DERDE BLAD
DE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 2 JUNI 1928
DE NENIJTO 1928
HET NIEUWE RAADHUIS VAN BOSKOOP
1 -
'i
Wie het oude gemeentehuis van Boskoop
kent, zal het geen overdadige weelde noe
men, dat de Gemeenteraad, na rijp beraad,
besloten heeft een nieuw vergaderhuis te
stichten. Het oude gebouw met zijn vaal-
31 gepleisterde muren en ouderwetsche in
richting was in zonderlinge tegenstelling
met den bloei, die overal in deze gemeente
H beerscht. Thans krijgt Boskoop een ge-
611 jneente-huis, dat een zinnebeeld is van de
ontwikkeling van het dorp en van de rijk-
dom, die de wereldhandel in boom en struik
aan de inwoners heeft gebracht.
Het nieuwe Baadhuis wordt opgetrokken
aan de Zijdeweg, dichtbij het oude cen-
tram: de brug en de Groote kerk, en niet
ver van het eveneens aan de Zijde ont
worpen spoorstation.
De 31 Meter lange voorgevel (zie teeke-
flS üing boven) ligt lanjfs den Zijdeweg aan
i een voorplein, links geflankeerd door het
nieuwe gebouw der Nationale Bankver-
I eemging (van denzelfden architect als hert
3( Raadhuis) en rechts door een hoogopgaand
plantsoen. De hoogte van het torentje is
tl 22.50 M., de lengte van de zijgevel 21 M.
Het geheele gebouw wordt opgetrokken
in geel-grijzen steen, afgezet met donker
plint-, met banden en versieringen van
Ij/ Franschen kalksteen (Senonville Rosé). De
dakbedekking zal bestaan uit genuanceer
de Romaansche pannen (roodbruin).
Het Raadhuis rust op 295 palen in den
ft drassigen veengrond. De fundeering, de
kelders en de beganen grond-vloer zijn
•u uitgevoerd in gewapend beton.
I" Zooals reeds bij den eersten oogopslag
blijkt, is het Raadhuis in twee groepen te
l verdeelen: het hoofdgebouw of het eigen
lijke Raadhuis en de dienstafdeeling.
I In het hoofdgebouw bevinden zich op
den beganen grond de ruime ontvanghal
en de kamers voor burgemeester en secre
taris. Op de eerste verdieping is de Raads
zaal gelegen, de kamer van B. en W., Pu
blieke Werken en Commissie-kamer.
Dè prachtige hal zal met geel- en groen
kleurig marmer worden bekleed. De ramen
in het hoofd trappenhuis worden bezet
met gebrandschilderd glas in lood, het
geen geschonken is door den bekenden
Boskooper, den heer T. Ot.tolander, In
disch planter, tijdelijk alhier verblijf hou
dend.
Ook in de Raadszaal welke aan de
Zijde-zijde is gelegen, boven den hoofdin
gang worden ramen van gebrandschil
derd glas in lood aangebracht-, schenking
van den Ned. Bond van Plantenhandela-
ren, de Nationale Bankvereeniging en de
Bank van Goedewaagen te Boskoop, allen
betrekking hebbende op de Boskoopsche
cultures en op de dertig landen, waar
mede handel wordt gedreven. De Raads
zaal heeft een lengte van 14 M. bij een
breedte van 7.30 M.; zij is tevens gedacht
als ontvangzaal bij officieele bezoeken van
binnen- en buitenlandsche gasten. De ge
heele zaal wordt in eikenhout betimmerd,
bekroond met een fries van glas-in-lood-
ramen. De Burgemeesters-kamer wordt
eveneens in eikenhout betimmerd, met
daarboven een stoffenbespannïng.
De inrichting van de secretarie blijkt
duidelijk uit bovenstaande schets. De ge
meentenaren, die een boorlingske hebben
aan te geven, in ondertrouw wenschen te
worden opgenomen enz., komen binnen
langs den ingang bij de politie-kiosk, een
rond, uitstekend gebouwtje (op den platte
grond komt dit beter uit dan bij het voor
aanzicht), en vandaar in de hal met de lo
ketten. Rechts daarvan bevinden zich an
dere dienstvertrekken, waarbij een gara
ge. Op de le verdieping boven deze ver
trekken is de concierge gehuisvest.
Onder het geheele hoofdgebouw is een
kelder gelegen, welke dienst doet voor ar
chief, centrale verwarming enz.
Van het eigenlijke Raadhuis geheel af
gescheiden, en langs een afzonderlijken toe
gang in de zij-vleugel is het kantoor van
den Ontvanger der Belastingen. Het hoofd
trappenhuis met de ligging van de trap is
zoodanig gekozen, dat bij eventueel noo-
dige uitbreiding een vleugel aan de Noord
zijde kan worden aangebouwd.
