BUITENLAND. BINNENLAND. 19e Jaargang. VRIJDAG 15 JUNI 1928 No. 5899 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onie Agenten 20 ©ent per week f2.60 per kwartaal. Franco per poet f2.95 per kwartaal Bet Geïllustreerd Zondagsblad ts voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- d it betaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. U Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT! Go wo na advertentlen 3P cant par rogdj Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet 8 dubbele van het tarief berekend. 8 Ktelna advertentlen, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen atwden aangeboden of gevraagd, buur cn ver huur, koop eu verkoop f 0.50. LlMUlUMWv'-'ÜH - J Dit nummer bestaat uit drie bladen. V Erger tian mode-dwaasheid Wij wezen er eergisteren op, dat er Ka tholieken zijn, in wier huizen men alles of bijna alles mist, wat er op wijst, dat zij Christen zijn., dat zij zich beschou wen als reizigers naar een eeuwig vader land, die op him reis door deze wereld Gods hulp en der heiligen voorbede noo- dig weten. En dat dezulken vaak wèl in hun auto een of andere dwaas poppetje (mascotte) hangen In de A. R. „Standaard" lezen we hier- „Nu is het natuurlijk wel mogelijk, dat er zijn, die een mascotte met zich meevoe ren in hun auto en in hun spel, zonder echt paganistisch vertrouwen te stellen. Ook onder de heidenen waren er velen, die de goden eerden, zonder dat zij e^.in geloofden. Maar de vraag is: wat is de origine van dat spel met de mascotte? Is het louter een mode-dwaasheid of een Btuk bijgeloof? Wij ontvingen onlangs een advertentie, geknipt uit een blad, dat in Zwolle ver schijnt. Zij zag er aldus uit: GEEN BANDENPECH GEEN PANNE GEEN ONGELUKKEN OP BEIS Wanneer U steeds één der. onderstaande M AS COTTE'S meeneemt: Tony-Casar, Felix (wordt zeer aanbevolen), Dinkie, Blinkie, Dodo, 01e Misery!, Bonne Chance (ook zeer goed) enz. Speculeert hier niet ©9n handig zaken man op een heidensch bijgeloof? Het wil ons voorkomen, dat, wie een voor hem al leen maar dwaze mode volgen wil, zich toch wel eenige malen mag bezinnen op hetgeen hij doet. Het bijgeloof neemt steeds grooter af metingen in het moderne leven aan. En het is dus zaak daartegen in te gaan en zeker geen vat te geven aan de mee ning, dat het zoo erg niet is. Door er zelf aan mee te doen zij het dan uit een grap maakt men er onwillekeurig reclame voor. DU1TSCHLAND. De regeeringsvorming. De ontwikkeling van de regeeringsvor ming schijnt volgens den algemeenen in druk in rijksdagkringen gisteravond weer volkomen te zijn vastgeloopen in haar fractie-zitting, die van 's' middags af tot in de avonduren duurde definitief om aan haar eisch der gelijktijdigheid van-de re geeringsvorming in het Rijk en in Prui sen vast te houden. FRANKRIJK. De autonomisten in den Elzas. De gevangen afgevaardigden. Zooals men weet zijn bij de jongste ver kiezingen in Frankrijk twee vooraanstaan de leiders van de autonomistische bewe ging in den Elzas, die deswegen in de ge vangenis zaten, door de Elzassers als af gevaardigden gekozen. In de Fransche Kamer is thans een mo tie ingediend, om deze twee afgevaardig den, Ricklin en Rosse, vrij te laten. Minis ter Barthou stelde echter do kwestie van vertrouwen en betoogde, dat de zaak der Elzasser autonomisten nog "in behandeling is en de Kamer dan geen besluit tan no men, zoolang het hof van cassatie nog geen uitspraak heeft gedaan. De motie werd daarop met 342 tegen 167 stemmen ver worpen. De debatten waren stormachtig, soms bijna hartstochtelijk. Het