BUITENLAND. Uit de Omgeving Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling (Voor Leiden 19 cent per week (2.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post (2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct„ met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct, Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. 11 Bureau*: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 y POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTl Gowons «dyerlonflSn 3P e n t par f*gd^ Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. s Kleine edvertentlën, .an ten hoogste 80 woorden, WSario betrekkingen wtirden aangeboden of gevraagd, huur tn ver»,, huur, koop en verkoop f0.50. tj Dit nummer bestaat uit drie bladen. V De wetenschap en de Katho lieken De Leidsche hoogleeraar prof. dr. Barge heeft op den Katholiekendag te Nijme gen een rede gehouden over het Koning schap van Christus in de Wetenschap. De eminente redenaar heeft er o. m. op gewezen, dat wij, Katholieken, een ach terstand hebben in te halen op weten schappelijk gebied. Ons ontbreekt een voldoend aantal we tenschappelijke menschen. Natuurlijk is dat niet een gevolg van het Katholiek-zijn. De geleerden op elk terrein der wetenschap, die wij wèl hebben, bewijzen - voor ieder weldenkende ten overvloede! dat het Katho liek-zijn, als zoodanig, geen belemmering is voor de beoefening der wetenschap, welke clan ook. En bovendien: Juist onder de priesters veel meer dan onder de leeken hebben wij onze geleerden van eminente kwaliteit, wier wetenschap ook floor niet-Katholieken gaarne wordt erkend m hoog wordt geëerbiedigd. Wij hebben wèl geleerden. Maar niet in oldoende aantal, niet in een aantal, ge- venredigd aan onze getalsterkte. De hoofdzaak hiervan, aldus prof. Barge, ligt in onze Vaderlandsche ge schiedenis. 11c behoef u slechts te herinneren aan het feit, dat gedurende twee eeu wen lang de uitoefening van den Ka tholieken godsdienst in ons vaderland strafbaar was, dat Katholieken gedu rende dienzelfden tijd in openbare ambten niet benoembaar waren, en dat, toen de vrijheid van godsdienst en de gelijkstelling zijner beoefenaren eenmaal feitelijk was geproclameerd, er toch nog een lange, lange periode is gevolgd, waarop wij niet meer offi cieel, maar daarom officieus toch niet minder uit ambtelijke posities wer den geweerd. Voor het feit, dat ons aantal geleerden onder de leeken zeer gering is, vond de hoogleeraar een bewijs in onze Katholieke Universiteit, waar in beide profane fa culteiten, die van rechten en die van lette ren en wijsbegeerten, men niet minder dan 7 priesters en 7 buitenlandsche leeken heeft moeten benoemen, terwijl er op de 20, hee- lemaal 6, zegge 6 Nederlandsche leeken werden geschikt bevonden. Misschien kan men over de kracht van dit bewijs verschillend denken, maar eens zijn wij het allen met het door den professor geconsta teerde feit. Om echter misverstand te voorkomen veroorloven wij ons hier te wijzen pp een ander gedeelte in de rede van den spreker: Ja maar, zoo hoor ik mij al spoedig tegemoetvoeren, onze menschen wor den niet benoemd, wij worden achter gesteld, wij worden gepasseerd. Zeker! U zult wel willen gelooven, dat ik niet zoo naief ben, om te meenen, dat dit nimmer zou gebeurd zijn, of dat het niet, ook nu nog misschien een enkele maal voorkomt, al moet ik er aan stonds aan toevoegen, dat ik mij per soonlijk uit de laatste twintig jaar niet dan met moeite een enkel geval herinner, waarin werkelijk van het passeeren van een Katholiek mag wor den gesproken. Ongetwijfeld: sommigen zijn er vaak veel te gauw bij, om als vaststaande aan te nemen, dat in een of ander ambt geen Ka tholiek werd benoemd, eenvoudig omdat men daarin geen Katholiek, wie dan ook, wenschte Waar de spreker meer speciaal het oog had op wetenschappelijke ambten daar denken wij meer in 't bijzonder aan ge meentelijke betrekkingen. Meermalen hebben wij kunnen consta- tecren dat er geen katholieke candidaten in aanmerking kónden komen. En tóch hoorden wij dan klagen: wéér geen Ka tholiek! Maar en dit willen