De beplanting rondom het Raadhuis is
gedacht in borde-Fü, waaitusschen de toe
gangen zijn vrijgehouden. In de borders
zullen de Boskoopsche cultures een gunstig
tentoonstellingsterrein vinden.
De uitvoering van het werk is gegund
aan den laagsten inschrijver, de firma
Scheer en Karreman te Bodegraven voor
de som van 78.890; de aankoop van den
grond heeft gekost 36000. Centrale ver
warming, plantsoenaanleg enz. zijn bij dit
bedrag nog niet inbegrepen.
Het nieuwe Raadhuis is ontworpen door
den Gemeente-architect, den heer D. L.
Landman, die in dit kloeke werk een mo
nument. heeft gesticht, dat getuigenis af
legt- van zijn groote bekwaamheid. Met
alle welwillendheid heeft hij ons inlichtin
gen verstrekt en bovenstaande teekenin-
gen ter publicatie in de krant afgestaan.
Het zal misschien worden opgemerkt-,
dat dit nieuwe Raadhuis van Boskoop ge
lijkenis vertoont met het onlangs in de
krant- gepubliceerde Gemeentehuis van
Sassenheim. Hierbij zij echter vermeld, dat
de plannen voor het Boskoopsche Raadhuis
reeds den 27en Mei 1927 waren goedge
keurd.
Het feit-, dat een klein groepje Rotter-
damsche ingezetenen, het initiatief nam
tot deze tentoonstelling, zal wel tot oor
zaak hebben gehad, dat ook die bedrijven
sterk op den voorgrond treden, waaraan
het levensbelang van Rotterdam, en daar
mee aan oen groot deel van onze natie,
verbonden is. Rotterdam is in de allereer
ste plaats havenstad, en de ovcrheerscbing
van de scheepvaart-, met alles wat daar
aan annex is, komt op de tentoonstelling
dan ook duidelijk uit.
Hal A. is geheel aan de scheepvaart ge
wijd en door het levendige van dit bedrijf
is deze hal goworden tot een der mooiste
en aantrekkelijkste van de heele tentoon
stelling. Vooral voor den niet-Rot-terdam-
mer. De ingezetene van de Maasstad ziet
hier slechts bekende dingen. Kranen, grij
pers, loodbruggen, schepen, baggermolens,
zuigers, stoomketels, droogdokken, kolen-
transporteurs, het zijn allemaal werktui
gen, die zij in het dagelijksche leven in
werking kunnen zien, waar zij het tech-
nisch-mooie niet meer van waarnemen.
Maar voor iemand, die niet in de gele
genheid is een wereldhaven in de dagelijk
sche drukte te aanschouwen, zijn deze mo
dellen van veel meer waarde. Hij staat
en met reden, verbaasd over al de techni-
dan dood materiaal, terwijl in de haven
uitrusting behooren, en zeer zeker zal hij
er door bekoord worden, ook al geeft de
tentoonstelling op dit gebied niet meer
dan dood materiaal, terwijl in de haven-
zelf de arbeid daaraan zijn bezieling geeft.
Intusschen kan de oningewijde een inzicht
krijgen in hetgeen tot de moderne outillee
ring van een haven behoort- De grootste
stuwadoorsmaatschappijen, wier naam
over de geheele wereld bekend is, exposee-
ren hier. Zoo vindt men er een belangrijke
inzending van de N.V. Corn. Swarttouw
Stuwadoorsmaatschappij, die met een ma
quette de omvangrijkheid van haar bedrijf
toont en haar stand geflankeerd heeft door
een paar kolen- en ertsknijpers, waarvan
één een geweldig exemplaar, die in één
trek meer kolen kan versieepen, dan de ge
middelde huisvader in zijn leven aan huis
brand kan verstoken.
Een andere wereldfirma is de N.V. Thom
son's Havenbedrijf. Deze stuwadoorsmaat
schappij is zoowel aan den Linker- als aan
den Rechter-Maasoever gevestigd. Van het
groote bedrijf aan de Maashaven, dat uit
sluitend dient' voor den omslag van massa
artikelen, als kolen en erts, zijn slechts
foto's aanwezig, benevens een interessant
model stoomkraan, voor dadelijke lossing
dezer artikelen uit het zeeschip in het
rivierschip, met automatische weging.
Meer aandacht vraagt Thomson's Haven
bedrijf voor haar etablissement aan de
Keilehaven, dat geheel ingericht is voor do
verwerking van stukgoed. Zooals men weet,
heeft Rotterdam in het buitenland een uit
stekenden naam als goedkoope en goed ge
outilleerde haven voor het massa-artikel.