was duidelijk, dat het debat over de Elzassischc afge vaardigden voor vele Kamerleden een pijnlijke kwestie was. Het huis was geheel gevuld. Men zag in alle hoeken der zaal de soutanes van geestelijken uit den Elzas en alles wees er op, dat er in den Elzas groote belangstelling voor het debat be stend. ENGELAND. De herziening van het gebedenboek. Woensdag en Donderdag is de kwestie doer herziening van het Prayer Book (liet officieele gebedenboek der Anglicaansche Kerk) weer in het Lagerhuis ter sprake gekomen. Woensdag waren de tribunes dicht bezet. De aartsbisschoppen van Canterbury en York en verscheidene bisschoppen hadden plaats genomen op de Perstribune. Merriman betoogde, dat de voornaamste zaken, waarom het bij het herziene Prayer Book gaat, de kerkelijke tucht en de ker kelijke leer zijn. Hij verklaarde, dat men aan sommige buitensporigheden veel ge wicht kan hechten, indien men de kerk van Engeland vergelijkt met een algemeen lichaam van loyale dienaren, die nauwge zet hun plicht doen. Het Prayer Book is niet bestemd om deze onwettigheid te legaliseercn. Wat de kerkelijke tucht betreft, stelde Merriman de vraag, welke kans er zal zijn, dat indien devoorgestelde maatregel ver worpen wordb de loyale clerus, die reeds de ceremoniën heeft aanvaard, welk in het Prayer Book toegestaan worden, wat ge schied is met de kennis, dat de overgroote meerderheid der bisschoppen en der gees telijkheid daarvoor is, weerhouden zal worden om deze ceremoniën niet te volgen. Verder betoogde hij, dat het Prayer Book het protestantsche karakter van de kerk van Engeland handhaaft en dat de toevoegingen of amendementen die ei? in opgenomen zijn, dit voldoende duidelijk maken. Merriman verdedigde ook het bewaren van het Sacrament en bracht in herinne ring, hoeveel het leger tijdens den oorlog aan de geestelijken verschuldigd is geweest De geestelijken, die tevoren nooit de be waring van het Sacrament hadden toege past, deden dit thans en brachten het Sa crament, zelf voorzien van gasmaskers, naar de frontlinie, de loopgraven^ enz. Waar zij het Sacrament toedienden aan lieden, die in grooter gevaar verkeerden dan degenen, die in het. hospitaal waren. Zullen deze mannen, zoo vroeg hij, ge makkelijk een gewoonte opgeven, waaraan zulke geheiligde herinneringen voor hen verbonden zijn en waarvan zij het geeste lijke voordeel hebben leeren beseffen. Sir Samuel Roberts, conservatief, be streed het voorstel en betoogde, dat door het nieuwe Prayer Book de kans eener vereeniging met de groote niet conformis tische kerken van Engeland minder zal worden. Hij verklaarde voorts, dat het ge loof in de werkelijke tegenwoordigheid, dat in het Prayer Book aangeduid is, geen protestantsche leer is. Commandant Kenworthy van de arbei derspartij zeide, dat de kerk van Engeland zoowel katholiek als protestant is die alle broeders en priesters moet omvatten, die dit compromis ter wille van den vrede heb ben aanvaard, want ter wille van den uit eindelijken vrede, welke de kerk in staat zal stellen voort te gaan, zoowel met haar sociale als religieus werk, is het compro mis gerechtvaardigd. In de zitting van gisteren is het nieuwe Prayer Book evenwel verworpen met 266 tegen 220 stemmen, Emmeline Pankhurst f Mevrouw Emmeline Pankhurst, de be kende suffragette en moeder van de vech tende suffragettes Christabel en Estelle Pankhurst is gistermorgen te Londen over leden. GRIEKENLAND. Ernstige gebeurtenissen in Griekenland. Revolutiepoging dei- communisten? De staking der tabaksbewekers strekt zich thans