zij toch óók consta- teeren eveneens hebben wij meer dan eens kunnen waarnemen, hoe er ook van daag nog personen zijn, en invloedrijke per sonen, die als een Katholiek solliciteert, deze tegenwerken, omdat hij Katholiek is! Dat is óók een feit hetwelk door prof. Barge'niet is dntkend geworden, maar dat wij toch naar aanleiding van diens rede hier willen vastleggen, gedrongen door de droeve noodzakelijkheid van on dervindingen, die op werkelijkheid berus ten. Wij mogen ook in deze niet achter dochtig zijn of lichtvaardig oordeelen, maar wij mogen toch óók, ons niet schul dig maken aan een naiviteit, waarvan de geleerde en sympathieke, spreker zelf ons terloops waarschuwde. In die naiviteit zou, naar onze beschei den meening, de rede van prof. Barge sommigen kunnen brengen. V Een rede over politiek In een beschouwing over den Katholie kendag schrijft „De Volkskrant' o.m.: De rede van dr. Deckers over het Ko ningsschap van Christus in het sociale leven had men wat steviger gewenscht, wat concreter en meer buiten de alge meenheden uit. Wij willen deze opvatting niet bestrijden. Maar dan vervolgt het blad: Die van professor Aengenent had uit- - stekend kunnen zijn, indien de redenaar, in plaats van een voorgenomen doelwit na te streven, had doen uitkomen, hde in onze dagen de politiek moet worden geleid, wil ze tot Christus' Konings schap voeren. Dat is toch wel wat vreemde critiek! Het blad had de rede van dr. Deckers ste viger en concreter gewenscht. en kan het niet goedvinden, dat prof. Aenge nent heeft aangetoond, welke juist niet in het algemeen, maar, concreet, „in onze dagennaar zijn meening, de g r o n d 1 ij n e n van de- a c t u e e 1 e po litiek moeten zijn, wil ze tot Christus' Ko ningschap voeren; en dat de hoogleeraar dit heeft gedaan niet in vage termen van 't kan zoo en 't kan ook anders! maar „ste vi g" zeggend, hoe hij zijns inziens, zoo mogelijk, moet zijn. Die grondlijnen heeft de spreker aange geven: Eenheid onder de Katholieken in politieke organisatie; samenwerking met de twee Protestantsche Christelijke par tijen. „De Volkskrant" nu meent, dat beter over herstel de coalitie gezwegen had kun nen worden, omdat anderen daarover an ders denken. Dat er zijn. die het daarover met prof. Aengenent niet eens zijn, wij willen het niet ontkennen, maar het is toch niet noodzake lijk, ook niet op een Katholiekendag, dat alléén dingen worden gezegd, waarmede iedereen, waarmede alle Katholieken het eens zijn ,,De Volkskrant" zet boven haar artikeltje ,Niet geheel bij". Toevallig slaat dit op schrift op haar zelf, als zij de veronderstel-, ling uitspreekt dat ook de Aartsbisschop liever niet bedoelde politieke rede op den Katholiekendag had gehoord, want nog gisteren, voordat „De Volkskrant" was ge lezen, is te Maastricht een schrijven voor gelezen, waarin Mgr. v. d. Wetering vo 1- komen instemming betuigde met die rede en prof. Aengenent dank bracht voor het houden daarvan JOEGO-SLAVIÈ. NOG STEEDS GROOTE OPWINDING. Hevig tumult in de Skoepsjtina. Vijftig zwaar gewonden te Belgrado. De algemeen opwinding, die door de ern stige incidenten der laatste dagen is ont staan, houdt in geheel Joegoslavië aan. In net kustgebied van Dalmatië zijn opnieuw anli-Italiaansche demonstraties gehouden, terwijl ook uit vele plaatsen in andere dec- len des lands protestdemonstraties zijn ge houden, die herhaaldelijk tot botsingen met de politie hebben geleid. Woensdagavond begaven de te Belgrado aanwezige buitenlandsche 'diplomaten zich naar het ministerie van Buitenlandsche Za ken, ten einde minister Marinkowitsj om inlichtingen nopens de jongste ge beurtenissen ie verzoeken. In poiitieke kringen acht men dc situatie ernstig, zon der zich echter aan overdreven pessimisme over te geven. Intusschen is do hoofdstad nog altijd diep onder den indruk der gebeurtenissen van Woensdag. Geconstateerd is, dat de demonstraties zich feitelijk niet in de eer ste plaats tegen Italië, doch veeleer tegen de politie hebben gericht. Het aantal zwaargewonden' bij dë rellotjés wordt door verscheidene bladen op circa 50 geschat. Twee