Met het stukgoed blijft het nog wat sukke
len, en daarom is het tenzeerste toe te
juichen dat Thomson's Havenbedrijf ook
voor het stukgoed de aandacht op de Rot-
terdamsche haven heeft gevestigd. Een
mooie maquette toont het grootsche veem
aan de Keile- en Lekhaven, en demon
streert duidelijk, hoe door een kunstig-
teebnische inrichting de stukgoederen da
delijk uit het langs do kade gemeerd lig
gend zeeschip in het veem worden opge
slagen.
Iets nieuws op het gebied van het lossen
van schepen toont de scheepswerf en ma
chinefabriek van P. Smit Jr., welke werf,
in samenwerking met den heer Valstar,
van de Steenkolen Handelsvereeniging,
een belangrijk verbeterd model kraan heeft
gebouwd, de Parallelogram-kraan. Deze
krijgt, bij de lossing niet, zooals dat bij
andere dergelijke werktuigen gebruikelijk
is, ligplaats tusschen zeeschip en lichter,
maar bevindt zich buiten op den lichter.
Buiten! Weekoverzicht
Het ging alles zoo prachtig met do
„Italia", het luchtschip van generaal No
bile. Het had een vrij vlotte reis van het
zonnige Zuiden naar het sneeuwland Spits
bergen. Vanuit den Konigsbaai maakte het
een goed geslaagden kruistocht naar Ni-
colaas Il-ïand en verleden week zou het
trachten, het groote doel van de expeditie,
de Noordpool 'te bereiken. Het luchtschip
vertrok ondanks minder gunstige weers
omstandigheden, doch Nobile meende dat
hij wel weer terug zou zijn, alvorens het
weer al te slecht zou zijn geworden.
Dank zij de radio bleef de Noordpool in
voortdurend c-ontact met do bewoonde we
reld en wij konden zijn vlucht over de witte
wereld van sneeuw en ijs als het ware voet
voor voet volgen. Met eenige vertraging
werd de Pool bereikt en het zwarte ebben
houten kruis, door Z. H. den Paus aan ge
neraal Nobile geschonken, werd uitgewor
pen en diep drong de metalen punt in het
Poolijs. Daar staat het nu, het kruis op
den top der wereld, als een symbool voor
hen die gelooven in het Koningschap van
den gekruisten Christus.
Waarschijnlijk is dat zwarte kruis op de
witte vlakte geworden tot een teeken, dat
degenen, die dit kruis plantten, niet meer
zijn teruggekeerd tot het land der leven
den. Waarschijnlijk is de Poolstreek hun
graf geworden, en hebben zij hun graf go-
wijd met het kruis, dat door den Paus
eigenhandig is gezegend.
Nog is alle hoop niet vervlogen, dat de
Italianen zullen terugkeeren. Men denke
slechts aan de tocht van de twee vliegtui
gen, waarmede Amundsen indertijd naar
het Poolgebied vloog. Dagen lang bleven
de vliegers op het ijs zitten, om te trach
ten een der beide machines, die vastgevro
ren zat, weer los te krijgen. Toen dacht
men ook algemeen, dat de stoutmoedige
manne verloren waren. En toch koerden zij
weer.
Nu is het hier wel weer een ander geval.
Door de uit- en intrekkende beweging van
den kraanarm wordt de last horizontaal
verplaatst, zoodat hot rondzwaaien ver
meden wordt. In één greep kan ongeveer
600 ton kolen verplaatst worden.
Bepalen wij ons nog even tot de scheep
vaart-, dan kan, behalve do groote inzen
ding van don Mctaalbond, van de 13
scheepswerven langs de oevers van de
Maas, en do inzendingen van de Holland—
Amerika-Lijn met haar hutten en eetzaal
van de Statendam en de Rotterdamsche
Lloyd met zijn luxieus ingerichte hutten,
waarvan wij melding maakten, nog ge
noemd worden een prachtige stand van
Kuyper Van Dam en Smeer als agente van
de Union Castle-lijn wolke een dienst on
derhoudt op Zuid- en Oost-Afrika. Prachti
ge modellen van de 4 pijper Arundel Castlo
en van het s.s. Caruavon Castlo geven een
indruk van de trotsche kastcelen, waarmee
deze lijn cte zeeën bevaart-. Een luxo-hut en
verder tal van foto's laten zien mot welk
een comfort en luxe de passagier geduren
de zijn reis wordt omgeven.
Veel werk van haar inzending hebben
ook de gezamenlijke Amsterdamscke lijn
diensten gemaakt-. In eendrachtige samen
werking zien wij hier de Maatschappij Ne
derland; de Kon. HoU. Lloyd, de Kon. Ned.
Stoomboot Maatschappij en de Hollandsche
Stoombootmaatschappij. De booten dezer
maatschappij bevaren aüe zeeën van de
wereld en groote landkaarten, waarop met
lichtende transparante lijnen, de verschil
lende routes worden aangegeven, bewijzen
dit. Interessant in hooge mate is de kun
stig uitgevoerde reliëfkaart van Neder-
landsch Indië, waarin met, eveneens lich
tende lijnen de routes der schepen worden
aangegeven.