over het geheel gebied van Grieksch-Macedonië en Westelijk Thracië uit. Te Saloniki zijn alle belangrijke pun ten der stad door militairen bezet. Bij de te Series plaats gevonden botsingen tus- schen de stakers en de militairen moeten drie soldaten gedood zijnnadere bijzon derheden ontbreken nog. Bij de relletjes te Kanthia zijn zes personen gedood; voorts werden 40 personen gewond. Kort na de botsing wierp een onbekend gebleven sta ker een handgranaat op straat: bij de daarop gevolgde ontploffing zijn echter wonder boven wonder geen slachtoffers ge- valln. Te Drama werd op den commandant der gendarmerie een moordaanslag ge pleegd:: de dader slaagde erin te ontkomen Het Venizelistische blad „Patris", dat de gebeurtenissen tegen de regeering-Zai- mis uitspeelt, verklaart, dat de militairen tijdens de botsingen van machinegeweren gebruik hebben gemaakt. De pers te Athene koestert overigens al gemeen de opvatting, dat men hier met een poging der communisten tot het verwekken van een revolutie te doen heeft en zij doet een beroep op de burgerij zich tegen het communistisch gevaar te verdedigen. CHINA. De situatie te Tientsin. Een ware terreur. Volgens berichten uit Tientsin is de be volking daar zeer ongerust tengevolge van de voorkomende onlusten. In alle deelen der stad wordt geschoten. De verdedigings maatregelen der buitenlandsche nederzet tingen blijken evenwel toereikend. In de Chineezenstad worden echter mannen, vrouwen en kinderen zonder vorm van proces neergeschoten. De stra ten en de rivier zijn met dooden bezaaïct. De vrees onder de bevolking is groot. Arsenaal in de lucht gevlogen. Het arsenaal te Tientsin is gistermor gen door tot nu toe onbekende oorzaak in de lucht gevlogen. Er zijn tal van dooden en gewonden. Vierhonderd roovers in burgerkleeding zijn door Japansche troepen ontwapend. EERSTE KAMER. Het wetsontwerp op de N.V. De Eerste Kamer houdt zich bezig met het ontwerp tot herziening van de bepalin gen voor de Naamlooze Vennootschappen, De „Res." gaf over dit ontwerp de vol gende beschouwing: „Alleen de oorsprong er van zou men politiek kunnen noemen, doordat de heer Troelstra in 1006, na een incidentieus ge val dat nog al opspraak verwekte in de Tweede Kamer, met een motie kwam tot herziening van het vennootschaprecht, wel ke motie werd aangenomen. Het was dezo motie welke enkele jaren later Minister Nelissen bewoog het huidi ge ontwerp in te dienen. De oorlog bracht ook hier stagnatie, maar enkele jaren geleden nam Minister Heemskerk de zaak weer ter hand. Minister Donner zette dezen arbeid door en met zijn bekende voortvarendheid werkte hij de zaak om, wijzigde niet min der dan een 50-tal artikelen en diende het ontwerp in 1926 bij de Kamer in. En met eenige wijzigingen zag hij het ontwerp aangenomen. Overigens, enthousiasme heeft het in de Tweede Kamer niet gewekt. Mr. v. Schaik sprak zelfs van een schijn-democratie in dit ontwerp, dat allerlei rechten aan aan deelhouders waarborgdeaandeelhouders, wier eenige verdienste het is, dat zij geld bezitten. Alleen de Sociaal( Democraten zijn er nog al voorstanders van, maar alleen om dat zij in dit wetsontwerp een bekroning zien van het initiatief van den lieer Troel stra, en dit is dan ook feitelijk het eenige politiek karakter in dit ontwerp. De verzwakking van de oligarchische clausule, voor nieuwe op te richten ven nootschappen, schept zelfs het gevaar, dat buitenlandsche aandeelhouders een be langrijke nationale industrie naar het bui tenland kunnen overbrengen, ondanks het verzet van directie en