hunner liggen ia .het ziekenhuis op sterven. In de wandelgangen der Skocpstjina werden gisteren de gebeurtenissen op op gewonden toon besproken. Nauwelijks had de voorzitter, Peritsj, de zitting geopend, of op de banken der oppositie ontstond een onbeschrijfelijk tumult. Onophoudelijk rof felden de leden der Kroatische boerenpar tij en de democratische afgevaardigden met de vuisten .op. de lessenaars. Het schan daal overtrof alles, wat in den laatsten tijd in de Skoepsjtina is voorgevallen. Nadat het spektakel een vol uur had ge duurd, zag de yooyzitier zich genoodzaakt de zitting te schorsen. Gedurende de onderbreking nam de op winding echter zoo mogelijk nog toe en toen eindelijk de leden van net kabinet met den premier aan het hoofd in het parle ment verschenen, werden zij onmiddellijk door de afgevaardigden der oppositie om ringd, die hen met scheldwoorden over stelpten Do Kroatische boerenpartij ver weet den (doodsbieeken) minster van Bin- nenlandsche Zaken, lvorosctsj, dat hij een bloeddorstig moordenaar was. Intusschen liet de president den afge vaardigden door den griffier mededeelen, dat hij een piëteilsplicht wilde vervullen. In den afgeloopen nacht was namelijk de vice-voorzitter aan de gevolgen van long ontsteking overleden en de president wilde zijn nagedachtenis huldigen. Inderdaad ontstond er gedurende, enkele oogenblik- ken rust, doch nauwelijks haci de voorzit ter zijn toespraak, die door de leden staan de werd aangehoord, geëindigd, of het tu mult zette opnieuw in. De Skoepsjtina, verwierp ten slotte de resolutie tot dr,i n o d ver klaring der door de oppositie ii. jv-V '.Lo interpellatie aan gaande de beraadslagingen over de con venties van Nettuno. Minister Marinko witsj betoogde dat de conventies aan de Skoc i 'na voorgelegd zullen worden, zoo dra de technische détails, die aan de in diening verbonden zijn, geregeld zijn. Onder oorverdoovend protest der oppo sitie werd de zitting vervolgens door den voorzitter gesloten, waarop de afgevaar digden der oppositie de zaal uitsnelden en in de wandelgangen tegen Italië en Musso lini demonstreerden. Voor het parlements gebouw had zich een groote menigte ver zameld, die echtef door sterke afdeelingen politie uiteengejaagd werd. De eerstvolgende zitting der Skoepsjtina vindt 8 Juni plaats. RUSLAND. RUSLAND'S GRAANNOOD. Een pessimistische rede van Volks commissaris Kubjak. De corresoondent van het „Berliner Ta- geblatt" te Moskou meldt: Ter gelegenheid van liet eerste congres over collectieve landbouwbedrijven (Koll- chosen), welke, zooals men weet, de Kula- ken (d. z. pachters) bestrijden en de socia lisatie van den landbouw op weg zouden helpen, sprak de volkscommissaris van landbouw, Kubjak, die in Februari den conservatieven Smirnoff verving, over den algemeen toestand van den landbouw. De oogstverwachting in Mei noemde hij onvoldoende. Verder stelde hij vast, dat het niet gelukt is van de 21.3 millioen ton graan, dat aan de markt was gebracht, de voorgenomen hoeveelheid op teslaan, d. w. z. in de handen van den staat te spelen. Als begrootingscijfer van deze hoeveelheid noemde Kubjak 12.13 millioen ton. Daar de werkelijke opbrengst volgens andere cij fers ongeveer 10.3 millioen ton bedroeg, komt het tekort tegenover de begrooting op ongeveer 1.S00.000 ton te staan. Kubjak gaf uiting aan zijn bezorgdheid, dat bij dalende tendenz van de graanop brengst liet niet mogelijk zou zijn de be- noodigde 820.000 ton graan tijdens de maanden Juni, Juli en Augustus bijeen te brengen. Deze omstandigheid zou de ver zorging der industriesteden zeer moeilijk maken. Hij klaagde vervolgens ever de zeer lage beschotcijfers van den Russi- schen landbouw, welke ongeveer met den toestand van Arika overeenkomt. De plaatselijke autoriteiten noodigde Kubjak uit vooral voor de verbetering der kwaliteit van het graan zorg te dragen. In welk tempo de socialiseering van den landbouw door collectieve of communisti sche bedrijfsvormen zal verloopen, toont de medcdeeling van Kubjak aan, dat reeds in 1931-1932 van bovengenoemde marktcijfers van de