriften, aanvul
lingen en wijzigingen van dezelfde strek
king aangebracht en deze de Regeering
ter goedkeuring aangeboden.
Het aantal controlebezoeken van de
met de controle belaste Rijksambtena
ren bedroeg 187, waarvan enkele plaats
hadden op tijdstippen, waarop deze be
zoeken het allerminst door de aangeslo
tenen werden verwacht, namelijk in de
vroegere morgenuren of laat in den avond.
Uit de uitgebrachte rapporten viel
af te leiden, dat de door de aangeslotenen
gevoerde bedrijfsboekhouding steeds in
orde werd bevonden en tot op den !aat-
sten dag was bijgehouden. Bovendien werd
niets abnormaals in de gecontroleerde be
drijven door hen waargenomen.
Op ongeregelde tijdstippen werden ook
thans weer de door scheikundig onderzoek
verkregen analysecijfers vergeleken met
die, welke voor de verschilende mengbo-
ters konden worden berekend uit de uit
gebreide gegevens, welke door de Direc
teuren der verschillende andere Controle-
stations op het daartoe strekkond ver
zoek welwillend waren verstrekt en uit
de van de controleerende ambtenaren ver
nomen bijzonderheden, welke omtrent ver
werking, menging of ompakking door de
aangeslotenen in hunne boeken werden ge
noteerd.
In óén geval zag het bestuur zich ge
noodzaakt aan een der aangeslotenen een
boete op te leggen, in een ander geval
vermeende het voor ditmaal met een ern
stige waarschuwing te kunnen volstaan.
Gedurende het jaar 1927 strekte de con
trole van het Botercontrolestation „Lei
den" zich uit over de hieronder vermelde
hoeveelheden boter: a. Geproduceerd
151.778 K.G. b. Verhandeld, nog voor
zien van het oorspronkelijke Rijksmerk
213.196 K.G. c. Verhandeld, na te zijn ver
werkt, vermengd, of (en) omgepakt cn
daarna van nieuw Rijksmerk voorzien
315.471 K.G. Totaal 680,445 K.G.
Het jaarverslag bevat voorts uitvoerige
gegevens over het Handels- en Nijver
heidsonderwijs, over het verkeer, versla^
gen van gemeenten, gemeentelijke bedrij
ven, vereenigingen, instellingen enz.
Uit het Katholiek Leven
De Afrikaansche Missiën zullen
een eigen blad te Rome doen ver
schijnen.
Rome. Het plan om van Rome een we
reldcentrum te maken voor de missiestu
diën blijkt uit het besluit dat men geno
men heeft om de „Bibliotheca Africana"
in de Heilige Stad te doen uitgeven, als
orgaan der Genootschappen van Vreem
de Missiën in Afrika. De Opperste Raad
van het Pauselijk Genootschap tot Voort
planting des Geloofs heeft voor de uitvoe
ring van dit plan een toelage van 20.000
lire toegezegd.
„Bibliotheca Africana" zal waarschijn
lijk in een driemaandelijksche uitgave
verschijnen. Behandeld zullen daarin wor
den onderwerpen die betrekking hebben
op de missie, op volkenkunde, en vergelij
kende taalkunde van de volken van Afri
ka. Père Schmidt, S.V.D., Directeur van
het Pauselijke Ethnografisch Missie mu
seum, en de voornaamste volkenkundige
van de katholieke wereld vestigt de aan
dacht op het feit, dat de katholieke mis
sionarissen bovenaan staan wat betreft de
studie der ethnologische onderzoekingen
in de heele wereld, behalve in Afrika. In
dit zwarte werelddeel zijn het de Protes
tanten, die zonder tegenspraak in de?e de
zege behalen, daar ze over belangrijke
bronnen kunnen beschikken. Als concen-
treerend orgaan heeft men behoefte aan
een blad dat systematisch de studies pu-
bliceeren zal van specialisten op gebied
van taalkunde, dialecten en zeden en ge
woonten van Afrika. Men is van meening
dat mettertijd de „Bibliotheca Africana"
het officieel orgaan van alle missies in
Afrika worden zal.
Leden van de nieuwe Conferentie van
Afrikaansche Missiegenootschappen zul
len medewerken in de leiding van het
nieuwe bla-d. Deze conferentie werd in het
leven geroepen om al3 katholieke tegen
hanger te dienen van het Internationaal
Instituut voor Talen en Afrikaansche Be
schaving dat 22 September 1925 te Lenden
werd opgericht-
Met dit doel organiseerden zich alle Ge
nootschappen die in Afrika de leiding van
Missies hadden met als voorzitter Père
Berthet van de Paters van de Heilige
Geest; Père Bini, van de Vreemde Mis
siën uit Verona en Père Volta, van de Zo
nen van het Onbevlekt Hart van Maria
als Vice-Voorzitter en Père Dubois S.J.
als secretaris. Een comité van katholieke
Missionarissen werd benoemd in de Uit
voerende en Administratieve Raad van
deze instelling. Men dringt sterk aan op
de organisatie van alle katholieke actie
in verband met dit instituut, omdat, tot nu
toe, alle initiatief voortkwam van de Re-
geeringsbeambten en van de Protestan
ten.
De communisten verspreiden haat
tegen de christenen in Oost-lndië.
Batavia (Ned* Oost-lndië). Het commu
nisme heeft weten te profiteeren van den
tegenstand in Mohammedaansch Oost-ln
dië tegen een niet mohammedaansche re
geering. De algemeene leiding van het
communisme in het Zuid-Oosten van Azië
zetelt te Singapore; men vermoedt dat ze
in nauwe betrekking staat tot Mekka en
herhaaldelijk pogingen aanwendt om het
bolsjewisme in Nederlandsch Indië te
verspreideneen inval die de politie on
langs in het hoofdkwartier te Singapore
uitvoerde, deed haar een groet aantal bla
den en anti-christelijke geschiiften in han
den vallen.