commissarissen. Terwijl het toch ook allerminst demo cratisch kan zijn, dat de menschen, die t bedrijf dank zij hun initiatief en werk kracht groot hebben gemaakt, alle macht en invloed moeten overdragen aan aan deelhouders, alleen omdat deze het geld bezitten. Vooral het beginsel, door ons Katholie ken gepropageerd voor medezeggings- schap, raakt hierdoor achterop. Althans medezeggingsschap van hen, die door him arbeid medewerkers zijn in een bedrijf. Daarnaast heeft de verplichte publica tie van winst- en verliesrekening ook groote nadeelennadeelen die nog ver sterkt zijn door aanneming van het amen dement-Heemskerk aan de overzijde. Minister Donner had n.l. voorgesteld de mogelijkheid om bij algemeenen maatregel van bestuur ontheffing van deze verplich ting te kunnen verleenen, maar door aan neming van het amendement-Hcemskerk- v. Schaik, is deze bevoegdheid geschrapt. Minister Donner heeft nu wel aan de Eerste Kamer de toezegging gedaan, dat hij, wanneer de nadeelen van deze ver plichting in de practijk erg blijken te zijn, spoedig met een nouvelle te komen, maar wij vreezen, dat deze toezegging weinig kalmeerend zal werken. Allereerst zijn er dan reeds tal van slachtoffers, en welke waarborg heeft men, dat de Tweede Kamer die nouvelle zal aanvaarden. Het is om al die rede nen, dat wij vreezen, dat dit ontwerp het Staatsblad niet zal bereiken, wat zeker betreurd moet worden, niet alleen om den jarenlangen arbeid die dan tevergeefs is geweest, maar ook om de ontegenzeggelij ke voordeden, die dit ontwerp op ander gebied brengt." Tot nu toe is er in de Eerste Kamer nog al veel oppositie. TWEEDE KAMER. Je wijzigingen van de Miiiiiewet. Gisteren is eerst over de amendementen gestemd. De heer Ter Laan (S.D.) trad in het krijt voor een amendement om de vrijstel ling van dienstplicht voor geestelijken -in aanstaande geestelijken op te heffen, waarvan de heeren Deckers UJ.-K.) en Oud (V.-D.) echter niets moes'en hebben; deze laatste wees vooral op den indruk, dien aanneming van het an endement zou makeninzonderhéid de R.-K. zouden hot voelen als een slag in het aangezicht. Hij bestreed den heer L i n g b e e k (H.-G.), dio vóór het amendei^nnt had gesprniren, o.a. op grond, dat geestelijken in dezcu liet voorbeeld moeten geven. Dr. de Visser (Chr. H.) trad als be strijder van het amendement op, niet om dat hij de geestelijken als een aparto cle rus beschouwt hij stelt hen met le .ken op één lijn, doch omdat bij oorlog, in de natie groote behoefte zal bestaan aan geestelijke vèrtroosting en zorg. Dr. de Visser critiseerde het optreden van ds. Lingbeek, die elke gelegenheid aangrijpt zijn anli-papismo to luchten en zicil weer eens als negativist deed kennen. (Ds. Lingbeek interrumpeerde eenige keeren onder luid rumoeronder hamer- gekiop des voorzitters en gelach duwt de heer Van Braambeek den heer Lingbeek in een stoel). Het amendement werd met 60 tegen 19 stemmen verworpen. Alleen de soc.-dcm. en de lieer Lingbeek stemden voor Het amendement-Ter Laan om do ver korting van den eerste-oefeningstijd voor voorgeoefenden op vier maanden tc hand haven, werd aangenomen met 52 tegen 22 stemmen. Voor stemden de S.-D., V.-D., de R.- K. (behalve de heeren Kortenhorst v. Ryckevorsel, v. Vuuren en de voorzitter), en de heeren Bierema (Lib.), Arts (tt.K.V. P.), Duymaer van Twist (A.-R.), Krijger en Bakker (C.-H.), Smeenk (A.-R.) en Zandt S.