graanopbrengst ten bedrage van 21,3 millioen ton de „Kollchosen" niet min der dan 16 en 17 millioen ton zullen opbren gen. Dat zou een volkomen, vrijwel revolu- tionnaire hervorming der verhoudingen op het patteland teweeg brengen en het be wijst, hoe ernstig de sovjetregeering het met het voornemen om actieve socialisatie- politiek in het grootste boerenland van de wereld te voeren, meent. De uitslag van dit eperiment, dat enorme administratieve en economische inspanning vergt, zou voor de toekomst van den sovjetstaat beslissend kunnen zijn. Voorloopig klaagt Kubjak er over, dat van de 000.000 ton graan, dat als staats- goed door reeds bestaande Kollchosen aan de markt was gebracht, slechts ongeveer de helft in staatshanden kwam. Ongetwij feld bestaat in de Kollchosenbeweging uit zuiver economisch belang behoeite aan geld, dat vooral veroorzaakt wordt door het streven zich niet uitsluitend in den kringloop van de staatshuishouding, doch ook in het particulier kapitaal te plaatsen, voor welks overwinning de collectieve be drijfsvormen juist geschapen zijn. Kubjak acht het noodig degenen, die hun graan aan den particulieren handel ver kocht hebben met de onttrekking van elke verdere staatshulp te bedreigen. Hij ver meldde ook, dat een reeks reeds gevormde Kollchosen zich tegen de inmenging van het volkscommissariaat van landbouw ver zette, waartegen hij naar voren bracht, dat de staat hierlce gerechtigd was, daar hij „groote offers bracht om de Kolldicsen op weg te helpen". Overeenkomstig den in breng van totaal 58 miiiioen ebel kon de staat wel een woordje me opreken. Hij richtte zich evenwel tegen ue oprichting van Kollchosen bij administratieve be schikking. Kubjak deed daarop de verrassonde me- dedeeling, dat b.v. in het. gouvernement Saratoff de omzetting van 23 pet. van het bouwland in collectieve bedrijven bevolen werd. Soortgelijke maatregelen werden ook uit K ja zon en andere gouvernementen ge meld. Zij bctcekenen natuurlijk in vele ge vallen zooveel als onteigening. Ook aprak Kubjak over do verscherping van den klas senstrijd in de dorpen. Het blijft af te wachten in hoeverre het tijdens de omzetting mogelijk is voldoende graan voor algcmecne doeleinden aan de markt te brengen, hetgeen thans reeds een chronische moeilijkheid schijnt te worden. Kubjak nccntdc bovendien, evenwel zonder cijfers te geven, de opbrengst van land bouwproducten voor maiktdoelexr den, ver geleken met den tijd vóói den oorlog, in haar gphcel treurig. De bladen wijzen er op dat. bij het op houden van den overheidsdrang voor de graanopbrengst de speculatie de markt door geruchten van allerlei aard tracht te verontrusten; zij wijst op mislukt vinler- zaad, voorspelt si cc at o oogsten, enz. Op enkele plaatsen is daardoor een stormloop op de bakkerswinkels entstaan zooals in Oekraïne. Dergelijke berichten kw amen ook uit het Dongebied en uit enkele plaatsen aan de Wolga. CHINA. Strijd om Peking. De noordi s t a ij i 1 ij k e n willen houden. Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Groot tumult in de Skoepsjtina te Bel grado. Graannood in Rusland. Tengevolge van een zeebeving zouden 4C0 Japansche visschers verdronken zijrv (Buitenl. Berichten 2e blad). Italië geeft alle hoop op redding van tfe „Italiaop (Telegrammen). BINNENLAND. De sluiting van den vierden Nederland- schen Katholiekendag (3de blad). Onze geïllustreerde pagina. De photo-pagina geeft o.m. photo's van: den voetbalwedstrijd NederlandUruguay; de brand te IJmuiden. De Pater sprak daarin ook het vertrou wen uit in de redding van Nobile en zijn gezellen. In zijn antwoord drukte de Paus de hoop uit op de redding van den generaal en zijn manschappen. De Noordelijken hebben besloten Peking thans niet te ontruimen, maar de Inde tus- schen Liocliho en Mutsjang te ver ledigen. Dc troepen van Feng Joe-Sjang zouden thans echter reeds zijii gei.crlord tot op mijl van Tientsin en Trekker, oak leeds westelijke richting r.p, ora den spoorweg PekingTientsin af te mijden. Verder wordt gemek1 dat door het be richt van den val van Pautingfoe er. den terugtocht der