De JavaChinaJapan-lijn exposeert
een maquette van haar uitgebreid etablis
sement te Tandjong Priok.
Als ten nauwste met de scheepvaart
verband houdend mogen wij nu nog even
aandacht vragen voor de inzendingen der
scheepswerven.
Burgehout's machinefabriek en Scheeps
werf heeft haar inzending opgefleurd met
mooi geschilderde havengezichten. Men
vindt er voorts het model van het groote
droogdok Tandjong Priok, dat, naar men
zich nog wel herinneren zal eenige jaren
geleden met zooveel moeite onder de Maas
brug doorgesleept is, toen deze nog niet
omhoog gebracht was. Als een proeve van
haar kunnen staat daar ook het model
van Hr. Ms. torpedobootjager Evertsen,
terwijl één van do schroeven van Hr. Ms.
torpedobootjager Kortenaer, in aanbouw
bij Burgerhout en een zusterschip van do
Piet Hein, die er in riaagde met 2 dezer
schroeven een snelheid te ontwikkelen van
36.1 knoop, dat is circa 67 K.M., een indruk
geeft van den omvang dezer scheepsonder-
deelen.
Wilton, ook geen onbekende in de
scheepsbouwwereld, geeft de modellen te
zien van Mr. Ms. Flottieljevaartuig Soem-
ba, in 1925 op deze werf gebouwd, van de
baggermolen Ville de Toulon en den zuiger
Cosmopoliet, welke beide voor buitenland-
sche rekening door Wilton zijn gebonwd.
Interessant ook zijn de foto's van belang
rijke 8cheepsreparatiën door Wilton ver
richt-, zoo aan het s.s. Rijndam en aan het
s.s. Bandoeng.
De machinefabriek en scheepswerf Feijen-
oord toont dat zij ook op ander <3an scheep
vaartgebied, kan bewegen. Zij heeft in haar
stand opgesteld een kolossale suikerriet-
molen, met een grafische voorstelling van
de persingsresultaten met zulk een machi
ne bereikt in de campagne 1927 in de sui
kerfabriek Wonosarie op Java. Verder ont
breken ook hier de noodige scheepsmodel
len niet. Dat men ook de technische hulp
middelen steeds blijft verbeteren en ver
volmaken, toont de klinknagelverkitter met
oïïestookinrichting, die hier is opgesteld.
Vooreerst betreft het hier een luchtschip,
dat vrij onhandelbaar is als het geen ben
zine meer heeft, en door den wind wordt
meegesleurd. Bovendien had het schip
wel drie radio-installaties aan boord, zoo
dat juist het uitblijven van seinen de don
kerste vermoedens doet rijzen.
De „Italia" was er geheel op ingericht cm
voortdurend in radiografisch contact te
kunnen blijven. Zelfs iu geval van een nood
landing had men maatregelen getroffen om
de verbinding in stand te kunnen blijven
houden. Daarom vreest men, dab het lucht
schip geheel vernield is en de bemanning
is omgekomen.
Om dezen tijd van het jaar schijnt het
daar in de Poolzee ook allesbehalve ge
makkelijk reizen te zijn. Het ijs begint
thans te smelten, waardoor heb bezwaarlijk
is om met sloeën over het ijs te glijden,
torwijl er van den anderen kant weer te
veel ijs is om er met een schip doorheen te
komen. De meerdere waterdamp in dezen
tijd geeft vervolgens aanleiding tot mist-
vorming en sneeuwjacht-, zoodat het ook
voor een vliegtuig levensgevaarlijk is.
Als er dus nog hoop is, dan is deze wel
heel gering. In officieele kringen iil Italië
heeft men den moed rcods opgegeven. Vol
gons het Italiaansche luchtvaartministerie
moet het luchtschip gevallen zijn in heb
tijdsverloop, dat verliep tusschen het zen
den van het laatste telegTam en het niet
beantwoorden van de opriep van de „Cit-ta
di Milano" een kwartier later. Dan zou de
ramp vorige week Vrijdag om half elf
plaats gehad moeten hebben. Men heeft
uitgerekend, dat de „Italia" zich op dat
oogenblik tusschen Liefdebaai en Hin-
loopenstraat moet hebben bevonden. De
hulpexpedities zullen dan ook wel hun on
derzoekingen daar concentreeren. Zoowel
Noorwegen als Zweden en Sovjet-Rusland
hebben hulp gezonden. Het is te hopen,
dat zij althans eenig resultaat bereiken.
Herrie te Bolprrp do. De ver
houding tusschen Italië en Joego-Sl&viö