-G.). Het wetsontwerp is ten slotte aangeno men met algemeene stemmen. Een verhooging van het contingent voor de zeemilito heeft de minister gekregen door de bepaling dat voor de zeemacht ten hoogste 1000 man mogen worden ingelijfd, vermeerderd met het getal van hen, die bij de voorvorige lichting als gewoon dienst plichtige voor de zeemacht zijn bestemd, doch op het tijdstip van eindiging van het jaar dier lichting ontbraken. Hierdoor wordt het jaar contingent toch 100 tot 200 man grooter dan tot nu toe. Vermelden we nog, dat de derde herhalingsoefening is afgeschaft, behalve voor hen, die er per soonlijk om vragen en dat voortaan de zie kendragers ook een herhalingsoefening hebben gekregen, dan zijn daarmede de voornaamste wijzigingen aangegeven, die er zijn overgebleven, nadat verscheidene voorgestelde wijzigingen door den. minis ter waren ingetrokken. PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND. Vergadering van Donderdag. Gisteren vergaderden de Staten van Zuid-Holland opnieuw in de Ridderzaal. Aan de orde was het afwijzend prae- advies op de motie-Van Zadelhoff, waarin de Staten als hun oordeel uitspreken, dat het op den weg der provincie ligt finan- cieelen steun te verleenen aan volksuniver siteiten. De heer Van Zadelhoff (S.D.) ver dedigde uitvoerig zijn motie. Spr. betreur de ten zeerste het afwijzend prac-advies. Na eenige discussie, waarbij het stand punt van Ged. Staten werd uiteengezet door den heer Heukels (A.R.), werd de motie-Van Zadelhoff aangenomen met 32 tegen 30 stemmen. Na cenig debat werd over het afwijzend prae-advies in zake de motie-Van Hondt, waarin de Staten als hun oordeel uitspre ken, dat het niet tot do taak der provincie behoort subsidie te verleenen aan den Bond van openbare leeszalen en bibliothe ken, en waarin Ged. Staten worden uitge- noodigd, een regeling voor te stellen tot liquidatie binnen vier jaren van het nu ge geven subsidie, werd deze motie verwor pen met 60 tegen 5 stemmen. Het voorstel van Ged. Staten tot wijziging van de rege ling der subsidieering van openbare lees zalen en bibliotheken werd z.h.s. aangeno men. Evenzeer het afwijzend prae-advies op de subsidie-aanvrage ter bevorde:ing van het vreemdelingenverkeer tijdens de Olym pische Spelen. Na eenige discussie werd z. h. s. het voorstel betreffende de vaststelling van dc leeftijdsgrens voor ontslag aan provinciale ambtenaren en bedienden, terwijl even eens z. h. b. aangenomen is het voorstel betreffende de regeling van de vergoeding van reis- en verblijfkosten voor den hoofd ingenieur en de ambtenaren en werklieden van den Provincialen waterstaat. De vergadering werd hierna verdaagd tot hedenochtend elf uur. Koninklijke Besluiten. B u r g e me e s t er Bij Koninklijk Besluit is aan J. W. M. Loyson eervol ontslag verleend als burge meester der gemeente Ej'gelshoven en Nieuwenhagen. Je onbewaakte overwegen. Installatie commissie. De minister van Waterstaat heeft giste ren de door hem benoemde commissie tot onderzoek naar de veiligheid van onbe waakte overwegen geïnstalleerd. De commissio bestaat uit: Ir. A. II. W. van der Vegt, oud-hoofdinspecteur-gcne- raal der Spoor- en Tramwegen te 's-Gra- venhage, lid en voorzitcr; ir. W. L. C. Bru- nings, hoofdingenieur bij het Provinciaal Electriciteitsbedrijf van Noord-Holland, te Bloemendaal; ir. H. P. MaaB Geesteranus, Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De kwestie der Elzasser autonomisten in de Fransche Kamer. Het Engelsche Lagerhuis heeft het nieuwe Prayer Book verworpen. Ernstige onlusten te Tientsin. Fransche militaire vliegers door den storm verrast. (Luchtv. 2e blad). Geen nieuws van Nobile. (Luchtv. 