noordelijken op het Peking- Haukau-front, de noordelijken aan den Tienisin-Poekau-spoorv cg geheel gedesor ganiseerd zijn, alle bezinning hebben ver loren en in groolien getale dese'rteeren. De toestand te Tientsin geeft tedcu tot ernstige ongerustheid. De' buitenlandsche troepen hebben in een omtreje van tien mijl rondom Tientsin een verdedigingslinie gevormd. MEXICO. Mexictansch generaal ontslagen. Generaal José Alvarez, chef van den ge- neralen staf van president Calles heèft ontslag gekregen omdat hij, heulend met zekere vreemdelingen, op frauduleuze wijze goederen jn Mexico toeliet. Weder een bomaanslag. In het hoofdkwartier der presidentieele verkiezingscampagne te Mexico, is een bom ontploft. Persoonlijke ongevallen de den zich niet voorde aangerichte schade is zeer gering. VAN HET VATICAAN. De verjaardag van den Paus. Ter gelegenheid van den verjaardag van Z. H. den Paus zijn er ten Yaticane dui zenden telegrammen binnengekomen. Op de felicitatie-register in de antichambre werden vele handteekeningen geplaatst van diplomaten, geestelijken en andere personen. Ook van den aalmoezenier van Nobile's Noordpoolexpeditie, Pater Gianfranceschi (die zich aan boord van het expeditiescliip bevindt) was een felicitatie-telegram voor den H. Vader ingekomen. SASSENHEIM. EERSTE PLECHTIGE H. MIS. Zondagmorgen zal de eerw. heer A. M. van Npbejen zijn eerste Plechtige H. Mis in de parochiekerk alhier opdragen. Om 6.03 Zaterdagavond zal de neomysfc aan het station te Voorhout worden ont vangen, waarna gereden wordt naar de woning van den jubilaris aan de v. d. Bergh v. Heemstede-weg (Zandsloot). Daar staat een stoet van auto's en ruiters opgesteld, die den jonggewijdo bij zijn rondgang door het dorp begeleidt. Langs de Zandsloot wordt eerst gereden naar de Wasbeek, waar gekeerd wordt, daarna door de Hoofdstraat langs de Teylingerlaan tot de Groene Laan, waar eveneens gekeerd wordt. Vervolgens wordt gereden tot Ter Leede en vandaar naar de kerk. Het Lof zal te ongeveer half acht aanvangen. Den anderen morgen wordt de plechtige Hoogmis opgedragen te half elf, waaron der feestrede van den pastoor. De neomyst zal bij het opdragen van het H. Misoffer worden geassisteerd door den weleerw. pa ter Th. J. J. v. d. Geest, O. P. te Nijmegen als presbyter assistens, de weleerw. heeren A. F. J. Goossens, kapelaan te Schiedam, en W. J. J. de Jongh, leeraar aan het Semina rie „Hagevcld" te Heemstede als diaken en sub-diaken en de weleerw. heer C. Nijs- ten, kapelaan te Maasland als ceremo- niarius. Des middags van 2.304.40 uur is er in het K.S.A.-gcbouw gelegenheid den eerw. heer v. Nobelen geluk te wenschen. Het geschenk der parochie zal den neomyst, voor den aanvang der receptie, bij monde van den voorzitter van het feestcomité, den heer J. P. Gouverneur, worden aangeboden LEIDSCHENDAM. Het Nationaal Muziekconcours. Op 3 en 10 Juni a.s. is door de R. K. Harmonievereeniging „St. Cecilia" een groote muziekwedstrijd uitgeschreven. Het programma voor Zondag 3 Juni a.s. is als volgt: 12 uur: Ontvangst ten Raad- huize te Leidschendam van het bestuur van den Bond, de juryleden en de bestuurs leden der deelnemende vereenigingen met hun directeuren. 12.30 uur. vertrek naar het terrein; 1 uur: aanvang v. h. concours; 6 uur: marschwed8trijd; 8 uur: groot concert te geven door de Harmonievereeniging „St. Franciscus" te Delft. Een en ander belooft, dat dc eerste dag van het con cours schitterend zal zijn, zoodat een be zoek ten zeerste aan te bevelen is, daar er vpor een ieder volop zal te genieten zijn. NOORDWIJK-BINNEN. Fiets verduisterd. Een rijwielhande laar alhier werd de dupe van een oplich ter, die hem een rijwiel afhandig wist te maken. Een arbeider aan de telefoon werken alhier, die zijn rijwiel des morgens onbe heerd had laten staan, kwam tot de ont dekking, dat een ander het voor onbepaal- den tijd had geleend. De Comm. van Poli tic verzocht opsporing van het rijwiel en aanhouding van den dader, die gekleed is in donkere demi-saison, donkere pet en. zwarte schoenen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1