Op een pas gehouden vergadering van
de voornaamste mohammedaansche juris
ten en eminente mannen van Java, werd
verklaard dat de tegenwoordige regeering
wel zou kunnen worden geduld, maar dat
het toch noodig was dat de Mohamme
danen er zich zoo spoedig mogelijk van
zouden vrijmaken.
KINDERVREUGDE.
„Er is niets nieuws onder de zon" en
zoolang de wereld bestaat, zijn er al
tijd volwassenen geweest, die de aan
dacht van het kind trachtten vast te
houden door het een of ander voor
werp te tocnen. Of dit voorwerp nu een
kunstig stuk speelgoed is en in vroeger
tijden misschien een wonderlijk ge
kleurde steen mocht wezen, maakt
geen verschil. Wij vragen de aandacht
van het kind om het bezig te houden.
Dat is altijd zoo geweest en de voor
keur van het kind gaat lang niet altijd
uit naar het kostbaarste, dat is in de
loop der tijden genoeg bewezen. Wel
zijn er vele prenten van overeenkomst
aangaande de smaak. Een mooie pruik,
die het opperhoofd dekt, is in dc oogen
van het kind, de grootste rijkdom. Neus,
ooren, oogen en mond is bijzaak. De
oudste poppen, welke in 1859 in Neu
renberg onder den grond werden ge
vonden zagen er zóó uit, als onze kin
deren ze heden nog het liefst hebben, in
weerwil van de hervorming, die de mo
derne menschen op het gebied van kin
derspeelgoed willen invoeren.
SPORTJAPON No. 135.
De tegenwoordige eenvoudige mode
hebben we in hoofdzaak aan de bijna
allerharten-veroverende sport te dan
ken. Zoo zeer is de simpele japon in
trek dat Parijs bijwijlen wel eens wat
ongerust begint te worden omdat elke
handige vrouw thans kans ziet uit een
lap een vrij goede, modieuse japon te
maken. Om dat te voorkomen trach
ten ze met behoud van de sportieve
lijn, toch een ingewikkeld maaksel te
bewerkstelligen, zoodat niet elkeen het
kan copieeren. We zien er op deze
afbeelding een voorbeeld van.
Het bovendeel der robe is van wit
crêpe de chine met dwarse tusschen-
voegsels van beige „Asperic" de
stof waaruit de rok gemaakt is. Het
voorpand van deze laatste is geken
merkt door enkele strooken en stolp
plooien, terwijl door inknipping aan
den zoom een franje gemaakt is.
"ÖÊT VTJTTTSL-HÖED.
We leven nu eenmaal in bet jaar
der zooveelste Olympiade. We zien
speldjes, dassen, sokophouders en
sjaals met het voorvoegsel Olympiade
verbonden; (Olympiade dassen, -sok
ophouders).
En is het nu zoo gek dat we plot
seling dames tegenk' men met een
voetbalhoed, die een getrouwe copy
is van het populaire bruine monster?
Wel ja, waarom niet?
VOOR AUTO-BEZITTERS(STERS).
Deze nouveauté is we! typisch voor
onzen tijd van haastigen spoed, waar
in de auto haar triomfen viert en zoo
langzamerhand een soort allemans-
speelgoed wordt.
Reeds lang bestonden er allerlei
das-, kraag- en pet-speldjes, waarop
de teekens van een of anderen bond,
club of auto voorkwamen. Een ver
lichte dassenfabrikant kwam nu laat
stelijk op het idee dassen te vervaar
digen, waarop dessins gebrodeerd zijn,
die de verschillende automerken voor
stellen. Een ieder kan dus voortaan
een das met het merk van z'n eigen
wagen dragen.
We zien hier afgebeeld de Hotch-
kiss-, Citroën-, Voisin- en Lorrain-
Dietrich-das Jammer voor den fabri
kant, heeft hii geen bord-das in z'n
collectie: hij zou er rijk mee zijn ge
worden
VOOR DE ZEILSFORT.
In dit olympisch jaar mag de sport
zich in een bijzondere belangstelling
verheugen ook van de zijde der
vrouw. Parijs rekende daar reeds op
en ontwierp vooral ook voor de zeil-
sport heel aardige modellen. We zien
er hier een afgebeeld. Het is gemaakt
van crêpe „Nizam", marineblauw voor
den rok, die van enkele zeer eenvou
dige plooien is voorzien, en wit voor
de blouse, waarop als gavneering blau
we banden zijn aangebracht en een
gebrodeerd insigne (op de mouw). Een
ondergezet front met kraag en licht
blauwe das vult de hals-opening groo-
tendeels op. Men draagt bij deze cos-
tuums speciale witte mutsen of zeil
petten.
KEUKENGEHEIM.
ZANDWAFELTJES.
Eén ei, 125 gram poedersuiker, 250
gr. bloem, 125 gr. botor, een beetje
kaneel en zout.
Doe de suiker, bet zout en het ei ia
een kom, voeg er de b!oem bij en leg
het deeg daarna op een plank op een
houten tafel. Kneedt er dan de boter
en de kaneel door. Rol het deeg dan
uit met de deegrol, opdat het overall
even dik wordt en snijdt er rechthoe
kige stukjes (4 bij 5 c.M.) vaD en tee-!
ken op elk eenige vierksntjes.
Bakken op een geboterde plaat inl
een niet al te warmen oven.