2e blad). Volgens een nog onbevestigd telegram zouden de drie mannen, die zich van No- bile's groep hadden afgescheiden, gered zijn. (Telegrammen). BINNENLAND. De voorgestelde wijzigingen in de Mili- tiewet in de Tweede Kamer (1ste blad). De voortgezette vergadering van de Prov. Staten in Zuid-Holland (1ste blad). Gisterenmiddag is in het Canisius-colle- ge te Nijmegen overleden de Zeeree w. Pater Dr. G. Piepers, S. J., rector van de afd. gymnasium van dit college (Kerk nieuws, 1ste blad). Berichten over den storm (Gem. Ber., 2de blad en Laatste Ber.). De heer Schuttevaer vertelt zijn weder varen. (Gem. Ber., 2de blad). Het Nederlandsch elftal door Egypte met 21 geslagen (Sport, 2de blad). Onze Geïllustreerde pagina De photo pagina geeft o.m. photo's van het Olympisch voetbal-tournooi; de spoor wegramp bij Neurenberg; het doodelijk auto-ongeluk te Alphen; Indische ten toonstelling bij Arnhem; prof. dr. J. W. Muller. hoofd-ingenieur, chef van den dients van Weg en Werken der Nederlandschc Spoor wegen te Utrecht; prof. mr. E. M. Meyers, hoogleeraar van de Rijksuniversiteit to Leiden; B. W. van Wclderen baron Ran gers, secretaris van de Motorcommissie van den A. N. W. B. Touristenbond voor Nederland, de Koninklijke Nedcrlandsche Automobielclub en de Koninklijke Neder landschc Motorwielrijflersvereeniglng te 's-GravenhageL. H. Wigman, machinist bij de Nederlandsche Spoorwegen te Eind hoven, leden. Als lid-secretaris van de commissie zal optreden ir. J. G. Ravenek, rijkshoofdinge nieur voor de Spoorwegen te 's-Graven hage. Samenvoeging Oorlog en Marine. Het Koninklijk Besluit betreffende de samenvoeging der Departementen van Oorlog en Marine tot een Departement van Defensie is godagteekend 11 Juni 1928 no. 35 en is thans gepubliceerd. Ned. Banketbakkersvereeniging. Het belangrijkste punt van de agenda op de door bovengenoemde vereeniging gr. houden vergadering was dc behandeling van de vraag, of al of niet wederom zal worden afgesloten een collectieve arbeids overeenkomst met de diie bonden, nl. do Neutrale, Christelijke en Katholieke bon den van werknemers in het voedings- en genotroiddelenbedrijf. Door de invoering van de voorgestelde collectieve arbeidsover eenkomst toch zouden verschillende zeer bezwarende voorwaarden op het bedrijf worden gelegd, terwijl de bonden weigeren uitzonderingsbepalingen op te nemen. De bezwaren gaan in hoofdzaak er tegen dat dc werkgever verplicht wordt alle voor waarden ook tc doen gelden voor niet-gc* organiseerde arbeiders. Het bestuur achtte het aantal banketbak- kesbedienden, dat georganiseerd is, zoo gering (10 n 20 pet.), terwijl de afdeeling banketbakkersbedienden slechts een k'ein deel uitmaakt van de genoemde werkne mersbonden, dat het niet wettigt, het aan nemen van deze zware verplichting. Na eenige discussie wordt besloten met algemeene stemmen geen collectief con tract af tc sluiten met de drie bonden. liet bestaande contract is tegen 1 Juli ongezegd Bij de rondrvaag stelt de heer A. Bühr- mann namens de afd. Amsterdam voor, een motie te zenden aan den betrokken minis ter voor verruiming der werktijden. De voorzitter deelt mede, dat naar aanleiding van de wijzigingen die toch in de arbeids wet zullen worden aangebracht, een adres naar den minister zal worden gezonden, om met klem aan te dringen op het aanbren gen van verschillende door de banketbak kers dringend gewensehte veranderingen. De afd. Leiden protesteert er met klem tegen, dat huishoud-vakscholen leveren aan vereenigingen en instellingen en dat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1